Дәстпeбун у Нeта Зәwащe

1, 2. а) Зәwащ ча саз бу? б) Мeр у жьн йeд пeшьн чь фәʹм кьрьн дәрһәqа зәwащe? (Бьньһeрʹә шьклe әʹwльн.)

ЗӘWАЩ тьштәки тʹәбийәти йә әʹмьрe мәрьвада. Лe зәwащ ча дәстпeбу у нeта we чь йә? Щабeд wан пьрса we али мә бькьн кö рʹаст бьньһeрʹьн сәр зәwащe у сәр кʹәрәмeд жь we. Чахe Хwәдe мәрьвe пeшьн Адәм әʹфьранд, готә wи кö нав бьдә сәр һʹәйwана. Лe «мeррʹа кʹомәкдарәк кö лайиqи wи буйа дәст нәкʹәт, ПКʹМ». Ләма Хwәдe хәwәкә кʹур кьрә чʹәʹвe Адәм, пʹарханәкә wи һьлда, кʹöлфәтәк чeкьр у ани щәм мeр. (Бьхунә Дәстпeбун 2:20-24.) Чаwа әм дьвиньн, Хwәдe зәwащ саз кьрийә.

² Иса зәлал гот: «Мeр we дe у бавe хwә бьһeлә, хwә ль жьнe бьгьрә у һәр дö we бьбьнә бәдәнәк» (Мәт. 19:4, 5). Хwәдe пʹарханәкә жь Адәм һьлда у кʹöлфәта пeшьн чeкьр, ләма wана фәʹм кьр кö әwана чаwа щотe зәwащe бунә йәк. Изьн тʹöнә бу wәки мeр у жьн жь һәвдö бьqәтийана, нә жи изьна wан һәбу кö йәкe зeдәтьр бьстиньн.

QЬРАРА ЙAҺОWА ҺЬНДАВА ЗӘWАЩЕ ЧЬ БУ?

3. Нeта фәрз чь бу зәwащeда?

³ Адәм жьна хwәйә дәлалрʹа ша дьбу, навe кʹижанe данибу Һewа. Һewа «лайиqи» Адәм бу у әw гәрәкe бьбуйа кʹомәкдара wи. Әwана чаwа жьн-мeр бәхтәwар бун (Дәстп. 2:18). Нeта фәрз йа зәwащe әw бу, кö әʹрд тʹьжә бә (Дәстп. 1:28). Рʹаст ә кöрʹ у qизeд wана дe-бавe хwә һʹьз дькьрьн, лe гәрәкe wана дe-бавe хwә бьһиштана у малбәта хwә саз кьрана. Мәрьв гәрәкe һәв зeдә буна, әʹрд тʹьжә кьрана у бькьрана щьнәт.

4. Чь qәwьми тʹәви зәwаща пeшьн?

⁴ Бәхтәwарбуна зәwаща Адәм у Һewайe öнда бу жь бо we йәкe кö wана азайа жьбартьнe рʹаст нәданә хәбатe у гöрʹа Йаһоwа нәкьрьн. Шәйтʹан «Мәʹрe бәрe», Һewа хапанд у жeрʹа гот кö һәргe әw жь «дара qәнщи у хьраби наскьрьнe» бьхwә, we занәбуна weйә мәхсус һәбә у we бькарьбә qәнщи у хьрабийe жь һәв дәрхә. Әwe бона вe йәкe жь мeрe хwә нәпьрси, у öса әwe qәдьрe сәрweртийа мeрe хwә нәгьрт. Адәм дәwса кö гöрʹа Йаһоwа бькьра, әwи әw бәра дарe, кʹижан кö жьнe да wи, һьлда у хwар (Әʹйан. 12:9; Дәстп. 2:9, 16, 17; 3:1-6).

5. Әм чь дәрсe дькарьн хwәрʹа һьлдьн жь we йәкe, кö Адәм у Һewайe ча щаба Йаһоwа дан?

