Juni

O na mũndũ angiuga ũndũ ũtũrakarie, kũmũcokeria na njĩra njega no gũkorũo na moimĩrĩro mega. (Thim. 15:1) Kwa ngerekano nĩ kũrĩ hĩndĩ kamwana kamwe ka mwarĩ wa Ithe witũ ũmwe ũtarĩ mũhiku kaarĩ na mĩthiĩre mĩũru o na gũtuĩka nĩ geetuaga kega. Mwarĩ wa Ithe witũ ũmwe atarĩ na ũũru eerire nyina wa kamwana kau ũũ: “Nĩ ũnanĩtie mwana ũcio waku mũno.” Mwarĩ wa Ithe witũ ũcio aambire gwĩcũrania agĩcoka akĩmũcokeria ũũ: “Nĩ ma mwana wakwa ndarĩ na mĩthiĩre mĩega ĩndĩ no ndĩrageria kũmũteithia. Thutha wa Hari–​Magedoni nĩrĩo tũkamenya wega.” Nĩ ũndũ wa gũcokeria mwarĩ wa Ithe witũ ũcio na njĩra ya ũhooreri, aarĩ a Ithe witũ acio maathire o na mbere gũkorũo marĩ arata, na ũndũ ũcio ũgĩteithia kamwana kau tondũ nĩ kaiguire ndeereti ĩyo. Nĩ kaamenyire atĩ nyina ndanogetio nĩ gũgateithia. Ũndũ ũcio nĩ watũmire gatigane na arata oru, gakĩbatithio, na thutha-inĩ gagĩtwo gagatungate Betheli. O na angĩkorũo tũraria na aarĩ na ariũ a Ithe witũ, andũ a famĩlĩ ciitũ, kana andũ tũtoĩ, hingo ciothe twagĩrĩirũo kũhũthagĩra ciugo ‘irĩ na wega wa Ngai, ta ciĩkĩrĩtwo cumbĩ.’​—Kol. 4:6. w15 12/15 3:15, 17

Korũo warĩ ũmwe wa arutwo arĩa meyoneire ũndũ ũcio ndũngĩkariganĩrũo nĩ mũthenya ũcio. Ndũngĩkoragwo na nganja o na hanini atĩ ũrĩ mũitĩrĩrie maguta kũgerera roho wa Ngai, na makĩria angĩkorũo nĩ wagĩire na ũhoti wa kwaria rũthiomi rũngĩ. (Atũm. 2:​6-12) No rĩu kĩũria nĩ gĩkĩ: Hihi arĩa othe maitagĩrĩrio maguta kũgerera roho mũtheru, maitagĩrĩrio na njĩra ya magegania o ta ĩrĩa yahũthĩrirũo harĩ andũ acio ta 120? Aca. Arĩa angĩ mookĩte Jerusalemu mũthenya ũcio maaitĩrĩirio maguta rĩrĩa maabatithagio. (Atũm. 2:38) Andũ acio matiagĩire na nĩmĩ ciatariĩ ta nĩnĩmbĩ cia mwaki igũrũ rĩa mĩtwe yao. Ũndũ ũngĩ nĩ atĩ ti Akristiano othe aitĩrĩrie maguta maitagĩrĩrio maguta rĩrĩa marabatithio. Kwa ngerekano Asamaria maaitĩrĩirio maguta kũgerera roho mũtheru ihinda rĩna thutha wa kũbatithio. (Atũm. 8:​14-17) Nao Korinelio na andũ a nyũmba yake maaitĩrĩirio maguta kũgerera roho mũtheru mbere ya kũbatithio.​—Atũm. 10:​44-48. w16.01 3:3, 5

Nĩ ũndũ wa wĩnyihia, Akristiano aitĩrĩrie maguta nĩ mamenyaga atĩ matikoragwo na roho mũtheru ũkĩrĩte ũrĩa arĩa marĩ na kĩĩrĩgĩrĩro gĩa gũtũũra gũkũ thĩ makoragwo naguo. Mationaga ta marĩ na ũmenyo kana ũtaũku wa mwanya kana makeyona marĩ a bata gũkĩra andũ arĩa angĩ. Ningĩ matingĩĩra mũndũ atĩ nĩ aitĩrĩirio maguta na mamwĩre ambĩrĩrie kũrĩa mũgate na kũnyua ndibei hĩndĩ ya Kĩririkano. Nĩ ũndũ wa wĩnyihia nĩ mamenyaga atĩ Jehova nĩwe ũthuuraga arĩa egũitĩrĩria maguta. Akristiano aitĩrĩrie maguta matiĩrĩgagĩrĩra arĩa angĩ mamekĩre maũndũ na njĩra ya mwanya. (Ef. 1:​18, 19; Afil. 2:​2, 3) Roho wa Jehova wamarutĩire ũira o mũndũ arĩ wiki, na gũtirĩ mũndũ ũngĩ wamenyire ũhoro ũcio. Maandĩko nĩ matwĩraga twĩtheme gwĩtĩkia na ihenya mũndũ ũroiga atĩ nĩ aamũrĩtwo nĩ Ngai.​—Kũg. 2:2. w16.01 4:6, 7

Makĩria ma riita rĩmwe Jehova nĩ aaingĩrĩire akĩgitĩra Iburahimu na Sara, o na nĩ kũrĩ hĩndĩ aaringire kĩama nĩguo amagitĩre. (Kĩam. 12:10-20; 20:​2-7, 10-12, 17, 18) Maũndũ macio eeyoneire nĩ meekĩrire wĩtĩkio wake hinya mũno. Hihi ithuĩ no tũhote gũkũria ũrata na Ngai? Ĩĩ! O ta Iburahimu, o na ithuĩ nĩ tũrabatara kwĩruta ũhoro wa Jehova. Mahinda-inĩ maya ũmenyo na maũndũ marĩa tũrabatara nĩguo tũkũrie ũrata na Ngai marĩ thĩinĩ wa Bibilia. Iburahimu aarĩ na ũũgĩ mũnini mũno ũringithanĩtio na ũrĩa tũrĩ naguo. (Dan. 12:4) Kiugo kĩa Ngai kĩiyũrĩte mũthithũ wa goro ũrĩa ũtũteithagia kũrikĩria ũmenyo witũ wĩgiĩ “mwene igũrũ na thĩ” na ũgatũma tũmũtĩe na tũmwende mũno. (Kĩam. 14:22) Wendo na gĩtĩo kĩu nĩ itũtindĩkaga kũmwathĩkĩra. Tweka ũguo nĩ tuonaga ũrĩa atũgitagĩra na agatũrathima na ũndũ ũcio ũgatũma tũmwĩhoke. Twamũtungatĩra na ngoro itũ yothe nĩ tũiguaga tũiganĩire, tũgakorũo na thayũ na gĩkeno. (Thab. 34:8; Thim. 10:22) O ũrĩa tũrathiĩ na mbere kũmenya Jehova na kũmwĩhoka, wĩtĩkio witũ harĩ we na ũrata witũ hamwe nake ũrĩthiaga ũkĩgĩaga hinya. w16.02 1:7, 8

