Machi

Athuri arĩa maikagia riitho kabere mahũthagĩra ũũgĩ wa mĩaka mĩingĩ ũrĩa magĩte naguo ũtungata-inĩ wa Jehova kũmenyeria ariũ a Ithe witũ arĩa ethĩ. (Thab. 71:​17, 18) Athuri arĩa mamenyagĩria ariũ a Ithe witũ arĩa angĩ makoragwo marĩ kĩrathimo harĩ kĩũngano. Nĩ mateithagia kĩũngano gũikara kĩĩhandĩte. Na njĩra ĩrĩkũ? Kĩyo kĩa athuri gĩa kũmenyeria arĩa angĩ gĩtũmaga kũgĩe na ariũ a Ithe witũ aingĩ arĩa makoragwo mehaarĩirie gũteithia kĩũngano gĩikare kĩĩhandĩte na kĩrĩ na ũrũmwe. Ũndũ ũcio nĩ wa bata mahinda-inĩ maya na nĩ ũgaakorũo ũrĩ wa bata mũno hĩndĩ ya thĩna ũrĩa mũnene. (Ezek. 38:​10-​12; Mik. 5:​5, 6) Gũkĩrĩ ũguo-rĩ, inyuĩ athuri tigagĩrĩrai atĩ kuuma ũmũthĩ nĩ mũrahũthĩra mahinda kũmenyeria ariũ a Ithe witũ arĩa angĩ. Ma nĩ atĩ, nĩ tũmenyaga nĩ mũhũthagĩra mahinda maingĩ mũno mũkĩruta mawĩra ma bata ma kĩũngano, na ũndũ ũcio no ũtũme muone ta mũtarĩ na mahinda ma kũmenyeria arĩa angĩ. O na kũrĩ ũguo, no mũbatare kuoya mamwe ma mahinda macio mũmahũthĩre kũmenyeria arĩa angĩ. (Koh. 3:1) Mweka ũguo mũrĩkoragwo na mũthithũ wa bata mũno. w15 4/15 1:8-10

Hatarĩ nganja, nĩ wĩtĩkĩtie atĩ Bibilia ĩkoragwo na ndũmĩrĩri ya Ngai kũrĩ andũ othe. No hihi-rĩ, Bibilia nĩ yonanĩtie ũrĩa wee ũrĩ mũndũ kĩũmbe ũngĩkuhĩrĩria Jehova makĩria? Ĩĩ nĩ yonanĩtie. Rĩrĩa ũreruta Bibilia o mũthenya, rora ũrĩa ũraiyũkia maũndũ marĩa ũrathoma thĩinĩ wayo, na wĩcirie ũrĩa ũngĩmahũthĩra ũtũũro-inĩ waku. Weka ũguo, nĩ ũrareka Jehova akwarĩrie kũgerera Kiugo gĩake. Ũndũ ũcio nĩ ũrĩtũmaga ũkorũo na ũrata wa hakuhĩ mũno nake. (Ahib. 4:​ 12; Jak. 1:​23-​25) Kwa ngerekano-rĩ, ũiguaga atĩa wathoma na wecũrania ciugo ici cia Jesu: “Tigagai kwĩigĩra ũtonga gũkũ thĩ”? Angĩkorũo nĩ wĩkaga o ũrĩa wothe ũngĩhota kũiga maũndũ ma kĩĩroho mbere ũtũũro-inĩ waku, ũkũigua ta Jehova arĩ gũkũgaathĩrĩria arakũgaathĩrĩria tondũ nĩ wĩkĩte ũrĩa kwagĩrĩire. No ũngĩthoma ciugo icio na wone atĩ nĩ ũrabatara kũhũthahũthia mũtũũrĩre waku nĩguo ũhote gũthingata makĩria maũndũ ma Ũthamaki, Jehova arakwĩra harĩa ũrabatara kũrutĩra wĩra nĩguo ũmũkuhĩrĩrie makĩria.​​—Mat. 6:​19, 20. w15 4/15 3:3-5

O na ithuĩ twekĩra kĩyo wĩra-inĩ wa kũhunjia, nĩ tũrĩkoragwo na ma atĩ Jehova nĩ arĩtũhingagĩria mabataro maitũ mothe. (Mat. 6:​33) Ithuĩ ahunjia a Ũthamaki, Jehova nĩ ‘atwĩhokeire ũhoro-ũrĩa-mwega’ na atuonaga tũrĩ ‘arutithania wĩra hamwe nake.’ (1 Thes. 2:4; 1 Kor. 3:9) Tũngĩkorũo na kĩyo wĩra-inĩ wa kũhunjia, nĩ tũrĩonaga ũrĩ ũndũ mũhũthũ gweterera Jehova acokie mahoya maitũ. Nĩ ũndũ ũcio, rekei tũhũthagĩre mweke o wothe tũrĩ naguo gwĩkĩra ũrata witũ na Jehova hinya. Rĩrĩa tũrĩ na ũndũ ũratũtanga, rekei tũhũthagĩre ihinda rĩu gũkuhĩrĩria Jehova makĩria. Angĩkorũo nĩ ũrĩthomaga na ũgecũũrania Kiugo kĩa Ngai, ũkahoya kaingĩ, na ũgakoragwo na kĩyo wĩra-inĩ wa kũhunjia, nĩ ũrĩkoragwo na ma atĩ Jehova nĩ arĩgũteithagia kũhiũrania na mathĩna marĩa mothe ũracemania namo mahinda-inĩ maya o na marĩa mangĩũka thutha-inĩ. w15 4/15 4:17, 18