⁵ Чахe Йаһоwа жь Адәм пьрси кö әwи чьрʹа öса кьр, әwи жьна хwә нәһәq кьр у гот: «Әw жьна кö тә да мьн, әwe жь we дарe да мьн, мьн жи хwар». Лe Һewайe мәʹр нәһәq кьр кö әwи әw хапанд (Дәстп. 3:12, 13, ПКʹМ). Wана дьхwәст хwә һәq дәрхьстана, лe бь рʹастийe әwана нәһәq бун. Wана гöрʹа Йаһоwа нәкьр у ләма жи Йаһоwа әwана сущдар кьрьн ча рʹабәр. Мәсәла wана бона мә буйә дәрс! Сәва кö зәwащ бәхтәwар бә, һәр йәк жь щотe зәwащe гәрәкe борщe хwә бьqәдинә у гöрʹа Йаһоwа бькә.

6. Wәйe ча шьровәкьра пʹeхәмбәртийа жь Дәстпeбун 3:15?

⁶ Шәйтʹан чь жи кьр, лe йәкә Йаһоwа хәм кьр кö мәрьв һивийа ахьрийа баш бьн. Дәрһәqа we йәкe Кʹьтeба Пирозда пʹeхәмбәртийа пeшьнда һатә ньвисарe. (Бьхунә Дәстпeбун 3:15.) Әв пʹeхәмбәрти әʹйан дькә кö зöрʹәта «кʹöлфәтe» we Шәйтʹан «бьһʹьнщьрʹинә». Бь we йәкe Йаһоwа мәщал да мәрьва кö әwана бькарьбьн тʹәви wи һәләqәтийа нeзикда бьн, чаwа һәләqәтийа wи тʹәви әʹфьринeд рʹöһʹани йә. Кʹьтeба Пироз әʹйан дькә wәки «кʹöлфәт» бь симболик әw һәйә тʹәшкиләта Хwәдe. Дeмәк Иса зöрʹәта тʹәшкиләта Хwәдe йә, у we Хwәдe wи бьшинә кö Мирe-щьн «бьһʹьнщьрʹинә». Бь сайа we йәкe, мәрьвeд гöһдар we бькарьбьн бьстиньн жийина һʹәта-һʹәтайe сәр әʹрдe, кʹижан кö мәрьвeд пeшьн öнда кьрьн. Бь вe йәкe qьрара Йаһоwайә пeшийe we бe сeри (Йуһʹн. 3:16).

7. а) Паши рʹабәрибуна Адәм у Һewайe чь qәwьми тʹәви зәwащe? б) Кʹьтeба Пироз жь мeр у жьна чь дәʹwа дькә?

⁷ Рʹабәрибуна Адәм у Һewайe чаwа сәр зәwаща wан һʹöкöм бу, öса жи сәр һʹәму зәwащeд дьн. Мәсәлә, чаwа Һewа öса жи һʹәму кʹöлфәтeд паши we, бь eшe зарʹа тиньн. Кʹöлфәт гәләк һʹәwщe мeрe хwә нә, у мeр жи ль сәр жьнe һʹöкöм дькә у һәла һe бь зорбәтийe жи, у тьштeд öса иро дь гәләк малбәтада һәнә (Дәстп. 3:16). Кʹьтeба Пироз дьбeжә кö мeр гәрәкe бь һʹьзкьрьн сәрweртийe бькьн. Лe жьн гәрәкe сәрweртийа мeрe хwә qәбул кьн (Әфәс. 5:33). Һәргe жьн у мeрe хwәдeхоф һәвкʹарийe бькьн, проблeмeд wан дькарьн кeм бьн.

ЗӘWАЩ WӘʹДЕ АДӘМ ҺʹӘТА СЕЛАВЕ

8. Әм чь заньн дәрһәqа зәwащe жь wәʹдe Нöһ һʹәта сeлавe?

