Tanina Dibanza ya Biblia Ntangu Nge Kesansa Nitu

“Nge fweti zola Mfumu Nzambi na nge . . . na mabanza na nge yonso ti na ngolo na nge yonso.”​—MAR. 12:30.

1. Inki kuvandaka lukanu ya kisina ya Nzambi sambu na bantu?

LUKANU ya kisina ya Yehowa Nzambi sambu na bantu kuvandaka ve nde bo bela mpi bo fwa. Yandi tulaka Adami ti Eva na kilanga ya Edeni, to paladisu ya kyese, “sambu na kusalaka muna ti kutalaka yo mbote-mbote” kimakulu, kansi kaka ve sambu na bamvula 70 to 80. (Kuy. 2:8, 15; Nk. 90:10) Kana bankwelani yina ya ntete kubikalaka ya kwikama na Yehowa mpi kulemfukaka na zola yonso na kimfumu na yandi, bo zolaka ve ata fyoti kubela, kununa mpi kufwa.

2, 3. (a) Inki mutindu mukanda ya Longi ketendula kimununu? (b) Nani kele na kisina ya lufwa yina mekatukaka na Adami, mpi nki mutindu Nzambi takatula malanda na yo?

² Longi kapu ya 12 ketendula na mutindu ya mbote “bilumbu ya mpasi” yina bantu ya kukonda kukuka kekutanaka ti yo na kimununu. (Tanga Longi 12:1-7.) Yo kefwanisa nsuki ya mpembe ti bintuntu ya nti ya ba amande; makulu ti bantu ya ngolo yina melemba mpi ketekita. Bana-bankento yina kekwenda na fenetre sambu na kusosa nsemo mpi kemona kaka mpimpa kele mbandu ya mefwana sambu na kumonisa meso yina kemona dyaka ve mbote. Sambu meno yankaka kele dyaka ve, bankento yina ketutaka ketuta dyaka ve sambu bo mekuma fyoti.

³ Makulu yina ketekita, meso yina kemona mbote ve, mpi kukonda meno kele mpenza ve mambu yina Nzambi kukanaka na luyantiku sambu na bantu. Dyaka, lufwa yina mekatukaka na Adami kele mosi ya ‘bisalu ya Satana’ yina Mwana ya Nzambi ‘tafwa’ na nzila ya Kimfumu na yandi ya Mesia. Ntumwa Yoane kusonikaka nde: “Mwana-Nzambi kwisaka awa na nsi-ntoto sambu na kufwa bisalu yina ya Satana ke salaka.”​—1 Yoa. 3:8.

Kudibanza na Bukatikati Yonso Kele Mbi Ve

4. Sambu na nki bansadi ya Yehowa kekudibanzaka na bukatikati yonso sambu na mavimpi na bo, kansi inki bo kezabaka?

⁴ Bubu yai, bansadi yankaka ya Yehowa kebelaka mpi kenunaka bonso bantu yonso ya kukonda kukuka. Yo yina, yo mefwana mpi yo kele mbi ve nde beto kudibanza na bukatikati yonso sambu na mavimpi na beto na bantangu ya mutindu yina. Beto kezolaka mpenza kusadila Yehowa ti ‘ngolo na beto yonso.’ (Mar. 12:30) Kansi, ntangu beto kesosa kuvanda na mavimpi ya mbote, beto fwete zaba mpi kubakisa nde beto kele mpenza ve ti mambu mingi ya beto lenda sala sambu beto nuna ve nswalu to kuditanina na maladi yonso.

5. Inki dilongi beto lenda baka na mutindu bansadi ya kwikama ya Nzambi kusalaka na ntangu bo vandaka kubela?

⁵ Bansadi mingi ya kwikama ya Yehowa kunwanaka ti maladi. Epafrodite kuvandaka mosi na kati ya bantu yina. (Filp. 2:25-27) Timoteo yina kuvandaka nduku ya ngolo ya ntumwa Polo vandaka kubela maladi ya divumu, ebuna Polo kulongisilaka yandi na kusadila “ndambu ya vinu.” (1 Tim. 5:23) Yo lombaka nde Polo yandi mosi kunwana ti “maladi mosi ya mpasi,” mbala yankaka maladi ya meso to maladi yankaka yina kuvandaka ve ti nkisi na ntangu yina. (2 Kor. 12:7; Gal. 4:15; 6:11) Sambu na ‘maladi na yandi ya mpasi,’ Polo kubondilaka Yehowa ngolo mpenza na kisambu. (Tanga 2 Korinto 12:8-10.) Nzambi kubelulaka ve ‘maladi ya mpasi’ ya Polo na mutindu mosi ya kuyituka, kansi yandi pesaka Polo ngolo ya kukangila yo ntima. Ngolo ya Yehowa kumonanaka na ntangu Polo kuvandaka kikesa ve. Keti beto lenda baka dilongi na dyambu yai?

