ЧА Мьрьна Мәрьва, Һʹöкöм Дькә Сәр Сьһʹәт-QәWата Мәрийед Wан

Рʹаст ә һьнә зандар дьбежьн wәки һʹәму шин мина һәв тенә дәрбазкьрьне, ле бь рʹасти дьлшәwатийа мәрьва нә мина һәв ьн. Әв кö дьлшәwатийа wан жь һәв щöдә дьбә, гәло те һʹәсабе кö һьнә мәрьв һьндьк бәрхwә дькʹәвьн жь бо мьрьна мәрьвед хwә, йан жи әwана һәстед хwә нав хwәда дьтәмьриньн? Һәмьки на. Бь рʹасти чахе мәрьв дьлшәwати у һәстед хwә вәнашерә, әв йәк бона сьһʹәт-qәwате һе баш ә. Гәләк щар шинкьрьн гьредайи йә тʹәви култура мәрьва, хәйсәте wан, qәwьмандьнед әʹмьре wан, у ве йәкева, кö чь щурʹәйи мәрьве хwә öнда кьрийә.

ӘВ ДӘРД WЕ ЧЬQАС ГЬРАН БӘ?

Мәрьве кö шине дькә, дьqәwьмә ньзанә кö жь бо мьрьна мәрьве wи, чь дькарә бьqәwьмә. Чь жи һәбә, wан дәрәщада емосийа, чәтьнайи пешда тен у әв йәк тʹәбйәти йә. Кʹа әм һе кʹур шеwьр кьн:

Чахе емосийа, мә зәфт дькьн. Щарна мәрьв дәстпедькә бьгьри, чьмки гәләк һьзрәта мәрьве хwәйә мьри йә, у емосийед wи тʹьме тенә гöһастьн. Емосийа wи чахи пешда тен, гава тьштәк мәрьве wийи мьри тинә бира wи, йан жи гава йе мьри хәwнеда дьвинә. Пешийе реаксийа мәрийа öса нә, wәки әw гәләк дьлтәнг дьбә у нькарә баwәр кә, кö мәрьве wи ида тʹәв wи нинә. Тʹина йа кö мере хwә öнда кьрийә дьбежә: «Пешийе әз сәр һʹьше хwә нибум у нькарьбум бьгьрим. Емосийа у һәстед мьн öса әз зәфт кьрьбум, wәки щарна мьнрʹа чәтьн бу бина хwә бькʹьшиньм. Нәдькʹәтә һʹьше мьн, wәки әв йәк һатийә сәре мьн».

Wәʹде хәмгинийе, һерсе, у хwәнәһәqкьрьне пешда тен. Мәщит дьбежә «Паши мьрьна кöрʹе мьн Надьр, йе кö 24 сали бу, әз у жьна мьн Асе гәләк һерскʹәти бун! Әм жь бо ве йәке әʹщебмайи бун, чьмки әм тʹö щар мәрьвнә һерс нибун. Мә хwә нәһәq дькьр, чьмки әм дьфькьрин кö дьqәwьмә мә епʹещә тьшт нәкьр, wәки ча лазьм ә али кöрʹе хwә бькьн». Әʹли, жьна кʹижани кö жь бо нәхwәшийа гьран мьр, дьбежә: «Пешийе мьн тʹьре, кö һәрге Хwәде дьһелә wәки әз һаqас бьчәрчьрьм, демәк әз мәрьвәки баш ниньм. Паше мьн дәстпекьр Хwәде нәһәq кьм wе йәкеда чь кö qәwьми». Мәмо дәрһәqа кʹижани кö готара пешьнда һатьбу готьне, дьбежә: «Щар-щара әз һәла һе жи сәр жьна хwә Әʹйше һерс дькʹәтьм, кö әw мьр у әз тʹәне һиштьм. Паше әз сәр хwә жи һерс дькʹәтьм, кö әз öса дьфькьрим, чьмки бь рʹасти әв гöне wе нибу, кö һʹәму тьшт öса qәwьми».

Чахе фькьред нәлогики пешда тен. Wәʹде öса жи һәйә, гава фькьред мерьв тенә гöһастьне у дьбьнә нәлогики. Мәсәлә, әwе кö шине дькә дькарә wива öса бе кʹьфше, кö әw йанчь мьрийе хwә дьвинә, дәнге wи дьбьһе, йан жи öса тʹәхмин дькә, кö мьрийе wи кʹеләка wи йә. Ви мәрьвирʹа öса жи чәтьн ә һʹьше хwә тʹопи сәр һәв кә у тьшта бира хwәда хwәй кә. Тʹина дьбежә: «Щарна wәʹде хәбәрдане, мьн тʹәхмин дькьр, wәки һʹьше мьн дьчә щики дьн! Жь бо дәрәщед мьрьна кöрʹе мьва гьредайи, әз тʹьме ләз дькʹәтьм. У мьрʹа чәтьн бу бь тʹәмами дина хwә бьдьмә сәр тьштәки, чьмки әз стреседа бум».

Чахе дьхwази хwә башqә ки. Мәрьве кö шине дькә, щарна тʹәвһәвбуйи йә у жь мәрьвед дәр-доре хwә әʹщез дьбә. Мәмо дьбежә: «Чахе әз тʹәви щотед зәwьщи бум, мьн тʹьре әз нав wанда зедә мә у тʹәви мәрьвед нәзәwьщи жи мьн хwә нәрʹьһʹәт тʹәхмин дькьр». Жьна Мәщит, Асе тинә бира хwә: «Әз әʹщьз дьбум чахе нав мәрьвада бум, йед кö газне хwә дькьрьн жь бо проблемед хwә, кʹижан кö һьмбәри проблемед мә, нә тʹö тьшт бун! Щарна әм нав wан мәрьвада бун, кʹижана бона кьред зарʹе хwәйә баш хәбәр дьдан. Һәмьки әз бона wан ша дьбум, ле мьнрʹа гәләк чәтьн бу әве йәке бьбьһем. Мьн мере хwәва фәʹм кьр, wәки әʹмьр бәрдәwам дьбә, ле хwәстьн у сәбьра мә тʹöнә бу, wәки бәр проблема хwә тәйах кьн».

