ГОТАРА БОНА ҺИНБУНЕ 32
Щаһьлно, Паши Ньхӧмандьне Бәрдәԝам кьн Пешда Һәрʹьн!
«Рʹастийе пе һʹьзкьрьне бежьн, һәр алийада бьгьһижьнә сери» (ӘФӘСИ 4:15).
КʹЬЛАМА 56 Рʹастийе Ԛәбул кә
ВЕ ГОТАРЕДАa
1. Гәләк щаһьла ида чь кьрьнә?
ҺӘР САЛ, бь һʹәзара щаһьл тенә ньхӧмандьне. Һәрге тә жи әв гав авитийә, баԝәр бә кӧ һьм Йаһоԝа һьм жи хушк-бьра гәләк ша нә бона тә (Мәтʹәлок 27:11). Һәла бьфькьрә кӧ тә һʹәта ньһа ида чь кьрийә: Дьԛәԝьмә тә гәләк сал Кʹьтеба Пироз бь хирәт леколин кьрийә. Бь сайа ве леколине, тӧ избат буйи кӧ Кʹьтеба Пироз Хәбәра Хԝәде йә. Ӧса жи, тә Ньвискʹаре Кʹьтеба Пироз, демәк Хԝәде, нас кьрийә у ԝи һʹьз кьрийә. Тә һаԛас Йаһоԝа һʹьз кьрийә кӧ тә жийина хԝә тʹәсмили ԝи кьрийә у һати ньхӧмандьне. Тә сафикьрьнәкә гәләк баш кьрийә!
2. Ве готареда, әме дәрһәԛа чь хәбәр дьн?
2 Чахе тӧ бәрбь ньхӧмандьне дьчуйи, амьнийа тә бешьк дьһатә щерʹьбандьне. Чьԛас кӧ тӧ мәзьн би, һаԛас тӧйе рʹасти щерʹьбандьнед дьн жи бейи. Мире-щьна ԝе һәр тьшти бькә кӧ хирәта тә бьтәмьринә у тә жь Йаһоԝа дур хә (Әфәси 4:14). Ләма жи һаш жь хԝә һәбә! Гәло чь дькарә али тә бькә ԝәки тӧ Йаһоԝарʹа амьн бьмини у ль гора сонда хԝәйә тʹәсмилбуне, бьжийи? Лазьм ә кӧ тӧ рʹӧһʹанида бәрдәԝам ки пешда һәрʹи (Ибрани 6:1). Гәло тӧ чаԝа дькари ве йәке бьки?
ТӦ ЧА ДЬКАРИ РʹИЙА РʹАСТИЙЕДА ПЕШДА ҺӘРʹИ?
3. Паши ньхӧмандьне, лазьм ә кӧ һʹәму Мәсиһи чь бькьн?
3 Паши ньхӧмандьне, гәрәке әм ль гора ширәта Паԝлосе шанди бьжин, йа кӧ әԝи дабу хушк-бьред ль бажаре Әфәсе. Әԝи ԝанрʹа готьбу ԝәки әԝана бьбьн шагьртед «гьһишти» (Әфәси 4:13). Демәк, әԝи ԝана һелан дькьр, кӧ бәрдәԝам кьн пешда һәрʹьн. Паԝлос гьһиштибуна рʹӧһʹани бәрамбәри мәзьнбуна зарʹа дькьр. Гава зарʹ те буйине де у баве ԝи гәләк ша дьбьн. Ле әԝ нькарә тʹьме ча зарʹа вьрʹни бьминә. Ԝәʹдә шунда, гәрәке әԝ «тьштед зарʹотийе» жь хԝә дур хә (1 Корьнтʹи 13:11). Жийина Мәсиһийа жи ӧса йә. Паши ньхӧмандьне, әм гәрәке бәрдәԝам кьн пешда һәрʹьн. Ԝәрә әм дина хԝә бьдьнә чәнд тьшта, кӧ дькарьн али мә бькьн ԝәки әм рʹӧһʹанида пешда һәрʹьн.
