Inki Mutindu Ngemba ya Kristu Lenda Yala Ntima na Beto?

“Ngemba ya Kristo kuyala ntima na beno, sambu Nzambi solaka beno na kimvuka na kuvanda na ngemba yina, sambu beno kele bandambu ya nitu mosi.”​—KOLOSAI 3:15.

1, 2. Na nki mutindu “ngemba ya Kristo” keyalaka ntima ya Mukristu?

BANTU mingi kezolaka ve ngogo kuyala, sambu yo kepesaka bo dibanza ya kutwadisa muntu na ngolo to ya kumonina yandi. Yo yina, ndongisila yina Polo kupesaka na Bakristu ya Kolosai nde, “Ngemba ya Kristo kuyala ntima na beno,” lenda pesa bantu yankaka dibanza nde yo kele na bukatikati ve. (Kolosai 3:15) Keti beto kele ve na kimpwanza ya mabanza ya kupona mambu yina beto lenda sala to ve? Sambu na nki beto fwete ndima nde kima mosi to muntu mosi kuyala ntima na beto?

² Polo vandaka kusonga ve bantu ya Kolosai nde bo sadila dyaka ve kimpwanza na bo ya mabanza. Ngogo ya Kigreki ya bo mebalula nde “kuyala” na Kolosai 3:15 kewakana ti ngogo yina bo kesadilaka sambu na kutubila mfumu yina vandaka kutwadisa bansaka mpi yina vandaka kupesa matabisi na bantu yina vandaka kusala bansaka na ntangu yina. Bantu yina vandaka kusala bansaka vandaka na kimpwanza ya kusala mambu yina kewakana ti bansiku na yo, kansi na nsuka, mfumu yina muntu vandaka kubaka desizio nani kulandaka mbotembote bansiku yo yina yandi nungaka nsaka yina. Mutindu mosi, beto kele na kimpwanza ya kubaka badesizio mingi na luzingu, kansi na ntangu ya beto kesala yo, ngemba ya Kristu fwete vanda ntangu yonso “mfumu ya ketwadisa bansaka,” to, mutindu mbaludi Edgar J. Goodspeed ketendula yo, “munsiku ya ketwadisa” ntima na beto.

3. “Ngemba ya Kristo” ketendula inki?

³ “Ngemba ya Kristo” ketendula inki? Yo ketendula kuvanda na luzingu mosi ya pima, ntima ya pima yina beto kebakaka kana beto mekuma balongoki ya Yezu mpi beto melonguka nde Yehowa Nzambi ti Mwana na yandi kezolaka mpi kendimaka beto. Ntangu Yezu zolaka kubikisa balongoki na yandi, yandi zabisaka bo nde: “Ngemba ya mono ke pesa beno kele ya mono mosi. . . . Beno vanda ntima na zulu ve, beno wa boma ve.” (Yoane 14:27) Bamvula kiteso ya 2 000 meluta banda bapakulami ya kwikama yina kele na kimvuka mosi ti Kristu kezingaka na ngemba yina, mpi bubu yai bampangi na bo, “mameme ya nkaka,” kezinga na ngemba yina. (Yoane 10:16) Ngemba yina fwete yala ntima na beto. Na ntangu beto kenwana ti dyambu mosi ya mpasi, yo lenda sadisa beto na kubika ve nde boma kulembisa beto nitu to nde beto kuma na basusi mingi. Beto tala nki mutindu yo lenda sadisa beto na ntangu beto kemona mpasi ya kukonda kikuma, na ntangu basusi meyala beto, mpi na ntangu beto kekudimona ve mfunu.

Na Ntangu Beto Kemona Mpasi ya Kukonda Kikuma

4. (a) Inki mutindu Yezu kuzabaka nde bantu mingi kemonaka mpasi ya kukonda kikuma? (b) Inki Bakristu kesalaka na ntangu bo kemonisaka bo mpasi ya kukonda kikuma?

