Сәра, Дайка Гәләк Пʹадша

СӘРА хәбата хwә хьлаз дькә у зур дьбә ль рʹе дьньһерʹә. Хöламед wе, бьн рʹебәрйа wеда, бь шабун у рʹьнд дьхәбьтьн, чьмки Сәра жи хәбатһьз ә. Бьдә бәр чʹәʹве хwә кö ча Сәра пʹәрчʹе qәльши дьдьру, дь чадьреда йе кö мала wан бу. Әw парчʹә кö жь пʹосте пез бу, ида гәләк машийа бу, чьмки гәләк сала бәр баране у тәʹве бу. Сәрайа вәстийайи, дәсте хwә мьз дьдә кö еш ле дәре. У әве йәке дькьрә бира wе, кö әwана ида чьqас wәхт бь жийина хәриби дьжин. Нивро зу дәрбаз бу у тәʹри дәстпедькә бькʹәвә әʹрде. Бәрбанге Сәрайе Бьраһимa wәʹре дькә у ньһа бәре әваре жи чʹәʹве wе ль рʹийа wи йә. У чахе әw дурва дьвинә кö Бьраһим те, бәшәра wе хwаш дьбә.

Ида гәләк wәхт дәрбаз бу ча Бьраһим, малбәта хwәйә мәзьн чʹәме Фәратрʹа бьр һʹәта Кәнане. Сәрайе бь һазьрбун пьштгьрийа мере хwә дькьр дь ве рʹевитийа дьрежда кö wанарʹа нәнас бу. Әwе заньбу кö Бьраһим гәрәке qьрара Йаһоwа бинә сери жь кʹижани wе зöрʹәт у щьмәʹтәк пешда бе. Ле qьрара Хwәде һьндава Сәрайе чьбу? Әw безöрʹәт бу у ньһа жи әw ида 75 сали йә. Дьбә кö әw бәрхwәдькʹәт: «Һʹәта кö әз жьна Бьраһим ьм у безöрʹәт ьм, гәло ча созе Хwәде дькарә бе сәри?» Хәмгинийа Сәрайе у һәстед wе, фәʹмдари нә.

Дьqәwьмә әм жи щар-щара хәмгин дьбьн, кö чь чах созед Хwәде wе бенә сери. Һеса нинә сәбьр кьн хут чахе әм һивийе нә, кö созед Хwәде бен сери. Чь әм дькарьн һин бьн жь баwәрийа wе кʹöлфәта амьн?

«ХÖДАН . . . ПʹАРА МЬН НӘДАЙӘ»

Малбәта Бьраһим, тʹәзәда жь Мьсьре вәгәрʹийа бун (Дәстпебун 13:1-4). Әwана чадьред хwә сәре чʹийе данин, алийе рʹоавайе жь Бәйтʹеле йан Лузе, чаwа кö щьмәʹта Кәнани әw нав дькьрьн. Жь ви бьльндщийи, Сәрайе дькарьбу Әʹрде Создайи рʹьнд бьдита. Ль wьр гöндед Кәнанийа һәбун у рʹийед öса, бь кʹижани кö базьрган дәрбази wәлате дур дьбун. Ле йәкә әw нә wәк wәлате Сәрайе бу. Сәра ль Урда мәзьн бьбу, ль бажарәки Мезопотамйайе, йе кö жь 1,900 километра жь wана дур бу. Бажаре хwәда Сәрайе гәләк мәрьвед хwә һиштьбу у әв бажарәки пешдачуйи бу бь базара у аршвершийе тʹьжә. Әwе öса жи маләкә баш һишт бь диwар у банийа qәwи, кʹидәре кö һәла һе лулед аве һәбун. Әм ньзаньн, ле дьбәкә әwе бь кʹәсәр ль рʹоавайе дьньһерʹи у мала wейә зарʹотийе дькʹәтә бира wе.