Ciugo icio cionanagia atĩ Mariamu nĩ aamenyete Maandĩko wega. Aaririe ciugo itariĩ ta iria ciaaririo nĩ Hana, nyina wa mũnabii Samueli rĩrĩa aahoyaga. (1 Sam. 2:​1-10) Mariamu aagwetire ũhoro uumĩte Maandĩko-inĩ kĩndũ maita 20 thĩinĩ wa ciugo icio ciake. Hatarĩ nganja, Mariamu nĩ eendete kwaria ũhoro wa ma iria eerutĩte kuuma kũrĩ Jehova Mũrata wake ũrĩa mũnene mũno, na kuuma Kiugo-inĩ gĩake. O ta Mariamu, rĩmwe na rĩmwe Jehova no atũhe mawĩra tũrona marĩ maritũ. O ta ũrĩa Mariamu eekire, twagĩrĩirũo nĩ kwĩiga moko-inĩ ma Jehova tũrĩ na wĩnyihia twĩhokete atĩ nĩ egũtũteithia. No twĩgerekanie na wĩtĩkio wa Mariamu na njĩra ya gũthikagĩrĩria na kinyi maũndũ marĩa tũreruta megiĩ Jehova na mĩoroto yake, gwĩcũrania maũndũ ma kĩĩroho, na kwĩraga arĩa angĩ tũkenete maũndũ marĩa twĩrutĩte.​—Thab. 77:​11, 12; Luk. 8:18; Rom. 10:15. w16.02 2:17, 18

Thĩinĩ wa thĩ yothe andũ ethĩ ngiri nyingĩ nĩ mabatithagio o mwaka. (Koh. 12:1) Aciari Akristiano o hamwe na athuri a kĩũngano nĩ mendaga gũtigĩrĩra atĩ andũ ethĩ maratua itua rĩu na kwĩyendera, na marĩ na ũtaũku ũrĩa wagĩrĩire wĩgiĩ kũbatithio. Ikinya rĩa kwĩyamũrĩra Ngai na rĩa kũbatithio nĩ kĩambĩrĩria kĩa ũtũũro mwerũ harĩ Mũkristiano. O na gũtuĩka ũtũũro ũcio mwerũ nĩ ũrehagĩra Mũkristiano irathimo nyingĩ kuuma kũrĩ Jehova, nĩ ũtũmaga okĩrĩrũo mũno nĩ Shaitani. (Thim. 10:22; 1 Pet. 5:8) Nĩkĩo aciari Akristiano mendaga kũhũthĩra ihinda gũteithia ciana ciao imenye gũtuĩka mũrũmĩrĩri wa Kristo nĩ kuuga atĩa. Ciana iria itarĩ na aciari Akristiano, athuri a kĩũngano nĩ maciteithagia marĩ na wendo nĩguo itaũkĩrũo kwĩyamũrĩra Ngai na kũbatithio nĩ kuuga atĩa. (Luk. 14:​27-30) O ta ũrĩa mũndũ abataraga kwĩharĩria wega nĩguo ahote kũrĩkia mwako, noguo mũndũ abataraga kwĩhaarĩria wega nĩguo ahote gũtungatĩra Jehova arĩ mwĩhokeku “nginya mũico.”​—Mat. 24:13. w16.03 1:1, 2

Watho wa Musa waheanĩtwo kũrĩ rũrĩrĩ rwa Isiraeli tu. Ngũrani na ũguo, Aisiraeli a kĩĩroho mangĩoimire ndũrĩrĩ-inĩ nyingĩ. Watho wa Musa watongoragia rũrĩrĩ rwa Isiraeli thĩinĩ wa Bũrũri wa Kĩĩranĩro. Mawatho macio maandĩkĩtwo ihiga-inĩ. No “watho wa Kristo” ũrĩa Aisiraeli a kĩĩroho maaheirũo, mũthingi waguo warĩ mootaro maandĩkĩtwo ngoro-inĩ ciao. “Watho wa Kristo” ũngĩahũthĩkire na ũgune Akristiano o kũrĩa guothe mangĩakorirũo marĩ. (Gal. 6:2) Aisiraeli a kĩĩroho nĩ mangĩagunĩkire mũno kuumana na ũtongoria wa Ngai kũgerera harĩ Mũrũwe. Kahinda kanini kĩrĩkanĩro kĩrĩa kĩerũ gĩtanambĩrĩria kũruta wĩra, Jesu nĩ aaheanire mawatho merĩ ma bata mũno. Wa mbere wahutĩtie wĩra wa kũhunjia. Naguo wa kerĩ wahutĩtie mĩthiĩre ĩrĩa arũmĩrĩri a Jesu maagĩrĩirũo gũkorũo nayo na ũrĩa maagĩrĩirũo gwĩkĩra Akristiano arĩa angĩ. Mawatho macio maaheanirũo kũrĩ Akristiano othe, na nĩ ũndũ ũcio mahũthĩkaga harĩ athathaiya othe a Jehova ũmũthĩ, o na angĩkorũo marĩ na kĩĩrĩgĩrĩro gĩa gũthiĩ igũrũ kana gĩa gũtũũra gũkũ thĩ. w16.03 4:10, 11

