Septemba

Mbere ya Iburahimu gũtiga ndungata iria ciatwaranĩte nake marĩ na Isaaka, aaciĩrire ũũ: ‘Inyuĩ ikaragai haha na ndigiri, na ithuĩ na kĩmwana gĩkĩ tũthiĩ na kũũrĩa, tũkahakĩre Ngai kuo, nĩ tũgũcoka.’ (Kĩam. 22:5) Nĩ kĩĩ gĩatũmire aciĩre ũguo? Hihi nĩ kũheenia aheenagia ndungata ciake atĩ Isaaka nĩ egũcoka o akĩmenyaga wega atĩ nĩ ekũmũruta igongona? Aca. Bibilia nĩ ĩtũteithagia gũtaũkĩrũo nĩ ũrĩa Iburahimu eeciragia. (Ahib. 11:19) Iburahimu ‘aatuĩte atĩ Ngai no ahote kũmũriũkia o na kuuma kũrĩ arĩa akuũ.’ Nĩ aaririkanaga atĩ Jehova nĩ aamacokeirie hinya wa gũciara marĩ na Sara o na marĩ akũrũ. (Ahib. 11:11, 12, 18) Nĩ aamenyaga atĩ gũtirĩ ũndũ ũngĩrema Jehova. Nĩ ũndũ ũcio aarĩ na ma biũ atĩ o ũrĩa wothe kũngĩahanĩkire mũthenya ũcio, Jehova nĩ angĩacokire ariũkie mũriũ ũcio wake nĩ getha ciĩranĩro ciake ciothe ihinge. Nĩkĩo Iburahimu etagwo “ithe wa arĩa othe marĩ na wĩtĩkio.”​—Rom. 4:11. w16.02 1:3, 13

O na gũtuĩka Ngai nĩ aathurĩte Saulu atuĩke mũthamaki-rĩ, Saulu nĩ aacokire akĩremera Jehova na nĩ ũndũ ũcio akĩregwo nĩwe. (1 Sam. 15:​17-23) O na kũrĩ ũguo, Ngai ndeeheririe Saulu wathani-inĩ o hĩndĩ ĩyo. Nĩ ũndũ ũcio mĩthiĩre yake mĩũru nĩ yaritũhagĩra mũno andũ a Isiraeli. Ndwarĩ ũndũ mũhũthũ harĩ o gũkorũo marĩ ehokeku harĩ Ngai tondũ mũthamaki ũrĩa waikarĩire “gĩtĩ gĩa ũthamaki kĩa Jehova” aarĩ na mĩthiĩre mĩũru. (1 Maũ. 29:23) No Jonathani aaikarire arĩ mwĩhokeku harĩ Jehova. O na ithuĩ no tuonanie wĩhokeku witũ harĩ Jehova na njĩra ya gwathĩkagĩra anene a thirikari rĩrĩa kwagĩrĩire, o na angĩkorũo amwe matitongoragia ũrĩa kwagĩrĩire. Kwa ngerekano, mũtongoria wa thirikari no akorũo arĩ na ungumania, ĩndĩ nĩ twagĩrĩirũo kũmũhe gĩtĩo tondũ nĩ Jehova ũtwathĩte twathĩkagĩre “arĩa matuĩtwo athani” thirikari-inĩ. (Rom. 13:1, 2) Angĩkorũo nĩ tũrĩheaga gĩtĩo arĩa Jehova eetĩkĩrĩtie makorũo na ũnene, nĩ tũrĩonanagia atĩ tũrĩ ehokeku harĩ we.​—1 Kor. 11:3; Ahib. 13:17. w16.02 3:5, 6, 8

Bibilia yugaga atĩ andũ a Jehova nginya arĩa ethĩ ‘marĩĩrehage na mwĩyendero’ ũtungata-inĩ wake. Kwoguo mũndũ o wothe ũreciria kũbatithio agĩrĩirũo gũkorũo na ma atĩ ũcio nĩ wendi wake we mwene. Nĩ ũndũ ũcio, no ũbatare gwĩthuthuria biũ, makĩria angĩkorũo ũrereirũo ũhoro-inĩ wa ma. No kũhoteke mĩaka mĩhĩtũku nĩ ũkoretwo ũkĩona andũ aingĩ makĩbatithio, a riika rĩaku, na hihi o na arĩa mũciaranĩirũo nao. Angĩkorũo nĩguo-rĩ, nĩ ũndũ ũrĩkũ wagĩrĩirũo nĩ kwĩmenyerera mũno? Wĩmenyerere gwĩciria atĩ wagĩrĩirũo kũbatithio atĩ tondũ nĩ ũkinyĩtie mĩaka mĩna kana tondũ andũ a riika rĩaku nĩ marabatithio. Ũngĩka atĩa nĩguo ũtigĩrĩre atĩ ũrĩ na mawoni ta ma Jehova megiĩ kũbatithio? Wĩcũranagie itũmi iria cionanagia bata wa kũbatithio. w16.03 1:11, 12

Tũrĩ ahunjia thĩinĩ wa kĩũngano-rĩ, tũngĩhota atĩa kũgaacĩra harĩ kũruta wĩra ũcio wa gwĩtana? Nĩguo tũhote gwĩka ũguo tũkũbatara gũkorũo ‘tũkĩnyitanĩra wega’ mũndũ na ũrĩa ũngĩ. (Ef. 4:16) Nĩguo tũhunjĩrie andũ aingĩ o ũrĩa kũngĩhoteka tũkũbatara kũruta wĩra ũcio na mũbango na nĩkĩo tũheagwo ũtongoria. Ũtongoria ũrĩa tũheagwo ciũngano-inĩ thĩinĩ wa thĩ yothe nĩ ũtũhaaragĩria nĩguo tũkaruta wĩra ũcio tũrĩ na ũrũmwe. Thutha wa gwĩka mũcemanio wa gũthiĩ kũhunjia tumagaraga tũgathiĩ kũhunjĩria andũ ndũmĩrĩri ya Ũthamaki. Tũhunjagia ndũmĩrĩri ĩyo na tũnua twitũ na kũgerera mabuku milioni nyingĩ marĩa makoragwo na ũhoro umĩte Bibilia-inĩ. Hihi nĩ wĩrutanagĩria kũrũmĩrĩra ũtongoria wa kũhunjia rĩrĩa kũrĩ na kambĩini cia mwanya cia kũhunjia? Angĩkorũo nĩ wĩkaga ũguo-rĩ, ũkoragwo ũkĩnyitanĩra na andũ milioni nyingĩ thĩinĩ wa thĩ yothe arĩa marahunjia ndũmĩrĩri o ta ĩyo. Ningĩ nĩ ũnyitanagĩra na araika arĩa marateithĩrĩria andũ a Ngai kũhunjia ũhoro ũrĩa mwega.​—Kũg. 14:6. w16.03 3:4, 5

