Ma nekeʼruuk ebʼ li kristiʼaan risinkil li pleetik?

EBʼ LI AWABʼEJ NEKEʼXYAL ROKSINKIL CHIʼUS LI TUMIN

Li nekeʼraj xbʼaanunkil: Teʼraj xchaabʼilobʼresinkil xyuʼamebʼ li kristiʼaan. Chi joʼkan maakʼaʼaq li nebʼaʼ chi moko li bʼihom, xbʼaan naq li naʼlebʼ aʼin naxbʼaanu naq twanq li pleetik.

Li chʼaʼajkilal: Ebʼ li awabʼej tento raj teʼxjal chanru nekeʼxsach li tumin. Saʼ li 2022 xeʼxsach tana 34,100 miyon chi dólar re xsikʼbʼal li tuqtuukilal saʼ li ruuchichʼochʼ. Abʼan aʼin yal bʼabʼay li kisachmank chiru li kiloqʼmank choʼq re li pleetik saʼ li chihabʼ ajwiʼ aʼan.

«Numtajenaq li tumin naqasach saʼ li pleetik chiru li naʼoksimank re xsikʼbʼal li tuqtuukilal» (António Guterres, secretario general de las Naciones Unidas).

Li naxye li Santil Hu: Ebʼ li awabʼejilal ut ebʼ li molam teʼruuq xtenqʼankil ebʼ li nebʼaʼ abʼan inkʼaʼ teʼruuq risinkil li nebʼaʼil (Deuteronomio 15:11; Mateo 26:11).

LI NEKEʼXKʼUBʼ XBʼAANUNKIL

Li nekeʼraj xbʼaanunkil: Nekeʼxyal xtuqubʼankil ru li pleetik saʼ tuqtuukilal naq nekeʼxkʼe ribʼ saʼ aatin. Nekeʼxbʼaanu aʼin re naq li wiibʼ chi tenamit teʼxtaw rusilal.

Li chʼaʼajkilal: Moko chixjunilebʼ ta nekeʼxkʼulubʼa li xeʼxkʼubʼ ut moko nekeʼxbʼaanu ta li xeʼxkʼubʼ re xsikʼbʼal li tuqtuukilal.

«Li nekeʼxkʼubʼ xbʼaanunkil ebʼ li awabʼej wank sut moko us ta naʼelk. Ut aʼin naxbʼaanu naq twanq naabʼal li pleetik» (Raymond Smith, American Diplomacy).

Li naxye li Santil Hu: Teʼxyuʼami raj li naʼlebʼ aʼin: Xsikʼbʼal «li tuqtuukilal» (Salmo 34:15). Abʼan naabʼalebʼ nekeʼxtzʼeqtaana li ras riitzʼin ut nekeʼxbʼaanu li maaʼusilal rehebʼ li ramiiw ut inkʼaʼ chik nekeʼxkʼe ribʼ saʼ aatin (2 Timoteo 3:​1-4). Joʼkan naq ebʼ li awabʼej li chaabʼil nekeʼnaʼlebʼak inkʼaʼ teʼruuq xtuqubʼankil ru li chʼaʼajkilal.

NEKEʼRAJ XSACHBʼAL LI NAʼOKSIMANK SAʼ LI PLEETIK

Li nekeʼraj xbʼaanunkil: Xsachbʼal chixjunil li kʼaʼaq re ru li naʼoksimank saʼ li pleetik ut li naxkʼam chaq li yajel.

Li chʼaʼajkilal: Wankebʼ li tenamit inkʼaʼ nekeʼraj xsachbʼal chixjunil li kʼaʼaq re ru li naʼoksimank saʼ li pleetik xbʼaan naq nekeʼxkʼoxla naq maakʼaʼaqebʼ chik xwankil ut inkʼaʼ chik teʼruuq xkolbʼalebʼ ribʼ. Xsachbʼal chixjunil li kʼaʼaq re ru li naʼoksimank saʼ li pleetik moko tixtuqubʼ ta li chʼaʼajkilal.

«Saʼ 1991 naabʼal li awabʼej xeʼxye naq teʼxsach li kʼaʼaq re ru li naʼoksimank saʼ li pleetik abʼan moko xeʼxbʼaanu ta. Xeʼxye naq teʼxbʼaanu re naq maakʼaʼaq chik li xiwxiwal, teʼxkʼam ribʼ saʼ usilal ut toowanq saʼ tuqtuukilal» (Securing Our Common Future: An Agenda for Disarmament [Asegurar nuestro futuro común: una agenda para el desarme]).

Li naxye li Santil Hu: Ebʼ li kristiʼaan tento raj teʼxsach li naʼoksimank saʼ li pleetik, aʼin naraj xyeebʼal naq «teʼxsutqʼisi ebʼ li qʼesnal chʼiichʼ choʼq piklebʼ chʼochʼ» (Isaías 2:4). Abʼan moko tzʼaqal ta rikʼin aʼin xbʼaan naq saʼ xchʼoolebʼ li kristiʼaan wank li maaʼusilal (Mateo 15:19).

NEKEʼXKʼE RIBʼ SAʼ AATIN RE NAQ MAAKʼAʼAQ CHIK LI PLEETIK

Li nekeʼraj xbʼaanunkil: Ebʼ li awabʼej nekeʼxkʼe ribʼ saʼ aatin re xkolbʼalebʼ ribʼ chiru li xikʼ nekeʼilok rehebʼ. Chi joʼkan nekeʼxkʼoxla naq li xikʼ naʼilok rehebʼ inkʼaʼ tixtikibʼ pleetik rikʼinebʼ, xbʼaan naq tento tpleetiq rikʼin naabʼal li soldaad.

Li chʼaʼajkilal: Naq nekeʼxkʼubʼ pleetik rikʼin jalan chik tenamit inkʼaʼ naxkʼam chaq tuqtuukilal. Ut inkʼaʼ ajwiʼ nekeʼxkʼe ribʼ saʼ aatin chirix joqʼe ut chanru teʼxbʼaanu.

«Usta li Liga de Naciones ut li Naciones Unidas kaw nakʼanjelak re xtenqʼankilebʼ li awabʼej re naq teʼxkʼe ribʼ saʼ aatin chiribʼilebʼ ribʼ, inkʼaʼ nekeʼruuk xtuqubʼankil ru li pleetik» (Encyclopedia Britannica).

Li naxye li Santil Hu: Ebʼ li awabʼej ut ebʼ li molam inkʼaʼ nekeʼruuk xkʼambʼal chaq li tuqtuukilal usta nekeʼxtenqʼa ribʼ chiribʼilebʼ ribʼ (Eclesiastés 4:12). Saʼ Salmo 146:​3, 4 naxye: «Meesikʼ xkʼojobʼankil eechʼool rikʼinebʼ li xninqal ru winq: aʼan yal winqebʼ, ut inkʼaʼ naru texkoleʼq xbʼaanebʼ. Teʼelq xmusiqʼ, ut chʼochʼ teʼsutqʼiiq wiʼ: saʼ ajwiʼ li kutan aʼan taaraqeʼq chixjunil li xkʼuubʼahomebʼ».