Mũthuri ũrenda kũmenyeria mũrũ wa Ithe witũ, agĩrĩirũo nĩ kwamba gũthondeka ũrata nake na acarie hĩndĩ ĩrĩa njagĩrĩru. Makinya marĩa mũthuri wa kĩũngano ekuoya nĩguo athondeke ũrata ta ũcio, mekũringana na maũndũ ma kwao na ũndũire wa bũrũri wao. Ĩndĩ, gũtekũmakania kũrĩa ũikaraga, angĩkorũo o na ũrĩ na mĩhangʼo mĩingĩ nĩ ũgũcaria mahinda ma gũkorũo hamwe na mũrũ wa Ithe witũ ũrĩa ũramenyeria, nĩ ta ũramwĩra ũũ: “Ũrĩ wa bata mũno harĩ niĩ.” Ma nĩ atĩ, o kũrĩa guothe mangĩkorũo marĩ, arĩa maramenyerio no makene mũno nĩ ũndũ wa kuona ũrĩa mararũmbũiyio na wendo. Ma nĩ atĩ, mũrutani mwega nĩ endete kũmenyeria andũ arĩa angĩ. Makĩria ma ũguo, no mũhaka ende mũndũ ũrĩa aramenyeria. (Ringithania Johana 5:20.) Ũndũ ũcio nĩ wa bata nĩkĩ? Mũrutwo angĩona atĩ mũrutani nĩ aramũrũmbũiya na wendo, no ũkorũo ũrĩ ũndũ mũhũthũ kwamũkĩra ũteithio ũrĩa araheo. Nĩ ũndũ ũcio inyuĩ athuri rĩrĩa mũramenyeria arĩa angĩ, makĩria ma gũkorũo mũrĩ arutani, tuĩkai arata ega.​​—Thim. 17:17; Joh. 15:15. w15 4/15 1:19, 20

Ĩ korũo Bibilia ndĩtaarĩirie makĩria ũhoro wa Mũthamaki Azaria (Mũthamaki Uzia) o ta ũrĩa ĩtataarĩirie makĩria ũhoro wĩgiĩ maũndũ mamwe? (2 Ath. 15:​7, 32; 2 Maũ. 26:​3-5, 16-21) Hihi ũndũ ũcio nĩ ũngĩtũmaga wĩkĩrĩre nganja ũthingu wa Ngai? Kana hihi nĩ ũngĩiganagĩra atĩ ũhoro ũrĩa ũrĩ thĩinĩ wa Bibilia nĩ mũiganu wa gũtũteithia tuone biũ atĩ hingo ciothe Jehova arũmagĩrĩra kĩhooto na nĩwe gĩthimi kĩrĩa kĩagĩrĩire kĩa wega na ũru? (Gũcok. 32:4) O ũrĩa tũrĩthiaga tũkĩmenyaga ngumo cia Jehova wega makĩria, noguo tũrĩmwendaga makĩria na tũkamwĩhoka, na nĩ ũndũ ũcio tũtirĩbataraga atũtaarĩrie itũmi cia maũndũ mothe marĩa ekaga. Ririkana atĩ kwenda Jehova na kũmwĩhoka kũrĩkũraga kũringana na ũrĩa ũrekĩra kĩyo kwĩruta na gwĩcũũrania Kiugo gĩake. (Thab. 77:​12, 13) Ningĩ, kwĩruta Bibilia nĩ kũrĩkagĩra hinya ũrata waku na Jehova na gũgatũma ũmũkuhĩrĩrie mũno. w15 4/15 3:8, 10

Araika nĩ ‘njamba irĩ hinya.’ Nĩ marĩ ũhoti na ũũgĩ ũkĩrĩte wa andũ. Araika arĩa ehokeku mahũthagĩra hinya wao gwĩka maũndũ mega. Kwa ngerekano, kũrĩ hĩndĩ mũraika wa Jehova oragire thigari 185,000 cia Aashuri, arĩa maarĩ thũ cia andũ ake. Mũndũ ũmwe o na kana mbũtũ ngʼima ndĩngĩahotire gwĩka ũguo. (2 Ath. 19:35) Hĩndĩ ĩngĩ narĩo mũraika nĩ aahũthĩrire ũhoti na ũtaũku rĩrĩa aahingũrĩire arutwo a Jesu kuuma njera. O na gũtuĩka thigari cia njera ciarũgamĩte o hakuhĩ na mĩrango, itiamenyire mũraika akĩhingũra mĩrango, akĩrekereria atũmwo, na akĩhinga mĩrango. (Atũm. 5:​18-​23) Araika ehokeku mahũthagĩra hinya wao gwĩka maũndũ mega, no Shaitani ahũthagĩra hinya wake gwĩka maũndũ moru. Na hatarĩ nganja, nĩ arĩ hinya na ũhoti mũingĩ. Maandĩko mamwĩtaga “mũnene wa gũkũ thĩ.”​​—Joh. 12:31. w15 5/15 1:5, 6

O na angĩkorũo nĩ tũingĩrĩte kana tũtingĩrĩte thĩinĩ wa kĩhiko, no mũhaka twĩrutanĩrie gwĩthema mĩthemba yothe ya ngomanio itagĩrĩire. Hihi nĩ ũndũ mũhũthũ? Aca! Kwa ngerekano, angĩkorũo ũrĩ mũndũ mwĩthĩ, no ũigue andũ arĩa mũthomaga nao makĩĩgana ũrĩa makomanagia na mũndũ o ũrĩa menda, kana ũrĩa matũmanagĩra ndũmĩrĩri cia ũra-thoni. Thĩinĩ wa mabũrũri mamwe mũtugo ũcio wa gũtũmanĩra ndũmĩrĩri cia ũra-thoni wonagwo ũrĩ ũndũ ũmwe na gũtũmĩra mũndũ mbica ya ũra-thoni ya mwana. Bibilia yugaga ũũ: “Mũndũ wa kũhũra maraya, nĩ mwĩrĩ wake mwene ekwĩhia.” (1 Kor. 6:​18) Andũ aingĩ nĩ manyamarĩkĩte na magakua nĩ ũndũ wa gũtherema kwa mĩrimũ ĩrĩa ĩgwatanagio kũgerera ngomanio. Andũ aingĩ ethĩ arĩa maneingĩria thĩinĩ wa ngomanio itagĩrĩire moigaga atĩ nĩ meriraga mũno nĩ ũndũ wa ũguo meekire. Moimĩrĩro ma ngomanio itagĩrĩire nĩ ngũrani mũno na ũrĩa igaathagĩrĩrio thĩinĩ wa mabuku, ngathĩti, thenema, TV, nyĩmbo, na maũndũ-inĩ mangĩ ta macio ma thĩ ĩno. Maũndũ macio makoragwo marongoreirio gũtũma andũ mecirie atĩ kuna watho wa Ngai gũtikoragwo na moimĩrĩro moru. Gwĩtĩkia mũhuhu ta ũcio gũtũmaga andũ magwe mũtego-inĩ wa “maheni ma wĩhia.” w15 5/15 2:14

