‘Enda Mũndũ Ũrĩa Ũngĩ o ta Ũrĩa Wĩendete Wee Mwene’
‘Narĩo rĩathani rĩa kerĩ, nĩ rĩrĩ, enda mũndũ ũrĩa ũngĩ o ta ũrĩa wĩendete wee mwene.’—MAT. 22:39.
1, 2. (a) Jesu oigire rĩathani rĩa kerĩ rĩrĩa inene rĩa Watho nĩ rĩrĩkũ? (b) Nĩ ciũria irĩkũ rĩu tũkwarĩrĩria?
MŨFARISAI ũmwe akĩgeria Jesu, aamũũririe ũũ: “Mũrutani, rĩathani rĩrĩa inene watho-inĩ nĩ rĩrĩkũ?” Ta ũrĩa gĩcunjĩ kĩrĩa kĩhĩtũku kĩonanĩtie, Jesu aamũcokeirie atĩ “rĩathani rĩrĩa inene, na rĩa mbere” nĩ: “Enda Mwathani Ngai waku na ngoro yaku yothe, na muoyo waku wothe, na gwĩciria gwaku guothe.” Agĩcoka akiuga ũũ: “Narĩo rĩa kerĩ, rĩhaana o ta rĩu, nĩ rĩrĩ, Enda mũndũ ũrĩa ũngĩ o ta ũrĩa wĩendete wee mwene.”—Mat. 22:34-39.
2 Jesu oigire atĩ no mũhaka twendage mũndũ ũrĩa ũngĩ o ta ũrĩa twĩyendete. Nĩ ũndũ ũcio, nĩ wega kwĩyũria ũũ: Mũndũ ũrĩa ũngĩ nĩ ũrĩkũ? Tũngĩonania atĩa atĩ nĩ twendete mũndũ ũrĩa ũngĩ?
MŨNDŨ ŨRĨA ŨNGĨ NĨ ŨRĨKŨ?
3, 4. (a) Jesu aahũthĩrire ngerekano ĩrĩkũ gũcokia kĩũria: “Mũndũ wa itũũra riitũ, nĩ ta ũrĩkũ”? (b) Mũsamaria aateithirie atĩa mũndũ ũrĩa wahũrĩtwo na agatigwo ta akuĩte? (Rora mbica kĩambĩrĩria-inĩ gĩa gĩcunjĩ gĩkĩ.)
3 Kaingĩ no twĩcirie atĩ mũndũ ũrĩa ũngĩ nĩ ũrĩa tũrigainie nake, mũrata ũrĩa ũtũteithagia hĩndĩ ĩrĩa tũrĩ na thĩna. (Thim. 27:10) Ĩndĩ ta wĩcirie ũrĩa Jesu oigire rĩrĩa mũndũ ũmwe wetuaga mwega aamũririe ũũ: “Mũndũ wa itũũra riitũ, nĩ ta ũrĩkũ?” Jesu akĩmũcokeria kĩũria kĩu, aamũheire ngerekano ya Mũsamaria ũmwe. (Thoma Luka 10:29-37.) Nĩ ũndũ mũhũthũ gwĩciria atĩ mũthĩnjĩri-Ngai na Mũlawii nĩ mangĩoire ikinya rĩa gũteithia mũndũ watunyĩtwo indo ciake, akahũrũo, na agatigwo ta arĩ mũkuũ. O na kũrĩ ũguo, maamũhĩtũkire mategũtindanĩra nake. Mũndũ ũcio aacokire gũteithio nĩ Mũsamaria woimĩte thĩinĩ wa rũrĩrĩ rwatĩĩte Watho wa Musa ĩndĩ nĩ rwanyararĩtwo nĩ Ayahudi.—Joh. 4:9.