⁴ Ntotila Salomo kutubaka nde: “Bantu ya nkaka kele bamfumu ebuna bankaka ke mona mpasi na maboko na bo.” (Longi 8:9) Yezu kuzabaka nde mambu yai kele ya kyeleka. Na ntangu yandi vandaka na zulu, yandi monaka mambu ya mbi yina bantu vandaka kusala bampangi na bo kukonda kikuma. Ntangu yandi vandaka na ntoto, yandi mosi kumonaka mpasi ya kuluta kiteso kukonda kikuma, ata yandi salaka masumu ve. Bo fundaka yandi nde yandi fingaka Nzambi mpi bo fwaka yandi bonso muntu ya ntima ya nku. (Matayo 26:63-66; Marko 15:27) Bubu yai, kumonisa bantu mpasi ya kukonda kikuma kesalama mingi, ebuna Bakristu ya kyeleka memonaka mpasi mingi kibeni, ‘bantu ya bansi yonso ke mengaka bo.’ (Matayo 24:9) Kansi, ata bo nyokwamaka na bakan ya konsatrasio ya basoda ya Hitler ti ya Union Soviétique yina vandaka kufwa bantu mingi, ata bo vandaka kumonisa bo mpasi na kubula bo, kufunda bo sambu na bikuma ya luvunu, mpi kunwanisa bo, ngemba ya Kristu kepesaka bo kaka ngolo. Bo kelandaka mbandu ya Yezu, ya bo ketubila mambu ya beto ketanga: “Ntangu bo fingaka yandi, yandi vutulaka mafingu yina ve; ntangu bantu ya nkaka pesaka yandi mpasi, yandi bangikaka bo ve, kansi yandi tulaka ntima na Nzambi yina ke sambisaka bantu mbote-mbote.”​—1 Piere 2:23.

5. Na ntangu beto keyindula mpangi mosi ya kemona mpasi ya kukonda kikuma na kati ya dibundu, inki beto fwete sala ntetentete?

⁵ Mbala mosi-mosi, beto lenda yindula nde mpangi mosi kemona mpasi ya kukonda kikuma na kati ya dibundu. Kana dyambu ya mutindu yina mesalama, beto lenda kudiwa mutindu Polo kudiwaka. Yo yina yandi tubaka nde: “Kana muntu mosi me bwa na masumu, mono ta mona mpasi mingi na ntima.” (2 Korinto 11:29) Inki beto lenda sala? Beto fwete kudiyula nde, ‘Keti ya kyeleka yandi kemona mpasi ya kukonda kikuma?’ Mbala mingi beto kezabaka ve mambu yonso ya ke na kusalama. Beto lenda wa makasi ya mpamba na nima ya kuwidikila muntu mosi ya ketuba nde yandi mezaba mambu yango yonso. Kansi, Biblia kele na kikuma ya mbote ya kutuba nde: “Zoba ke ndimaka bindima-ndima.” (Bingana 14:15) Yo yina, beto fwete keba.

6. Inki beto lenda sala kana beto memona bonso nde beto kemona mpasi ya kukonda kikuma na kati ya dibundu?

⁶ Kansi, yindula nde beto mosi bantu kemona mpasi ya kukonda kikuma. Inki muntu yina kele ti ngemba ya Kristu na ntima na yandi tasala? Beto lenda mona mfunu ya kusolula ti muntu yina beto keyindula nde yandi muntu kusalaka beto mbi. Na nima, na kifulu ya kukwenda kusolula ti konso muntu yina tawa dikambu yango, sambu na nki ve kuzabisa dikambu yango na Yehowa na kisambu mpi kutula ntima nde yandi tasala yonso sambu lunungu kusalama? (Nkunga 9:10; Bingana 3:5) Yo lenda vanda mpi mbote kana na nima ya kusala mpidina, beto tasepila na kumanisa dikambu yango na ntima na beto mosi mpi ‘kuvanda pima.’ (Nkunga 4:5) Mbala mingi, beto lenda sadila ndongisila yai ya Polo: “Kana muntu mosi na kati na beno ke na mambu na muntu ya nkaka, mbote yandi kukanga ntima, yandi kulolula yandi. Beno fweti lolula bantu ya nkaka na kati na beno mutindu [Yehowa] mpi me lolulaka beno.”​—Kolosai 3:13.

