Jwal chaabʼil xnawbʼal ru li Jehobʼa
Ma nakaakʼoxla naq wank napaltoʼk saʼ laayuʼam? Wi bʼabʼay ajwiʼ naqanaw chirix li Yos joʼkan toonaʼlebʼaq. Kʼaʼut? Naabʼalebʼ li kristiʼaan nekeʼxye naq xnawbʼal ru li Yos kixchaabʼilobʼresi xyuʼamebʼ ut kixkʼam chaq naabʼal li rusilal choʼq rehebʼ.
Li Jehobʼa, aʼ laj echal re li Santil Hu naraj naq tqanaw ru. Jun rehebʼ li kitzʼiibʼank re li Salmo kixye: «Re naq teʼxnaw naq laakʼabʼaʼ aʼan Jehobʼa ut kaʼajwiʼ laaʼat Nim Laawankil saʼ xbʼeen chixjunil li Ruuchichʼochʼ». Li Yos naxnaw naq xnawbʼal ru us choʼq qe. «Laaʼin li Qaawaʼ, [Jehobʼa] laaYos; laaʼin ninkʼut chawu li kʼaru us choʼq aawe». Kʼaru rusilal naqataw xnawbʼal ru li Jehobʼa li Nimajwal Yos? (Salmo 83:18, La Biblia. Traducción del Nuevo Mundo, 2019 saʼ español; Isaías 48:17, Li Santil Hu, Sociedad Bíblica de Guatemala, SBG).
Jun rehebʼ li rusilal li naqataw aʼan naq naxkʼe qanaʼlebʼ chirix chanru tooruuq xnumsinkil ebʼ li chʼaʼajkilal rajlal kutan, naxkʼe qoybʼenihom choʼq re li kutan chalkebʼ re ut naxkʼe xtuqtuukilal qachʼool. Joʼkan ajwiʼ, xnawbʼal ru li Jehobʼa nokooxtenqʼa chi xtawbʼal xsumenkil ebʼ li xninqal ru patzʼom li nekeʼxbʼaanu ebʼ li kristiʼaan. Bʼar wank wiibʼ oxibʼ rehebʼ li patzʼom aʼin?
Ma wank xyaalal li qayuʼam?
Usta wank naabʼal li akʼ naʼlebʼ, ebʼ li kristiʼaan nekeʼxbʼaanu li patzʼom aʼin: Kʼaru xyaalal li yuʼam? Naq junaq li kristiʼaan inkʼaʼ naxtaw xsumenkil li patzʼom aʼin, moko sa ta saʼ xchʼool nakanaak. Naabʼalebʼ li qas qiitzʼin joʼkaʼin nekeʼrekʼa ribʼ. Saʼ li tenamit Alemania chiru li chihabʼ 1997 kiʼuxmank jun li patzʼok ut kachʼin ma li xkʼihalil li kristiʼaan xeʼxye naq maakʼaʼ xyaalal li yuʼam. Maare joʼkaʼin ajwiʼ nekeʼnaʼlebʼak ebʼ li qas qiitzʼin saʼ laateep.
Naq naqakʼoxla naq maakʼaʼ xyaalal li qayuʼam, nachʼaʼajkoʼk chiqu xsikʼbʼal li tqabʼaanu. Naabʼalebʼ nekeʼxkʼe xchʼool chirix li xkʼanjel malaj nekeʼxsikʼ li xbʼihomal re naq sa trekʼa ribʼ, abʼan usta nekeʼxbʼaanu chixjunil aʼin nekeʼrekʼa naq maakʼaʼ nekeʼok wiʼ. Saʼ xkʼabʼaʼ naq naabʼalebʼ inkʼaʼ nekeʼxtaw xsumenkil kʼaʼut naq wankebʼ arin nekeʼxkʼoxla naq us raj wiʼ teʼxkamsi ribʼebʼ. Saʼ jun li hu kitawmank resil xyuʼam jun li ixq li wank 31 chihabʼ re, «li kikʼiik saʼ jun li junkabʼal li naabʼal li xbʼihomal». Usta joʼkan, kirekʼa ribʼ xjunes ut naxkʼoxla naq maakʼaʼ xyaalal li xyuʼam. Saʼ xkʼabʼaʼ naq moko sa ta saʼ xchʼool, kixkamsi ribʼ. Maare naqanaw chirix wiibʼ oxibʼ li kristiʼaan li xeʼxkamsi ribʼ xbʼaan naq nekeʼrekʼa ribʼ xjunes.
