ГӘЛО ҺʹАЛЕ ПЛАНЕТА МӘ ԜЕ БАШ БӘ?
МЕШӘ
МЕШӘ гәләк щар нав дькьн «пʹьшькед планете», чьмки бе ԝан жийина сәр әʹрде ԝе тʹӧнә буйа. Бах карбондиоксиде дькʹьшиньнә хԝә, йа кӧ дькарә зийане бьдә мә. Ӧса жи әԝана оксижене дәрдьхьн, йа кӧ пʹарәкә лапә фәрз ә бона һәԝайе. Нава мешәда ԝәкә 80 сәләф һʹәйԝан у шинкайи һәнә. Бе мешә мәйе нькарьбуйа бьжита.
Мешә бьн Хофеда ньн
Һәр сал бь милйарда бах дьбьрʹьн, сәва кӧ әʹрде бона щоткʹарийе тʹәмьз кьн. Нава 75 салед пашԝәхтийе ниве мешәйед тропик, нав тʹәмамийа дьнйайеда кʹӧта бунә.
Чахе мешә тенә хьрабкьрьне, һʹәму һʹәйԝан у шинкайед мешада жи зийане дьстиньн.
Планета Мә—Һатийә Чекьрьне кӧ Бе Хԝәйкьрьне
Ль гора һьнә лекʹолина, бахед кӧ нав мешәда һатьбун бьрʹине, дькарьн диса шин бьн у бьбьнә мешәки мәзьн. Еколож ԝан пашԝәхтийа пеһʹәсийан, кӧ кʹидәре бах һатьбун бьрʹине, ван щийа гәләк зу бахед тʹәзә дькарьн шин бьн у бьбьнә мешә. Дина хԝә бьдьнә чәнд мәсәла:
Зандара дина хԝә данә ԝан територийа, кʹидәре бах жь бо щоткʹарийе бьрʹибун. Ԝана Америкайеда у Африка Рʹоавайеда 2 200 територийед ԝи щурʹәйи лекʹолин кьрьн. У ль гора лекʹолина ԝан, избат бу ԝәки нава 10 салада бах у шинкайед дьн, дькарьн диса шин бьн.
Журналәкеда наве кʹижане йә (Science), те готьне ԝәки 100 сал лазьм ә, кӧ әв територийа кʹидәре бах бьрʹибун, диса бьбә мешәки мәзьн.
Зандаред Бразилйайеда лекʹолин кьрьн һәла чьԛас зу бах дькарьн шин бьн, һәрге мәрьв бахед тʹәзә ԝан щийа бьчиньн, кʹидәре бах һатьнә бьрʹине.
Журнала бь наве (National Geographic), дәрһәԛа ве йәке ӧса дьбежә: «Зандар әʹщебмайи ман жь бо ве йәке, кӧ дачʹькандьна баха нәлазьм бу чьмки тʹәне 5 сал ԝәʹдә лазьм бу, ԝәки әв щи диса бьбә мешә».
Чь Те Кьрьне
Нав тʹәмамийа дьнйайеда гәләк ԛәԝат те хәрщкьрьне, сәва кӧ меша хԝәй кьн у мешед кӧ зийан стандьнә тʹәзә кьн. Ль гора һʹәсабе тʹәшкиләта Мьләтед Йәкбуйи, нава ван 25 салед пашԝәхтийеда бьрʹина баха 50% кем буйә.
Ле диса жи әв йәк бәс нинә, кӧ мешә бенә хԝәйкьрьне. Ль гора готара тʹәшкиләта бь наве (Global Forest Watch), нава чәнд салед пашԝәхтийеда бьрʹина бахед мешәйед тропики һе зедә буйә.
Компанийед кӧ бона бизнеса хԝә бе изьн баха дьбьрʹьн, бь ве йәке милйарда пʹәра чедькьн. Әв ә мәʹнийа сәрәкә, кӧ чьма мешә бьн хофеда ньн.
Мәрьвед кӧ бона мешә щабдар ьн, пәй меша дьньһерʹьн у заньн кʹидәре у кʹижан баха бьбьрʹьн у йед тʹәзә бьчиньн
Мәʹни Бона Һевийе—Кʹьтеба Пироз Чь Дьбежә
«Хԝәде [Йаһоԝаa] жь әʹрде һәр дар шин кьрьн, дитьнерʹа һʹәԝаскʹар у хԝарьнерʹа хԝәш» (Дәстпебун 2:9).
Әʹфьрандаре мә мешә ӧса чекьрийә, кӧ мәрьв бькарьбьн бьдьнә хәбате. Хԝәде ԝе нәһелә кӧ мешә, бах у шинкайи, йед кӧ әԝи чекьрьнә кʹӧта бьн.
Жь Кʹьтеба Пироз әм педьһʹәсьн кӧ Хԝәде ԝе ԝан мәрьва йед кӧ зийане дьдьнә планета мә у һʹәму әʹфринед сәр, кʹӧта кә. Бьньһерʹьн готар «Хԝәде Соз Дьдә кӧ Планета Мә ԝе бе Хԝәйкьрьне», сәр рʹупʹела 15.
a Йаһоԝа, наве Хԝәде йә (Зәбур 83:18).