Naru nawank qayuʼam chi junelik

1. Chanru naqekʼa xkʼoxlankil rix naq li Jehobʼa naxyeechiʼi qe li junelik yuʼam?

LI JEHOBʼA naxyeechiʼi rehebʼ li nekeʼabʼink chiru «li junelik yuʼam» (Rom. 6:23). Naq naqakʼoxla rix li chʼinaʼusil yeechiʼom aʼin, li qarahom chirix qʼaxal nakawuuk. Qakʼoxlaq aʼin: li qachoxahil Yuwaʼ kʼajoʼ naq nokooxra, joʼkan naq naxyeechiʼi qe li maatan aʼin re naq maajunwa tqanajtobʼresi qibʼ rikʼin.

2. Chanru nokooxtenqʼa li yeechiʼom re li junelik yuʼam?

² Li xyeechiʼom li Yos re li junelik yuʼam nokooxtenqʼa xnumsinkil li yalbʼaʼix. Usta li xikʼ nekeʼilok qe nekeʼxye naq tooʼeʼxkamsi, inkʼaʼ tqakanabʼ kʼanjelak chiru li Jehobʼa. Kʼaʼut? Naqanaw naq wi nokookamk chi tiik ru qachʼool, aʼan naru tooxwaklesi chi yoʼyo ut wanq qoybʼenihom naq inkʼaʼ chik tookamq (Juan 5:28, 29; 1 Cor. 15:55-58; Heb. 2:15). Kʼaʼut naq chʼolchʼo chiqu naq tooruuq chi wank chi junelik? Qilaq wiibʼ oxibʼ li xyaalal.

LI JEHOBʼA WANK CHI JUNELIK

3. Kʼaʼut chʼolchʼo chiqu naq li Jehobʼa naru naxbʼaanu naq toowanq chi junelik? (Salmo 102:13, 25, 28).

³ Naqanaw naq li Jehobʼa naru naxkʼe li qayuʼam chi junelik xbʼaan naq rikʼin nachalk li yuʼam ut aʼan wank chi junelik (Sal. 36:10). Qilaq wiibʼ oxibʼ xraqal li Santil Hu li naxye naq li Jehobʼa wank ut twanq chi junelik. Salmo 90:2 naxye naq «ak laaʼat ajwiʼ chaq li qaYos junqʼe junqʼe kutan!». Saʼ Salmo 102 juntaqʼeet li naʼlebʼ li naxye (taayaabʼasi Salmo 102:13, 25, 28). Ut, naq naʼaatinak chirix li qachoxahil Yuwaʼ, li propeet Habacuc kixtzʼiibʼa: «At Qaawaʼ, ma inkʼaʼ tabʼiʼ ak wankat chalen chaq qʼe kutan, at inSantil Yos li inkʼaʼ kaamel?» (Hab. 1:12).

4. Kʼaʼut inkʼaʼ t-oq qakʼaʼuxl naq inkʼaʼ naqataw ru naq li Jehobʼa wank chi junelik?

⁴ Ma nachʼaʼajkoʼk chaawu xtawbʼal ru naq li Yos wank «chi junelik»? (Is. 40:28). Moko kaʼaj tawiʼ laaʼat nakatkʼuluk re aʼin. Laj Elihú kixye chirix li Yos: «Inkʼaʼ naruhank rajlankil li xkʼiila chihabʼ» (Job 36:26). Abʼanan, naq inkʼaʼ naqataw ru junaq li naʼlebʼ moko naraj ta xyeebʼal naq moko yaal ta. Jun eetalil, maare inkʼaʼ naqataw ru chanru nakʼanjelak li lus. Abʼan aʼin moko naraj ta xyeebʼal naq maakʼaʼ. Joʼkan ajwiʼ nakʼulmank rikʼinebʼ li poyanam maare inkʼaʼ nekeʼxtaw ru chanru naq li Jehobʼa maakʼaʼ xtiklajik chi moko rosoʼjik. Abʼan aʼin moko naraj ta xyeebʼal naq li Yos moko wank ta chi junelik. Li yaal chirix laj Yobʼtesinel moko nachalk ta saʼ xkʼabʼaʼ joʼ chanru naqataw ru junaq li naʼlebʼ (Rom. 11:33-36). Joʼkan ajwiʼ, ak wank chaq naq toj maajiʼ nayiibʼamank li Ruuchichʼochʼ ut li choxa ut li wankebʼ chisaʼ joʼ li Saqʼe ut ebʼ li chahim. Li Santil Hu naxchʼolobʼ: «Li Qaawaʼ kixkʼuubʼ li ruuchichʼochʼ rikʼin li xwankil». Ut naxye ajwiʼ: «Kixhel ru li choxa» (Jer. 51:15; Hech. 17:24). Qilaq jun chik xyaalal kʼaʼut chʼolchʼo chiqu naq tooruuq chi wank chi junelik.

