Гәло Әм Гәрәке Кʹе Һöрмәт кьн?

1. Чьрʹа һьнәк һежайи һöрмәте нә, у әме ньһа дәрһәqа чь шеwьр кьн?

ЧАХЕ әм кәсәки һöрмәт дькьн, әw те һʹәсабе wәки әм һьндава wида бь щурʹәки мәхсус ьн у qәдьре wи дьгьрьн. Ле фәʹмдари йә, wәки әм бемәʹни һöрмәте надьнә кәсәки, ле мәʹнийед мә һәнә. Мәсәлә, һәрге әwи кәси кьре öса кьрийә кö рʹасти жи һежайи һöрмәте йә, йан жи һәрге әw щийе бьльнд дьгьрә. Ньһа пьрс пешда те: Гәло әм кʹе гәрәке һöрмәт кьн у чьрʹа әw һежайи һöрмәте йә? Wәрә шеwьр кьн щаба ве пьрсе.

2, 3. а) Чьрʹа илаһи Йаһоwа һежайи рʹумәте йә? (Бьньһерʹә шькле әʹwльн.) б) Кʹи йә Бәрх кö Әʹйанти 5:13-да те готьне, у чьрʹа әw жи һежайи һöрмәте йә?

² Чаwа Әʹйанти 5:13 зәлал дьдә кʹьфше, кö Йаһоwа «Йе сәр тʹәхт рʹуньшти» у «Бәрх», бешьк һежайи һöрмәт-рʹумәте нә. Әʹйанти сәре 4-да әм педьһʹәсьн дәрһәqа мәʹники кö чьрʹа Йаһоwа һежайи һöрмәте йә. Ль wедәре әм дьхуньн wәки әʹфьринед рʹöһʹани бь дәнге бьльнд пәсьна дьдьнә Йаһоwа, «Йе кö . . . һʹәта-һʹәтайе сах ә». Әwана дьбежьн: «Йа Хöдан Хwәдейе мә, тö һежа йи кö рʹумәт, һöрмәте у qәwате бьстини. Чьмки тә һәр тьшт әʹфьрандьн у бь хwәстьна тә әw әʹфьрин у һәнә» (Әʹйан. 4:9-11).

³ Бәрх әw һәйә Иса Мәсиһ, «Бәрхе Хwәде, йе кö гöнед дьнйайе һьлдьдә» (Йуһʹн. 1:29). Иса жь һʹәму пʹадша бьльндтьр ә, чаwа Кʹьтеба Пироз дьбежә: «Әw . . . Пʹадшайе пʹадшайа у Хöдане хöдана йә. Әw бь тʹәне бемьрьн ә у рʹонаийа кö тʹö кәс нькарә незик бьбә дә рʹудьнә. У жь мьрован тʹö кәси әw нәдитийә у нькарә бьбинә» (1 Тимтʹ. 6:14-16, ИМ). Дьнйайеда qә һәбуйә пʹадшаки öса, йе кö бь рʹәзәдьли әʹмьре хwә бьда бона гöнед мәрьва? На, пʹадше öса тʹöнә буйә. Ләма дьбәкә һун жи рʹази нә тʹәви гьлийед бь һʹәзара мьлйакʹәта кö дьбежьн: «Әw Бәрхе кö һатийә сәржекьрьне һежа йә кö зорайе, дәwләмәндтийе, сәрwахтийе, qәwате, һöрмәте, рʹумәте у кʹәрәме бьстинә» (Әʹйан. 5:12, ДТʹ).

4. Чьрʹа әм гәрәке Йаһоwа у Мәсиһ һöрмәт кьн?

⁴ Әм гәрәке Йаһоwа у Мәсиһ һöрмәт-рʹумәт кьн. Жийина мәйә һʹәта-һʹәтайе ве йәкева гьредайи йә. Әwа йәка зәлал те кʹьфше жь гьлийед Иса кö Йуһʹәнна 5:22, 23-да ньвисар ьн: «Бав диwана тʹö кәси накә, ле һʹәму һʹöкöме диwанкьрьне дайә Кöрʹ, wәки һʹәму qәдьре Кöрʹ бьзаньбьн, чаwа qәдьре Баве заньн. Йе кö qәдьре Кöрʹ ньзанә, әw qәдьре Баве кö әw шандийә жи ньзанә». (Бьхунә Зәбур 2:11, 12.)

5. Чьрʹа әм гәрәке qәдьре мәрьва бьгьрьн?

