Mũtanamba Kũhunjia, No Mũbatare Gũcaria

1.Ciũngano iria irĩ kũndũ kũrĩa kwaragio thiomi nyingĩ igayagĩrũo icigo kũringana na rũthiomi nĩkĩ?

¹ Thutha wa kwamũkĩra roho mũtheru mũthenya wa Bendegothito ya 33 Mahinda Maitũ (M.M.), arutwo a Jesu ‘maitĩkire gũthioma thiomi ingĩ’ kũrĩ andũ arĩa mokĩte kuuma mĩena ĩngĩ thĩinĩ wa thĩ. (Atũm. 2:4) Nĩ ũndũ wa ũguo, andũ ta 3,000 nĩ maabatithirio. Ũndũ wa kũgegania nĩ atĩ, ageni arĩa aingĩ maaragia rũthiomi rwoĩkaine nĩ andũ aingĩ, kwahoteka Kĩhibirania kana Kĩgiriki. Ĩndĩ Jehova onire arĩ wega o mũndũ ahunjĩrio ndũmĩrĩri ya Ũthamaki na rũthiomi rwake. Hatarĩ nganja gĩtũmi kĩmwe gĩa gwĩka ũguo nĩ tondũ kaingĩ andũ maiyũkagia ũhoro ũrĩa mwega rĩrĩa maũigua na rũthiomi rwao. Nĩ ũndũ ũcio, ũmũthĩ, ciũngano iria ikoragwo kũndũ kũrĩa kwaragio thiomi nyingĩ igayagĩrũo icigo kũringana na rũthiomi. (Tengenezo, kar. 107, kĩb. 2-3) Ikundi cia rũthiomi rũgeni itigayagĩrũo gĩcigo gĩa kũhunjia, ĩndĩ ihunjagĩria andũ arĩa maragia rũthiomi rũu thĩinĩ wa gĩcigo gĩa kĩũngano kĩrĩa gĩcirũgamĩrĩire na iria ingĩ irĩ hakuhĩ.

2.(a)Kũrĩ na wĩra ũrĩkũ wa gũcaria, na nĩ ta kũ ũngĩbatarania? (b) Ciũngano iria ihunjagia icigo-inĩ iria ciaragio thiomi nyingĩ ingĩteithania atĩa? (c) Twagĩrĩirũo gwĩka atĩa tũngĩona mũndũ ũrakenio nĩ ũhoro na waragia rũthiomi rũngĩ?

² Angĩkorũo kũrĩa mũikaraga andũ othe maragia rũthiomi rũmwe, no ũkorũo ũrĩ ũndũ mũhũthũ kũhunjia kuuma nyũmba ĩmwe nginya ĩrĩa ĩngĩ. No rĩrĩ, ũndũ ũcio no ũkorũo ũrĩ ngũrani angĩkorũo mũikaraga itũũra-inĩ rĩaragio thiomi nyingĩ. Ciũngano cia thiomi ingĩ no ikorũo nĩ ihunjagia gĩcigo-inĩ kĩu. O na gũtuĩka ciũngano icio no imwerekerie kũrĩ andũ arĩa macemania nao maragia rũthiomi rwanyu, kĩũngano kana gĩkundi kĩanyu nĩkĩo kĩrĩ na wĩra ũrĩa mũnene wa gũcaria andũ arĩa mũngĩhunjĩria. (Rora ithandũkũ “Teithanagiai.”) Kwoguo, no mũbatare kũruta wĩra wa gũcaria, na njĩra ya kũũrĩrĩria kũrĩa mũngĩona andũ maragia rũthiomi rũna. Wĩra ũcio wa gũcaria ũngĩrutwo atĩa?

3.Nĩ maũndũ marĩkũ mangĩteithia kĩũngano kana gĩkundi kũmenya kũrĩa kĩngĩcaria na kahinda karĩa kĩngĩhũthĩra wĩra-inĩ ũcio?

³ Kũbanga Wĩra wa Gũcaria: Ihinda rĩrĩa rĩkũhũthĩrũo wĩra-inĩ wa gũcaria icigo-inĩ iria ciaragio thiomi nyingĩ rĩringanaga na ũrĩa maũndũ mahaana kuo. Kwa ngerekano, nĩ andũ aigana maragia rũthiomi rũu kũu? Kwĩna ahunjia aigana? Kĩũngano kana gĩkundi kĩrĩ na andirethi cia andũ aigana? To mũhaka kĩũngano gĩcarie o kũndũ na njĩra ĩhaanaine, ĩndĩ no gĩthuure gwĩkĩrĩra makĩria kũrĩa kũrĩ na andũ aingĩ gĩcigo-inĩ kĩao na kũrĩa gũtarĩ kũraihu mũno. O na kũrĩ ũguo, gũkorũo na mĩbango mĩega ya gũcaria nĩ kwa bata nĩguo andũ aingĩ o ũrĩa kwahoteka maheo mweke wa gũkaĩra rĩĩtwa rĩa Jehova.—Rom. 10:13, 14.