4. Кʹижан һʹӧнӧр дькарә али тә бькә, ԝәки тӧ паши ньхӧмандьне жи рʹӧһʹанида пешда һәрʹи? (Филипи 1:9)
4 Дьһа зедә у зедә Йаһоԝа һʹьз бькә. Тӧ ида гәләки Йаһоԝа һʹьз дьки. Ле диса жи тӧ дькари һе зедә ԝи һʹьз бьки. Гәло чаԝа? Ль гора Филипи 1:9 (бьхунә), Паԝлосе шанди дӧа дькьр, кӧ һʹьзкьрьна Филипйа һе у һе зедә бә. Гәло һʹьзкьрьна мә чаԝа дькарә дьһа зедә бә? Бона ве йәке, лазьм ә кӧ әм «занәбун у сәрԝахтийа гьһиштива зедә» бьн. Чьԛас әм Йаһоԝа дьһа баш нас кьн, һаԛас әме ԝи һе зедә һʹьз кьн, у һʹӧнӧр у кьред ԝи ԛимәт кьн. Әме бьхԝазьн дьле ԝи ша кьн у тьштед кӧ ԝи хԝәш найен нәкьн. Бона ве йәке, әм хирәт дькьн кӧ хԝәстьна ԝи рʹьнд фәʹм бькьн у ль гора ԝе йәке бьжин.
5-6. Әм чаԝа дькарьн һе зедә Йаһоԝа һʹьз бькьн?
5 Ӧса жи, сәва кӧ һе зедә Йаһоԝа һʹьз бькьн, гәрәке әм Кӧрʹе ԝи, йе кӧ һʹәму тьштида чʹәʹв дьдә Баве хԝә, дьһа рʹьнд нас бькьн (Ибрани 1:3). Бона ве йәке, йа һәри баш әв ә, кӧ әм чар кʹьтебед Мьзгинийейә пешьн кʹур леколин бькьн. Һәрге тә һе хԝәрʹа нәкьрийә хәйсәт кӧ һәр рʹож Кʹьтеба Пироз бьхуни, ирода дәстпекә. Ԝәʹде хԝәндьна ван кʹьтеба, рʹьнд дина хԝә бьдә һʹӧнӧред Иса Мәсиһ. Әԝ йәки дьлгәрм бу, у әԝи зарʹа гәләки һʹьз дькьрьн у ԝана һʹәмез дькьрьн (Марԛос 10:13-16). Шандийед ԝи дькарьбун һеса ԝирʹа бәʹса һәст у фькьред хԝә бькьн (Мәтта 16:22). Мәʹнийа ве йәке әв бу, кӧ Иса чʹәʹв дьда Баве хԝәйи әʹзмана. Йаһоԝа жи гәләк дьлгәрм ә. Әм дькарьн ԝирʹа аза дӧа бькьн у дьле хԝә ԝирʹа вәкьн, чьмки әм заньн кӧ әԝ мә инкʹар накә, ле мә һʹьз дькә у бона мә хәм дькә (1 Пәтрус 5:7).
6 Иса йәки дьлшәԝат бу. Мәттайе шанди дәрһәԛа ԝи ӧса ньвиси: «Гава әԝи әʹлаләт дит, гӧне ԝи ль ԝан һат, чьмки әԝана мина пәзе бе шьван, бәрʹәдайи у бәлабуйи бун» (Мәтта 9:36). Ле гәло Йаһоԝа ча сәр мәрьва дьньһерʹә? Иса ӧса гот: «Баве ԝәйи әʹзмана нахԝазә кӧ жь ван бьчʹука йәк ӧнда бә» (Мәтта 18:14). Хәбәред ча хԝәш ьн! Бәле, чьԛас баш әм Иса нас бькьн, һаԛас зедә әме Йаһоԝа һʹьз бькьн.
7. Ԝе чьма баш бә кӧ тӧ тʹәви хушк-бьред щерʹьбанди ԝәʹдә дәрбаз ки?
7 Сәва кӧ тӧ бьби шагьртәки дьлован у гьһишти, тʹәви хушк-бьред щерʹьбанди ԝәʹдә дәрбаз кә. Дина хԝә бьде кӧ әԝана чьԛас ша нә. Әԝана сәва сафикьрьна хԝә кӧ Йаһоԝарʹа хьзмәт бькьн, тʹӧ щар пʹошман набьн. Бежә ԝан кӧ дәрһәԛа һьнә сәрһатийед хԝәйә хьзмәтийеда гьли кьн. Чахе тӧ гәрәке сафикьрьнәкә фәрз бьки, жь ԝана ширәте бьхԝазә, чьмки ча Кʹьтеба Пироз нишан дькә, «кʹома шеԝьркьра» кʹаре тинә (Мәтʹәлок 11:14).