Jesu nĩ eegerekanagia na ũtugi wa Ngai. Nĩ kĩĩ kĩamũteithagia gwĩka ũguo? Nĩ eeciragia ũrĩa ciugo na ciĩko ciake ingĩahutirie andũ arĩa angĩ. Kwa ngerekano, mũtumia ũmwe warĩ mwĩhia nĩ aathire kũrĩ Jesu akĩrĩraga na akĩmũihũgia nyarĩrĩ na maithori make. Jesu nĩ aataũkĩirũo atĩ mũtumia ũcio nĩ eerirĩte biũ, na nĩ aamenyaga ũrĩa angĩakuire ngoro korũo nĩ aagire kũmwarĩria na ũtugi. Nĩ ũndũ ũcio, Jesu akĩmũgathĩrĩria na akĩmuohera. Rĩrĩa Mũfarisai ũmwe aaiguire ũũru nĩ ũndũ wa ũrĩa Jesu eekĩire mũtumia ũcio, o nake, Jesu aamwarĩirie na ũtugi. (Luk. 7:36-48) Tũngĩĩgerekania atĩa na ũtugi wa Jehova? Mũtũmwo Paulo aandĩkire ũũ: “Ngombo ya Mwathani ndĩagĩrĩirũo nĩ gũtuĩka mũũgitani, nĩ kaba atuĩke mũndũ wĩkindĩire kana ũrĩ na ũtaũku harĩ andũ othe, mũndũ ũũĩ kũrutana, na mũkirĩrĩria.” (2 Tim. 2:​24) Tũngĩĩkĩra iratũ-inĩ cia andũ arĩa angĩ na tũgerie gwĩciria ũrĩa ciugo na ciĩko ciitũ ingĩmahutia, no tũhote kũmenya ũrĩa tũngĩmaarĩria kana tũngĩmekĩra na njĩra ĩronania nĩ tũregerekania na ũtugi wa Jehova.​—Thim. 15:28. w15 5/15 4:8, 9

Rĩrĩa aarĩ na ariũ a Ithe witũ maagũmĩrũo nĩ moritũ, no tũmomĩrĩrie na tũmahe ũteithio wa kĩĩmwĩrĩ, kĩĩmeciria na kĩĩroho. (Thim. 17:17) Kwa ngerekano, no tũmateithie macokererie thutha wa kũgũmĩrũo nĩ gĩcanjama kĩa ndũire. Mũtumia ũmwe wa ndigwa agĩcokia ngatho thutha wa kĩhuhũkanio kĩrĩa gĩathũkangirie nyũmba yake, oigire ũũ: “Ndĩ na gĩkeno mũno nĩ ũndũ wa gũkorũo thĩinĩ wa ithondeka rĩa Jehova, na to ũndũ wa ũteithio wa kĩĩmwĩrĩ no nĩ nginya wa kĩĩroho.” Ningĩ ta wĩcirie ũhoro wa ciugo cia mwarĩ wa Ithe witũ ũmwe ũtarĩ mũhiku ũrĩa waiguire ahinyĩrĩrĩka mũno rĩrĩa onire ũrĩa nyũmba yake yathũkangĩtio nĩ kĩhuhũkanio. Thutha wa kũheo ũteithio, oigire ũũ: “Ndiũĩ ũrĩa ingiuga! Ndingĩhota gũtaarĩria ũrĩa ndĩraigua . . . Nĩ ngatho Jehova!” Nĩ tũkenaga mũno nĩ gũkorũo thĩinĩ wa ũrũmwe wa aarĩ na ariũ a Ithe witũ arĩa marũmbũyagia biũ mabataro ma arĩa angĩ. Ũndũ ũrĩa ũtũrehagĩra gĩkeno makĩria nĩ kũmenya atĩ Jehova na Jesu Kristo nĩ matũrũmbũyagia biũ. w15 6/15 1:17

Bibilia nĩ ĩtũteithagia gwĩthema merirĩria moru na njĩra ya gũtũhe ũtaaro wĩgiĩ ũrĩa arũme na atumia magĩrĩirũo nĩ gũikarania. Kũringana na ũtaaro ũcio, arũme na atumia matiagĩrĩirũo gũthakanĩra. Andũ amwe monaga ta atarĩ ũru gwĩkĩra mũndũrũme kana mũtumia tũmaũndũ tũronania wendo ta kũmunĩra ritho, kana gũikara ũkĩmũroraga angĩkorũo ndũramũhutia. Ĩndĩ gũthakanĩra na njĩra ta icio no gũtũme andũ makũrie merirĩria matarĩ matheru marĩa mangĩtũma magwe ũtharia-inĩ. Ũndũ ta ũcio wanahanĩka na ti kuuga atĩ ndũngĩhanĩka rĩngĩ. Jusufu nĩ onanirie ũũgĩ ũndũ-inĩ ũcio. Rĩrĩa mũtumia wa Potifaru aageririe kũmũgucĩrĩria, Jusufu nĩ aaregire biũ. No mũtumia ũcio ndaigana gũkua ngoro. O mũthenya nĩ eeraga Jusufu maikaranie nake. (Kĩam. 39:​7, 8, 10) O na kũrĩ ũguo, Jusufu nĩ aatuĩte itua rĩa kwaga kwĩrekereria o na hanini ũrambu wa mũtumia ũcio, na nĩ ũndũ ũcio ndaakũririe merirĩria moru ngoro-inĩ yake. w15 6/15 3:10, 11

Jehova ndendaga twĩciragie tu o ũhoro wa maũndũ maitũ ma kĩĩroho no nĩ nginya ma andũ arĩa angĩ o hamwe na arĩa mangĩkorũo matũhĩtĩirie. Kaingĩ mahĩtia marĩa andũ makoragwo matũhĩtĩirie matikoragwo marĩ maritũ na nĩ matũheaga mweke wa kuonania atĩ nĩ twendete aarĩ na ariũ a Ithe witũ biũ na nĩ tũkoragwo twĩharĩirie kũmohera o ta ũrĩa Jehova atuohagĩra nĩ ũndũ wa tha ciake. (Kol. 3:13) O na kũrĩ ũguo, tondũ tũrĩ andũ matarĩ akinyanĩru, rĩmwe na rĩmwe twahota kũigĩra andũ arĩa angĩ muku. (Alaw. 19:18) Tũngĩaria na andũ angĩ ũndũ ũcio, no kũhoteke matũnyite mbaru na nĩ ũndũ ũcio kũgĩe na ngayũkano thĩinĩ wa kĩũngano. Tũngĩreka ũndũ ta ũcio ũthiĩ na mbere, tũngĩkorũo tũkĩagĩra kĩene tha cia Jehova na igongona rĩa ũkũũri. Tũngĩonania mwerekera wa kwaga wohanĩri, nake Jehova no age gũtuohera mehia maitũ kũgerera igongona rĩa ũkũũri rĩa Mũriũ wake. (Mat. 18:35) Jesu nĩ aathathaũrire ũhoro ũcio makĩria thĩinĩ wa ihoya rĩa kĩonereria. (Mat. 6:​14, 15) Ningĩ angĩkorũo nĩ tũrĩendaga Jehova atuohagĩre no mũhaka twĩthemage mehia maritũ.​​—1 Joh. 3:4, 6. w15 6/15 5:9-11