YOBʼTESINBʼILO RE NAQ TOOWANQ CHI JUNELIK

5. Kʼaru raj li roybʼenihomebʼ laj Adán ut li xʼEva?

⁵ Chixjunil li kixyobʼtesi li Jehobʼa saʼ xbʼeen li Ruuchichʼochʼ kaʼajwiʼ ebʼ li qas qiitzʼin inkʼaʼ teʼkamq. Wankebʼ li chʼinaʼusil roybʼenihom re li junelik yuʼam. Joʼkan naq, li Jehobʼa kixye re laj Adán: «Aʼut li ru li cheʼ re xnawbʼal li us ut li inkʼaʼ us, inkʼaʼ naru teetzeka, xbʼaan naq li kutan teetzeka wiʼ chʼolchʼo naq texkamq» (Gén. 2:17). Wi laj Adán ut li xʼEva xeʼabʼink chiru li Jehobʼa, inkʼaʼ raj xeʼkamk. Maare xwulak raj li hoonal naq li Jehobʼa kixkanabʼ naq teʼxlow ru «li cheʼ re li yuʼam». Aʼin kixkʼutbʼesi raj chiruhebʼ naq teʼwanq xyuʼam «chi junelik» (Gén. 3:22).b

6, 7. a) Kʼaru chik naxkʼutbʼesi naq yobʼtesinbʼilo re wank chi junelik? b) Kʼaru nakaawaj xbʼaanunkil naq wanq laayuʼam chi junelik? (Chaawil ebʼ li jalam u).

⁶ Naxsach qachʼool chi rilbʼal naq wankebʼ li nekeʼxtzʼil rix li jalan jalanq chi naʼlebʼ nekeʼxye naq li qulul naru naxxok naabʼal li naʼlebʼ chiru chixjunil li naqatzol saʼ li qayuʼam. Saʼ li chihabʼ 2010, jun li hu naxye naq li qulul naru naxxok 3 miyon chi hoor re bʼideo, li naru rilbʼal chiru 300 chihabʼ. Maare li qulul naru naxxok naabʼal chik li naʼlebʼ chiru aʼan. Aʼin naxkʼut naq li Jehobʼa kixyiibʼ li qulul re naq tooruuq xxokbʼal naabʼal li naʼlebʼ chiru li tooruuq xtzolbʼal chiru 70 malaj 80 chihabʼ (Sal. 90:10).

⁷ Li Jehobʼa xooxyobʼtesi re naq tqaj wank chi junelik. Joʼ naxye li Santil Hu, li Yos «xkʼe ajwiʼ saʼ qachʼool xrahinkil li xtawbʼal ru kʼaru xkʼulmank ut taakʼulmanq» (Ecl. 3:11). Aʼin jun xyaalal kʼaʼut naq li kamk aʼan jun li xikʼ naʼilok qe (1 Cor. 15:26). Qakʼoxlaq. Wi nokooyajerk moko nokookanaak ta chi kamaʼan. Nokooxik bʼan saʼ li bʼanlebʼaal, naqukʼ li qabʼan re naq tookʼiraaq. Naqabʼaanu chixjunil li wank saʼ quqʼ re naq inkʼaʼ tookamq. Ut, naq nakamk junaq li qakomon malaj li qamiiw, kʼajoʼ naxkʼe xrahil qachʼool li inkʼaʼ nasach saʼ junpaat (Juan 11:32, 33). Naqanaw naq li kiyobʼtesink qe qʼaxal nokooxra, joʼkan naq kixkʼe saʼ qachʼool wank chi junelik, inkʼaʼ raj kixbʼaanu aʼin wi inkʼaʼ raj naraj naq toowanq chi junelik. Abʼanan wank chik xkomon xyaalal kʼaʼut naqaj wank chi junelik. Qatzʼilaq rix wiibʼ oxibʼ li naʼlebʼ li ak kixbʼaanu ut li yook xbʼaanunkil li Jehobʼa re xkʼutbʼesinkil naq li rajom inkʼaʼ najalaak.