Mwĩgatho no ũthũkie thayũ wa kĩũngano. Gũkorũo na rũmena ngoro-inĩ na kwĩigua tũrĩ a bata gũkĩra andũ arĩa angĩ no gũthũkie ciugo na ciĩko citũ, na nĩ ũndũ ũcio tũtuurie andũ arĩa angĩ. (Thim. 12:18) Tũngĩĩthuthuria tuone atĩ nĩ tũkoragwo na mwerekera wa kwĩyona tũrĩ a bata gũkĩra andũ arĩa angĩ, twagĩrĩirũo nĩ kũririkana atĩ “mũndũ o wothe wa ngoro ya ngũrũ kana mwĩgathi nĩ kĩndũ kĩĩ magigi harĩ Jehova.” (Thim. 16:5) Ningĩ nĩ wega twĩthuthurie ũrĩa tuonaga andũ a kabira iria ingĩ, mabũrũri, kana ũndũire ũngĩ. Tũngĩkũria mwĩgatho nĩ ũndũ wa gũkorũo tũrĩ a rũrĩrĩ kana bũrũri mũna, no tũkorũo tũriganĩirũo atĩ Ngai “nĩwe watũmire andũ a ndũrĩrĩ ciothe moime thĩinĩ wa mũndũ ũmwe.” (Atũm. 17:26) Nĩ ũndũ ũcio, ithuothe tũrĩ a rũrĩrĩ rũmwe tondũ ithuothe tuumanĩte na Adamu. Kwoguo nĩ ũndũ ũtarĩ wa ũũgĩ gwĩciria atĩ nĩ kũrĩ ndũrĩrĩ imwe ciombirũo irĩ cia bata gũkĩra iria ingĩ. Mwĩcirĩrie ta ũcio ũtwaranaga na muoroto mũru wa Shaitani wa gũthũkia wendo na ũrũmwe witũ wa Gĩkristiano. (Joh. 13:35) Nĩguo tũtoorie Shaitani no mũhaka twĩtheme mwĩgatho wa mũthemba o wothe.​​—Thim. 16:18. w15 5/15 2:8, 9

Nĩ tũkenaga mũno nĩ kũmenya atĩ Jehova nĩ erĩire Akristiano aitĩrĩrie maguta muoyo ũtangĩkua kũrĩa igũrũ, na Akristiano a “ngʼondu ingĩ” muoyo wa tene na tene gũkũ thĩ. (Joh. 10:16; 17:3; 1 Kor. 15:​53) Arĩa magaatũũra igũrũ na arĩa magaatũũra gũkũ thĩ matigaacoka kũnyamarĩka rĩngĩ. Jehova nĩ ataũkagĩrũo nĩ ruo rũrĩa tũcemanagia naruo, o ta ũrĩa aataũkagĩrũo nĩ ruo rũrĩa Aisiraeli maacemanagia naruo rĩrĩa maarĩ ngombo Misiri. Ma nĩ atĩ, “mathĩna-inĩ mao mothe-rĩ, o nake nĩaathĩnĩkire.” (Isa. 63:9) Mĩaka mĩingĩ thutha ũcio, Ayahudi maarĩ na guoya nĩ ũndũ wa thũ iria ciamokagĩrĩra magĩaka rĩngĩ hekarũ, ĩndĩ Ngai aamerire ũũ: ‘Mũndũ ũrĩa wothe ũmũhutagia inyuĩ, no ta kĩũma kĩa riitho rĩakwa mwene aahutia.’ (Zek. 2:8) O ta ũrĩa mũtumia aiguagĩra kaana gake tha, noguo Jehova aiguagĩra andũ ake tha na akamateithia. (Isa. 49:15) Na njĩra nguhĩ, Jehova no ahote kwĩĩkĩra iratũ-inĩ cia andũ arĩa angĩ, na ona ithuĩ nĩ atũheete ũhoti ũcio.​​—Thab. 103:​13, 14. w15 5/15 4:2

Hihi Jesu eendaga kuuga atĩ gũtirĩ hĩndĩ gũtagakorũo na athĩni thĩinĩ wa thĩ? Aca. Eendaga kuonania atĩ thĩinĩ wa thĩ ĩno njũru gũtirĩ hingo gũkaaga athĩni. Nĩ ũndũ wa wathani mũru wa andũ, ũmũthĩ andũ milioni nyingĩ nĩ athĩni. O na kũrĩ ũguo, ũthĩni ũrĩ hakuhĩ gũthira. (Thab. 72:16) Ciama iria Jesu aaringire nĩ itũmaga tũkorũo na wĩtĩkio biũ atĩ nĩ akaahũthĩra hinya wake gũtũteithia. (Mat. 14:​14-21) O na gũtuĩka ithuĩ tũtingĩhota kũringa ciama, no tũhũthĩre Kiugo kĩa Ngai gũteithia andũ arĩa angĩ. Morathi ma Bibilia monanagia atĩ kũrĩ na maũndũ mega mbere itũ. Tondũ ithuĩ tũrĩ na ũũgĩ ũcio wa goro mũno wĩgiĩ mahinda marĩa maroka-rĩ, na githĩ tũtiagĩrĩire kwĩra andũ arĩa angĩ ũhoro ũcio? (Rom. 1:​14, 15) Gwĩcũrania maũndũ macio kwagĩrĩirũo nĩ gũtũtindĩka kũhunjagĩria arĩa angĩ ũhoro mwega wa Ũthamaki wa Ngai.​​—Thab. 45:1; 49:3. w15 6/15 1:7, 10, 11

Angĩkorũo nĩ tũrona ũrata witũ na Jehova ũrĩ wa bata, nĩ tũrĩĩrutanagĩria kũmũkenia maũndũ-inĩ maitũ mothe, o hamwe na meciria-inĩ maitũ. Nĩ twĩriragĩria mũno gũkorũo tũtarĩ na “ũũru ngoro” na njĩra ya kũigaga meciria maitũ maũndũ-inĩ marĩa matheru, matĩĩku, na marĩa ma kũgathĩrĩrio. (Thab. 24:​3, 4; 51:6; Afil. 4:8) Ũndũ ũrĩa mwega nĩ atĩ Jehova nĩ ataũkagĩrũo atĩ tũtirĩ akinyanĩru na nĩ ũndũ ũcio nĩ oĩ atĩ no tũingĩrũo nĩ merirĩria matagĩrĩire. O na kũrĩ ũguo nĩ tũmenyaga atĩ Jehova nĩ aiguaga ũũru tũngĩrekereria meciria mathũku mekĩre mĩri ngoro-inĩ citũ handũ gwĩka o ũrĩa wothe tũngĩhota tũmeherie. (Kĩam. 6:​5, 6) Kũririkana ũndũ ũcio nĩ gũtũmaga twĩke o ũrĩa wothe tũngĩhota kũiga meciria maitũ marĩ matheru. Jehova nĩ arĩtũteithagia kũrũa na meciria moru twathiĩ na mbere kũmũhoya. Nĩ arĩtũheaga roho wake mũtheru ũrĩa ũrĩtũhotithagia gũikara tũrĩ atheru. w15 6/15 3:4, 5