Bibilia ĩtwĩraga atĩ thĩinĩ wa thĩ njerũ nĩ gũkaahingũrũo ikũnjo cia gũtũhe ũtongoria mwerũ. Gũthoma ikũnjo icio nĩ gũgaateithia andũ othe o hamwe na arĩa makaariũkio mamenye wendi wa Ngai nĩ ũrĩkũ. Ikũnjo icio nĩ igaatũteithia tũmenye Jehova makĩria. Ningĩ nĩ tũkaagĩa na ũtaũku mũingĩ makĩria wa Bibilia. Kwoguo andũ othe arĩa magaakorũo thĩinĩ wa Paradiso nĩ mageekagĩra arĩa angĩ maũndũ na njĩra ya wendo na gĩtĩo. (Isa. 26:9) Ta hũũra mbica gĩthomo kĩrĩa gĩgaakorũo thĩinĩ wa thĩ njerũ rungu rwa ũtongoria wa Mũthamaki witũ Jesu Kristo! Twarũmĩrĩra ũtongoria ũrĩa ũgaakorũo ‘wandĩkĩtwo ikũnjo-inĩ icio’ na tũthiĩ na mbere gũkorũo tũrĩ ehokeku harĩ Jehova hĩndĩ ya igerio rĩa mũico, nĩ akaandĩka marĩĩtwa maitũ thĩinĩ wa “gĩkũnjo kĩa muoyo.” Nĩ tũkaaheo muoyo wa tene na tene! w16.03 4:19, 20

Athuri arĩa marĩ ũmenyeru nĩ moigaga atĩ harĩ bata mũno kwambĩrĩria kũmenyeria ariũ a Ithe witũ kuuma marĩ o anini​—mĩaka-inĩ yao ya ũtinĩnja​—na njĩra ya kũmahe mawĩra kĩũngano-inĩ marĩa maringaine na mĩaka yao. Kũmamenyeria kuuma marĩ o anini nĩ kũmateithagia gũthiĩ na mbere gũthingata mĩoroto yao ya kĩĩroho o na rĩrĩa magaacemania na mĩhĩnga mĩingĩ makĩgimara. (Thab. 71:17) Ningĩ mũthuri no ateithie mũrũ wa Ithe witũ ende gũthiĩ na mbere kĩĩroho na njĩra ya kũmũtaarĩria ũrĩa agĩrĩirũo nĩ gwĩka, na itũmi cia kũwĩka. Rĩrĩa athuri matarĩria itũmi cia gwĩka ũndũ mũna, megũkorũo makĩĩgerekania na Jesu, Mũrutani Ũrĩa Mũnene. Kwa ngerekano, mbere ya gũtũma atũmwo ake mathiĩ magatue andũ arutwo, Jesu nĩ ameerire gĩtũmi gĩa kũmwathĩkĩra. Oigire ũũ: “Nĩ’heetwo wathani wothe wa na Igũrũ na wa gũkũ thĩ.” Agĩcoka akĩmeera ũũ: “Nĩ ũndũ ũcio, thiĩi mũgatũme andũ a ndũrĩrĩ ciothe matuĩke arutwo akwa.”​—Mat. 28:​18, 19. w15 4/15 2:5, 6

Gũkorũo mũndũ arĩ Mũkristiano thĩinĩ wa Roma kwarĩ ũgwati. Akristiano nĩ maanyariragwo mũno. Aroma nĩ maamaigĩrĩire atĩ nĩo maacinire taũni ya Roma mwaka wa 64. No kũhoteke nĩ ihinda-inĩ rĩu iritũ Paulo aaikirio njera riita rĩa kerĩ thĩinĩ wa Roma. Hihi Akristiano arĩa angĩ nĩ mangĩamũteithirie? No gũkorũo Paulo nĩ aambĩte kwĩyũria ũguo, tondũ aandĩkĩire Timotheo ũũ: “Rĩrĩa ndatwarirũo cira-inĩ rĩa mbere-rĩ, hatirĩ mũndũ o na ũmwe wandũgamĩrĩire: no kũndiganĩria maandiganĩirie othe.” (2 Tim. 4:16) O na kũrĩ ũguo, Paulo nĩ aamenyaga atĩ ti mũtiganĩrie biũ. Nĩ etĩkĩtie biũ atĩ Jehova nĩ angĩamũheire hinya wa gũkirĩrĩria magerio make, na moritũ mangĩ o mothe marĩa mangĩoimĩrire thutha-inĩ. Aacokire akiuga ũũ: ‘Mwathani nĩwe ũkũndunyũkithia ũndũ-inĩ ũrĩa wothe mũũru.’ (2 Tim. 4:​18) Ma nĩ atĩ, Paulo nĩ aamenyete atĩ o na andũ mangĩaremirũo nĩ kũmũteithia, Jehova na Jesu nĩ mangĩamũteithirie biũ! w15 4/15 4:1-3

