Sambu na Nki Kuta Masonga?

MANFRED kuvandaka na bamvula 18, ntangu yandi kumaka kusala kisalu mpi kubaka formasio sambu na kusala mbote-mbote kisalu yango.a Kompani yina yandi vandaka kusala kubakaka bangidika na mpila nde yandi ti banduku na yandi ya kisalu kubaka formasio bilumbu zole na konso mposo. Na kulanda manaka ya kompani yango, yo lombaka nde kana malongi kumana na ntwala ya ntangu yina bo kemanisaka ntete, bo fwete vutuka na kisalu na ntangu yina mebikala. Kilumbu mosi bo manisaka malongi ya formasio na bo na ntwala ya ntangu yina bo fwete manisa. Na kisika ya kuvutuka na kisalu, banduku ya Manfred yonso kwendaka kusala bansaka, kansi yandi vutukaka na kisika ya kisalu. Dyambu mosi ya kintulumukina kusalamaka. Mfumu yina vandaka kulandila formasio na bo kulutaka na kisika na bo ya kisalu. Ntangu yandi monaka Manfred, yandi yulaka nde: “Sambu na nki lere yai nge kele ve na nzo-nkanda? Mpi banduku na nge ke na wapi?” Inki mvutu Manfred zolaka kupesa?

Yo vandaka dyambu mosi ya mpasi sambu na Manfred. Keti yo lombaka nde yandi ta masonga, to yandi bumba banduku na yandi ya nzo-nkanda? Kupesa mvutu ya masonga zolaka kusala nde banduku na yandi kubaka ndola mpi bo zolaka kubuya yandi na kimvuka na bo. Keti yo kele mbote na kutuba luvunu na bantangu ya mutindu yina? Inki nge zolaka kusala? Beto tatubila dyambu ya Manfred na nima, kansi ntete bika beto tadila mambu yina kele mfunu ntangu yo kelomba nde beto baka desizio ya kuta masonga to ve.

Masonga ti Luvunu Kele Bambeni ya Ngolo

Na luyantiku ya luzingu ya bantu, mambu yonso ya bantu vandaka kusala vandaka ya masonga. Kikalulu ya kusoba mambu to kupusa bantu na kusoba mambu kuvandaka ve mpi bantu vandaka ve kumonisa luvunu bonso kyeleka. Yehowa yina kele Ngangi, kele “Nzambi ya kieleka.” Ndinga na yandi kele ya kyeleka, yandi lenda tuba ve luvunu, mpi yandi kezolaka ve luvunu ti bantu ya luvunu.​—Nkunga 31:6; Yoane 17:17; Tito 1:2.

Sambu yo kele mutindu yina, ebuna luvunu kukatukaka na wapi? Yezu Kristu kupesaka mvutu ya mbote ntangu yandi tubaka na bamfumu ya mabundu yina vandaka bambeni na yandi, mpi yina vandaka kusosa na kufwa yandi nde: “Tata na beno kele Satana, beno ke zolaka kusala mambu yina ya tata na beno ke zolaka. Katuka na luyantiku tii ntangu yai, yandi kele muntu ke fwaka bantu. Yandi ke zingaka na mambu ya kieleka ve, sambu mambu ya kieleka kele na yandi ve. Ntangu yandi ke tubaka luvunu, luvunu yina ke katukaka na ntima na yandi, sambu yandi kele muntu ya luvunu mpi tata ya luvunu.” (Yoane 8:44) Ya kyeleka, Yezu vandaka kutubila dyambu yina kusalamaka na masamba ya Edeni ntangu Satana kupusaka bankwelani ya ntete na kukolama na Nzambi mpi bo bwaka na disumu mpi na lufwa.​—Kuyantika 3:1-5; Roma 5:12.

Bangogo ya Yezu kumonisaka pwelele nde Satana kele “tata ya luvunu,” muntu yina kele na kisina ya kukusa mpi ya mambu yonso ya kukonda masonga. Tii bubu yai Satana kele mfumu ya nene ya luvunu, sambu “yandi muntu ke kusaka bantu yonso.” Yandi kele ti mukumba ya nene ya bampasi yina luvunu menatilaka bantu bubu yai.​—Kusonga 12:9.