Тӧ чаԝа дькари хԝә бона тʹемед дәрһәԛа еволусийайе һазьр бьки? (Абзаса 8 у 9 бьньһерʹә)
8. Һәрге шькед тә һәбьн кӧ һинкьрьнед Кʹьтеба Пироз рʹаст ьн йан на, тӧ дькари чь бьки?
8 Шькед хԝә алт кә. Ча абзаса 2 дьбежә, Мире-щьна дьхԝазә рʹийа тә бьгьрә, ԝәки тӧ рʹӧһʹанида пешда нәчи. Мәсәлә, әԝ һәр тьшти дькә, кӧ дәрһәԛа һьнә һинкьрьнед Кʹьтеба Пироз, шьке бькә дьле тә. Һьнә кәс дьԛәԝьмә тәрʹа бежьн, ԝәки Хԝәде тʹӧнә у һәр тьшт хԝәха пешда һатийә. Гава тӧ бьчʹук буй, дьбәкә тӧ дәрһәԛа ве йәке гәләк нәдьфькьрийи, ле дьԛәԝьмә әв тʹема рʹожәке сәр дәрсед мәкʹтәбе дәрбаз бә. Готьнед дәрсдара дәрһәԛа теорийа еволусийайе, дьбәкә бь логики бе кʹьфше. Ле дәрсдар һьлбәт ван избатийа кӧ Хԝәде һәйә, тʹӧ щар кʹур леколин нәкьрьнә. Бинә бира хԝә кӧ Мәтʹәлок 18:17 чь дьбежә: «Йе пешийе готьна хԝә дьбежә, кӧ әԝ рʹаст дәре, ле гава дәʹԝкьре ԝи бе, ԝе бе әʹнәнәкьрьне». Дәԝса кӧ тӧ ван тьшта йед кӧ мәкʹтәбеда тенә готьне, чʹәʹвгьрти ԛәбул ки, рʹьнд дина хԝә бьдә рʹастийед Кʹьтеба Пироз. Әʹдәбйәтед мә леколин бькә. Тʹәви хушк-бьред кӧ бәре теорийа еволусийайе баԝәр дькьрьн, хәбәр дә. Жь ԝан бьпьрсә кӧ чь ԝана дайә баԝәркьрьне, ԝәки Хԝәдайе дьлован бь рʹасти һәйә. Хәбәрданед ӧса дькарьн али тә бькьн, ԝәки тӧ дина хԝә бьди избатийа.
9. Тӧ жь сәрһатийа Мелисайе чь һин буйи?
9 Хушкәкә бь наве Мелиса жь леколина готаред дәрһәԛа еволусийайе, гәләк кʹар дитийә.b Әԝ дьбежә: «Мәкʹтәбеда, еволусийа ӧса те һинкьрьне ԛәй те бежи рʹастикә избаткьри йә. Серида, мьн нәдьхԝәст леколине бькьм, чьмки әз дьтьрсийам кӧ әзе тедәрхьм ԝәки теорийа еволусийайе рʹаст ә. Диса жи, мьн хԝәрʹа гот кӧ Йаһоԝа нахԝазә, ԝәки әм корә-кор ԝирʹа хьзмәт бькьн. Ләма жи, мьн дәстпекьр леколине бькьм, у мьн чәнд әʹдәбйәт дәрһәԛа ве йәке хԝәнд. Мәсәлә, кʹьтеба «Гәло Әʹфьрандарәки Дьлован Һәйә?», у брошура «Гәло Жийин Һатийә Әʹфьрандьн?» у «Канйа Әʹмьр; Пенщ Пьрсед Фәрз». Әве йәке мьнрʹа кʹарәкә мәзьн ани. Хԝәзи кӧ мьн дьһа зу әв леколин дәстпекьра».
