Bingana 17:17—“Nduku Ke Zolaka Konso Ntangu”

Ntendula ya Bingana 17:17

Nduku ya kieleka kele muntu yina yo me fwana kutudila ntima. Kaka bonso mpangi na nge ya dibuta ya ke zolaka nge mingi, nduku ya kieleka ke kangamaka ngolo ti nduku na yandi mpi yandi ke tudilaka yandi dikebi, mingi-mingi na bantangu ya mpasi.

“Nduku ya kieleka ke zolaka konso ntangu.” Biblia ya nkaka ke balulaka bangogo yina nde “nduku ya kieleka ke zolaka ntangu yonso.” Na verse yai, ngogo ya Kiebreo yina bo me sadila sambu na kubalula na “zola,” me suka kaka ve na mutindu yina nge ke kudiwa sambu na muntu mosi buna. Yo kele zola yina ke sosaka ve mambote na yo mosi mpi yina ke monanaka na bisalu. (1 Bakorinto 13:4-7) Banduku yina ke zolanaka mpidina ke kangamaka ngolo ti banduku na bo na ntangu kinduku na bo me kuma na kigonsa mu mbandu, bo me wakana ve na diambu mosi buna to bampasi ya luzingu ke natila bo basusi. Bo ke lolunaka mpi na ntima ya mvimba. (Bingana 10:12) Diaka, nduku ya mutindu yina ke wilaka ve nduku na yandi kimpala ntangu mambu yina nduku na yandi ke sala ke simba. Nkutu, yandi ke sepelaka ti nduku na yandi.—Baroma 12:15.

“Nduku ya kieleka . . . kele mpangi yina me butukaka sambu na bantangu ya mpasi.” Kingana yai me simbama na dibanza yina ke tubaka nde bantu ya dibuta mosi lenda vanda kibeni ti kinduku ya ngolo. Yo yina, kana beto ke sala yina beto lenda sala sambu na kusadisa nduku yina ke mona mpasi, beto ta monisa nde beto ke sadila yandi mambu bonso mpangi ya bakala to ya nkento yina beto kele ti yandi dibuta mosi. Diaka, bampasi ke bwisaka ve kinduku ya bantu yina me kangamaka ngolo madidi. Nkutu na ntangu ya mpasi, kinduku na bo ke kumaka diaka ngolo kuluta sambu bo ke monisilanaka zola mpi luzitu.

Sambu na nki bo sonikaka Bingana 17:17?

Mukanda ya Bingana ke tubilaka bangindu mpi bandongisila ya mayele kibeni yina bo me sonikaka na bunkufi, mpi yina lenda pusa muntu ya ke tanga yo na kuyindula. Ntotila Salomo muntu sonikaka bitini mingi ya mukanda yai ya Biblia. Mutindu yandi sonikaka mukanda yai ke monisa mutindu bo vandaka kusonika bapoemi na Kiebreo. Yandi sadilaka ve mutindu ya kusonika yina bo ke bingaka rime. Kansi yandi sadilaka mutindu ya kusonika yina bo ke fwanisilaka bangindu (parallélisme) mpi yina bo ke fwanisaka ve bangindu (constraste): banzila zole ya kulandana (deux lignes consécutives) yina lenda vanda ti ngindu ya mutindu mosi ya bo me tubila na mitindu ya kuswaswana to bangindu zole ya ke basisa kukonda kufwanisa bangindu. Bingana 17:17 kele mbandu ya baverse ya mutindu yina. Yo kele ti bangindu yina bo me fwanisa: kitini ya zole ya verse yai ke kwisa kusiamisa ngindu ya kitini ya ntete. Bingana 18:24 kele mbandu ya baverse ya ke monisa kukonda kufwanisa mambu: “Kele ti banduku yina ke vandaka ya kuyilama na kusalana mbi, kansi kele ti nduku yina ke kangamaka ngolo kuluta mpangi.”

Ntangu Salomo sonikaka mambu ya kele na Bingana 17:17, mbala ya nkaka yandi vandaka kuyindula kinduku yina tata na yandi Davidi mpi Yonatani mwana ya Ntotila Saule vandaka ti yo. (1 Samuele 13:16; 18:1; 19:1-3; 20:30-34, 41, 42; 23:16-18) Ata Davidi ti Yonatani vandaka ve bantu ya dibuta mosi, bo vandaka ya kukangama ngolo bonso bampangi ya dibuta mosi. Nkutu, Yonatani tulaka luzingu na yandi na kigonsa sambu na kutanina nduku na yandi Davidi yina vandaka leke na yandi.a

Mutindu bo me balulaka Bingana 17:17 na Babiblia ya nkaka

“Nduku ya kieleka ke zolaka ntangu yonso, mpi yandi ke kumaka mpangi na bantangu ya mpasi.”—The Bible in Basic English.

“Nduku ke vandaka konso ntangu nduku, yandi me butukaka nduku sambu na bampasi.”—The Moffatt Translation of the Bible.

“Nduku ke monisaka kinduku na yandi bantangu yonso—mpangi [ya mutindu yina] me butukaka sambu na bampasi.”—The Complete Jewish Study Bible.

Tala video yai ya nkufi sambu yo sadisa nge na kuvanda ti ngindu ya mambu yonso yina mukanda ya Bingana ke tubila.