Bansamuni ya Nsangu ya Mbote

YEHOWA me pesaka beto Mwana na yandi, Yezu Kristu yina kele mbandu ya kukuka ya beto fwete landa. (1 Pie. 2:21) Kana muntu me kuma longoki ya Yezu, yandi ke samunaka nsangu ya mbote sambu yandi me kuma nsadi ya Nzambi. Sambu na kumonisa nde kisalu yango ta pesa kikesa na kimpeve, Yezu tubaka nde: “Beno kwisa na mono, beno yonso ya ke mona mpasi mpi ya ke nata kilo ya mingi, ebuna mono ta pesa beno kikesa. Beno baka vangu na mono na mapeka na beno, mpi beno longuka na mono, sambu mono kele mawete mpi ya kudikulumusa na ntima, ebuna beno ta baka kikesa.” (Mat. 11:28, 29) Lusilu ya Yezu me lunganaka sambu na konso muntu yina me ndimaka emvitasio na yandi!

² Mutindu Yezu kele Nsamuni ya Ntete ya Nzambi, yandi bingaka bantu ya nkaka sambu bo kuma balongoki na yandi. (Mat. 9:9; Yoa. 1:43) Yandi longaka bo mutindu ya kusala kisalu ya kusamuna mpi yandi tindaka bo na kusala mpi kisalu yina yandi vandaka kusala. (Mat. 10:1–11:1; 20:28; Luka 4:43) Na nima, yandi tindaka balongoki ya nkaka 70 sambu na kuzabisa nsangu ya mbote ya Kimfumu ya Nzambi. (Luka 10:1, 8-11) Ntangu yandi tindaka bo, yandi songaka bo nde: “Muntu yina ke wila beno ke wila mono. Mpi muntu yina ke vweza beno ke vweza mono mpi. Diaka, muntu yina ke vweza mono ke vweza mpi Muntu yina tindaka mono.” (Luka 10:16) Mambu yai ya Yezu tubaka monisaka nde yandi pesaka balongoki na yandi mukumba yina bo lendaka ve kubaka na nsaka. Bo vandaka ti mukumba ya kumonisa Yezu mpi Nzambi ya Kuluta Zulu! Bubu yai, yo kele mpi mutindu mosi sambu na bantu yonso yina ke ndimaka emvitasio yai ya Yezu: “Kwisa kulanda mono.” (Luka 18:22; 2 Bak. 2:17) Bantu yonso yina ke ndimaka emvitasio yai ke vandaka ti mukumba yina Nzambi me pesaka bo ya kulonga nsangu ya mbote ya Kimfumu mpi ya kukumisa bantu balongoki.—Mat. 24:14; 28:19, 20.

³ Mutindu beto me ndimaka emvitasio ya Yezu ya kulanda yandi, beto me bakaka dibaku ya mbote ya ‘kuzaba’ Yehowa Nzambi mpi Yezu Kristu. (Yoa. 17:3) Beto me zabaka mambu yina Yehowa ke lombaka bantu na kusala. Na lusadisu ya Yehowa, beto me kumisaka mabanza na beto ya mpa, beto me lwataka kimuntu ya mpa mpi beto me wakanisaka bikalulu na beto ti minsiku ya lunungu ya Yehowa. (Bar. 12:1, 2; Baef. 4:22-24; Bakol. 3:9, 10) Ntonda na beto ya masonga me pusaka beto na kupesa Yehowa luzingu na beto mpi na kumonisa yo na mbotika ya masa. Ntangu beto bakaka mbotika, beto kumaka bansadi yina Yehowa me ndima.

⁴ Beto vila ve ata fioti nde beto fwete sadila Nzambi ti maboko ya me sala mbi ve mpi ti ntima ya mpembe. (Nk. 24:3, 4; Yez. 52:11; 2 Bak. 6:14–7:1) Mutindu beto me monisaka lukwikilu na Yezu Kristu, beto me kumaka ti kansansa ya bunkete. (Baeb. 10:19-23, 35, 36; Kus. 7:9, 10, 14) Ntumwa Polo longisilaka Bakristu na kusala mambu yonso sambu na lukumu ya Nzambi sambu bo budisa ve bankaka dibaku. Ntumwa Piere monisaka nde bikalulu ya mbote kele mfunu sambu na kubenda bantu yina ke kwikilaka ve na kieleka. (1 Bak. 10:31, 33; 1 Pie. 3:1) Inki mutindu nge lenda sadisa muntu ya nkaka na kulungisa mambu yina bo ke lombaka sambu yandi kuma mpi nsamuni ya nsangu ya mbote?