LI RAJOM LI JEHOBʼA INKʼAʼ NAJALAAK

8. Kʼaru naxkʼutbʼesi chiqu Isaías 55:11 chirix li rajom li Jehobʼa?

⁸ Laj Adán ut li xʼEva xeʼmaakobʼk ut saʼ xkʼabʼaʼ aʼin chixjunilebʼ li ralal xkʼajol nekeʼkamk, abʼan li Jehobʼa inkʼaʼ kixjal li rajom (taayaabʼasi Isaías 55:11). Aʼan naraj naq li tiikebʼ xchʼool teʼwanq chi junelik. Chanru naqanaw aʼin? Saʼ xkʼabʼaʼ li kʼaʼaq re ru li naxye ut li ak kixbʼaanu re naq t-uxmanq li rajom.

9. Kʼaru li yeechiʼom kixbʼaanu li Yos? (Daniel 12:2, 13).

⁹ Li Jehobʼa naxyeechiʼi naq teʼwakliiq li kamenaq ut naq tixkʼe li xhoonalebʼ re naq teʼxtaw li junelik yuʼam (Hech. 24:15; Tito 1:1, 2). Chʼolchʼo chaq chiru laj Job naq li Jehobʼa naraj xwaklesinkilebʼ chi yoʼyo li kamenaq (Job 14:14, 15). Li propeet Daniel naxnaw ajwiʼ naq ebʼ li xeʼkamk teʼwakliiq chi yoʼyo ut teʼxtaw li yuʼam chi junelik (Sal. 37:29; taayaabʼasi Daniel 12:2, 13). Ebʼ laj judiiy li wankebʼ chaq saʼ xqʼehil li Jesús nekeʼxnaw naq ebʼ laj kʼanjel chiru li Jehobʼa naru nekeʼxtaw «li junelik yuʼam» (Luc. 10:25; 18:18). Li Jesús naabʼal sut kiʼaatinak chirix li yeechiʼom aʼin ut aʼan ajwiʼ kiwaklesiik chi yoʼyo xbʼaan li Xyuwaʼ (Mat. 19:29; 22:31, 32; Luc. 18:30; Juan 11:25).

10. Kʼaru naxkʼutbʼesi naq xeʼwaklesiik chi yoʼyo ebʼ li qas qiitzʼin junxil qʼe kutan? (Chaawil li jalam u).

¹⁰ Li Jehobʼa aʼan kikʼehok re li qayuʼam ut wank xwankil re xwaklesinkilebʼ li kamenaq. Kixkʼe xwankil laj Elías re naq truuq xwaklesinkil chi yoʼyo li xyum li ixq li wank Sarepta (1 Rey. 17:21-23). Chirix chik aʼin rikʼin li xtenqʼ li Yos, laj Eliseo kiruuk ajwiʼ xwaklesinkil chi yoʼyo li xyum li ixq li wank Sunem (2 Rey. 4:18-20, 34-37). Aʼin ut naabʼal chik li waklijik chi yoʼyo li kiʼuxmank naxkʼutbʼesi naq wank xwankil re xwaklesinkilebʼ wiʼ chik li kamenaq. Naq li Jesús kiwank saʼ Ruuchichʼochʼ, kixkʼutbʼesi naq li Xyuwaʼ kixkʼe ajwiʼ re li wankilal aʼin (Juan 11:23-25, 43, 44). Anaqwan, li Jesús wank saʼ choxa ut kixkʼul «chixjunil li wankilal, joʼ saʼ choxa joʼ ajwiʼ saʼ ruuchichʼochʼ». Joʼkan naq naru xbʼaanunkil li yeechiʼom aʼin naq «chixjunilebʼ li wanqebʼ saʼ muqlebʼaal kamenaq» teʼwakliiq chi yoʼyo re naq teʼwanq xyuʼam chi junelik (Mat. 28:18; Juan 5:25-29).