Naabʼalebʼ li kristiʼaan nekeʼxpaabʼ naq ebʼ li nekeʼxtzʼil rix li jalan jalanq chi naʼlebʼ naru nekeʼxsume chixjunil ebʼ li patzʼom chirix li yuʼam. Jun li hu rehebʼ laj Alemán naxye naq: «Usta ebʼ li nekeʼxtzʼil rix li jalan jalanq chi naʼlebʼ nekeʼxsume ebʼ li patzʼom, abʼan inkʼaʼ nekeʼruuk qabʼeresinkil saʼ li qapaabʼal. Li naʼlebʼ chirix naq chixjunil kiyoʼlaak xjunes ut jalan chik ebʼ li naʼlebʼ li chʼaʼaj xchʼolobʼankil inkʼaʼ naxkʼojobʼ qachʼool chi moko nokooxtenqʼa». Ak naabʼal li naʼlebʼ xeʼxtaw ebʼ li kristiʼaan li nekeʼxtzʼil rix li jalan jalanq chi naʼlebʼ chirix li yuʼam, li nakʼulmank rikʼin li haʼ ut ebʼ li awimq. Usta joʼkan inkʼaʼ nekeʼruuk xchʼolobʼankil kʼaru aj e naq wanko arin ut bʼar tooraqeʼq. Aʼanebʼ inkʼaʼ nekeʼruuk xchʼolobʼankil li xyaalal li qayuʼam. Joʼ naxye jun chik li hu rehebʼ laj Alemán «naʼajmank naq wank ani tbʼeresinq rehebʼ li qas qiitzʼin».
Kaʼajwiʼ laj Yobʼtesinel naru xbʼeresinkil li qayuʼam. Saʼ xkʼabʼaʼ naq aʼan kixkʼehebʼ li kristiʼaan arin saʼ Ruuchichʼochʼ naxnaw kʼaru aj e naq wanko arin. Li Santil Hu naxchʼolobʼ naq li Jehobʼa xooxyobʼtesi re naq toowanq arin saʼ Ruuchichʼochʼ ut naq tqachʼolani. Li Yos kiraj naq tqakʼam qe rikʼin, naq tqayuʼami li chaabʼil naʼlebʼ joʼ li tiikilal, li choxahil naʼlebʼ ut li rahok. Naq naqataw ru kʼaru aj e naq xooxyobʼtesi li Jehobʼa, naqataw ru kʼaru aj e naq wanko arin (Génesis 1:26-28).
Kʼaru tatruuq xbʼaanunkil?
Wi junxil inkʼaʼ xaataw xsumenkil laapatzʼom chirix kʼaru xyaalal laayuʼam, li naʼlebʼ li naxkʼe aawe li Santil Hu aʼan naq tento taanaw ru li Jehobʼa. Joʼkan naq li Jesús kixye: «Aʼan aʼin li junelik yuʼam: naq teʼxnaw aawu laaʼat li junat chi tzʼaqal Yos ut li xataqla chaq, li Jesus aʼ li Kriist». Li Santil Hu naxye ajwiʼ naq aajel ru naq tqayuʼami li rahok ut naq tqaj wanq rubʼel li Xʼawabʼejilal li Yos. Chi joʼkan wanq xyaalal laayuʼam ut wanq aawoybʼenihom choʼq re li kutan chalk re, joʼ ajwiʼ taataw xsumenkil ebʼ laapatzʼom li naxkʼe chaq aakʼaʼuxl junxil (Juan 17:3, SBG; Eclesiastés 12:13).
Chanru naq aʼin truuq aatenqʼankil? Qilaq chanru kitenqʼaak laj Hans.a Aʼan naxpaabʼ naq wank jun li Yos, abʼan moko wank ta chaq xwankil choʼq re. Nawulak chaq chiru roksinkil ebʼ li bʼan li nakanobʼresink u malaj li may, xik rikʼin jalan jalanq li ixq, xqʼetbʼal ribʼ chiru li chaqʼrabʼ ut xik saʼ xbʼeen ebʼ li moot. Aʼan naxye «maakʼaʼ rusilal linyuʼam ut moko sa ta saʼ inchʼool». Naq wank 25 chihabʼ re laj Hans kixkʼe xchʼool chi xnawbʼal ru li Yos rikʼin xyaabʼasinkil xsaʼ li Santil Hu. Naq kiʼok chi wank saʼ amiiwil rikʼin li Jehobʼa kixtaw ru kʼaru xyaalal li xyuʼam, kixkʼubʼ xjalbʼal li xwanjik ut kikubʼeek xhaʼ joʼ jun aj testiiw re li Jehobʼa. Chiru ebʼ li lajeebʼ chihabʼ li ak xnumeʼk xroksi chixjunil li xhoonal re kʼanjelak chiru li Jehobʼa. Laj Hans naxye: «Kʼanjelak chiru li Jehobʼa aʼan li jwal wank xwankil. Maakʼaʼ junaq chik li naʼlebʼ rikʼin li tinruuq wiʼ xjuntaqʼeetankil. Xnawbʼal ru li Jehobʼa xkʼe xyaalal linyuʼam».
