Xbʼaanunkil li nayeemank qe

KʼARU AʼAN?

Ebʼ li qas qiitzʼin li nekeʼxbʼaanu li nayeemank rehebʼ paabʼajelebʼ raatin, nekeʼxbʼaanu li kʼanjel li patzʼbʼil rehebʼ ut nekeʼxchoy chi tikto.

Joʼkan ajwiʼ, chalen saʼ xkachʼinalebʼ, li kokʼal naru nekeʼxtzol xbʼaanunkil li nayeemank rehebʼ. Li hu Parenting Without Borders (Tento taakʼe xbʼeenwa ebʼ laakokʼal) naxye: «Naq wank jun chihabʼ rikʼin oxibʼ po re jun li kʼuulaʼal ak truuq chi tenqʼank rikʼin wiibʼ oxibʼ li kʼanjel ut, naq wank jun chihabʼ rikʼin waqibʼ po re, naʼalaak chik saʼ xchʼool xbʼaanunkil. Saʼ naabʼal chi teep, ebʼ li naʼbʼej yuwaʼbʼej toj nekeʼroybʼeni naq ebʼ li xkokʼal teʼxket oobʼ ut wuqubʼ chihabʼ re xkʼutbʼalebʼ xkʼanjel. Ebʼ li kokʼal aʼin ak nekeʼruuk raj chik xbʼaanunkil chiʼus naabʼal li kʼanjel li nabʼaanumank saʼ ochoch».

KʼAʼUT WANK XWANKIL?

Wankebʼ li saaj naq nekeʼtzʼaqlok xchihabʼ nekeʼrisi ribʼ xjunes, abʼan naq nekeʼril li qʼeq nekeʼsutqʼiik wiʼ chik saʼ rochoch li xnaʼ xyuwaʼ. Wank sut, nekeʼxkʼul aʼin xbʼaan naq maaʼani kikʼutuk chiruhebʼ chanru roksinkil li tumin, xbʼaanunkil li kʼanjel saʼ ochoch malaj xbʼaanunkil li tenebʼanbʼil saʼ xbʼeenebʼ rajlal kutan.

Joʼkan naq, qʼaxal us naq tkawresi anaqwan laawalal malaj laakoʼ chirix xbʼaanunkil ebʼ li kʼanjel li tento tixbʼaanu naq tnimanq. Li hu How to Raise an Adult (Chanru xkawresinkilebʼ li kokʼal re naq us teʼelq naq teʼnimanq) naxye: «Chʼolchʼo naq inkʼaʼ nakaawaj naq laawalal malaj laakoʼ tatxyoʼoni re xbʼaanunkil chixjunil toj reetal tixket 18 chihabʼ ut naq t-elq chaawu tril li qʼeq».

CHANRU TQAKʼUT CHIRUHEBʼ XBʼAANUNKIL LI NAYEEMANK REHEBʼ?

Kʼehebʼ xbʼaanunkil wiibʼ oxibʼ li kʼanjel

LI NAʼLEBʼ LI NAXKʼE LI SANTIL HU: «Us naʼelk li ani naxkʼe xchʼool chi kʼanjelak» (Proverbios 14:23).

Ebʼ li kokʼal junelik nekeʼraj xtenqʼankil li xnaʼ xyuwaʼ. Joʼkan naq, maatzʼeq li hoonal aʼin ut kʼehebʼ wiibʼ oxibʼ li kʼanjel li teʼruuq xbʼaanunkil.

Wankebʼ li naʼbʼej yuwaʼbʼej nekeʼxkʼoxla naq wulaj wulaj nekeʼkanabʼaak naabʼal xkʼanjelebʼ saʼ li tzolebʼaal ut inkʼaʼ nekeʼraj xkʼebʼal xkomon li xkʼanjelebʼ.

Abʼanan, ebʼ li kokʼal li nekeʼtenqʼank saʼ ochoch seebʼebʼ xchʼool chi tzolok xbʼaan naq nekeʼxtzol xbʼaanunkil li nayeemank rehebʼ ut nekeʼxchoy. Joʼkan ajwiʼ, li hu Parenting Without Borders naxye: «Wi inkʼaʼ naqakʼe saʼ qachʼool naq ebʼ li qakokʼal nekeʼraj tenqʼank naq toj kachʼinebʼ, teʼxkʼoxla naq moko aajel ta ru xtenqʼankilebʼ li junchʼol [...]. Ut teʼraj ajwiʼ naq kʼubʼkʼuuq chixjunil li tkʼemanq rehebʼ».

Joʼ naxkʼut li hu aʼin, xbʼaanunkil li kʼanjel saʼ ochoch naxkʼut chiruhebʼ li kokʼal naq tento teʼkʼehoq ut inkʼaʼ yal teʼkʼuluq chi moko teʼxkʼoxla ta ribʼ xjunes. Naxtenqʼahebʼ ajwiʼ chi xkʼebʼal reetal naq kʼebʼilebʼ saʼ ajl saʼebʼ li xjunkabʼal ut tenebʼanbʼil saʼ xbʼeenebʼ xbʼaanunkil li kʼanjel.

Tenqʼahebʼ chi xkʼulubʼankil li xpaltilebʼ

LI NAʼLEBʼ LI NAXKʼE LI SANTIL HU: «Chakʼe saʼ aachʼool laatijbʼal ut chapaabʼ laaqʼusbʼal; chi joʼkan toxaataw li chaabʼil naʼlebʼ» (Proverbios 19:20).

Naq laawalal malaj laakoʼ tpaltoʼq, maajunwa tnumeʼq saʼ laachʼool xmuqbʼal li xbʼaanuhom. Ebʼ li kokʼal naru nekeʼxkʼulubʼa li xpaltilebʼ. Jun eetalil, wi kixjor li maawaʼ aawe, naru teʼxpatzʼ xkuybʼal xmaak ut maare teʼxtoj li xeʼxjor.

Wi ebʼ laakokʼal nekeʼxkʼulubʼa li xpaltil ut li xbʼaanuhom, teʼxtzol:

• Naq inkʼaʼ teʼbʼalaqʼiq chi moko teʼelqʼaq.

• Naq inkʼaʼ teʼxkʼe saʼ xbʼeenebʼ li junchʼol li xpaltilebʼ.

• Naq inkʼaʼ teʼxyoobʼ aatin re xkolbʼal ribʼebʼ.

• Naq teʼxpatzʼ xkuybʼal xmaak naq t-ajmanq.