⁵ Хwәде мәрьв «дьлqе хwәда» әʹфьранд (Дәстп. 1:27). Ләма һʹәчʹи зәʹф мәрьв һʹöнöред Хwәде дьдьнә кʹьфше. Мәсәлә, әwана дькарьн һьндава һәвдö һʹьзкьрьне, qәнщийе у бәрдьлийе бьдьнә кʹьфше. Хенщи ве йәке, Хwәде исаф дайә мәрьва. Исаф али мәрьва дькә wәки рʹасти у хьрабийе, qәлпи у нәqәлпийе жь һәв дәрхьн. Ле бәле, щара исафа һьнә мәрьва нәрʹаст дьхәбьтә (Рʹом. 2:14, 15). Гәләк мәрьв тʹәмьзайе у тьштед бәдәw һʹьз дькьн у дьхwазьн тʹәви йед дьн әʹдьлайеда бьжин. Бәле, мәрьв öса һатьнә чекьрьне кö дькарьн чʹәʹв бьдьнә Йаһоwа. Ләма жи, әwана һежайи һöрмәт у qәдьр ьн (Зәб. 8:5).

ЧА ӘМ ГӘРӘКЕ ҺÖРМӘТЕ БЬДЬНӘ МӘРЬВА?

6, 7. Иро гәләк мәрьв ча һöрмәте дьдьнә һьнәка, у Шәʹдед Йаһоwа ча жь wана щöдә дьбьн?

⁶ Әм гәрәке бьзаньбьн чьqас һöрмәте бьдьнә мәрьва, чьмки иро гәләк мәрьв әwе йәке нәрʹаст дькьн. Ве дьнйа Шәйтʹанда мәрьв гәләк бьльнд һöрмәт дькьн мәрьвед дьн. Ле дәwсе qәдьре мәрьва бьгьрьн әw ида бәс ә. Иро мәрьв сәрwеред религийа у политика, спортсменед навдар, артиста у мәрьвед нав у дәнг, рʹумәт дькьн у хwәрʹа дькьнә хöдан. У ләма жи әwана дьхwазьн мина wан бьн, у чʹәʹв дьдьнә wана хәйсәт-һʹöнöрада, кʹьнщхwәкьрьнеда у рʹабун-рʹуньштьнеда.

⁷ Мәсиһийед рʹаст бь wи щурʹәйи мәрьва һöрмәт накьн. Жь һʹәму мәрьва кö сәр әʹрде дьжитьн, тʹәне Иса мәсәләкә һәри баш һишт кö лазьм ә әм чʹәʹв бьдьне (1 Пәт. 2:21). Хwәде нахwазә wәки әм мәрьва öса һöрмәт-рʹумәт бькьн, чаwа кö wанрʹа накʹәвә. Әм гәрәке бир нәкьн әве рʹастийе: «Һʹәмуйа гöнә кьр у нәгьһиштьнә рʹумәта Хwәде» (Рʹом. 3:23). Бь рʹастийе тʹö мәрьв һежайи һʹәбандьне нинә, чьмки гәрәке тʹәне Хwәде бьһʹәбиньн.

8, 9. а) Шәʹдед Йаһоwа ча ньн һьндава сәрwеред дәwләте? б) Кʹижан дәрәщада әм гöрʹа сәрwеред дәwләте накьн?

⁸ Ве дьнйайеда мәрьвед хwәйиһʹöкöм һәнә, йед кö һежайи һöрмәте нә. Мәсәлә, мәрьвед дәwләте мьqат дьбьн wәки бьнәлийед wан, qануне у тʹәрбәтийе хwәй кьн, у һьн жи әwана хәм дькьн сәва һʹәwщед бьнәлийа. У әw йәк һʹәмуйарʹа кʹаре тинә. Паwлосе шанди ширәт да Мәсиһийа wәки сәрwертийед мәрьва һʹәсаб кьн ча «һʹöкöмәтийа» бьльнд у гöрʹа wанда бьн. Әwи готә Мәсиһийа: «Кʹерʹа чь дькʹәвә, ль wан вәгәрʹиньн, кʹерʹа хәрщ дькʹәвә, хәрщ бьдьне, . . . кʹерʹа qәдьр дькʹәвә, qәдьре wи бьгьрьн» (Рʹом. 13:1, 7).

