Bantu Yina Kele ti “Mabanza ya Mefwana” Ke na Kundima Nsangu ya Mbote

“Bantu yonso yina vandaka ti mabanza ya mefwana sambu na kubaka luzingu ya mvula na mvula kukumaka Bakristu.”​—BIS. 13:48, NW.

1, 2. Inki mambu Bakristu ya ntete kusalaka sambu na kulemfuka na mbikudulu yina Yezu kutubaka nde bo tasamuna nsangu ya mbote na ntoto ya mvimba?

MUKANDA ya Bisalu kele ti masolo ya kitoko ya ketubila mambu yina Bakristu ya ntete kusalaka sambu na kulemfuka na mbikudulu yina Yezu kutubaka nde bo tasamuna nsangu ya mbote ya Kimfumu na ntoto ya mvimba. (Mat. 24:14) Bansamuni ya kikesa kupesaka mbandu ya mbote na bantu yonso yina kulandaka bo. Sambu na kikesa yina balongoki ya Yezu kusalaka sambu na kuta kimbangi na Yeruzalemi, bantu mingi mpenza kuvukanaka ti dibundu ya mvu-nkama ya ntete, mpi na kati na bo “banganga-Nzambi mingi.”​—Bis. 2:41; 4:4; 6:7.

² Bamisionere ya mvu-nkama ya ntete kusadisaka bantu mingi na kundima Bukristu. Mu mbandu, Filipo kukwendaka na Samaria kisika bantu mingi kulandaka na dikebi mambu yina yandi vandaka kutuba. (Bis. 8:5-8) Polo kusalaka banzyetelo mingi ti banduku ya mutindu na mutindu, mpi yandi longaka nsangu ya Bukristu na Shipre, na bansi ya Asie mineure, na Masedonia, na Grese, mpi na Italie. Na bambanza yina Polo kulongaka, Bayuda ti bantu mingi ya Grese kukumaka Bakristu. (Bis. 14:1; 16:5; 17:4) Tito kwendaka kusamuna na Kreta. (Tito 1:5) Piere kusamunaka na Babilone, mpi na ntangu yandi sonikaka mukanda na yandi ya ntete, penepene ya bamvu 62-64 T.B., kisalu ya kusamuna ya Bakristu kuzabanaka mbote na baprovense ya Ponti, ya Galatia, ya Kapadosia, ya Azia ti ya Bitinia. (1 Pie. 1:1; 5:13) Yo vandaka ntangu ya kyese mpenza! Bansamuni yina ya mvu-nkama ya ntete kuvandaka na kikesa mingi, mpi yo pusaka bambeni na bo na kutuba nde bo “me tula bansi yonso kisakasaka.”​—Bis. 17:6; 28:22.

3. Inki mbuma ya mbote bansamuni ya Kimfumu ke na kubaka na kisalu na bo ya kusamuna, mpi nge kekudiwa nki mutindu?

³ Na ntangu na beto mpi, dibundu ya Bukristu meyelaka na nsadisa ya lusakumunu ya Nzambi. Keti nge kebakaka ve kikesa ntangu nge ketangaka rapore ya Bambangi ya Yehowa konso mvula mpi kemonaka mbuma yina bo ke na kubaka na ntoto ya mvimba? Keti yo kepesa nge ve kyese na kuwa nde bansamuni ya Kimfumu kulongukaka Biblia ti bantu kuluta bamilio sambanu na mvu 2007? Dyaka, ntalu ya bantu yina kuvandaka na Lusungiminu ya lufwa ya Yesu Kristu na mvula meluta kemonisa nde bantu kiteso ya bamilio kumi, yina kele ve Bambangi ya Yehowa, kusepelaka mpenza na nsangu ya mbote mpi kukwendaka na lukutakanu yai ya mfunu. Yo kemonisa nde kisalu kele dyaka mingi.

4. Banani ke na kundima nsangu ya Kimfumu?

⁴ Bubu yai, bonso na mvu-nkama ya ntete, “bantu yonso yina [kele] ti mabanza ya mefwana sambu na kubaka luzingu ya mvula na mvula” ke na kundima nsangu ya kyeleka. (Bis. 13:48, NW) Yehowa ke na kubenda bantu ya mutindu yina na organizasio na yandi. (Tanga Agai 2:7, NW.) Inki nkadilu beto fwete landa na kuvanda na yo na kisalu ya kusamuna sambu na kusala mbotembote kisalu yai ya kuvukisa bantu?

