TZOLOM 32
Li Xʼawabʼejilal li Yos ak yook chik chi awabʼejink
Saʼ li chihabʼ 1914 li Xʼawabʼejilal li Yos kixaqabʼaak saʼ choxa. Saʼ li chihabʼ ajwiʼ aʼan kiʼok chi osoʼk xkutankilebʼ li xʼawabʼejilal li winq. Chanru naqanaw aʼin? Saʼ li tzolom aʼin tqil li propesiiy li naxye li Santil Hu, li yook chi kʼulmank saʼ Ruuchichʼochʼ ut chanru nekeʼnaʼlebʼak ebʼ li qas qiitzʼin chalen li chihabʼ 1914.
1. Kʼaru kixye chaq li Santil Hu?
Li xhu laj Daniel ak kixye chaq naq li Xʼawabʼejilal li Yos t-oq chi awabʼejink naq ak xnumeʼk jun qʼehil li nakʼabʼaʼiik «wuqubʼ chihabʼ» (Daniel 4:16, 17). Li Jesús kixkʼabʼaʼi aʼin «xqʼehil ebʼ» li maawaʼebʼ aj Judiiy ut kixkʼut naq toj maajiʼ naraqeʼk li qʼehil aʼan (Lucas 21:24). Joʼ tqil, li 7 chihabʼ kiraqeʼk saʼ li chihabʼ 1914.
2. Kʼaru yook chi kʼulmank saʼ Ruuchichʼochʼ ut chanru nekeʼnaʼlebʼak li kristiʼaan chalen li chihabʼ 1914?
Ebʼ li xtzolom li Jesús keʼxpatzʼ re: «Ye qe joʼqʼe taakʼulmanq aʼin ut kʼaru reetalil laachalik ut li rosoʼjik li ruuchichʼochʼ» (Mateo 24:3). Li Jesús kixye rehebʼ naq wanq jalan jalanq li naʼlebʼ li tkʼulmanq naq aʼan ak yook chik chi awabʼejink saʼ choxa. Kixye rehebʼ naq wanq weʼej, yalok u ut ninqi hiik (yaabʼasi Mateo 24:7). Li Santil Hu naxye «naq saʼ rosoʼjikebʼ li kutan [...] qʼaxal chʼaʼajkaq xnumsinkil» xbʼaan li xnaʼlebʼebʼ li qas qiitzʼin (2 Timoteo 3:1-5). Chixjunil aʼin nakʼutunk chi tzʼaqal re ru chalen li chihabʼ 1914.
3. Kʼaʼut naq kinumtaak li chʼaʼajkilal chalen naq kixaqabʼaak li Xʼawabʼejilal li Yos?
Tojeʼaq naq li Jesús kiʼok chi awabʼejink kiyalok rikʼin laj Tza ut ebʼ li maaʼus aj musiqʼej, li Jesús kiqʼaxok u. Joʼkan naq li Santil Hu naxye naq laj Tza «kikuteʼk chaq saʼ ruuchichʼochʼ rochbʼeen chaq ebʼ li xʼánjel» (Apocalipsis 12:9, 10, 12). Kʼajoʼ xjosqʼil laj Tza xbʼaan naq naxnaw naq chi seebʼ tsacheʼq chi junajwa. Joʼkan peʼ naq yook xrahobʼtesinkilebʼ li qas qiitzʼin saʼ chixjunil li Ruuchichʼochʼ ut kinumtaak li maaʼusilal. Abʼan chi seebʼ li Xʼawabʼejilal li Yos tixtuqubʼ ru chixjunil aʼin.
QASIKʼAQ XCHAMAL LI NAʼLEBʼ
Qatzolaq kʼaʼut naqanaw naq li Xʼawabʼejilal li Yos kixaqabʼaak saʼ li chihabʼ 1914 ut kʼaʼut us naq tqanaw aʼin.
4. Ebʼ li propesiiy li wank saʼ li Santil Hu naxkʼut naq li Xʼawabʼejilal li Yos kixaqabʼaak saʼ li chihabʼ 1914
Li Yos kixbʼaanu naq laj Nabucodonosor li awabʼej re Babilonia tixmatkʼe li tkʼulmanq saʼ li kutan chalk re. Li kixmatkʼe li awabʼej ut li kixye laj Daniel chirix aʼin naxkʼut naq wiibʼ ru li xtzʼaqlojik li matkʼ. Jun kitzʼaqlok ru rikʼin li awabʼej Nabucodonosor ut li jun chik kitzʼaqlok ru rikʼin li Xʼawabʼejilal li Yos (cheeyaabʼasi Daniel 4:17).a
Cheeyaabʼasi Daniel 4:20-26 ut cheeroksi li eetalil re xsumenkil ebʼ li patzʼom aʼin:
A) Kʼaru kiril laj Nabucodonosor saʼ li xmatkʼ? (Teeril li raqal 20 ut 21).