Nĩ gĩtĩo kĩnene Jehova atũheete gĩa kũnyita itemi harĩ gũthakaria paradiso itũ ya kĩĩroho. Tũnyitaga itemi rĩu rĩrĩa tũrahunjia na kĩyo ũhoro mwega wa Ũthamaki na gũtua andũ arutwo. Rĩrĩa rĩothe twateithia mũndũ eyamũrĩre Jehova, tũkoragwo tũkĩaramia paradiso ya kĩĩroho. (Isa. 26:15; 54:2) Ningĩ no tũkorũo na itemi harĩ gũthakaria paradiso itũ ya kĩĩroho na njĩra ya gũthiĩ na mbere gũkũria ngumo cia Gĩkristiano. Gwĩka ũguo gũtũmaga paradiso ya kĩĩroho ĩgucĩrĩrie andũ angĩ. Makĩria ma ũmenyo ũrĩa tũkoragwo naguo wa Bibilia, kaingĩ mĩtugo itũ mĩtheru na thayũ ũrĩa tũkoragwo naguo nĩcio ciambaga kũgucĩrĩria andũ ithondeka-inĩ, na kũrĩ Ngai na Kristo. No mũhaka akorũo Jehova na Jesu nĩ makenaga mũno rĩrĩa marona ũrĩa paradiso itũ ya kĩĩroho ĩthakarĩte! Gĩkeno kĩrĩa tũgaakorũo nakĩo tũgĩthondeka thĩ ĩtuĩke paradiso, gĩgaakorũo kĩrĩ kĩnene mũno kĩringithanĩtio na kĩrĩa tũkoragwo nakĩo ũmũthĩ tũgĩthakaria paradiso ya kĩĩroho. w15 7/15 1:18-20

Ũmũthĩ, no mũhaka o mũndũ ethurĩre kana njĩra ya Jehova ya gwathana nĩyo yagĩrĩire kana nĩ ya Shaitani. Hihi nĩ ũnyitaga mbaru mwena wa Jehova na ngoro yaku yothe na njĩra ya gwathĩkĩra maathani make na ithimi ciake handũ ha gwĩka maũndũ na njĩra yaku? Hihi nĩ wonaga Ũthamaki wake atĩ nĩguo kĩhonia tu kĩa mathĩna ma andũ? Kana hihi wĩtĩkĩtie atĩ mũndũ no ahote gwĩtongoria we mwene? Kwa ngerekano mũndũ angĩkũũria mawoni maku nĩ marĩkũ igũrũ rĩgiĩ kĩama kĩna gĩa ũteti, gĩkundi kĩna gĩa gũtetera ihooto cia andũ, kana ithondeka rĩngĩ ta rĩu-rĩ, ũngĩmũcokeria atĩa? Ikundi imwe ta icio no ikorũo na muoroto mwega wa gũteithia andũ. O na kũrĩ ũguo, nĩ tũmenyaga atĩ Ũthamaki wa Jehova noguo tu ũngĩninĩra andũ mathĩna na weherie wagi wothe wa kĩhooto. Ningĩ nĩ tũrũmagĩrĩra ũtongoria ũrĩa Jehova atũheaga kũgerera kĩũngano gĩake, handũ ha o mũndũ gwĩka ũrĩa arona kwagĩrĩire. Ũndũ ũcio nĩguo ũtũmaga kĩũngano gĩkorũo na ũrũmwe. w15 7/15 3:7, 8

Hihi no tuone wendo mũnene wa Jehova gũtwerekera thĩinĩ wa indo iria ombĩte? Ĩĩ, tondũ kĩndũ gĩothe kĩrĩa Jehova ombire nĩ kĩonanagia wendo wake. (Rom. 1:​20) Ombire thĩ ĩrĩ na indo iria ciothe tũbataraga nĩguo tũtũũre. Ĩndĩ to kwenda endaga tũtũũre no nĩ endaga tũkenere ũtũũro. Nĩguo tũtũũre nĩ tũbataraga kũrĩa. Jehova aatigĩrĩire atĩ thĩ ĩrĩthiaga na mbere gũciara irio cia mĩthemba mĩingĩ iria igunaga mĩĩrĩ itũ. Makĩria ma ũguo atũmbĩte ũndũ tũkenagĩra kũrĩa na kũnyua. (Koh. 9:7) Jehova atũmbĩte tũrĩ na ũhoti wa kũruta mawĩra mega na marĩ na uumithio marĩa matũmaga tũkenere ũtũũro. (Koh. 2:​24) Muoroto wake warĩ andũ maiyũrie thĩ, mamĩtoorie, na maathage indo iria ciothe irĩ muoyo. (Kĩam. 1:​26-​28) Ningĩ Jehova nĩ atuonetie wendo na njĩra ya gũtũũmba tũrĩ na ngumo iria itũmaga tũhote kwĩgerekania nake.​​—Ef. 5:1. w15 8/15 1:4, 5

Maũndũ marĩa marĩ kuo thĩinĩ wa thĩ nĩ maronania wega atĩ ũrathi wa Bibilia nĩ ũrahinga na atĩ mũico wa thĩ ĩno njũru nĩ ũkuhĩrĩirie mũno. Nĩ ũndũ ũcio, tũtiagĩrĩirũo gwĩciria atĩ kũrabatarania ihinda inene nĩguo maũndũ thĩinĩ wa thĩ magarũrũke mũno nĩguo ‘hĩa iria ikũmi’ na “nyamũ” ĩrĩa ĩgwetetwo thĩinĩ wa Kũguũrĩrio 17:16 ciũkĩrĩre Babuloni Ũrĩa Mũnene​​—ndini ciothe cia maheeni gũkũ thĩ. Twagĩrĩirũo kũririkana atĩ Ngai nĩwe ‘ũkaamataara ngoro-inĩ ciao’ moe ikinya rĩu, na ũndũ ũcio no ũhaanĩke na ihenya mũno na hĩndĩ o yothe! (Kũg. 17:17) Mũico wa thĩ ĩno njũru nĩ ũkuhĩrĩirie mũno. Nĩkĩo nĩ twagĩrĩirũo kũrũmĩrĩra ũtaaro wa Jesu ũrĩa wonanĩtio rĩandĩko-inĩ rĩa ũmũthĩ. (Kũg. 16:15) Rekei tũtue itua rĩa gũtungatĩra Jehova na mĩtũkĩ tũrĩ na ma atĩ nĩ ‘agunaga andũ arĩa maikaraga mamũcũthĩrĩirie.’​​—Isa. 64:4. w15 8/15 2:17