Kudiyangisa Ve Mingi na Yina Metala Kusansa Nitu

6, 7. Sambu na nki beto fwete buya na kudiyangisa mingi sambu na mavimpi na beto?

⁶ Mutindu nge mezaba yo, Bambangi ya Yehowa kendimaka lusadisu ya minganga mpi mitindu mingi ya kusansa nitu. Zulunalu na beto Réveillez-vous ! kevandaka mbala mingi ti masolo ya ketubilaka mavimpi. Mpi ata beto kepusaka ve bantu na kusadila mutindu mosi ya kusansa nitu, beto kesepelaka na lusadisu mpi kuwakana ya baminganga. Ya kyeleka, beto mezaba nde beto lenda vanda ve na mavimpi ya kukuka na bilumbu na beto. Yo yina, beto mezaba nde yo kele mbote na kubuya kudiyangisa konso ntangu sambu na mavimpi na beto. Bangindu na beto fwete swaswana ti ya bantu yina mekonda kivuvu, yina keyindulaka nde luzingu yai mesuka kaka awa mpi yina kesosaka kubaka konso lusansu yina sambu na kubelula maladi na bo. (Ef. 2:2, 12) Lukanu na beto kele ve ya kubebisa bangwisana na beto ti Yehowa kaka sambu na kumeka kugulusa luzingu na beto ya ntangu yai, sambu beto kendima mpenza nde kana beto bikala ya kwikama na Nzambi, beto tabaka “moyo ya mvula na mvula,” disongidila luzingu ya mvula na mvula na nsi-ntoto ya mpa ya yandi mesilaka.​—1 Tim. 6:12, 19; 2 Pie. 3:13.

⁷ Kele ti kikuma yankaka ya kepusaka beto na kubuya kudiyangisa mingi sambu na mavimpi na beto. Kudiyangisa mingi sambu na mavimpi na beto lenda nata beto na kusosa kaka mambote na beto mosi. Polo kupesaka lukebisu sambu na dyambu yai ntangu yandi longisilaka bantu ya Filipi nde: “Konso muntu na kati na beno kusosa mpi mambote ya bantu ya nkaka kansi mambote na yandi mosi mpamba ve.” (Filp. 2:4) Yo mefwana nde beto lungisa bampusa na beto na bukatikati yonso, kansi dikebi ya ngolo ya beto ketulaka na bampangi na beto mpi na bantu yankaka ya beto kenatilaka “nsangu yai ya mbote ya Kimfumu” fwete buyisa beto na kudiyangisa mingi sambu na mavimpi na beto.​—Mat. 24:14.

8. Kudiyangisa mingi sambu na mavimpi lenda nata beto na kusala inki?

⁸ Kigonsa kele nde Mukristu lenda bika nde kudiyangisa sambu na mavimpi kubaka kisika ya ntete ebuna mambote ya Kimfumu kukwisa na nima. Kudiyangisa mingi sambu na kusansa nitu lenda nata beto mpi na kupusa bankaka na kundima bangindu na beto na yina metala mfunu ya madya to ya lusansu mosi buna. Na yina metala dyambu yai, tadila munsiku yina kele na bangogo yai ya Polo: ‘Beno sola mambu yina ya kuluta mfunu, sambu beno vanda bantu ya kieleka ti ya kukonda kifu na kilumbu yina ya Kristo ta kwisa kuvutuka.’​—Filp. 1:10.

Inki Kele Mambu ya Kuluta Mfunu?