4 Nĩguo mũndũ ũcio ahone ironda narua, Mũsamaria ũcio aamũitĩrĩirie maguta na ndibei. Agĩcoka akĩmũtwara nyũmba-inĩ ĩmwe ya ageni na akĩrĩha ciringi igĩrĩ nĩguo mwene nyũmba ĩyo athiĩ na mbere kũmũtumberia. Ciringi icio igĩrĩ ciarĩ mũcara ũrĩa hĩndĩ ĩyo mũndũ aaheagwo aruta wĩra thikũ igĩrĩ. (Mat. 20:2) Ũndũ ũcio nĩ ũronania wega nũ wonanirie wendo wa ma harĩ mũndũ ũcio wahũrĩtwo. Hatarĩ nganja, ngerekano ĩyo ya Jesu nĩ ĩratũruta bata wa kuonania tha na wendo harĩ mũndũ ũrĩa ũngĩ.
Aira a Jehova nĩ mahiũhaga kuonania wendo harĩ andũ arĩa angĩ(Rora kĩbungo gĩa 5)
5. Aira a Jehova moonanirie wendo harĩ andũ arĩa angĩ atĩa hĩndĩ ya kĩhuhũkanio kĩrĩa gĩtagwo Sandy?
5 Kaingĩ ti ũndũ mũhũthũ kuona andũ maraiguĩra arĩa angĩ tha ta ũrĩa Mũsamaria ũcio eekire. Ũguo nĩguo kũrĩ makĩria ‘matukũ-inĩ maya ma kũrigĩrĩria’ ma ũgwati, marĩa andũ aingĩ maagĩte wendani ũrĩa wa ndũire, nĩ eĩ, na matiendaga maũndũ mega. (2 Tim. 3:1-3) Kwa ngerekano, no kũgĩe na mathĩna manene hĩndĩ ya gĩcanjama kĩa ndũire. Ta wĩcirie ũrĩa gwathire rĩrĩa New York City yagũmĩirũo nĩ kĩhuhũkanio kĩrĩa gĩtagwo Sandy mũico-inĩ wa Oktomba 2012. Thĩinĩ wa gĩcigo kĩmwe kĩrĩa gĩathũkĩtio mũno, andũ aganu nĩ maaiyire indo cia aikari a kũu arĩa maanyamarĩkaga nĩ ũndũ wa kwaga thitima, mwaki, na indo ingĩ cia bata. Gĩcigo-inĩ o kĩu, Aira a Jehova nĩ maabangire mũbango nĩguo mateithanie o ene na mateithie andũ angĩ. Akristiano nĩ meekaga maũndũ ta macio tondũ nĩ mendete andũ arĩa angĩ. Nĩ maũndũ marĩkũ mangĩ tũngĩka nĩguo tuonanie wendo witũ harĩ andũ arĩa angĩ?
ŨRĨA TŨNGĨONANIA WENDO WITŨ HARĨ ANDŨ ARĨA ANGĨ
6. Wĩra witũ wa kũhunjia wonanagia atĩa nĩ twendete andũ arĩa angĩ?
6 Mahe ũteithio wa kĩĩroho. Twĩkaga ũguo na njĩra ya ‘kũmoomĩrĩria tũkĩhũthĩra Maandĩko.’ (Rom. 15:4) Hatarĩ nganja, nĩ tuonanagia wendo witũ harĩ andũ arĩa angĩ rĩrĩa tũramahunjĩria ma cia Bibilia. (Mat. 24:14) Na githĩ ti gĩtĩo kĩnene tũrĩ nakĩo gĩa kũhunjia ndũmĩrĩri ya Ũthamaki ĩrĩa yumaga kũrĩ ‘Ngai ũrĩa ũheanaga kĩĩrĩgĩrĩro’!—Rom. 15:13.