O na gũtuĩka twendaga gwĩkĩra andũ othe maũndũ mega, tũtiagĩrĩirũo kũreka arĩa matarũmagĩrĩra maathani ma Ngai matuĩke arata aitũ a hakuhĩ. Nĩ ũndũ ũcio, nĩ ũru mwanake kana mũirĩtu Mũkristiano gũtuma ndũgũ na mũndũ ũtarĩ mũbatithie na ũtarĩ mwĩhokeku harĩ Ngai na harĩ ithimi ciake cia ũthingu. Kũrũmia wĩkindĩru witũ nĩ kwa bata makĩria gũkĩra gwĩtĩkĩrĩka nĩ andũ arĩa matathĩkagĩra Jehova. Arata aitũ a hakuhĩ magĩrĩire gũkorũo marĩ andũ arĩa mekaga wendi wa Ngai. Aisiraeli nĩ moonire moimĩrĩro moru nĩ ũndũ wa gũthiĩ thiritũ na andũ oru. (Tham. 23:​24, 25; Thab. 106:​35-39) Tondũ nĩ maagire gũkorũo marĩ ehokeku harĩ Ngai, Jesu aameerire ũũ thutha-inĩ: “Atĩrĩrĩ, nyũmba yanyu nĩ ndige ĩrĩ thuthĩku.” (Mat. 23:38) Jehova nĩ aatiganĩirie Aisiraeli, na handũ-inĩ hao agĩthuura kĩũngano gĩa Gĩkristiano kĩrĩa kĩaambĩrĩirio.​—Atũm. 2:​1-4. w15 8/15 4:7, 8

Jehova Ngai ombire andũ marĩ na wĩyathi wa gwĩthurĩra. Nĩguo amateithie gũtuaga matua marĩa magĩrĩire, Jehova nĩ aamaheire thamiri. Thamiri nĩ mũndũ witũ wa na thĩinĩ ũrĩa ũtũteithagia gũkũũrana wega na ũũru. Ĩngĩhũthĩrũo na njĩra ĩrĩa yagĩrĩire no ĩtũteithie gwĩka wega na gwĩthema ũũru. Nĩ ũndũ ũcio, gũkorũo tũrĩ na thamiri kuonanagia atĩ Ngai nĩ atwendete na nĩ endaga tũgaacĩre. Andũ amwe ũmũthĩ nĩ mekaga maũndũ mega na magathũũra maũndũ marĩa moru o na gũtuĩka matikoragwo na ũmenyo wa Bibilia. (Rom. 2:​14, 15) Nĩkĩ? Nĩ ũndũ wa thamiri ciao. Thamiri nĩ ĩgiragĩrĩria andũ aingĩ gwĩka maũndũ moru. Ta hũũra mbica ũrĩa maũndũ mangĩrĩ moru thĩinĩ wa thĩ korũo andũ matikoragwo na thamiri! Na githĩ tũtikĩagĩrĩirũo gũcokagĩria Jehova ngatho nĩ ũndũ wa gũtũhe thamiri! w15 9/15 2:1, 2

Ciugo icio cia mũtũmwo Johana nĩ iratwĩkĩra ngoro twĩciragie na njĩra ndikĩru ũhoro wa wendo mũnene ũrĩa Jehova atwendete naguo. Johana oigire, ‘onei ũrĩa wendani ũkĩnenehete, ũrĩa Ithe witũ atwendete naguo.’ Rĩrĩa twecũrania ũrĩa Jehova atwendete na ũrĩa atuonagia wendo wake, nĩ tũmũkuhagĩrĩria na tũkamwenda makĩria. O na kũrĩ ũguo, nĩ kũrĩ andũ monaga arĩ ũritũ gwĩtĩkia atĩ Ngai nĩ amendete. Andũ ta acio meciragia atĩ Ngai ndarũmbũyanagia nao. No makorũo metĩkĩtie atĩ Ngai athondekaga o mawatho tu na akaherithia arĩa maaga kũmwathĩkĩra. Angĩ nao, metĩkĩtie atĩ wendo wa Ngai ndũrĩ mĩhaka na atĩ nĩ amendete gũtekũmakania maũndũ marĩa mekaga. O ũrĩa wathiire ũkĩĩrutaga Bibilia, nĩ wamenyire atĩ wendo nĩyo ngumo ĩrĩa nene ya Jehova na atĩ wendo wake nĩguo wamũtindĩkire kũruta Mũrũ wake arĩ ũkũũri nĩ ũndũ witũ.​—Joh. 3:16; 1 Joh. 4:8. w15 9/15 4:1, 2

Paulo ti kũhũthia aahũthagia ũguni ũrĩa umanaga na ũtaaro, tondũ aathire na mbere kuuga ũũ: “No rĩrĩ, thutha-inĩ nĩkũrehagĩre andũ arĩa mamenyeretio nakuo maciaro me na thayũ, marĩa moimanĩte na ũthingu.” Tũtiagĩrĩirũo kũrega ũtaaro wa Jehova kana gũthiĩ na mbere kũrakara angĩkorũo tũtinakenio nĩ ũtaaro mũna. Tondũ mahinda-inĩ maya andũ aingĩ nĩ meyendete, ti ũndũ mũhũthũ kwaria ũhoro wa ũtaaro nĩ gũkorũo andũ aingĩ o na matiwamũkagĩra. O na arĩa monekaga ta maraamũkĩra ũtaaro rĩmwe na rĩmwe nĩ maiguaga hinya kũwĩtĩkĩra. O na kũrĩ ũguo, Akristiano mekĩragwo ngoro ‘matikehaananie na andũ a gũkũ thĩ.’ Twagĩrĩirũo gũtaũkĩrũo nĩ ũrĩa Jehova endaga twĩke, na twĩkage maũndũ marĩa mamũkenagia. (Rom. 12:2) Kũgerera ithondeka rĩake, Jehova nĩ atũheaga ũtaaro wa ihinda rĩrĩa rĩagĩrĩire ũhutĩtie maũndũ matiganĩte ũtũũro-inĩ witũ, ta mĩthiĩre ĩrĩa twagĩrĩire gũkorũo nayo harĩ andũ arĩa tũtahikanĩtie nao, thiritũ citũ, na maũndũ ma gwĩkenia. Rĩrĩa twarũmĩrĩra ũtongoria ũrĩa tũheagwo maũndũ-inĩ macio, tuonanagia atĩ tũrĩ na ngatho na atĩ nĩ twendete Jehova kuuma ngoro.​—Joh. 14:31; Rom. 6:17. w15 9/15 5:13, 15