Дина хwә бьдьн кö паши wе йәке 2,000 сал шунда Паwлосе шанди жь бина бәр Хwәде чь ньвиси. Дәрһәqа баwәрийа Сәрайе у Бьраһим әwи гот: «У һәгәр бона wи wәлати бир банина жь кʹидәре кö әw дәркʹәтьбун, мәщала wан wе һәбуйа вәгәрʹийана wьр» (Ибрани 11:8, 11, 15). Нә Сәра, нә жи Бьраһим бь дьлтәнгийе нәдьфькьрин дәрһәqа жийина хwәйә бәре. Һәрге wана бьһишта кö фькьред öса щәм wана пешда бен, wе бьхwәстана вәгәрʹнә мал. Ле һәрге әwана пашда вәгәрʹийана Уре, wе жь дәсте хwә бәрдана әw qәдрәки муһим, кö Йаһоwа wанарʹа соз дабу. У һәмьки мәйе wана нас нәкьра. Ле дәwсе әм дьвиньн кö мәсәла wанә баwәрийе, дь Кʹьтеба Пирозда һатийә ньвисаре у дьле милйона мәрьва дьгьрә.

Дәwса кö бь кʹәсәр рʹожед бәре бькьра бира хwә, Сәрайе ль пеш дьньһерʹи. Әwе бәрдәwам дькьр пьштгьрийа мере хwә дькьр у али wи дькьр чадьра тʹоп кьн, бь һʹәму һәйwанед хwә, щийе дьн щивар бьн у у паше тʹәзәда чадьре вәкьн. Әwе тәйах дькьр бәр һʹәму чәтьнайа у гöһастьна кö рʹасти wе дьһатьн. Йаһоwа тʹәзәда созе хwә Бьраһимрʹа wәкʹьланд, ле дәрһәqа Сәрайе диса жи тʹö тьшт нәгот! (Дәстпебун 13:14-17; 15:5-7).

Ахьрийе Сәрайе сафи кьр Бьраһимрʹа хәбәр дә дәрһәqа wе йәке, чь кö жь һьше wе дәрнәдькʹәт. Бьдә бәр чʹәʹве хwә, кö бь чь дьли әw мере хwәрʹа дьбежә: «Ва йә Хöдан зарʹанин пʹара мьн нәдайә». Паше әwе жь мере хwә хwәст wәки әw бь аликʹарийа щарийа wе Һащәре, бьбә баве зарʹа. Һәла бьфькьрә чьqас wерʹа зор бу әве йәке жь мере хwә бьхwазә. Сәва мә дьбәкә әв рʹәщакә әʹщеб ә, ле wан чаха әв тьштәкә нормал дьһатә һʹәсабе, кö мер жьна дöда бьстинә йан жи щарийе, сәва кö зöрʹәта wи һәбә.b Гәло дьбә кö Сәра дьфькьри, wәки һʹәма öса qьрара Хwәде дәрһәqа зöрʹәте Бьраһим wе бе сери? Чь жи һәбу әw һазьр бу qöрбанәкә нәһеса бькә. Гәло Бьраһим чь гот? Әм дьхуньн кö әwи «гöрʹа Сәрайийе кьр» (Дәстпебун 16:1-3).

Гәло, Йаһоwа Сәра һелан кьр, кö qöрбанәкә öса бькә? На. Сафикьрьна wе әʹйан кьр, кö әwе бь ньһерʹандьна мәрьвайи сәр ве пьрсе дьньһерʹи. Әwе тʹьре кö Хwәде qьрар кьрьбу, wәки әw тәли-тәнгийада бә у әw нә жи дькарьби бьда һʹәсабе хwә кö Хwәде wе щурʹәки майин әве пьрсе сафи кә. Сафикьрьна Сәрайе тʹәне еш у дьлтәнги жерʹа ани. Ле диса жи әве сафикьрьне да кʹьфше, кö Сәра йәкә хwәһʹьз нибу. Иро гәләк мәрьв нет-хwәстьнед хwә датиньн пешийа һʹәму тьшти, ле Сәра бь рʹасти жи мәсәләки чьqас баш ә. Һәрге әм жийина хwәда нет-хwәстьнед Хwәде пешийа хwәстьнед хwә датиньн, öса әм чʹәʹв дьдьнә баwәрийа Сәрайе.