7. Inki kima beto fwete vila ve ntangu yonso ya beto kezinga ti bampangi na beto?

⁷ Kansi, ata beto sala konso mpila yina beto mezola, beto fwete vila ve nde ata beto kezaba ve mambu yina kulutaka, beto lenda yala ntima na beto. Kana beto sala ve mambu na mutindu mosi ya mbote sambu na dikambu ya beto keyindula nde beto kemona mpasi ya kukonda kikuma, yo lenda bebisa dyaka mingi ngemba na beto mosi. (Bingana 18:14) Yo lenda nata beto nkutu na kubwa na masumu mpi kuyambula na kukwenda na balukutakanu tii kuna ya beto tamona nde mambu mesalama na nzila ya mbote. Muyimbi-bankunga kusonikaka nde “ke na kima ve lenda bwisa” bantu yina kezolaka bansiku ya Yehowa. (Nkunga 119:165) Kyeleka kele nde, mbala mingi konso muntu kemonaka mpasi ya kukonda kikuma. Kubika ve nde mambu ya mutindu yai ya mbi kulembisa nge na kusadila Yehowa. Kansi, bika nde ngemba ya Kristu kuyala ntima na nge.

Na Ntangu Basusi Meyala Beto

8. Inki bima kepesaka susi, mpi susi lenda nata muntu na inki?

⁸ Basusi kele kima ya kyeleka mpenza na luzingu ya “bilumbu ya nsuka” yai. (2 Timoteo 3:1) Ya kyeleka, Yezu kutubaka nde: “Beno lenda mona mpasi ve nde nki beno ta dia sambu na luzingu na beno, to nde nki bilele beno ta lwata na nitu na beno.” (Luka 12:22) Kansi, basusi yonso kekwisaka ve kaka sambu bima ya kinsuni mekonda. Mabanza ya Loti ‘kukumaka kisakasaka’ sambu na pite yina vandaka kusalama na Sodome. (2 Piere 2:7) Polo vandaka na “susi sambu na mabundu yonso.” (2 Korinto 11:28, NW) Na mpimpa na ntwala ya lufwa na yandi Yezu kumonaka mpasi mingi kibeni na mpila nde “yandi vandaka kubasika mitoki, yo vandaka kubwa na ntoto bonso matonzi ya menga.” (Luka 22:44) Yo ke pwelele nde, basusi yonso kesongaka ve nde muntu mekonda lukwikilu ya ngolo. Kansi, ata yo mekumina beto sambu na konso nki kikuma yina, kana beto tula susi mingi mpi kana yo zinga ntangu ya nda, yo lenda katula beto ngemba. Susi mekotilaka bantu mingi na mpila nde, bo mekumaka kumona bonso nde bo mefwana ve na kulanda kubaka mikumba na kisalu ya Yehowa. Biblia ketuba nde: “Mpasi na ntima lenda katula kiese na muntu, kansi ndinga ya mbote ta pesa yandi kikesa.” (Bingana 12:25) Ebuna, inki beto lenda sala, kana susi kekotila beto mingi?

9. Inki mambu beto lenda sala sambu na kumanisa susi, kansi nki mambu ya kenataka susi beto lenda katula ve?

⁹ Mambu yankaka kelombaka kubaka badesizio ya kyeleka kibeni. Kana basusi kekatuka na maladi mosi yina keyangisa beto, yo tavanda mayele na kutudila yo dikebi mingi, ata mambu ya mutindu yina kelombaka nde konso muntu kudibakila desizio na yandi mosi.a (Matayo 9:12) Kana mikumba yina beto kele na yo meyantika kukumina beto kilo, yo talomba kukabisa yo ti bantu yankaka. (Kubasika 18:13-23) Kansi, ata mpidina, inki beno lenda tuba sambu na bibuti yina kele ti mikumba ya nene yina bo lenda pesa ve na muntu yankaka? Inki beto lenda tuba sambu na Mukristu yina kezingaka ti nkwelani yina kebuyisaka yandi na kulonguka kyeleka? Inki beto lenda tuba sambu na dibuta yina kenyokwama na mpasi ya mbongo to bayina kezinga na bisika bitumba ke na kusalama? Yo ke pwelele nde, beto lenda katula ve mambu yonso yina kenatilaka beto susi na ngidika ya bima yai. Kansi, beto lenda tanina ngemba ya Kristu na ntima na beto. Inki mutindu?

