Йаһоwа Рʹебәрийе Щьмәʹта Хwә Дькә

1, 2. а) Ча Шәʹдед Йаһоwа щöдә дьбьн жь рʹелигийед дьн? б) Ве готареда у готара дьнда әме дәрһәqа чь шеwьр кьн?

ГӘЛӘК щар пьрсәкә öса дьдьнә Шәʹдед Йаһоwа: «Кʹе йә рʹебәре wә?» Әм әʹщебмайи наминьн wәки пьрсәкә öса дьдьн мә, чьмки гәләк рʹелигийада һәйә рʹебәр йан жи сәрwер. Ле әм фьрнаq дьбьн чахе мәрьварʹа дьбежьн, wәки Рʹебәре мә мәрьве гöнәкʹар нинә. Рʹебәре мә Иса Мәсиһ йә, йе кö пәй рʹебәрийа Баве хwә Йаһоwа дьчә (Мәт. 23:10).

² Ле иро нава щьмәʹта Хwәдеда һәйә кʹомәкә жь мера, кö рʹебәрийе һьлдьдә сәр хwә, әw һәйә «хöламе амьн у сәрwахт» (Мәт. 24:45). Ле гәло ча әм дькарьн тедәрхьн, wәки Йаһоwа рʹебәрийе мә дькә бь сайа Кöрʹе хwә? Ве готареда у готара дьнда, әме шеwьр кьн кö чаwа Йаһоwа нава qьрʹнада мәрьв дьжбартьн сәва рʹебәрийе щьмәʹта wи бькьн. Әме öса жи се избаткьрьна шеwьр кьн, кö бь рʹастийе Йаһоwа рʹебәри wан мәрьва дькьр у кö иро жи әw ә Рʹебәре щьмәʹта хwә (Иша. 58:11).

РʹÖҺʹЕ ПИРОЗ СӘР WАН БУ У QӘWАТ ДЬДА WАН

3. Бь сайа чь Муса рʹебәрийа щьмәʹта Исраел дькьр?

³ Хwәде рʹöһʹе пироз дьда wан, йед кö рʹебәри щьмәʹта wи дькьрьн. Wәрә шеwьр кьн сәрһатийа Муса, йе кö Хwәде бьжарт wәки бьбә рʹебәре Исраелийа. Гәло чь али Муса кьр, wәки әw щабдарийа мәзьн рʹьнд бинә сери? Йаһоwа «рʹöһʹе хwәйи пироз» да wи. (Бьхунә Ишайа 63:11-14.) Демәк, бь рʹастийе Йаһоwа рʹебәри щьмәʹта Хwә дькьр, чьмки әwи рʹöһʹе пироз дьда Муса.

4. Чаwа Исраелийа дькарьбун бьдитана wәки рʹöһʹе Хwәдейи пироз сәр Муса йә? (Бьньһерʹә шькле әʹwльн.)

⁴ Ле гәло Исраелийа ча дькарьбун бьдитана, wәки рʹöһʹе пироз сәр Муса йә, нә ахьр рʹöһʹе пироз найе дитьне? Исраелийа дьдитьн кö ча Муса кʹәрәмәта дькә у наве Хwәде Фьрәwьнрʹа да наскьрьне. Әwе йәке дьда кʹьфше wәки рʹöһʹе пироз сәр wи йә у qәwате дьдә wи (Дәркʹ. 7:1-3). Хенщи ве йәке, бь сайа рʹöһʹе пироз хәйсәт-һʹöнöред Мусайи баш һәбун, мәсәлә һʹьзкьрьн, мьлукти, у сәбьр. Әw һʹöнöр гәләк лазьм бун, wәки әw рʹьнд рʹебәрийе щьмәʹте бькә. Рʹасти жи, Муса чьqас щöдә дьбу жь рʹебәред мьләтед дьн, йед кö сәрт у хwәһʹьз бун (Дәркʹ. 5:2, 6-9). Әʹйан бу, wәки Йаһоwа Муса бьжарт сәва әw бьбә рʹебәре щьмәʹта Wи.