Ũngĩrora nĩ ũkuona atĩ Jesu ndooigire tuugage irio “ciakwa” cia ũmũthĩ ĩndĩ oigire tuugage irio “ciitũ” cia ũmũthĩ. Mũrori ũmwe wa mũthiũrũrũko thĩinĩ wa Afrika wĩtagwo Victor, oigire ũũ: “Nĩ njokagĩria Jehova ngatho mũno nĩ ũndũ wa kuona atĩ niĩ na mũtumia wakwa tũtibataraga gũtangĩkĩra mũno irio ciitũ cia o mũthenya o na kana gũtangĩkĩra mbeca cia kũrĩha nyũmba. Aarĩ na ariũ a Ithe witũ nĩ matũteithagia kuona mabataro maitũ ma o mũthenya. O na kũrĩ ũguo nĩ hoyaga Jehova nĩ ũndũ wa arĩa matũteithagia nĩguo mahote kũhiũrania na moritũ ma kĩĩmbeca marĩa macemanagia namo.” Angĩkorũo tũrĩ na irio cia gũtũigana, no twĩcirie ũhoro wa aarĩ na ariũ a Ithe witũ arĩa athĩni kana arĩa magũmĩirũo nĩ icanjama. Makĩria ma kũhoya nĩ ũndũ wao nĩ twagĩrĩirũo nĩ gwĩka kũringana na mahoya maitũ. Kwa ngerekano, no tũgayane nao kĩrĩa tũrĩ nakĩo. Ningĩ no tũrutage mĩhothi nĩ ũndũ wa wĩra wa thĩ yothe, tũkĩmenyaga atĩ mĩhothi ĩyo nĩ ĩhũthagĩrũo ũrĩa kwagĩrĩire.​​—1 Joh. 3:​17. w15 6/15 5:4-6

Mogarũrũku ma magegania marĩa makoretwo magĩkĩka ithondeka-inĩ rĩa Jehova gũkũ thĩ nĩ maarathĩtwo thĩinĩ wa Isaia 60:17. Andũ ethĩ na arĩa merutĩte ũhoro wa ma ica ikuhĩ nĩ mathomete, kana makaigua ũhoro wa mogarũrũku macio kuuma kũrĩ andũ angĩ. No nĩ kũrĩ aarĩ na ariũ a Ithe witũ meyoneire mogarũrũku macio ma magegania! Nĩkĩo aarĩ na ariũ a Ithe witũ acio matakoragwo na nganja o na hanini atĩ Jehova nĩwe ũtongoragia ithondeka rĩake kũgerera Mũthamaki ũrĩa athurĩte. Tũngĩmathikĩrĩria magĩtaarĩria maũndũ marĩa meyoneire, wĩtĩkio witũ harĩ Jehova no wĩkĩrũo hinya makĩria. O na angĩkorũo tũtikoretwo ithondeka-inĩ rĩa Jehova ihinda iraya, nĩ twagĩrĩirũo kwĩraga arĩa angĩ ũhoro warĩo. Gũkorũo kũrĩ na paradiso ya kĩĩroho thĩinĩ wa thĩ ĩno njũru, ĩrĩ na ungumania, na ĩtarĩ na wendo nĩ kĩama. w15 7/15 1:12, 13

Mbaara ya Hari–​Magedoni nĩ ĩkaambĩrĩria, na nĩ ĩgaatũgĩria rĩĩtwa itheru rĩa Jehova. Arĩa a mũhaano wa mbũri ‘nĩ magaatuĩrũo gĩkuũ gĩa tene na tene.’ (Mat. 25:​31-33, 46) Macũngĩrĩro-inĩ, waganu wothe nĩ ũkeherio thĩinĩ wa thĩ na kĩrĩndĩ kĩingĩ mũno nĩ gĩkaahonoka gĩcunjĩ kĩa mũico gĩa thĩna ũrĩa mũnene. O tũgĩtanyaga maũndũ macio mega marĩ mbere itũ-rĩ, nĩ atĩa twagĩrĩirũo nĩ gũkorũo tũgĩka? Mũtũmwo Petero aandĩkire ũũ: “Kuona atĩ indo icio ciothe itirĩ hingo itagathira ũguo-rĩ, inyuĩ mwagĩrĩirũo nĩ gũikara na mĩikarĩre ĩtariĩ atĩa, ũhoro-inĩ wa mĩtũũrĩre ya ũtheru, na ya kwĩamũrĩra Ngai, mũgĩtanyaga na mũkĩĩriragĩria mũno mũthenya ũcio wa Ngai ũgĩgakinya? . . . Hakĩrĩ ũguo-rĩ, endwa akwa, kuona atĩ nĩmũtanyaga kuona maũndũ macio, ĩkagĩrai kĩyo nĩ getha mũgakorũo mũrĩ na thayũ, na mũtarĩ na kĩmeni ngoro o na kana ũcuke mũkĩonagwo nĩwe.” (2 Pet. 3:​11, 12, 14) Rekei tũtue itua rĩa gũikaraga tũrĩ atheru kĩĩroho, tũkĩnyitaga mbaru Mũthamaki witũ wa Thayũ. w15 7/15 2:17, 18

Ithondeka rĩa Jehova nĩ rĩĩrutanagĩria mũno gũteithĩrĩria ciũngano igĩe na Nyũmba njega cia Ũthamaki. Wĩra wa gũcora nyũmba icio, gwaka, na gũcicokereria ũrutagwo nĩ erutĩri matararĩhwo. Kuuma Novemba 1, 1999, gwakĩtwo Nyũmba cia Ũthamaki makĩria ma 28,000 thĩinĩ wa thĩ yothe. Ũguo nĩ kuuga atĩ kwa ihinda rĩa mĩaka 15, gũkoretwo gũgĩakwo kĩndũ Nyũmba ithano cia Ũthamaki o mũthenya. Ithondeka rĩa Jehova nĩ rĩrekĩra kĩyo mũno kũnyita mbaru wĩra wa gwaka Nyũmba cia Ũthamaki harĩa hothe irabatarania. Mũbango ũcio wa wendo ũkoragwo wĩhocetie harĩ ũtaaro wa Kĩĩmaandĩko wa atĩ arĩa maingĩhĩirũo nĩ indo mateithĩrĩrie arĩa manyihĩirũo nĩ getha “maũndũ maigananio.” (2 Kor. 8:​13-15) Nĩ ũndũ ũcio, ciũngano iria itarĩ na ũhoti wa kĩĩmbeca wa kwĩyakĩra Nyũmba cia Ũthamaki nĩ iteithirĩirio gwaka. w15 7/15 4:9-11

