Desembri

Ntumwa Piere sonikaka mambu yai sambu na kusadisa Bakristu na kukanga ntima na bampasi ya Satana. Bambandu ya ‘bantu yina kangaka ntima’ ke sadisaka beto na kubikala ya kwikama, na kubakisa nde beto lenda nunga, mpi na kuyibuka nde Nzambi ta sakumuna beto. (Yak. 5:11) Mbala ya nkaka nge ke kutana ti mbangika ya ngolo to bantu ke niokula nge. To nge kele nkuluntu to nkengi ya nziunga, mpi nge ke mona nde nge kele ti mikumba mingi mpi nge ke kuka yo ve. Kana mpidina, mbandu ya Polo lenda sadisa nge. Polo niokwamaka mingi, mpi yandi vandaka kudiyangisa ntangu yonso sambu na bampangi ya mabundu. (2 Bak. 11:23-29) Kansi Polo lembaka ve, mpi mbandu na yandi pesaka bampangi kikesa. (2 Bak. 1:6) Kana nge ke kanga ntima, bampangi lenda landa mpi mbandu na nge. w16.04 2:11, 14

Yezu tubaka nde na bilumbu ya nsuka, bo ta samuna nsangu ya mbote ya Kimfumu na bantu yonso. (Mat. 24:14) Na ntoto ya mvimba, bantu me zabaka beto, Bambangi ya Yehowa, sambu na kisalu na beto ya kusamuna. Bantu mingi ke zolaka nsangu ya beto ke longaka, kansi bankaka ke zolaka yo ve. Ata na kati ya bantu yina ke zolaka yo ve, bankaka ke zitisaka beto sambu na kisalu na beto. Mabundu mingi ke tubaka nde bo ke longaka nsangu yina Yezu longaka. Kansi bo ke salaka yo kaka na banzo-nzambi, na televizio, na Internet, to bo ke telaka bantu kaka mutindu bo zabaka Yezu. Bankaka ke yindulaka nde kusadisa bantu ya mpasi, kusansa to kulonga bantu ya ofele kele mpi mutindu ya nkaka ya kusamuna. Keti bisalu yai kele kibeni kisalu ya kusamuna yina Yezu tubilaka? w16.05 2:1, 2

Banda 1914, bamfumu ya luyalu me kudikumisaka bambeni ya Kimfumu ya Nzambi. Ntama mingi ve Kimfumu yai ta fwa baluyalu yonso ya bantu. (Nk. 2:2, 7-9) Nzambi me bikaka nde bantu kuyala sambu bo lenda tula mwa ngemba mpi ndonga. Yo ke sadisaka beto na kulonga nsangu ya mbote ya Kimfumu ya Nzambi. (Bar. 13:3, 4) Nkutu Nzambi ke lombaka beto na kusamba sambu na bamfumu, sambu bo kanga beto ve nzila ya kusambila yandi na ngemba. (1 Tim. 2:1, 2) Kana bantu ke niokula beto, beto lenda lomba lusadisu na bamfumu ya luyalu. Polo salaka mpi mutindu yina. Ata Biblia ke tuba nde Satana muntu ke twadisaka baluyalu ya bantu, yo ke tubaka ve nde yandi ke twadisaka konso muntu yina kele ti kiyeka na nsi-ntoto. (Luka 4:5, 6) Yo yina, ntangu beto ke tubila muntu mosi ya kele ti kiyeka, beto fwete monisa ve nde Diabulu muntu ke twadisa yandi. Biblia ke tendula nde beto fwete finga ve bantu.—Tito 3:1, 2. w16.04 4:5, 6

Inki mutindu beto lenda zaba mambu yina ta pesa Yehowa kiese? Kana Biblia ke monisa ve pwelele nsiku ya Yehowa na kima mosi ya beto ke zola kusala, beto fwete sosa kaka kubakisa luzolo ya Yehowa. Inki mutindu? Beto fwete samba yandi mpi kubika nde mpeve santu na yandi kutwadisa beto. Beto tadila mutindu Yezu vandaka kubakisa ntangu yonso luzolo ya Yehowa. Na mabaku zole, ntangu bantu vandaka na nzala, Yezu sambaka ntete mpi salaka kimangu sambu na kudisa bo. (Mat. 14:17-20; 15:34-37) Kansi na ntoto ya zelo na zelo, ntangu yandi mosi waka nzala mpi Diabulu songaka yandi na kukumisa matadi mampa, Yezu buyaka. (Mat. 4:2-4) Yandi zabaka Tata na yandi mbote-mbote. Yo yina yandi bakisaka nde Yehowa ta zola ve nde yandi sadila mpeve santu sambu na mambote na yandi mosi. Yandi zabaka nde Tata na yandi ta sadisa yandi mpi ta pesa yandi madia na ntangu ya me fwana. w16.05 3:7, 8