4.(a)Wĩra wa gũcaria wagĩrĩire kũbangwo atĩa? (b) Njĩra imwe iria mũngĩona andũ arĩa maragia rũthiomi rwanyu nĩ irĩkũ?

⁴ Nĩgetha andũ matigacokere kũrĩa gũcarĩtio icigo-inĩ iria wĩra wa gũcaria ũbataranagia, kĩama gĩa athuri, na makĩria mũrori wa ũtungata, nĩ agĩrĩirũo kũbanga na kũrũgamĩrĩra wĩra ũcio. (1 Kor. 9:26) Ikundi-inĩ iria ciaragia thiomi ngʼeni, mũrũ wa Ithe witũ wagĩrĩire, makĩria mũthuri wa kĩũngano kana mũteithia wa ũtungata ũthurĩtwo nĩ kĩama gĩa athuri gĩa kĩũngano kĩrĩa kĩrũgamĩrĩire ikundi icio, no amatongorie. Ciũngano na ikundi nyingĩ nĩ irĩ mũbango mwega wa gũthuthuria kabere, ikĩhũthĩra mabuku marĩa monanagia andirethi cia andũ kana Intaneti gwetha marĩĩtwa marĩa moĩkaine mũno na rũthiomi rũu. Macokaga magacaria na njĩra ya kũhũũra thimũ kana gũceerera andũ nĩguo mamenye andirethi iria ingĩongererũo gĩcigo-inĩ kĩao. Angĩkorũo ũndũ ũcio no ũhoteke, kĩama gĩa athuri gĩa kĩũngano kĩrĩa kĩrũgamagĩrĩra gĩkundi no kĩbange kĩũngano gĩothe kĩrutage wĩra ũcio wa gũcaria rĩmwe na rĩmwe.—Rora ithandũkũ “Ũrĩa Ũngĩona Arĩa Maragia Rũthiomi Rwaku.”

5.(a)Maũndũ mamwe ahunjia mangĩhũthĩra rĩrĩa maracaria nĩ marĩkũ? (b) Tũngiuga atĩa rĩrĩa tũracaria?

⁵ O mũndũ agĩrĩirũo gũkoragwo na muoroto mwega rĩrĩa rĩothe tũraruta wĩra wa gũcaria. Tondũ wĩra ũcio nĩ gĩcunjĩ kĩa ũtungata, twagĩrĩirũo kwĩhumba ta ndungata cia Ngai. Andũ aingĩ nĩ monaga atĩ kwĩmenyeria ũrĩa mangiuga na kwaria rũthiomi rũu rĩrĩa maracaria, nĩ kũmateithagia gũkorũo na kĩyo na kũmenya rũthiomi rũu wega makĩria. No tũrute riboti ya ihinda rĩrĩa twahũthĩra tũgĩcaria no ti rĩrĩa twahũthĩra tũkĩhaarĩria mabu cia gĩcigo na marĩĩtwa. Rĩrĩa tuona mũndũ ũraria rũthiomi rũu, nĩ twagĩrĩirũo kwĩrutanĩria kũmũhunjĩria tũcoke tũmenyithie mũrori wa ũtungata kana mũndũ ũrĩa athuurĩte nĩguo rekondi cia gĩcigo ikorũo na ũhoro wa ica ikuhĩ. Twagĩrĩire gwĩka ũguo tũtekũrora kana mũndũ ũcio nĩ akenio nĩ ũhoro. O na gũtuĩka gũcaria nĩ kwa bata, nĩ twagĩrĩirũo gũkorũo na ũigananĩru na tũhũthĩre njĩra ciothe cia kũhunjia.—Rora ithandũkũ “Ũrĩa Ũngiuga Rĩrĩa Ũracaria.”

6.Gũcaria arĩa matarĩ ũhoti wa kũigua kũrĩ moritũ marĩkũ ma mwanya?