Nĩguo maũndũ marĩa marĩ thĩinĩ wa kĩmenyithia kĩrĩa Jesu aaheanire mahingie muoroto wamo, no mũhaka makorũo meyumĩrĩtie wega ũndũ mekuoneka nĩ arĩa makoretwo magĩathĩkĩra ũtaaro wa Jesu wa gũikaraga ‘mehũũgĩte.’ (Mat. 24:​27, 42) Na ũguo nĩguo gũkoretwo kuuma 1914. Kuuma hĩndĩ ĩyo maũndũ marĩa marĩ thĩinĩ wa kĩmenyithia kĩu makoretwo makĩhinga. Kwoguo, rĩu tũratũũra ‘ithirĩro-inĩ rĩa mahinda maya’ na no kahinda kanini mũno gatigaire nĩguo mũthenya wa Jehova ũkinye. (Mat. 24:3) Gũkĩrĩ ũguo-rĩ, tũrabatara gũthiĩ na mbere gũikara twetereire mũthenya wa Jehova nĩkĩ? Tondũ nĩ twendaga gwathĩkĩra ũtaaro wa Jesu. Ningĩ nĩ tuonaga atĩ maũndũ marĩa marĩ thĩinĩ wa kĩmenyithia gĩa gũkorũo kuo gwa Kristo nĩ marahinga. Kĩĩrĩgĩrĩro gitũ kĩhocetie biũ harĩ ũira ũrĩa ũrĩ Maandĩko-inĩ, na ũira ũcio nĩguo ũtũmaga tũikare twĩhũgĩte na twĩiguĩte twetereire kũninwo gwa thĩ ĩno njũru. w15 8/15 2:8, 9

Thĩinĩ wa Paradiso, nĩ tũgakoragwo na mahinda ma gũkenera ũtũũro na gwĩka maũndũ marĩa twendete. Jehova ndangĩatũũmbire tũrĩ na merirĩria ma kũhingia maũndũ marĩa twendete na gũkenera ũtũũro angĩkorũo ndeendaga tũmahingagie. (Koh. 2:​24) Kũgerera njĩra ĩyo na njĩra ingĩ, hĩndĩ ciothe Jehova nĩ akaahingagĩria ‘kĩrĩa gĩothe kĩĩ muoyo kĩrĩa gĩkwenda.’ Maũndũ ma gwĩkenia na kũhurũka nĩ ma bata no nĩ tũmakenagĩra makĩria rĩrĩa twaiga ũrata witũ na Jehova mbere. Noguo gũgakorũo thĩinĩ wa Paradiso. Na githĩ ndũkĩrĩ ũndũ wa ũũgĩ harĩ ithuĩ kwĩmenyeria kũigaga maũndũ ma Ũthamaki mbere na gũthingata irathimo cia kĩĩroho iria Jehova atũheete! (Mat. 6:33) Thĩinĩ wa Paradiso ũtũũro ũgakorũo wĩ mwega gũkĩra ũrĩa tũngĩĩcirĩria. Rekei tuonanie ũrĩa twĩriragĩria gũgakorũo kuo na njĩra ya kwĩharĩria rĩu nĩ ũndũ wa muoyo ũrĩa wa ma. w15 8/15 3:17, 18

Rĩrĩa Jesu aarĩ gũkũ thĩ, o na gũtuĩka we aarĩ mũkinyanĩru, aatũũranagia na andũ matarĩ akinyanĩru. Aarerirũo nĩ aciari matarĩ akinyanĩru, na agĩtũũrania mĩaka mĩingĩ na andũ a famĩlĩ matarĩ akinyanĩru. O na arutwo ake rĩmwe na rĩmwe nĩ meendaga gwĩtũũgĩria na gwĩcarĩria igweta. Kwa ngerekano, ũtukũ ũmwe Jesu atanoragwo nĩ ‘kwagĩire na ngarari kũrĩ o atĩ nĩ ũrĩkũ wao ũngĩtuwo mũnene kũrĩ arĩa angĩ.’ (Luk. 22:24) O na kũrĩ ũguo, Jesu aarĩ na ma biũ atĩ arũmĩrĩri acio ake, o na matarĩ akinyanĩru nĩ mangĩakũrire kĩĩroho na mathondeke kĩũngano kĩrĩ na ũrũmwe. Ũtukũ-inĩ o ũcio, Jesu nĩ aahoire Jehova ateithie atũmwo ake magĩe na ũrũmwe. Aahoire ũũ: “Atĩ othe matuĩke ũmwe ki; o ta ũguo wee, Awa, wĩ thĩinĩ wakwa, na niĩ ndĩ thĩinĩ waku, o nao magĩe thĩinĩ witũ, . . . atĩ nĩguo matuĩke ũmwe ki, o ta ũguo ithuĩ tũrĩ ũmwe.”​—Joh. 17:​21, 22. w15 9/15 1:10, 11

Rũhuho na makũmbĩ marĩa maathiũrũrũkĩirie Petero rĩrĩa aageragĩra igũrũ rĩa maĩ no iringithanio na magerio marĩa Mũkristiano wĩyamũrĩire Jehova acemanagia namo ũtũũro-inĩ. O na magerio macio mangĩkorũo marĩ maritũ atĩa, no tũhote gũikara twĩhandĩte nĩ ũndũ wa ũteithio wa Jehova. No ririkana atĩ, Petero ndaambĩrĩirie kũrikĩra maĩ-inĩ nĩ ũndũ wa kũhũrũo nĩ rũhuho kana makũmbĩ ma maĩ. Bibilia ĩtwĩraga ũũ: “Rĩrĩa aarorire makũmbĩ, agĩtigĩra.” (Mat. 14:​24-​32, New World Translation) Rĩrĩa Petero aatigire kũrora Jesu, nĩguo wĩtĩkio wake wanyihire. Tũngĩambĩrĩria ‘kũrora makũmbĩ,’ na kuona ũrĩa marĩ na hinya, no twambĩrĩrie kũrikĩra, twĩkore tũgĩkĩrĩra nganja ũhoti wa Jehova wa gũtũteithia. Nĩ wega kũmenya atĩ, no tũnyihĩrũo nĩ wĩtĩkio, tondũ Bibilia yugaga atĩ kũnyihia wĩtĩkio nĩ ‘wĩhia ũrĩa ũtũrigicaga mũno.’ (Ahib. 12:1) O ta Petero, wĩtĩkio witũ no ũnyihe tũngĩambĩrĩria kũiga meciria maitũ maũndũ-inĩ marĩa matagĩrĩire. w15 9/15 3:1, 6, 7