Bo sonikaka mikanda ya nkaka ya Biblia sambu na bantu ya mutindu mosi buna. Yo yina, na ntwala ya kutanga Biblia, beto fwete lomba Yehowa na kupesa beto mabanza ya mbote mpi mayele sambu na kubakisa malongi yina yandi ke zola nde beto baka. (Esd. 7:10; Yak. 1:5) Ntangu nge ke tanga Biblia, pema mpi kudiyula bangiufula yai: ‘Mambu yai ke longa mono nki sambu na Yehowa? Inki mutindu mono lenda sadila dilongi yai na luzingu na mono? Inki mutindu mono lenda sadila yo sambu na kusadisa bantu ya nkaka?’ Kana beto ke yindulula mutindu yai, beto ta baka mambote mingi ntangu beto ke tanga Biblia. Mu mbandu, Biblia ke monisa bikalulu yina bankuluntu fwete vanda ti yo. (1 Tim. 3:2-7) Kansi bampangi mingi kele ve bankuluntu, yo yina bo lenda yindula nde mambu yina lenda sadisa bo ve ata fioti. Mambu yina bo ke lombaka bankuluntu lenda sadisa beto yonso. w16.05 5:7, 8

Ntangu bo nataka Bayuda na kimpika na Babilone, bo kutaka Babilone ya kufuluka ti biteki mpi bantu vandaka kusambila bampeve ya mbi. Kansi Bayuda ya kwikama, mu mbandu Daniele mpi banduku na yandi tatu, landaka ve bikalulu ya bantu ya Babilone. (Dan. 1:6, 8, 12; 3:16-18) Daniele ti banduku na yandi zabaka nde Yehowa kele Muwumbi na bo mpi bo landaka kusambila yandi. Ata Daniele vandaka kuzinga na kati ya bantu ya mbi, wanzio ya Nzambi bingaka yandi “muntu ya mfunu mingi.” (Dan. 10:11, 19) Na ntangu ya ntama, muwumbi vandaka kutula ntoto ya tuma na kima mosi sambu na kusala yo konso kima yina yandi me zola. Bubu yai, Bakristu ya kieleka me zaba nde Yehowa kele Mfumu na zulu mpi na ntoto ya mvimba mpi yandi kele ti kiyeka ya kuwumba bantu. (Yer. 18:6) Nzambi kele mpi ti kiyeka ya kuwumba konso muntu na kati na beto. Kansi Yehowa ke sobaka ve bantu na kingolo-ngolo. Yandi ke zolaka nde beto ndima na luzolo yonso nde yandi wumba beto. w16.06 2:1, 2

Satana ke zolaka beto yindula nde, sambu na kuvanda na kiese beto fwete vanda kaka ti bima mingi ya kinsuni. Yandi ke sadilaka nsi-ntoto na yandi mpi “nzala ya meso” sambu na kupusa beto na kuvanda ntangu yonso ti nzala ya bima mingi. (1 Yoa. 2:15-17; Kuy. 3:6; Bing. 27:20) Beto ke monaka mpi ke waka mbala na mbala bantu to bapiblisite ke pusa beto na kusumba bima ya mpa. Keti nge me sumbaka dezia kima kaka sambu yo vandaka kitoko to sambu nge monaka yo na piblisite? Kana mpidina, ziku nge bakisaka na nima nde nge vandaka mpenza ve na mfunu na yo. Kana beto ke sumba bima yina kele ve mfunu, beto ke kudipesa kaka mpasi. Yo lenda kanga beto nzila ya kusambila Yehowa. Mu mbandu, kudia beto ntangu ya kulonguka Biblia, kuyidika balukutakanu, kukwenda na balukutakanu, mpi kusamuna mbala na mbala. Yibuka mambu yai ya ntumwa Yoane tubaka: “Nsi-ntoto ke luta, nzala na yo mpi ke luta.” w16.07 1:3, 4

Na mvu-nkama ya ntete, Bayuda, Bagreki, Baroma, mpi bantu ya bansi ya nkaka vandaka na dibundu ya Bukristu. Sambu bo vandaka ve kuzinga mpi kusala mambu ya mutindu mosi, bankaka vandaka kukuka ve mpenza kuyikana ti mutindu ya mpa ya kusambila Nzambi, to kuyambula bikalulu na bo ya ntama. Yo yina Polo yibusaka bo nde Bakristu kele ti Nzambi mosi kaka, Yehowa. Ebuna Bambangi ya Yehowa ya bubu yai? Profete Yezaya tubaka nde, “na kitini ya nsuka ya bilumbu,” bantu ya makanda yonso ta vukana sambu na kusambila Yehowa. Bo ta tuba nde: “[Yehowa] ta longa beto banzila na yandi, mpi beto ta tambula na banzila na yandi.” (Yez. 2:2, 3) Bubu yai beto kele na kiese ya kumona kulungana ya mbikudulu yai! Bampangi na beto me katukaka na bisika mingi, ke tubaka bandinga mingi, mpi mutindu na bo ya kuzinga me swaswana. Kansi beto ke sambilaka Yehowa na bumosi. w16.06 3:15, 16