Samuna Kukonda Kuponapona

5. Yehowa kendimaka bantu ya nki mutindu?

⁵ Bakristu ya mvu-nkama ya ntete kubakisaka nde “Nzambi ke zolaka bantu yonso mutindu mosi. Na konso dikanda ya bantu yandi ke ndimaka bantu yina ke zitisaka yandi ti ke salaka mambu ya mbote.” (Bis. 10:34, 35) Muntu yina kezola kusala bangwisana ya mbote ti Yehowa fwete monisa lukwikilu na kimenga ya nkudulu ya Yezu. (Yoa. 3:16, 36) Mpi luzolo ya Yehowa kele nde “bantu yonso kuguluka, bo kuzaba mambu ya kieleka.”​—1 Tim. 2:3, 4.

6. Bansamuni ya Kimfumu fwete sala ve inki, mpi sambu na inki?

⁶ Yo tavanda mbote ve nde bansamuni ya nsangu ya mbote kubakila bantu yankaka bangindu ya mbi, kaka sambu na mpusu na bo ya nitu, kiyeka na bo, kimuntu na bo ya nganda, dibundu na bo, to konso kima yankaka yina keswaswanisa bo ti bantu yankaka. Yindula fyoti: Keti nge kemonisaka ve ntonda na mpila muntu ya kuzabisaka nge bakyeleka ya Masonuku na mbala ya ntete kubakilaka nge ve bangindu ya mbi? Yo yina, beto fwete buya ve na kuzabisa nsangu ya kegulusaka na konso muntu yina lenda wa yo.​—Tanga Matayo 7:12.

7. Sambu na nki beto fwete sambisa ve bantu yina beto kezabisa nsangu ya mbote?

⁷ Yehowa meponaka Yezu na kuvanda Zuzi. Yo yina, beto kele ve na nswa ya kusambisa bantu. Dyambu yai mefwana mpenza, sambu beto meswaswana ti Yezu yina kezabaka mambu yina kele na ntima mpi na mabanza ya muntu. Kansi, bantu lenda sambisa na kutadila kaka ‘mutindu kemona meso na bo’ to na ‘bituba-tuba ya bo kewa.’​—Yez. 11:1-5; 2 Tim. 4:1.

8, 9. (a) Saule kuvandaka muntu ya nki mutindu na ntwala ya kukuma Mukristu? (b) Mambu yina kukuminaka ntumwa Polo fwete longa beto inki?

⁸ Bantu ya mitindu yonso mekumaka bansadi ya Yehowa. Mbandu ya nene kele ya Saule ya Tarse, yina kuzabanaka na nima nde ntumwa Polo. Yandi vandaka Mufarize mpi mbeni ya ngolo ya Bakristu. Sambu yandi vandaka kukwikila mpenza nde bo vandaka ve bansambidi ya kyeleka ya Yehowa, yandi kumaka kunyokula dibundu ya Bukristu. (Gal. 1:13) Na meso ya kimuntu, yo fwete vanda nde ata muntu mosi ve lendaka kuyindula nde Saule takuma Mukristu. Kansi, Yezu kumonaka kima mosi ya mbote na ntima ya Saule, mpi kuponaka yandi na kulungisa mukumba mosi ya sipesiali. Nsukansuka, Saule kukumaka nsamuni mosi ya kikesa yina kusalaka mingi mpenza na dibundu ya Bukristu ya mvu-nkama ya ntete.

⁹ Mambu yai kukuminaka ntumwa Polo kelonga beto inki? Mbala yankaka teritware na beto kele ti bantu yina kebuyaka nsangu na beto. Ata yo lenda monana bonso nde bo takumaka ve Bakristu, beto fwete yambula ve na kuyindula ti bo. Nkutu bantangu yankaka, bantu yina beto yindulaka ntete nde bo tasepela ve na nsangu, bo ndimaka yo. Mukumba na beto kele ya kulanda “kaka” na kuzabisa nsangu na bantu yonso.​—Tanga Bisalu 5:42.