Rĩrĩa Jesu aaciarirũo, Mũcukani nĩ aamenyaga atĩ gakenge kau nĩko kangĩacokire gũtuĩka Mesia ũrĩa weranĩirũo. Hihi Shaitani nĩ angĩonire kũũraga kaana ũrĩ ũndũ mũnene? Aca. Gũtirĩ ũndũ ũmũmakagia, na nĩkĩo oire ikinya rĩa na ihenya rĩa kũgeria kũũraga Jesu arĩ o kaana. Na njĩra ĩrĩkũ? Rĩrĩa Mũthamaki Herode aaiguire kuuma kũrĩ ogĩ a njata atĩ “Mũthamaki wa Ayahudi” nĩ mũciare, nĩ aarakarire mũno na akĩbanga kũmũũraga. (Mat. 2:​1-3, 13) Nĩguo atigĩrĩre atĩ ũndũ ũcio nĩ wahinga, aathanire atĩ tũhĩĩ tuothe thĩinĩ wa Bethilehemu na matũũra marĩa maamĩrigicĩirie tũrĩa tũtaakĩrĩtie mĩaka ĩĩrĩ tũũragwo. (Mat. 2:​13-​18) O na gũtuĩka Jesu ndoragirũo hĩndĩ ya njũragano ĩyo nene ũguo-rĩ, ũndũ ũcio ũtuonagia atĩa ũhoro wa Shaitani thũ itũ? Mũcukani ndonaga muoyo wa mũndũ ũrĩ wa bata o na hanini. Ndacayagĩra nginya twana. Ahaana mũrũthi “ũkũrarama” na gũtirĩ ngero atangĩgera!​—1 Pet. 5:8. w15 5/15 1:10, 12, 13

Ngai nĩ atũheete ũhoti wa kũhũũra mbica maũndũ marĩa matonekaga. Ũhoti ũcio nĩ ũtũteithagia kwĩhaarĩria na kwĩrĩgĩrĩra maũndũ mega marĩa marĩ mbere itũ. Jehova nĩ ahotaga kuona maũndũ marĩa marĩ mbere, na thĩinĩ wa Bibilia nĩ atwĩraga maũndũ mamwe marĩa tũngĩĩrĩgĩrĩra. No tũhote kũhũũra mbica ũrĩa maũndũ macio magekĩka. Ma nĩ atĩ, ũhoti wa kũhũũra mbica maũndũ marĩa matonekaga nĩ ũtũteithagia kũgĩa na wĩtĩkio. (2 Kor. 4:​18) Rĩrĩa Hana aahũũraga mbica ũhoro wa mũthenya ũrĩa angĩatwarire mũrũ wake Samueli agatungatĩre hema-inĩ ya gũtũnganwo, icio itiarĩ iroto tondũ nĩ atuĩte itua rĩa gwĩka ũguo. Kwoguo kũhũũra mbica ũhoro wa mũthenya ũcio nĩ gwateithagia Hana kũiga meciria make harĩ kĩĩranĩro kĩrĩa eerĩire Jehova. (1 Sam. 1:​22) Hatarĩ nganja, twahũũra mbica maũndũ marĩa Jehova eranĩire, tũkoragwo tũgĩciria ũhoro wa maũndũ makaahanĩka. (2 Pet. 1:​19-​21) Ndungata nyingĩ cia Jehova iria igwetetwo Bibilia-inĩ nĩ ciahũũraga mbica maũndũ marĩa eeranĩire. w15 5/15 3:1-3

Mũndũ kũhũũra mbica atongete mũno handũ ha gũthingata maũndũ ma Ũthamaki nĩ ũgwati. Jesu nĩ aaheanire rũgano rwa kuonania kĩeha kĩrĩa mũndũ ũrĩa “wĩigagĩra mũthithũ wa indo we mwene, na ndatongete na ũhoro wa Ngai” akoragwo nakĩo. (Luk. 12:​16-​21) Jehova nĩ akenaga rĩrĩa tũreka maũndũ marĩa mamũkenagia. (Thim. 27:11) Na githĩ tũtikenaga mũno rĩrĩa tũretĩkĩrĩka nĩ Jehova nĩ ũndũ wa kwĩigĩra “ũtonga igũrũ”! (Mat. 6:​20) Ũrata hamwe na Jehova nĩguo ũtonga ũrĩa mũnene mũno tũngĩkorũo naguo. Ta wĩcirie ũrĩa tũngĩkorũo na mĩtangĩko mĩingĩ angĩkorũo tũrekĩra kĩyo kwĩigĩra “ũtonga gũkũ thĩ.” (Mat. 6:19) Jesu nĩ aahũthĩrire ngerekano yonanagia atĩ maũndũ ma Ũthamaki no matharario nĩ “mĩhangʼo ya gũkũ thĩ, na maheni ma ũtonga.​—Mat. 13:​18, 19, 22. w15 5/15 4:15, 16

Hinya wa Ngai nĩ wahotithirie Jesu Kristo kũringa ciama nyingĩ cia magegania. Ndaahonirie andũ o mũrimũ wa mangũ, ĩndĩ aamahonirie mĩrimũ na mawathe ma mĩthemba mĩingĩ. Mahinda-inĩ maya kũrĩ hĩndĩ mandagĩtarĩ mabataraga gũcenjia ciĩga imwe cia mũndũ mũrũaru makamwĩkĩra cia mũndũ ũngĩ, no Jesu aahonagia ciĩga icio ndwaru! Ningĩ aahonagia andũ o hau hau, na rĩmwe na rĩmwe akamahonia o na atarĩ hakuhĩ nao. (Joh. 4:​46-​54) Ngerekano icio cionanagia atĩa? Cionanagia atĩ Mũthamaki witũ Jesu Kristo, arĩ na hinya na wendi wa kweheria biũ mĩrimũ yothe. Kũmenya ũrĩa Jesu eekagĩra andũ nĩ gũtũmaga tũgĩe na ũũma biũ atĩ ũrathi ũyũ nĩ ũkaahinga thĩinĩ wa thĩ njerũ: “Ũcio ũtarĩ na hinya, o ũcio mwagi-rĩ, nĩarĩmũiguagĩra tha.” (Thab. 72:13) Hĩndĩ ĩyo Jesu nĩ akaahingia wendi wake wa gũteithia arĩa othe ahinyĩrĩrĩku. w15 6/15 2:6

