MWBR19 08 Bareferanse ya Mukanda ya Lukutakanu Luzingu mpi Kisalu
AUGUSTI 5-11
BIMVWAMA YA NDINGA YA NZAMBI | 2 TIMOTEO 1-4
“Nzambi Pesaka Beto Ve Mpeve ya Kukonda Kikesa”
Baleke, Beno Sala nde Kuyela na Beno Kumonana
9 Sambu na kusadisa Timoteo, Polo kuyibusaka yandi na nima nde: “Mpeve yina ya Nzambi pesaka beto ke katulaka kikesa na beto ve; kansi mpeve na yandi ke pesaka beto ngolo, yandi ke sadisaka beto na kuzolana, yandi ke songaka beto mpi [mabanza ya mbote, NW].” (2 Tim. 1:7) Kuvanda ti “mabanza ya mbote” ketendula kuvanda na makuki ya kuyindula mbote. Yo ketendula mpi kuvanda ti makuki ya kutadila mambu mutindu yo kele, kansi ve mutindu beto kezola nde yo vanda. Baleke yankaka ya meyelaka ve kevandaka kikesa ve mpi kesosaka kutina mambu ya mpasi na kulutisaka ntangu mingi mpenza na kulala to na kutala TV, na kusadilaka bima ya kelausaka to malafu, na kusalaka bafeti ntangu yonso, to mansoni. Biblia kelongisila Bakristu “na kubikisa luzingu ya mbi ti nzala ya kimuntu, sambu beto [kuvanda ti mabanza ya mbote, NW], beto kuvanda bantu ya mbote, beto kuvanda na luzingu ya kinzambi na ntangu yai ya beto kele.”—Tito 2:12.
‘Vanda Ngolo mpi Kikesa!’
7 Ntangu Polo kusonikilaka Timoteo, yandi tubaka nde: “Mpeve yina ya Nzambi pesaka beto ke katulaka kikesa na beto ve; kansi Mpeve na yandi ke pesaka beto ngolo . . . Kumona nsoni ve na kuvanda temwe ya Mfumu na beto.” (2 Timoteo 1:7, 8; Marko 8:38) Ntangu beto ketanga mambu yai, beto lenda kudiyula nde: ‘Keti mono kewaka nsoni sambu na lukwikilu na mono, to mono kevandaka kikesa? Na kisika na mono ya kisalu (to na nzo-nkanda na mono), keti mono kezabisaka bantu ya kezingaka ti mono nde mono kele Mbangi ya Yehowa, to mono kekudibumbaka? Keti mono kewaka nsoni na kuvanda ya kuswaswana ti bantu yankaka, to mono kewaka kyese na kuvanda ya kuswaswana sambu na bangwisana yina mono kele na yo ti Yehowa?’ Kana kele ti muntu mosi ya kewaka nsoni na kusamuna nsangu ya mbote to ya kekukaka ve kumonisa nde yandi kele ya kuswaswana, bika yandi yibuka ndongisila yai ya Yehowa kupesaka Yozue nde: “Vanda kikesa, vanda ngolo.” Kuvila ve ata fyoti nde, kima ya kuluta mfunu kele ve mutindu banduku na beto ya kisalu to ya nzo-nkanda ketadilaka beto kansi mutindu Yehowa ti Yezu Kristu kemonaka beto.—Galatia 1:10.