9. Inki kele mosi na kati ya mambu ya kuluta mfunu yina beto fwete vila ve, mpi sambu na nki?

⁹ Kana beto kesola mambu ya kuluta mfunu, beto tasalaka mingi kisalu ya kubelula bantu na kimpeve. Beto kelungisaka yo na ntangu beto kesamunaka mpi kelongaka Ndinga ya Nzambi. Kisalu yai ya kyese kenatilaka beto mpi bantu yina beto kelongaka mambote. (Bing. 17:22; 1 Tim. 4:15, 16) Bantangu yankaka, Nzozulu ya Nkengi ti Réveillez-vous ! kevandaka ti masolo ya ketubilaka bampangi na beto ya kimpeve ya babakala ti ya bankento yina kele ti maladi ya ngolo kibeni. Masolo yango ketendulaka mutindu bampangi yina kekangaka ntima na maladi na bo to nkutu kevilaka yo fyoti sambu na kusosa mabaku ya kusadisa bankaka na kuzaba Yehowa ti balusilu na yandi ya kitoko.a

10. Sambu na nki lusansu ya beto kepona kele mfunu?

¹⁰ Na mambu ya kusansa nitu, konso Mukristu yina kele mbuta fwete “baka kilo” ya mukumba na yandi na yina metala kupona lusansu. (Gal. 6:5) Kansi, beto fwete vila ve nde lusansu ya beto kepona kevandaka ti mfunu na meso ya Yehowa. Kaka mutindu kulemfuka na minsiku ya Biblia kepusaka beto na kubuya “menga,” mutindu mosi luzitu ya mingi sambu na Ndinga ya Nzambi fwete pusa beto na kubuya kusadila lusansu yina kewakana ve ti Biblia to yina kebebisa bangwisana na beto ti Yehowa. (Bis. 15:20) Bo kesadilaka bisalu ya bampeve ya mbi na bametode yankaka ya kuzabila mpi ya kusansila maladi. Yehowa kubuyaka bantu ya Izraele ya kuvandaka ba aposta mpi ya vandaka kusadila bisalu ya bampeve ya mbi. Yandi tubaka nde: “Beno bikisa kunatila mono makabu ya kukonda mfunu! Midinga ya ndumbu na beno mono ke wa yo nzanzi! Mono lenda ndima ve bankinsi na beno ya Ngonda ya Mpa, ata ya bilumbu ya bisambu, ata konso nkinsi yina ya beno ke sala na zina na mono, sambu masumu na beno ke bebisa yo.” (Yez. 1:13) Ntembe kele ve nde, kana beto kebela, yo kele ve ntangu ya kusala dyambu mosi yina tasala nde Nzambi kuwa ve bisambu na beto mpi kutula bangwisana na beto ti yandi na kigonsa.​—Mawa 3:44.

“Mabanza ya Mbote” Kele Mfunu

11, 12. Inki mutindu “mabanza ya mbote” kesadisaka beto ntangu beto kepona mutindu ya kusansa nitu?

¹¹ Kana beto kebela, beto lenda vingila ve nde Yehowa kubelula beto na mutindu ya kuyituka, kansi beto lenda samba sambu yandi pesa beto mayele ya kupona lusansu. Beto fwete bika nde minsiku ya Masonuku mpi mabanza ya mbote kutwadisa beto ntangu beto kepona lusansu yango. Kana maladi kele ngolo kibeni, yo lenda vanda mbote, kana mpila kele, na kusolula ti minganga mingi, na kuwakana ti dibanza yina kele na Bingana 15:22, yina ketuba nde: “Kana nge yula bandongisila konso ndambu, mambu na nge ta bonga; kana nge yula ve, yo ta beba.” Ntumwa Polo kulongisilaka bampangi na yandi Bakristu na kuzinga “ti mabanza ya mbote mpi lunungu mpi kukangama na Nzambi na ngidika yai ya bima.”​—Tito 2:12, NW.

¹² Luzingu ya bantu mingi kele bonso ya nkento mosi ya mbefo yina kuzingaka na bilumbu ya Yezu. Na Marko 5:25, 26, beto ketanga nde: “Nkento mosi ya maladi vandaka na kati ya bantu yina, menga vandaka kubasika yandi katuka bamvula kumi na zole. Yandi vandaka kumona mpasi mingi na kwenda na baminganga, yandi manisaka mbongo na yandi yonso, kansi yandi belukaka ata fioti ve. Mpasi na yandi vandaka kwisa kaka mingi.” Yezu kubelulaka nkento yina mpi kusadilaka yandi mambu ti mawa. (Mar. 5:27-34) Sambu bo vandaka mpenza ti mfunu ya kubeluka, Bakristu yankaka mesadilaka bametode ya kuzabila mpi ya kusansila maladi yina kewakana ve ti minsiku ya lusambu ya kyeleka.