Andũ aingĩ no mahoe Ihoya rĩa Mwathani matekũrora handũ. Kaingĩ rĩrĩa tũrahunjia nyũmba kwa nyũmba nĩ tũhũthagĩra ihoya rĩu gũteithia andũ mataũkĩrũo atĩ Ũthamaki wa Ngai nĩ thirikari ya biũ na nĩ ũkaarehe mogarũrũku mega thĩinĩ wa thĩ. Ningĩ nĩ tũhũthagĩra gĩcunjĩ kĩa mbere kĩa ihoya rĩu kũruta andũ atĩ Ngai nĩ arĩ rĩĩtwa, rĩrĩa rĩagĩrĩirũo nĩ kwamũrũo. (Mat. 6:9) Hihi muoroto wa Jesu warĩ tũcokagĩre ciugo iria irĩ thĩinĩ wa ihoya rĩu hĩndĩ ciothe tũkĩhoya ta ũrĩa andũ aingĩ mekaga thĩinĩ wa ndini imwe? Aca. Atanarutana ihoya rĩu, oigire ũũ: “Rĩrĩa ũkũhoya ndũgacokagĩre maũndũ o marĩa marĩa.” (Mat. 6:​7, New World Translation) Thutha ũcio nĩ aacokerire ihoya rĩu riita rĩngĩ, ĩndĩ akĩhũthĩra ciugo ngũrani. (Luk. 11:​1-4) Kwoguo Jesu aatũteithagia kũmenya maũndũ marĩa twagĩrĩirũo kũhoya, na kũmenya nĩ marĩkũ twagĩrĩirũo nĩ kũiga mbere. Nĩ ũndũ ũcio nĩ ũndũ mwagĩrĩru kũrĩĩta ihoya rĩa kĩonereria. w15 6/15 4:1, 2

Jehova nĩ atũheaga roho wake mũtheru, ũrĩa ũtwĩkagĩra hinya na ũgatũteithia gwĩtiiria magerio. Ningĩ nĩ ahũthagĩra Kiugo na kĩũngano gĩake gũtwĩra kabere maũndũ marĩa twagĩrĩirũo nĩ gwĩthema, ta kũhũthĩra mahinda maingĩ, mbeca, na hinya witũ, maũndũ-inĩ matarĩ ma bata ma kĩĩmwĩrĩ. Espen na Janne arĩa tene marĩ mapainia rĩu marĩ na ciana igĩrĩ. Espen oigire ũũ: “Tondũ rĩu tũtihotaga kũhũthĩra mahinda maingĩ maũndũ-inĩ ma kĩĩroho ta ũrĩa twekaga tene, nĩ tũhoyaga Jehova kaingĩ atũteithie tũtikagwe magerio-inĩ. Tũmũhoyaga atũteithie tũthiĩ na mbere gũkorũo na ũrata nake na tũkorũo na kĩyo ũtungata-inĩ.” Kwĩrorera mbica cia ũũra-thoni nĩ igerio rĩngĩ rĩtheremete mũno matukũ-inĩ maya. Andũ amwe nĩ magwĩte mũtego-inĩ ũcio nĩ ũndũ wa kũrekereria meciria mao maikare magĩthugundaga maũndũ ma waganu. O na kũrĩ ũguo no tũhote gwĩthema mũtego ũcio o ta ũrĩa aarĩ na ariũ a Ithe witũ ngiri nyingĩ mekĩte.​—1 Kor. 10:13. w15 6/15 5:15, 16

Nĩ maũndũ marĩkũ mageekĩka thutha wa kũninwo kwa mathondeka ma ndini cia maheeni? Ihinda rĩu nĩ rĩkonania ũrĩa ngoro citũ itariĩ. Andũ aingĩ nĩ magaacaria ũgitĩri thĩinĩ wa mathondeka ma andũ marĩa mahaananĩtio na ‘mahiga marĩa me irĩma-inĩ.’ Ĩndĩ, andũ a Ngai makehoka Jehova amagitĩre. Jehova ndaanyihirie ihinda rĩa thĩna hĩndĩ ya karine ya mbere nĩguo Ayahudi magĩe na mweke wa gũtuĩka Akristiano, ĩndĩ eekire ũguo nĩguo arĩa maarĩ Akristiano methare kuuma itũũra-inĩ rĩa Jerusalemu ta ũrĩa Jesu aamathĩte. O ũndũ ũmwe na ũcio, tũtingĩrĩgĩrĩra atĩ andũ aingĩ nĩ magetĩkĩra gũtuĩka ndungata cia Jehova mahinda-inĩ marĩa maroka rĩrĩa ihinda rĩa thĩna ũrĩa mũnene rĩkaanyihio. Ithenya rĩa ũguo, rĩgaakorũo rĩrĩ ihinda rĩa Akristiano othe a ma kuonania kũna atĩ nĩ mendete Jehova na rĩa kũnyita mbaru ariũ a Ithe na Kristo.​—Mat. 25:34-​40. w15 7/15 2:7

Hihi ũrĩa ũreretwo kana kũrĩa ũikaraga nĩ gũtũmaga wone andũ a mabũrũri mamwe kana icigo imwe marĩ a bata gũkĩra arĩa angĩ? Akristiano matiagĩrĩirũo nĩ kũreka wĩhokeku wao harĩ bũrũri kana rũrĩrĩ rũna ũtũme magĩe na mawoni moru kwerekera andũ arĩa angĩ. Ĩ ũngĩĩthuthuria wone atĩ nĩ ũkoragwo na mawoni moru kwerekera andũ a mabũrũri, ũndũire, thiomi, o na kana ndũrĩrĩ ingĩ? No ũkorũo ũrĩ ũndũ wa ũũgĩ gwĩcũrania ũrĩa Jehova onaga andũ a ndũrĩrĩ itiganĩte. Gwĩka ũthuthuria wĩgiĩ maũndũ ta macio no gũkorũo na ũguni mũno harĩ we. Ũcoke ũthaithe Jehova agũteithie kũgĩa na muonere ta wake maũndũ-inĩ macio. (Rom. 12:2) Tondũ twendaga gũtungatĩra Jehova tũrĩ na thamiri theru-rĩ, nĩ tũbataraga kuonania atĩ tũrĩ ngũrani na andũ arĩa tũrutithanagia wĩra nao, arĩa tũthomaga nao, andũ itũũra riitũ, o na kana a famĩlĩ. w15 7/15 3:14, 15