Joʼkan bʼiʼ, ebʼ li kristiʼaan moko kaʼaj tawiʼ nekeʼxik xchʼool chirix kʼaru xyaalal li yuʼam. Saʼ xkʼabʼaʼ naq yook chi numtaak li rahilal saʼ ruuchichʼochʼ ebʼ li kristiʼaan nekeʼxik ajwiʼ xkʼaʼuxl chirix jun chik li naʼlebʼ.
Kʼaʼut naq nakʼulmank li rahilal?
Naq ebʼ li qas qiitzʼin nekeʼxkʼul jun li rahilal nekeʼxye: Kʼaʼut naq xkʼulmank aʼin? Naq nakaataw ru kʼaʼut naq nakaakʼul ebʼ li rahilal, moko nachʼaʼajkoʼk ta chaawu xtawbʼal ru kʼaʼut naq xaakʼul li rahilal chi moko nachʼinaak aachʼool. Jun eetalil, qilaq li kixkʼul li xBruni.
«Wiibʼ oxibʼ chihabʼ anaqwan kikamk li xSusanne, linchʼina koʼ. Saʼ xkʼabʼaʼ naq ninpaabʼ naq wank jun li Yos, kinsikʼ intenqʼ rikʼin li nakʼamok bʼe saʼ linʼiklees. Aʼan kixye we naq li Yos xkʼamok re saʼ choxa joʼ jun li ánjel. Li xkamik linkoʼ xbʼaanu naq twekʼa naq maakʼaʼ ninʼok wiʼ, joʼ ajwiʼ xbʼaanu naq xikʼ tinwil li Yos xbʼaan naq xmaqʼ chiwu linkoʼ». Li xrahil xchʼool li xBruni kiwank chiru naabʼal chihabʼ. «Moqon chik jun aj Testiiw kixkʼut chiwu rikʼin li Santil Hu naq maakʼaʼ aj e naq xikʼ twil li Yos. Li Jehobʼa moko kixkʼam ta saʼ choxa li xSusanne chi moko kixbʼaanu naq tsutqʼiiq joʼ jun ánjel. Kiyajerk xbʼaan naq chiqajunilo aj maak, linkoʼ yal yook chi wark ut yook roybʼeninkil naq li Jehobʼa tixwaklesi wiʼ chik chi yoʼyo. Xintzol ajwiʼ naq li Yos kixyobʼtesihebʼ li kristiʼaan re naq teʼwanq chi junelik arin saʼ Ruuchichʼochʼ ut chi seebʼ tixbʼaanu aʼin. Xtzolbʼal li xnaʼlebʼ li Jehobʼa kixbʼaanu naq tinjiloq chixkʼatq ut kikotz li xrahil inchʼool» (Salmo 37:29; Hechos 24:15; Romanos 5:12).
Chi miyon ebʼ li kristiʼaan nekeʼxkʼul li rahilal saʼ xkʼabʼaʼ ebʼ li xchʼaʼajkilal, li yalok u, li weʼej, li kaqsut-iqʼ malaj li hiik. Li xBruni sa kirekʼa ribʼ naq kixtzol naq li Jehobʼa moko nakʼamok ta chaq re li rahilal, inkʼaʼ naraj naq maaʼani tixkʼul li rahilal ut chi seebʼ tixsach chi junajwa. Saʼ xkʼabʼaʼ naq yook chi numtaak li maaʼusilal aʼin naxkʼutbʼesi naq wanko «saʼ rosoʼjikebʼ li kutan». Chiqajunilo naqaj naq sa toowanq ut chi seebʼ tkʼulmanq aʼin (2 Timoteo 3:1-5, SBG; Mateo 24:7, 8).
Chanru tooruuq xnawbʼal ru li Yos?
Laj Hans ut li xBruni nekeʼxnaw naq wank jun li Yos. Nekeʼxpaabʼ aʼin abʼan moko naabʼal ta nekeʼxnaw chirix. Naq xeʼxkʼe xchʼool chi tzolok chirix li Jehobʼa xeʼxtaw xsumenkil ebʼ li xninqal ru patzʼom, li kixbʼaanu naq xeʼxtaw xtuqtuukilal xchʼool ut roybʼenihomebʼ choʼq re li kutan chalk re. Chi miyon ebʼ laj testiiw re li Jehobʼa ak keʼxkʼul ajwiʼ aʼin.
