Mutindu Nzambi Me Yidikaka mpi Ke Twadisaka Dibundu

NA MUKANDA ya ntete yina ntumwa Polo sonikilaka Bakristu ya Korinto, yandi tubilaka kieleka mosi ya mfunu ya me tala Nzambi. Yandi sonikaka nde: “Nzambi kele ve Nzambi ya mavwanga, kansi ya ngemba.” Yandi tubilaka diaka balukutakanu ya dibundu; yandi tubaka nde: “Mambu yonso kusalama na mutindu ya mbote mpi na ndonga.”—1 Bak. 14:33, 40.

² Na luyantiku ya mukanda yai, ntumwa Polo pesaka Bakristu ya Korinto lukebisu sambu na kukabwana yina vandaka na kati ya dibundu na bo. Yandi siamisaka bampangi ya Korinto na kuvanda “na bumosi na mambu ya [bo] ke tuba” mpi bo “vanda kibeni ya kuvukana na mabanza mosi mpi na ngindu mosi.” (1 Bak. 1:10, 11) Na nima, yandi pesaka bo bandongisila sambu na mambu mingi yina vandaka kubebisa bumosi ya dibundu. Yandi sadilaka mbandu ya nitu ya muntu sambu na kumonisa mfunu ya bumosi mpi ya kusala mambu na kuwakana. Yandi siamisaka bampangi yonso ya dibundu ya Bukristu na kutudilana dikebi na zola yonso, ata bo vandaka ti konso mukumba yina. (1 Bak. 12:12-26) Sambu bampangi kusala mambu na kuwakana, yo lombaka nde bo sala mambu na ndonga.

³ Kansi, inki mutindu yo lombaka nde bo yidika dibundu ya Bukristu? Nani zolaka kuyidika yo? Bo zolaka kuyidika yo nki mutindu? Banani zolaka kubaka mikumba? Kana beto ke bika nde Biblia kutwadisa beto, beto ta baka bamvutu ya pwelele na bangiufula yai.—1 Bak. 4:6.

YA KUYIDIKA NA KULANDA LUTWADISU YA NZAMBI

⁴ Dibundu ya Bukristu butukaka na kilumbu ya Pantekoti ya mvu 33 ya ntangu na beto. Inki beto me zaba sambu na dibundu ya mvu-nkama ya ntete? Bo yidikaka yo mpi bo vandaka kutwadisa yo na kulanda lutwadisu (na Kigreki kraʹtos) ya Nzambi (na Kigreki the·osʹ). Bangogo yai zole kele na baverse ya kisina ya 1 Piere 5:10, 11. Disolo ya mambu yina salamaka na Yeruzalemi yina bo sonikaka na nsadisa ya mpeve santu bamvula kiteso ya 2 000 me luta, ke monisa pwelele nde Nzambi muntu salaka dibundu ya Bakristu ya bo me tulaka mafuta. (Bis. 2:1-47) Yo vandaka nzo na yandi mpi bo vandaka bantu ya nzo na yandi. (1 Bak. 3:9; Baef. 2:19) Bubu yai, dibundu ya Bukristu ke yidikaka mpi ke twadisaka mambu na kulanda mbandu ya Bakristu ya mvu-nkama ya ntete.

⁵ Dibundu ya mvu-nkama ya ntete yantikaka ti balongoki kiteso ya 120. Mpeve santu kulumukaka ntete na balongoki yai sambu na kulungisa mambu yina kele na Yoele 2:28, 29. (Bis. 2:16-18) Kansi kaka na kilumbu yina, bantu ya nkaka kiteso ya 3 000 bakaka mbotika na masa mpi bo kotaka na dibundu ya bantu yina me butukaka na mpeve. Bo ndimaka nsangu ya Kristu mpi bo “landaka kudipesa na malongi ya bantumwa.” Na nima, “Yehowa landaka kuyikila bo konso kilumbu bantu yina vandaka kuguluka.”—Bis. 2:41, 42, 47.

⁶ Dibundu yelaka kibeni na Yeruzalemi yo yina nganga-nzambi ya nene ya Bayuda bokutaka nde balongoki fulusaka Yeruzalemi ti malongi na bo. Nkutu banganga-nzambi mingi ya Bayuda kumaka mpi na kati ya balongoki ya mpa yina kotaka na dibundu, na Yeruzalemi.—Bis. 5:27, 28; 6:7.