«ТÖ КʹӘНИЙАЙИ»

Чәнд wәхт шунда паши wе йәкә, Һәщар гьран дәркʹәт жь Бьраһим. Жь бо һәмләбуна хwә, Һәщаре хwә сәр Сәрайерʹа дьгьрт, у Сәра «ль бәр чʹәʹва рʹәш бу». Чьqас чәтьн бу Сәрайа безöрʹәтрʹа! Бь изна Бьраһим у пьштгьрйа Хwәде, Сәрайе жь бо тьштәки Һәщар рʹәʹзил кьр. Һәщаррʹа кöр һатә буйине бь наве Исмайил, пәйра чәнд сал дәрбаз бун (Дәстпебун 16:4-9, 16). Щарәкә дьн чахе Йаһоwа qьрара хwә әʹйан кьр, Сәра 89 сали бу у Бьраһим жи 99. Гәло wана чь әʹламәти жь Йаһоwа станд?

Диса щарәке Йаһоwа соз да досте Хwә Бьраһим, кö Әw wе зöрʹәта wи зедә кә. Хwәде öса жи наве wи гöһаст. Һәта wе гаве, әw әʹйан бу ча Абрам. Ле Йаһоwа әw нав кьр Бьраһим, чь кö те һʹәсабе «Баве Гәләк Мьләта». У ньһа щара пешьн Йаһоwа нишан кьр, кö чаwа әв йәк Сәрайева жи гьредайи йә. Наве wе Сарайи бу, чь кö те һʹәсабе йәкә кöт-кöтойи у Йаһоwа наве wе дани Сәра, чь кö гәләкарʹа нас ә. Ле чьма Хwәде гот кö Сәра wе бьбә «Дайка Гәләк Пʹадша»? Йаһоwа шьроwәкьр: «Әзе дöа ль wе бькьм у жь wе жи кöрʹәки бьдьмә тә, дöайе мьне ль wе бә у мьләте жь wе пешда бен у пʹадшед мьләта жи wе же дәрен» (Дәстпебун 17:5, 15, 16).

Пәймана Йаһоwа дәрһәqа зöрʹәта ахьрийе, кö гәрәке бьһата у һʹәму мьләт кʹәрәм кьра, гәрәке жь кöрʹе Сәрайе пешда бьһата! Әw нав кö Хwәде сәва кöрʹе Сәрайе бьжарт, Исһаq бу, чь кö те һәсабе «Кʹән». Чахе Бьраһим щара пешийе пеһʹәсийа кö ль гора qьрара Йаһоwа Сәрайе зарʹ бинә, әw «кʹәнийа» (Дәстпебун 17:17). Әw һьм әʹщебмайи бу, һьм жи гәләк ша бу (Рʹомайи 4:19, 20). Ле Сәра?

Һьнә wәхт шунда паши wе йәке се меред хәриб һатьнә бәр чадьра Бьраһим. Wәʹде qьжә-qьжа тәʹве бу, ле Бьраһим у Сәрайа әʹмьрда мәзьн бь ләзә-ләз бәрбь wан чун. Бьраһим готә Сәрайе: «Зу бькә се wарбеж аре хас бьстьре, нан лехә». Wәʹде бәре гәләк шьхöл дькʹәтә нава меванһʹьзийе. Бьраһим һʹәму шьхöл нәкьрә стуйе жьна хwә, ле хwәха жи бь ләз бәрбь һʹәйwен чу, голькәкә һʹьлийә рʹьнд гьрт, сәрже кьр у гәләк хwарьн-wәхwарьн һазьр кьр (Дәстпебун 18:1-8). Бь рʹасти әw «мер» мәләкед Йаһоwа бун! Дьqәwьмә әw йәк бира Паwлосе шандида бу чахе әwи ньвиси: «Меванһʹьзийе бир нәкьн, чьмки һьнәка бь wе йәке мьлйакʹәт qәбул кьрьн, ле пе нәһʹәсийан» (Ибрани 13:2). Әм жи дькарьн чʹәʹв бьдьнә меванһʹьзийа Бьраһим у Сәрайе.

