“Bitumba Kele ya Yehowa”

Na 1999, luyalu ya France lombaka Betele ya France na kufuta mpaku ya mbongo ya makabu yina Betele bakaka banda na 1993 tii na 1996. Beto kwendaka na batribinale ya France kansi yo zengaka ve mambu mbote. Na nima, beto kwendaka na tribinale ya nene ya ke tadilaka mambu yina batribinale ya fioti me zengaka dezia, kansi yo bedisaka beto kaka mpi guvernema botulaka beto mbongo 6 300 000 ya badolare na konti ya Betele na banki. Kivuvu na beto ya nsuka sambu na kubaka mbongo yina, bikalaka na Tribinale ya Eropa ya Ke Nwaninaka Banswa ya Bantu. Kansi na ntwala nde Tribinale yai kutadila diambu na beto, bo lombaka beto na kukutana ti ba avocat ya guvernema ya France mpi mumonisi mosi ya nkento ya Tribinale ya Eropa sambu na kutala kana yo ta lomba kuwakana na ntwala nde Tribinale ya Eropa kusambisa mambu yango.

Beto yindulaka nde mumonisi yina ta songa beto na kupesa guvernema ya France mwa mbongo na mbongo yina bo lombaka beto. Kansi beto bakisaka pwelele nde kana beto pesa guvernema mbongo yina ata fioti, yo ta fwa minsiku ya Biblia sambu bampangi pesaka makabu sambu na kupesa maboko na mambote ya Kimfumu ya Nzambi kansi ve na bimfumu ya bantu. (Mat. 22:21) Ata mpidina, beto kwendaka kaka na lukutakanu yina sambu na kuzitisa bansiku ya Tribinale ya Eropa.

Beto kutanaka na biro mosi yina vandaka na kati ya babiro ya kuluta kitoko ya Tribinale sambu na kusolula diambu yango. Mambu yantikaka ve mbote. Mumonisi yina ya Tribinale ya Eropa yantikaka na mbala mosi kutuba nde yo ta lomba nde Bambangi ya Yehowa kufuta mwa mbongo ya mpaku yina guvernema ya France vandaka kulomba. Na mbala mosi mpeve ya Yehowa pusaka beto na kuyula yandi nde: “Keti nge ke zaba nde guvernema ya France me botula dezia mbongo kuluta 6 300 000 ya badolare na konti na beto na banki?”

Ya kieleka, yo monanaka na elungi na yandi nde yandi zabaka ve mambu yai mpi yo pesaka yandi makasi mingi. Ntangu ba avocat ya guvernema ya France ndimaka nde bo salaka mambu yina, mumonisi yina ya Tribinale ya Eropa sobaka mpenza mutindu na yandi ya kutadila mambu yina. Yandi nganinaka bo mpi na mbala mosi yandi zengaka lukutakanu yina. Mono bakisaka nde Yehowa sobaka kibeni mambu yonso na mutindu yina beto yindulaka ve ata fioti sambu beto nunga mambu yina. Beto basikaka na lukutakanu yina na kiese sambu mambu yina salamaka yitukisaka beto mingi kibeni.

Na kilumbu ya 30 juin 2011, Tribinale ya Eropa ya Ke Nwaninaka Banswa ya Bantu nungisaka beto. Yo buyisaka mpaku yina guvernema ya France vandaka kulomba beto mpi yo lombaka guvernema ya France na kuvutudila beto mbongo na beto yina bo botulaka ti matabisi na zulu! Lukanu yai ya mfunu ya tribinale bakaka ke taninaka tii bubu yai lusambu ya Yehowa na France. Ngiufula ya kukonda kukana yina beto yulaka na mumonisi yina ya Tribinale ya Eropa vandaka bonso ditadi ya fioti yina fwaka Goliati. Yo sadisaka beto na kununga na mambu yina na tribinale. Sambu na nki beto nungaka? Kaka mutindu Davidi songaka GoliatI, beto nungaka sambu “bitumba kele ya Yehowa.”​—1 Sam. 17:45-47.