BANSAMUNI YA MPA

⁵ Kaka ntangu nge ke banda kulonguka Biblia ti muntu, nge fwete songa yandi na kuzabisa bantu ya nkaka mambu yina yandi ke longuka. Yandi lenda songa yo na bampangi na yandi, na banduku na yandi, na banduku na yandi ya kisalu mpi na bantu ya nkaka ntangu yandi ke longa na dibaku ya mbote. Kusala mutindu yai kele mfunu mingi ntangu nge ke longa bantu ya mpa na kukuma balongoki ya Yezu Kristu mpi bansamuni ya nsangu ya mbote. (Mat. 9:9; Luka 6:40) Kana muntu ya mpa ke yela na kimpeve mpi ke yikana na kuta kimbangi na dibaku ya mbote, ntembe kele ve nde yandi ta monisa mpusa ya kulonga nsangu ya mbote ti dibundu.

KULUNGISA MAMBU YINA BIBLIA KE LOMBAKA

⁶ Na ntwala ya kulomba muntu na kusamuna nzo na nzo na mbala ya ntete, nge fwete zikisa nde yandi ke lungisa mambu yina Biblia ke lombaka. Kana muntu ke basika ti beto na kisalu ya kusamuna, yandi ke monisaka na meso ya bantu yonso nde yandi kele Mbangi ya Yehowa. Yo ke tendula nde yandi me wakanisaka dezia luzingu na yandi ti minsiku ya lunungu ya Yehowa mpi yandi lenda vanda nsamuni yina me bakaka ntete ve mbotika.

⁷ Kana nge ke longukaka ti muntu mpi nge ke tadilaka ti yandi minsiku ya Biblia, ntembe kele ve nde nge me zaba luzingu na yandi mbote. Mbala ya nkaka nge me monaka nde yandi ke zingaka na kuwakana ti mambu yina yandi ke longukaka. Kansi, bankuluntu ta zola kutadila ti yandi mpi ti nge mambu ya nkaka ya luzingu na yandi.

⁸ Mutambusi ya kimvuka ya bankuluntu ta pona bankuluntu zole (mosi fwete vanda mpangi ya komite ya kisalu) sambu na kusolula mambu yai ti nge mpi ti longoki yango ya Biblia. Na mabundu yina bankuluntu kele fioti kibeni, nkuluntu mosi ti nsadi ya kisalu ya me fwana lenda twadisa masolo yai. Bampangi yina bo me pona fwete sala ngolo na kusala mambu yai nswalu kibeni. Ya kieleka, kana na ntangu beno kele na lukutakanu ya dibundu bo me songa bankuluntu nde longoki mosi ya Biblia ke zola kukuma nsamuni, mbala ya nkaka bo lenda solula ti nge mpi ti longoki na nge na nima ya lukutakanu yina. Masolo fwete salama na mutindu yina ta pesa ve longoki boma. Na ntwala ya kundima nde longoki ya Biblia kukuma nsamuni yina me baka ntete ve mbotika, beno fwete zikisa mambu yai:

1. (1) Yandi ke ndimaka nde Biblia kele Ndinga ya Nzambi yina bo sonikaka na nsadisa ya mpeve santu.—2 Tim. 3:16.

2. (2) Yandi me zaba malongi ya Biblia yina yo ke lombaka nde muntu kuzaba ntete mpi ke ndimaka yo na mpila nde kana bo me yula yandi bangiufula, yandi ta pesa bamvutu na kuwakana ti mambu yina Biblia ke longaka kansi ve na kutadila malongi ya mabundu ya luvunu to bangindu na yandi mosi.—Mat. 7:21-23; 2 Tim. 2:15.

3. (3) Yandi ke zitisaka nsiku ya Biblia yina ke lombaka beto na kuvukana ti bansadi ya Yehowa na balukutakanu ya dibundu kana yandi kele ti makuki ya kusala yo.—Nk. 122:1; Baeb. 10:24, 25.

4. (4) Yandi me zaba mambu yina Biblia ke longaka na yina me tala pite, bizumba, kukwela bankento mingi, kuvukisa nitu babakala ti babakala to bankento ti bankento mpi yandi ke zitisaka malongi yina na luzingu na yandi. Kana yandi ke zingaka nzo mosi ti nkento to ti bakala mosi mpi bo ke vukisaka nitu, bo fwete kwelana mutindu nsiku ya leta ke lombaka.—Mat. 19:9; 1 Bak. 6:9, 10; 1 Tim. 3:2, 12; Baeb. 13:4.