Timuna Sambu na Kusosa Bimvwama ya Kimpeve
Sosa Bimvwama ya Kieleka
13 Timoteo vandaka muntu ya lukwikilu. Polo bingaka Timoteo “soda ya mbote ya Kristu Yezu,” mpi zabisaka yandi nde: “Muntu mosi ve ya ke salaka kisalu ya kisoda ke kudikotisaka na mambu ya mumbongo ya luzingu, sambu muntu yina bakaka yandi na kisalu ya kisoda kundima yandi.” (2 Timoteo 2:3, 4) Bubu yai, balongoki ya Yezu, mingi-mingi bansadi ya ntangu yonso kuluta milio mosi ke salaka bikesa sambu na kusadila ndongisila yai ya Polo. Bo ke sosaka ve kuvanda ti bima mingi na nsi-ntoto yai ya mbi. Bo ke vilaka ve kieleka yai: “Muntu yina me defa kele mpika ya muntu yina defisaka yandi.” (Bingana 22:7) Satana ke zolaka nde beto kudipesa mingi na mumbongo ya nsi-ntoto na yandi. Bantu ya nkaka ke bakaka bamfuka mingi sambu na kusumba banzo, bakamio, kukota banzo-nkanda to nkutu kukwela. Kana beto keba ve, beto lenda kuma bantu ya bamfuka. Beto ta monisa mayele kana beto ke zinga kukonda mindondo, ke baka ve bamfuka mpi ke bebisa ve mbongo na beto. Mpidina, beto ta vanda ti ntangu ya kusadila Nzambi na kisika ya kuvanda bampika ya mumbongo ya nsi-ntoto yai.—1 Timoteo 6:10.
Bansadi ya Yehowa ‘Me Yambulaka Mambu ya Kukonda Lunungu’
10 Bubu yai, yo kele mwa mpasi nde malongi ya apostazi kulongama na kati ya bansadi ya Yehowa. Kansi, ntangu beto ke wa malongi yina me katuka ve na Biblia, beto fwete baka lukanu ya kubuya yo, kukonda kusosa kuzaba na wapi yo me katuka. Yo kele mbote ve na kusosa kutula bantembe ti baaposta, yo vanda kusolula ti bo mosi to na kusosa kuvutula mvutu na mambu yina bo ke sonikaka to kusolula ti bo na mitindu ya nkaka. Ata lukanu na beto kele ya kusadisa bantu ya mitindu yonso, masolo ya mutindu yina ta wakana ve ti ntuma ya Biblia yai ya beto ke longuka na disolo yai. Sambu beto kele bansadi ya Yehowa, na kisika ya kusala mpidina, beto ke buyaka apostazi na ntima ya mvimba.
AUGUSTI 12-18
BIMVWAMA YA NDINGA YA NZAMBI | TITO 1–FILEMONI
“Tula Bankuluntu”
Bangiufula ya Batangi
Ata Masonuku ke tendula ve na siki-siki yonso mutindu bo vandaka kupona bampangi na ntwala, yo ke monisa mambu ya nkaka yina ke sadisa beto na kuzaba mutindu bo vandaka kusala mambu. Masonuku ke tubila mambu yina Polo ti Barnabasi salaka ntangu bo vutukaka na nzietelo na bo ya ntete ya kimisionere: “Bo poninaka bo bankuluntu na konso dibundu, bo sambaka mpi buyaka madia, ebuna bo pesaka bo na maboko ya Yehowa, sambu bo kumaka kukwikila na yandi.” (Bis. 14:23) Na nima ya bamvula, Polo sonikilaka Tito, nduku na yandi ya kisalu nde: “Mono bikisaka nge na Kreta sambu nge sungika mambu yina vandaka kutambula mbote ve mpi sambu nge tula bankuluntu na konso mbanza, mutindu mono pesaka nge ntuma.” (Tito 1:5) Yo ke monana mpi nde Timoteo, yina salaka banzietelo mingi ti Polo, vandaka ti kiyeka yina. (1 Tim. 5:22) Yo kele pwelele nde, bankengi-ntambudi bantu vandaka kutula bankuluntu mpi bansadi ya kisalu na mabundu, kansi ve bantumwa ti bankuluntu yina vandaka na Yeruzalemi.
Na kutadila ngidika yai ya Biblia ya beto me katuka kutubila, Nto-Kimvuka ya Bambangi ya Yehowa me soba mutindu ya kupona bankuluntu mpi bansadi ya kisalu. Banda na Septembri 1, 2014, bo ta ponaka bampangi mutindu yai: Konso nkengi ya nziunga ta tadilaka diaka na dikebi yonso bazina ya bampangi yina bankuluntu me pesa na nziunga na yandi, yandi ta sala bikesa sambu na kuzaba bampangi yina ntangu yandi ke kwenda kutala mabundu na bo, mpi kusamuna ti bo kana mpila kele. Na nima ya kusolula ti kimvuka ya bankuluntu sambu na bampangi yina bo me pesa bazina, nkengi ya ziunga kele ti kiyeka ya kupona bankuluntu mpi bansadi ya kisalu na nziunga na yandi. Mpidina, beto ta sala mambu mutindu yo vandaka kusalama na mvu-nkama ya ntete.