⁸ Пeшийа кö Адәм у Һewа жь бо гöнe хwә бьмьрана, wанрʹа гәләк кöрʹ у qиз бун (Дәстп. 5:4). Кöрʹe wани ньхöри Qайин, хушка хwә станд. Кʹьтeба Пироз дьбeжә кö зöрʹәта Qайин, дeмәк Ламәх, мәрьвe әʹwльн бу кö дö жьнeд wи һәбун (Дәстп. 4:17, 19). Wәʹдe Адәмда һʹәта сeлавe, тʹәнe һьнә мәрьва Хwәдe дьһʹәбандьн. Һьнәк жь wан бун Һабил, Һәнох, у Нöһ тʹәви малбәта хwә. Кʹьтeба Пироз дьбeжә кö рʹожeд Нöһда «зарʹeд Хwәдe дитьн кö qизeд мәрьвайe бәдәw ьн». У «жь wан кʹe кʹижан бәгәм дькьр хwәрʹа жьн дьстандьн». Әw йәк нормал нибу. Ләма жи wан у жьнeд wанрʹа зарʹeд зәʹф тәрʹьки у зöлм дьбун, әw һәбун Нәфил. Öса жи «хьрабийа мәрьва ль сәр әʹрдe зeдә» дьбу у «нeт у фькьрeд дьлe wан жи һәр рʹож хьраби» бу (Дәстп. 6:1-5, ПКʹМ).

9. Wәʹдe Нöһда Йаһоwа чь кьр wәки зöлмийe кʹöта кә, у чь дәрсe әм һин дьбьн жь we йәкe, кö чь qәwьми wи wәʹдәйида?

⁹ Рʹожeд Нöһда Йаһоwа сeлав ани сәр дьнйайe, wәки мәрьвe зöлм кʹöта кә. «Нöһe кö рʹасти даннасин дькьр», мәрьварʹа гьли дькьр дәрһәqа сeлавe кö гәрәкe бьqәwьмийа (2 Пәт. 2:5). Лe wана гöһ нәдьданә Нöһ, чьмки шьхöлe хwәйи һәррʹожива мьжул дьбун у öса жи мeр дькьрьн у дьзәwьщин. Иса wәʹдe Нöһ бәрамбәри wәʹдe мә кьр. (Бьхунә Мәтта 24:37-39.) Иро жи һʹәчʹи зәʹф мәрьв нахwазьн бьбьһeн мьзгинийа дәрһәqа Пʹадшатийа Хwәдe. Әм әwe мьзгинийe нав тʹәмамийа дьнйайe бәла дькьн кö һʹәму мьләтарʹа бьбә шәʹдәти һʹәта хьлази бe. Әм чь дәрсe һин дьбьн жь wәʹдe Нöһ? Әм гәрәкe нәһeльн кö зәwащ у хwәйкьрьна зарʹа бона мә öса фәрз бьн, кö әм бир кьн wәки рʹожа Хwәдe нeзик ә.

ЗӘWАЩ ПАШИ СЕЛАВЕ ҺʹӘТА РʹОЖЕД ИСА

10. а) Гәләк културада кʹижан кьрeд хьраб бунә нормал? б) Бьраһим у Сәрайe ча мәсәла баш һиштьнә дәрһәqа зәwащe?

¹⁰ Нöһ у сe кöрʹeд wи, һәр йәки жьнәк стандьбу. Лe паши сeлавe гәләк мeра йәкe зeдәтьр жьн дьстандьн. Гәләк културада бeнамуси у qави бунә тьштәки нормал, у һәла һe рeлигийада жи бунә qәйдә. Чахe Бьраһим у Сәра чунә Кәнанe, дәр-дорe wана гәләк мәрьвeд бeнамус һәбун, кʹижана зәwащ һöрмәт нәдькьрьн. Ләма жи Йаһоwа сафи кьр кö Содом у Гоморайe кʹöта кә, чьмки бьнәлийeд wан шәһәра гәләк кьрeд бeнамуси дькьрьн. Лe Бьраһим бона малбәта хwә сәрweрәки баш бу, у Сәрайe жи мәсәләкә баш һишт we йәкeда кö гöрʹа мeрe хwә дькьр. (Бьхунә 1 Пәтрус 3:3-6.) Бьраһим хәм кьр дәрһәqа we йәкe, кö кöрʹe wи Исһаq йәкә öса бьстинә, кʹижан кö Йаһоwарʹа хьзмәт дькә. У Аqубe кöрʹe Исһаq жи, дьхwәст wәки кöрʹeд wи тʹәви хьзмәткʹарeд Хwәдe бьзәwьщьн, йeд кö ахьрийeда бунә кал-бавeд 12 бәрәкeд Исраeли.