10. Inki mitindu zole yina Mukristu lenda sadila sambu na kumanisa basusi?

¹⁰ Mutindu mosi ya kusala yo kele ya kusosa ngolo na Ndinga ya Nzambi. Ntotila Davidi kusonikaka nde: “Ntangu mono ke vandaka na mpasi mingi, ntima na zulu-zulu, nge ke lembikaka mono ntima, nge ke pesaka mono kiese.” (Nkunga 94:19) Yehowa ‘kelembikaka’ beto ntima na mambu yina beto lenda zwa na Biblia. Kutanga Mukanda yai ya kupemama mbala na mbala tasadisa beto na kutanina ngemba ya Kristu na ntima na beto. Biblia ketuba nde: “Bikila Mfumu Nzambi kilo na nge, yandi ta sadisa nge; yandi ta bika ve muntu ya mbote bo bwisa yandi.” (Nkunga 55:23) Mutindu mosi, Polo kusonikaka nde: “Beno kumona mpasi ve na ntima sambu na konso mambu yina; kansi konso ntangu ya beno ke samba Nzambi, beno lomba yandi konso mambu yina ya beno ke na yo mfunu; ntangu beno ke lomba yandi yo, beno pesa yandi mersi. Ebuna ngemba ya Nzambi, ngemba yina me luta mambu yonso ya bantu ke yindulaka, yo ta keba ntima na beno ti mabanza na beno sambu na kimvuka yina ya beno kele ti Yesu Kristo.” (Filipi 4:6, 7) Kana beto kele kikesa na kusamba mpi kana beto kesala yo mbala na mbala, yo tasadisa beto na kuzinga na ngemba.

11. (a) Inki mutindu Yezu kupesaka mbandu ya mbote na yina metala kusamba? (b) Inki mutindu beto fwete monaka kisambu?

¹¹ Yezu pesaka mbandu mosi ya kuluta mbote na dyambu yai. Kilumbu mosi, yandi solulaka bangunga mingi ti Tata na yandi ya zulu na kisambu. (Matayo 14:23; Luka 6:12) Kisambu kusadisaka yandi na kukanga ntima na ntwala ya mimekamu ya kuluta mbi. Na mpimpa yina yandi kwisaka kufwila, mpasi ya yandi vandaka kuwa kukumaka mingi kibeni. Inki yandi salaka? Yandi sambaka “ngolo mpenza.” (Luka 22:44) Ee, Mwana ya kukuka ya Nzambi vandaka muntu mosi ya vandaka kusamba mingi. Yo yina, balongoki na yandi ya kele bantu ya kukonda kukuka fwete yedisa mpi kikalulu ya kusamba mingi mpenza! Yezu kulongaka balongoki na yandi na ‘kusambaka Nzambi ntangu yonso kukonda kulemba.’ (Luka 18:1) Kisambu kele mpenza mwaye ya kyeleka mpi ya ngolo ya kusolula ti Muntu yina mezaba beto mbote kuluta beto mosi. (Nkunga 103:14) Kana beto kezola kuzinga na ngemba ya Kristu na ntima na beto, beto fwete ‘sambaka Nzambi ntangu yonso.’​—1 Tesalonika 5:17.