Ebuna, inki kele mukumba ya konso muntu na ngidika yai? Kaka mutindu yo ke salamaka ntangu yonso, ‘mpika ya kwikama’ kele ti mukumba ya nene ya kudisa bansadi. (Mat. 24:45-47) Mpika ya kwikama ke salaka bansosa na Masonuku na nsadisa ya mpeve santu, sambu na kusonga Bakristu mutindu ya kusadila minsiku ya Biblia na luzingu na bo, mpi mutindu mambu fwete salama na mabundu ya nsi-ntoto ya mvimba. Diaka Nto-Kimvuka ke ponaka bankengi yonso ya nziunga mpi bampangi ya Komite ya Filiale. Konso biro ya filiale ke sadisaka bampangi na kusadila bantuma yina Nto-Kimvuka ke pesaka. Konso kimvuka ya bankuluntu kele ti mukumba ya nene ya kutadila mbote-mbote kana bampangi yina bo ke pesa bazina sambu na kukuma bankuluntu to bansadi ya kisalu ke lungisa mambu yina Masonuku ke lombaka. Konso nkengi ya nziunga kele ti mukumba ya nene ya kutadila na dikebi yonso mpi na bisambu bazina ya bampangi yina bankuluntu me pesa sambu na kupona bayina me fwana.
Timuna Sambu na Kusosa Bimvwama ya Kimpeve
w89-F 5/15 31 § 5
Bangiufula ya Batangi
Polo vandaka kuzola ve nde bantu kumenga bantu ya Kreta sambu na mpusu ya nitu to dikanda na bo sambu yandi zabaka nde, Bakristu ya mbote yina Nzambi ndimaka mpi tulaka mafuta na nsadisa ya mpeve santu na yandi vandaka na Kreta. (Bisalu 2:5, 11, 33) Bakristu mingi yina kudipesaka na Nzambi vandaka na Kreta sambu na kukangula mabundu “na konso mbanza.” Bakristu yai vandaka ve bantu ya kukuka kansi bo vandaka ve bamolo ya ke diaka mbiki sambu kana bo vandaka mutindu yai, Yehowa zolaka ve kulanda kundima bo. (Bafilipi 3:18, 19; Kusonga 21:8) Mutindu beto ke monaka yo bubu yai na makanda yonso, ntembe kele ve nde bantu ya ntima-masonga mpi vandaka na Kreta; bo vandaka kusepela ve ti bikalulu ya mbi ya bantu yina vandaka na nziunga na bo mpi bo vandaka ya kuyilama na kundima nsangu ya mbote.—Ezekiele 9:4; Bisalu 13:48.
Bangindu ya Mfunu ya Mikanda ya Tito, Filemoni, mpi Baebreo
15, 16—Sambu na nki Polo lombaka ve Filemoni na kupesa Onezime kimpwanza? Polo vandaka kuzola kukangama na kisalu na yandi ya ‘kuzabisa nsangu ya Kimfumu ya Nzambi ti kulonga mambu yina ke tadilaka Mfumu Yesu Kristo.’ Yo yina, yandi ponaka na kukota ve na mambu ya metadila luzingu ya bantu, bonso mambu ya metala kimpika.—Bis. 28:31.
AUGUSTI 19-25
BIMVWAMA YA NDINGA YA NZAMBI | BAEBREO 1-3
“Zola Mambu ya Mbote mpi Menga Mambu ya Mbi”
Kumisa Kristu, Ntotila ya Nkembo!