5. (5) Yandi ke zitisaka nsiku ya Biblia yina ke buyisaka kulawuka malafu mpi yandi ke sadilaka ve bima yina ke kumisaka bantu bampika katula kaka kana minganga me sonikila yandi yo. Yandi ke sadilaka mpi ve bima yina Nzambi me salaka to yina bantu me salaka yina ke bebisaka mabanza.—2 Bak. 7:1; Baef. 5:18; 1 Pie. 4:3, 4.

6. (6) Yandi ke bakisaka mfunu ya kubuya banduku ya mbi.—1 Bak. 15:33.

7. (7) Yandi me buyaka kimakulu kuvanda muntu ya bimvuka yonso ya lusambu ya luvunu yina mbala ya nkaka yandi vandaka ntete. Yandi me yambulaka kukwenda na balukutakanu na bo mpi kupesa maboko to kusala bisalu na yo.—2 Bak. 6:14-18; Kus. 18:4.

8. (8) Yandi ke kotaka ve na mambu ya politiki ya nsi-ntoto.—Yoa. 6:15; 15:19; Yak. 1:27.

9. (9) Yandi ke ndimaka mpi ke zingaka na kuwakana ti mambu yina Yezaya 2:4 ke tubaka sambu na mambu ya makanda.

10. (10) Yandi ke zola kibeni kukuma Mbangi ya Yehowa.—Nk. 110:3.

⁹ Kana bankuluntu ke bakisa ve mutindu longoki ke tadilaka mambu ya nkaka na kati ya mambu yai, bo fwete yula yandi bangiufula, ziku bo ta sadila baverse yina bo me tula awa sambu na kusolula ti yandi. Yo kele mfunu nde yandi bakisa nde bantu yina ke basika na kisalu ya kusamuna ti Bambangi ya Yehowa fwete zitisa na luzingu na bo mambu yina Biblia ke lombaka. Mambu yina yandi ke tuba ta sadisa bankuluntu na kuzaba kana yandi ke bakisa mambu yina yandi fwete sala mpi kana yandi me lungisa na kiteso ya me fwana mambu yina Biblia ke lombaka sambu na kuyantika kubasika na kisalu ya kusamuna.

¹⁰ Bankuluntu fwete zabisa yandi mbala mosi kana yandi me fwana to ve. Mbala mingi, bankuluntu ke songaka longoki mambu yai na nsuka ya masolo na bo. Kana yandi me fwana, bankuluntu lenda songa yandi na kiese yonso nde yandi me kuma nsamuni. (Bar. 15:7) Bo fwete siamisa yandi na kuyantika kubasika mbala mosi na kisalu ya kusamuna mpi na kupesa rapore na yandi na nsuka ya ngonda. Bankuluntu lenda tendudila yandi nde kana longoki mosi ya Biblia me lungisa mambu yina Biblia ke lombaka sambu na kukuma nsamuni ya me bakaka ntete ve mbotika mpi me pesa rapore ya kisalu ya kusamuna sambu na mbala ya ntete, bo ke salaka Karte ya Nsamuni ya Dibundu yina ta vanda ti zina na yandi mpi bo ke kotisaka yo na dosie ya dibundu. Bankuluntu ke lombaka nsamuni yai ya mpa bansangu yai, sambu organizasio kulandila bisalu ya Bambangi ya Yehowa ya ntoto ya mvimba mpi sambu nsamuni yina kuyantika kusala mambu ya kimpeve mpi kubaka lusadisu. Diaka, bankuluntu lenda yibusa bansamuni ya mpa nde bo ke sadilaka bansangu ya me tala muntu na kuwakana ti Bansiku ya Kubumba Bansangu ya Bambangi ya Yehowa yina kele na jw.org.

¹¹ Kana beto me zaba mbote-mbote nsamuni yina ya mpa mpi beto ke tula dikebi na kisalu yina yandi ke sala, yo lenda pusa yandi na kukwenda na ntwala. Yo lenda pusa yandi mpi na kupesaka rapore ya kisalu ya kusamuna mbala na mbala mpi nkutu na kusala diaka bikesa mingi sambu na kusadila Yehowa.—Bafil. 2:4; Baeb. 13:2.

¹² Kana bankuluntu me mona nde longoki ya Biblia me fwana na kubasika na kisalu ya kusamuna, bo ta songa yandi nde yandi kele ti nswa ya kusadila mukanda Beto Me Vukana Sambu na Kusala Luzolo ya Yehowa. Kana yandi me pesa rapore ya ntete ya kisalu ya kusamuna, bo ta pesa luzayisu ya nkufi na dibundu sambu na kusonga bampangi nde yandi me kuma nsamuni ya me bakaka ntete ve mbotika.