7. Nĩ ũtaaro ũrĩkũ ũrĩ thĩinĩ wa Mathayo 7:12, na tũrathimagwo atĩa twaũrũmĩrĩra?
7 Rũmagĩrĩra ũtaaro wa Mathayo 7:12. Hĩndĩ ya Mahunjio make ma Kĩrĩma-inĩ, Jesu oigire ũũ: “Maũndũ mothe marĩa mũngĩenda andũ mamwĩkage inyuĩ, mekagei o mo o nao: nĩ ũndũ ũguo nĩguo gatũũrũ ka ũhoro wa watho o na wa anabii.” (Mat. 7:12) Rĩrĩa twekĩra andũ arĩa angĩ ta ũrĩa Jesu oigire, tũkoragwo tũgĩka kũringana na maũndũ marĩa marĩ ũhoro-inĩ wa “watho” (Kĩambĩrĩria nginya Gũcokerithia Maathani) na wa “anabii” (mabuku ma Kĩhibirania marĩa marĩ na ũhoro wa ũrathi). Ũhoro ũrĩa ũrĩ mabuku-inĩ macio wonanagia wega atĩ Ngai nĩ arathimaga arĩa monanagia wendo harĩ arĩa angĩ. Kwa ngerekano, kũgerera Isaia, Jehova oigire ũũ: “Tũũrai mũmenyereire matuĩro ma cira wa kĩhooto, na mwĩkage maũndũ ma ũthingu, . . . Gũkena-rĩ, nĩ mũndũ ũrĩa wĩkaga maũndũ macio.” (Isa. 56:1, 2) Hatarĩ nganja, nĩ tũrathimagwo nĩ ũndũ nĩ twĩkagĩra andũ arĩa angĩ maũndũ ma wendo na ma ũthingu.
8. Twagĩrĩirũo kwenda thũ citũ nĩkĩ, na moimĩrĩro mangĩkorũo marĩ marĩkũ?
8 Enda thũ ciaku. Jesu oigire ũũ: “Nĩmũiguĩte atĩ nĩkweranirũo ũũ: Endaga mũndũ wa itũũra rĩanyu, na ũthũũrage mũndũ wĩ muku nawe; no niĩ ngũmwĩra atĩrĩ, Endagai andũ arĩa marĩ muku na inyuĩ, na mũhoyagĩre arĩa mamũnyariraga; nĩ getha mũtuĩke ariũ a Ithe wanyu ũrĩa wĩ Igũrũ.” (Mat. 5:43-45) Mũtũmwo Paulo o nake nĩ aagwetire ũndũ ta ũcio rĩrĩa aandĩkire ũũ: “Mũndũ ũrĩa wĩ na ũthũ nawe angĩkorũo nĩahũtiĩ, mũhe irio; na angĩkorũo nĩanyotiĩ, mũhe gĩa kũnyua.” (Rom. 12:20; Thim. 25:21) Kũringana na Watho wa Musa, mũndũ nĩ aagĩrĩirũo gũteithia mũndũ marĩ ũthũ nake kuoya nyamũ yake ĩngĩakomeirũo nĩ mũrigo. (Tham. 23:5) Gũteithania na njĩra ta ĩyo nĩ kũngĩatũmire andũ mararĩ ũthũ matuĩke arata. Tondũ Akristiano nĩ monanagia wendo, andũ aingĩ arĩa makoretwo na ũthũ harĩ ithuĩ nĩ mororoetie ngoro ciao gũtwerekera. Tũngĩonania wendo harĩ thũ citũ o na iria itũnyariraga mũno-rĩ, no ũkorũo ũrĩ ũndũ wa gĩkeno mũno kuona amwe ao metĩkĩrĩte ũhoro wa ma!