5. Диса Йаһоwа кʹе кʹьфш дькьр, сәва рʹебәрийе щьмәʹта wи бькьн?

⁵ Паши Муса, Йаһоwа мәрьвед дьн дьжбарт у рʹöһʹе пироз дьда wан, сәва рʹебәрийе щьмәʹта wи бькьн. Мәсәлә, Кʹьтеба Пироз дьбежә: «Йешуйе кöрʹе Нун бь рʹöһʹе сәрwахтийева һатә дагьртьне» (Qан. Дщр. 34:9). Öса жи, «рʹöһʹе Хöдан һатә сәр Гидәйон» (Һʹакьм. 6:34). У «рʹöһʹе Хöдан бьһез һатә сәр Даwьд» (1 Сам. 16:13). Әw һʹәму мер пәй рʹебәрийа рʹöһʹе Хwәдейи пироз дьчун. Һьн жи, бь qәwата рʹöһʹе пироз wана кьред öса мәзьн дькьрьн, кʹижан кö wе бь qәwата хwә нькарьбуна бькьн (Йешу 11:16, 17; Һʹакьм. 7:7, 22; 1 Сам. 17:37, 50). Ләма жи сәва әwан кьред мәзьн, тʹәне Йаһоwа һежа бу рʹумәте бьстинә.

6. Чьрʹа Хwәде дьхwәст wәки щьмәʹта wи qәдьре рʹебәред Исраели бьгьрьн?

⁶ Ле гәло Исраелийа чь гәрәке бькьрана, чахе әʹйан дьдитьн кö рʹöһʹе пироз сәр wан мәрьва йә? Wана гәрәке qәдьре wан бьгьртана. Ле чахе wана сәр Муса кьрьнә кöтә-кöт, Йаһоwа гот: «Һʹәта кʹәнге әв мьләте мьн тʹәхсир кә?» (Жьмар 14:2, 11) Бь рʹастийе Йаһоwа хwәха Муса, Йешу, Гидәйон у Даwьд бьжартьн, сәва рʹебәрийе щьмәʹта хwә бькә. Чахе Исраелийа гöрʹа wан дькьрьн, бь рʹастийе wана гöрʹа Йаһоwа дькьр, чаwа Рʹебәре wан.

МЬЛЙАКʹӘТА АЛИ WАН ДЬКЬРЬН

7. Мьлйакʹәта ча али Муса дькьрьн?

⁷ Мьлйакʹәта али рʹебәред щьмәʹта Хwәде дькьрьн. (Бьхунә Ибрани 1:7, 14.) Йаһоwа бь сайа мьлйакʹәта, Муса һазьр кьр у рʹебәри wи дькьр. «Мьлйакʹәте кö нав дьрʹийеда» Мусарʹа хöйа бу, әw «чаwа сәрwер у хьлазкʹар шанд», демәк wәки Муса рʹебәрийа Исраеле бькә (Кʹар. Шанд. 7:35). Һьн жи, Йаһоwа бь мьлйакʹәта Qанун да Муса, сәва кö Исраелийа ширәт кә у тʹәмийа бьдә wан (Галт. 3:19). Йаһоwа готә Муса: «Һәрʹә щьмәʹте бьбә wи щийе кö мьн тәрʹа гот. Ва йә мьлйакʹәте мьне пешийа тәва һәрʹә» (Дәркʹ. 32:34). Кʹьтеба Пирозда найе готьне wәки Исраелийа мьлйакʹәт пе чʹәʹве хwә дьдитьн. Ле әw йәк кö чаwа Муса щьмәʹт ширәт дькьр у тʹәми дьда wан, әʹйан дькьр wәки мьлйакʹәтед Хwәде али wи дькьрьн.

8. Ча мьлйакʹәта али Йешу у Һьзqийа кьрьн?