Чахе йәк жь мәләка, Бьраһимрʹа wәкʹьланд созе Хwәде кö wе Сәрайерʹа кöрʹ бьбә, wи чахи Сәра чадьрда бу у гöһ дьда wан. Фькьра wе йәке кö әʹмьре wейи мәзьнда wерʹа зарʹ бьбә, öса ле әʹщебмайи кьр, кö кʹәне wе һат у әwе гот: «Ве мәзьнайа хwәда әзе чи хwә ша бьм, кö хwәйе мьн жи иди йәки кал ә?» Мәләк ньһерʹандьна Сәрайе рʹаст кьр у жерʹа гот: «Гәло тьштәки чәтьн бона Хöдан һәйә?» Сәра һьнәки тьрсийа у дәстпекьр хwә рʹаст дәрхә, у әв тьштәкә нормал бу. Сәрайе гот: «На, әз нә кʹәнийамә». Мәләк щаба wе да: «На, тö кʹәнийайи» (Дәстпебун 18:9-15).

Гәло кʹәне Сәрайе дьда кʹьфше, кö баwәрийа wе кем бу? На! Кʹьтеба Пироз дьбежә: «Бь баwәрийе Бьраһим, кö заньбу Сәрайе зарʹ нәдани, әwе qәwата бәре зька станд у wе мәзьнайийа wида зарʹәк wирʹа бу. Чьмки баwәр кьр, кö йе wирʹа соз дайә амьн ә» (Ибрани 11:11). Сәрайе Йаһоwа нас дькьр; әwе заньбу кö Әw дькарә һʹәму созед хwә бинә сери. Бь рʹасти жи мә һʹәмуйарʹа баwәрийа ви щурʹәйи лазьм ә. Wе аqьлайи бә һәрге әм һе рʹьнд Йаһоwа Хwәде нас кьн. Öса әме бьвиньн кö баwәрийа Сәрайе рʹаст бу. Йаһоwа бь рʹасти жи амьн ә у wәʹде хwәда созед хwә тинә сери. Әw дькарә созед хwә öса бинә сери, кö мә әʹщебмайи кә, йан бьдә кʹәнандьнә!

«ГÖҺДАРИЙА ГОТЬНА WЕ БЬКӘ»

Сәра 90 салийа хwәда гьһиштә нета хwә, чь кö әw һаqас сал һьзрәт бу. Әwе, кöрʹ мере хwәйи һʹьзкьрира ани! Бьраһим наве зарʹоке дани Исһаq, демәк «Кʹән», чаwа кö Хwәде готьбу. Дә бьдьн бәр чʹәʹве хwә, кö чаwа Сәра шабуна дькʹәнә у дьбежә: «Хwәде әз дамә кʹәнандьне, кʹижанед кö бона мьн бьбьһен, әwе жи тʹәви мьн бькʹәньн» (Дәстпебун 21:6). Әw пʹешкʹеш кö Йаһоwа бь кʹәрәмәти дабу wе, шабунәкә мәзьн wерʹа дьани һʹәта мьрьна wе. Һьм жи әве йәке щабдарийа мәзьн кьрә стуйе Сәрайе.

Чахе Исаq пенщ сали бу, малбәте мәсрәфәкә мәзьн вәкьр бона wи, чьмки зарʹок жь шир һатә бьрине. Ле һʹәму тьшт баш нибу. Әм дьхуньн wәки Сәрайе «дина хwә дайе», кö кöрʹе Һәщаре бь наве Исмайил, тьштед нәбаш дькә. Исмайиле 19 сали тʹьме qәрфе хwә Исаqе бьчʹук дькьр. Әw лаqьрди нибу. Һьнә wәʹдә шунда Паwлосе шанди кьред Исмайил нав кьр ча пәйкʹәтьн. Сәрайе кьред Исмайил дит у фәʹм кьр, кö жийина кöрʹе wе бьн qәзийеда нә. Сәрайе рʹьнд заньбу кö Исаq нә кö тʹәне кöрʹ ә сәва wе; ле әw кәсе муһим бу кʹижани кö Йаһоwа кʹьфш кьр сәва кö qьрара хwә бинә сери. Ләма жи әw бь мерхасийе тʹьжә бу у дьлә хwә Бьраһимрʹа вәкьр. Әwе жь мере хwә хwәст, кö Һәщар тʹәви кöрʹе хwә Исмайил, wана бьһельн һәрʹьн (Дәстпебун 21:8-10; Галати 4:22, 23, 29).