KUSADISA BALEKE

¹³ Bana lenda lungisa mpi mambu yina Biblia ke lombaka sambu na kukuma bansamuni ya nsangu ya mbote. Yezu yambaka bana mpi sakumunaka bo. (Mat. 19:13-15; 21:15, 16) Ata bibuti bantu kele ti mukumba ya ntete-ntete ya kusadisa bana na bo, bampangi ya nkaka na dibundu lenda sadisa mpi baleke yina kele ti mpusa ya masonga ya kusala kisalu ya kusamuna nsangu ya Kimfumu. Kana nge kele kibuti, mbandu na nge ya mbote na kisalu ya kusamuna ta siamisa kibeni bana na nge na kuvanda kikesa na kisalu yina bo ke sadila Nzambi. Kana mwana mosi kele mbandu ya mbote mpi ntima me pusa yandi na kuzabisa lukwikilu na yandi na bantu ya nkaka, inki lusadisu ya nkaka beto lenda pesa yandi?

¹⁴ Yo ta vanda mbote nde tata to mama na yandi kuzabisa nkuluntu mosi ya kele na Komite ya Kisalu ya Dibundu sambu na kutala kana mwana yina ke lungisa mambu yina Biblia ke lombaka sambu na kukuma nsamuni. Mutambusi ya kimvuka ya bankuluntu ta pona bankuluntu zole (mosi fwete vanda mpangi ya komite ya kisalu) sambu na kusolula ti mwana mpi kibuti to bibuti na yandi kana bo kele Bambangi ya Yehowa to ti muntu yina ke sansaka yandi. Kana mwana yango me zaba malongi ya Biblia yina yo ke lombaka nde muntu kuzaba ntete mpi ke monisa nde yandi ke zola kibeni kusamuna, diambu yai ta monisa nde yandi ke yela mbote. Na nima ya kutadila mambu yai mpi mambu ya nkaka ya mutindu mosi ya bo ke tadilaka sambu na bambuta, bankuluntu yina zole lenda tala kana mwana yina me fwana to ve na kukuma nsamuni yina me bakaka ntete ve mbotika. (Luka 6:45; Bar. 10:10) Kana beno ke solula ti mwana ya fioti, yo ta vanda ve mfunu nde beno tadila mambu ya me tala bambuta mpi yina ke monana pwelele nde yo me tala ve bana ya fioti.

¹⁵ Ntangu bankuluntu ke solula ti yandi, bo fwete sikisa yandi sambu na bikesa yina yandi me sala mpi bo fwete sadisa yandi na kuditudila lukanu ya kubaka mbotika. Bankuluntu fwete sikisa mpi bibuti na yandi sambu yo kele pwelele nde bo salaka ngolo sambu na kulonga yandi kieleka. Bankuluntu fwete lomba bibuti na yandi na kutala mambu yina kele na kitini “Nsangu Sambu na Bibuti Yina Kele Bakristu” yina kele na balutiti 179-181, sambu na kulanda kusadisa mwana na bo.

KUDIPESA MPI MBOTIKA

¹⁶ Kana nge me zaba Yehowa, nge ke zola yandi mpi ntangu yai nge ke lungisa mambu yina yandi ke lombaka mpi kana nge ke salaka kisalu ya kusamuna, nge fwete kumisa kinduku na nge ti yandi ngolo. Inki mutindu? Nge fwete pesa yandi luzingu na nge mpi nge fwete monisa yo na mbotika ya masa.—Mat. 28:19, 20.

¹⁷ Kudipesa ke tendula kuditula na lweka sambu na kulungisa lukanu mosi ya santu. Kudipesa na Nzambi ke tendula kusolula ti yandi na kisambu mpi kusila yandi na masonga yonso nde nge ta sadilaka luzingu na nge na kisalu na yandi mpi nde nge ta zitisaka bansiku na yandi. Yo ke tendula kukangama kaka na yandi kimakulu. (Kul. 5:9) Yo kele diambu yina muntu ke salaka kaka yandi mosi kansi ve ti muntu ya nkaka. Muntu mosi mpi ve lenda sala yo na kisika na nge.