10-11. Чь дькарә али тә бькә кӧ тӧ алийе нав-намусийеда тʹәмьз бьмини? (1 Тʹесалоники 4:3, 4)
10 Тʹәрка хәйсәт-һʹӧнӧред хьраб бьдә. Щаһьлтийеда, хԝәстьнед сексуали дькарьн ԛәԝи бьн, у дьбәкә кәсед дьн зоре ль тә бькьн ԝәки тӧ бенамусийе бьки. Мире-щьна дьхԝазә кӧ тӧ ль гора хԝәстьнед хԝә бьжийи. Гәло чь дькарә али тә бькә, ԝәки тӧ алийе нав-намусийеда тʹәмьз бьмини? (1 Тʹесалоники 4:3, 4 бьхунә) Дӧайед хԝәда дьле хԝә Йаһоԝарʹа вәкә. Ԝирʹа бәʹса һәстед хԝә бькә, у рʹәща бькә ԝәки әԝ ԛәԝате бьдә тә (Мәтта 6:13). Йаһоԝа бир накә «кӧ әм хали нә», у әԝ дьхԝазә али тә бькә, нә кӧ тә сущдар кә (Зәбур 103:13, 14). Ӧса жи, тӧ дькари жь Кʹьтеба Пироз аликʹарийе бьстини. Мелисайерʹа чәтьн бу кӧ тʹәрка фькьред бенамус бьдә. Әԝ дьбежә: «Мьн Кʹьтеба Пироз һәр рʹож дьхԝәнд, у ве йәке али мьн дькьр кӧ әз бәрдәԝам кьн сәр хԝә бьхәбьтьм. Гава мьн Кʹьтеба Пироз дьхԝәнд, дьһатә бира мьн кӧ мьн хԝә тʹәсмили Йаһоԝа кьрийә у әз дьхԝазьм ԝирʹа хьзмәт бькьм» (Зәбур 119:9).
11 Нәфькьрә кӧ тӧ дькари проблемед хԝә бе аликʹарийа кәсәки сафи ки. Де-баве хԝәрʹа бәʹса проблема хԝә бькә. Һәмьки нә һеса йә кӧ тӧ дәрһәԛа тьштед шәхси хәбәр ди, ле ԝе баш бә кӧ тӧ ве йәке бьки. Мелиса дьбежә: «Мьн дӧа кьр кӧ Йаһоԝа мерхасийе бьдә мьн, у мьн баве хԝәрʹа бәʹса проблема хԝә кьр. Паше, дьле мьн рʹьһʹәт бу. Мьн заньбу кӧ Йаһоԝа мьнрʹа фьрнаԛ дьбә».
12. Тӧ чаԝа дькари сафикьрьнед баш бьки?
12 Дина хԝә бьдә принсипед Кʹьтеба Пироз. Һеди-һеди, де у баве тә ԝе изьне бьдьнә тә кӧ тӧ хԝәха сафикьрьна бьки. Ле тӧ һәла һе һаԛас щерʹьбанди нини. Гәло тӧ чаԝа дькари һаш жь хԝә һәби, ԝәки шашикә мәзьн нәки у достийа хԝә тʹәви Йаһоԝа хьраб нәки? (Мәтʹәлок 22:3). Хушкәкә бь наве Кари фәʹм кьрийә, ԝәки Мәсиһийе гьһишти бона һәр сафикьрьнәке һʹәԝще ԛәйд-ԛануна нинә. Гәло чь али ԝе дькә кӧ әԝ сафикьрьнед баш бькә? Әԝ дьбежә: «Лазьм бу кӧ әз нә тʹәне ԛәйда, ле принсипед Кʹьтеба Пироз жи фәʹм бькьм». Чахе тӧ Кʹьтеба Пироз дьхуни, жь хԝә бьпьрсә: «Гәло әв йәк дәрһәԛа фькьред Йаһоԝа чь нишан дькә? Гәло теда принсип һәнә, йед кӧ дькарьн рʹебәрийа мьн бькьн? Һәрге әз ль гора ван принсипа бьжим, әзе чь кʹаре бьстиньм?» (Зәбур 19:7; Ишайа 48:17, 18). Хԝәндьна Кʹьтеба Пироз у фькьрандьна сәр принсипед Кʹьтеба Пироз ԝе али тә бькьн, кӧ тӧ сафикьрьнед ӧса бьки, йед кӧ Йаһоԝа хԝәш тен. Чьԛас тӧ рʹӧһʹанида пешда һәрʹи, һаԛас тӧйе бьвини кӧ нә лазьм ә ԝәки бона һәр тьшти ԛәйдә һәбә, чьмки тӧйе фәʹм бьки, ԝәки Йаһоԝа дәрһәԛа һьнә тьшта чь дьфькьрә.