8 Yehowa tulaka Mwana na yandi Ntotila ya Kimfumu ya Mesia na zulu na 1914. ‘Nti ya kimfumu na yandi kele nti ya kusungama,’ yo ke monisa nde kimfumu na yandi kele ya lunungu. Kiyeka na yandi me fwana sambu ‘Nzambi kele kiti na yandi ya kimfumu.’ Kimfumu na yandi me katuka na Yehowa. Diaka, kiti ya Kimfumu ya Yezu ta zinga mvula na mvula. Keti nge kele ve na kiese ya kusadila Yehowa na nsi ya luyalu ya Ntotila ya ngolo, yina Nzambi me tulaka?
Kumisa Kristu, Ntotila ya Nkembo!
7 Tanga Nkunga 45:7, 8. Sambu Yezu vandaka kuzola lunungu mpi mengaka mambu yonso yina lendaka kubebisa lukumu ya Tata na yandi, Yehowa tulaka yandi mafuta mpi kumisaka yandi Ntotila ya Kimfumu ya Mesia. Nzambi tulaka Yezu ‘mafuta ya kiese’ kuluta banduku na yandi, disongidila bantotila ya Yuda yina butukaka na dikanda ya Davidi. Na nki mitindu? Ya ntete, Yehowa yandi mosi tulaka Yezu mafuta. Ya zole, Yehowa tulaka yandi Ntotila mpi Nganga-Nzambi ya Nene. (Nk. 2:2; Baeb. 5:5, 6) Ya tatu, Yehowa tulaka yandi mafuta ya mpeve santu mpi Kimfumu na yandi kele ve ya ntoto kansi ya zulu.
Timuna Sambu na Kusosa Bimvwama ya Kimpeve
it-1-F 1170 § 4
Kifwani
Keti Yezu ke fwananaka ntangu yonso ti Tata na yandi kiteso mosi?
Mwana ya ntete ya Nzambi, yina kumaka Yezu, kele kifwani ya tata na yandi. (2Bk 4:4) Ya kieleka, sambu Nzambi vandaka kutubila Mwana yai ntangu yandi tubaka nde: “Beto sala muntu na kifwani na beto,” yo ke monisa nde Mwana fwananaka ti Ngangi banda ntangu yina Nzambi gangaka yandi. (Kuy 1:26; Yoa 1:1-3; Kol 1:15, 16) Ntangu Yezu vandaka na ntoto, yandi monisaka bikalulu mpi kimuntu ya Tata na yandi na mutindu ya kuluta yina bantu me yindulaka ntete ve, yo yina yandi tubaka nde, “muntu yina me mona mono me mona mpi Tata.” (Yoa 14:9; 5:17, 19, 30, 36; 8:28, 38, 42) Kufwanana yai monanaka diaka mingi kuluta na nima ya lufutumuku ya Yezu ntangu Tata na yandi Yehowa Nzambi, pesaka yandi “kiyeka yonso na zulu mpi na ntoto.” (1Pi 3:18; Mat 28:18) Sambu Nzambi me tulaka Yezu na “kisika mosi ya kunanguka,” ntangu yai Mwana ya Nzambi me kumaka kumonisa nkembo ya Tata na yandi na kiteso mosi ya mingi kuluta yina yandi vandaka kumonisa na ntwala ya kukwisa na ntoto. (Fil 2:9; Ebr 2:9) Yandi ‘me fwanana kibeni ti mutindu yina Nzambi kele.’—Ebr 1:2-4.
it-1-F 478 § 1
Zulu
Mambu yina kele na Nkunga 102:25, 26 ke tadila Yehowa Nzambi, kansi Polo sadilaka yo mpi na Yezu Kristu. Sambu Mwana mosi kaka ya kubutuka ya Nzambi vandaka Muntu yina Nzambi sadilaka sambu na kusala zulu ti ntoto. Polo ke swaswanisa luzingu ya kukonda nsuka ya Mwana ya Nzambi ti bima yina Nzambi me salaka; bima yina Nzambi lendaka ‘kukangisa yo bonso kazaka’ mpi kutula yo na lweka.—Ebr 1:1, 2, 8, 10-12; fwanisa ti 1Pi 2:3, noti na nsi ya lutiti.