⁶ Gũcaria Arĩa Matarĩ Ũhoti wa Kũigua: Gũcaria arĩa matarĩ ũhoti wa kũigua nĩ kũrĩ moritũ ma mwanya na nĩ kũbataraga kĩyo kĩingĩ na kwaga gũtigithĩria. Mũndũ ũtarĩ ũhoti wa kũigua ndangĩmenyeka kũgerera maũthĩ make, mwĩhumbĩre, kana rĩĩtwa rĩake. Hamwe na ũguo, andũ a famĩlĩ kana arata no mamũgirĩrĩrie na no matithie kũheana ũhoro wake kũrĩ ahunjia arĩa marorĩrĩria. Maũndũ maya marĩa mangĩhũthĩrũo gũcaria arĩa matarĩ ũhoti wa kũigua no mateithie o na gũcaria arĩa mahũthagĩra rũthiomi rwaragio na kanua.

7.(a)Tũngĩũrĩrĩria maũndũ marĩkũ tũgĩcaria arĩa matarĩ ũhoti wa kũigua kũrĩa andũ maikaraga? (b) Tũngĩehereria mwene nyũmba guoya atĩa?

⁷ Ciũngano na ikundi iria ihũthagĩra rũthiomi rwa kwaria na ciĩko nĩ igacĩrĩte kũgerera gũcaria andũ kũrĩa maikaraga. No gũkorũo mwene nyũmba nĩ onete mũndũ wa itũũra, mũndũ marutithanagia wĩra, kana mathomaga nake akĩhũthĩra rũthiomi rwa kwaria na ciĩko. No akorũo onete kĩbaũ gĩa kuonania handũ hageragwo nĩ ciana itarĩ ũhoti wa kũigua. Kana nĩ arĩ mũndũ wao ũtarĩ ũhoti wa kũigua. Ririkana atĩ andũ amwe no mekĩrĩre nganja muoroto waku wa gũceera. O na kũrĩ ũguo, no wehererie mwene nyũmba guoya ũngĩaria ũrĩ na ũrata na ũtaarĩrie maũndũ na njĩra nguhĩ, nũngĩrĩru, na ĩna gĩtĩo. Amwe manakorũo na moimĩrĩro mega kũgerera kuonania Bibilia kana DVD ingĩ cia rũthiomi rwa kwaria na ciĩko rĩrĩa maroria mwene nyũmba kana nĩ oĩ mũndũ ũtarĩ ũhoti wa kũigua. Magacoka makagweta atĩ no mende kwaranĩria na andũ ta acio ũhoro wĩgiĩ kĩĩrĩgĩrĩro kĩrĩa kĩrĩ Bibilia-inĩ. Mwene nyũmba angĩtithia kũheana ũhoro, kwahoteka no etĩkĩre kuoya andirethi yaku kana karatathi ga kũnyita andũ ũgeni mĩcemanio-inĩ anengere mũndũ wao kana mũrata ũtarĩ ũhoti wa kũigua.

8.Kĩũngano kĩa hakuhĩ kĩngĩteithia atĩa kĩrĩa kĩa rũthiomi rwa kwaria na ciĩko?

⁸ Mũthenya ũmwe kana ĩĩrĩ harĩ mwaka, kĩũngano kĩa rũthiomi rwa kwaria na ciĩko no kĩũrie kĩũngano kĩa hakuhĩ kĩrĩa kĩaragia rũthiomi ngũrani kĩmateithie gũcaria matũũra-inĩ mamwe gĩcigo-inĩ kĩao kĩnene. Mũcemanio-inĩ wa gũthiĩ kũhunjia ũrĩa ũgũtongorio nĩ kĩũngano kĩa rũthiomi rwa kwaria na ciĩko no hatarĩrio ũrĩa wĩra ũcio ũkũrutwo na hakorũo na kĩonereria. O gĩkundi no kĩgaĩrũo na arĩ mũhunjia ũmwe kuuma kĩũngano kĩu kĩa rũthiomi rwa kwaria na ciĩko na kĩheo mabu ya kuonania harĩa gĩgũcaria.

9.Gũcaria kũngĩkwo atĩa kũndũ kũrĩa arĩa matarĩ ũhoti wa kũigua macemanagia kwaranĩria na gwĩkenia kana kũheo ũteithio?