Nĩguo tũhote gũkũria wĩtĩkio, nĩ tũkũbatara roho mũtheru wa Ngai tondũ wĩtĩkio nĩ rĩmwe rĩa maciaro ma roho. (Gal. 5:22) Nĩ ũndũ ũcio, nĩ wega kũrũmĩrĩra ũtaaro wa Jesu wĩgiĩ kũhoya tũheo roho ũcio. Jesu atwĩrĩire na ma atĩ Ithe witũ nĩ arĩheaga ‘roho mũtheru arĩa mamũhoyaga.’ (Luk. 11:13) Thutha wa gũkũria wĩtĩkio no mũhaka tũthiĩ na mbere kũwĩkĩra hinya. Wĩtĩkio witũ no ũhaananio na mwaki. Kĩambĩrĩria-inĩ mwaki no ũkorũo na rũrĩrĩmbĩ rũnene mũno. O na kũrĩ ũguo, ũngĩaga kuongererũo ngũ, no ũhoerere na macũngĩrĩro-inĩ ũhore. Ĩndĩ, tũngĩthiĩ na mbere na kũwongerera ngũ, no ũthiĩ na mbere gwakana. O ũndũ ũmwe na ũcio, wĩtĩkio witũ ũrĩthiaga na mbere kũgĩa na hinya angĩkorũo nĩ tũrĩthomaga Kiugo kĩa Ngai o mũthenya. Tũngĩthiĩ na mbere kwĩruta Bibilia o mũthenya, wendo witũ harĩ yo na harĩ Jehova ũrĩthiaga ũgĩkũraga. Ũndũ ũcio nĩ ũrĩtũmaga wĩtĩkio witũ wongerereke. w15 10/15 2:6, 7

Ũthuthuria ũrĩa wĩkĩtwo wa sayanisi wonanagia atĩ rĩrĩa mũndũ athoma na kayũ, nĩ ũndũ mũhũthũ kũririkana ũrĩa arathoma. Jehova nĩ oĩ ũguni ũrĩa ũngiumana na ũndũ ũcio. Nĩkĩo thĩinĩ wa Bibilia, atwathĩte ‘twĩrurumagie’ ũhoro wa kĩrĩra gĩake. (Thab. 1:2) Gũthoma Bibilia na mĩheehũ nĩ kũrĩgũteithagia gwĩcũrania o na gũgũteithie kũiga meciria biũ ũndũ-inĩ ũrĩa ũrathoma. Gwĩcũrania maũndũ marĩa tũrathoma nĩ kũbataraga twĩrutanĩrie biũ. Nĩkĩo arĩ ũndũ wa bata gwĩcũrania hĩndĩ ĩrĩa ũtarĩ mũnogu na ũrĩ handũ hatarĩ na inegene, harĩa ũtangĩthumbũrũo. Mwandĩki wa thaburi Daudi nĩ onaga atĩ hĩndĩ ĩrĩa njagĩrĩru gwĩcũrania nĩ ũtukũ arĩ gĩtanda-inĩ. (Thab. 63:6) O na gũtuĩka Jesu aarĩ mũkinyanĩru, nĩ aathiaga kũndũ gũkirĩte nĩguo agecũranie na akahoe.​—Luk. 6:12. w15 10/15 4:4, 6, 7

Nĩ kũrĩ hĩndĩ andũ amwe thĩinĩ wa Galili meetuĩte atĩ nĩ marenda gũtuĩka arũmĩrĩri a Jesu. (Joh. 6:​22-24) No tondũ Jesu nĩ aahotaga gũthoma ngoro nĩ aamenyire atĩ kĩrĩa maarĩ na bata nakĩo nĩ irio no ti ũrutani wake. Jesu nĩ aamenyire thĩna wao, akĩmarũnga arĩ na wetereri, na akĩmataarĩria ũrĩa mangĩekire nĩguo magarũrĩre mwĩcirĩrie ũcio. (Joh. 6:​25-27) O na gũtuĩka ndũngĩhota gũthoma ngoro-rĩ, no ũhote kuonania ũtaũku na ũmenye ũrĩa mwana waku onaga ũtungata wa kũhunjia. Aciari aingĩ rĩrĩa marahunjia, nĩ mambaga kũhinga hanini nĩguo ciana ciao ihurũke na irũme kĩndũ. Gũkĩrĩ ũguo, no wonanie ũtaũku na njĩra ya kwĩyũria ũũ: ‘Hihi mwana wakwa nĩ akenagĩra mahinda marĩa tũrahunjia kana akenagĩra mahinda marĩa twamba kũhinga nĩguo tũrĩe?’ Ũngĩona ta ciana ciaku itarakenio mũno nĩ ũtungata, geria gũciteithia nĩguo ciũkenagĩre. Citeithie gũkorũo na itemi rĩrĩa mũrahunjia nacio. w15 11/15 1:10, 11