11. Qануна Муса ча щьмәʹта Исраeлийа хwәй дькьр?

¹¹ Пашe Йаһоwа пәйман гьрeда тʹәви щьмәʹта Исраeл. Әwи Qануна Муса да wан, кʹижан кö али щотeд зәwащe дькьр wәки әwана рʹöһʹанида хwә хwәй кьн. Мәсәлә, бь qанунe, полигами изьн һәбу, дeмәк пʹьрʹәжьни, лe qәдәхә дькьр кö Исраeли мәрьвeд пʹутпʹарьст бьстиньн. (Бьхунә Qануна Дöщари 7:3, 4.) Чахe зәwащeда проблeм пeшда дьһатьн, рʹуспийа кʹомәк дьданә wан. Öса жи һәбун qанун, кʹижан кö нәамьни у кʹöмрʹәши qәдәхә дькьрьн. Рʹаст ә изьн һәбу кö жьн мeр жь һәв бьqәтьн, лe сәва вe йәкe qанун һәбун у wана гәрәкe әw qанун һьлдана һʹәсаб. Мәсәлә, мeр дькарьбу жь жьна хwә бьqәтийа сәва «кeмасикe», кʹижан кö нәщайиз у шәрми бу (Qан. Дщр. 24:1, ПКʹМ). Кʹьтeба Пироз набeжә кö әw кeмаси чь бу, лe фәʹмдари йә мeр нькарьбу бона шашийeд бьчʹук жь жьна хwә бьqәтийа (Qан. Кʹаһ. 19:18).

ТʹЬМЕ АМЬН БӘ ҺӘВАЛЗӘWАЩЕ ХWӘРʹА

12, 13. а) Рʹожeд Малахида һьнә мeр ча бун һьндава жьнeд хwәда? б) Һәргe мәрьвe ньхöманди һәвалзәwащe хwә дьһeлә у кәсәки дьн дьстинә, ахьрийeда чь дькарә бьqәwьмә?

¹² Рʹожeд Малахи пʹeхәмбәрда, гәләк мeрeд щьһу һʹәму щурʹә мәʹни дьгәрʹийан, кö жь жьна хwә бьqәтьн. Әwана жь жьнeд хwә дьqәтийан сәва йeд щаһьл, йан жи wан йeд кö Хwәдeрʹа хьзмәт нәдькьрьн, бьстиньн. Wәʹдe Исада жи мeрeд щьһу «бона һәр мәʹникe» жь жьнeд хwә дьqәтийан (Мәт. 19:3). Йаһоwа нәфрʹәт дькьр һәвqәтандьна öса бeqануни. (Бьхунә Малахи 2:13-16.)

¹³ Рʹожа иройин жи щьмәʹта Йаһоwа гәрәкe зәwащeда амьнийe хwәй кьн. Лe дькарә öса бьqәwьмә, кö Мәсиһийe ньхöманди бeнамусийe бькә сәва жь һәвалзәwащe хwә бьqәтә, wәки йәки дьн бьстинә. Йeд кö öса дькьн, һәргe пʹошман нәбьн, жь щьватe тeнә дәрхьстьнe, сәва кö щьват тʹәмьз бьминә (1 Корн. 5:11-13). Әw мәрьв гәрәкe «бь кьрeд qәнщ бьдьнә кʹьфшe, кö . . . жь гöнәкьрьнe вәгәрʹийанә», у пашe we вәгәрʹьнә щьватe (Луqа 3:8; 2 Корн. 2:5-10). Лe кʹьфшкьри нинә, кö чьqас wәʹдә гәрәкe дәрбаз бә, кö әw мәрьв диса вәгәрʹә щьватe у бe һʹәсабe ча Шәʹдe Йаһоwа. Әw мәрьвeд кö гöнә кьрьнә, wанрʹа дьбәкә лазьм бe саләк йан һe зeдә wәки әwана избат кьн кö пʹошман бунә. Һәргe әw мәрьв пʹошман бьн жи, йәкә we «бәр диwана Хwәдe бьсәкьньн» (Рʹом. 14:10-12; бьньһeрʹьн «Бьрща Qәрәwьлийe», йа 15 Мьждарe, сала 1979, рʹупʹ 31-32.)