Jehova nĩ aiguaga mathaithana maitũ na nĩ ataũkagĩrũo nĩ ũrĩa tũraigua o na rĩrĩa gũtarĩ na mũndũ ũngĩ ũrataũkĩrũo. Rĩrĩa aratũcokeria mahoya maitũ onanagia atĩ wendo wake gũtwerekera ndũngĩthira. No twĩrute maũndũ maingĩ kuumana na mahoya marĩa maandĩkĩtwo thĩinĩ wa Kiugo kĩa Ngai. Nĩ ũndũ ũcio, rĩmwe na rĩmwe no ũkorũo ũrĩ ũndũ mwega kwarĩrĩria mahoya ta macio hĩndĩ ya ũthathaiya wa famĩlĩ. Gwĩcũrania ũrĩa ndungata cia tene cia Jehova ciamũitũrũragĩra ngoro no gũtũteithie kwagĩria mahoya maitũ. Kwa ngerekano, no mwĩrute ũhoro wa mahoya ma wĩnyihia mũnene marĩa Jona aahoire arĩ thĩinĩ wa nda ya kĩũngũyũ. (Jona 1:17–​2:​10) No mwarĩrĩrie mahoya ma kuuma ngoro marĩa Suleimani aahoire hĩndĩ ĩrĩa hekarũ yaamũragĩrũo Jehova. (1 Ath. 8:​22-​53) Wĩcũraniei ũhoro wa ihoya rĩa Jesu rĩa kĩonereria. (Mat. 6:​9-​13) Makĩria ma ũguo, hingo ciothe “menyithagiai Ngai maũndũ marĩa mothe mwendaga.” Tweka ũguo ‘thayũ wa Ngai, ũrĩa ũtangĩmenyeka ũrĩa ũtariĩ, nĩ ũrĩikaragia ngoro ciitũ o na gwĩciria gwitũ.’​—Afil. 4:​6, 7. w15 8/15 1:11, 12

Gĩgaakorũo kĩrĩ gĩkeno gũkorũo rungu rwa ũtongoria wa Jehova thĩinĩ wa thĩ njerũ tũkĩruta wĩra wa gũthakaria thĩ, gũthomithia arĩa makaariũkio, na kũhingia maũndũ mothe marĩa Jehova akenda twĩke. No rĩrĩ, ĩ tũngĩkaaheo wĩra mũna no twage gũkenio nĩguo? Hihi nĩ tũgaathĩkĩra ũtongoria ũcio na njĩra ya gwĩka o ũrĩa wothe tũngĩhota tũhingie wĩra ũcio na tũũkenere? Aingĩ aitũ tũngiuga ĩĩ! No rĩrĩ, hihi nĩ tũrathiĩ na mbere gwathĩkĩra ũtongoria wa Ngai mahinda-inĩ maya? Angĩkorũo nĩ tũreka ũguo-rĩ, nĩ kwĩharĩria tũrehaarĩria nĩ ũndũ wa muoyo wa tene na tene rungu rwa wathani wa Jehova. No twĩhaarĩrie nĩ ũndũ wa ũtũũro thĩinĩ wa thĩ njerũ na njĩra ya kwĩnyihĩria ũtongoria ũrĩa Jehova atũheaga mahinda-inĩ maya na ningĩ na njĩra ya kwĩrutanĩria gũkũria roho wa ũnyitanĩri na ngumo ya kũiganĩra. Kwa ngerekano, tũngĩheo wĩra ũngĩ ngũrani na ũrĩa tũmenyerete, twagĩrĩirũo kũwĩtĩkĩra na gwĩka o ũrĩa wothe tũngĩhota nĩguo tũũrute tũkenete. Tũngĩĩruta kũnyitanĩra na arĩa maratũtongoria mahinda-inĩ maya, no kũhoteke noguo tũgeka thĩinĩ wa thĩ njerũ. w15 8/15 3:6, 7

Thiritũ njũru cia Suleimani nĩ ciatũmire aage kũhũthĩra ũũgĩ wake na igĩtũma atiganĩrie ũthathaiya wa ma. (1 Ath. 11:​1-6) Na githĩ ũndũ ũcio ti mũkaana mũnene harĩ Akristiano arĩa mangĩĩciria kũhikania na mũndũ ũtendete Jehova! Ĩ mũndũ angĩtuĩka mũthathaiya wa Jehova ahikanĩtie na mũndũ ũtarĩ Mũkristiano wa ma? Bibilia yugaga ũũ: “Inyuĩ atumia, athĩkagai nĩ athuri anyu, nĩguo atĩ angĩkorũo nĩharĩ amwe mataiguaga Ũhoro, mahote kũgarũrũo ngoro, Ũhoro ũtarĩ ho, nĩ mĩikarĩre ya atumia ao.” (1 Pet. 3:1) O na gũtuĩka ciugo icio cierekeirio atumia Akristiano-rĩ, nĩ ihũthĩkaga nginya harĩ mũthuri ũngĩtuĩka mũthathaiya wa Jehova arĩkĩtie kũhikania na mũtumia ũtarĩ mwĩtĩkia. Kwoguo ũtaaro wa Bibilia nĩ ũyũ: Tuĩka mũthuri kana mũtumia mwega na ũtũũre kũringana na ithimi cia Ngai ciĩgiĩ kĩhiko. Athuri kana atumia aingĩ mataarĩ etĩkia, nĩ metĩkĩrĩte ũhoro wa ma nĩ ũndũ wa kuona arĩa mahikanĩtie nao macenjetie nĩ ũndũ wa kũrũmĩrĩra ithimi cia Ngai. w15 8/15 4:15, 16

Mĩrimũ ĩmwe no ĩkorũo ĩtarĩ na kĩhonia. Kwoguo nĩ twagĩrĩirũo kwĩmenyerera igũrũ rĩgiĩ njĩra cia ũrigitani iria kwĩrĩkanaga atĩ nĩ irahonia mũrimũ mũna, ĩndĩ ũgakorũo nĩ ũhoro wongereirũo cumbĩ na ũtarĩ na kũrĩa ũrĩ. Mũtũmwo Paulo aandĩkire ũũ: “Ũigananĩru wanyu ũmenyekage nĩ andũ othe.” (Afil. 4:5, New World Translation) Ningĩ gũkorũo tũrĩ na ũigananĩru nĩ gũtũteithagia tũtikahũthĩre mahinda maitũ maingĩ kũrũmbũiya ũgima witũ wa mwĩrĩ nginyagia maũndũ ma kĩĩroho makariganĩra. Tũngĩreka ũgima wa mwĩrĩ ũkorũo nĩguo ũndũ ũrĩa wa bata mũno ũtũũro-inĩ witũ, ũndũ ũcio no ũtũme tũkorũo tũgĩĩciria o ũhoro witũ tu. (Afil. 2:4) Nĩ tũĩ atĩ tũtingĩgĩa na ũgima mũkinyanĩru wa mwĩrĩ thĩinĩ wa mũtabarĩre ũyũ. Nĩ ũndũ ũcio, twagĩrĩirũo nĩ gũtigĩrĩra atĩ gũtungatĩra Jehova nĩguo ũndũ ũrĩa wa bata mũno ũtũũro-inĩ witũ. (Afil. 1:10) Maũndũ-inĩ megiĩ ũrigitani o mũndũ agĩrĩirũo gwĩtuĩra itua rĩake na akorũo eharĩirie gwĩtĩkĩra moimĩrĩro ma itua rĩake. w15 9/15 2:8, 10