Wĩkaga atĩa rĩrĩa wamũkĩra kĩheo? Hatarĩ nganja, nĩ wĩkaga ũndũ mũna nĩguo wonanie ngatho. Makĩria ma ũguo, nĩ ũhũthagĩra kĩheo kĩu na njĩra ĩrĩa yagĩrĩire. Hingo ciothe Jehova nĩ atũheaga kĩrĩa tũrabatara nĩguo tũtũũre na tũgĩe na gĩkeno. Na githĩ ũndũ ũcio ndũtũtindĩkaga twende kũmuonia wendo! Aisiraeli nĩ maamũkĩrire indo nyingĩ njega kuuma kũrĩ Jehova. Kwa ihinda rĩa mĩaka mĩingĩ, aamatongoririe na mawatho make na akĩmahe kĩrĩa gĩothe maabataraga nĩguo matũũre. (Gũcok. 4:​7, 8) O na kũrĩ ũguo, nĩguo mathiĩ na mbere kwamũkĩra irathimo cia Jehova, no mũhaka mangĩaathĩkĩire Watho wa Ngai. Kwa ngerekano, rĩrĩa maarutagĩra Jehova magongona, no mũhaka mangĩamũheire “maciaro ma mbere” ma mĩgũnda yao. (Tham. 23:19) Aisiraeli nĩ mooĩ atĩ Jehova nĩ angĩathire na mbere kũmarathima mangĩamwathĩkĩire na mamũtungatĩre na ngoro yothe.​—Gũcok. 8:​7-11. w15 9/15 5:5, 6

Nĩ na njĩra irĩkũ tũngĩona guoko kwa Jehova ũtũũro-inĩ witũ? Ta wĩcirie ngerekano ici: No kũhoteke nĩ wonaga atĩ Jehova nĩwe watongoririe maũndũ nĩ getha ũmenye ũhoro wa ma. Kana rĩngĩ wanathiĩ mĩcemanio ya Gĩkristiano na thutha wa gũthikĩrĩria gĩcunjĩ kĩna ũkiuga ũũ: “Ũcio nĩguo ũndũ ũrĩa ngũbataraga biũ.” Kana hihi wanahingĩrio ũndũ mũna wahoyaga igũrũ rĩaguo. Kwahoteka nĩ watuĩte itua rĩa kwandandũra ũtungata waku, na Jehova agĩgũteithia mũno nĩguo ũkinyĩre muoroto ũcio. Kana ũgĩtiga wĩra nĩ ũndũ wa maũndũ ma kĩĩroho na ũkĩona ũrĩa Ngai aahingirie kĩĩranĩro gĩkĩ: “Ndirĩ hĩndĩ ngagũtigĩrĩra.” (Ahib. 13:5) Tũngĩkorũo na ũrata wa hakuhĩ na Jehova na tũkorũo tũrĩ “arũngĩrĩru ngoro”, no tuonage wega ũrĩa atũteithagia ũtũũro-inĩ witũ. Nĩ na njĩra ĩrĩkũ tũngĩkorũo tũrĩ andũ “mateciragia ũũru ngoro”? No mũhaka tũkoragwo tũrĩ atheru kĩĩmeciria na tũtigane na mĩthiĩre o yothe mĩũru. (2 Kor. 4:2) O ũrĩa tũrĩthiaga tũkũrĩte kĩĩroho na tũgakorũo na mĩthiĩre mĩrũngĩrĩru, tũkoragwo tũtariĩ ta andũ marona Ngai. w15 10/15 1:17, 19

Angiriki amwe arĩa maagarũrũkĩte magatuĩka Ayahudi nĩ mokĩte Jerusalemu na nĩ maakenirio mũno nĩ ũndũ ũrĩa Jesu eekire nginya makĩũria Filipu kana no magĩe na mweke wa gũcemania na Jesu. No Jesu nĩ aaregire gũtiganĩria maũndũ ma bata marĩa maarĩ mbere yake. Jesu ndeendaga kũgeria kũmenyana na andũ atĩ nĩguo mamũteithie na mamũgitĩre kuumana na thũ ciake. Kwoguo thutha wa gũtaarĩria atĩ arĩ hakuhĩ gũkua, erire Andrea na Filipu ũũ: “Mũndũ ũrĩa wendaga muoyo wake nĩ kũũrũo oragwo nĩguo; na ũrĩa ũthũũraga muoyo wake e gũkũ thĩ nĩakaũtũũria nginya muoyo wa tene na tene.” No handũ ha gũthiĩ kwaria na Angiriki acio, Jesu nĩ oonanirie bata wa kwĩima na akiuga ciugo cia rĩandĩko rĩa ũmũthĩ. Hatarĩ nganja Filipu nĩ aatwarire ndũmĩrĩri ĩyo njega kũrĩ Angiriki acio. (Joh. 12:​20-25) O na gũtuĩka Jesu nĩ aathingataga wĩra wa kũhunjia ũhoro mwega-rĩ, ũcio toguo ũndũ ũrĩa eekaga ũtũũro-inĩ. w15 10/15 3:13, 14

O na gũtuĩka kaingĩ arutwo a Jesu nĩ maakararanagia nũ mũnene thĩinĩ wao, Jesu ndaanogagio nĩo. Ningĩ nĩ aamarũngaga rĩrĩa maaga kũrũmĩrĩra ũtaaro wake. Aamarũngaga arĩ na wendo na ũhooreri, marĩ handũ harĩa hagĩrĩire, ihinda rĩrĩa rĩagĩrĩire. (Mar. 9:33-37) Onagia ciana ciaku wendo na njĩra ya gũciherithia kana gũcirũnga. Rĩmwe na rĩmwe gũtaarĩria mwana waku kĩrĩa kĩratũma uuge atĩ ũndũ mũna nĩ wagĩrĩire kana ndwagĩrĩire nĩ kũiganu. Kũrĩ hĩndĩ mwana waku angĩaga kũrũmĩrĩra ũtaaro waku. (Thim. 22:15) Rĩrĩa gwathiĩ ũguo, wĩgerekanagie na Jesu. Thiĩ na mbere gũtongoria, kũmenyeria, na kũrũnga mwana waku ũrĩ na wetereri. Rĩrĩa ũrenda kũrũnga mwana waku, caria ihinda rĩrĩa rĩagĩrĩire, na handũ harĩa haagĩrĩire, na wĩke ũguo na njĩra ya ũhooreri. Mwarĩ wa Ithe witũ Elaine kuuma Afrika ya Mũhuro oigaga ũũ: “Aciari akwa matiaagaga kũnũnga. Mangĩanjĩrire atĩ nĩ mekũherithia nĩ ũndũ wa kwaga gwathĩka, maatigagĩrĩra nĩ meka ũguo. Ĩndĩ matiaherithagia na marakara kana matandaarĩirie gĩtũmi gĩa kũherithia. Nĩ ũndũ ũcio, nĩ ndeeiguaga ndĩna ũgitĩri. Nĩ ndaamenyaga maũndũ marĩa ndaagĩrĩirũo nĩ gwĩka na marĩa itaagĩrĩirũo nĩ gwĩka.” w15 11/15 1:5, 6