B) Kʼaru tkʼulmanq rikʼin li cheʼ? (Teeril li raqal 23).
C) Kʼaru tkʼulmanq naq ak raqeʼk li «7 chihabʼ?» (Teeril li raqal 26).
Chanru naxchap ribʼ li cheʼ li kiʼilmank saʼ li matkʼ rikʼin li Xʼawabʼejilal li Yos?
LI PROPESIIY (Daniel 4:20-36)
Li awabʼejihom
A) Jun li cheʼ li nim xteram
Kixkanabʼ awabʼejink
B) «Tʼanomaq li cheʼ» ut chi numeʼk «wuqubʼ chihabʼ»
Kiʼok wiʼ chik chi awabʼejink
C) «Taakʼeemanq wiʼ chik aawe laaʼawabʼejihom»
Li xbʼeen xtzʼaqlojik li propesiiy:
D) Ani reetalil li cheʼ? (Teeril li raqal 22).
E) Joqʼe kixkanabʼ awabʼejink? (Cheeyaabʼasi Daniel 4:29-33).
F) Kʼaru kixkʼul laj Nabucodonosor naq keʼnumeʼk li «wuqubʼ chihabʼ» (Cheeyaabʼasi Daniel 4:34-36).
LI XBʼEEN XTZʼAQLOJIK
Li awabʼejihom
D) Laj Nabucodonosor, li awabʼej re Babilonia
Kixkanabʼ awabʼejink
E) Naq ak xnumeʼk li chihabʼ 606 n.m.n.J,b laj Nabucodonosor nalookoʼ ru ut 7 chihabʼ inkʼaʼ chik kiʼawabʼejink
Kiʼok wiʼ chik chi awabʼejink
F) Natuqlaak xchʼool laj Nabucodonosor ut naʼok wiʼ chik chi awabʼejink
Xkabʼ xtzʼaqlojik li propesiiy:
G) Ani reetalil li cheʼ? (Cheeyaabʼasi 1 Crónicas 29:23).
H) Joqʼe keʼxkanabʼ awabʼejink? Chanru naqanaw naq moko yookebʼ ta chi awabʼejink naq li Jesús kiwank saʼ Ruuchichʼochʼ? (Cheeyaabʼasi Lucas 21:24).
I) Bʼar ut joqʼe kixaqabʼaak wiʼ chik li awabʼejilal aʼin?
XKABʼ XTZʼAQLOJIK
Li awabʼejihom
G) Ebʼ li awabʼej re Israel wankebʼ choʼq ruuchil li Xʼawabʼejilal li Yos
Kixkanabʼ awabʼejink
H) Kisachmank li tenamit Jerusalén; ut maaʼani chik kiʼawabʼejink saʼ Israel chiru 2,520 chihabʼ
Kiʼok wiʼ chik chi awabʼejink
I) Kixaqabʼaak chi awabʼejink li Jesús saʼ li Xʼawabʼejilal li Yos saʼ li chihabʼ 1914
Jarubʼ kutan li wuqubʼ chihabʼ?
Wank xraqal li Santil Hu li nachʼolaak chiqu naq naqil jun chik li raqal. Jun eetalil, saʼ Apocalipsis naxye naq saʼ oxibʼ chihabʼ rikʼin waqibʼ po wank 1,260 chi kutan (Apocalipsis 12:6, 14, Wy). Wuqubʼ chihabʼ naʼelk wi kaʼsut naqajla 1,260 li naraj xyeebʼal 2,520 kutan. Wank sut saʼ li Santil Hu jun kutan naraj xyeebʼal jun chihabʼ (Ezequiel 4:6). Joʼkan naq li wuqubʼ chihabʼ li naʼaatinak wiʼ li hu Daniel aʼan 2,520 chihabʼ.
5. Chalen li chihabʼ 1914 kijalaak xwanjik li Ruuchichʼochʼ
Li Jesús kixye chanruhaq li Ruuchichʼochʼ naq t-oq chi awabʼejink. Cheeyaabʼasi Lucas 21:9-11 ut chexʼaatinaq chirix li patzʼom aʼin:
Kʼaru aawabʼihom malaj aawilom chirix aʼin?