Проблемед сьһʹәт-qәwатева гьредайи. Мәрьве кö шине дькә, мәʹде хwә öнда дькә, жар дьбә у хәwа wи дьтʹәqьсә. Арам тинә бира хwә сала пәй мьрьна баве хwәрʹа: «Хәва мьн һәвкʹәтьбу. Һәр шәв, wәʹдәкида әз һʹьшйар дьбум у дәрһәqа баве хwә дьфькьрим».

Әʹли тинә бира хwә дәрһәqа проблемед сьһʹәтqәwата wива гьредайи. Әw дьбежә: «Чәнд щара дохдьр тʹәсәлийа мьн дькьр у әз дьдамә баwәркьрьне, wәки әз сахләм ьм. Мьн фәʹм кьр, wәки мьн шин дькьр, ләма нишанед нәхwәшийе щәм мьн пешда һатьн». Wәʹдә шунда әв нишан öнда бун. Ле чи жи һәбә, Әʹли аqьлайи кьр, кö чу щәм дохдьр. Гава мәрьв шина кәсәки дькә, жь бо ве йәке имунитета wи сьст дьбә, сьһʹәт-qәwата wи дьһа хьраб дьбә у нәхwәшийед дьн пешда тен.

Чәтьнайед кö пешда тен. Бәдьр дьбежә: «Чахе Надьр мьр, мә гәрәке дәрһәqа wе йәке әʹлам кьра нә тʹәне һәвал у пьзмамарʹа, ле öса жи мәзьне хәбата wи у мәрьвед дьнрʹа. Һьм жи лазьм бу чәнд документед qануни тʹьжә кьн. Паше мә гәрәке бона тьштед Надьр хәм кьра. Раст ә wи чахи алийе физикида, емосийалида әм qöдум кʹәтьбун, ле диса жи мә гәрәке рʹьнд дина хwә бьда wан һʹәму тьшта».

Wәʹдә шунда һьнә чәтьнайед мәзьн пешда тен, мәсәлә лазьм ә wан һʹәму шьхöла биньн сери, чь кö пешда йе мьри дькьр. Мәсәла Тʹинайе әве йәке рʹьнд дьдә кʹьфше. Әw дьбежә: «Тʹәмо тʹьме хәм дькьр бона шьхöлед мәйи банкева гьредайи у шьхöлед бизнесе. Ньһа әв йәк ида бунә щабдарийед мьн, жь бо чь жи стреса мьн даһа зедә буйә. Гәло әзе бькарьбьм әwан һʹәму тьшта биньм сери?»

Әw чәтьнайед кö жоре һатьнә готьне әʹйан дькьн, wәки бь рʹасти гәләк чәтьн ә чахе мәрьве мәйи незик дьмьрә. Рʹаст ә мьрьна мәрьве незик дькарә ешәкә гьран мәрьварʹа бинә, ле чахе әве йәке пешда зани, дькарә али тә бькә тәйах ки. Бир нәкә, wәки нә һәр кʹәс сәр хwә ве йәке тʹәхмин дькә, чь кö жоре һатьбу готьне. Һәла һе әw мәрьв жи кʹижанирʹа кö гәләк чәтьн ә, дькарә дьлрʹьһʹәтийе бьстинә, чахе занә кö әw емосийед wи нормал ьн.

ӘЗЕ БЬКАРЬБЬМ ДИСА БӘХТӘWАР БЬМ?

Һивийа чь бьм: Еша дьл кö шинева гьредайи йә һәрһәйи накʹьшинә, у һеди-һеди әв сьвьк дьбә. Ле әв еш педа жь дьле мәрьва дәрнайе, у мәрьв нькарә мьрийе хwә бира бькә. Һьм жи wәʹдә шунда мәрьв те сәр һʹьше хwә у ида хwә нәһәq накә. Щар-щара тьштед öса ча мәсәлә рʹожа дәwата wан, йан рʹожа мьрьне у тьштед дьн, дькарьн ньшкева мьрийед wан биньн бира wан. Ле wәʹдә шунда алийе емосйалида мәрьв дәстпедькә хwә бьгьрә у диса вәдьгәрʹә жийина хwәйә һәр рʹожи. Мәрьв һьнге дькарә рʹьнд тәйах кә у жийина хwә бәрдәwам кә, гава нәфәред мала wи али wи дькьн.

Әwе чьqас wәхт бькʹьшинә? Һьнәк мәрьв мәһа шьне дькьн. Ле гәләкарʹа саләк йан дöдö лазьм ә, wәки дьле wан һьнәки һеса бә. Һьнәкарʹа жи даһа зедә wәхт лазьм әa. Әʹли дькә бира хwә: «Мьн wәкә се сала шине дькьр».

Зәʹф тьшт жь хwә дәʹwа нәкә. Рʹожәке хwәрʹа бьжберә у әwе рʹоже öса дәрбаз кә ча бәре, те бежи тьштәк нә qәwьмийә у бьзаньбә кö еша дьле тә wе һәр-һәйи нәкʹьшинә. Бь wе йәке тöйе бькарьби еша дьле хwә һәвәки сьвьк ки у әwе дьреж нәкʹьшинә.