ONGHEDI YOKUPOPYA 27
Okupopya tashi di komutima
OTASHI dulika we lilongekida nawa oshipopiwa shoye, notashi dulika u na ouyelele oo tau hongo. Ouyelele woye otashi dulika wa unganekwa nawa noto ka dula oku shi yandja nawanawa. Ndele mbela oto ka pondola ngoo ngeenge ovapwilikini itava yandje filufilu elitulemo, molwaashi omafimbo amwe tava twalwaatwalwa notashi dulika inava uda oinima aishe oyo to popi? Mbela oto ka dula ngoo okuhanga omitima davo ngeenge itava yandje filufilu elitulemo koshipopiwa?
Mbela oshike tashi dulu okweetifa oupyakadi wa tya ngaho? Ope na oinima ihapu oyo tai dulu okweetifa oupyakadi oo. Luhapu oupyakadi oo ohau holoka po ngeenge omupopi ita popi tashi di komutima. Noitya imwe, omupopi ota tale unene peembapila daye ile ita popi monghedi yaye yopaushitwe. Oupyakadi oo ohau etifwa konghedi omo omupopi e lilongekida oshipopiwa shaye.
Ngeenge tete owa shange oshipopiwa shoye opo nee to kendabala oku shi ninga oshipopiwadutilo, otashi dulika shi ka kale shidjuu kwoove oku ke shi yandja to popi tashi di komutima. Omolwashike mbela? Omolwaashi owa hoolola kondadalunde oitya oyo to ka longifa. Nokuli nonande ou ka yandje oshipopiwa shoye to longifa oshipopiwadutilo, oto ka kendabala okudimbuluka oitya oyo wa li wa shanga tete fimbo ino ninga oshipopiwadutilo. Omatumbulo ihaa kala a shangwa monghedi omo ho popi paushitwe mokupopya kwoye kwakeshe efiku, nomutungilo womatumbulo ohau kala wa kitakana, naasho ohashi limonikila moshipopiwa shoye.
Ponhele yokushanga ouyelele aushe kondadalunde, kendabala okuninga ngaha: (1) Hoolola oshipalanyole shoye noitwa ya fimanenena yoshikundafanwa oyo tai ke ku kwafela u ndjadjukunune mo oshipalanyole osho. Ngeenge oshipopiwa shoye oshixupi, oitwa ya fimanenena ivali oya wana, ngeenge oshile, inhe ile itano oya wana. (2) Koshi yoshitwa keshe sha fimanenena, shanga omishangwa da fimana odo wa hala oku ka longifa eshi to shi ndjadjukununa; shanga yo omafaneko nomatomhafano a fimana oo wa hala oku ka longifa. (3) Diladila kunghee to ka ninga etwalemo loshipopiwa shoye. Oto dulu nokuli okushanga etumbulo limwe ile avali etwalemo loye. Longekida yo exulifo loshipopiwa shoye.
Osha fimanenena okulilongekida oshipopiwa shoye. Ndelenee ino endulula mo moshipopiwa nelalakano lokukopela oinima oshitya noshitya. Opo u ka yandje oshipopiwa shoye to popi tashi di komutima, eshi to lilongekida, owa pumbwa okuyandja elitulemo koitwa oyo wa hala oku ka kundafana ndele hakoitya oyo to ka longifa. Ou na okulilongekida nawa oitwa oyo fiyo osheshi u i na momadiladilo palandulafano layo. Ngeenge ouyelele woye owa unganekwa nawa, osho itashi ka kala shidjuu kwoove, naashi to ka yandja oshipopiwa oitwa, oto ke i dimbuluka noupu notai ke uya paushitwe.
Kaleka momadiladilo ouwa wokupopya tashi di komutima. Okupopya tashi di komutima osha fimana, molwaashi otashi ke ku ningifa u longife oitya nomautumbulilo e li paunafangwa oo taa dulu okuudiwa ko noupu kovapwilikini. Oshipopiwa shoye otashi ka kala yo sha mwenyopala noshihokwifa neenghono kovapwilikini.