¹⁸ Kansi, nge fwete sala diambu ya nkaka katula kuzabisa Yehowa na kingenga nde nge ke zola kukuma muntu na yandi. Nge fwete monisa na bantu ya nkaka nde nge me kudipesaka na Nzambi. Nge ta sala yo kana nge baka mbotika ya masa, mutindu Yezu bakaka. (1 Pie. 2:21; 3:21) Kana nge me baka lukanu ya kusadila Yehowa mpi nge ke zola kubaka mbotika, inki nge fwete sala? Nge fwete songa mutambusi ya kimvuka ya bankuluntu mpusa na nge. Yandi ta sala manaka sambu bankuluntu kusolula ti nge sambu na kuzaba kana nge me lungisa mambu yina Nzambi ke lombaka sambu na kubaka mbotika. Sambu na kuzaba mambu ya nkaka, beto ke lomba nge na kutala kitini “Nsangu Sambu na Nsamuni ya Me Bakaka Ntete Ve Mbotika;” yo kele na balutiti 182-184 ya mukanda yai, mpi “Bangiufula Sambu na Bantu Yina Ke Zola Kubaka Mbotika” yina kele na balutiti 185-207.

BARAPORE YA KE MONISAKA KUYELA YA KISALU YA KUSAMUNA

¹⁹ Banda ntama, barapore ya ke monisaka kuyela ya lusambu ya kieleka na ntoto ya mvimba, ke pesaka bansadi ya Yehowa kikesa. Banda na ntangu yina Yezu Kristu songaka balongoki na yandi na mbala ya ntete nde bo ta longa nsangu ya mbote na ntoto ya mvimba, Bakristu ya kieleka ke tulaka dikebi mingi sambu na kutala mutindu mambu yai ke lungana.—Mat. 28:19, 20; Mar. 13:10; Bis. 1:8.

²⁰ Balongoki ya ntete ya Yezu vandaka kusepela kuwa barapore ya ke tubila kuyela ya kisalu ya kusamuna. (Mar. 6:30) Mukanda ya Bisalu ke songa beto nde mpeve santu kulumukaka na zulu ya balongoki kiteso ya 120 na Pantekoti ya mvu 33 ya ntangu na beto. Ntangu fioti na nima, ntalu ya balongoki kumaka kiteso ya 3 000 mpi na nima kiteso ya 5 000. Bo pesaka rapore nde “Yehowa landaka kuyikila bo konso kilumbu bantu yina vandaka kuguluka” mpi nde “kimvuka mosi ya nene ya banganga-nzambi yantikaka kulemfuka na lukwikilu.” (Bis. 1:15; 2:5-11, 41, 47; 4:4; 6:7) Bansangu yai ya monisaka kuyela, pesaka kibeni balongoki kikesa! Barapore yai ya kiese pusaka bo kibeni na kukwenda na ntwala na kisalu yina Nzambi pesaka bo, ata bamfumu ya dibundu ya Bayuda basisaka mbangika ya ngolo!

²¹ Na mukanda yina Polo sonikilaka Bakristu ya Kolosai pene-pene ya mvu 60 tii na 61 ya ntangu na beto, yandi tubaka nde nsangu ya mbote vandaka ‘kubuta mbuma mpi kuyela na nsi-ntoto ya mvimba’ mpi nde bo longaka yo “na lugangu ya mvimba yina kele na nsi ya zulu.” (Bakol. 1:5, 6, 23) Bakristu ya ntete vandaka kulemfuka na Ndinga mpi mpeve santu pesaka bo ngolo ya kusala kisalu ya nene ya kusamuna na ntwala nde mambu ya ntangu ya Bayuda kukuma na nsuka na mvu 70 ya ntangu na beto. Kuwa bansangu ya kisalu yina vandaka kusalama, pesaka kibeni Bakristu yina ya kwikama kikesa!

²² Kiteso mosi mpi na bilumbu na beto, organizasio ya Yehowa ke salaka ngolo sambu na kubumba barapore ya kisalu yina ke salama sambu Matayo 24:14 kulungana. Yo ke tuba nde: “Bo ta samuna nsangu yai ya mbote ya Kimfumu na ntoto ya mvimba sambu na kuta kimbangi na makanda yonso, ebuna nsuka ta kwisa.” Beto bansadi ya me kudipesaka na Nzambi, beto kele ti kisalu yina beto fwete sala na nswalu yonso. Konso muntu fwete sala yonso sambu kisalu yai kusalama mbote-mbote na ntwala nde nsuka kukwisa. Yehowa ta sala nde kisalu yai kusalama tii na nsuka mpi kana beto ke sala yo, yandi ta ndima beto.—Ezek. 3:18-21.

RAPORE NA NGE YA KISALU YA KUSAMUNA

²³ Inki beto fwete sonika kibeni na rapore na beto? Lutiti Rapore ya Kisalu ya Bilanga yina organizasio me basisaka, ke monisaka mambu yina beto fwete sonika. Bakomantere yai ya ke landa lenda sadisa nge kibeni.