⁸ Паши Муса, «фәрмандаре артеша Хöдан», демәк мьлйакʹәт, али Йешу кьр wәки әw шәрʹда Кәнанийа алт кә. У wи шәрʹида Исраели сәркʹәтьн (Йешу 5:13-15; 6:2, 21). Wәʹдә шунда, ордийа Асура Һьзqийа Пʹадша данә тьрсандьне, wәки wе Оршәлиме кʹöта кьн. Ле йәкә нава шәвәкеда, «мьлйакʹәте Хöдан дәркʹәт» у 185 000 әскәред Асура кöшт (2 Пʹадш. 19:35).

9. Рʹаст ә әw меред кö рʹебәри дькьрьн гöнәкʹар бун, ле йәкә жь Исраелийа чь дьһатә дәʹwакьрьне? Шьровәкьн.

⁹ Рʹаст ә мьлйакʹәта гәләк аликʹари дьданә рʹебәра, ле wана диса жи шаши дькьрьн. Мәсәлә, щарәке öса qәwьми кö Муса рʹумәт нәда Йаһоwа (Жьмар 20:12). Йешу чахе тʹәви Гибәонйа пәйман гьредьда, жь Йаһоwа нәпьрси һәла лазьм ә әwе йәке бькә йан на (Йешу 9:14, 15). Wәʹдәки, Һьзqийа qöрʹә бу (2 Дир. 32:25, 26). Рʹаст ә, әw мер гöнәкʹар бун, ле жь Исраелийа дьһатә дәʹwакьрьне, wәки пәй рʹебәрийа wан һәрʹьн. Йаһоwа бь сайа мьлйакʹәтед хwә али wан мера дькьр, демәк әʹйан бу кö Йаһоwа хwәха рʹебәри щьмәʹта хwә дькьр.

ХӘБӘРА ХWӘДЕ РʹЕ НИШАНИ WАН ДЬКЬР

10. Муса ча Qануна Хwәде дьани сери?

¹⁰ Әw меред кö рʹебәри щьмәʹта Хwәде дькьрьн, гöһ дьданә Хәбәра Хwәде. Кʹьтеба Пирозда сәр Qануна кö Исраелийарʹа һатә дайине те готьне Qануна Муса (1 Пʹадш. 2:3). Ле йәкә Кʹьтеба Пироз әʹйан дьдә кʹьфше, wәки тʹәне Йаһоwа йә Qанундар. Муса хwәха жи Qанун дьани сери у гöрʹа Хwәдеда бу (2 Дир. 34:14). Мәсәлә, чахе Йаһоwа Муса ширәт кьр кö чаwа кон чекә, «Муса һәр тьшт чаwа кö Хöдан тʹәми дабу öса жи кьр» (Дәркʹ. 40:1-16).

11, 12. а) Жь Йошийа у пʹадшед дьн кö сәрwертийа щьмәʹта Хwәде дькьрьн, чь дьһатә дәʹwакьрьне? б) Хәбәра Хwәде ча һʹöкöм дькьр сәр wан?

¹¹ Чахе Йешу дәстпекьр рʹебәрийе Исраелийа бькә, ньвисара Хәбәра Хwәде щәм wи һәбу. Хwәде жерʹа гот, wәки әве ньвисаре бь дәнге ньмьз «шәв у рʹож» бьхунә, сәва һʹәму тьштед wедәре ньвисар бинә сери (Йешу 1:8). Пʹадшед кö паши wи сәрwерти щьмәʹта Хwәде дькьрьн, wана жи әw тʹәми дьанинә сери. Әwана гәрәке һәр рʹож Qанун бьхwандана, хwәрʹа башqә бьньвисийана, у «һʹәму ван хәбәред qануне, ван qәйдә-qануна» бьанийана сери. (Бьхунә Qануна Дöщари 17:18-20.)