Yai kele ve mbala ya ntete to ya nsuka yina beto nungaka mambu na tribinale. Tii bubu yai, batribinale ya nene ya bansi 70 mpi batribinale mingi ya ke sambisaka mambu na bansi ya ntoto ya mvimba me nungisaka dezia Bambangi ya Yehowa na mambu 1 225. Mambu yai ya batribinale me nungisaka beto ke taninaka banswa na beto ya mfunu, mu mbandu nswa na beto ya kuzabana na bansiku ya leta nde beto kele dibundu, nswa na beto ya kulonga bantu nsangu ya mbote, ya kubuya kusala mambu yina ke monisaka zola ya insi mpi ya kubuya nde bo vutula beto menga.

Sambu na nki mono vandaka kulandila mpi mambu na Tribinale ya Eropa ata mono vandaka kusala na New York na États-Unis na Babiro ya Ke Twadisaka Kisalu ya Bambangi ya Yehowa na Ntoto ya Mvimba?

MBANDU YA KIKESA YA BIBUTI NA MONO YINA VANDAKA BAMISIONERE

Bibuti na mono George ti Lucille, bakaka maplome na Nzo-Nkanda ya 12 ya Gileadi mpi bo vandaka kusala na Éthiopie ntangu mono butukaka na 1956. Bo pesaka mono zina Philip, disongidila Filipo, yina vandaka nsamuni na bilumbu ya Bakristu ya ntete. (Bis. 21:8) Na mvula yina landaka, guvernema ya Éthiopie buyisaka mambu na beto ya lusambu ya Yehowa. Ata mono vandaka leke mingi, mono ke mona diaka mbote-mbote mutindu dibuta na beto vandaka kusala mambu ya kimpeve ya kubumbana. Sambu mono vandaka mwana fioti, mono vandaka kusepela kibeni mutindu beto vandaka kusala mambu ya kimpeve na kinsweki! Kansi diambu ya mawa kele nde bamfumu kulaka beto na insi Éthiopie na 1960.

Dibuta na beto kwendaka na mbanza Wichita na provense ya Kansas na États-Unis. Ata mpidina, bibuti na mono vandaka kaka kuzola kulonga nsangu ya mbote ti kikesa kaka bonso ntangu bo vandaka bamisionere. Yaya na mono ya nkento Judy ti leke na mono ya bakala Leslie butukaka mpi na Éthiopie. Bibuti na beto vandaka kusadila malongi ya Biblia na luzingu na bo mpi bo longaka beto mpi na kuzola Yehowa mpi na kusadila yandi na ntima ya mvimba. Mono bakaka mbotika ti bamvula 13. Bamvula tatu na nima, dibuta na beto kwendaka kusala na mbanza Arequipa na Pérou, kisika yina mpusa ya bansamuni vandaka mingi.

Na 1974, ntangu mono vandaka ti bamvula 18, Betele ya Pérou tulaka mono ti bampangi-babakala ya nkaka iya, bapasudi-nzila ya nene. Bo tindaka beto na kukwenda kulonga nsangu ya mbote na Bangumba ya Andes, bisika yina ata muntu mosi ve longaka dezia nsangu ya mbote. Yo vandaka kulomba mpi nde beto longa nsangu ya mbote na bantu ya ndinga Quechua mpi ya ndinga Aymara. Beto vandaka kusala ba voyage na kamio mosi ya vandaka bonso nzo. Bo vandaka kubinga yo nde Maswa ya Noa sambu yo vandaka bonso kesi mosi buna. Mono ke yibukaka na kiese bantangu yina beto vandaka kusadila Biblia sambu na kulonga bantu ya babwala yango nde kubika fioti Yehowa ta katula kinsukami, maladi mpi lufwa. (Kus. 21:3, 4) Bantu mingi kumaka kusambila Yehowa.