²⁴ Na ndonga ya bo me sonika “Mikanda (ya Kuniema ti ya Bo Lenda Sadila na Telefone),” sonika ntalu ya mikanda yonso—yo vanda ya kuniema to ya bo lenda tanga na apareyi—yina nge pesaka bantu yina me bakaka ntete ve mbotika. Na ndonga ya “Bavideo ya Nge Songaka,” sonika mbala ikwa nge songaka bantu bavideo na beto na kisalu ya kusamuna.

²⁵ Na ndonga ya bo me sonika “Bamvutukilu ya Mpa,” sonika bambala yonso yina nge vutukaka sambu na kutala bantu yina me kudipesaka ntete ve na Nzambi mpi me bakaka ntete ve mbotika kansi bo sepelaka nde nge vutukila bo sambu na kusolula mambu ya Biblia. Sambu na kutuba nde nge me sala mvutukilu ya mpa, nge fwete solula ti muntu, kusonikila yandi mukanda, kubinga yandi na telefone, kutindila yandi message to kubikila yandi mukanda na nzo na yandi. Konso mbala ya nge ke longuka ti muntu yina nge ke longukaka ti yandi, nge fwete tanga mvutukilu ya mpa. Kibuti lenda tanga mvutukilu ya mpa mosi konso mposo ntangu yandi ke twadisa lusambu ya dibuta kana mwana yina me bakaka ntete ve mbotika kele pana.

²⁶ Ata nge ke longukaka Biblia ti muntu mosi konso mposo, nge ta tanga kaka longoki mosi konso ngonda. Bansamuni fwete sonika ntalu yonso ya balongoki ya Biblia ya kuswaswana yina bo twadisaka na ngonda yina. Na kati ya balongoki yango, nge lenda tanga bayina me kudipesaka ntete ve na Nzambi mpi me bakaka ntete ve mbotika sambu na kukuma Bambangi ya Yehowa. Nge lenda tanga mpi mpangi-bakala to mpangi-nkento yina me yambulaka kusamuna mpi yina mpangi mosi ya komite ya kisalu songaka nge na kulonguka ti yandi. Diaka, nge lenda tanga nsamuni yina me katuka kubaka mbotika kansi yandi me manisa ntete ve mukanda Inki Biblia Ke Longa Beto? mpi mukanda Mutindu ya Kubikala na Zola ya Nzambi.

²⁷ Yo kele mfunu nde nge sonika na masonga yonso ntalu ya “Bangunga” yina nge me sala. Mbala mingi, yo ke vandaka ntangu yina nge salaka na kisalu ya nzo na nzo, na bamvutukilu ya mpa, na kulonguka Biblia ti bantu, na mitindu ya nkaka ya kisalu ya kusamuna to na kuta kimbangi na dibaku ya mbote na bantu yina kele ve Bambangi ya Yehowa bayina me kudipesaka ve na yandi mpi me bakaka ntete ve mbotika. Kana bansamuni zole ke samuna, bo zole lenda baka bangunga, kansi konso muntu ta tanga bamvutukilu ya mpa yina yandi me sala to balongoki ya Biblia yina yandi me twadisa. Bibuti yonso zole yina ke vukana sambu na kulonguka ti bana na bo na Lusambu ya Dibuta lenda baka ngunga mosi konso mposo. Bampangi-babakala lenda tanga ntangu yina bo me baka sambu na kusala diskure ya bantu yonso. Mpangi yina ke balula diskure ya bantu yonso lenda tanga mpi ntangu yina. Yo kele ti mambu ya nkaka ya mfunu yina beto fwete tanga ve ntangu na yo, mu mbandu kudibongisa sambu na kisalu ya kusamuna, kuvukana sambu na lukutakanu ya kisalu ya kusamuna, kusumba bima mpi buna na buna.

²⁸ Konso nsamuni fwete wila kansansa na yandi yina Biblia me longaka sambu na kuzaba bangunga yina yandi salaka na kisalu ya kusamuna mpi kusonika yo. Bansamuni ya nkaka ke samunaka na bisika yina bantu ke vandaka mingi, kansi bankaka ke samunaka na bateritware yina bantu ke vandaka ve mingi mpi yo ke lombaka kutambula mingi sambu na kukutana ti bantu. Bateritware me swaswana; bansamuni ke tadilaka ve kisalu ya kusamuna mutindu mosi. Nto-Kimvuka ke tudilaka ve mabundu ya ntoto ya mvimba bansiku na yina me tala mutindu ya kutanga bangunga yina beto ke salaka na kisalu ya kusamuna; ata muntu mosi mpi ve fwete tudila bampangi bansiku na diambu yai.—Mat. 6:1; 7:1; 1 Tim. 1:5.