Jehova nĩwe “Mũrungu ũrĩa wa ma.” (Thab. 31:5) Tondũ tũrĩ ciana ciake, Jehova nĩ atwendete na nĩ akenagĩra gũtũruta ũhoro ũrĩa wa ma nĩguo ũtũtongoragie maũndũ-inĩ mothe, na makĩria marĩa megiĩ ũthathaiya wake. Nĩ ma irĩkũ Jehova atũguũrĩirie, na ũndũ ũcio wonanagia atĩa atĩ nĩ atwendete? Wa mbere, Jehova nĩ atũguũrĩirie ũhoro ũmwĩgiĩ. Nĩ atũmenyithĩtie rĩĩtwa rĩake rĩrĩa rĩonekaga thĩinĩ wa Bibilia maita maingĩ gũkĩra rĩĩtwa rĩngĩ o rĩothe. Na njĩra ĩyo Jehova nĩ atũkuhagĩrĩria, akareka tũmũmenye. (Jak. 4:8) Ningĩ Jehova nĩ atũguũrĩirie ngumo ciake. Kũgerera ũũmbi wake nĩ atũguũrĩirie hinya na ũũgĩ wake na kũgerera Maandĩko agatũguũrĩria kĩhooto na wendo wake mũingĩ. (Rom. 1:20) Nĩ ũndũ wa ngumo icio ciake njega, nĩ ũkoragwo ũrĩ ũndũ mũhũthũ tũrĩ ciana ciake kũgĩa na ũkuruhanu wa hakuhĩ hamwe nake. w15 9/15 4:8, 9

Andũ aingĩ ũmũthĩ meciragia atĩ Ngai ndahutagio nĩ maũndũ marĩa mekaga. Nao angĩ metĩkĩtie atĩ Ngai ndarũmbũyanagia o na hanini na maũndũ marĩa makoraga andũ. Thutha wa kĩhuhũkanio kĩmwe kĩnene gũthũkangia indo bũrũri-inĩ wa Philippines mweri-inĩ wa Novemba 2013, mayor wa taũni ĩmwe nene oigire ũũ: “No gũkorũo Ngai ararĩ kũndũ kũngĩ.” Andũ angĩ mekaga maũndũ matekũmaka kana Ngai nĩ aramona. (Isa. 26:​10, 11; 3 Joh. 11) Makoragwo matariĩ ta arĩa mũtũmwo Paulo aataarĩirie ũhoro wao rĩrĩa oigire ũũ: ‘Mationaga arĩ wega gũtũũra mamenyete ũhoro wa Ngai.’ Andũ acio ‘maaiyũirũo nĩ maũndũ mothe matarĩ ma ũthingu, na ma waganu, na ũhahami, na gwĩkana ũũru. (Rom. 1:28, 29) Ĩ ithuĩ na ithuĩ? Ngũrani na andũ acio magwetwo, ithuĩ nĩ tũmenyaga atĩ Jehova nĩ onaga maũndũ marĩa mothe twĩkaga. No hihi nĩ tuonaga ũrĩa atũrũmbũyagia na agatũtiirĩrĩra ũtũũro-inĩ witũ? w15 10/15 1:1-3

Kũhunjia nĩ njĩra ĩmwe njega mũno tũngĩonania nayo atĩ tũrĩ na wĩtĩkio. Nĩkĩ? Nĩguo tũrute wĩra ũcio tũbataraga gũkorũo na wĩtĩkio atĩ Jehova nĩ ekũrehe mũico wa mũtabarĩre ũyũ ihinda rĩake rĩakinya na tũgetĩkia biũ atĩ ‘ndũgatĩrio kana ndũgacererũo.’ (Hab. 2:3) Njĩra ĩmwe ya gwĩthima kana tũrĩ na wĩtĩkio nĩ kũrora kana nĩ tũkoragwo biũ na wendi wa kũhunjia. Hihi nĩ twĩkaga o ũrĩa wothe tũngĩhota na tũgacaria njĩra cia kuongerera ũtungata witũ? (2 Kor. 13:5) ‘Kuumbũra ũhoro wa ũhonokio’ nĩ njĩra ya bata mũno ya kuonania atĩ tũrĩ na wĩtĩkio. (Rom. 10:10) Ningĩ no tuonanie wĩtĩkio na njĩra ya kũhiũrania na moritũ ma o mũthenya. O na tũngĩkorũo tũrahiũrania na ndwari, gũkua ngoro, ũthĩni, kana magerio mangĩ-rĩ, tũrĩ na ma biũ atĩ Jehova na Mũrũ wake nĩ ‘marĩtũteithagia hĩndĩ ĩrĩa tũbataire.’ (Ahib. 4:16) Tuonanagia atĩ tũrĩ na wĩtĩkio ta ũcio na njĩra ya kũhoya Jehova atũteithie. w15 10/15 2:12-144

No ũkorũo handũ ũtaretĩkĩrio gũkorũo na Bibilia, ĩndĩ gũtirĩ mũndũ ũngĩhota gũkũgiria gwĩcũrania maũndũ marĩa ũigĩte meciria-inĩ maku ta maandĩko marĩa wendete, na nyĩmbo citũ cia Ũthamaki. (Atũm. 16:25) Roho wa Ngai no ũgũteithie kũririkana maũndũ mega marĩa wĩrutĩte. Kwoguo wĩhaarĩrie rĩu na njĩra ya gũkorũo na mahinda ma gũthoma na gwĩcũrania igũrũ rĩgiĩ ũthomi wa Bibilia wa o kiumia. Ningĩ nĩ wagĩrĩirũo gũcaria mahinda ma gũthoma mabuku ma Injiri nĩmo Mathayo, Mariko, Luka, na Johana, na wĩcũranie maũndũ marĩa Jesu oigire na agĩka. (Rom. 10:17; Ahib. 12:2; 1 Pet. 2:21) Ningĩ nĩ tũkoragwo na ibuku rĩtaaragĩria maũndũ megiĩ ũtũũro wa Jesu kũringana na ũrĩa marũmanĩrĩire. Ibuku rĩu no rĩgũteithie ũgunĩke biũ rĩrĩa ũrathoma mabuku ma Injiri.​—Joh. 14:6. w15 10/15 4:11, 12