MONO KUMAKA KUSALA NA BABIRO YA KE TWADISAKA KISALU NA BETO NA NTOTO YA MVIMBA

Ntangu mpangi Albert Schroeder ya Nto-Kimvuka ya Bambangi ya Yehowa kwisaka na Pérou na 1977, yandi songaka mono na kufulusa formilere sambu na kisalu ya Betele na babiro ya ke twadisaka kisalu ya Bambangi ya Yehowa na ntoto ya mvimba. Yo yina, mono fulusaka yo. Ntangu fioti na nima, na kilumbu ya 17 juin 1977, mono yantikaka kusadila Yehowa na Betele ya Brooklyn. Na bamvula iya yina landaka, mono salaka na Babiro ya Kutula Bunkete mpi ya Kuyidika Bima.

Na juin 1978, mono kutanaka ti mpangi-nkento Elizabeth Avallone na lukutakanu mosi ya bansi mingi yina salamaka na mbanza Nouvelle-Orléans na provense ya Louisiane. Bibuti na yandi vandaka kusadila Yehowa na ntima ya mvimba kaka bonso ya mono. Elizabeth salaka kisalu ya kimupasudi-nzila ya ntangu yonso bamvula iya mpi yandi vandaka kuzola kusala kisalu ya ntangu yonso luzingu na yandi ya mvimba. Mono landaka kusolula ti yandi. Ntangu fioti na nima, beto zabanaka mbote mpi beto kumaka kuzolana mingi. Yo yina, beto kwelanaka na kilumbu ya 20 octobre 1979 mpi beto yantikaka kusadila Yehowa beto zole na Betele.

Dibundu na beto ya ntete na Brooklyn vandaka ya ndinga Kiespaniole mpi bampangi ya dibundu yango vandaka kuzola beto mingi. Na nsungi ya bamvula, beto me kwendaka na mabundu tatu ya nkaka yina bampangi vandaka kuzola beto mingi mpi kusadisa beto na kulanda kusadila Yehowa na Betele. Beto ke pesa bo mersi mingi sambu na lusadisu na bo mpi beto ke pesa mersi mingi na banduku na beto mpi na dibuta yina sadisaka beto na kukeba bibuti na beto na kimununu na bo.

MONO KUMAKA KUSALA NA BIRO YA BETELE YA KE TALAKA MAMBU YA BANSIKU YA LETA

Na janvier 1982, mono yitukaka mingi ntangu bo songaka mono na kukuma kusala na Biro ya Betele ya Ke Talaka Mambu ya Bansiku ya Leta. Bamvula tatu na nima, bo tindaka mono na kukwenda kulonguka na iniversite sambu na kukuma avocat. Mono yitukaka mingi ntangu mono zabaka nde mambu yina Bambangi ya Yehowa me nungaka na batribinale me sadisaka bantu mingi na États-Unis mpi na bansi ya nkaka na kuvanda ti kimpwanza ya kusala mambu mingi. Beto vandaka kutubila mingi mambu yango ya mfunu na iniversite.

Na 1986 ntangu mono vandaka ti bamvula 30, bo tulaka mono nkengi na Biro ya Betele ya Ke Talaka Mambu ya Bansiku ya Leta. Mono vandaka na kiese mutindu Betele pesaka mono mukumba yai ata mono vandaka leke. Kansi mono vandaka mpi kudiyangisa sambu mono zabaka ve mambu mingi mpi mukumba yango vandaka ve pete.

Mono kumaka avocat na 1988. Ata mpidina, mono vandaka kubakisa ve mutindu iniversite tulaka mono mpi kinduku na mono ti Yehowa na kigonsa. Iniversite lenda sala nde muntu kukuma kusosa kukuma muntu ya nene mpi kudimona mfunu mingi kuluta bantu yina me longukaka ve mingi bonso yandi. Elizabeth sadisaka mono. Yandi sadisaka mono na kuvutukila kusala mambu ya kimpeve yina mono vandaka kusala na ntwala nde mono kota na iniversite. Malembe-malembe, kinduku na mono ti Yehowa yantikaka kukuma diaka ngolo mpenza. Mono me bakisaka nde kulonguka mingi na iniversite kele ve kima ya kuluta mfunu na luzingu ya muntu. Kima ya kuluta mfunu na luzingu kele kuvanda ti kinduku ya mbote ti Yehowa mpi kuzola yandi mingi ti bansadi na yandi.