Kimbeni ya ngolo yina kele na kati ya masonga ti luvunu katukaka na Satana Dyabulu mpi yo kele kaka ngolo tii bubu yai. Yo mepanzanaka na bimvuka yonso ya bantu mpi yo kevandaka na bupusi na luzingu ya konso muntu. Mutindu muntu kezinga ketulaka yandi na lweka mosi to na lweka yankaka. Bantu yina kele na lweka ya Nzambi kezingaka na kyelaka ya Ndinga ya Nzambi. Konso muntu yina kelandaka ve nzila ya kyeleka, yo vanda yandi kezaba yo to ve, yandi kele na maboko ya Satana sambu “inza ya mvimba kele na nsi ya kiyeka ya muntu ya mbi.”​—1 Yoane 5:19, NW; Matayo 7:13, 14.

Sambu na Nki Bantu Kevandaka ti Kikalulu ya Kukusa?

Mutindu “inza ya mvimba” kele na nsi ya kiyeka ya Satana, kemonisa kikuma yina bantu mingi ketubaka luvunu. Kansi, beto lenda kudiyula nde, ‘Sambu na nki Satana, “tata ya luvunu,” kesalaka mambu ya mutindu yina?’ Satana kezaba nde Yehowa ke na nswa ya kuvanda Mfumu ya bima yonso yina yandi gangaka, yika mpi bankwelani zole ya ntete. Kansi, Satana zolaka nde kisika yina ya lukumu mpi ya kuzanguka kuvanda ya yandi, ata yandi vandaka ve ti nswa na yo. Bwimi mpi mpusa na yandi ya kuvanda ti kiyeka kupusaka yandi na kusala bapula ya mbi sambu na kubaka kisika ya Yehowa. Sambu na kulungisa bampusa yango, Satana kusadilaka luvunu.​—1 Timoteo 3:6.

Inki beto lenda tuba sambu na bilumbu na beto? Keti nge kendima ve nde kikalulu ya bwimi mpi ya kukonda kukaba kepusaka bantu mingi bubu yai na kukusa? Mumbongo ya bwimi, bangidika ya mbi ya politiki, mpi lusambu ya luvunu mefuluka ti kukusa, mambu ya kukonda masonga, kupusa bantu na mambi mpi muyibi. Sambu na inki? Sambu mbala mingi bantu kevandaka ti mpusa ya bwimi ya kuvanda kaka na ntwala ya bantu yankaka to ya kuzwa kimvwama, kiyeka, to kisika yina bo kele ve na nswa ya kubaka. Salomo, Ntotila ya mayele ya Izraele ya ntama kutubaka nde: ‘Kana muntu kesosa kimvwama ntinu-ntinu, yandi fweti baka ndola.’ (Bingana 28:20) Mpi ntumwa Polo kusonikaka nde: “Kuzola mbongo mingi ke bendaka mambu ya mbi ya mutindu na mutindu.” (1 Timoteo 6:10) Mambu ya mutindu mosi lenda salama na muntu yina kele ti mpusa ya kubaka kiyeka to kisika ya nene.

Kima yankaka kesalaka nde bantu kukusa kele nde bo kewaka boma ya mambu yina tasalama na nima, to ya mambu yina bantu yankaka tayindula kana bo metuba kyeleka. Yo kele mbi ve kana bantu kezolaka nde bantu yankaka kuzola bo to kundima bo. Kansi, mpusa yina lenda pusa bo na kutuba luvunu, ata ya fyoti sambu na kufika bifu na bo, kubumba mambu yankaka ya fyoti-fyoti, to kumonisa nde bo kele bantu ya mbote. Yo fwanaka nde Salomo kusonika nde: “Kana nge tina bantu boma, nge ta bwa na mutambu; kansi kana nge tula ntima na Mfumu Nzambi, nge ta zinga na ngemba.”​—Bingana 29:25.