AUGUSTI 26–SEPTEMBRI 1
BIMVWAMA YA NDINGA YA NZAMBI | BAEBREO 4-6
“Sala Ngolo Kibeni Sambu na Kukota na Kupema ya Nzambi”
Kupema ya Nzambi Kele Inki?
3 Beto kele ti banzikisa zole yina kendimisa beto nde, kilumbu ya nsambwadi kuvandaka tii na mvu-nkama ya ntete ya T.B. Nzikisa ya ntete kemonana na mambu yina Yezu kusongaka bambeni na yandi yina kuwilaka yandi makasi sambu yandi gulusaka muntu na Kisabatu, sambu Nsiku vandaka kubuyisa kusala kisalu na kilumbu yina. Yezu kusongaka bo nde: “Tata na mono ke salaka kisalu na yandi ntangu yonso; mono mpi mono fweti sala.” (Yoa. 5:16, 17) Yandi zolaka kutuba nki? Bayuda kufundaka Yezu nde yandi vandaka kusala kisalu na Kisabatu. Yandi pesaka mvutu na dyambu yina bo fundaka yandi na kutubaka nde: “Tata na mono ke salaka kisalu.” Na kutuba ya kyeleka, yandi vandaka kusonga bo nde: ‘Mono ti Tata na mono kesalaka kisalu ya kiteso mosi. Sambu Tata na mono kelanda kusala tii na nsungi ya Kisabatu na yandi ya mafunda ya bamvula, yo mefwana mpi nde mono landa na kusala, ata na Kisabatu.’ Yo yina, bangogo ya Yezu kumonisaka nde na yina metala ntoto, kilumbu ya nene ya Kisabatu ya kupema ya Nzambi, disongidila kilumbu ya nsambwadi, kusukaka ve na bilumbu na yandi.
4 Nzikisa ya zole kemonana na mambu yina ntumwa Polo kutubaka. Yandi tubilaka kupema ya Nzambi na mukanda yina yandi sonikilaka Bakristu ya Ebreo. Na ntwala ya kuvutukila bangogo yina kele na Kuyantika 2:2, yandi sonikaka na ngolo ya mpeve nde: ‘Beto bakristo, beto takota na kupema ya Nzambi.’ (Baeb. 4:3, 4, 6, 9) Dyambu yai kumonisaka nde, kilumbu ya nsambwadi kuvandaka tii na bilumbu ya Polo. Kilumbu ya nsambwadi zolaka kuzinga dyaka bantangu ikwa?
5 Sambu na kupesa mvutu na ngyufula yina, beto fwete yibuka lukanu ya kilumbu ya nsambwadi. Kuyantika 2:3 ketubila lukanu yango na bangogo yai: “Yandi sakumunaka kilumbu yai ya nsambwadi, yandi kumisaka yo kilumbu [ya santu, NW].” Yehowa ‘kukumisaka kilumbu yina ya santu,’ sambu yandi ponaka yo na kuvanda kilumbu yina yandi lungisaka lukanu na yandi sambu na ntoto. Lukanu na yandi kuvandaka nde, ntoto kufuluka ti babakala mpi bankento ya bulemfu yina tatanina yo ti bima yonso yina kele na zulu na yo. (Kuy. 1:28) Yehowa Nzambi mpi Yezu Kristu, “mfumu ya Kilumbu ya Kupema” ‘kesalaka ntangu yonso’ sambu na kulungisa lukanu ya Nzambi sambu na ntoto. (Mat. 12:8) Yo yina, kilumbu ya kupema ya Nzambi talanda tii ntangu yandi talungisa mbote-mbote lukanu na yandi, disongidila na nsuka ya Luyalu ya Kristu ya Bamvula Funda.
Kupema ya Nzambi Kele Inki?