Beto lenda bakisa ve mambu yonso ya mbote yina Yehowa me bumbilaka Bakristu ya bo me tulaka mafuta ntangu bo ta yala ti Kristu na zulu. (Luka 22:28-30; Bafil. 3:20, 21; 1 Yoa. 3:2) Bo ta kuma “Yeruzalemi ya Mpa,” nkento ya Kristu. (Kus. 3:12; 17:14; 21:2, 9, 10) Bo ta sala ti Yezu sambu na “kubelula makanda.” Bo ta sadisa bantu na kukatuka na kimpika ya disumu ti ya lufwa mpi kukuma bantu ya kukuka. (Kus. 22:1, 2, 17) Lufutumuku ya bafwa na “Maziamu” kele mutindu mosi ya kuluta nene yina Yehowa ta monisila bantu ntima ya mbote ya nene. (Yobi 14:13-15; Yoa. 5:28, 29) Banani ta futumuka? Babakala ti bankento ya kwikama yina fwaka na ntwala ya lufwa ya Kristu mpi “mameme ya nkaka” yina ke fwa ya kwikama na bilumbu ya nsuka. Yehowa ta futumuna bantu yai yonso ya kwikama sambu na kusadila yandi.—Yoa. 10:16. w16.07 4:13-15

Inki ta sadisa beto na kulanda kukengila mpi kudibongisa sambu na kilumbu ya Yehowa? Beto fwete vanda na nzala ya ngolo ya kusala mambu ya mbote. Kansi beto fwete sala mpi mambu ya nkaka. Bilumbu fioti na ntwala ya lufwa ya Yezu, yandi songaka balongoki na yandi nde bo fwete landa kulomba Yehowa na kusadisa bo. (Luka 21:36) Sambu na kulanda kukengila na bilumbu yai ya nsuka, beto fwete sambaka mpi Yehowa ntangu yonso. (1 Pie. 4:7) Yezu tubaka nde nsuka ta kwisa “na ngunga yina beto ke yindula ve.” (Mat. 24:44) Yo yina beto fwete kudibongisa ntangu yonso. Yai kele ve ntangu ya kusosa luzingu yina nsi-ntoto ya Satana ke yindula nde yo ke pesaka kiese. Bo ke lala ndosi. Na nzila ya Biblia, Yehowa ti Yezu ke songa beto mutindu ya kulanda kukengila. Yo yina, beto tula dikebi na bambikudulu ya Biblia mpi mutindu yo ke lungana. Yo ta sadisa beto na kukwenda pene-pene na Yehowa, kutula Kimfumu na kisika ya ntete mpi kuvanda ya kuyilama ntangu nsuka ta kwisa. (Kus. 22:20) Kana beto sala mpidina, beto lenda guluka! w16.07 2:15-17

Makwela ke vandaka mbote kana bankwelani ‘ke landa kukanga-ntima mpi ke landa kulolulana na ntima ya mvimba.’ Sambu bo kele bantu ya kukonda kukuka, bo ta salaka bifu. Kana yo me salama, bo lenda sosa mutindu ya kuyidika mambu, kulolulana mpi kumonisa zola ya ke wakana ti minsiku ya Biblia. Zola yai ‘ke vukisaka bantu na mutindu ya kukuka.’ (Bakol. 3:14) Bankwelani lenda monisa yo kana bo ke kanga ntima, kana bo kele mawete mpi ke ‘bumba ve mbi yina bo me sala bo.’ (1 Bak. 13:4, 5) Kana mavwanga me basika, bankwelani fwete yidika yo kukonda kusukinina na ntwala nde mpimpa kubwa. (Baef. 4:26, 27) Kana muntu me sala kifu, yo ke lombaka kudikulumusa mpi kikesa sambu na kulomba ndolula. Yo ke sadisaka bankwelani na kuyidika makambu mpi kuzolana diaka mingi. w16.08 2:6

Yezu longaka mingi Kimfumu. Yandi bakaka mpi ntangu mingi ya kupesa balongoki na yandi formasio. Yezu songaka bo mutindu ya kulonga mpi ya kukeba bansadi ya Nzambi. Yo sadisaka balongoki na kukuma bonso bangungudi yina ke kebaka mameme. (Mat. 10:5-7) Filipo vandaka kulonga mingi, kansi yandi sadisaka mpi bana na yandi ya bankento na kukuma bansamuni. (Bis. 21:8, 9) Beto fwete sadisa mpi bantu ya nkaka bubu yai. Sambu na nki? Na mabundu mingi, balongoki ya Biblia mingi me bakaka ntete ve mbotika. Beto fwete longa bo mambu mingi. Beto fwete sadisa bo na kubakisa mfunu ya kutanga ti kulonguka Biblia bo mosi, ya kusamuna mpi kulonga nsangu ya mbote. Beto fwete sadisa mpi bampangi-babakala yina me katuka kubaka mbotika na kukuma bansadi ya kisalu mpi na nima bankuluntu. Beto yonso kele ti mukumba ya kusadisa bampangi yai ya mpa. w16.08 4:1, 2