¹² Ле гәло ча Хәбәра Хwәде сәр wан мера һʹöкöм дькьр, йед кö рʹебәри дькьрьн? Wәрә шеwьр кьн сәрһатийа Йошийа. Чахе ньвисара Qануна Муса һатә дитьне, аликʹарчийе Йошийа дәстпекьр жерʹа бьхунә.a Гәло Йошийа ча хwә да кʹьфше? Һәма ча кö әwи гьлийед жь кʹьтеба Qануне бьһист, кʹьнща хwә qәльшанд. Хәбәра Хwәде дьле Йошийа гьрт у әwи wәлатда һʹәму пʹут кʹöта кьр. Әwи щәжьна Рʹожа Дәрбазбуне саз кьр, кʹижан кö тʹö щар öса мәзьн дәрбаз нәбьбу (2 Пʹадш. 22:11; 23:1-23). Йошийа у рʹебәред дьнә амьн, гöһ дьданә Хәбәра Хwәде у ләма һазьр бун бьгöһезьн әw фәрман у ребәрийед хwә кö ль гöра Хәбәра Хwәде нибун. Әwан гöһастьна али щьмәʹта Хwәде дькьрьн wәки гöрʹа Хwәдеда бьн.

13. Сәрwеред пʹутпарьст чьда щöдә дьбун жь сәрwеред щьмәʹта Хwәде?

¹³ Сәрwеред пʹутпарьст пе һʹьш-аqьле хwә рʹебәри дькьрьн. Бәʹса хәбәре, мәрьвед бьн сәрwеред Кәнани тьштед әʹщеб дькьрьн, мәсәлә зьнекʹари дькьрьн, мер тʹәви мер рʹадьза, хwә һʹәйwанарʹа дьһʹәрьмандьн, зарʹ qöрбан дьанин, у пʹутпарьсти дькьрьн (Qан. Кʹаһ. 18:6, 21-25). Сәрwеред Бабилоне у Мьсьре әʹдәтед тʹәмьзайе öса хwәй нәдькьрьн, чаwа кö Хwәде тʹәми да Исраелийа (Жьмар 19:13). Ле щьмәʹта Хwәде дьдит wәки сәрwеред wан ча алийе рʹöһʹанида, намусийеда у физикида тʹәмьзайе хwәй дькьн. Әʹйан ә кö Йаһоwа рʹебәри wан дькьр.

14. Чьрʹа Йаһоwа һьнә рʹебәред щьмәʹта хwә ширәт у рʹаст дькьр?

¹⁴ Нав щьмәтʹа Хwәдеда, нә һʹәму пʹадша тʹәмийед Хwәде дьанинә сери. Әw пʹадшед кö гöрʹа Йаһоwа нәдькьрьн, нәдьхwәстьн пәй рʹебәрийа рʹöһʹе wийи пироз, мьлйакʹәтед wи у Хәбәра wи һәрʹьн. Һьнә дәрәщада, Йаһоwа әw пʹадша ширәт у рʹаст дькьрьн, щара жи дәwса wан кәсәки дьн дьжбарт (1 Сам. 13:13, 14). Ле wәʹдә дәрбаз бу, у Йаһоwа рʹебәрәки беqьсур бьжарт, кʹижан кö жь wан пʹадша wе бьльндтьр буйа.

ЙАҺОWА РʹЕБӘРӘКИ БЕQЬСУР ДЬЖБЕРӘ

15. а) Пʹехәмбәра ча әʹйан дькьрьн wәки wе рʹебәре беqьсур бе? б) Кʹе бу әw рʹебәр, дәрһәqа кʹижани пʹехәмбәрти дьһатә кьрьне?

¹⁵ Нава qьрʹнада, Йаһоwа пʹехәмбәрти дькьр кö wе бона щьмәʹта хwә рʹебәрәки беqьсур кʹьфш кә. Мәсәлә, Муса готә Исраелийа: «Хöдан Хwәдейе тә wе жь нава тә у бьрайед тә пʹехәмбәрәки мина мьн бона тә дәрхә. Гöрʹа wи бькьн» (Qан. Дщр. 18:15). Ишайа жи пешда гот, wәки әw Кәс wе бьбә рʹебәр у сәрок (Иша. 55:4). Данийел жи ньвиси wәки Мәсиһ wе бе, кö бьбә рʹебәре щьмәта Хwәде (Дан. 9:25). Ахьрийеда, хwәха Иса Мәсиһ хwә әʹйан кьр ча «Рʹебәре» щьмәʹта Хwәде. (Бьхунә Мәтта 23:10.) Шагьртед Иса бь дьл у щан пәй wи дьчун, у әwана qә дöдьли нәдьбун wәки Йаһоwа wи бьжартийә (Йуһʹн. 6:68, 69). Ле чь wанрʹа избат дькьр, wәки Йаһоwа Иса Мәсиһ бьжарт сәва рʹебәрийе щьмәʹта wи бькә?