6 Nzambi kuzabisaka lukanu na yandi na Adami ti Eva na pwelele yonso, kansi bo buyaka kusala mambu na kuwakana ti yo. Ya kyeleka, Adami ti Eva kuvandaka kaka bantu ya ntete yina kukolamaka. Na nima na yo, bantu mingi mpi kukolamaka na Nzambi. Ata bantu yina Nzambi solaka, dikanda ya Izraele, kulandaka mbandu yina ya kukonda bulemfu. Mpi yo fwanaka mpenza nde Polo kukebisa Bakristu ya mvu-nkama ya ntete nde, ata bantu yankaka na kati na bo lendaka kukonda bulemfu bonso bantu ya Izraele. Yandi sonikaka nde: ‘Beto sala ngolo mpenza sambu beto kota na kupema ya Nzambi. Beto lenda landa ve mbandu ya bantu yina kukotaka ve na kupema ya Nzambi sambu bo lemfukaka na yandi ve.’ (Baeb. 4:11) Simba nde bangogo yai ya Polo kemonisa nde, bantu ya kukonda bulemfu lenda kota ve na kupema ya Nzambi. Yo ketendula nki sambu na beto? Keti yo ketendula nde, kana beto lemfuka ve na lukanu ya Nzambi na mutindu mosi buna, beto takota ve na kupema ya Nzambi? Yo ke pwelele nde, mvutu na ngyufula yina kele mfunu mingi sambu na beto mpi beto tatubila yo mingi na disolo yai. Kansi ntangu yai, bika beto tadila mbandu ya mbi ya bantu ya Izraele na yina metala kukota na kupema ya Nzambi.
Kupema ya Nzambi Kele Inki?
16 Bubu yai, Bakristu mingi ve lenda zola kulemfuka na mambu yankaka ya Nsiku ya Moize sambu na kubaka luguluku. Bangogo yina Polo kutubilaka Bakristu ya Efezo kele mpenza pwelele: “Ya kieleka, Nzambi me gulusaka beno sambu yandi ke talaka beno na disu ya mbote. Kuguluka yina ya beno me gulukaka yo kele ve sambu na mambu yina ya beno mosi me salaka, kansi yo kele kaka makabu yina ya Nzambi me pesaka beno sambu beno me tulaka ntima na yandi. Beno lenda kudisonga ve, sambu beno mosi me salaka kima ve.” (Ef. 2:8, 9) Kansi, kukota na kupema ya Nzambi ketendula nki sambu na Bakristu? Yehowa kuponaka kilumbu ya nsambwadi—kilumbu na yandi ya kupema—sambu na kulungisa lukanu na yandi na yina metala ntoto mpi bantu ya bulemfu. Beto lenda kota na kupema ya Yehowa—to kupema ti yandi—kana beto kelemfukila yandi mpi kesala mambu na kuwakana ti lukanu na yandi, mutindu organizasio na yandi kezabisaka beto yo.
17 Kansi, kana beto kelemfuka ve na bandongisila ya Biblia yina beto kebakaka na kimvuka ya mpika ya kwikama mpi ya mayele, to kana beto mepona luzingu ya dipanda, beto tamonisa nde beto kesalaka ve mambu na kuwakana ti lukanu ya Nzambi. Yo lenda bebisa bangwisana ya ngemba yina beto kevandaka na yo ti Yehowa. Na disolo yina kelanda, beto tatadila mwa mambu yina lenda kumina bantu ya Nzambi mpi mutindu balukanu na beto, kemonisaka kana beto mekotaka mpenza na kupema ya Nzambi.
Timuna Sambu na Kusosa Bimvwama ya Kimpeve
Bangiufula ya Batangi
“Ndinga ya Nzambi,” yina Baebreo 4:12 ke tuba nde yo kele ya “moyo mpi ngolo,” ke tendula nki?
▪ Baverse yina kele na ntwala mpi na nima ya Baebreo 4:12 ke sadisa beto na kubakisa nde Polo vandaka kutubila nsangu ya Nzambi ya me tala lukanu na yandi, yina kele na Biblia.