Beto Nunga Bifu na Beto

12. Sambu na nki bikuma bantu yankaka lenda mona nde bo mefwana ve na kusala kisalu?

¹² Yehowa kemonaka konso nsadi na yandi bonso kimvwama, disongidila kima mosi ya mfunu mingi. (Agai 2:7) Kansi, bantu mingi kendimaka ve dyambu yai. Bankaka lenda lemba nitu sambu na kimununu, mikumba mingi ya dibuta, to sambu mavimpi na bo kele dyaka mbote ve. Bankaka lenda mona nde bo mefwana ve na kusala mambu yankaka sambu na mambu ya mpasi ya bo kutanaka na yo na bumwana. Kansi bankaka lenda vanda na mpasi na ntima sambu na mambu ya mbi ya bo mesalaka ntama, mpi kuvanda na badute nde Yehowa lenda lolula bo. (Nkunga 51:3) Inki beto lenda sala sambu na bangindu ya mutindu yai?

13. Inki kikesa Masonuku kepesa bantu yina kemona nde bo mefwana ve na kusala kisalu?

¹³ Ngemba ya Kristu tandimisa beto nde Yehowa kezolaka beto. Beto lenda vutula ngemba yina na ntima na beto kana beto yindula nde Yezu kutubaka ve nde bo kefwanisaka valere na beto na mambu yina beto kesala ti yina bantu yankaka kesalaka. (Matayo 25:14, 15; Marko 12:41-44) Kima ya yandi zolaka kutubila mingi kuvandaka kwikama. Yandi zabisaka balongoki na yandi nde: “Muntu yina ta kanga ntima tii na nsuka, yandi ta guluka.” (Matayo 24:13) Bantu “vandaka kusaula” Yezu yandi mosi, kansi yandi vandaka ve na dute ata fyoti nde Tata na yandi kezolaka yandi. (Yezaya 53:3; Yoane 10:17) Ebuna yandi zabisaka balongoki na yandi nde Nzambi kezolaka bo mpi. (Yoane 14:21) Sambu na kumonisa dyambu yai mbote, Yezu kutubaka nde: “Keti bo ke tekaka bandeke zole ya fioti ve na kibende mosi ya fioti-fioti? Kansi ata ndeke mosi lenda bwa ve na ntoto kana Tata na beno me ndima ntete ve. Ata nsuki na beno ya ntu, Nzambi me tangaka yo yonso. Yo yina, beno kuwa boma ve; ata bandeke kele mingi, kansi beno me luta bo na mfunu!” (Matayo 10:29-31) Dyambu yai kendimisa beto mpenza nde Yehowa kezolaka beto mingi mpenza!

14. Inki kendimisa beto nde Yehowa kebakaka konso muntu na kati na beto na valere?

¹⁴ Yezu kutubaka dyaka nde: “Ata muntu mosi ve lenda kwisa na mono kana Tata yina tindaka mono me benda yandi ve.” (Yoane 6:44) Sambu Yehowa mebendaka beto sambu na kulanda Yezu, Yandi fwete zola nde beto guluka. Yezu kuzabisaka balongoki na yandi nde: “Tata na beno yina kele na zulu ke zolaka ve nde ata leki mosi na kati ya baleki yai kuvila.” (Matayo 18:14) Yo yina, kana nge kesala na ntima ya mvimba, nge lenda vanda na kyese sambu na kisalu ya mbote ya nge kesala. (Galatia 6:4) Kana mambu ya mbi ya nge mesalaka ntama kepesa nge ntima mpasi, kuvila ve nde Yehowa “ke lembaka ve” na kulolula bantu yina kebalulaka ntima na masonga yonso. (Yezaya 43:25; 55:7) Kana nge kelemba nitu sambu na konso kikuma yina, yibuka nde “Yehowa kele penepene ya bantu yina melemba na ntima; mpi bayina melemba na mabanza na bo yandi kegulusaka bo.”​—Nkunga 34:18, NW.

15. (a) Inki mutindu Satana kemekaka kukatula beto ngemba na beto? (b) Beto lenda tula ntima na Yehowa nde yandi tasala inki?