Kusala ti bampangi ke kumisaka bumosi na beto ngolo. Yo ke sadisaka beto mpi na kukuma banduku ya ngolo, mpi na kundima mpenza nde ntama mingi ve Kimfumu ya Nzambi ta natila beto balusakumunu mingi. Ntangu beto ke pesaka maboko ya bampangi kikesa, beto ke sadisaka bo na kukanga ntima na bampasi mpi na kutanina kivuvu na bo. (Yez. 35:4) Yo ke sadisaka beto mosi na kubwisa ve maboko mpi na kutanina kivuvu na beto. Kana beto ke yindula mutindu Yehowa sadisaka mpi taninaka bansadi na yandi ya kwikama na ntangu ya ntama, lukwikilu na beto ta kuma ngolo mpi beto ta tudila yandi ntima mingi. Yo yina ata nge ke kutana ti bampasi mpi basusi ke yangisa nge, “kubwisa ve maboko”! (Sef. 3:16) Kuvila ve nde, kana nge lomba Yehowa na kusadisa nge, diboko na yandi ya ngolo ta pesa nge kikesa mpi ntama mingi ve, nge ta baka balusakumunu ya Kimfumu.—Nk. 73:23, 24. w16.09 1:16-18

Ntangu bansadi ya Nzambi ke ponaka bilele ya kulwata, bo ke zitisaka mambu yai ya kele na zulu. Beto ke zingaka na bisika ya kuswaswana; bisika ya nkaka kele madidi ngolo mpi ya nkaka kele ntangu ngolo. Bankaka kele ti mbongo mingi mpi bankaka kele bansukami. Mambu yai lenda sala nde kulwata na beto kuvanda ve kiteso mosi. Kansi minsiku ya Yehowa kele kiteso mosi sambu na bantu yonso. (Mal. 3:6) Kana ntangu kele ngolo, yo ke vandaka mpasi na kulwata mbote mpi na luzitu. Bampangi ke sepelaka ntangu beto ke lwataka ve bilele yina ke kangaka nitu ngolo to ke monisaka mpenza nitu. (Yobi 31:1) Diaka, kana beto ke yobila ti bantu na dibungu to na kisika ya nkaka, bilele na beto fwete vanda ya mbote. (Bing. 11:2, 20) Ata bantu mingi na nsi-ntoto ke yobilaka ti bilele yina ke monisaka nitu, beto fwete lwata bilele yina ke pesa Yehowa, Nzambi na beto ya santu, lukumu. w16.09 3:11, 12

Mbala mingi Yezu vandaka kuyula balongoki na yandi mambu yina bo ke kwikilaka. Nge lenda landa mbandu na yandi. Ntangu nge ke solula ti bana to ke sala kisalu ti bo, yula dibanza na bo mpi bika bo tuba mambu yina kele na ntima na bo. Kana bana na nge ke ndima ve nswalu dilongi ya nkaka ya Biblia, vanda ntima-nda. Sadisa bo na kuzwa mvutu na bangiufula na bo. Yo kele mbote kana bana ke yula bangiufula sambu yo ke monisa nde bo ke zola kubakisa. Ntangu Yezu vandaka leke, yandi vandaka mpi kuyula bangiufula. (Luka 2:46) Zaba bana na nge mbote. Kuyindula ve nde kana bana ke samuna mpi ke kwenda na balukutakanu, yo ke tendula nde bo ke kwikilaka na Yehowa. Inki mutindu bo ke tadilaka Yehowa mpi Biblia? Sala bikesa sambu na kuzaba kana kima mosi lenda kanga bo nzila ya kubikala ya kwikama na Yehowa. Tubaka mambu ya Yehowa konso ntangu yina nge kele ti bana na nge. Sambaka sambu na bana na nge ntangu nge kele ti bo mpi ntangu nge ke samba nge mosi. w16.09 5:3-5

Bubu yai, Bambangi ya Yehowa mingi ke sala bikesa sambu na kulungisa mbikudulu ya kusamuna “na makanda yonso, na mabuta yonso, na bandinga yonso, mpi na bansi yonso.” (Kus. 14:6) Keti nge ke longuka ndinga mosi ya mpa? Bampangi ya nkaka kele bamisionere to ke samunaka na bansi yina mpusa kele mingi. Bankaka diaka me yantikaka kukwenda na mabundu ya ndinga ya nzenza na insi na bo. Bansadi yonso ya Nzambi fwete tula kimpeve na bo mpi ya bantu ya mabuta na bo na kisika ya ntete. Kansi bantangu ya nkaka bisalu lenda kanga beto nzila ya kulonguka mbote-mbote beto mosi. Bampangi yina kele na mabundu ya ndinga ya nzenza ke kutanaka diaka ti bampasi ya nkaka. Bo fwete longuka ndinga ya mpa, mpi kulonguka mbala na mbala mambu ya mudindu ya Nzambi.—1 Bak. 2:10. w16.10 2:1-3