Хушкәкә щаһьл хԝәра һәвалед ча бьжарт? (Абзаса 13 бьньһерә)
13. Һәвалед баш дькарьн сәр тә чаԝа һʹӧкӧм кьн? (Мәтʹәлок 13:20)
13 Тʹәви ԝан һәвалтийе бькә, йед кӧ Йаһоԝа һʹьз дькьн. Ча мә пешда гот, һәвалед кӧ тӧ хԝәрʹа дьжбери ԝе ль сәр пешдачуйина тә һʹӧкӧм бькьн (Мәтʹәлок 13:20 бьхунә). Хушкәкә бь наве Сара шабуна хԝә ӧнда кьр. Гәло чь али ԝе кьр, ԝәки әԝ ньһерʹандьна хԝә бьгӧһезә? Сара дьбежә: «Мьн ԝәхтда хԝәрʹа һәвалед баш дитьн. Әз у хушкәкә щаһьл, мә һәр һʹәфте ‹Бьрща Ԛәрәԝьлийе› тʹәвайи леколин дькьр. Һәваләкә дьн жи али мьн кьр кӧ әз сәр щьвина щаба бьдьм. Бь сайа һәвалед хԝә, мьн дьһа зедә дина хԝә да леколина шәхси у дӧа. Достийа мьн тʹәви Йаһоԝа дьһа ԛәԝи бу у мьн дәстпекьр диса шабуне бьстиньм».
14. Щулйен чаԝа хԝәрʹа һәвалед баш дитьн?
14 Гәло тӧ ча дькари хԝәрʹа һәвалед баш бьжбери? Бьраки бь наве Щулйен, йе кӧ ньһа рʹуспийе щьвате йә, ӧса дьбежә: «Гава әз щаһьл бум, ԝәʹде хьзмәтийе мьн хԝәрʹа һәвалед баш дитьн. Әԝ мьзгинванед хирәт бун, у ԝана али мьн кьр бьвиньм, ԝәки хьзмәти тьштәки чьԛас хԝәш ә. Ләма жи, мьн хԝәрʹа нет дани ԝәки ча пешәнг хьзмәт кьм. Ӧса жи мьн фәʹм кьр кӧ гава мьн тʹәне тʹәви кәсед ԛаси хԝә һәвалти дькьр, мьн нькарьбу һәвалед баш хԝәрʹа ԛазанщ кьра. Паше, мьн Бәйтʹәледа жи хԝәрʹа һәвалед баш дитьн. Мәсәла ԝан али мьн кьр, кӧ әз ԝәʹде хԝә бь ԝәʹдәдәрбазкьрьнед баш дәрбаз кьм, у бь ви щурʹәйи, әз дьһа незики Йаһоԝа бум».
15. Дәрһәԛа һәвалтийе, Паԝлосе шанди чь ширәт дабу Тимотʹейо? (2 Тимотʹейо 2:20-22)
15 Һәрге тӧ фәʹм бьки кӧ кәсәк щьватеда бона тә һәваләки баш нинә, гәрәке тӧ чь бьки? Ԛьрʹна йәкеда жи кәсед ӧса һәбун. Ләма жи, Паԝлосе шанди Тимотʹейорʹа готьбу, ԝәки әԝ хԝә жь кәсед кӧ ль гора хԝәстьна Хԝәде нажин, дур бьгьрә (2 Тимотʹейо 2:20-22 бьхунә). Достийа мә тʹәви Йаһоԝа гәләк ԛимәт ә, ләма жи гәрәке әм изьне нәдьн кӧ кәсәк ве достийа мә сьст бькә (Зәбур 26:4).
ԜЕ ЧЬМА БАШ БӘ КӦ ТӦ ХԜӘРʹА НЕТА ДАЙНИ?
16. Тӧ дькари хԝәрʹа чь щурʹә нета дайни?
16 Хԝәрʹа нетед һежа дайнә. Хԝәрʹа нетед ӧса бьжберә, йед кӧ ԝе баԝәрийа тә дьһа ԛәԝи бькьн у али тә бькьн кӧ тӧ бьби Мәсиһийе гьһишти (Әфәси 3:16). Мәсәлә, хԝәрʹа нете дайнә кӧ Кʹьтеба Пироз дьһа зедә бьхуни у леколин бьки (Зәбур 1:2, 3). Йан жи, тӧ дькари хԝәрʹа бьки хәйсәт кӧ дьһа зедә дӧа бьки у дӧайед тә жь дьл бьн. Дьбәкә лазьм ә ԝәки тӧ сәр хԝә бьхәбьти, кӧ ԝәʹдәдәрбазкьрьнед баш бьжбери у ԝәʹде хԝә рʹаст хәрщ ки (Әфәси 5:15, 16). Чахе Йаһоԝа бьвинә кӧ тӧ чьԛас хирәт дьки, ԝәки пешда һәрʹи, әԝе гәләк ша бә.