Korũo Ngai ndendete andũ-rĩ, hihi ũtũũro wa mahinda marĩa maroka ũngĩgakorũo ũhaana atĩa? Ũtũũro ũngĩgakorũo ũrĩ mũru mũno nĩ ũndũ wa andũ kwĩyatha matongoretio nĩ Shaitani, ngai ĩrĩa ya gũkũ thĩ ĩtarĩ wendo na tha. (2 Kor. 4:4; 1 Joh. 5:19; Kũg. 12:​9, 12) Tiga nĩ wendo wa Ngai, thĩ ĩngĩgakorũo ĩrĩ njũru mũno. Rĩrĩa Shaitani aareganire na wathani wa Jehova, nĩ aahĩtithirie Adamu na Hawa o nao maregane naguo. Eekĩrĩire nganja kĩhooto kĩa Jehova gĩa gwathana. Shaitani eendaga kuonania atĩ wathani wake nĩguo mwega gũkĩra wa Jehova. (Kĩam. 3:​1-5) O na gũtuĩka Jehova nĩ etĩkĩrĩtie Shaitani onanie kana ũrĩa oigire nĩ ũhoro wa ma-rĩ, ũndũ ũcio no wa ihinda inini. Nĩ ũndũ wa ũũgĩ wake mũnene, Jehova nĩ etĩkĩrĩtie ihinda rĩa kũigana rĩhĩtũke nĩguo onanie wega atĩ gũtirĩ wathani ũngĩ ũngĩhota gũtongoria andũ tiga wake. Moimĩrĩro moru nĩ monanĩtie atĩ Shaitani, o na andũ matingĩhota gũtũtongoria wega. w15 11/15 3:3, 4

Nĩ ũndũ wa gũkorũo na wĩnyihia, ndungata cia Jehova, nĩ ihotaga gwathĩkĩra ũtaaro wa bata mũno ũrĩa waheanirũo nĩ Jesu. Hĩndĩ ya Mahunjio make ma Kĩrĩma-inĩ oigire ũũ: “Nĩmũiguĩte atĩ nĩkweranirũo ũũ: Endaga mũndũ wa itũũra rĩanyu, na ũthũũrage mũndũ wĩ muku nawe; no niĩ ngũmwĩra atĩrĩ, Endagai andũ arĩa marĩ muku na inyuĩ, na mũhoyagĩre arĩa mamũnyariraga; nĩ getha mũtuĩke ariũ a Ithe wanyu ũrĩa wĩ Igũrũ: tondũ nĩatũmaga riũa rĩake rĩrathĩre andũ arĩa oru, o na arĩa ega; ningĩ nĩoiragĩria mbura arĩa athingu, o na arĩa aaganu.” (Mat. 5:​43-45) Tondũ tũrĩ ndungata cia Ngai no mũhaka twĩrute kwendaga thũ citũ, gũtekũmakania ũrĩa iratwĩkĩra. Hingo ciothe nĩ twagĩrĩirũo nĩ kuonania atĩ nĩ twendete Jehova na andũ arĩa angĩ. O na angĩkorũo andũ amwe matiĩtĩkagĩra ndũmĩrĩri ya Ũthamaki nĩ twagĩrĩirũo nĩ kũmateithia rĩrĩa marĩ na thĩna. w15 11/15 4:17, 19, 20

Andũ a Ngai nĩ makoretwo makĩhũthĩra ũhoti wao wa kwaranĩria kũgoocithia Jehova na kũmenyithia arĩa angĩ wendi wake. Mahinda-inĩ maya andũ a Jehova nĩ marahũthĩra ũhoti ũcio gũtaũra Bibilia nĩguo andũ aingĩ merute ũhoro wa Jehova. Mahinda-inĩ maya kũrĩ na Bibilia nyingĩ itaũrĩtwo. O na kũrĩ ũguo Bibilia icio nĩ itiganĩte harĩ ũrĩa citaũrĩte ũhoro ũrĩa warĩ maandĩko-inĩ marĩa ma tene mũno ma Kiugo kĩa Ngai. Mĩaka-inĩ ya 1940 Kamĩtĩ ya Ũtaũri wa Bibilia ya New World nĩ yathondekire maũndũ matatũ marĩa makoretwo magĩtongoria harĩ gũtaũra Bibilia ĩyo na makĩria ma thiomi 130. Maũndũ macio nĩ: (1) Gũtheria rĩĩtwa rĩa Ngai na njĩra ya kũrĩcokia harĩa hothe rĩagĩrĩirũo gũkorũo thĩinĩ wa Maandĩko. (Mat. 6:9) (2) Gũtaũra kiugo gwa kiugo ũhoro ũrĩa warĩ thĩinĩ wa maandĩko marĩa ma tene mũno ma Kiugo kĩa Ngai harĩa gũkũhoteka, ĩndĩ kũrĩa gũtangĩhoteka magataũra rĩciria rĩrĩa rĩarĩ ho. (3) Kũhũthĩra ciugo andũ megũthoma na mataũkĩrũo nĩcio.​—Neh. 8:8. w15 12/15 2:1, 2

Karumbeta kangĩruta mũgambo ũtaramenyeka gĩtũmi kĩaguo, thigari no cingĩre ũgwati-inĩ wa gũtharĩkĩrũo nĩ thũ. O ũndũ ũmwe na ũcio, tũngĩhũthĩra ciugo itegũtaũkĩra andũ wega no tũmatukanie kana tũmatongorie na njĩra ĩrĩa ĩtagĩrĩire. (1 Kor. 14:9) O na gũtuĩka wendi witũ nĩ kwarĩria andũ na njĩra megũtaũkĩrũo nĩyo, nĩ wega ningĩ kwĩmenyerera kũmaarĩria ũũru kana na njĩra ĩtarĩ ya gĩtĩo. Jesu nĩ atũigĩire kĩonereria kĩega mũno harĩ gũthuura ciugo iria ciagĩrĩire. Ta wĩcirie ũhoro wa mĩario yake ĩrĩa ĩkoragwo thĩinĩ wa Mathayo 5 nginya 7. Thĩinĩ wa mĩario ĩyo, Jesu ndaahũthĩrire ciugo nditũ na itarĩ na kũrĩa irĩ atĩ nĩguo agegie athikĩrĩria ake. Ningĩ ndaahũthagĩra ciugo igũtuuria andũ. Ithenya rĩa ũguo, aahũthagĩra ciugo hũthũ na iria andũ megũtaũkĩrũo nĩcio nĩguo ahutie ngoro ciao. Kwa ngerekano, nĩguo ateithie andũ matige gũtangĩkaga nĩ ũndũ wa irio aagwetire ũrĩa Jehova aheaga nyoni irio. Agĩcoka akĩringithania athikĩrĩria ake na nyoni, akĩũria ũũ: “Githĩ inyuĩ mũtikĩrĩ bata mũnene kũrĩ icio?” (Mat. 6:26) Na githĩ icio ti ciugo hũthũ na irahutia ngoro mũno! w15 12/15 3:13, 14