16. Чь избат дькьр wәки рʹöһʹе пироз сәр Иса бу?

¹⁶ Рʹöһʹе пироз сәр Иса бу. Чахе Иса дьһатә ньхöмандьне, Йуһʹәннайе ньхöмдар дит кö чаwа «әʹзман вәбун у рʹöһʹ мина кәвоткәке ль сәр wи дани». Һьнәк wәʹдә шунда, «рʹöһʹ бәре Иса да бәрʹийе» (Марq. 1:10-12). Wәʹде хьзмәтийа Иса сәр әʹрде, рʹöһʹе Хwәдейи пироз qәwат дьда wи, wәки әw кʹәрәмәта бькә у мәрьва һин кә (Кʹар. Шанд. 10:38). Һьн жи, Иса бәре рʹöһʹе пироз дьда кʹьфше, мәсәлә һʹьзкьрьн, шабун, у баwәрийа qәwи (Йуһʹн. 15:9; Ибрн. 12:2). Сәр тʹö мәрьве кö Хwәде кʹьфш кьр чаwа рʹебәр, öса әʹйан нәдьһатә кʹьфше wәки Йаһоwа wи бьжартийә, ча сәр Иса дьһатә кʹьфше.

17. Ча мьлйакʹәта али Иса дькьрьн?

¹⁷ Мьлйакʹәта али Иса дькьрьн. Паши ньхöмандьна Иса, «мьлйакʹәт һатьн жерʹа бәрдәсти кьрьн» (Мәт. 4:11). У чәнд сьһʹәт пешийа мьрьна wи, «жь әʹзмен мьлйакʹәтәк wива хöйа бу у әw qәwат кьр» (Луqа 22:43). Иса баwәр бу кö чахе жерʹа аликʹари лазьм бә, Йаһоwа wе мьлйакʹәтед хwә бьшинә (Мәт. 26:53).

18, 19. Иса ча жийин у һинкьрьнед хwәда пәй рʹебәрийа Хәбәра Хwәде дьчу?

¹⁸ Әwи гöһ дьда Хәбәра Хwәде. Иса жь дәстпека хьзмәтийа хwә, бь рʹебәрийа Ньвисара дьжит (Мәт. 4:4). Әwи һʹәта мьрьна хwәйә сәр стуна щәфайе, гöрʹа Хәбәра Хwәде дькьр. Һәла һе бәр мьрьне жи, әwи пʹехәмбәртийед дәрһәqа Мәсиһ жь Хәбәра Хwәде wәкʹьланд (Мәт. 27:46; Луqа 23:46). Ле сәрwеред рʹелигийа кö wи чахи һәбун, жь Иса гәләк щöдә дьбун. Чахе wанрʹа дәст нәдьда, wана Хәбәра Хwәде нәдьани сери. Иса, гьлийед Йаһоwа дәрһәqа wан wәкʹьланд, кʹижан кö Ишайа ньвисийә: «Әва щьмәʹта бь заре хwә qәдьре мьн дьгьрә, ле дьле wан жь мьн дур ә. Бадиһәwа мьн дьһʹәбиньн, тʹәмийед мәрьва чаwа qанунед мьн щьмәʹте һин дькьн» (Мәт. 15:7-9). Гәло qә Йаһоwа wе жь wан кәсәк бьжбарта сәва рʹебәрийе щьмәʹта wи бькә?