13, 14. (a) Inki mutindu Satana lenda sadila lusansu yina beto mepona sambu na kufwa kwikama na beto? (b) Sambu na nki beto fwete buya konso kima yina kewakana ti mazi?

¹³ Satana tasadila konso mwaye yina sambu na kukatula beto na lusambu ya kyeleka. Kaka mutindu yandi kesadilaka pite ti mpusa ya kuvanda ti bima mingi ya kinsuni sambu na kubwisa bankaka, Satana kesosaka kufwa kwikama ya bampangi yankaka na nzila ya lusansu yina kesadilaka mazi mpi bisalu ya bampeve ya mbi. Beto kesamba Yehowa na kukatula beto na maboko ya “muntu ya mbi” mpi “na mambu yonso ya mbi.” Yo yina beto fwete kudiyambula ve na maboko ya Satana na kusadilaka konso kima yina kewakana ti bisalu ya bampeve ya mbi mpi mazi.​—Mat. 6:13; Tito 2:14.

¹⁴ Yehowa kubuyisaka bantu ya Izraele na kusadila mazi to kusosa kuzaba mambu yina tasalama na bilumbu kekwisa. (Kul. 18:10-12) Polo ketanga bisalu ya bampeve ya mbi na kati ya ‘mambu ya kimuntu.’ (Gal. 5:19, 20) Dyaka, bantu ya kesadilaka bisalu ya bampeve ya mbi takota ve na ngidika ya bima ya mpa ya Yehowa. (Kus. 21:8) Yo yina, yo kele pwelele nde Yehowa kemengaka konso kima yina kewakana ti bisalu ya bampeve ya mbi.

“Bika Bantu Yonso Kuzaba Kikalulu na Beno ya Bukatikati”

15, 16. Sambu na nki beto kele ti mfunu ya mayele ntangu beto kepona mutindu ya kusansa nitu, mpi nki ndongisila ya mayele nto-kimvuka ya mvu-nkama ya ntete kupesaka?

¹⁵ Na kutadila mambu ya beto mekatuka kutubila, kana beto kele na badute na yina metala metode mosi ya kuzabila to ya kusansila maladi, yo tavanda mbote na kubuya yo. Na kutuba ya mbote, kana beto kekuka ve kubakisa metode mosi buna ya bo kesadilaka sambu na kusansa nitu, yo ketendula ve nde yo kewakanaka ti bisalu ya bampeve ya mbi. Kutadila dibanza ya Biblia ntangu beto kesansa nitu kelomba nde beto vanda ti luswasukusu mpi mayele ya kekatuka na Nzambi. Na Bingana kapu 3, beto kekuta lukebisu yai: “Tula ntima na nge yonso na Mfumu Nzambi; kutula ntima ve na mambu ya nge mosi ke yindulaka nde nge zaba. Yindula Mfumu Nzambi na mambu yonso ya nge ke salaka, yandi ta songa nge nzila ya mbote. . . . Keba mayele ti ngangu, kubika yo ve yo mana. Yo ta zingisa nge mingi.”​—Bing. 3:5, 6, 21, 22.

¹⁶ Yo yina, na ntangu beto kesosa kuvanda na mavimpi ya mbote, beto fwete keba nde Nzambi kubuya beto ve na ntangu beto kenwana ti maladi to kimununu. Na mambu ya metala kusansa nitu, bonso na mambu yankaka, beto fwete ‘bika nde bantu yonso kuzaba kikalulu na beto ya bukatikati’ na kuzitisaka minsiku ya Biblia. (Filp. 4:5, NW) Na mukanda mosi ya mfunu mingi, nto-kimvuka ya mvu-nkama ya ntete kulongisilaka Bakristu na kubuya lusambu ya biteki, menga, mpi pite. Mukanda yina kundimisaka bampangi nde: “Kana beno buya mambu yina, mpidina kele mbote mingi.” (Bis. 15:28, 29) Na nki mutindu?