Okuyandja oshipopiwa to popi tashi di komutima otashi ke ku kwafela yo u kale to tale kovapwilikini, naasho otashi ka kwafela ovapwilikini va ude ko osho to popi. Molwaashi ito kala to tale peembapila doye etumbulo keshe, ovapwilikini otava ka kala ve wete kutya ou shii oshikundafanwa shoye nawa, nonokutya owa itavela filufilu osho to popi. Onghee hano, okuyandja oshipopiwa monghedi ya tya ngaho otashi ka kuma omitima dovapwilikini, molwaashi oto popi navo panghedi yeenghundafana.
Okupopya tashi di komutima otashi ke ku pa omhito yokuninga omalunduluko moshipopiwa apa sha pumbwa. Ouyelele woshipopiwa shoye kau na oku ku ningifa u kale u wete wa mangwa noito dulu okuninga po omalunduluko asha. Natu tye nee ngeno ongula yefiku olo to ka yandja oshipopiwa owa uda meenghundana oshinima osho sha pambafana filufilu noshikundafanwa shoye. Mbela itashi ka kala shiwa okukwatela mo ouyelele oo moshipopiwa shoye? Ile otashi dulika eshi to yandje oshipopiwa shoye, owa didilika kutya omu na ovanafikola vahapu mokati kovapwilikini. Itashi ka kala tuu shiwa ngeenge owa lundulula omafaneko netulomoilonga louyelele woye nelalakano lokukwafela ovanyasha ovo va mone nghee ouyelele oo wa kuma okukalamwenyo kwavo!
Ouwa umwe oo hau di mokuyandja oshipopiwa to popi tashi di komutima oyoo kutya ohashi ku ningifa u kale to diladila. Ngeenge ou wete kutya ovapwilikini ove na olupandu, notava tambula ko osho to popi, popya nexwamo, nokundjadjukununa mo oitwa oyo, ile u endulula mo moitwa yonhumba nelalakano loku i divilika. Ngeenge ou wete kutya ovapwilikini kave na lela ohokwe, oto dulu okuninga po sha opo oshipopiwa shoye shi kale sha mwenyopala ponhele ashike yokutwikila okupopya nonande ovanhu otava twalwaatwalwa.
Oinima oyo u na okuhenuka. Kala u shii kutya ope na yo oinima imwe oyo u na okulungamena ngeenge to popi tashi di komutima. Shimwe osho u na okulungamena osho okupitililifa efimbo. Otashi dulika u kwatwe kefimbo ngeenge oto popi oinima ihapu ya wedwa po. Opo u kwate nawa efimbo, oto dulu okudidilika moshipopiwadutilo shoye kutya efimbo li fike peni u na okulongifa moshitukulwa keshe shoshipopiwa shoye. Opo nee longela kefimbo olo la nuninwa oshitukulwa keshe.
Oshinima shimwe vali osho tu na okulungamena, naunene tuu ovapopi ovanekeka, osho okukala twe lineekela mufye vene. Ovapopi vamwe ovo va ika okupopya moipafi otashi dulika va diladile kutya otava dulu okumbwanga mumwe oitwa yonhumba opo va mane moule wefimbo olo va pewa. Ndele ngeenge otu li ovalininipiki notwa pandula eshi tu na oufembanghenda wokukufa ombinga mokuyandja ehongo olo Jehova Omuhongi Munenenene ha yandje, oshi na oku tu linyengifa tu lilongekide nawa oshipopiwa keshe nokwiilikana twa mana mo. — Jes. 30:20, yelekanifa NW; Rom. 12:6-8.
Ovapopi vahapu ovo inava pyokoka mokupopya tashi di komutima otashi dulika va kale tave lipula unene kutya otava ka dimbwa osho va hala okutya. Ino efa oumbada wa tya ngaho u ku imbe u kale to popi tashi di komutima. Kala ho lilongekida nawa nokupula Jehova e ku kwafele nomhepo yaye. — Joh. 14:26.
