Kutuba ti Kikesa

KUTUBA ti kikesa tasadisa nge na kusala ve diskure ya madidi. Ata yo kele mfunu na kuvanda ti bangindu yina talonga bantu, kusala disolo ti tiya mpi kikesa tasadisa nge na kusimba dikebi ya bawi. Ata nge meyelaka na kisika ya nki mutindu to nge vandaka na kimuntu ya nki mutindu, nge lenda kuna kikalulu ya kutuba ti kikesa.

Tubaka ti Mawi. Ntangu yandi vandaka kusolula ti nkento mosi ya bwala Samaria, Yezu kutubaka nde bantu yina kesambilaka Yehowa fwete sala yo “ti mpeve mpi kyeleka.” (Yoa. 4:24, NW) Kima fwete pusa bo na kusambila Yehowa kele ntima na bo ya kufuluka na ntonda mpi lusambu na bo fwete wakana ti kyeleka yina kele na Ndinga ya Nzambi. Kana muntu kele ti ntonda yai ya mudindu, yo tamonana na mutindu na yandi ya kutuba. Yandi tavanda ti mpusa ya ngolo ya kutubila bankaka mambu ya zola yina Yehowa meyidikaka. Luse, bidimbu ya yandi kesala, mpi ndinga na yandi tamonisa mpenza mutindu yandi kekudiwa.

Ebuna, sambu na nki yo kesalamaka nde mutubi mosi ya kezolaka Yehowa mpi ya kendima mambu ya yandi ketuba kukonda kikesa ntangu yandi kesala diskure? Kubongisa kaka mambu ya yandi tatuba melunga ve. Yandi fwete monisa nde mabanza na yandi yonso kele na disolo na yandi, mpi yandi fwete tula mawi na yandi na disolo yango. Mu mbandu, kana bo mepesa yandi diskure yina ketubila kimenga ya nkudulu ya Yezu Kristu. Ntangu mutubi kesala diskure na yandi, mabanza na yandi fwete fuluka kaka ve ti mambu ya fyotifyoti ya yandi tatuba, kansi yo fwete fuluka mpi ti ntonda sambu na ntendula yina kimenga ya Yezu kele na yo sambu na yandi mosi mpi sambu na bawi yina talanda yandi. Yandi fwete yibuka mawi na yandi ya ntonda na Yehowa Nzambi mpi na Kristu Yezu sambu na ngidika yai ya kitoko. Yandi fwete yindula kivuvu ya nene ya luzingu yina yo mekangudilaka bantu, disongidila kyese ya mvula na mvula ti nitu ya kukuka na ntoto yina takituka paladisu! Yo yina, yo kelomba mpenza nde yandi tula ntima na yandi yonso na disolo na yandi.

Na yina metala Esdrasi, longi mosi ya bansiku na Izraele, Biblia ketuba nde yandi “[yidikaka ntima na yandi, NW] na kulonguka Bansiku ya Mfumu Nzambi, na kulanda yo mbote-mbote ti na kulonga yo yonso na bantu ya Israele.” (Esd. 7:10) Kana beto sala mutindu mosi, disongidila kana beto bongisa malongi mpamba ve kansi mpi bantima na beto, mambu ya beto tatuba takatukaka na ntima. Kutuba kyeleka ti masonga ya mutindu yai lenda sadisa bantu yina beto ketubila na kuyedisa zola ya kyeleka sambu na kyeleka.

Yindula Bawi na Nge. Dyambu yankaka ya mfunu yina tasadisa nge na kutuba ti kikesa kele kundima nde bawi na nge kele ti mfunu ya kuwa mambu ya nge tatuba. Yo ketendula nde ntangu nge kebongisa disolo na nge, nge fwete vukisa kaka ve malongi ya mfunu, kansi nge fwete lomba mpi lutwadisu ya Yehowa na kisambu na mpila nde mambu yango kusadisa bantu yina nge tatubila. (Nk. 32:8; Mat. 7:7, 8) Sosa kuzaba sambu na nki bawi na nge kele na mfunu ya kuwa malongi yina, inki mutindu yo tasadisa bo, mpi nki mutindu nge lenda sala yo na mpila nde bo bakisa mfunu na yo.

Yidika malongi na nge tii kuna nge tazwa kima mosi yina tapesa nge kyese. Yo kele mfunu ve nde malongi yango kuvanda ya mpa, kansi mutindu na nge ya kusala disolo lenda vanda ya mpa. Kana nge yidika kima mosi yina tasadisa kibeni bawi na nge na kukumisa bangwisana na bo ti Yehowa ngolo, na kumonisa ntonda na bo sambu na bima yina yandi kepesaka beto, na kununga bampasi ya luzingu na ngidika yai ya ntama, to na kusala mbote kisalu na bo ya kusamuna, nge kele ti bikuma yonso ya kutuba ti kikesa ntangu nge tasala diskure na nge.