9. Jesu oigire atĩa ũhoro-inĩ wĩgiĩ gũcokia thayũ na mũrũ kana mwarĩ wa Ithe witũ?
9 ‘Geragia na kĩyo gũikara ũiguanĩte na andũ othe.’ (Ahib. 12:14) Ũguo nĩ kuuga nginya aarĩ na ariũ a Ithe witũ tondũ Jesu oigire ũũ: “Akorũo nĩũgũtwara kĩheo gĩaku kĩgongona-inĩ kĩrutĩrũo Ngai, na hĩndĩ ĩyo wĩ ho ũririkane atĩ mũrũ wa thoguo arĩ na ũndũ nawe, ta tiga kĩheo kĩu gĩaku o hau kĩgongona-inĩ, ũthiĩ, wambe ũkaiguane na mũrũ wa thoguo, na thutha wa ũguo ũcoke ũkarutĩre Ngai kĩheo gĩaku.” (Mat. 5:23, 24) Ngai nĩ arĩtũrathimaga rĩrĩa tuonania wendo harĩ mũrũ kana mwarĩ wa Ithe witũ na tuoya ikinya rĩa na ihenya gũcokia thayũ hamwe nake.
10. Nĩkĩ tũtiagĩrĩirũo gũcaragĩria andũ arĩa angĩ mahĩtia?
10 Ndũgacaragĩrie andũ mahĩtia. Jesu oigire ũũ: “Mũtikanekũũanĩre, nĩ getha mũtikanekũũĩrũo. Nĩ gũkorũo gwĩkũũanĩra kũrĩa mwĩkũũanagĩra nakuo, nĩkuo mũgekũũĩrũo nakuo na inyuĩ. Na ningĩ kĩgeri kĩrĩa mũgeranagĩra nakĩo, nĩkĩo mũkagererũo nakĩo na inyuĩ. Na atĩrĩrĩ, nĩ kĩ gĩtũmaga ũrore kĩhuti kĩrĩa kĩĩ riitho rĩa mũrũ wa thoguo, na ndũũkũria mũgogo ũrĩa wĩ riitho rĩaku mwene? Kana rĩrĩ, wakĩhota atĩa kwĩra mũrũ wa thoguo, Reke ngũrute kĩhuti kĩu kĩĩ riitho rĩaku, na rĩrĩ, wee mwene wĩ na mũgogo ũcio riitho rĩaku? Wee, hinga ĩno, amba ũrute mũgogo ũcio wĩ riitho rĩaku mwene, na hĩndĩ ĩo nĩukuona wega ũrute kĩhuti kĩrĩa kĩĩ riitho rĩa mũrũ wa thoguo.” (Mat. 7:1-5) Na githĩ ĩyo ti njĩra njega ya gũtwĩra atĩ tũtiagĩrĩirũo kũmenereria andũ arĩa angĩ nĩ ũndũ wa tũmahĩtia tũnini na rĩngĩ ithuĩ tũrĩ na mahĩtia manene!
NJĨRA ĨRĨA NJEGA BIŨ YA KUONANIA WENDO
11, 12. Nĩ njĩra ĩrĩkũ ya mwanya tuonanagia nayo atĩ nĩ twendete andũ arĩa angĩ?
11 Nĩ twendaga kuonania wendo harĩ andũ arĩa angĩ na njĩra ya mwanya. Nĩ tũhunjagia ũhoro ũrĩa mwega wa Ũthamaki, o ta ũrĩa Jesu eekaga. (Luk. 8:1) Eerire arũmĩrĩri ake ‘magatũme andũ a ndũrĩrĩ ciothe matuĩke arutwo ake.’ (Mat. 28:19, 20) Rĩrĩa tũrahingia itemi ritũ wĩra-inĩ ũcio, tũkoragwo tũgĩteithia andũ arĩa angĩ moime njĩra-inĩ njariĩ ĩrĩa ĩtwaraga andũ kũndũ gwa kũũrĩra, matonye njĩra-inĩ ngunderu ĩrĩa ĩkinyagia andũ muoyo-inĩ. (Mat. 7:13, 14) Hatarĩ nganja, Jehova nĩ arathimaga kĩyo ta kĩu.