Ngai witũ ũrĩ wendo hingo ciothe aheaga ndungata ciake indo iria njega biũ. Bibilia ĩtwĩraga ũũ: “Nake nĩekũmagiria maithori mothe mathire maitho mao; nakĩo gĩkuũ gĩtirĩ hingo gĩgacoka kũgĩa, o na gũtirĩ hingo gũgacoka kũgĩa na kĩeha, kana kĩrĩro, kana ruo.” Kĩu nĩ kĩĩrĩgĩrĩro kĩega mũno harĩ arĩa maathĩkagĩra Ngai na makonania ngatho nĩ ũndũ wa wendo ũrĩa atuonagia. Bibilia ĩtwĩraga ũũ: “Bara wega mũndũ ũrĩa mũkinyanĩru; ũrĩa mũrũngĩrĩru-rĩ, ũkĩmuone: nĩ amu ũcio, ũhoro wake wa thutha nĩ thayũ. Ha ũhoro wa arĩa aremi, nĩ kũninwo makaninanĩrio hamwe; arĩa aaganu-rĩ, thutha wao nĩ kwagio ũkaagithio.” (Thab. 37:​37, 38) “Mũndũ ũrĩa mũkinyanĩru” nĩ ũrĩa ũmenyaga Jehova na Mũriũ wake na agekaga wendi wa Ngai. (Joh. 17:3) Mũndũ ta ũcio nĩ arũmagĩrĩra rĩandĩko rĩa 1 Johana 2:17 rĩrĩa riugaga ũũ: “Thĩ nĩ gũthira ĩrathira, o na mwĩrirĩrio wayo; no rĩrĩ, ũrĩa wĩkaga ũrĩa Ngai endaga, ũcio nĩ wa gũtũũra nginya tene o na tene.” O ũrĩa mũthia wa thĩ ĩno ũrathiĩ ũkuhĩrĩirie nĩ harĩ bata ‘twetagĩrĩre Jehova, na tũrũmagĩrĩre njĩra yake.’​—Thab. 37:34. w15 11/15 3:11, 12

Jehova nĩ aateithirie andũ ake kũhũthĩra njĩra itiganĩte nĩguo mahunjĩrie andũ aingĩ o ũrĩa kũngĩhoteka. Njĩra icio ciarĩ na ũteithio mũno rĩrĩa ahunjia mataarĩ aingĩ. Kwa ngerekano, ngathĩti cia mohoro nĩ ciahũthagĩrũo gũkinyĩria andũ aingĩ ũhoro mwega icigo-inĩ iria gũtaarĩ na ahunjia aingĩ. O kiumia Mũrũ wa Ithe Witũ Russell nĩ aatũmaga mĩario ya Bibilia kũrĩ rũhonge rũrĩa rwacokanagĩrĩria mohoro, naruo rũgatũma mĩario ĩyo kũrĩ andĩki a ngathĩti thĩinĩ wa Amerika, Canada, na Europe. Gũkinyĩria mwaka wa 1913 mĩario ya Russell yaandĩkagwo thĩinĩ wa ngathĩti 2,000 cia mohoro na ĩgaathomwo nĩ andũ ta 15,000,000! Thutha wa Mũrũ wa Ithe Witũ Russell gũkua, nĩ kwagĩire na njĩra ĩngĩ njega makĩria ya kũhunjia ũhoro ũrĩa mwega. Kũrĩ Ĩpuro 16 1922, Mũrũ wa Ithe Witũ Rutherford nĩ aarutire mĩario ya mbere thĩinĩ wa redio na ĩgĩthikĩrĩrio nĩ andũ ta 50,000. Thutha wa ihinda inini kũrĩ Februarĩ 24, 1924, nĩ twagĩire na ceceni itũ ya redio ĩrĩa yetagwo WBBR. w15 11/15 5:10, 11

Jehova ningĩ nĩ atũmaga ũũmbi wake ũtuĩke o kĩrĩa angĩenda ũtuĩke. Kwa ngerekano Jehova nĩ aatũmire Nuhu atuĩke mwaki wa thabina, Bezaleli agĩtuĩka bundi ũrĩ gatũ, Gideoni agĩtuĩka njamba ya ita, na Paulo agĩtuĩka mũmiconarĩ. Ũrĩa rĩĩtwa rĩa Ngai riugĩte nĩ wa bata mũno harĩ andũ ake na nĩkĩo Kamĩtĩ ya Ũtaũri wa Bibilia ya New World yatigĩrĩire atĩ rĩĩtwa rĩu rĩrĩ thĩinĩ wa Bibilia ĩyo. Bibilia ya New World Translation ĩtaũrĩtwo na thiomi makĩria ma 130. Bibilia icio ciothe nĩ iheete rĩĩtwa rĩa Ngai gĩtĩo na njĩra ya gũtigĩrĩra atĩ rĩrĩ harĩa hothe rĩagĩrĩirũo gũkorũo thĩinĩ wa maandĩko matheru. (Mal. 3:16) Ngũrani na ũguo, Bibilia ingĩ nyingĩ iria irataũrũo nĩ ireheria rĩĩtwa rĩa Ngai na handũ-inĩ harĩo ikahũthĩra rĩĩtwa rĩa ũnene ta “Mwathani” kana rĩĩtwa rĩngĩ rĩa ngai ingĩ. Ũcio nĩ ũndũ ũmwe ũtũmĩte Kĩama Kĩrĩa Gĩtongoragia kĩone ũrĩ ũndũ wa bata mũno gũtigĩrĩra atĩ andũ a thiomi ciothe nĩ magĩa na Bibilia ĩratĩithia rĩĩtwa rĩa Ngai. w15 12/15 2:7-9

Ngai no ahote kũrehera mũndũ ndwari, na Bibilia nĩ yonanagia ũguo. Mahinda-inĩ ma tene nĩ aaherithagia andũ amwe na mĩrimũ ta ũrĩa eekire harĩ Firauni matukũ-inĩ ma Iburahimu na thutha ũcio harĩ Miriamu mwarĩ wa nyina na Musa. (Kĩam. 12:17; Ndar. 12:​9, 10; 2 Sam. 24:15) Ngai nĩ eerĩte Aisiraeli atĩ mangĩamwĩhĩirie, nĩ angĩamareheire “ndũari ciothe, o na mĩrimũ yothe.” (Gũcok. 28:​58-61) Ningĩ Jehova nĩ eeheragĩria andũ ake mĩrimũ kana akamagitĩra matikarware. (Tham. 23:25; Gũcok. 7:15) Makĩria ma ũguo, nĩ aahonagia andũ ake. Kwa ngerekano, nĩ aahonirie Ayubu rĩrĩa aarwarĩte mũno nginya akerirĩria gũkua. (Ayub. 2:7; 3:​11-13; 42:​10, 16) Hatarĩ nganja, Ngai nĩ akoragwo na ũhoti wa kũhonia arĩa arwaru. O na Mũriũ wake nĩ akoragwo na hinya wa kũhonania. Rĩrĩa aarĩ gũkũ thĩ nĩ aahonirie andũ maarĩ na mangũ, mũrimũ wa kĩbaba, atumumu, o na cionje. (Mat. 4:​23, 24; Joh. 9:​1-7) Ciama icio Jesu aaringire cionanagia ũrĩa akaahonia andũ na njĩra nene thĩinĩ wa thĩ njerũ. Kũmenya ũguo nĩ gũtũũmagĩrĩria mũno. w15 12/15 4:3, 4