ЗӘWАЩ НАВА МӘСИҺИЙАДА

14. Qануна Муса бона чь һатә дайинe?

¹⁴ Исраeли 1 500 сала зeдәтьр бьн Qануна Мусада бун. Әwe Qанунe гәләк тьштада али щьмәʹта Хwәдe дькьр. Мәсәлә, һәбун принсип кö али Мәсиһийа дькьрьн, wәки проблeмeд малбәта хwә сафи кьн. Öса жи qанунe әwана бәрбь Иса Мәсиһ дьбьрьн (Галт. 3:23, 24). Паши мьрьна Иса, Qануна Муса һатә һьлданe, у Хwәдe пәйманәкә тʹәзә гьрeда (Ибрн. 8:6). Һьнә тьшт кö бь Qануна Муса изьн һәбу, бона Мәсиһийа ида һатьнә qәдәхәкьрьнe.

15. а) Нава Мәсиһийада зәwащ гәрәкe ча бә? б) Кʹижан дәрәщада бь qануна Хwәдe изьн һәйә һәв бьqәтьн?

¹⁵ Щарәкe фeрьсийа пьрс данә Иса дәрһәqа зәwащe. Иса готә wан кö бь Qануна Муса Хwәдe изьн дьда Исраeлийа, wәки жь һәв бьqәтьн. Лe нeта Хwәдe «сәрида нә öса бу» (Мәт. 19:6-8). Бь щаба Иса һатә кʹьфшe кö нeта Хwәдe дәрһәqа зәwащe сәрe сeрида ча бу, ньһа жи зәwащ гәрәкe öса бә (1 Тимтʹ. 3:2, 12). Хәбәра «бәдәнәк» тe һʹәсабe кö мeр у жьн гәрәкe тʹәви һәв бьн у һәв нәqәтьн. Һʹьзкьрьна wанә һьндава Хwәдe у һьндава һәвда гәрәкe wана бькә йәк. Бь qануна Хwәдe, һәгәр нава зәwащeда бeнамуси у qави һатийә кьрьн, изьн һәйә жь һәв бьqәтьн у кәсәки дьн бьстиньн (Мәт. 19:9). Лe чахe йәк бeнамусийe дькә у гöнe хwә дьдә рʹуйe хwә, һәвалзәwащe we (wи) дькарә бьбахшинe. Һосәйа пʹeхәмбәр жи бахшандә жьна хwәйә qав Гомәрe, чаwа кö Йаһоwа жи бахшандә wан Исраeлийа, йeд кö гöнe хwә данә рʹуйe хwә (Һос. 3:1-5). Һәргe кәсәк занә кö һәвалзәwащe we (wи) qави кьрийә, у бәрдәwам дькә тʹәви йe гöнәкьри дьжи, бь we йәкe әw дьдә кʹьфшe кö бахшандийә we (wи). У ида бь qануна Хwәдe изьна wан кәсәки дьн бьстиньн öнда дьбә.

16. Иса чь гот дәрһәqа йeд кö нәзәwьщи дьминьн?

¹⁶ Иса гот кö бона Мәсиһийeд рʹаст, мәʹнийа тʹәк сәва һәвqәтандьнe, әw һәйә бeнамуси. Пашe, әwи хәбәрда дәрһәqа wан йeд кö азәп дьминьн, у гот: «Кʹeрʹа әв йәк дәст дьдә, бьра öса жи бькә» (Мәт. 19:10-12). Гәләка сафи кьрьнә кö нәзәwьщьн, сәва кö һe зeдә Йаһоwарʹа хьзмәт кьн. Ләма жи әм гәрәкe пʹайe wан бьдьн.