Nzambi Tasakumuna Bantu Yina Kelanda “Kaka” na Kuzabisa Nsangu

10. Sambu na nki beto fwete buya ve kusamuna na bantu yina lenda titisa beto? Pesa mbandu ya mambu yina kusalamaka na teritware na beno.

¹⁰ Mambu ya kemonanaka na meso lenda kusa. Beto baka mbandu ya Ignacio,a yina yantikaka kulonguka Biblia ti Bambangi ya Yehowa ntangu yandi vandaka na boloko na insi mosi ya Amerika ya Sudi. Bantu vandaka kutina yandi boma sambu na kikalulu na yandi ya nku. Nkutu, banduku na yandi ya boloko yina vandaka kusala bima ya kuteka na bantu yankaka ya boloko vandaka kusadila yandi sambu yandi lombila bo bamfuka na bantu yina vandaka kufuta ve nswalu. Kansi, ntangu Ignacio kuyelaka na kimpeve mpi yantikaka kusadila mambu yina yandi vandaka kulonguka, muntu yai ya kuvandaka ntete nku mpi yina vandaka kutitisa bantu, kukumaka muntu ya mbote. Ata muntu mosi ve vandaka kusadila dyaka Ignacio sambu yandi lombila bo mfuka. Ignacio ke na kyese na mpila bakyeleka ya Biblia mpi mpeve ya Nzambi mesadisaka yandi na kusoba kimuntu na yandi, mpi yandi kevutula ntonda na mutindu bansamuni ya Kimfumu yina kusalaka bikesa ya kulonguka ti yandi kubakilaka yandi ve bangindu ya mbi.

11. Sambu na nki beto kelandaka na kuvutukila bantu?

¹¹ Mosi ya bikuma yina kepusaka beto na kulanda na kuvutukila bantu yina beto zabisaka dezia nsangu ya mbote kele nde luzingu mpi nkadilu na bo lenda soba, mpi yo kesobaka mpenza. Yo lenda vanda nde banda mbala ya nsuka ya beto kutanaka ti bo, bo kutanaka ti mambu bonso maladi, kuvidisa kisalu, to lufwa ya muntu mosi ya bo kezolaka. (Tanga Longi 9:11, NW.) Mambu ya keluta na nsi-ntoto mpi lenda pusa bantu na kuyindula mpenza na avenire na bo. Bansoba ya mutindu yai lenda sala nde muntu yina vandaka kubuya ntete nsangu ya mbote, to nkutu kumenga beto, yandi kundima yo. Yo yina, beto fwete buya ve na kuzabisa bantu yankaka nsangu ya mbote na konso dibaku ya mefwana.

12. Inki mutindu beto fwete monaka bantu yina beto kezabisa nsangu, mpi sambu na inki?

¹² Bantu kevandaka ti kikalulu ya kutadila bankaka na kimvuka mpi kusambisa bo. Kansi, Yehowa ketalaka muntu mosi-mosi. Yandi kemonaka bikalulu ya konso muntu. (Tanga 1 Samuele 16:7.) Na ntangu beto kesala kisalu ya kusamuna, beto mpi fwete sala ngolo na kumona bantu mutindu yina. Ba eksperiansi mingi kemonisa mbuma ya mbote yina beto kebakaka kana beto ke na mabanza ya mbote sambu na bantu yonso yina beto kezabisa nsangu.

13, 14. (a) Sambu na nki mupasudi-nzila mosi kuyindulaka mambu ya mbi sambu na nkento mosi ya yandi kutanaka ti yandi na kisalu ya kusamuna? (b) Inki dilongi beto lenda baka na mbandu yai?

¹³ Sandra, mpangi-nkento mosi ya mupasudi-nzila vandaka kusamuna nzo na nzo na kisanga ya Caraïbes mpi yandi kutanaka ti Ruth, yina vandaka kuzola mpenza ba festival yina bo vandaka kusala na insi na bo. Mbala zole bo tulaka Ruth ntotila-nkento ya ba festival yango. Yandi monisaka dikebi ya ngolo mpenza na mambu yina Sandra kutubaka, mpi bo wakanaka na kuyantika kulonguka Biblia. Sandra keyibuka nde: “Ntangu mu kotaka na nzo na yandi, mu monaka foto mosi ya nene ya Ruth yina kulwataka lele mosi ya sipesiali yina bo kelwataka na festival, ti makabu ya bo pesaka yandi ntangu yandi nungaka mpi kubasikaka muntu ya ntete. Mu yindulaka nde muntu ya mezabana mingi mpidiyai mpi ya mekudipesaka mingi na ba festival lendaka kulanda ve na kumonisa dikebi. Yo yina, mu yambulaka kuvutukila yandi.”