⁹ Әм Шәʹдед Йаһоwа бь qәдьр ьн һьндава мәрьвед дәwләте. Ле бәле, qәйде qәдьргьртьне һьндава мәрьвед дәwләте һʹәму wәлатада нә мина һәв ә. Чахе әwана тьштәки жь мә дәʹwа дькьн, әм гöрʹа wан дькьн һәрге әw йәк мьqабьли qануна Хwәде нинә. Әм нькарьн бона хатьре wан гöрʹа Хwәде нәкьн, мәсәлә бькʹәвьнә нав шьхöле политике. (Бьхунә 1 Пәтрус 2:13-17.)

10. Хьзмәткʹаред Йаһоwайә бәре ча бун һьндава сәрwеред дәwләте, у әм жь wана чь дькарьн һин бьн?

¹⁰ Әм дькарьн жь хьзмәткʹаред Йаһоwайи бәре һин бьн, кö чаwа qәдьре сәрwеред дәwләте бьгьрьн. Мәсәлә, чахе Qәйсәре Императорийа Рʹомайе фәрман да wәки мәрьв wәлатда бенә навньвисаре, Усьв у Мәрйәме һәма öса жи кьрьн. Әwана чун Бәйтләһʹме сәва наве хwә бьдьнә ньвисаре. Wи чахи Мәрйәм гьран бу, зутьрәке wе зарʹа пешийе жерʹа бьбуйа (Луqа 2:1-5). Паwлос жи мәрʹа мәсәләкә баш һишт. Чахе әw бемәʹни нәһәq кьрьн йанчь әwи qанун тʹәрʹьбандийә, әwи бь qәдьр-һöрмәте бәр Һеродәс Әгрипа Пʹадша у Фесторе сәрwер, хwә хwәй дькьр (Кʹар. Шанд. 25:1-12; 26:1-3).

11, 12. а) Чьрʹа әм фьрqийе дькьнә ортʹа мәрьвед дәwләте у сәрwеред религийа? б) Чь бәре баш ани чахе бьраки мә жь Австрйайе qәдьр да кʹьфше һьндава мәрьве политик?

¹¹ Әм бь мәхсуси һöрмәт-рʹумәте надьнә сәрwеред религийа, һәрге жи әwана һивийа ве йәке нә. Чьмки религийед qәлп Хwәде нәрʹаст дәрдьхьн у Хәбәра wи нәрʹаст һин дькьн. Ләма жи әм qәдьре wан дьгьрьн чаwа qәдьре һʹәму мәрьва, ле әм бь щурʹәки мәхсус wана һöрмәт накьн. Биньн бира хwә wәки Иса сәрwеред религийа кö wәʹде wида дьжитьн, нәһәq кьр wәки әwана дöрʹу у рʹебәред кор ьн (Мәт. 23:23, 24). Ле тьштәки нәрʹаст ве йәкеда тʹöнә һәрге әм qәдьре мәрьвед дәwләте бьльнд бьгьрьн у һöрмәте бьдьнә wан. Чьмки щара бона ве йәке, әwана сәр мә баш дьньһерʹьн у али мә жи дькьн.

¹² Wәрә qәwьмандьнәки шеwьр кьн. Леополд Енглеитнер хьзмәткʹаре хирәт жь Австрйайе, һатә гьртьне алийе Натсиста у пе трене wи шандьнә гьртигәһа Букенwалде. Ве тренеда нава гьртийа, qанунзан Һеинрик Глеиснер бу, йе кö политике Австрйайе бу. Ле Натсиста wи һʹьз нәдькьр. Рʹеда, Енглеитнер бь qәдьр дәрһәqа баwәрийа хwә Глеиснеррʹа гьли кьр у әw рʹьнд гöһ дьда wи. Чахе шәрʹе һʹәмдьнйайе йа дöда хьлаз бу, Глеиснер гәләк щар һʹöкöме хwә да хәбате сәва али Шәʹдед Йаһоwа Австрйайеда бькә. Дьбәкә һун жи заньн qәwьмандьнед һʹәwас, кö чахе Шәʹдед Йаһоwа бь qәдьр бун һьндава мәрьвед дәwләте у әw йәк бәред баш ани. Бәле, Мәсиһи qәдьре мәрьвед дәwләте дьгьрьн, чаwа Кʹьтеба Пироз тʹәмийе дьдә.

ДИСА КʹЕРʹА ҺÖРМӘТ ДЬКʹӘВӘ?

13. Кʹе илаһи һежайи qәдьр ә у чьрʹа?