Әԝ хушка щаһьл хԝәра чь нет дани? (Абзаса 17 бьньһерә)
17. Ԝе чьма баш бә кӧ тӧ али кәсед дьн бьки?
17 Чьԛас кӧ тӧ али кәсед дьн бьки, һаԛас тӧйе рʹӧһʹанида пешда һәрʹи. Иса ӧса готьбу: «Хԝәзи ль дайийа, нә кӧ ль стандийа» (Кʹаред Шандийа 20:35). Һʹәта кӧ тӧ щаһьл и у ԝәхт у ԛәԝата тә һәйә, ԝе баш бә ԝәки тӧ али кәсед дьн бьки. Мәсәлә, тӧ дькари хԝәрʹа нете дайни кӧ али хушк-бьред әʹмьрда мәзьн йан жи йед нәхԝәш, бьки. Дьԛәԝьмә тӧ дькари һьнә шьхӧлед һәррʹожида али ԝан бьки, йан жи нишани ԝан бьки кӧ чаԝа һащәтед әләктроник бьдьнә хәбате. Һәрге тӧ бьра йи, хԝәрʹа нет дайнә кӧ бьби бәрдәстийе щьвате, ԝәки тӧ бькарьби дьһа зедә али хушк-бьра бьки (Филипи 2:4). Ӧса жи, гава тӧ мәрьварʹа бәʹса мьзгинийа Пʹадшатийе дьки, тӧ нишан дьки ԝәки тӧ ԝана һʹьз дьки (Мәтта 9:36, 37). Һәрге мәщала тә һәбә, хԝәрʹа нете дайнә ԝәки бьби хьзмәткʹаре һәртʹьм.
18. Хьзмәтийа һәртʹьм чаԝа дькарә али тә бькә, ԝәки тӧ рʹӧһʹанида пешда һәрʹи?
18 Хьзмәтийа һәртʹьм гәләк алийава рʹе вәдькә, ԝәки тӧ дьһа незики Йаһоԝа би. Һәрге тӧ бьби пешәнг, дьԛәԝьмә тӧйе рʹожәке бькарьби һәрʹи Мәкʹтәба бона Мьзгинванед Пʹадшатийе. Йан жи, тӧ дькари Бәйтʹәледа йан жи сәр проектед авакьрьнеда аликʹарийе бьди. Пешәнгәкә щаһьл бь наве Кейтлин ӧса дьбежә: «Паши ньхӧмандьне, хьзмәтийа тʹәви хушк-бьред щерʹьбанди гәләк али мьн дькьр, ԝәки әз рʹӧһʹанида пешда һәрʹьм. Мәсәла ԝан хԝәстьна мьн ԛәԝитьр дькьр, кӧ әз Кʹьтеба Пироз дьһа зедә леколин бькьм у бьбьм дәрсдарәкә дьһа баш».
19. Чьԛас кӧ тӧ рʹӧһʹанида пешда һәрʹи, һаԛас тӧйе чь кʹәрәма бьстини?
19 Чьԛас тӧ незики Йаһоԝа би, һаԛас тӧйе гәләк кʹәрәма бьстини у тӧйе нәкʹәви пәй нетед пʹучʹ (1 Йуһʹәнна 2:17). Тӧйе сәва сафикьрьнед хьраб сәре хԝә нәки бәлайе, ле тӧйе пешда һәрʹи у шабуна рʹаст ԛазанщ ки (Мәтʹәлок 16:3). Тӧйе бона һʹәму хушк-бьред дьн жи бьби мәсәләкә баш (1 Тимотʹейо 4:12). Йа һәри фәрз жи, әʹдьлайи ԝе бькʹәвә дьле тә, чьмки тӧйе баԝәр би кӧ Йаһоԝа жь тә рʹази йә у досте тә йә (Мәтʹәлок 23:15, 16).
КʹЬЛАМА 88 Рʹийа Хԝә Нишани Мьн кә
a Гава щаһьлед мә тенә ньхӧмандьне, әм гәләк ша дьбьн. Һәмьки лазьм ә кӧ әв шагьртед тʹәзә паши ньхӧмандьне жи бәрдәԝам кьн рʹӧһʹанида пешда һәрʹьн. Әв готар ԝе нишани мә бькә, ԝәки әв щаһьлед кӧ тʹәзә һатьнә ньхӧмандьне чаԝа дькарьн рʹийа рʹастийеда пешда һәрʹьн.
b Һьнә навед ве готареда һатьнә гӧһастьне.