¹⁴ Ntangu fyoti na nima, Ruth kukwendaka na Nzo ya Kimfumu, ebuna ntangu lukutakanu kumanaka, yandi yulaka Sandra nde: “Sambu na nki nge kekwisaka dyaka ve kulonguka ti munu?” Sandra kulombaka ndolula, mpi bo wakanaka na kuvutukila kulonguka na bo. Ruth kuyelaka nswalu na kimpeve, yandi katulaka bifwanisu na yandi ya festival, yandi yantikaka kukwenda na balukutakanu yonso, kumaka kusala kisalu ya kusamuna, mpi kudipesaka na Yehowa. Na nima, Sandra kubakisaka nde bangindu na yandi ya ntete kuvandaka ve mbote.

15, 16. (a) Inki mbuma ya mbote nsamuni mosi kubakaka na kuta kimbangi na muntu mosi ya fami na yandi? (b) Sambu na nki mutindu ya kuzinga ya muntu mosi ya fami na beto fwete lembisa beto ve na kuzabisa yandi nsangu?

¹⁵ Bampangi mingi mpi mebakaka mbuma ya mbote na kuta kimbangi na bantu ya fami na bo yina kele ve Bakristu, ata yo vandaka kumonana bonso nde bo tandima ve. Beto baka mbandu ya Joyce, mpangi-nkento mosi na États-Unis. Semeki na yandi kukotaka boloko mbala mingi banda kileki na yandi. Joyce ketuba nde: “Bantu vandaka kutuba nde luzingu na yandi kele mfunu ve, sambu yandi vandaka kuteka dyamba, yandi vandaka muyibi, mpi yandi vandaka kusala mambu yankaka mingi ya mbi. Ata mpidina, mu landaka na kuzabisa yandi bakyeleka ya Biblia na nsungi ya bamvula 37, ata yo vandaka kumonana nde yandi tasoba ve.” Kukanga ntima ya Joyce, mpi bikesa ya yandi vandaka kusala sambu na kusadisa muntu ya fami na yandi kubutaka mbuma ntangu semeki na yandi kuyantikaka kulonguka Biblia ti Bambangi ya Yehowa. Semeki na yandi kusalaka bansoba ya nene mpenza na luzingu na yandi. Ntama mingi ve, semeki ya Joyce yina kukumaka ti bamvula 50 kubakaka mbotika na lukutakanu mosi ya distrike na Californie, États-Unis. Joyce ketuba nde: “Mu dilaka mpenza. Mu ke na kyese mpenza na mutindu mu yambulaka yandi ve!”

¹⁶ Mbala yankaka nge ke na badute na kuzabisa bakyeleka ya Biblia na bantu yankaka ya fami na nge sambu na mutindu na bo ya kuzinga. Kansi, badute ya mutindu yina kukangaka ve Joyce nzila na kuzabisa semeki na yandi nsangu ya mbote. Sambu, inki mutindu beto lenda zaba mambu yina kele na ntima ya muntu yankaka? Yo lenda vanda nde muntu yango kesosa na masonga yonso mpenza dibundu ya kyeleka. Yo yina, kubuya ve na kupesa yandi dibaku ya kuzaba yo.​—Tanga Bingana 3:27.

Kisadilu Mosi ya Mbote ya Kulongukila Biblia

17, 18. (a) Barapore ya bansi ya ntoto ya mvimba kemonisa nki sambu na yina metala valere ya mukanda Inki Biblia Kelongaka Mpenza? (b) Inki mambu ya mbote nge mekutanaka ti yo na kusadila mukanda yai?