Kwikama na Nzambi ya Kyeleka

Manfred kutubaka nki ntangu mfumu ya kompani yina vandaka kulandila formasio na bo kulombaka yandi na kutendula? Manfred kutaka masonga. Yandi tubaka nde: “Longi kubikisaka beto na ntwala ya ntangu yina beto kemanisaka ntete, ebuna mu kwisaka na kisalu. Sambu na banduku na munu, mu lenda tuba ve na kisika na bo. Nge lenda yula bo nge mosi.”

Manfred lendaka kupesa mvutu mosi ya mayele sambu na kubumba banduku na yandi, mpi banduku na yandi zolaka kundima yandi mpenza. Kansi yandi vandaka ti bikuma ya mbote ya kuta masonga. Manfred kele Mbangi ya Yehowa. Kuta masonga kutaninaka bunkete ya kansansa na yandi. Yo sadisaka yandi sambu mfumu na yandi ya kisalu kumaka kutudila yandi ntima. Yandi tindaka yandi na kubaka formasio kisika bo vandaka kusala bamayaka, kansi bo vandaka ve kupesa nzila na bantu ya kelonguka kisalu na kukota na kisika yai. Bamvula 15 na nima ntangu bo pesaka Manfred mukumba ya nene na kompani, mfumu yina vandaka kulandila formasio na bo kubingaka yandi na telefone sambu na kusikisa yandi mpi kuyibusa yandi dyambu ya kwikama yina yandi salaka na kutubaka kaka kyeleka.

Sambu Yehowa kele Nzambi ya kyeleka, konso muntu yina kezolaka kukwenda penepene ti yandi fwete ‘tubilaka bampangi na yandi mambu ya kieleka.’ Nsadi ya Nzambi fwete zolaka kyeleka. Muntu ya mayele kusonikaka nde: “Temwe ya mbote ke tubaka konso ntangu mambu ya kieleka, kansi temwe ya mbi ke tubaka kaka luvunu.” Kansi, luvunu kele inki?​—Efezo 4:25; Bingana 14:5.

Luvunu Kele Inki?

Luvunu yonso kele mambu yina kele ve ya kyeleka, kansi mambu yonso yina kele ve ya kyeleka kevandaka kaka ve luvunu. Sambu na nki ve? Diktionere mosi kemonisa nde luvunu kele “dyambu mosi yina muntu ya ketuba yo kezaba nde yo kele ve ya kyeleka, kansi yandi ketuba yo sambu na kukusa bantu yankaka.” Ya kyeleka, muntu ya ketuba luvunu kevandaka ti ngindu ya kukusa muntu yankaka. Yo yina, kutuba dyambu yina kele ve ya kyeleka kukonda mabanza ya mbi na ntu, mu mbandu kupesa muntu bantalu yina mefwana ve kukonda kuzaba kele mutindu mosi ve ti kutuba mambu ya luvunu.

Dyaka, beto fwete sosa kuzaba kana muntu ya keyula beto bansangu kele kibeni na nswa ya kuzaba mambu yonso. Mu mbandu, yindula kana mfumu ya kisalu ya kompani yankaka yulaka Manfred na kupesa bamvutu. Keti Manfred zolaka kutendudila yandi mambu yonso? Ve. Sambu mfumu yina vandaka ve ti nswa ya nsangu yina, Manfred zolaka ve kuzabisa yandi yo. Ya kyeleka, ata na dyambu yai, yo zolaka kuvanda mbi na kutuba luvunu.