⁹ Arĩa matarĩ ũhoti wa kũigua ningĩ no macario kũrĩa moĩkaine macemanagia kwaranĩria na gwĩkenia kana kũrĩa mathiaga kũheo ũteithio. Ahunjia magĩrĩirũo kwĩhumba kũringana na harĩa marathiĩ. No ũkorũo ũrĩ ũndũ mwega kwaranĩria na mũndũ ũmwe kana erĩ na tũhũthĩre ũũgĩ handũ ha kwarĩria andũ othe hamwe. Ndeereti ĩngĩgĩa moimĩrĩro mega, no mũheane andirethi cia ũrĩa o mũndũ angĩkinyĩrĩka.

10.Ahunjia mangĩcaria atĩa biacara-inĩ cia kwao?

¹⁰ Njĩra ĩngĩ nĩ kũhaarĩria mabu ironania biacara iria irĩ gĩcigo-inĩ kĩanyu na gũcoka gũthiĩ kuo ihinda rĩrĩa rĩagĩrĩire. Mabu ĩmwe no yonanie inyuĩro cigana ũna cia maguta. Ĩngĩ no yonanie ndobi, mĩkawa, kana biacara ĩngĩ. Angĩkorũo o mabu ĩrĩ na biacara ihaanaine, ahunjia no mahũthĩre njĩra ĩmwe kũhunjia nĩguo magĩe ũmenyeru. Kwa ngerekano, tondũ arĩa matarĩ ũhoti wa kũigua nĩ mathiaga mĩkawa-inĩ, no tũtaarĩrie mũnyitani ũgeni igũrũ rĩgiĩ wĩra witũ na tũmũtigĩre DVD cigana ũna na tũratathi twa kũnyita andũ ũgeni mĩcemanio-inĩ ahe ageni arĩa matarĩ ũhoti wa kũigua. Biacara-inĩ imwe no tũũrie kana nĩ kũrĩ aruti a wĩra kana agũri mahũthagĩra rũthiomi rwa kwaria na ciĩko. Angĩkorũo kwĩna cukuru ya arĩa matarĩ ũhoti wa kũigua gĩcigo-inĩ kĩu, no tũheane DVD imwe ciigwo kũrĩa mabuku mathomagĩrũo.

11.Wĩra wa gũcaria ũkoragwo ũrĩ gĩcunjĩ kĩa bata kĩa ũtungata nĩkĩ?

¹¹ Wĩra wa Bata: Kuona andũ maragia rũthiomi rwaku ti ũndũ mũhũthũ. Hamwe na ũguo, thiomi iria ciaragio kũndũ kũmwe no icenjie na ihenya o ũrĩa andũ maroka magĩthiaga, ũndũ ũrĩa ũngĩritũhia wĩra wa kũihũria rekondi cia gĩcigo. O na kũrĩ ũguo, icigo-inĩ nyingĩ, wĩra wa gũcaria nĩ gĩcunjĩ kĩa bata kĩa ũtungata. Jehova, ũrĩa ũtũheete wĩra wa kũhunjia, ndarĩ mũthutũkanio. (Atũm. 10:34) Wendi wake nĩ ‘andũ othe mahonokio na matuĩke a kũmenya ũhoro wa ma.’ (1 Tim. 2:3, 4) Nĩ ũndũ ũcio, nĩ tũnyitanagĩre na Jehova na arĩa angĩ harĩ gũcaria andũ a mĩario yothe arĩa marĩ na “ngoro thingu na njega.”—Luk. 8:15.

[Ithandũkũ rĩrĩ karatathi ga 5]

Teithanagiai

Kĩũngano kana gĩkundi kĩngĩenda gũteithĩrĩrio gũcaria arĩa maragia rũthiomi rwao arĩa mangĩhunjĩria, mũrori wa ũtungata no arie na athuri a ciũngano cia thiomi ingĩ iria irĩ hakuhĩ. No akorũo arĩ wega makĩria kwaranĩria na ciũngano iria itarĩ kũraihu ciki kana iria ikoragwo na andũ maigana ũna maragia rũthiomi rũu. Ciũngano icio ciarĩrio no icoke ciĩre ahunjia a cio atĩ mangĩona mũndũ waragia rũthiomi rũu magĩrĩirũo kwandĩka andirethi yake na mamĩneane kũrĩ mũrori wa ũtungata nĩguo amĩneane kũrĩ kĩũngano kana gĩkundi kĩu kĩrahoya ũteithio. Arori a ũtungata a ciũngano iria iraruta wĩra ũcio no maiguithanĩrie mũtaratara ũrĩa mangĩhũthĩra nĩguo marĩkie gĩcigo kĩaragio thiomi nyingĩ na merekerie arĩa makenio nĩ ũhoro kĩũngano-inĩ kana gĩkundi kĩrĩa kĩmagĩrĩire.