¹³ Хушк-бьред мә һежайи һöрмәт у qәдьр ьн, илаһи рʹуспи, кö рʹебәрийе мә дькьн. (Бьхунә 1 Тимотʹейо 5:17.) Әм наньһерʹьн кö әwана чь мьләти нә, хwәнди йан нәхwәнди нә, дәwләти йан кʹәсиб ьн. Әwана шьхöләки мәзьн дькьн тʹәшкиләта Хwәдеда, чьмки мьqати щьмәʹта Хwәде дьбьн. Кʹьтеба Пироз wана нав дькә «пʹешкʹеш бь щурʹе мәрьва» (Әфәс. 4:8, ДТʹ). Qьрʹна йәкеда хушк-бьра гәләк qәдьре wан бьра дьгьртьн, йед кö рʹебәри дькьрьн. Әм жи гәрәке öса бькьн. Бьфькьрьн дәрһәqа рʹуспийед щьвате, бәрпьрсийаред мьһале, әндәмед Комитейа Филиале у әндәмед Кʹома Рʹебәрийе. Әм wан бьра щурʹәки мәхсус рʹумәт накьн у чахе wана дьвиньн, һʹәсаб накьн ча һори кʹеләка мә нә. Ле әм qәдьре wан бьра бьльнд дьгьрьн, чьмки әwана мьлук ьн у бона шьхöле Хwәде гьран дьхәбьтьн. (Бьхунә 2 Корьнтʹи 1:24; Әʹйанти 19:10.)

14, 15. Гьли кьн кö чь фьрqи һәйә ортʹа шьванед Мәсиһийә рʹаст у сәрwеред религийа.

¹⁴ Рʹуспи мьлук ьн у шьванед рʹöһʹани нә. Әwана нахwазьн wәки wана бьльнд кьн у рʹумәт кьн ча мәрьвед нав у дәнг. Рʹасти жи әwана гәләк щöдә дьбьн жь сәрwеред рʹелигийед иройин у жь йед qьрʹна йәке. Иса дәрһәqа wан сәрwера гот: «Шайийада һәрәма жорьн һʹьз дькьн, кʹьништада жи кʹöрсийед пешьн, базарада сьлаве бьдьнә wан» (Мәт. 23:6, 7).

¹⁵ Шьванед рʹаст бь мьлукти гöрʹа wан гьлийед Иса дькьн: «Бьра wәрʹа нәбежьн: ‹Мамоста›, чьмки дәрсдаре wә йәк ә у һун һʹәму жи бьра нә. Ль сәр дьне һун тʹö кәсирʹа нәбежьн: ‹Баво›, чьмки Баве wә йәк ә, кö әʹзмана йә. Нә жи wәрʹа бежьн: ‹Рʹебәр›, чьмки Рʹебәре wә йәк ә, әw Мәсиһ ә. Бьра нава wәда йе һәри мәзьн бьбә бәрдәстийе wә. Кʹи кö хwә бьльнд кә, әwе ньмьз бә, ле кʹи кö хwә ньмьз кә, әwе бьльнд бә» (Мәт. 23:8-12). Бәле, рʹуспийед щьвате мьлук ьн чьмки гьлийед Иса тиньн сери, ләма жи хушк-бьра wана һʹьз дькьн у qәдьре wан дьгьрьн.

16. Чьрʹа һежа йә әм һин бьн кö чаwа рʹаст һöрмәте бьдьнә мәрьва?

¹⁶ Бәле wәʹдә лазьм ә wәки һин бьн чаwа у кʹерʹа һöрмәте бьдьн. Qьрʹна йәкеда жи Мәсиһийарʹа лазьм бу әw йәк (Кʹар. Шанд. 10:22-26; 3 Йуһʹн. 9, 10). Бь рʹастийе, һежа йә кö әwе йәке бькьн, чьмки һәрге әм һöрмәте бьдьнә мәрьва öса ча Йаһоwа дьхwазә, әме гәләк кʹаре бьстиньн.

ӘМЕ ЧЬ КʹАРЕ БЬСТИНЬН ҺӘРГЕ РʹАСТ ҺÖРМӘТЕ БЬДЬН КʹЬФШЕ?

17. Чь кʹаре әм дькарьн бьстиньн чахе qәдьре йед хwәйиһʹöкöм дьгьрьн?