Li apóstol Pablo kixye chanru teʼnaʼlebʼaq li kristiʼaan saʼ rosoʼjikebʼ li kutan. Cheeyaabʼasi 2 Timoteo 3:1-5 ut chexʼaatinaq chirix li patzʼom aʼin:
Ma aawilom naq ebʼ li kristiʼaan nekeʼnaʼlebʼak joʼ naxye li raqal?
6. Xnawbʼal naq li Jesús ak yook chi awabʼejink toorekʼasi chi xbʼaanunkil li naraj
Cheeyaabʼasi Mateo 24:3, 14 ut chexʼaatinaq chirix ebʼ li patzʼom aʼin:
Kʼaru li xnimal ru kʼanjel naxkʼutbʼesi naq ak yook chi awabʼejink li Jesús?
Chanru tatruuq chi okenk saʼ li nimla kʼanjel aʼin?
Li Jesús ak yook chi awabʼejink ut chi seebʼ tixjolomi chixjunil li Ruuchichʼochʼ. Cheeyaabʼasi Hebreos 10:24, 25 ut chexʼaatinaq chirix li patzʼom aʼin:
Kʼaru tento tqabʼaanu naq naqanaw naq «nachʼ wank li rosoʼjik»?
Wi taatzol junaq li naʼlebʼ li truuq raj xtenqʼankil jalan chik, kʼaru raj taabʼaanu?
WIIBʼ OXIBʼ NEKEʼXPATZʼ: «Kʼaʼut ebʼ laj Testiiw kʼajoʼ naq nekeʼaatinak chirix li chihabʼ 1914?».
Kʼaru raj taaye?
LI AK XQATZOL
Ebʼ li propesiiy, xbʼirbʼal rix li chihabʼ ut li yook chi kʼulmank saʼ ruuchichʼochʼ naxkʼutbʼesi naq li Jesús ak yook chi awabʼejink. Naqakʼutbʼesi naq naqapaabʼ aʼin naq naqakʼe chi naweʼk li resil ut naq inkʼaʼ naqakol junaq li qachʼutam.
Qajultikaq
Kʼaru kikʼulmank naq ak kiraqeʼk li 7 chihabʼ li kixye li propeet Daniel?
Kʼaʼut chʼolchʼo chaawu naq li Jesús kiʼok chi awabʼejink saʼ li chihabʼ 1914?
Chanru tatruuq chi xkʼutbʼesinkil naq li Jesús ak yook chik chi awabʼejink?
SIKʼ XKOMON LI NAʼLEBʼ
Tzol li nekeʼxye li nekeʼxtzʼil li ak xkʼulmank chaq chirix chanru xjalaak li xwanjik li Ruuchichʼochʼ, chalen li chihabʼ 1914.
«Li qʼehil naq ebʼ li kristiʼaan keʼxtzʼeqtaana li chaabʼil naʼlebʼ» (Ajsi aawu!, abril 2007)
Kʼe reetal chanru li propesiiy li wank saʼ Mateo 24:14 kixtenqʼa jun li winq.
«Li qʼaxal wank xwankil saʼ linyuʼam aʼan li béisbol» (Laj Kʼaakʼalehom, ajl 3 2017)
Chanru naqanaw naq li propesiiy li wank saʼ Daniel tasal 4 naʼaatinak chirix li Xʼawabʼejilal li Yos?
«Joʼqʼe kixaqabʼaak li Xʼawabʼejilal li Yos? (Tasal 1)» (Laj Kʼaakʼalehom, 1 re octubre 2014)
Kʼaru naxkʼutbʼesi naq li 7 chihabʼ li naʼaatinak saʼ Daniel tasal 4 keʼraqeʼk saʼ li chihabʼ 1914?
«Joʼqʼe kixaqabʼaak li Xʼawabʼejilal li Yos? (Tasal 2)» (Laj Kʼaakʼalehom, 1 re noviembre 2014)
a Tzol li rox ut li xka naʼlebʼ li natawmank saʼ li kaaxukuut «Sikʼ xkomon li naʼlebʼ» saʼ li tzolom aʼin.
b Naq naqoksi li tzʼiibʼ n.m.n.J. naraj xyeebʼal naq maajiʼ nachalk li Jesús saʼ Ruuchichʼochʼ.