Ahunjia mangĩona mũndũ wa rũthiomi rũngĩ ũrakenio biũ nĩ ũhoro (kana mũndũ ũtarĩ ũhoti wa kũigua), magĩrĩirũo kũiyũria narua bomu ya Tafadhali Fuatia Upendezi (S-43) na manengere mwandĩki wa kĩũngano. Ũndũ ũcio nĩ ũkũhotithia mũndũ ũcio aheo ũteithio wa kĩĩroho na ihenya.—Rora km 5/11 kar. 3.

[Ithandũkũ rĩrĩ karatathi ga 6]

Ũrĩa Ũngĩona Arĩa Maragia Rũthiomi Rwaku

•Ũria andũ angĩ—Arutwo a Bibilia, andũ a famĩlĩ, arĩa ũrutaga wĩra nao, na angĩ.

•Hũthĩra ibuku rĩrĩa rĩonanagia namba cia thimũ gwetha marĩĩtwa marĩa moĩkaine mũno na rũthiomi rũu. Ibuku o ta rĩu, rĩrĩa rĩonanagia marĩĩtwa kũringana na andirethi no rĩoneke thĩinĩ wa Intaneti kana kũgerera kambuni iria iheanaga ũtungata wa kwaranĩria na thimũ.

•Hũthĩra ũũgĩ kũũrĩrĩria kũndũ ta kũrĩa gũthomagĩrũo mabuku, wabici-inĩ cia thirikari, kana cukuru-inĩ.

•Rora imenyithia ngathĩti-inĩ cia kwanyu ciĩgiĩ mĩbango ya mũingĩ ĩrĩa ĩbangĩtwo nĩ andũ arĩa maragia rũthiomi rũu rũgeni.

•Ceerera nduka na biacara iria ĩheaga ũtungata andũ a rũthiomi rũu rũgeni.

•Hoya rũtha harĩ arũgamĩrĩri, ũige metha ya mabuku handũ biacara-inĩ, harĩa arutwo a yunivasĩtĩ macemanagia, kana icukĩro-inĩ kũrĩa andũ arĩa maragia rũthiomi rũu makoragwo kaingĩ.

•Angĩkorũo watho wa bũrũri wanyu no wĩtĩkĩrie, gũra ibuku rĩronania marĩĩtwa na andirethi cia biacara kana mũtaratara wa kompiuta ũrĩa ũcaragia kũndũ kwa mũingĩ kũgerera Intaneti.

[Ithandũkũ rĩrĩ karatathi ka 7]

Ũrĩa Ũngiuga Rĩrĩa Ũracaria

Kwaria na njĩra ya ũrata, ya ĩmwe kwa ĩmwe, ũtarĩ na ũhinga no kweherie nganja. Kaingĩ, kwamba kuonania ibuku rĩa rũthiomi rũu nĩ gũteithagia.

Thutha wa kũgeithania, no uuge ũũ: “Tũracaria andũ maragia rũthiomi rwa ______ twaranĩrie nao ũhoro wĩgiĩ kĩĩrĩgĩrĩro kĩa Bibilia. Hihi nĩ ũĩ mũndũ tũngĩaria nake?”

Rĩrĩa ũracaria arĩa matarĩ ũhoti wa kũigua no uuge ũũ: “Wĩ mwega. Hihi no nguonie kĩndũ? [Ũkĩhũthĩra kamacini ga guoko ka video, thaaka mũhari ũmwe kuuma New World Translation—thĩinĩ wa DVD.] Kĩu nĩ gĩcunjĩ kĩa Bibilia na Rũthiomi rwa Kwaria na Ciĩko rwa Amerika. Hamwe na Bibilia, twĩna video cigana ũna ingĩoneka hatarĩ marĩhi, iria ihaarĩrĩirio iteithie kĩĩroho arĩa matarĩ ũhoti wa kũigua. Hihi nĩ ũĩ mũndũ ũtarĩ ũhoti wa kũigua kana ũrĩ thĩna wa kũigua ũhũthagĩra rũthiomi rwa kwaria na ciĩko?” Mwene nyũmba angĩkorũo ndararirikana mũndũ o wothe, kaingĩ nĩ wega kũgweta ngerekano cia kũndũ kũrĩa angĩkorũo onete mũndũ ta ũcio, ta wĩra-inĩ, cukuru, kana itũũra-inĩ.