¹⁷ Чахе әм qәдьре йед хwәйиһʹöкöм дьгьрьн, әwана дькарьн пьштгьрийа мә бькьн, wәки әм аза мьзгинийе бәла кьн. Гәләк щар öса дьqәwьмә кö әwана паше баш сәр шьхöле мә дьньһерʹьн. Мәсәлә, Бергит пешәнга жь Алманйайе чу сәр щьвина хьлазкьрьна мәкʹтәба qиза хwә. Дәрсдара готьнә Бергит wәки гәләк wан хwәш те кö мәкʹтәбеда бь сала wана зарʹед Шәʹдед Йаһоwа һин дькьрьн. Wана гот кö шәрм ә һәрге мәкʹтәба wанда зарʹед Шәʹдед Йаһоwа тʹöнә бьн. Бергит дәрсдарарʹа шьровәкьр: «Зарʹед мә һинкьри нә wәки рʹабун-рʹуньштьнеда пәй принсипед Хwәде һәрʹьн у öса жи qәдьре дәрсдара бьгьрьн». Дәрсдарәк жи жерʹа гот: «Һәрге һʹәму зарʹ мина зарʹед wә буна, мәкʹтәб wе бьбуйа мина щьнәте». Паши чәнд һʹәфтийа, дәрсдарәк һатьбу сәр щьвата мәзьн кö Лейпсигеда дәрбаз бу.

18, 19. Чьрʹа гәләк фәрз ә wәки әм бьзаньбьн ча рʹаст qәдьре рʹуспийа бьгьрьн?

¹⁸ Хәбәра Хwәдеда һәнә принсип, кʹижан кö нишан дькьн чаwа лазьм ә qәдьре рʹуспийед щьвате бьгьрьн. (Бьхунә Ибрани 13:7, 17.) Бәле, чахе рʹуспи рʹебәрийе дьдьнә мә, әм гәрәке гöрʹа wанда бьн у пʹайе wан бьдьн бона шьхöле wани гьран. Чахе әм öса бькьн, әwана wе шьхöлед хwә бь шабуне бькьн. Ле гәрәке öса нибә кö әм рʹуспики башqә кьн у чʹәʹв бьдьнә wи кʹьнщхwәкьрьнеда, пʹорчекьрьнеда, хәбәрданеда сәр сене йан жи хәбәрдана wи тʹәви мәрьва. Һәрге әм öса бькьн, йед дьн wе бьфькьрьн кö әм пәй wана дьчьн, нә кö пәй Иса. Әм гәрәке бир нәкьн кö рʹуспи жи мәрьвед гöнәкʹар ьн у әм гәрәке тʹәне чʹәʹв бьдьнә Иса Мәсиһ.

¹⁹ Чахе әм qәдьре рʹуспийа дьгьрьн, ле wана бьльнд накьн ча мәрьвед нав у дәнг, әм али wан дькьн. Гәло чьда? Öса wе wанрʹа дьһа һеса бә qöрʹә нәбьн у хwә сәр йед дьнрʹа нәгьрьн.

20. Чахе әм qәдьре мәрьва дьгьрьн, әw йәк чьда али мә дькә?

²⁰ Чахе әм qәдьре мәрьва дьгьрьн, әw йәк гәләк тьштада али мә дькә. Мәсәлә, әw йәк али мә дькә wәки әм нәбьнә хwәһʹьз у чахе һöрмәте дьдьнә мә, әм чʹәʹве хwәда бьльнд нәбьн. Һьн жи, һәрге әw мәрьве кö әм qәдьре wи дьгьрьн дьле мә бешинә, әме дьлтәнг нәбьн у әw wе нәбә бона мә кәвьре лькʹöмандьне. Хенщи ве йәке, тʹәшкиләта Йаһоwада wе йәкти бе хwәйкьрьне, чьмки тʹәшкиләта wида нә хушк-бьра нә жи йед нәбаwәра, бьльнд накьн.

21. Чь кʹарәкә мәзьн әм дьстиньн чахе qәдьре wан дьгьрьн, кʹерʹа дькʹәвә?

²¹ Чахе әм qәдьре wан дьгьрьн кʹерʹа дькʹәвә, әм дьле Хwәде ша дькьн, чьмки гöрʹа wи дькьн у wирʹа амьн дьминьн. Öса әм рʹе дьдьнә Йаһоwа wәки щаба wан бьдә кʹе qәрфе хwә wи дькә (Мәтʹлк. 27:11). Мәрьвед ве дьнйайе рʹаст фәʹм накьн һöрмәте бьдьне кʹе у чаwа. Ле бь рʹастийе жи әм гәләк рʹази нә жь Йаһоwа wәки әw мә һин дькә чь щурʹәйи әм гәрәке һöрмәте бьдьнә кʹьфше.