Ovapopi vamwe ihava popi tashi di komutima molwaashi ohava kala tave lipula unene noitya oyo tava ka longifa. Oshoshili kutya ngeenge omunhu ta yandje oshipopiwa ta popi tashi di komutima otashi dulika aha longife oitya ya hoololekeka nosho yo omatumbulo a ngongwa nawanawa metwokumwe neemhango delaka ngaashi oo ta ka yandja oshipopiwa shokuleshwa. Ndele ngeenge omupopi okwa yandje oshipopiwa monghedi yeenghundafana, oshipopiwa otashi ka kala shihokwifa. Ovanhu ohava kala va hokwa okupwilikina koshipopiwa ngeenge oitya oyo tai longifwa oipu okuudiwa ko nongeenge omatumbulo inaa kitakana. Ngeenge owe lilongekida nawa, omautumbulilo oo taa wapalele otae ke uya ashike paushitwe, molwaashi owa kala to nongonona lwoikando oitwa oyo to ka kundafana, ndele hamolwaashi wa kopela ouyelele oo. Ngeenge oho popi nawa meenghundafana dakwalukeshe, oto ka popya nawa paushitwe ngeenge u li komutune.
Ou na okuninga omadidilikoshango a tya ngahelipi? Mokweendela ko kwefimbo, oto ka dula okuninipika oipopiwadutilo yoye; to ningi ashike omadidilikoshango e li pauxupi koshi yoshitwa keshe sha fimanenena moshipopiwa. Ouyelele oo nosho yo omishangwa odo wa hala oku ka longifa oto dulu oku i shanga pombapila opo shi ka kale shipu kwoove okudenga po eisho. Luhapu ngeenge to i moilonga yomomapya, oho koneke momutwe oshipopiwadutilo shi li pauxupi. Ngeenge owa kongo omauyelele e na sha noshikundafanwa shonhumba osho tamu ka kundafana eshi to ka ninga elishuneko, oto dulu okuninga omadidilikoshango e li pauxupi pokambapila konhumba ndele to ka tula mOmbibeli yoye. Ile otashi dulika ashike u longife okambo Oipalanyole yeenghundafana dopaMbibeli ile oshikundafanwa shonhumba osho shi li membo Reasoning From the Scriptures opo u ninge eenghundafana.
Ndele ngeenge owa ulikwa u ka yandje oitukulwa ihapu pokwoongala moivike yonhumba i li komesho, notashi dulika to ka yandja yo oipopiwa yomoipafi, oto ka mona kutya owa pumbwa okushanga omadidilikoshango mahapu. Omolwashike? Opo u pepaleke omadiladilo oye fimbo ino ka ungaunga noshitukulwa keshe. Ndele nande ongaho, ngeenge owa kala to tale unene peembapila eshi to yandje oshipopiwa shoye, tashi dulika to tale petumbulo keshe, ito ka dula okupopya tashi komutima. Ngeenge owa ningi omadidilikoshango mahapu, a mbapeka opo u ka kale to tale ashike koitya yonhumba oyo ya mbapekwa nosho yo komishangwa odo di li moshipopiwadutilo shoye.
Nonande omupopi omunekeka oha yandje oipopiwa luhapu ta popi tashi di komutima, ota dulu yo okukwatela mo eenghedi dikwao dokuyandja oipopiwa. Pashihopaenenwa, ngeenge ta ningi etwalemo ile exulifo loshipopiwa shaye omo e na okukala ta tale ovapwilikini, nota popi nondjungu, ota dulu okupondola ngeenge okwa longifa omatumbulo manini oo a koneka momutwe. Ngeenge omupopi ota ka longifa omaumbangi onhumba, omivalu, omatofwemo ile omishangwa, ota dulu okulesha omauyelele oo okudja meembapila, te shi ningi onga omunhu ta popi ita lesha.
Ngeenge vamwe tave tu pula shi na sha neitavelo letu. Oikando ihapu ohapa holoka eenghalo odo tadi tu pula tu popile eitavelo letu nopehe na okulilongekida komesho yefimbo. Onghalo ya tya ngaho otai dulu okuholoka po ngeenge otwa shakeneke omunhu moukalele oo te tu pataneke. Otai dulu yo okuholoka po ngeenge tu li novapambele vetu, ngeenge tu li koilonga ile kofikola. Ovakwanepangelo otashi dulika yo ve tu pule tu va yelifile kombinga yeitavelo letu nosho yo shi na sha nonghedi yetu yokukalamwenyo. Omishangwa otadi tu ladipike tadi ti kutya natu kale ‘alushe tu shii kunyamukula keshe tuu ou te tu pula ekanghameno leteelelo eli li li mufye, ndelenee natu shi ningeni nombili nonefimaneko.’ — 1 Pet. 3:15, yelekanifa novelishe 16 mo OB-1986.