²⁹ Ntangu beto ke pesa rapore ya kisalu ya kusamuna, beto fwete sonika kaka bangunga, kansi minuta ve. Ata mpidina, yo ke tadila ve nsamuni yina ke kuka diaka ve kusamuna sambu yandi me kuma mununu, yandi me kangama na nzo sambu na maladi, yandi kele na nzo ya bo ke sansaka minunu to yandi ke kuka diaka ve sambu na mambu ya nkaka. Nsamuni ya mutindu yai lenda pesa minuta 15, minuta 30 to minuta 45 na rapore na yandi ya kisalu ya kusamuna. Ata yandi me samuna kaka minuta 15 na ngonda ya mvimba, yandi fwete pesa rapore ya minuta yina. Bo ta tanga yandi bonso nsamuni yina ke samunaka mbala na mbala. Yo ke tadila mpi nsamuni yina ke kuka ve kusamuna sambu na mwa ntangu mosi buna, mu mbandu yandi ke kuka ve kutambula na nsungi ya ngonda mosi to mingi sambu na maladi mosi ya ngolo to yandi lwalaka ngolo to bukanaka. Diambu yai ke tadila kaka bampangi yina ke kuka kibeni ve kusala kisalu ya kusamuna. Bampangi ya komite ya kisalu bantu ta tala kana nsamuni mosi me fwana to ve sambu na kusadila yandi mambu mutindu yai.

KARTE YA NSAMUNI YA DIBUNDU

³⁰ Rapore ya kisalu ya kusamuna yina nge ke pesaka konso ngonda, bo ke sonikaka yo na Karte ya Nsamuni ya Dibundu. Karte yai ke vandaka ya dibundu yina nge kele. Kana nge ke zola kukwenda na dibundu ya nkaka, songa bankuluntu ya dibundu na beno. Sekretere ya dibundu na beno ta sala yonso sambu na kutinda dosie na nge na dibundu yina nge ke kwenda. Mpidina bankuluntu ta yamba nge kukonda mpasi mpi bo ta pesa nge lusadisu ya kimpeve ya nge ta vanda na yo mfunu. Kana nge ta vanda ve na dibundu na beno bangonda tatu to na nsi, yo ta vanda mbote nde nge landa kutinda barapore na nge ya kisalu ya kusamuna na dibundu na beno.

SAMBU NA NKI BETO KE PESAKA RAPORE YA KISALU YA KUSAMUNA?

³¹ Keti bantangu ya nkaka nge ke vilaka kupesa rapore na nge ya kisalu ya kusamuna? Ntembe kele ve nde bantangu ya nkaka beto yonso ke vandaka na mfunu nde bo yibusa beto. Kansi, kana beto ke bakisa kikuma yina ke pusaka beto na kupesa rapore mpi sambu na nki kusala mutindu yina kele mfunu, yo ta vandilaka beto diaka ve mpasi na kuyibuka nde beto fwete pesa rapore ya kisalu ya kusamuna.

³² Bampangi ya nkaka ke kudiyulaka nde: “Sambu Yehowa ke zabaka mambu yonso ya mono ke salaka na kisalu na yandi, sambu na nki mono fwete pesa diaka rapore na dibundu?” Ya kieleka, Yehowa ke zabaka mambu yonso ya beto ke salaka mpi yandi me zaba kana beto ke salaka kisalu na beto na ntima ya mvimba to kana beto ke salaka kaka fioti ata beto kele ti makuki ya kusala mingi. Kansi, yibuka nde Yehowa sonikaka ntalu ya bilumbu yina Noa salaka na kati ya maswa mpi ntalu ya bamvula yina bantu ya Izraele salaka na ntoto ya zelo na zelo. Nzambi sonikisaka mpi ntalu ya bantu yina vandaka ya kwikama ti ya bayina lemfukilaka yandi ve. Diaka, yandi sonikisaka mutindu bantu ya Izraele vandaka kubotula ntoto ya Kanana malembe-malembe mpi mambu yina bazuzi ya kwikama ya Izraele salaka. Ya kieleka, yandi sonikaka mambu mingi ya fioti-fioti yina bansadi na yandi salaka. Na nzila ya mpeve santu na yandi, yandi sonikisaka masolo yai ya mambu yina salamaka sambu na kusadisa beto na kubakisa mbote mutindu yandi ke tadilaka barapore ya kieleka.