11. Chanru naq li xkamik li Jesús naxbʼaanu naq tqataw li junelik yuʼam?

¹¹ Kʼaʼut naq li Jehobʼa kixkanabʼ naq li xraarokil Alal qʼaxal ra kixkʼul naq kikamsiik? Li Jesús kixsume li patzʼom aʼin naq kixye: «Li Yos kʼajoʼ naq kixra li ruuchichʼochʼ: kixkʼe chaq li Ralal jun chiribʼil re naq chixjunil li taapaabʼanq re, inkʼaʼ taasachq, wanq bʼan xyuʼam chi junelik» (Juan 3:16). Naq kixkʼe li Ralal re naq tkamq saʼ qakʼabʼaʼ kixbʼaanu re naq tixkuy qamaak, li Yos naxkʼe chiqu li hoonal re naq tooruuq xtawbʼal li junelik yuʼam (Mat. 20:28). Li apóstol Pablo kixchʼolobʼ li naʼlebʼ aʼin chirix li rajom li Yos naq kixye: «Xbʼaan naq wi xmaak jun chi winq kiʼok chaq li kamk, joʼkan naq saʼ xkʼabʼaʼ ajwiʼ jun chi winq wank li xwaklijikebʼ chi yoʼyo ebʼ li kamenaq. Joʼ naq chixjunilebʼ nekeʼkamk saʼ xkʼabʼaʼ laj Adán, joʼkan ajwiʼ naq chixjunilebʼ teʼwanq wiʼ chik xyuʼam saʼ xkʼabʼaʼ li Kriist» (1 Cor. 15:21, 22).

12. Chanru ttzʼaqloq ru li rajom li Yos?

¹² Li Jesús kixkʼut chiruhebʼ li xtzolom naq teʼxpatzʼ saʼebʼ li xtij naq tchalq li Xʼawabʼejilal li Yos ut naq tbʼaanumanq li rajom li Xyuwaʼ arin saʼ Ruuchichʼochʼ (Mat. 6:9, 10). Li rajom li Jehobʼa aʼan naq ebʼ li qas qiitzʼin teʼwanq arin saʼ Ruuchichʼochʼ. Joʼkan naq, kixxaqabʼ li Jesús re naq T-awabʼejinq saʼ li Xʼawabʼejilal ut yook xchʼutubʼankil li 144,000 re naq teʼxtenqʼa li Jesús re xbʼaanunkil li rajom li Yos (Apoc. 5:9, 10).

13. Kʼaru ak yook chi xbʼaanunkil li Jehobʼa, ut kʼaru tento taabʼaanu laaʼat?

¹³ Saʼebʼ li qakutan, li Jehobʼa yook xchʼutubʼankil «xkʼihalebʼ li tenamit» ut yook xtzolbʼalebʼ re naq teʼruuq chi wank rubʼel li Xʼawabʼejilal (Apoc. 7:9, 10; Sant. 2:8). Usta li ruuchichʼochʼ jachjo ru xbʼaan li xikʼ ilok ut li yalok u, li naxsikʼebʼ ru li Yos nekeʼxkanabʼ chi ixbʼej aʼin. Ut nekeʼxkʼe naq li xjutzʼlebʼ chʼiichʼ teʼroksi re pikok chʼochʼ (Miq. 4:3). Moko nekeʼtzʼaqonk ta saʼebʼ li yalok u, bʼarwiʼ nekeʼkamk li qas qiitzʼin, nekeʼxtenqʼahebʼ bʼan re naq teʼxtaw «li tzʼaqal yuʼam», xkʼutbʼal chiruhebʼ chirix li Jehobʼa ut li rajom (1 Tim. 6:19). Xbʼaan naq nekeʼtzʼaqonk saʼ li Xʼawabʼejilal li Yos, naru naq nekeʼrahobʼtesiik xbʼaan li xjunkabʼal malaj teʼwanq xchʼaʼajkilal xbʼaan li tumin, abʼan li Jehobʼa naxkʼe rehebʼ li naʼajmank chiruhebʼ (Mat. 6:25, 30-33; Luc. 18:29, 30). Chixjunil aʼin naxkʼut chiqu naq li Xʼawabʼejilal li Yos moko yal yoobʼanbʼil ta ut ttzʼaqloq ru chixjunil li rajom li Jehobʼa.