Bubu yai, bampangi mingi ke sadilaka Yehowa na kiese yonso ata bo ke niokula bo ngolo. Bampangi mingi kele na baboloko na Érythrée, na Singapour, mpi na Corée du Sud sambu bo ke buyaka kusadila “mbele ya bitumba.” Bansadi mingi ya Yehowa me kotaka ntete ve boloko mpi me kutanaka ve ti bampasi ya ngolo bonso bampangi yina beto me tubila. Kansi mingi ke mona mpasi sambu na kinsukami, bisumbula to bamvita. Bankaka ke landaka mbandu ya Abrahami, Izaki, Yakobi mpi Moize; bo ke sosaka ve lukumu to kimvwama kansi bo me kudipesaka na kisalu ya Yehowa. Inki ke sadisaka bampangi yai na kulanda kusadila Yehowa na kiese? Bo ke zolaka yandi mingi mpi ke kwikilaka mpenza na balusilu na yandi. Bo me zaba nde yandi ta pesa bansadi na yandi luzingu ya mvula na mvula na nsi-ntoto ya mpa mpi ya lunungu.—Nk. 37:5, 7, 9, 29. w16.10 3:15, 16

Ntangu profete Yeremia waka boma mpi lembaka nitu, Yehowa silaka nde yandi ta sadisa yandi. (Yer. 1:6-10) Yehowa tindaka wanzio sambu na kupesa Daniele kikesa mpi wanzio bingaka yandi “muntu ya mfunu mingi,” Daniele vandaka mununu na ntangu yina. (Dan. 10:8, 11, 18, 19) Keti nge mpi lenda pesa bampangi ya dibundu kikesa mutindu yai, mu mbandu bapasudi-nzila mpi minunu yina kele diaka ve ti ngolo yina bo vandaka na yo ntete? Ata Yehowa ti Yezu zingaka kumosi bamvula mingi, ntangu Yezu vandaka awa na ntoto, Yehowa zabaka nde Mwana na yandi vandaka kaka na mfunu ya kikesa. Yezu waka Tata na yandi na zulu ke tubila yandi. Na mabaku zole, Yehowa tubaka nde: “Yai Mwana na mono, ya mono ke zolaka mingi, yina mono me ndima.” (Mat. 3:17; 17:5) Na mpimpa, na ntwala nde bo fwa yandi, Yezu vandaka kudiyangisa mingi. Yehowa tindaka wanzio mosi sambu na kupesa yandi kikesa mpi kulembika yandi.—Luka 22:43. w16.11 1:7, 8

Bantangu ya nkaka, yo ke vandaka mpasi na kuyala mawi. Kana muntu me finga beto to me sadila beto mambu ya mbi, ziku sambu na insi na beto, mpusu na beto to mutindu beto ke monana, yo lenda pesa beto mpasi to makasi. Mingi-mingi kana muntu yango kele mpangi na beto Mukristu. Na Biblia, Yehowa ke longa beto na kuyala mawi na beto mpi yandi ke zabisa beto nde: “Kuwa ve makasi nswalu.” Kuzitisa ndongisila yai ke sadisaka beto na kuyidika mambu mingi yina lenda basisa mavwanga! (Bing. 16:32) Biblia ke longa beto mpi na kulolula bantu ya nkaka. Nkutu Yezu tubaka nde kana beto ke lolula ve bantu ya nkaka, Yehowa mpi ta lolula beto ve. (Mat. 6:14, 15) Keti yo ke lomba nde nge sala diaka bikesa sambu na kuvanda ntima nda mpi kulolula bankaka? Kana beto ke yala ve mawi na beto, beto lenda bumbila mpangi mosi makasi na ntima to nkutu kuyantika kumenga yandi. Beto lenda pusa mpi bampangi ya nkaka na kumenga yandi.—Levi 19:17, 18. w16.11 3:4-6

Sambu bantu vandaka kuzola kutanga Biblia, na 1870, Charles Taze Russell ti bantu fioti ya nkaka yantikaka kulonguka Biblia na mudindu kibeni na États-Unis. Na luyantiku, mpangi Russell sosaka kuzaba nki dibundu vandaka kulonga kieleka. Yandi vandaka kufwanisa na dikebi yonso malongi ya mabundu mingi yina ke kudibingaka Bakristu mpi ya mabundu ya nkaka, ti mambu yina Biblia ke tubaka. Na nima ya ntangu fioti, yandi bakisaka nde mabundu yina yonso vandaka kuzitisa ve kibeni Ndinga ya Nzambi. Kilumbu mosi, mpangi Russell solulaka ti bamfumu ya mabundu mingi ya États-Unis. Yandi yindulaka nde bo ta ndima malongi ya kieleka yina yandi mpi banduku na yandi monaka na Biblia mpi ta longa yo na mabundu na bo. Kansi, bamfumu ya mabundu tudilaka yo ve dikebi. Yo yina, Balongoki ya Biblia bakisaka nde bo lendaka ve kusambila Nzambi kumosi ti mabundu ya luvunu. w16.11 4:14