KUNWANINA NSANGU YA MBOTE MPI KUSALA NGOLO SAMBU NA KUBAKA NA NTWALA YA BAMFUMU KIMPWANZA YA KULONGA YO

Ntangu mono manisaka kulonguka mambu ya bansiku na iniversite, mono sadilaka mambu yina mono longukaka na kisalu na mono na biro ya Betele ya ke talaka mambu ya bansiku ya leta sambu na kutanina dibundu ya Yehowa mpi banswa na beto ya kulonga nsangu ya mbote. Kisalu na mono vandaka kupesa mono kiese mingi, kansi mono kutakanaka mpi ti mwa bampasi sambu mambu vandaka kusoba nswalu na dibundu ya Yehowa. Mu mbandu, beto vandaka ntete kulomba bantu na kupesa mbongo sambu na mikanda yina beto vandaka kupesa bo. Kansi banda na luyantiku ya bamvula 1990, dibundu ya Yehowa lombaka bampangi ya Biro ya Betele ya Ke Talaka Mambu ya Bansiku ya Leta na kumonisa mutindu ya mbote ya kuyambula kusala mambu yai. Yo yina banda pana, Bambangi ya Yehowa me kumaka kukabula mikanda ya mpamba. Yo me kumisaka kisalu na Betele mpi kisalu ya kulonga nsangu ya mbote pete. Diaka tii bubu yai, yo ke taninaka bisalu na beto na bampaku ya kukonda mfunu yina bo lendaka kufutisa beto. Bampangi ya nkaka vandaka kuyindula nde nsoba yai ta sala nde beto vanda diaka ve ti mbongo mingi ya kusadila mikanda ya kupesa bantu ya ke sepela ti nsangu ya mbote mpi nde yo ta sala nde bantu fioti mpamba kuzaba Yehowa. Kansi mambu salamaka ve mutindu bo vandaka kuyindula. Banda na 1990, ntalu ya Bambangi ya Yehowa me mataka na zulu ya mbala zole kuluta ntalu yina bo vandaka ntete. Mpi bubu yai, bantu yonso kele ti dibaku ya kuzwa mikanda mpi bavideo na beto kukonda kufuta ata kima. Mono me monaka mpi me bakisaka nde nsoba yai mpi bansoba mingi ya nkaka ya ke salamaka na dibundu ya Yehowa ke nungaka kaka sambu na ngolo mpi lutwadisu yina Yehowa ke pesaka beto na nzila ya mpika ya kwikama.​—Kub. 15:2; Mat. 24:45.

Kuvanda ti ba avocat ya mbote kele ve kima mosi mpamba yina ke sadisaka beto na kununga mambu mingi na batribinale. Mbala mingi, kima ya ke pusaka bamfumu na kunungisa beto kele bikalulu ya mbote ya bansadi ya Yehowa. Mono monaka mbandu mosi ya ndimisaka mono mambu yai na 1998 ntangu bampangi tatu ya Nto-Kimvuka ti bankento na bo kwendaka na balukutakanu ya distrike na insi Cuba. Bo vandaka mawete mpi luzitu. Yo yina, yo ndimisaka mpenza bamfumu nde beto ke kotaka ve na mambu ya politiki. Yo ndimisaka bamfumu kuluta mambu yina beto vandaka kusonga bo ntangu beto vandaka kukutana ti bo.

Kansi bantangu ya nkaka beto ke nataka mambu na batribinale sambu na ‘kunwanina nswa na beto ya kulonga nsangu ya mbote’ kana bonso nde bo me zenga ve mambu na beto na mutindu ya mbote. (Bafil. 1:7) Mu mbandu banda bamvula mingi, bamfumu na Europe mpi na Corée du Sud vandaka kuzola kaka nde Bambangi ya Yehowa kusala kisalu ya kisoda. Yo yina, bampangi-babakala kiteso ya 18 000 na Europe mpi bampangi-babakala kuluta 19 000 na Corée du Sud, me kotaka boloko kaka sambu bo buyaka kisalu ya kisoda.