Kudiyangisa ya Bukatikati na Ntwala nde Beto Kuma ti Mavimpi ya Kukuka

17. Inki mambote beto kebakaka na kinsuni sambu beto kezitisaka minsiku ya Biblia?

¹⁷ Konso muntu fwete kudiyula nde: ‘Keti mono kebakisa mpenza mutindu mono metomaka sambu mono kezitisaka minsiku ya Biblia ya ketadila menga mpi pite?’ Yindula mpi mambote yina beto mebakaka sambu beto ‘mekatulaka mambu yonso yina kenataka mbi na nitu ti na mpeve.’ (2 Kor. 7:1) Sambu beto kezitisaka minsiku ya Biblia ya metadila bunkete, beto kebelaka ve bamaladi mingi yina kekatukaka na mvindu. Beto kevandaka ti nitu ya mbote sambu beto kebuyaka kusadila makaya ti bima yankaka ya kelausaka yina kebebisaka muntu na kinsuni mpi na kimpeve. Beto tadila mpi mambote ya beto kebakaka sambu beto kesadilaka bukatikati na yina metala kudya ti kunwa malafu. (Tanga Bingana 23:20; Tito 2:2, 3.) Ata kupema mpi kusala bangalasisi lenda sadisa beto na kuvanda ti mavimpi ya mbote, beto kevandaka mbote na kinsuni ti na kimpeve sambu beto kendimaka lutwadisu ya Masonuku.

18. Inki fwete vanda susi na beto ya ntete, mpi beto kevingila kulungana ya nki mbikudulu ya ketubilaka mavimpi?

¹⁸ Kuluta dyaka, beto fwete keba mavimpi na beto ya kimpeve mpi kukumisa ngolo bangwisana na beto ti Tata na beto ya zulu, yina kele nto ya ‘moyo na beto ya bubu ti ya bilumbu kekwisa’ na nsi-ntoto ya mpa ya yandi mesilaka. (1 Tim. 4:8; Nk. 36:10) Na nsi-ntoto ya mpa ya Nzambi, Nzambi talolula masumu na beto na nzila ya kimenga ya nkudulu ya Yezu, ebuna beto tabeluka kimakulu na kimpeve mpi na kinsuni. Dimeme ya Nzambi, Yezu Kristu, tatwadisa beto na “banto ya masa ya moyo,” mpi Nzambi ta “kusula mansanga yonso yina kele na meso” na beto. (Kus. 7:14-17; 22:1, 2) Ebuna, beto tamona mpi kulungana ya mbikudulu yai ya kitoko: ‘Ata muntu mosi ve tatuba diaka nde: “Mono ke bela.”’​—Yez. 33:24.

19. Ntangu beto kesansa nitu na beto na bukatikati yonso, na nki beto lenda tula ntima?

¹⁹ Beto kendima mpenza nde luguluku na beto mefinama, mpi beto kevingila ti mpusa ya ngolo ntangu yina Yehowa takatula maladi ti lufwa. Na ntangu beto kevingila mambu yina, beto ketula ntima nde Tata na beto ya zola tasadisa beto na kukanga ntima na kizitu ya bampasi na beto sambu ‘yandi ketalaka mambu na beto.’ (1 Pie. 5:7) Yo yina, bika beto sansa nitu na beto kansi beto sala yo konso ntangu na kuwakana ti bantuma ya pwelele yina kele na Ndinga ya kupemama ya Nzambi!

[Noti na nsi ya lutiti]

Mvutukila

• Nani kele na kisina ya maladi, mpi nani takatula beto na malanda ya masumu?

• Ata yo kele mbi ve na kudiyangisa sambu na mavimpi na beto, inki beto fwete buya?

• Sambu na nki lusansu ya beto kepona kele mfunu sambu na Yehowa?

• Sambu na yina metala mavimpi na beto, nki mutindu beto lenda baka mambote na kuzitisa minsiku ya Biblia?

[Kifwanisu ya kele na lutiti 24]

Nzambi kusalaka ve bantu sambu bo bela mpi bo nuna

[Kifwanisu ya kele na lutiti 26]

Ata bo kenwana ti maladi, bantu ya Yehowa kemonaka kyese na kisalu ya kusamuna