¹⁹ Иса нә кö тʹәне бь кьред хwә дьда кʹьфше кö пәй рʹебәрийа Хәбәра Хwәде дьчә, ле öса жи бь wе йәке чахе щьмәʹт һин дькьр. Чахе сәрwеред рʹелигийа Иса дьщерʹьбандьн, әwи пе аqьле хwә щаба wан нәдьда у нә жи дьда кʹьфше wәки әw жь wана бьльндтьр ә. Ле әwи тʹьме сәр һʹиме Ньвисара хәбәр дьда (Мәт. 22:33-40). Иса чахе мәрьв һин дькьрьн, әwи wанрʹа нә кö дәрһәqа жийина хwәйә сәр әʹзмана гьли дькьр, йан жи ча бь сайа wи дьне һатә әʹфьрандьне, ле әwи «фәʹме wан вәкьр, кö ньвисара фәʹм бькьн» (Луqа 24:32, 45). Иса Хәбәра Хwәде һʹьз дькьр у шабун дьстанд чахе мәрьвед дьнрʹа гьли дькьр.

20. а) Иса ча рʹумәт дьда Хwәде? б) Ча Иса у Һеродәс Әгрипайе Йәке жь һәв щöдә дьбун?

²⁰ Рʹаст ә мәрьв әʹщебмайи дьман сәр хәбәрдана Исайә бь «мәʹрифәт», ле әwи тʹьме рʹумәт дьда Дәрсдаре хwә, демәк Йаһоwа (Луqа 4:22). Щарәке, чахе мәрьвәки дәwләти незики Иса бу у дьхwәст пәсьна бьдә wи у гот «Дәрсдаре qәнщ», Иса бь мьлукти щаба wи да: «Тö чьма мьнрʹа дьбежи qәнщ? Qәнщ тʹәне Хwәде йә, пештьри wи кәсәки дьн тʹöнә» (Марq. 10:17, 18). Wәкә һʹәйшт сал паши мьрьна Иса, Һеродәс Әгрипайе Йәке, бу пʹадше Щьһустане. Әw гәләк жь Иса щöдә дьбу. Щарәке сәр щьвинәке, әwи «кʹьнще пʹадшатийе» ль хwә кьр у бәр щьмәʹте öса хәбәр да, wәки щьмәʹте кьрә qарʹини: «Әва дәнге хwәдеки йә, нә йе мәрийа йә». Әʹйан ә, wәки Һеродәс дьхwәст кö мәрьв wи һöрмәт кьн. Ле паше чь qәwьми? «Дәстхwәда мьлйакʹәтәки Хöдан wи хьст, бона кö wи шькьри нәда Хwәде, кöрми бу мьр» (Кʹар. Шанд. 12:21-23). Әʹйан бу wәки Йаһоwа wи нәбьжарт чаwа сәрwере щьмәʹта хwә. Ле Иса избат кьр wәки Хwәде wи бьжарт. Әwи тʹьме рʹумәт дьда Йаһоwа кö әw ә Рʹебәре Лапи Мәзьн йе щьмәʹта хwә.

21. Готара дьнда әме дәрһәqа чь шеwьр кьн?

²¹ Хwәде Иса бьжарт ча рʹебәр, нә тʹәне сәр чәнд сала. Чахе Иса жь мьрьне рʹабу, әwи готә шагьртед хwә: «Һʹәму һʹöкöме әʹрд у әʹзмен мьнрʹа һатә дайине». Паше әwи зедә кьр: «Әз ирода тʹьме һʹәта ахьрийа дьнйайе тʹәви wә мә!» (Мәт. 28:18-20). Ле гәло Иса жь әзмана ча дькарьбу рʹебәри щьмәʹта Хwәдейә сәр әʹрде бькьра? Йаһоwа кʹе бьжарт wәки рʹебәрийе щьмәʹта хwә бькә бьн сәрwертийа Исада? У чаwа Мәсиһийа дькарьбун нас кьрана wан мәрьва, кʹижана Йаһоwа бьжарт сәва рʹебәрийе щьмәʹта wи бькьн? Готара дьнда әме щаба wан пьрса шеwьр кьн.