Re xnawbʼal ru li Jehobʼa, tento tqil li Santil Hu xbʼaan naq chisaʼ naxye ani li Jehobʼa ut kʼaru naraj choʼq qe. Wiibʼ mil chihabʼ anaqwan wankebʼ li kristiʼaan keʼxbʼaanu aʼin. Laj Lucas kixtzʼiibʼa aʼin re li chʼuut re Berea (Grecia) «keʼxkʼulubʼa li Aatin chi anchalebʼ xchʼool, yookebʼ chi xtzʼilinkil xsaʼ li Santil Hu rajlal kutan re rilbʼal ma yaal li naxye laj Pablo» (Hechos 17:10, 11, SBG).
Ebʼ li xbʼeen aj paabʼanel nekeʼxchʼutubʼ ribʼebʼ saʼ jalan jalanq li chʼuut (Hechos 2:41, 42, 46; 1 Corintios 1:1, 2; Gálatas 1:1, 2; 2 Tesalonicenses 1:1). Joʼkan ajwiʼ nekeʼxbʼaanu ebʼ laj testiiw re li Jehobʼa nekeʼxchʼutubʼ ribʼ saʼebʼ li Chʼutlebʼaal Kabʼl xbʼaan naq aran nekeʼxtenqʼa ebʼ li kristiʼaan chi nachʼok chixkʼatq li Jehobʼa ut re kʼanjelak chiru chi sahebʼ saʼ xchʼool. Wank saʼ amiiwil rikʼinebʼ laj Testiiw naxkʼam chaq rusilal. Ebʼ laj Testiiw nekeʼxyal xqʼe chi xkʼambʼal re rikʼin li Jehobʼa wi nakatwulak saʼebʼ li chʼutam aʼin tatxtenqʼa chi naʼlebʼak joʼ li Jehobʼa ut chi xnawbʼal ru chiʼus (Hebreos 10:24, 25).
Ma aajel ru naq tqayal qaqʼe chi xnawbʼal ru li Jehobʼa? Heeheʼ aajel ru. Joʼkan ajwiʼ nokoonaʼlebʼak rikʼin li naʼlebʼ li naqaj xtawbʼal saʼ li qayuʼam. Re xtawbʼal ru aʼin, qakʼoxlaq rix chanru nekeʼxkawresi ebʼ li nekeʼtzʼaqonk saʼ li jalan jalanq chi bʼatzʼunk. Jun laj bʼatzʼunel naxye naq naʼajmank lajeebʼ chihabʼ re xkʼubʼankil chixjunil aʼin ut rajlal kutan tento naq taakawresi aawibʼ usta lajeebʼ minuut ajwiʼ nabʼayk. Abʼan kʼajoʼ rusilal wank xnawbʼal ru li Jehobʼa ut li osobʼtesihom li naxkʼe qe twanq chi junelik.
Kawubʼresi laaʼamiiwil
Maaʼani naraj naq wank kʼaru tpaltoʼq chiru saʼ li xyuʼam. Joʼkan naq wi nakaakʼoxla naq maakʼaʼ rusilal laayuʼam ut kʼaru tawiʼ xyaalal naq naqakʼul ebʼ li chʼaʼajkilal, kʼe aachʼool chi xnawbʼal ru li Jehobʼa. Aʼin tatxtenqʼa re xjalbʼal ru laayuʼam anaqwan ut chi junelik.
Maajunwa tqakanabʼ tzolok chirix li Jehobʼa. Ebʼ li nekeʼxkʼam naabʼal chihabʼ kʼanjelak chiru li Jehobʼa toj wank ebʼ li akʼ naʼlebʼ li nekeʼxtzol chirix. Li naqatzol chirix li Jehobʼa naxbʼaanu naq toonachʼoq chixkʼatq ut naq sahaq saʼ qachʼool. Chʼolchʼo naq taaye joʼ laj Pablo naq kixtzʼiibʼa: «Makachʼin naxik wiʼ xchamal xbʼihomal li Yos! Kʼajoʼ xnimal li xnaʼlebʼ ut li xkʼaʼuxl! Relik chi yaal naq maaʼani naru xtawbʼal ru li rajom chi moko xyaalal li xkʼaʼuxl! Ani xnawok re li kʼaru wank saʼ xchʼool li Qaawaʼ? Ani xkʼehok xnaʼlebʼ» (Romanos 11:33, 34, SBG).
[Kʼe reetal]
a Maawaʼ tzʼaqal xkʼabʼaʼebʼ.
[Naxye]
Wankebʼ nekeʼxbʼaanu li patzʼom aʼin: kʼaru xyaalal li yuʼam?
[Naxye]
«Naq xintzol li xnaʼlebʼ li Jehobʼa aʼin kixbʼaanu naq tinjiloq chixkʼatq»
[Naxye]
«Kʼanjelak chiru li Jehobʼa aʼan li jwal wank xwankil. Maakʼaʼ junaq chik li naʼlebʼ rikʼin li tinruuq wiʼ xjuntaqʼeetankil. Xnawbʼal ru li Jehobʼa xkʼe xyaalal linyuʼam»