Jesu aarĩ mũrata ũrĩ wendo na mwĩhokeku. Mahinda-inĩ ma tene, mũndũ angĩakorirũo arĩ mwathani, ndwarĩ ũndũ mũhũthũ harĩ we kwaria na ngombo ciake maũndũ make ma thĩinĩ. O na kũrĩ ũguo, Jesu aarĩ mwathani na mũrata harĩ atũmwo ake ehokeku. Nĩ aahũthagĩra mahinda nao, akameera maũndũ make ma thĩinĩ, na akamathikĩrĩria wega makĩmũitũrũrĩra ngoro ciao. (Mar. 6:​30-32) Kwaranĩria na njĩra ĩyo nĩ gwatũmire Jesu na atũmwo ake magĩe na ũkuruhanu wa hakuhĩ na ũndũ ũcio nĩ wamahaarĩirie nĩ ũndũ wa mawĩra marĩa maacokire kwĩhokerũo ũtungata-inĩ wa Ngai. Jesu nĩ eendaga arutwo ake magĩe na gĩkeno kĩrĩa kiumanaga na gũkorũo na kĩyo ũtungata-inĩ wa Jehova. Nĩ ũndũ ũcio, nĩ aamekĩraga ngoro makorũo na kĩyo maũndũ-inĩ ma kĩĩroho. Nĩ eendaga merutanĩrie mũno wĩra-inĩ wa kũhunjia na nĩ aamerĩire atĩ nĩ ekũmateithia.​—Mat. 28:19, 20. w15 11/15 2:3, 5

Ngumo ĩrĩa nene ya Ngai nĩ wendo. (1 Joh. 4:16) Aambire kũũmba Jesu na magĩikara nake igũrũ mĩaka bilioni nyingĩ. Nĩ ũndũ ũcio, Jesu nĩ eerutire kuumana na wendo wa Jehova. (Kol. 1:15) Mĩthiĩre-inĩ yake yothe, nginya rĩrĩa aarĩ gũkũ thĩ, Jesu nĩ oonanirie atĩ nĩ aataũkĩirũo atĩ Jehova nĩ Ngai ũrĩ wendo, na nĩ eegerekanagia na wendo wake. Kwoguo, no tũkorũo na ma atĩ wathani wa Jehova na Jesu ũgũtũũra ũtongoragio nĩ wendo. Rĩrĩa Jesu ooririo rĩathani rĩrĩa inene nĩ rĩrĩkũ, oigire ũũ: “Enda Mwathani Ngai waku na ngoro yaku yothe, na muoyo waku wothe, na gwĩciria gwaku guothe. Rĩu nĩrĩo rĩathani rĩrĩa inene, na rĩa mbere. Narĩo rĩa kerĩ, rĩhaana o ta rĩu, nĩ rĩrĩ, Enda mũndũ ũrĩa ũngĩ o ta ũrĩa wĩendete wee mwene.” (Mat. 22:37-39) Ũngĩrora nĩ ũkuona atĩ Jesu arĩkia kũgweta ũhoro wa kwenda Jehova, aacokire akĩgweta ũhoro wa kwenda mũndũ ũrĩa ũngĩ. Ũndũ ũcio wonanagia ũrĩa arĩ ũndũ wa bata kuonania wendo mĩikaranĩrie-inĩ itũ na andũ othe. w15 11/15 4:1-3

Rĩrĩa maũndũ maacenjirie, Jehova ndaathire na mbere kwarĩria andũ na rũthiomi rwa Kĩĩhibirania rwiki. Rĩrĩa Aisiraeli moimire ithamĩrio Babuloni, amwe ao nĩ maamenyerete kũhũthĩra rũthiomi rwa Kĩaramu ũtũũro-inĩ wao wa o mũthenya. No kũhoteke nĩkĩo Jehova aatongoririe Danieli, Jeremia, na Ezara maandĩke icunjĩ imwe cia Bibilia na rũthiomi rwa Kĩaramu. Thutha ũcio, Aleksanda Ũrĩa Mũnene nĩ aambĩrĩirie gwatha gĩcunjĩ kĩrĩa kĩnene gĩa thĩ na nĩ ũndũ ũcio rũthiomi rwa Kĩngiriki rũrĩa rwetagwo Koine rũkĩambĩrĩria kũhũthĩrũo mũno kũndũ kũingĩ thĩinĩ wa thĩ. Ayahudi aingĩ nĩ maambĩrĩirie kwaria rũthiomi rũu na ũndũ ũcio ũgĩtũma Maandĩko ma Kĩĩhibirania mataũrũo na rũthiomi rwa Kĩngiriki. Maandĩko macio marĩa gũtuĩkaga maataũrirũo nĩ ataũri 72, metagwo Septuagint. Maandĩko macio nĩmo ma mbere gũtaũrũo thĩinĩ wa Bibilia na nĩ ma bata mũno. Amwe a ataũri acio maataũrire Maandĩko ma Kĩĩhibirania kiugo gwa kiugo nao arĩa angĩ magĩtaũra rĩĩciria. Ona kũrĩ ũguo, Ayahudi arĩa maaragia rũthiomi rwa Kĩngiriki o hamwe na Akristiano nĩ meetĩkĩtie atĩ Septuagint nĩ Kiugo kĩa Ngai. w15 12/15 1:4-6