Nsuka-nsuka na kilumbu ya 7 juillet 2011, Tribinale ya Eropa ya Ke Nwaninaka Banswa ya Bantu bakaka lukanu ya mfunu mingi sambu na makambu yina mpangi Bayatyan sambaka ti insi Arménie. Lukanu yango monisaka nde bansi yonso ya Europe fwete pesa bisalu ya nkaka na bantu yonso yina ke buya kusala kisalu ya kisoda sambu na mambu yina bo ke kwikilaka. Na nima, Tribinale ya Nene ya Ke Talaka Bansiku ya Insi (Cour constitutionnelle) na insi Corée du Sud bakaka lukanu ya mutindu mosi na kilumbu ya 28 juin 2018. Beto zolaka ve kununga mambu yai na tribinale kana bampangi na beto ata fioti mpamba ndimaka kisalu ya kisoda.

Biro ya ke talaka mambu ya bansiku ya leta yina kele na babiro ya ke twadisaka kisalu na beto na ntoto ya mvimba mpi babiro ya ke talaka mambu ya bansiku ya leta ya kele na Babetele ya ntoto ya mvimba ke salaka ngolo mpenza sambu na kunwanina banswa na beto ya kusambila Yehowa mpi ya kulonga nsangu ya mbote ya Kimfumu na yandi. Beto ke vandaka na kiese ya kusamba na batribinale sambu na bampangi na beto yina bamfumu ke teleminaka. Yo vanda batribinale me nungisa beto to ve, beto ke vandaka ti dibaku ya kulonga nsangu ya mbote na bamfumu, bantotila mpi makanda. (Mat. 10:18) Yo ke lombaka nde bazuzi, mimonisi ya bamfumu, bantu ya ke mwangaka bansangu, ya ke sonikaka bazulunalu mpi bantu mingi ya nkaka kutadila baverse yina beto ke tulaka na mikanda ya beto ke sonikaka na batribinale mpi baverse yina beto ke tubilaka ntangu beto ke sambaka na batribinale. Bantu ya ntima-masonga ke bakisaka nde Bambangi ya Yehowa kele bansadi ya kieleka ya Nzambi mpi nde mambu yina bo ke kwikilaka ke katukaka na Biblia. Nkutu bankaka na kati na bo me kumaka mpi kusambila Yehowa.

MERSI YEHOWA!

Na bamvula 40 ya me luta, mono me zwaka dibaku ya kusala ti bampangi ya babiro ya Babetele ya ntoto ya mvimba ya ke talaka mambu ya bansiku ya leta mpi dibaku ya kusamba na ntwala ya batribinale ya nene mpi ya bamfumu mingi ya nene. Mono ke zolaka mpi ke sepelaka ti bampangi yina mono ke salaka ti bo na babiro ya Babetele ya ntoto ya mvimba ya ke talaka mambu ya bansiku ya leta mpi bampangi ya Biro ya Ke Talaka Mambu ya Bansiku ya Leta yina kele na babiro ya ke twadisaka kisalu na beto na ntoto ya mvimba. Mono me bakaka balusakumunu mingi mpenza mpi mono ke vandaka kibeni na kiese.

Nkento na mono Elizabeth me sadisaka mono na ntima ya mvimba mpi na zola yonso na bamvula yonso 45 yina mono me zingaka ti yandi, yo vanda na bantangu ya kiese to ya mpasi. Mono ke sepelaka ti yandi sambu yandi ke sadisaka mono ata yandi ke belaka maladi yina ke lembisaka yandi nitu.

Beto me monaka mpi me bakisaka nde makuki na beto kele ve kima ya ke pesaka beto ngolo mpi ya ke sadisaka beto na kununga mambu na batribinale. Kansi mutindu Davidi tubaka yo, beto ke nungaka mpi ke vandaka ngolo sambu “Yehowa kele ngolo ya bantu na yandi.” (Nk. 28:8) Ya kieleka, “bitumba kele ya Yehowa.”