⁷ Yezu tubaka nde: “Beno ta vanda bambangi na mono na Yeruzalemi, na Yudea yonso mpi na Samaria, mpi tii na kisika ya kuluta ntama ya ntoto.” (Bis. 1:8) Mambu yai lunganaka. Ntangu mbangika ya ngolo basikaka na Yeruzalemi na nima ya lufwa ya Etiene, balongoki yina vandaka kuzinga kuna panzanaka na Yudea mpi na Samaria. Kansi, na konso kisika yina bo vandaka kukwenda, bo landaka kuzabisa nsangu ya mbote mpi kukumisa bantu mingi balongoki, nkutu ata bantu ya nkaka ya Samaria. (Bis. 8:1-13) Na nima, bo longaka kibeni nsangu ya mbote na bantu yina vandaka ve ya kuyotisa, disongidila bantu ya makanda yina vandaka ve Bayuda. (Bis. 10:1-48) Kisalu yai ya kulonga salaka nde bantu mingi kukuma balongoki mpi mabundu mingi ya mpa kubutuka na nganda ya Yeruzalemi.—Bis. 11:19-21; 14:21-23.

⁸ Inki bo salaka sambu na kuzikisa nde bo vandaka kuyidika mpi kutwadisa konso dibundu ya mpa yina bo vandaka kukangula na kulanda lutwadisu ya Nzambi? Na nsadisa ya mpeve ya Nzambi, bo yidikaka mambu sambu bangungudi yina ke salaka na lutwadisu ya Kristu kukeba mameme. Polo ti Barnabasi ponaka bankuluntu na mabundu yina bo talaka na nzietelo na bo ya ntete ya kimisionere. (Bis. 14:23) Luka, nsoniki mosi ya Biblia ke tubila lukutakanu yina Polo salaka ti bankuluntu ya dibundu ya Efezo. Polo zabisaka bo nde: “Beno keba na beno mosi mpi na mameme yonso, yina mpeve santu me tulaka beno bankengi na zulu na yo, sambu na kugungula dibundu ya Nzambi, yina yandi sumbaka na menga ya Mwana na yandi mosi.” (Bis. 20:17, 28) Bo kumaka bankuluntu sambu bo lungisaka mambu yina Masonuku ke lombaka. (1 Tim. 3:1-7) Bo pesaka Tito, nduku ya Polo ya kisalu, mukumba ya kupona bankuluntu na mabundu ya Kreta.—Tito 1:5.

⁹ Ntangu mabundu mingi vandaka kukanguka, bantumwa ti bankuluntu ya Yeruzalemi vandaka bankengi mpi bo vandaka ti kiyeka mingi na dibundu ya Bukristu ya mvu-nkama ya ntete yina panzanaka na bansi mingi. Bo vandaka nto-kimvuka ya dibundu yina.

¹⁰ Ntangu ntumwa Polo sonikilaka dibundu ya Efezo, yandi tendulaka nde dibundu ya Bukristu lenda vanda na bumosi kana bo ke sala na kuwakana ti mpeve ya Nzambi mpi ke lemfuka na kiyeka ya Yezu Kristu. Yandi siamisaka Bakristu ya mbanza yina na kuyedisa kikalulu ya kudikulumusa mpi na kutanina “bumosi ya mpeve” ntangu bo ke zinga na ngemba ti bampangi yonso ya dibundu. (Baef. 4:1-6) Na nima yandi tubaka mambu ya kele na Nkunga 68:18 mpi yandi wakanisaka yo ti mutindu Yehowa me yidikaka mambu sambu na kutula babakala ya kimpeve mpi ya me fwana na kuvanda bantumwa, bambikudi, bansamuni ya nsangu ya mbote, bangungudi mpi balongi sambu na kulungisa bampusa ya dibundu. Babakala yai ya vandaka makabu yina katukaka na Yehowa, pesaka dibundu ya mvimba kikesa, ebuna dibundu yelaka na kimpeve tii na kiteso yina pesaka Nzambi kiese.—Baef. 4:7-16.