¹⁵ Kima ya Satana kesosaka kele kaka kukatula nge ngemba. Yandi muntu kukotisaka disumu ya beto kenwanaka na yo. (Roma 7:21-24) Ntembe kele ve nde yandi tazola nde nge yindula nde Nzambi kendimaka ve kisalu na nge sambu nge kele muntu ya kukonda kukuka. Kubikila ve Dyabulu ntangu sambu yandi lembisa mabanza na nge! Vanda mayele sambu na kuzaba bametode ya yandi kesadila, mpi bika mayele yango kusadisa nge na kubaka lukanu ya kukangama ngolo. (2 Korinto 2:11; Efezo 6:11-13) Kuvila ve nde, “Nzambi kuluta ntima na beto na nene, yandi mpi zaba mambu yonso.” (1 Yoane 3:20) Yehowa kemonaka ve kaka mambu ya mbi ya beto kesalaka. Yandi kemonaka mpi bikuma ti bangindu na beto. Yo yina, baka kikesa na bangogo yai ya muyimbi-bankunga: “Mfumu Nzambi, nge ta buya bantu na nge ve, nge ta losa bo ve.”​—Nkunga 94:14.

Bumosi na Ngemba ya Kristu

16. Na nki mutindu beto kele beto mosi mpamba ve na ntangu beto kenwana sambu na kukangama ngolo?

¹⁶ Polo kusonikaka nde beto fwete bika nde ngemba ya Kristu kuyala ntima na beto sambu Nzambi ‘kusolaka beto na kimvuka sambu beto kele bandambu ya nitu mosi.’ Nzambi kusolaka Bakristu ya kupakulama yina Polo kusonikilaka sambu na kuvanda bandambu ya nitu mosi ti Kristu, kiteso mosi ti bapakulami yina mebikalaka bubu yai. Bampangi na bo “mameme ya nkaka” kevukana na bo “kibuka mosi” (NW) na lutwadisu ya “ngungudi mosi,” Yezu Kristu. (Yoane 10:16) Bo yonso na kimvuka, “kibuka” mosi ya bantu mingi ya ntoto ya mvimba kebika nde ngemba ya Kristu kuyala ntima na bo. Ntangu beto kezabaka nde beto kele beto mosi ve, beto kebakaka kikesa sambu na kukanga ntima. Piere kusonikaka nde: “Beno vanda na lukwikilu ya ngolo, beno vanda bambeni ya Satana, sambu beno zaba nde bampangi na beno yina me mwanganaka na bansi yonso bo ke monaka mpasi mpi ya kiteso mosi.”​—1 Piere 5:9.

17. Sambu na nki kikuma beto fwete bika nde ngemba ya Kristu kuyala ntima na beto?

¹⁷ Ebuna, bika beto yonso, kulanda na kuyedisa ngemba yina kele mbuma ya mfunu ya mpeve santu ya Nzambi. (Galatia 5:22, 23) Nsukansuka, bantu yina Yehowa takuta ya kukonda batashe, ya kukonda kifu, mpi ya ngemba tabaka luzingu ya kukonda nsuka na paladisu ya ntoto, kisika lunungu tazingaka. (2 Piere 3:13, 14) Beto kele na bikuma ya mbote ya kubika nde ngemba ya Kristu kuyala ntima na beto.

[Noti na nsi ya lutiti]

Keti Nge Keyibuka?

• Ngemba ya Kristu kezola kutuba inki?

• Inki mutindu ngemba ya Kristu lenda yala ntima na beto na ntangu beto kemona mpasi ya kukonda kikuma?

• Inki mutindu ngemba ya Kristu kesadisaka beto na kununga basusi?

• Inki mutindu ngemba ya Kristu kepesaka beto kikesa ntangu beto kekudimona mfunu ve?

[Kifwanisu ya kele na lutiti 29]

Na ntwala ya bambeni na yandi, Yezu kudibikaka na maboko ya Yehowa

[Kifwanisu ya kele na lutiti 30]

Bonso kuyamba ya tata yina ke na zola, kyese yina Yehowa kepesaka beto lenda katula beto basusi

[Kifwanisu ya kele na lutiti 32]

Kukanga ntima kele mfunu mingi na meso ya Nzambi