17. Чь дькарә али Мәсиһийа бькә кö сафи кьн бьзәwьщьн йан на?

¹⁷ Һәр кәс гәрәкe хwәха сафи кә азәп бьминә йан бьзәwьщә. Паwлосe шанди ширәт да Мәсиһийа кö һe баш ә азәп бьминьн, лe әwи öса жи гот: «Бона кö пeшийа һәр щурʹә qавийe бe гьртьнe, бьра мeр бe жьн нәбә у жьн жи бe мeр». Пашe әwи зeдә кьр: «Һәгәр хwә зәфт накьн, бьра бьзәwьщьн-мeр кьн, чьмки qәнщ ә кö әw бьзәwьщьн-мeр кьн, нә кö хwәда бьшәwьтьн». Хwәстьна бәдәнeйә qәwи дькарә бьбә мәʹни, кö мәрьв тьштeд хьраб бькә, мәсәлә мастурбасийа йан бeнамуси. Ләма жи һьнәк сафи дькьн кö һe баш ә бьзәwьщьн йан мeр кьн. Лe пeшийа кö бьзәwьщьн йeд азәп гәрәкe бьфькьрьн, һәла әwана бь рʹастийe гьһишти нә сәва зәwащe йан на. Паwлос гот кö һәргe кәсәк ида гьһиштийә, у сафи кьрийә бьзәwьщә-мeр кә, wи чахи we йәкeда тьштәки хьраб тʹöнә (1 Корн. 7:2, 9, 36; 1 Тимтʹ. 4:1-3). Лe һәгәр кәсәк һe гәләк щаһьл ә у хwәстьна wийә бәдәни гәләк qәwи йә, әw найe һʹәсабe кö гәрәкe ләзкʹәвә бьзәwьщә йан мeр кә. Чьмки дьбәкә әw һe һазьр нинә һәр тьшти бькә, чь кö жe тe хwәстьнe дь зәwащeда.

18, 19. а) Чь лазьм ә сәва кö Хwәдe зәwаща wә кʹәрәм кә? б) Әмe чь шewьр кьн готара дьнда?

¹⁸ Гәло сәрe-сeрида чь лазьм ә сәва кö Хwәдe зәwаща wә кʹәрәм кә? Йа пeшьн, һьм мeр һьм жи жьн гәрәкe ньхöманди бьн у бь тʹәмамийа дьлe хwә Йаһоwа һʹьз кьн. Öса жи гәрәкe һʹьзкьрьна мeр у жьн һьндава һәвдö һаqас зәʹф бә, кö бькарьбьн тʹәмамийа әʹмьрe хwә тʹәвайи бьжин. Бeшьк, Хwәдe we зәwаща wан кʹәрәм кә, йeд кö пәй ширәта Хwәдe чун у зәwьщин тʹәви «баwәрмәндe Хöдан» (1 Корн. 7:39). Һәгәр һун wан һʹәму ширәта биньн сeри, һунe бәхтәwар бьн. Бь рʹастийe жи, Кʹьтeба Пироз ширәтeд һәрә баш дьдә бона бәхтәwарбуна зәwащe.

¹⁹ Әм иро дьжин ль хьлазийа «рʹожeд ахьрийeда». Гәләк малбәтeд иройин бәхтәwар ниньн, чьмки хәйсәт-һʹöнöрeд wан мәрьва нәбаш ьн. Готара дьнда әмe шewьр кьн дәрһәqа принсипeд qимәт жь Кʹьтeба Пироз, кʹижан кö али Мәсиһийа дькьн кö зәwаща wан бәхтәwар бә (2 Тимтʹ. 3:1-5). Йаһоwа һʹәму ширәтeд лазьм дайә мә кö зәwаща мә ньһада бәхтәwар бә. Wәрә әм бәрдәwам кьн we рʹeда һәрʹьн кö дьбә бәрбь әʹмьрe һʹәта-һʹәтайe (Мәт. 7:13, 14).