Beto ke buyaka bizumba, kulawuka malafu, mpi masumu ya nkaka ya nene. (1 Bak. 6:9-11) Kansi kima ya kuluta mfunu kele nde beto ke zola kubuya konso kima yina ta sepedisa ve Yehowa. Mu mbandu, beto ke buyaka kaka ve pite, kansi beto ke buyaka mpi bansaka ya mansoni. Beto ke buyaka kaka ve kulawuka malafu, kansi beto ke buyaka mpi kulutisa ndilu tii na kukuma pene-pene ya kulawuka. Yo lenda lomba nde beto sala bikesa mingi sambu na kubwa ve na mpukumuna yina, kansi beto lenda nunga. Lukanu na beto fwete vanda ya kusala mambu yai ya Polo tubaka: “Beno bika ve nde disumu kulanda kuyala bonso ntotila na nitu na beno yina ke fwaka sambu beno lemfukila banzala na yo.” (Bar. 6:12; 7:18-20) Diambu ya kieleka kele nde beto lenda tina ve masumu yonso. w16.12 1:16, 19-21

Yezu silaka nde Tata na beto ta pesa beto mpeve santu kana beto lomba yandi yo. (Luka 11:10-13) Mpeve santu ya Nzambi, to ngolo na yandi ya kisalu, ke sadisaka beto na kuyedisa bikalulu ya mbote yina Nzambi na beto nkwa-ngolo yonso kele ti yo. (Bakol. 3:10) Biblia ke bingaka bikalulu yai nde “mbuma ya mpeve.” Kana beto ke yedisa bikalulu yai ya mbote, kinduku na beto ti bantu ya nkaka ta toma, mpi beto ta tina mambu yina lenda pesa beto basusi. Sambu na kutula ntima na “diboko ya ngolo ya Nzambi” mpi ‘kulosa basusi yonso na yandi,’ nge fwete kudikulumusa. (1 Pie. 5:6, 7) Kana nge ke kudikulumusa, Yehowa ta sadisa nge mpi ta tanina nge. Kana nge ke bakisa mambu yina nge lenda sala mpi yina nge lenda sala ve, nge ta kuditudila ve ntima. Nge ta kudiyangisa mingi ve, sambu nge ta tula ntima ya mvimba na Nzambi.—Mika 6:8. w16.12 3:7, 12

Noa samunaka na kikesa yonso nsangu ya lukebisu ya Yehowa. Ziku kisalu ya kusamuna sadisaka yandi na kuvanda ti lukwikilu ya ngolo. Diaka, yandi landaka bansiku ya Yehowa na mutindu ya kutunga maswa. (Baeb. 11:7) Bonso Noa, beto kele ti “mambu mingi ya kusala na kisalu ya Mfumu.” (1 Bak. 15:58) Mu mbandu, beto lenda pesa maboko na kutunga mpi kuyidika Banzo ya Kimfumu, Banzo ya balukutakanu ya nene, kusala na lukutakanu ya nene, na biro ya filiale to na biro ya kubalula mikanda. Diambu ya kuluta mfunu kele nde beto kele ti mambu mingi ya kusala na kisalu ya kusamuna. Yo ke kumisaka ngolo kivuvu na beto ya bilumbu ke kwisa. Kisalu ya kusamuna ke kumisaka kivuvu na beto ngolo mpi yo ke sadisaka beto na kubikala na nsaka ya kubaka ntinu sambu na luzingu!—1 Bak. 9:24. w17.01 1:8, 9

Ntangu bantu ya nkaka ke baka balukanu, beto fwete zitisa kimpwanza na bo. Sambu na nki? Sambu Nzambi me pesaka beto yonso kimpwanza mpi sambu Bakristu zole lenda baka ve ntangu yonso balukanu ya mutindu mosi. Mu mbandu na mambu ya luzingu mpi ya lusambu. Kubakisa nde konso Mukristu fwete baka yandi mosi balukanu na yandi, ta sadisa beto na kuzitisa kimpwanza ya bantu ya nkaka. Yo ta sadisa beto mpi na kuzitisa kimpwanza ya bampangi na beto ya kubaka balukanu bo mosi na mambu ya fioti-fioti. (1 Bak. 10:32, 33) Yehowa me pesaka beto dikabu ya kitoko, kimpwanza ya kieleka. (2 Bak. 3:17) Beto ke bakaka dikabu yai na mbalu mingi. Yo ke sadisaka beto na kubaka balukanu yina ke monisaka nde beto ke zolaka Yehowa. Bika beto landa na kubaka balukanu yina ta pesa Yehowa lukumu mpi beto zitisa nswa ya bampangi ya kusadila kimpwanza na bo, dikabu ya mbalu mingi. w17.01 2:15, 17, 18