Inki nge tasala kana devware na nge kele kutanga na meso ya bantu? Sambu na kutuba ti kikesa ntangu nge kesala yo, yo kelomba mambu mingi kuluta kutuba bangogo mbote mpi kuvukisa yo mbote kisika mosi. Longuka mbote mambu yina nge tatanga. Kana nge tatanga kitini mosi ya mekatuka na Biblia, sala bansosa na mambu yina. Sala ngolo na kubakisa mambu ya mfunu ya yo ketubila. Tadila mambote yina yo kepesa nge mpi bawi na nge, ebuna tanga ti mpusa ya kumonisa mambote yango na bantu yina kewidikila nge.

Keti nge kekudibongisa sambu na kisalu ya bilanga? Tadila dyaka disolo na nge mpi baverse ya nge kekana kusadila. Tadila mpi mambu yina kele na mabanza ya bantu. Inki kima bo tubaka na bansangu? Inki mambu ya mpasi bo kekutana na yo? Kana nge meyilama mbote sambu na kusonga bantu nde Ndinga ya Nzambi kele ti mvutu na mambu yina kepesaka bo mpasi, nge tavanda na mpusa ya ngolo ya kusala yo, mpi kikesa takwisa yo mosi.

Monisa Kikesa na Kutuba ya Tiya. Mbala mingi, kutuba ti kikesa kemonanaka pwelele kana nge kesala disolo na nge ti tiya. Yo fwete monana mbote na bidimu ya nge kesalaka na luse. Kutuba na nge fwete monisa nde nge kendima mpenza mambu yango, kansi yo fwete monisa ve lulendo.

Bukatikati kele mfunu mingi. Bantu yankaka lenda vanda ti kikalulu ya kumonisa kyese sambu na konso dyambu. Yo lenda vanda mfunu na kusadisa bantu ya mutindu yina na kubakisa nde kana muntu ketuba ti lulendo sambu na kudisonga, to kana yandi kemonisa mawi ya kuluta mingi, bawi na yandi tatula dikebi mingi na kimuntu na yandi kansi na mambu ya yandi ketuba ve. Kansi, yo kele mfunu na kusyamisa bantu yina kele nsoni-nsoni na kumonisa mawi na bo pwelele.

Kikesa kesambukilaka bankaka. Kana nge ketala bawi na nge mpi kana nge kesala diskure na nge ti kikesa, bawi na nge tawa mpi kikesa yina. Apolo vandaka kutuba ti tiya, mpi bantu vandaka kutuba nde yandi zabaka kutuba mpenza. Kana nge kepela ti mpeve ya Nzambi, tiya ya nge kemonisa na disolo na nge tapusa bantu yina kewidikila nge na kusala mambu ya nge ketuba.​—Bis. 18:24, 25; Roma 12:11.

Kutuba ti Kikesa Yina Mefwana na Malongi. Nge fwete keba sambu kana nge tuba ti kikesa ya kuluta mingi na diskure ya mvimba, yo talembisa bawi na nge. Bo tasimba dyaka ve bandongisila yina nge tapesa bo to mambu yina nge talomba bo na kusala. Dyambu yai kemonisa mpenza mfunu ya kuyidika malongi yina tapesa nge nzila ya kusoba mutindu nge kesala disolo na nge. Kansi kumeka ve na kusadila mutindu mosi ya kutuba yina takumisa disolo na nge madidi. Kana nge pona malongi na nge ti dikebi, nge tavanda na kyese mingi kibeni ya kusala yo. Kansi, na ntangu nge kesala disolo, kele ti bangindu yina kelombaka nde nge tuba yo ti kikesa kuluta yankaka, mpi nge fwete kabula yo mbotembote na kati ya diskure na nge.

Kansi nge fwete sala bangindu ya mfunu ti kikesa mingi kibeni. Diskure na nge fwete vanda ti bangindu ya nene yina tasimba bangindu yankaka yina nge tatendula. Sambu yo kele bangindu ya kuluta mfunu ya diskure na nge, yo fwete vanda ntangu yonso bangindu yina tapusa bawi na nge na kusala mambu ya nge ketuba. Na nima ya kundimisa bawi na nge, nge fwete pusa bo, mpi kumonisa bo mambote ya bo tabaka kana bo sadila mambu ya nge metuba. Kutuba ti kikesa tasadisa nge na kusimba ntima ya bantu yina kewidikila nge. Nge fwete sala ve kingolongolo sambu na kutuba ti tiya. Nge fwete vanda ti kikuma ya nge kesadila yo, mpi malongi na nge tapesa nge kikuma yango.