Mbala mingi beto ke sadilaka Baebreo 4:12 na mikanda na beto sambu na kumonisa nde Biblia kele ti ngolo ya kusoba luzingu ya bantu; kusadila verse yai mutindu yina kele kieleka. Kansi yo kele mfunu na kubakisa mambu yina Polo vandaka kutubila ntangu yandi sonikaka bangogo yina kele na Baebreo 4:12. Yandi vandaka kusiamisa Bakristu ya Ebreo na kusala mambu ya ke wakana ti balukanu ya Nzambi. Mingi ya balukanu yai vandaka na kati ya masonama ya santu. Polo sadilaka mbandu ya bantu ya Izraele yina Nzambi basisaka na Ezipte. Bo vandaka ti kivuvu ya kukota na ntoto ya lusilu yina vandaka ti ‘miliki mpi bwiki mingi,’ kisika bo ta pema kibeni.—Kubasika 3:8; Kulonga 12:9, 10.
Yo vandaka lukanu ya Nzambi. Kansi bantu ya Izraele lemfukilaka ve Yehowa mpi bo monisaka ve lukwikilu, yo yina bantu mingi na kati na bo kotaka ve na kupema yina. (Kutanga 14:30; Yozue 14:6-10) Kansi Polo yikaka nde, ‘lusilu ya kukota na kupema ya Nzambi vandaka kaka.’ (Baebreo 3:16-19; 4:1) Yo kele pwelele nde “lusilu” yina kele na kati ya mambu yina Nzambi me monisaka ya me tala lukanu na yandi. Bonso Bakristu ya Ebreo, beto mpi lenda tanga mambu ya me tala lukanu yai mpi kusala mambu ya ke wakana ti yo. Sambu na kumonisa nde lusilu yai kele na Masonuku, Polo tubilaka mambu yina kele na Kuyantika 2:2 mpi Nkunga 95:11.
Beto kele na kiese ya kuzaba nde, “lusilu ya kukota na kupema [ya Nzambi] kele kaka.” Beto ke ndimaka nde mambu yina Biblia ke longaka na yina me tala kupema ya Nzambi kele ya kieleka; yo yina beto ke salaka bikesa sambu na kukota na kupema yango. Yo ke tendula ve nde beto ke landaka Nsiku ya Moize to ke salaka mambu ya mbote kaka sambu Yehowa kundima beto. Kansi sambu beto ke kwikilaka na Nzambi, beto ke vandaka na kiese ya kusala ntangu yonso mambu ya ke wakana ti lukanu na yandi. Bantu mingi na ntoto ya mvimba ke longukaka mpi Biblia sambu na kuzaba mambu yina Nzambi me monisaka ya me tala lukanu na yandi. Yo me pusaka bantu mingi na kati na bo na kusoba bikalulu, kumonisa lukwikilu mpi kubaka mbotika. Bansoba yai ke monisa pwelele nde “ndinga ya Nzambi kele ya moyo mpi ngolo.” Mambu yina Nzambi me monisaka na Biblia na yina me tala lukanu na yandi me sobaka luzingu na beto mpi yo ta landa kumonisa ngolo na yo na luzingu na beto.
it-1-F 799 § 7
Kivuvu
Kivuvu ya luzingu ya mvula na mvula mpi kuvanda ti nitu yina lenda pola ve sambu na “bantu yina bo me bingaka na kukwenda na zulu” (Ebr 3:1) kele ya kusimbama ngolo mpi yo kele kima yina bo fwete tudila kibeni ntima. Yo me simbama na mambu zole yina ke monisa nde Nzambi lenda kusa ve: lusilu na yandi mpi mambu yina yandi tubaka na ndefi na yandi. Kivuvu yango kele na Kristu, yina kele ntangu yai ti nitu yina ke fwaka ve mpi yandi kele na zulu. Yo yina bo ke tubilaka kivuvu yango “bonso longo sambu na moyo, yo kele ya kieleka mpi ngolo, mpi yo ke kotaka na kati ya rido, [mutindu nganga-nzambi ya nene vandaka kukota na Kisika ya Kuluta Santu na Kilumbu ya Kufika Masumu] kisika Yezu, muntu yina lutaka na ntwala, kotaka sambu na mambote na beto; yandi me kumaka nganga-nzambi ya nene bonso Melkizedeki kimakulu.”—Ebr 6:17-20.