12 O ta Jesu, nĩ tũteithagia andũ aingĩ mamenye atĩ nĩ marabatara Jehova. (Mat. 5:6) Arĩa metĩkĩra gũtũthikĩrĩria nĩ tũmateithagia mamũmenye, na njĩra ya kũmahunjĩria “Ũhoro-ũrĩa-Mwega wa Ngai.” (Rom. 1:1) Arĩa metĩkĩra ndũmĩrĩri ya Ũthamaki nĩ maiguithanagio na Ngai kũgerera harĩ Jesu Kristo. (2 Kor. 5:18, 19) Nĩ ũndũ ũcio, kũhunjia ũhoro ũrĩa mwega, nĩyo njĩra ĩrĩa ya bata ya kuonania atĩ nĩ twendete andũ arĩa angĩ.
13. Wee wonaga atĩa wĩra wa mwanya wa kũhunjia ũhoro wa Ũthamaki?
13 Rĩrĩa tweharĩria wega tũgĩthiĩ gũcokera na kũruta andũ Bibilia, nĩ tũhotaga kũmateithia marũmĩrĩre ithimi cia Jehova. Ũndũ ũcio no ũteithie mũrutwo wa Bibilia gwĩka ũgarũrũku mũtũũrĩre-inĩ wake. (1 Kor. 6:9-11) Hatarĩ nganja, nĩ ũndũ ũrehaga gĩkeno mũno kuona ũrĩa Ngai ateithagia arĩa ‘marĩ na mwerekera ũrĩa wagĩrĩire wa gũkaagĩa na muoyo wa tene na tene’ meke ũgarũrũku ũrĩa ũrabatarania na matuĩke arata ake. (Atũm. 13:48, New World Translation) Thutha wa kwĩruta Bibilia, arĩa makuĩte ngoro nĩ magĩaga na gĩkeno, na handũ ha gũtangĩka makehoka Jehova. Nĩ tũkenaga mũno nĩ kuona arutwo a Bibilia magĩthiĩ na mbere kĩĩroho! Na githĩ ti gĩtĩo kuonania wendo harĩ andũ arĩa angĩ na njĩra ĩyo ya mwanya tũrĩ ahunjia a Ũthamaki!
ŨRĨA WENDANI WA MA ŨTARIĨ
14. Hũthĩra ciugo ciaku kũgweta maũndũ mamwe megiĩ wendo thĩinĩ wa 1 Akorintho 13:4-8.
14 Tũngĩonania wendo harĩ mũndũ ũrĩa ũngĩ ta ũrĩa Paulo aatarĩirie, nĩ tũrĩkenagia Jehova, mathĩna maitũ makanyihanyiha na tũgakorũo na gĩkeno. (Thoma 1 Akorintho 13:4-8.) Rekei twarĩrĩrie na njĩra nguhĩ ũrĩa Paulo oigire ũhoro-inĩ wĩgiĩ wendo na tuone ũrĩa tũngĩhũthĩra ciugo ciake mĩikaranĩrie-inĩ itũ na mũndũ ũrĩa ũngĩ.
15. (a) Twagĩrĩirũo gũkorũo tũrĩ na ũtugi na ũkirĩrĩria nĩkĩ? (b) Twagĩrĩirũo gwĩthema ũiru na mwĩtĩo nĩkĩ?
15 ‘Wendani nĩ ũkiranagĩrĩria na nĩ ũtuganaga.’ O ta ũrĩa Ngai onanagia ũtugi na ũkirĩrĩria harĩ andũ matarĩ akinyanĩru, noguo twagĩrĩirũo gũkorũo na ũtugi na ũkirĩrĩria rĩrĩa andũ arĩa angĩ matũhĩtĩria kana maria matecirĩtie. “Wendani ndũrĩ ũiru,” kwoguo tũngĩkorũo na wendo wa ma tũtirĩriragĩria indo cia mũndũ ũrĩa ũngĩ kana mawĩra marĩa ehokeirũo kĩũngano-inĩ. Makĩria ma ũguo, tũngĩkorũo na wendo, tũtirĩkoragwo na mwĩtĩo. Ningĩ “maitho kũgĩa manyiira, o na ngoro gũtuĩka ya ngũrũ, arĩ kuo kĩmũrĩ kĩa arĩa aaganu-rĩ, nĩ mahĩtia.”—Thim. 21:4.