³³ Mambu ya ntama yina bo me sonikaka na Biblia ke monisa nde barapore mpi mambu yina bansadi ya Yehowa me sonikaka vandaka ya kieleka. Na mambu mingi, yo zolaka kuvanda mpasi na kubakisa mbote-mbote masolo yina kele na Biblia kana bo pesaka ve bantalu ya kieleka. Tadila bambandu yai ya ke landa: Kuyantika 46:27; Kubasika 12:37; Bazuzi 7:7; 2 Bantotila 19:35; 2 Bansangu 14:9-13; Yoane 6:10; 21:11; Bisalu 2:41; 19:19.

³⁴ Ata barapore na beto ke tubilaka ve mambu yonso ya beto ke salaka na lusambu ya Yehowa, yo ke vandaka mfunu sambu na organizasio na yandi. Na mvu-nkama ya ntete, ntangu bantumwa vutukaka na nima ya kusala kisalu ya kusamuna, bo pesaka Yezu rapore ya “mambu yonso yina bo salaka mpi longaka.” (Mar. 6:30) Bantangu ya nkaka, barapore ya kisalu ya kusamuna lenda monisa mambu yina beto fwete tudila dikebi ya mingi na kisalu na beto. Bantalu lenda monisa nde ata kuyela me monana na mwa mambu, kansi na mambu ya nkaka, mu mbandu kumata ya ntalu ya bansamuni, beto ke vutuka nima. Yo lenda lomba nde bo pesa beto kikesa to yo kele ti mwa mambu yina yo ke lomba nde beto yidika. Bankengi yina ke lungisaka mbote-mbote mikumba na bo ke talaka barapore mpi ke salaka ngolo sambu na kusadisa beto na mambu yonso yina ke kangaka konso mpangi to dibundu ya mvimba nzila na kuyela.

³⁵ Barapore ke sadisaka mpi organizasio ya Yehowa na kuzaba bisika yina mpusa ya bansamuni kele mingi. Inki bisika ke buta mbuma mingi? Inki bisika mwa kuyela ya fioti ke monana? Inki mikanda kele mfunu sambu na kusadisa bantu na kuzaba kieleka? Barapore ke sadisaka organizasio na kuzaba na ntwala mikanda yina kele mfunu sambu na kisalu ya kusamuna na bisika ya kuswaswana na nsi-ntoto mpi na kuyilama sambu na kutinda yo.

³⁶ Barapore ke pesaka bampangi mingi na kati na beto kikesa. Beto ke vandaka kibeni na kiese ntangu beto ke waka nsangu ya mambu yina bampangi na beto ke salaka sambu na kulonga nsangu ya mbote na ntoto ya mvimba. Barapore yina ke monisaka kuyela ke sadisaka beto na kumona mutindu organizasio ya Yehowa ke kwenda na ntwala. Baeksperiansi ke pesaka beto kiese mpi kikesa mpi yo ke pusaka beto na kusala diaka mingi na kisalu ya kusamuna. (Bis. 15:3) Yo kele kibeni mfunu nde beto pesaka rapore ya kisalu ya kusamuna. Kusala mutindu yai ke monisaka nde beto ke tudilaka bampangi na beto ya ntoto ya mvimba dikebi. Kana beto ke sala mutindu yai, beto ta monisa nde beto ke lemfuka na organizasio ya Yehowa.—Luka 16:10; Baeb. 13:17.

KUDITUDILA BALUKANU

³⁷ Beto kele ve ti kikuma ya kufwanisa kisalu na beto ya kusamuna ti ya bampangi ya nkaka. (Bag. 5:26; 6:4) Luzingu ya bantu ke vandaka ve kiteso mosi. Kansi, beto lenda baka mambote mingi kana beto kuditudila balukanu yina beto lenda lungisa sambu na kutala kana beto ke yela na kisalu ya kusamuna. Kulungisa balukanu yango ke pesaka beto kiese yina muntu ke waka kana yandi me sala kima yina yandi kanaka.

³⁸ Yo ke monana pwelele nde Yehowa ke na kusala na mpila nde kisalu ya kuvukisa bantu yina yandi ta tanina na “mpasi ya nene” kusalama nswalu. Beto ke zinga na ntangu yina mbikudulu yai ya Yezaya ke lungana: “Bantu fioti ta kuma difunda mpi dikanda ya fioti ta kuma dikanda ya ngolo. Mono mosi, Yehowa, ta sala yo nswalu na ntangu na yo.” (Kus. 7:9, 14; Yez. 60:22) Beto kele kibeni ti dibaku ya mbote ya kuvanda bansamuni ya nsangu ya mbote na bilumbu yai ya nsuka mpi ya mfunu mingi!—Mat. 24:14.