Kwendana ta ariũ a nyina ũmwe nĩ kuuga atĩa? Kiugo gĩa Kĩngiriki phi·la·del·phiʹa, kĩrĩa Paulo aahũthĩrire kiugaga “kwenda mũndũ ũrĩa mũciaranĩirũo nake.” Wendo ũcio wa kwenda mũndũ ta tũrĩ a nyina ũmwe nĩ ũrata mũnene ta ũrĩa ũkoragwo gatagatĩ ka andũ a famĩlĩ kana arata a hakuhĩ mũno. (Joh. 11:36) Ti gwĩtua twĩtuaga atĩ tũrĩ aarĩ na ariũ a Ithe ũmwe, ĩndĩ ũguo nĩguo kũrĩ. (Mat. 23:8) Wendo ũrĩa tũkoragwo naguo nĩ ũtaarĩirio wega mũno nĩ ciugo ici: “Onanagiai wendo mũnene ta ũrĩa ũkoragwo na andũ a nyina ũmwe. Harĩ kũheana gĩtĩo, koragwoi mũrĩ a mbere.” (Rom. 12:10) Wendo ũcio, hamwe na wendo wa a·gaʹpe ũrĩa ũtongoragio nĩ mootaro ma Kiugo kĩa Ngai nĩ ũteithagia andũ a Ngai gũkorũo marĩ arata a hakuhĩ na gũkorũo na ũrũmwe. Akristiano othe nĩ ta ariũ a nyina ũmwe gũtekũmakania moimĩte bũrũri ũrĩkũ. (Rom. 10:12) Jehova nĩ atũrutĩte kwendana ta ariũ a nyina ũmwe.​—1 Thes. 4:9. w16.01 1:5, 6

Wendo witũ harĩ Jesu nĩ ũtũtindĩkaga kũhunjia na kũruta andũ na kĩyo. (Mat. 28:​19, 20; Luk. 4:43) Ihinda-inĩ rĩa Kĩririkano tũkoragwo na mweke wa gũtuĩka mapainia a gũteithĩrĩria tũhunjie mathaa 30 kana 50. Hihi no ũbange gũtuĩka painia wa gũteithĩrĩria ihinda-inĩ rĩu? Mũrũ wa Ithe witũ ũmwe wa ndigwa wa mĩaka 84 ndoonaga ta angĩhota gũtuĩka painia wa gũteithĩrĩria nĩ ũndũ wa ũkũrũ na mathĩna ma mwĩrĩ. O na kũrĩ ũguo mapainia a gĩcigo kĩao nĩ maamũteithĩrĩirie. Makĩĩrutĩra kũmũkuaga na magĩthuura gĩcigo kĩrĩa angĩhota kũhunjia, na nĩ ũndũ ũcio agĩkinyia mathaa 30. Hihi no wĩrutĩre gũteithia mũndũ atuĩke painia wa gũteithĩrĩria ihinda-inĩ rĩa Kĩririkano? Ma nĩ atĩ ti andũ othe mangĩhota gũtuĩka mapainia a gũteithĩrĩria. O na kũrĩ ũguo, no tũhũthĩre mahinda na hinya ũrĩa tũrĩ naguo kuongerera ũtungata witũ harĩ Jehova. w16.01 2:7, 11

Angĩkorũo gũtingĩhoteka kũmenya marĩĩtwa ma Aisiraeli othe a kĩĩroho-rĩ, Akristiano a ngʼondu ingĩ mangĩkĩhota atĩa ‘gũtwarana nao’? Bibilia yugaga atĩ andũ acio ikũmi ‘nĩmakanyita gĩcora kĩa nguo ya mũndũ Mũyahudi, makiugaga atĩrĩ, Nĩtũgũtwarana nawe, nĩ ũndũ nĩtũiguĩte atĩ Ngai e hamwe na inyuĩ.’ O na gũtuĩka mũhari ũcio wa Bibilia ũgwetete o Mũyahudi ũmwe, ciugo “nawe” na “hamwe na inyuĩ” ironania nĩ makĩria ma mũndũ ũmwe. Ũndũ ũcio wonanagia atĩ Mũyahudi ũcio ti mũndũ ũmwe no arũgamagĩrĩra gĩkundi kĩa Akristiano aitĩrĩrie maguta marĩ othe. Arĩa a ngʼondu ingĩ nĩ moĩ ũguo, na nĩ matungatagĩra Jehova marĩ hamwe na gĩkundi kĩu. Matirabatara kũmenya marĩĩtwa ma arĩa othe aitĩrĩrie maguta atĩ nĩguo mamarũmĩrĩre marĩ mũndũ ũmwe ũmwe. Bibilia yonanagia atĩ Jesu nĩwe Mũtongoria witũ na nĩ ũndũ ũcio tũtiagĩrĩire kũrũmĩrĩra mũndũ.​—Mat. 23:10. w16.01 4:4

Wendo nĩguo kĩndũ kĩrĩa tũbataraga makĩria ũtũũro-inĩ witũ wothe. Andũ nĩ mabataraga na nĩ meriragĩria mũno kwendwo. Na to wendo ta ũrĩa ũkoragwo gatagatĩ ka mũndũrũme na mũtumia. Nĩ twendete gũkorũo na ũrata na ũkuruhanu na andũ arĩa angĩ. Ĩndĩ wendo ũrĩa tũbataraga makĩria nĩ wa Jehova. Andũ aingĩ mationaga ta kũngĩhoteka mũndũ agĩe na ũrata wa hakuhĩ na Ngai Mwene-Hinya-Wothe. Hihi ithuĩ nĩ tũkoragwo na nganja ta icio? Aca! Bibilia nĩ yonanagia atĩ nĩ kũrĩ andũ manatuĩka arata a Ngai. Gwĩcũrania ũhoro wa cionereria ciao nĩ kwa bata tondũ o na ithuĩ no twende mũno kũgĩa na ũrata ta ũcio. Iburahimu nĩ ũmwe wa arĩa maarĩ na ũrata ta ũcio. (Jak. 2:23) Nĩ kĩĩ gĩateithirie Iburahimu kũgĩa na ũrata wa hakuhĩ hamwe na Jehova? Ũndũ ũrĩa mũnene wamũteithirie nĩ gũkorũo na wĩtĩkio. Bibilia ĩmwĩtaga “ithe wa arĩa othe marĩ na wĩtĩkio.”​—Rom. 4:11. w16.02 1:1, 2