16, 17. Tũngĩhũthĩra atĩa ũtaaro wa 1 Akorintho 13:5, 6?
16 Wendo nĩ ũrĩtũteithagia gwĩkĩra mũndũ ũrĩa ũngĩ maũndũ mega. Tũtingĩmũhenia, tũtingĩiya indo ciake, kana tũmwĩke ũndũ ũngĩ o wothe ũtaratwarana na mawatho na mootaro ma Jehova. Ningĩ wendo nĩ ũrĩtũmaga tũrũmbũiye maũndũ ma kũguna andũ arĩa angĩ handũ ha gũthingata o maũndũ maitũ tu.—Afil. 2:4.
17 Mũndũ ũrĩ na wendo wa ma ndahiũhaga kũrakara. “Ndataraga maita marĩa ahĩtĩirio.” Tũtiagĩrĩirũo kũrakara na ihenya hĩndĩ ĩrĩa mũndũ ũrĩa ũngĩ atwĩka ũndũ mũũru. Tũtiagĩrĩirũo gũtara maita marĩa mũndũ atũhĩtĩirie. (1 Thes. 5:15) Tũngĩiga marakara ngoro-inĩ, tũtingĩkenia Ngai, na marakara macio no matũthũkie na mathũkie andũ arĩa angĩ. (Alaw. 19:18) Wendo nĩ ũtũmaga tũkene nĩ ũndũ wa ũhoro ũrĩa wa ma, na nĩ ũtũteithagia kwaga ‘gũkenagĩra maũndũ matarĩ ma ũthingu,’ o na rĩrĩa tuona mũndũ ũtũthũire akĩnyamarĩka nĩ ũndũ wa gwĩkwo ũndũ ũtarĩ wa kĩhooto.—Thoma Thimo 24:17, 18.
18. Nĩ maũndũ marĩkũ tũngĩĩruta megiĩ wendani thĩinĩ wa 1 Kor. 13:7, 8?
18 Ta rora ũrĩa Paulo aathire na mbere gũtaarĩria ũhoro wa wendani. Oigire atĩ wendani “nĩwĩtiiragĩrĩria maũndũ mothe.” Mũndũ angĩtũhĩtĩria acoke atũhoe mũhera, wendani nĩ ũtũtindĩkaga tũmuohere. Wendani ‘wĩtĩkagia maũndũ mothe’ marĩa marĩ thĩinĩ wa Kiugo kĩa Ngai na ũgatũma tũcokie ngatho nĩ ũndũ wa irio cia kĩĩroho iria tũheagwo. Wendani ‘wĩrĩgagĩrĩra maũndũ mothe’ marĩa mandĩkĩtwo Bibilia-inĩ na ũgatũtindĩka kũmenyithia andũ arĩa angĩ ũhoro wa kĩĩrĩgĩrĩro giitũ. (1 Pet. 3:15) Ningĩ nĩ tũhoyaga na tũkerĩgĩrĩra atĩ nĩ tũgũtooria hĩndĩ ĩrĩa tũragerio. Wendani ‘ũkiragĩrĩria maũndũ mothe,’ o na angĩkorũo nĩ kũhĩtĩrio, kũnyarirũo, kana magerio mangĩ. Makĩria ma ũguo-rĩ, “wendani ndũrĩ hĩndĩ ũngĩhooteka.” Andũ arĩa athĩki megũtũũra monanagia wendani ũcio tene na tene.
THIĨ NA MBERE KWENDA MŨNDŨ ŨRĨA ŨNGĨ TA ŨRĨA WĨYENDETE
19, 20. Nĩ ũtaaro ũrĩkũ wa Kĩĩmandĩko ũbatiĩ gũtũtindĩka gũthiĩ na mbere kuonania wendo harĩ mũndũ ũrĩa ũngĩ?