Bantu ta zitisa beto kana beto ke kudimonisa ve na meso ya bantu to ke benda ve dikebi ya bantu na kimuntu na beto. Beto fwete vanda bantu “ya pima mpi ya mawete.” (1 Pie. 3:3, 4; Yer. 9:23, 24) Mambu ya beto ke tubaka mpi ke salaka ke monisaka kimuntu na beto. Mu mbandu, kana beto kele lulendo, beto lenda pusa bantu na kuyindula nde beto kele mfunu mingi sambu na mambu yina beto ke salaka, mambu yina beto me zaba to bantu yina beto me zabana ti bo. To ntangu beto me sala kisalu ti bantu ya nkaka, beto lenda monisa nde beto salaka yo beto mosi, bantu yina ya nkaka salaka ata kima ve. Kansi yindula mbandu ya Yezu. Yandi sosaka ve kumonisa bantu nde yandi kele mayele mingi. Yandi vandaka kuvutukila mambu yina kele na Ndinga ya Nzambi. Yandi sosaka ve nde bantu kukumisa yandi. Ntangu yonso, yandi vandaka kupusa bantu na kukumisa Yehowa. w17.01 4:12

Nsiku yina vandaka ve mpasi sambu nde bo bakisa yo. Mpi yo vandaka ve mpasi na kuzitisa yo sambu na kilanga, bima ya kitoko ya kudia vandaka mingi. Satana Diabulu sadilaka nioka sambu na kupusa Eva na kukolama na Yehowa, Tata na yandi. (Kuy. 3:1-5; Kus. 12:9) Satana monisaka nde bantu kele ti nswa ya kudia bambuma ya konso nti ya kilanga. Na bangogo ya nkaka, Satana sosaka kuyula Eva nde, ‘Keti nge ke zola kutuba nde nge kele ve ti nswa ya kusala konso kima yina nge me zola?’ Diaka, yandi songaka Eva nde: “Beno ta fwa ve ata fioti.” Satana kusaka yandi. Na nima, yandi ndimisaka Eva nde yo kele mfunu ve nde yandi lemfukila Nzambi. Satana tubaka nde: “Nzambi me zaba nde kaka kilumbu yina beno ta dia yo meso na beno ta kanguka.” Satana tubaka nde Yehowa buyisaka bo mbuma ya nti yina sambu yandi zabaka nde yo ta kumisa bo mayele mingi. Nsuka-nsuka, yandi tubaka mambu yai ya luvunu: “Beno ta kuma bonso Nzambi, beno ta zaba mambu ya mbote ti ya mbi.” w17.02 1:8, 9

Yezaya tubaka nde muntu yango ta vanda “ntwadisi mpi komanda sambu na makanda.” (Yez. 55:4) Daniele sonikaka nde Mesia ta vanda “Ntwadisi.” (Dan. 9:25) Nsuka-nsuka, Yezu Kristu monisaka yandi mosi nde yandi kele “Ntwadisi” ya bansadi ya Nzambi. (Mat. 23:10) Balongoki landaka Yezu na luzolo yonso mpi bo kwikilaka nde Yezu kele muntu yina Yehowa ponaka. (Yoa. 6:68, 69) Inki ndimisaka bo? Ntangu Yezu bakaka mbotika, Yoane monaka “zulu ke kanguka, mpi mpeve ke kulumuka bonso pizio na zulu na yandi.” (Mar. 1:10-12) Ntangu Yezu vandaka kusamuna, mpeve ya Nzambi sadisaka yandi na kulonga nsangu ya mbote mpi kusala bimangu. (Bis. 10:38) Diaka, mpeve santu sadisaka Yezu na kuvanda ti zola, kutanina kiese, mpi kuvanda ti lukwikilu ya ngolo. (Yoa. 15:9; Baeb. 12:2) Ata ntwadisi mosi ve vandaka ti mpeve santu ya Nzambi bonso Yezu. Ya kieleka, Yehowa ponaka Yezu na kuvanda Ntwadisi. w17.02 3:15, 16