Hezekia aarĩ mũriũ wa ũmwe wa athamaki arĩa oru biũ a Juda. O na kũrĩ ũguo, aatuĩkire mũthamaki mwega mũno. (2 Ath. 18:6) Hezekia eerutanĩirie kũrũnga maũndũ moru marĩa ithe eekĩte. Eekire ũguo na njĩra ya gũtheria hekarũ, kũruta magongona ma kweheria mehia ma andũ, na gũthũkangia mĩhianano. (2 Maũ. 29:​1-11, 18-24; 31:1) Hezekia nĩ oonanagia ũmĩrĩru na wĩtĩkio mũrũmu rĩrĩa acemania na moritũ manene, ta rĩrĩa Senakeribu mũthamaki wa Ashuri eendaga gũtharĩkĩra Jerusalemu. Hĩndĩ ĩyo eehokire Ngai amahonokie na akĩhũthĩra ciugo na kĩonereria gĩake gwĩkĩra Aisiraeli hinya. (2 Maũ. 32:​7, 8) Thutha ũcio rĩrĩa Hezekia aarũngirũo nĩ ũndũ wa gwĩtũũgĩria nĩ eenyihirie na akĩĩrira. (2 Maũ. 32:​24-26) Hezekia ndaarekire mũrerere wake ũthũkie ũtũũro wake wa thutha-inĩ. Ithenya rĩa ũguo, oonanirie atĩ aarĩ mũrata wa Jehova na agĩtũigĩra kĩonereria kĩega. w16.02 2:11

Wendo no ũgũteithie kũgĩa na ũigananĩru harĩ kuonania wĩhokeku. Kwa ngerekano, no ũkorũo ũmenyete atĩ mũrũ kana mwarĩ wa Ithe witũ nĩ ekĩte mehia maritũ. No wende kuonania wĩhokeku harĩ we makĩria angĩkorũo nĩ mũrata waku wa gĩtĩ kĩa mbere kana nĩ mũndũ wa famĩlĩ. No ũngĩhithĩrĩra mehia macio, ndũngĩkorũo ũrĩ mwĩhokeku harĩ Ngai. Wagĩrĩirũo kũiga wĩhokeku waku harĩ Jehova mbere. Korũo ũrĩ na wendo ĩndĩ wonanie ũmĩrĩru. Ĩra mũrata ũcio waku kana mũndũ wa famĩlĩ acarie ũteithio wa athuri a kĩũngano. Angĩaga gwĩka ũguo, wĩhokeku waku harĩ Ngai wagĩrĩirũo gũgũtindĩka wĩre athuri ũhoro ũcio. Weka ũguo, ũkuonania atĩ ũrĩ mwĩhokeku harĩ Jehova na nĩ wendete mũrata kana mũndũ ũcio wa famĩlĩ, tondũ athuri nĩ mekũgeria kũmũrũnga na njĩra ya ũhooreri.​—Alaw. 5:1. w16.02 4:14

“Ciĩko cia wĩyamũrĩri Ngai” nĩ maũndũ marĩa wĩkaga thĩinĩ wa kĩũngano ta gũthiĩ mĩcemanio na kũhunjia, na maũndũ mangĩ ma kĩĩroho marĩa matonekaga nĩ andũ angĩ ta mahoya na wĩruti waku kĩũmbe. Mũndũ wĩyamũrĩire Jehova ndarĩonaga maũndũ macio marĩ mũrigo. Ithenya rĩa ũguo, arĩkoragwo na mwerekera ta wa Mũthamaki Daudi ũrĩa woigire ũũ: “Niĩ ngenagio no gwĩka ũrĩa wendaga, wee Ngai wakwa; ĩĩ-ni, kĩrĩra gĩaku kĩrĩ o ngoro-inĩ yakwa.” (Thab. 40:8) Nĩ wega kũririkana atĩ, warĩkia kwĩyamũrĩra Jehova na kũbatithio, Jehova agaagũcirithia ũrĩ o wiki. Nĩ ũndũ ũcio, ndwagĩrĩirũo kũmũtungatĩra tondũ andũ angĩ nĩ mareka ũguo, o na akorũo nĩ aciari aku. Mĩthiĩre yaku ya ũtheru na ciĩko cia wĩyamũrĩri Ngai ciagĩrĩirũo kuonania atĩ nĩ wendete ũhoro wa ma kuuma ngoro na nĩ ũrakũra kĩĩroho nĩguo ũbatithio. w16.03 2:10, 12, 15

Watho wa Musa warĩ ta rũthingo rwa kũgitĩra Aisiraeli kuumana na mĩtugo mĩũru na ũthathaiya wa maheeni wa ndũrĩrĩ iria ciamathiũrũrũkĩirie. Rĩrĩa Aisiraeli mathĩkĩra Ngai, nĩ aamarathimaga mũno. No rĩrĩa maamũremera nĩ maagĩaga na moimĩrĩro moru. (Gũcok. 28:​1, 2, 15) Harĩ ũndũ ũngĩ watũmaga mabatare ũtongoria mwerũ. Watho wahaaragĩria Aisiraeli nĩ ũndũ wa gũka kwa Mesia, ũndũ ũrĩa warĩ wa bata mũno harĩ muoroto wa Jehova. Watho wamaririkanagia atĩ matiarĩ akinyanĩru. Ningĩ nĩ wamateithagia kũmenya atĩ nĩ maabataraga ũkũũri, igongona ikinyanĩru rĩa kũhumbĩra mehia. (Gal. 3:19; Ahib. 10:​1-10) Makĩria ma ũguo, watho nĩ wateithirie kũgitĩra mũhĩrĩga ũrĩa Mesia angĩaciarĩirũo na ũgĩteithia Aisiraeli mamũmenye rĩrĩa ookire. Kwoguo watho warĩ “mũtongoria” wa ihinda inini wa kũmakinyia kũrĩ Kristo. w16.03 4:6, 7