19 No tũhote gũthiĩ na mbere kwenda mũndũ ũrĩa ũngĩ tũngĩrũmĩrĩra ũtaaro ũcio wa Bibilia. Twagĩrĩirũo kuonia andũ othe wendani ta ũcio nginya arĩa matarĩ a rũrĩrĩ rwitũ. Ningĩ nĩ tũrabatara kũririkana atĩ Jesu oigire: “Enda mũndũ ũrĩa ũngĩ o ta ũrĩa wĩendete wee mwene.” (Mat. 22:39) Ngai na Kristo merĩgagĩrĩra twende mũndũ ũrĩa ũngĩ. Angĩkorũo tũtirĩ na ma biũ ũrĩa twagĩrĩirũo nĩ gwĩka ũndũ-inĩ mũna ũhutĩtie mũndũ ũrĩa ũngĩ-rĩ, tũbataire kũhoya Ngai atũtongorie na roho wake mũtheru. Gwĩka ũguo nĩ kũrĩtũmaga Jehova atũrathime na gũgatũteithia gwĩkĩra andũ maũndũ na njĩra ya wendo.—Rom. 8:26, 27.
20 Rĩathani rĩa kwenda mũndũ ũrĩa ũngĩ ta ũrĩa twĩyendete rĩtagwo “watho ũrĩa mũtue nĩ Mũthamaki.” (Jak. 2:8) Thutha wa kũgweta maathani mamwe marĩa maarĩ thĩinĩ wa Watho wa Musa, Paulo oigire ũũ: “O na akorũo kũrĩ o rĩathani rĩngĩ-rĩ, mohanĩtio mothe thĩinĩ wa kiugo gĩkĩ, atĩrĩ, Enda mũndũ ũrĩa ũngĩ o ta ũrĩa wĩendete wee mwene. Wendani-rĩ, ndũngĩreka ũrĩa wĩ naguo eke mũndũ ũrĩa ũngĩ ũũru: na tondũ ũcio kwendana nĩkuo kũhingia kwa watho.” (Rom. 13:8-10) Nĩ ũndũ ũcio, tũbataire gũthiĩ na mbere kuonania wendo harĩ mũndũ ũrĩa ũngĩ.
21, 22. Twagĩrĩirũo kwenda Ngai na mũndũ ũrĩa ũngĩ nĩkĩ?
21 Jesu nĩ aatũteithirie gũtaũkĩrũo makĩria mũndũ ũrĩa ũngĩ nĩ ũrĩkũ, rĩrĩa oigire atĩ Ithe “nĩatũmaga riũa rĩake rĩrathĩre andũ arĩa oru, o na arĩa ega; ningĩ nĩoiragĩria mbura arĩa athingu, o na arĩa aaganu.” (Mat. 5:43-45) Twagĩrĩirũo kwenda mũndũ ũrĩa ũngĩ, arĩ mũthingu kana atarĩ mũthingu. Ta ũrĩa tũkuonete hau kabere, njĩra ĩrĩa njega biũ ya kuonia mũndũ ũrĩa ũngĩ wendani ta ũcio nĩ kũmũhunjĩria ndũmĩrĩri ya Ũthamaki. Angĩtĩkĩra ũhoro ũrĩa mwega na aũhũthĩre ũtũũro-inĩ wake, no agĩe na kĩrathimo gĩa gũtuĩka mũrata wa Ngai.
22 Tũrĩ na itũmi nyingĩ cia kwenda Jehova na ngoro, muoyo, na gwĩciria gwitũ guothe. Ningĩ tũrĩ na njĩra nyingĩ cia kuonania wendo harĩ mũndũ ũrĩa ũngĩ. Rĩrĩa tũronania wendo harĩ Ngai na harĩ mũndũ ũrĩa ũngĩ, tũkoragwo tũgĩathĩkĩra ũrĩa Jesu oigire. Makĩria ma ũguo, nĩ tũkenagia Ithe witũ wa igũrũ, Jehova.