Гәло Бьраһим чь кьр? Әм дьхуньн: «Әв готьна һьндава кöрʹе wи Исмайилда, гәләки гьран ль сәр Бьраһим рʹуньшт». Әwи Исмайил һʹьз дькьр у wирʹа һеса нибу сафи кә. Ле Йаһоwа зәлал һʹәму тьшт дьдит, ләма жи Әwи сафикьрьна ве пьрсе һьлда дәсте Хwә. Әм дьхуньн: «Ле Хwәде готә Бьраһим: «Бьра әw готьна бона кöрʹьке тә у щарийа тә ль сәр тә гьран рʹунәни, чь кö Сәрайе тәрʹа готийә гöһдарийа готьна wе бькә, чьмки зöрʹәта тәйе Исһаqда бе навкьрьне ». Йаһоwа öса жи Бьраһим да баwәркьрьне, кö Һәщар у зарʹок wе бехофийеда бьн, у Әwе сәва wан хәм бькә. Бьраһиме амьн гöһ да (Дәстпебун 21:11-14).

Сәра бона Бьраһим, рʹасти жи жьнәкә баш у кʹомәкдарәкә лайиq бу. Әw нәчу кö Бьраһимрʹа тʹәне хәбәр дә. Ле әwе дит wәки проблем һәйә, чь кö малбәт у ахьрийа wанва гьредайи йә. Ләма жи әwе дьле хwә бь тʹәмами мере хwәрʹа вәкьр. Әв найе һʹәсабе, кö әwе пе хәбәрдана хwәйә вәкьри qәдьре мере хwә нәгьрт. Пәтрусе шанди чаwа мерәки зәwьщи, хwәхә һьнә wәхт шунда дәрһәqа Сәрайе гот, кö әw жьнәкә баш ә йа кö qәдьр-сийанәта мере хwә занә (1 Корьнтʹи 9:5; 1 Пәтрус 3:5, 6). Бь рʹасти һәрге Сәрайе дәрһәqа ве пьрсе хwә кәр кьра, бь wе йәке әwе qәдьре мере хwә wе нәгьрта, чьмки әв йәк гәләк хьраб дькарьбу сәр тʹәмамийа малбәте һʹöкöм кьра. Сәрайе бь һʹьзкьрьн гот әw, чь кö гәрәке бьһата готьне.

Гәләк кʹöлфәт чʹәʹв дьдьнә мәсәла Сәрайе. Бь мәсәла wе, әwана һин дьбьн qәдьре малхед хwә бьгьрьн у бь нәрми дьле хwә wанарʹа вәкьн. Дьqәwьмә һьнә кʹöлфәт щарна дьхwазьн, кö Йаһоwа wәк дәрәща Сәрайе дәwса wан пьрсәке сафи кә. Чь жи һәбә әwана жь Сәрайе баwәрийе, һʹьзкьрьне у сәбьркьрьне һин дьбьн.

Рʹаст ә Йаһоwа хwәха сәр Сәрайе гот «Дайка Гәләк Пʹадша», ле Сәра һивийе нибу кö мәрьв ль сәр wе, wәк сәр Ханьма Пʹадша бьньһерʹьн. Фәʹмдари йә кö чахе 127 салийа хwәда әw мьр, чьма Бьраһим һаqас «сәр Сәрайе гьрийа у шина wе кьр»c (Дәстпебун 23:1, 2). Әwи гәләк бира һʹьзкьрйа хwәйә дәлал дькьр. Бе шьк Йаһоwа Хwәде жи бира wе кʹöлфәта амьн дькә. У әw дьхwазә диса ле wәгәрʹинә жийине, сәр әʹрде щьнәте. Ахьрийа пʹьрʹ баш у бь шабуне тʹьжә һивйа Сәрайе у öса жи wан һʹәму мәрийа нә, йед кö чʹәʹв дьдьнә баwәрийа wе (Йуһʹәнна 5:28, 29).