Inki mbandu Yezu kubikisaka sambu na dyambu yai? Kilumbu mosi, Yezu vandaka kusolula ti bamimpani yina zolaka kuzaba mambu ya metala nzyetelo na yandi. Bo longisilaka yandi nde, “lutila na nzila yai sambu na kukwenda na Yudea.” Inki mvutu Yezu kupesaka bo? “Beno kwenda ka beno na nkinsi [na Yeruzalemi]. Mono ke kwenda na nkinsi yai ve, sambu ntangu na mono ya mbote me lunga ntete ve.” Ntangu fyoti na nima, Yezu kwendaka na Yeruzalemi sambu na nkinsi. Sambu na nki yandi pesaka mvutu mutindu yina? Sambu bo vandaka ve ti nswa ya kuzaba mambu yonso ya metala Yezu. Yo yina, ata Yezu kutubaka ve luvunu, yandi pesaka bo mvutu ya kulunga sambu na kupesa bo ve nzila ya kusala mambu ya mbi yina bo lendaka kusala yandi ti balongoki na yandi. Yo vandaka ve luvunu sambu ntumwa Piere kutubaka sambu na Kristu nde: “Yandi salaka masumu ve; bo waka ata mbala mosi ve nde yandi ke tuba luvunu.”​—Yoane 7:1-13; 1 Piere 2:22.

Inki beto lenda tuba sambu na Piere yandi mosi? Na mpimpa yina ya bo kangaka Yezu, keti Piere kukusaka ve mbala tatu nde yandi zaba ve Yezu? Ee, Piere kubwaka na mutambu ya boma ya bantu mpi yandi kusaka. Kansi, yandi “dilaka ngolo” mpi kubalulaka ntima, mpi Nzambi lolulaka disumu na yandi. Dyaka, yandi bakaka dilongi na kifu yina yandi salaka. Bilumbu fyoti na nima, ata bamfumu ya Bayuda ya Yeruzalemi kubuyisaka yandi na kutuba, yandi landaka na kulonga mambu ya metala Yezu na ntwala ya bantu yonso. Ya kyeleka, mutindu Piere kusalaka kifu na mwa ntangu mpi kusalaka nswalu na kuyidika mambu fwete pesa beto yonso kikesa, sambu beto lenda kuma na basusi, kulemba nitu to kusala bifu na kutuba to na bisalu kukonda mpasi.​—Matayo 26:69-75; Bisalu 4:18-20; 5:27-32; Yakobo 3:2.

Kyeleka Tazinga Mvula na Mvula

Bingana 12:19 ketuba nde: “Mambu ya luvunu ke zingaka ve kansi mambu ya kieleka ke zingaka tii kuna.” Ya kyeleka, bangogo ya masonga kezingaka mingi. Bangwisana ya bantu kekumaka ngolo mpi ya kyese kana bo mebaka lukanu ya kutuba kaka kyeleka na kati na bo mpi kusala mambu na kuwakana ti kyeleka yango. Ee, kuta masonga kenataka mambote na mbala mosi. Na kati ya mambote yango beto lenda tanga, kansansa ya mbote, zina ya lukumu, mpi bangwisana ya ngolo na makwela, na dibuta, na kati ya banduku, mpi nkutu na mambu ya mumbongo.

Kansi, luvunu kesukininaka ve na kuzabana. Muntu yina ketubaka luvunu lenda kusa sambu na ntangu ya fyoti, kansi luvunu kezingaka ve ntangu mingi. Dyaka, Yehowa, Nzambi ya kyeleka, mezengaka ntangu yina yandi tasukisa bantu ya kukonda masonga mpi bayina ketubaka luvunu. Biblia kesila nde Yehowa takatula bupusi yonso ya Satana Dyabulu, tata ya luvunu yina kekusaka bantu ya ntoto ya mvimba. Ntama mingi ve, Yehowa tasukisa luvunu mpi bantu ya luvunu yonso.​—Kusonga 21:8.

Kyese tavanda mingi mpenza ntangu ‘mambu ya kieleka’ tazinga tii kuna!

[Noti na nsi ya lutiti]

[Bangogo sambu na kubenda dikebi ya kele na lutiti 4]

Bwimi mpi mpusa ya kukuma ti kiyeka kepusaka bantu na kukusa

[Bangogo sambu na kubenda dikebi ya kele na lutiti 5]

Luvunu yonso kele mambu yina kele ve ya kyeleka, kansi mambu yonso yina kele ve ya kyeleka kevandaka kaka ve luvunu