Bantumwa yantikaka kutwadisa dibundu ya Bukristu na Pantekoti ya mvu 33. Biblia ke tuba nde: “Piere ti bantumwa Kumi na Mosi” longaka bantu mingi bakieleka yina ke gulusaka. (Bis. 2:14, 15) Bantu mingi na kati na bo kumaka Bakristu. Bakristu yai ya mpa “landaka kudipesa na malongi ya bantumwa.” (Bis. 2:42) Bantumwa vandaka kutadila mambu ya mbongo ya dibundu. (Bis. 4:34, 35) Bo vandaka mpi kulonga bansadi ya Nzambi mpi kusamba sambu na bo, bantumwa tubaka nde: “Beto ta kudipesa na kisambu mpi na kisalu ya ndinga.” (Bis. 6:4) Bo tindaka Bakristu ya nkaka yina zabaka kulonga mbote na kukwenda kusamuna na bateritware ya mpa. (Bis. 8:14, 15) Na nima, bankuluntu ya nkaka yina bo me tulaka mafuta vukanaka ti bantumwa mpi bo salaka nto-kimvuka. Bo vandaka kutwadisa mabundu mpi kupesa bantuma.—Bis. 15:2. w17.02 4:4

Nsi-ntoto ya Satana me sobaka mutindu ya bantu mingi ya kutadila mambu. Bantu mingi me kumisaka bantu ya nkaka banzambi na bo. Na kisika ya kupesa bantu lukumu mpi luzitu mutindu Yehowa ke zolaka, bo ke pesaka bantu ya nkaka lukumu na kiteso ya kuluta ndilu mpi ke monaka bo bonso banzambi. Bo ke landaka mutindu ya kulwata, bikalulu, mpi mutindu ya kuzinga ya bantu ya politiki, ya bamfumu ya mabundu, ya bantu ya ke salaka bansaka, ya bantu ya me zabanaka mingi, mpi ya bantu ya lukumu. Bakristu ya kieleka ke zabaka nde yo kele mbi na kupesa bantu lukumu na kiteso ya kuluta ndilu. Yezu mpamba muntu beto fwete landa sambu yandi me bikilaka beto mbandu ya kukuka. (1 Pie. 2:21) Biblia ke tuba nde “bantu yonso me salaka disumu mpi bo lenda monisa ve nkembo ya Nzambi.” (Bar. 3:23) Ata muntu mosi ve me fwana nde beto sambila yandi. Ntangu beto ke kumisa bantu na kiteso ya kuluta ndilu, yo ke pesaka Yehowa mpasi. w17.03 1:6-8

Inki mutindu beto lenda zaba kana ntima na beto kele ya mvimba na Yehowa to ve? Kudiyula nde: ‘Keti mono ke lemfukilaka Yehowa ata na ntangu ya mpasi? Keti mpusa na mono ya ngolo ke vandaka nde dibundu na yandi kuvanda bunkete?’ Mu mbandu, inki nge ta sala kana bo me basisa muntu ya nge ke zolaka na dibundu? Keti nge ta yambula kukangama ti yandi? Inki lukanu nge ta baka? Bonso Aza, bantangu ya nkaka beto lenda kutana ti mbangika. Mbala ya nkaka, banduku na nge ya nzo-nkanda to balongi ke sekaka nge sambu nge kele Mbangi ya Yehowa. Banduku na nge ya kisalu lenda seka nge sambu nge ke lomba nswa ya kukwenda na lukutakanu to sambu nge ke kwendaka ve na kisalu na bilumbu yina nge me bumbaka sambu na mambu ya kimpeve. Kana nge ke kutana ti mambu ya mutindu yai, landa mbandu ya Aza, tudila Nzambi ntima. Samba Yehowa, vanda kikesa, mpi landa na kusala mambu ya mbote. (2 Bans. 14:11) Zaba nde Nzambi ta pesa nge ngolo, mutindu yandi pesaka Aza. w17.03 3:6-8

Biblia ke lomba beto na kunwanina ve ntangu beto ke zola kubaka balukanu ya nene. Beto fwete yindula mbote-mbote mpi kutadila mambu mingi na ntwala ya kubaka lukanu, ebuna beto ta baka lukanu ya mbote. (1 Bate. 5:21) Na ntwala ya kubaka lukanu na konso diambu, mfumu ya dibuta fwete sala bansosa na Biblia mpi na mikanda na beto. Yo kele mpi mbote na kuwidikila bangindu ya bantu ya dibuta. Beto fwete yibuka nde Nzambi lombaka Abrahami na kuwila nkento na yandi. (Kuy. 21:9-12) Bankuluntu mpi fwete sala bansosa. Bo lenda tadila diambu mosi mpi kubaka lukanu. Kana na nima bo me zaba mambu ya nkaka ya me tala diambu yango, bo lenda soba lukanu yina bo bakaka, bo fwete wa ve boma nde kana bo sala mpidina bampangi na dibundu ta zitisa bo diaka ve. Bankuluntu fwete vanda bantu ya bukati-kati mpi ya kudikulumusa, bo lenda soba lukanu yina bo bakaka kana yo ke lomba nde bo sala mutindu yina. Yo kele mbote kibeni nde beto yonso kulanda mbandu na bo. Kana beto sala mutindu yina dibundu ta vanda na ngemba mpi na bumosi.—Bis. 6:1-4. w17.03 2:16