JUN LI CHʼINAʼUSIL OYBʼENIHOM

14, 15. Chanru ttzʼaqloq ru li rajom li Yos naq tsacheʼq ru li kamk?

¹⁴ Li Jesús ak yook chi awabʼejink saʼ choxa joʼ Awabʼej saʼ li Xʼawabʼejilal li Yos ut tixbʼaanu naq ttzʼaqloq ru chixjunil li xyeechiʼom li Jehobʼa (2 Cor. 1:20). Chalen saʼ li chihabʼ 1914 yook chi elk chiʼubʼej chiruhebʼ li xikʼ nekeʼilok re (Sal. 110:1, 2). Chi seebʼ li Jesús ut li 144,000 teʼqʼaxoq u ut teʼxsach ru li maaʼusebʼ xnaʼlebʼ (Apoc. 6:2).

¹⁵ Chiru li jun mil chihabʼ, li Jesús tixwaklesihebʼ li kamenaq ut tixtenqʼahebʼ li xeʼabʼink, re naq teʼtzʼaqloq ru li xyuʼamebʼ. Naq ak xeʼyaleʼk rix, ebʼ li kristiʼaan li naril li Jehobʼa naq tiikebʼ xchʼool «teʼreechani li chaabʼil naʼajej [li Ruuchichʼochʼ, TNM], ut aran teʼwanq junqʼe junqʼe kutan» (Sal. 37:10, 11, 29). Ut «li taajukʼeeq xwankil saʼ rosoʼjik, aʼan li kamk» (1 Cor. 15:26). Sahil chʼoolejil aʼin!

16. Bʼar wank li xyaalal naq naqaj kʼanjelak chiru li Jehobʼa?

¹⁶ Joʼ ak xqil, li qoybʼenihom re wank chi junelik natawmank saʼ li Santil Hu. Li oybʼenihom aʼin nokooxtenqʼa re naq tiikaq qachʼool chiru li Jehobʼa saʼebʼ li rosoʼjik li kutan aʼin li qʼaxal chʼaʼaj xnumsinkil. Abʼanan, wi naqaj xsahobʼresinkil xchʼool li Jehobʼa, tento naq tiikaq qachʼool chiru ut chiru li Jesús moko yal re xkolbʼal rix li qayuʼam xbʼaan naq li qʼaxal wank xwankil aʼan naq naqarahebʼ chi anchal qachʼool (2 Cor. 5:14, 15). Li rahom aʼin nokooxtenqʼa chi xkʼambʼal qe rikʼin ut aatinak chirix li qoybʼenihom (Rom. 10:13-15). Ut naqaj xyalbʼal qaqʼe re naq inkʼaʼ tqakʼoxla qibʼ qajunes ut naq chaabʼilaqo, aʼin tixbʼaanu naq li Jehobʼa traj wanq choʼq qamiiw chi junelik (Heb. 13:16).

17. Kʼaru tenebʼanbʼil saʼ qabʼeen chiqajunqal? (Mateo 7:13, 14).

¹⁷ Ut laaʼo? Ma toowanq chi junelik? Li Jehobʼa naxkʼe qe li maatan aʼin, abʼanan laaʼo yaal qe ma junelik toowanq saʼ xbʼehil li yuʼam (taayaabʼasi Mateo 7:13, 14). Joʼkan naq, chankaq ru li qayuʼam naq toowanq chi junelik? Aʼin tqil saʼ li jun chik tzolom.