¹⁷ Barapore ya bansi ya ntoto ya mvimba kemonisa nde bantu mingi ya masonga ke na kundima kulonguka Biblia na nsadisa ya mukanda Inki Biblia Kelongaka Mpenza? Penni, mpangi-nkento mosi ya mupasudi-nzila na États-Unis, yantikaka kulonguka Biblia ti bantu mingi na kusadilaka mukanda yai. Zole na kati ya bantu yina kuvandaka minunu yina mekudipesaka mingi na banzo-nzambi na bo. Penni kuzabaka ve nki mutindu bo tatadila bakyeleka ya Masonuku yina kele na mukanda Biblia Kelongaka. Kansi, yandi kesonika nde: “Sambu mukanda yai ketendula malongi na mutindu ya pwelele, ya ndonga, mpi ya sikisiki, bo ndimaka kukonda kutula ntembe nde mambu yina bo vandaka kulonguka kuvandaka kyeleka.”

¹⁸ Pat, nsamuni mosi na Grande-Bretagne, yantikaka kulonguka Biblia ti nkento mosi ya Asie yina kuvandaka refizie. Nkento yango kutinaka insi na bo ntangu barebele kutinisaka bakala ti bana na yandi. Yandi memonaka bo dyaka ve tii bubu. Bo sosaka kufwa yandi, bo yokaka nzo na yandi, mpi babakala mingi kuladisaka yandi na kingolongolo. Sambu na mambu yai yonso, yandi vandaka kumona dyaka ve mfunu ya luzingu, mpi mbala mingi yandi sosaka kudifwa. Kansi, kulonguka ya Biblia kupesaka yandi kivuvu. Pat kusonikaka nde: “Bantendula ti bambandu ya pete yina kele na mukanda Biblia Kelongaka kuvandaka ti bupusi ya ngolo na nkento yina.” Yandi yelaka nswalu, kulungisaka mambu ya bo kelombaka sambu na kukuma nsamuni, mpi yandi monisaka mpusa ya kubaka mbotika na lukutakanu yina kekwisa. Yo kele kyese mpenza na kusadisa bantu ya masonga na kubakisa mpi kubaka na valere kivuvu yina Masonuku kepesa!

“Beto Lemba Ve na Kusala Mambu ya Mbote”

19. Sambu na nki beto fwete sala kisalu ya kusamuna kukonda kusukinina?

¹⁹ Konso kilumbu yina keluta, mukumba na beto ya kusamuna mpi ya kukumisa bantu balongoki kelomba nde beto sala yo kukonda kusukinina. Konso mvula, bantu mingi ya kele na mpusa ya kulonguka mambu ya Nzambi ke na kundima nsangu na beto. Kansi, “kilumbu ya nene ya Mfumu Nzambi . . . me kuma penepene mpenza,” yo ketendula nde bantu yina kebikala na mpimpa ya kimpeve “ke kwenda kufwa.”​—Sof. 1:14; Bing. 24:11.

20. Inki fwete vanda lukanu ya konso muntu na kati na beto?

²⁰ Beto ke dyaka na ntangu ya beto lenda sadisa bantu ya mutindu yai. Kansi, sambu na kusala mpidina, yo kele mfunu nde beto landa mbandu ya Bakristu ya mvu-nkama ya ntete, yina “vandaka kulonga kaka ti kuzabisa nsangu ya mbote ya Yesu Mesia.” (Bis. 5:42) Beto talanda mbandu na bo kana beto kekwamina ata na ntwala ya mpasi, kana beto ketula dikebi na ‘mayele na beto ya kulongila,’ mpi kana beto kezabisa nsangu na bantu yonso kukonda kuponapona! Bika nde “beto lemba ve na kusala mambu ya mbote,” sambu kana beto kekwamina, beto tabaka balusakumunu mingi ya Nzambi.​—2 Tim. 4:2; tanga Galatia 6:9.

[Noti na nsi ya lutiti]

Inki Mvutu Nge Tapesa?

• Banani ke na kundima nsangu ya mbote?

• Sambu na nki beto fwete vanda ve na bangindu ya mbi sambu na bantu yina beto kezabisa nsangu?

• Inki mbuma ya mbote beto ke na kubaka na kusadila mukanda Inki Biblia Kelongaka Mpenza?

[Kifwanisu ya kele na lutiti 17]

Bantu mingi ya ntima ya masonga ke na kundima nsangu