BUBU YAI MABUNDU KE LANDAKA MBANDU YINA BANTUMWA BIKAKA

¹¹ Bubu yai, mabundu yonso ya Bambangi ya Yehowa ke yidikaka mambu na kulanda mbandu ya bantumwa. Mabundu yai yonso ke salaka dibundu mosi ya ntoto ya mvimba yina kele na bumosi mpi yina ke sadisaka Bakristu yina bo me tulaka mafuta. (Zek. 8:23) Yezu Kristu muntu ke salaka nde mambu kusalama mutindu yai. Mutindu Yezu silaka, yandi ke vandaka ti balongoki na yandi ya bo me tulaka mafuta, “bilumbu yonso tii na nsukilu ya ngidika ya bima.” Bantu yina ke ndimaka nsangu ya mbote ya Nzambi ke kotaka na dibundu yai ya ke na kuyela, bo ke pesaka luzingu na bo ya mvimba na Yehowa, ke bakaka mbotika mpi ke kumaka balongoki ya Yezu. (Mat. 28:19, 20; Mar. 1:14; Bis. 2:41) Bo ke ndimaka nde Yezu Kristu, “ngungudi ya mbote,” kele Mfumu ya kimvuka yonso ya mameme, disongidila kimvuka ya Bakristu yina bo me tulaka mafuta mpi “mameme ya nkaka.” (Yoa. 10:14, 16; Baef. 1:22, 23) ‘Kimvuka yina mosi’ ke taninaka bumosi na bo ntangu bo ke ndimaka na kwikama yonso kiyeka ya Kristu mpi ke lemfukaka na “mpika ya kwikama mpi ya mayele,” yina Kristu me ponaka sambu na kuyidika yo. Yo yina bubu yai, beto fwete landa kutula ntima ya mvimba na mpika ya kwikama mpi ya mayele.—Mat. 24:45.

KISALU YA BIMVUKA YA LUSAMBU

¹² Bo me salaka bimvuka ya nkaka sambu na kupesa madia ya kimpeve na ntangu ya mbote mpi sambu na kusala mbote kisalu ya kusamuna nsangu ya mbote ya Kimfumu na ntwala nde nsuka kukwisa. Bansiku ya bansi mingi ke ndimaka bimvuka yai mpi bimvuka yango ke salaka na kuwakana. Yo ke salaka nde beto samuna nsangu ya mbote kukonda mpasi na ntoto ya mvimba.

MUTINDU BO KE YIDIKAKA MAMBU NA BETELE

¹³ Na konso kisika yina bo me tula Betele, bo ke ponaka Komite ya Filiale yina ke vandaka ti bankuluntu tatu to mingi sambu na kutwadisa kisalu na insi to bansi yina Betele yango ke talaka. Mpangi mosi ya komite yango ke vandaka kordinatere ya Komite ya Filiale.

¹⁴ Bo ke kabisaka mabundu yina konso Betele ke talaka na banziunga. Nene ya banziunga ke swaswanaka na kutadila teritware, ndinga mpi ntalu ya mabundu yina kele na teritware yina bo me pesaka Betele yina. Bo ke ponaka nkengi mosi ya nziunga sambu na kutala mabundu na konso nziunga. Betele ke songaka bankengi ya nziunga mambu ya bo fwete sala sambu bo lungisa mbote mikumba na bo.

¹⁵ Mabundu ke ndimaka mutindu bo ke yidikaka mambu sambu na mambote ya bantu yonso. Bo ke ndimaka bankuluntu yina bo ke ponaka sambu na kutwadisa kisalu na Babetele, na banziunga mpi na mabundu. Bo ke tulaka ntima na mpika ya kwikama mpi ya mayele sambu na kubaka madia ya kimpeve na ntangu ya mbote. Bubu yai, mpika ya kwikama ke zitisaka mpenza kiyeka ya Kristu, ke kangamaka na minsiku ya Biblia mpi ke landaka lutwadisu ya mpeve santu. Ntangu beto yonso ke salaka na bumosi, beto ke bakaka mambote bonso yina Bakristu ya mvu-nkama ya ntete bakaka: “Mabundu vandaka kibeni kukuma ngolo na lukwikilu mpi kukuma mingi konso kilumbu.”—Bis. 16:5.