Jakubu nĩ ataarĩirie ngerekano ĩyo makĩria thĩinĩ wa mũhari wa gatandatũ wa rĩandĩko rĩu. “Naruo rũrĩmĩ nĩ mwaki.” Rũrĩmĩ nĩ ruo rũtũhotithagia kwaria. O ta mwaki, rũrĩmĩ no rũkorũo na moimĩrĩro moru mũno. Bibilia yugaga ũũ: “Rũrĩmĩ rũĩ na hinya wa gwathĩrĩra mwene muoyo o na gĩkuũ.” (Thim. 18:21) Hihi ũguo nĩ kuuga atĩ twagĩrĩirũo nĩ gũikara tũkirĩte nĩ ũndũ wa gwĩtigĩra tũtikoige ũndũ ũtagĩrĩire? Aca. Tũtingĩaga kũhũthĩra mwaki atĩ nĩguo ndũgatũcine. Ithenya rĩa ũguo, twagĩrĩirũo nĩ kwĩmenyerera tũkĩũhũthĩra. Kwa ngerekano no tũhũthĩre mwaki kũruga, guota, na rĩrĩa tũrenda ũtheri. O ũndũ ũmwe na ũguo, tũngĩĩmenyagĩrĩra rĩrĩa tũraria nĩ tũrĩgocithagia Jehova na tũkaguna arĩa angĩ. (Thab. 19:14) O na angĩkorũo twaragia na kanua kana na rũthiomi rwa kwaria na ciĩko, ũhoti wa kwaria nĩ kĩheo kĩa goro mũno kuuma kũrĩ Jehova. O na kũrĩ ũguo, twagĩrĩirũo kũhũthĩra ũhoti ũcio gwĩkĩra arĩa angĩ hinya handũ ha kũmoraga ngoro.​—Jak. 3:​9, 10. w15 12/15 3:1-3

No kũhoteke atĩ Luka nĩ aaheaga Paulo mootaro megiĩ ũrigitani na akamarigita marĩ hamwe na andũ angĩ arĩa maakoragwo nao ngʼendo-inĩ ciao cia ũmishonarĩ. Luka aabataraga gwĩka ũguo nĩkĩ? Tondũ o nake Paulo nĩ aarwaraga arĩ ngʼendo-inĩ icio. (Gal. 4:13) O ta ũrĩa Jesu oigĩte: “Andũ arĩa agima matibataragio nĩ mũthondekani, no arĩa arũaru.” (Luk. 5:31) Bibilia ndĩgwetaga rĩrĩa kana kũrĩa Luka aathomeire wĩra ũcio wa ũndagĩtarĩ. Kuonekaga atĩ Paulo eetire Luka mũthondekani kana ndagĩtarĩ akĩaria na Akristiano a Kolosai tondũ ũguo nĩguo maamũĩ. No kũhoteke Luka aathomeire cukuru ĩmwe ya ũrigitani ĩrĩa yarĩ Laodikia taũni ĩmwe yarĩ hakuhĩ na Kolosai. Luka nĩ aahũthĩrire ciugo ikonainie na ũrigitani ibuku-inĩ rĩake rĩa Injiri na rĩa Atũmwo. Tondũ aarĩ ndagĩtarĩ, nĩ aandĩkire maũndũ maingĩ megiĩ ũrĩa Jesu aahonirie andũ. w15 12/15 4:11, 12

Jehova aatũheire kĩheo kĩrĩa kĩnene mũno kĩa wendo rĩrĩa aatũmire Mũrũ wake wa mũmwe gũkũ thĩ. (Joh. 3:16; 1 Joh. 4:9, 10) Mũtũmwo Paulo aagĩĩtire ‘kĩheo kĩrĩa gũtarĩ ciugo ingĩtaarĩria ũrĩa gĩtariĩ.’ Paulo nĩ aamenyaga atĩ ciĩranĩro ciothe cia magegania iria Ngai atwĩrĩire ikaahinga nĩ ũndũ wa igongona ikinyanĩru rĩa Kristo. (2 Kor. 1:20) Nĩ ũndũ ũcio, ‘kĩheo kĩu gũtarĩ ciugo ingĩtaarĩria ũrĩa gĩtariĩ’ kĩhutĩtie maũndũ mothe mega na ma wendo marĩa Jehova agaatwĩkĩra kũgerera Jesu ihinda rĩrĩa rĩroka. Kĩheo kĩu nĩ kĩa magegania ũũ atĩ gũtirĩ mũndũ ũngĩhota gũtaarĩria biũ ũhoro wakĩo. Kĩheo kĩu kĩagĩrĩirũo gũtũhutia atĩa? Nĩ na njĩra irĩkũ tũngĩonania ngatho citũ nĩ ũndũ wa kĩheo kĩu? Hihi nĩ gĩgũtindĩkaga ũgarũrĩre mũtũũrĩre waku? Nĩ gĩtũmaga ũtuĩke mũtaana na mũndũ ũrĩ wendo kwerekera andũ arĩa angĩ na wohere mũndũ o wothe wakũhĩtĩria? Ririkana atĩ kĩheo kĩrĩa Jehova aatũheire kũgerera Kristo nĩ kĩa goro mũno gũkĩra kĩheo kĩngĩ o gĩothe.​—1 Pet. 3:18. w16.01 2:1, 2, 4, 5

Akristiano amwe aitĩrĩrie maguta mahota kwĩyũria ũũ: ‘Nĩ kĩĩ kĩratũmire Jehova aathuure niĩ handũ ha gũthuura mũndũ ũngĩ?’ O na mahota kwĩigua ta matagĩrĩire. O na kũrĩ ũguo matiĩkagĩrĩra nganja o na hanini atĩ nĩ maitĩrĩirio maguta. Ngoro ciao ikoragwo ciyũirũo nĩ gĩkeno na ngatho. Maiguaga o ta ũrĩa Petero aaiguaga rĩrĩa aandĩkire ũũ: “Ngai arogoocwo, o we Ithe wa Mwathani witũ Jesu Kristo, nĩ gũkorũo kũringana na tha ciake nyingĩ nĩ aatũmire tũciarũo rĩngĩ nĩguo tũgĩe na kĩĩrĩgĩrĩro kĩrĩ muoyo kũgerera ũriũkio wa Jesu Kristo kuuma kũrĩ arĩa akuũ, agĩtũhe igai rĩtangĩbutha na rĩtarĩ na thahu na rĩtangĩthũka. Igai rĩu mũigĩirũo kũũrĩa igũrũ.” (1 Pet. 1:​3, 4) Akristiano aitĩrĩrie maguta mathoma ciugo icio nĩ mamenyaga wega atĩ nĩo Ithe wao wa igũrũ araria nao. w16.01 3:11, 12