Didilika nghee Petrus naJohannes va li va nyamukula eshi tava pulwa mOmhangu yopombada yOvajuda, ngaashi sha shangwa mOilonga 4:19, 20. Ova li va yelifa nawa omufika wavo, va popya ashike pauxupi. Osho ova li ve shi ninga monghedi oyo tai wapalele ovapwilikini pomhito oyo, va li va popya kutya omhata oyo ya taalela ovayapostoli oya li yo ya taalela omhangu. Konima yefimbo, Stefanus okwa li a lundilwa, nokwa li yo a twalwa komhangu oyo tuu oyo. Okwa li a popya eendjovo odo di li mOilonga 7:2-53 nopehe na okulilongekida. Okwa li a unganeka ngahelipi ouyelele waye? Okwa hokolola oiningwanima yopandjokonona palandulafano layo. Opo nee pefimbo la wapala, okwa divilika oikala younashibofa oyo ya li i niwe koshiwana shaIsrael. Pexulilo, okwa li a ulika kutya Omhangu yopombada nayo oya ulika oikala ya tya ngaho eshi ya dipaifa Omona waKalunga.
Ngeenge owa pulwa u yelife kombinga yeitavelo loye nopehe na okulilongekida, oshike tashi ke ku kwafela u yandje ouyelele tau ti sha? Hopaenena Nehemia, oo a li a ilikana momutima ofimbo ina nyamukula epulo lohamba Artasasta. (Neh. 2:4) Opo nee duta divadiva oshipopiwadutilo momadiladilo oye. Oto dulu okuninga ngaha: (1) Hoolola oshitwa shimwe ile ivali oyo to ka yelifa (oto dulu okulongifa oitwa oyo i li mokambo Oipalanyole yeenghundafana dopaMbibeli). (2) Tokola kutya oto ka longifa omishangwa dilipi opo u yambidide oitwa oyo. (3) Diladila kutya oto ka hovela ngahelipi eyelifo loye nelungi opo oo e ku pula epulo a kale a hokwa okupwilikina. Opo nee hovela okupopya.
Ngeenge wa wililwa po keenghalo, mbela oto ka shiiva ngoo kutya ou na okuninga shike? Jesus okwa li a lombwela ovashikuli vaye a ti: “Inamu kala noshisho mu tye ngahelipi ile mu popye shike, osheshi onye tamu pewa efimbo tuu olo odo mu noku di popya. Osheshi hanye tamu popi, ndele omhepo yaXo tai popi munye.” (Mat. 10:19, 20) Ashike osho itashi ti kutya oto ka pewa pashikumwifilonga “eendjovo dounongo” odo da li da pewa Ovakriste vomefelemudo lotete. (1 Kor. 12:8) Ndele ngeenge alushe oho pwilikine kehongo olo Jehova ha yandje kovapiya vaye okupitila meongalo lopaKriste, omhepo iyapuki otai ke ku dimbulukifa ouyelele peemhito opo to ke u pumbwa. — Jes. 50:4.
Nopehe na omalimbililo, omunhu ota dulu okupondola filufilu ngeenge oha popi tashi di komutima. Ngeenge oho lideula okukala to popi tashi di komutima ngeenge to ka yandja oipopiwa meongalo, itashi ka kala shidjuu kwoove okunyamukula omunhu wonhumba nonande ino lilongekida. Ino efa sha shi ku imbe okukala ho popi tashi di komutima. Okukala to popi tashi di komutima otashi ke ku kwafela u kale ho pondola neenghono moukalele. Ngeenge ou na oufembanghenda wokuyandja oipopiwa meongalo, oto ka dula okukwafela ovapwilikini va yandje elitulemo nokuhanga omitima davo.