Нәʹма кӧ Али Мә Дькә Һʹәта Хьлазийе Амьн Бьминьн

1-2. (а) Гава Паԝлосе шанди нәʹмә Ибранийарʹа ньвиси, һʹале Щьһустане чаԝа бу? (б) Әв нәʹма жь бина бәр Хԝәде чьрʹа бона ԝан керһати бу?

САЛЕД паши мьрьна Иса, Мәсиһийед Ибрани, йед кӧ ль Оршәлим у Щьһустане дьжитьн, рʹасти гәләк тәнгасийа дьһатьн. Дәмәкә кьн паши сазкьрьна щьвата Мәсиһийа, әԝана рʹасти пәйкʹәтьна һатьн (Кʹаред Шандийа 8:1). Ԝәкә 20 сал шунда, әԝана алийе материалида жи рʹасти чәтьнайа һатьн, дьԛәԝьмә жь бо хәлайе, кӧ ԝедәре пешда һат (Кʹаред Шандийа 11:27-30). Ле незики сала 61 Д. М., һʹале Мәсиһийа нәхьраб бу. Ԝи чахи, ԝана жь Паԝлосе шанди жь бина бәр Хԝәде нәʹмәк станд. Гьлийед ве нәʹмеда али ԝан дькьр хԝә бона тәнгасийа һазьр кьн, йед кӧ ԝе рʹасти ԝан бьһатана.

² Нәʹма Ибранийарʹа бь рʹасти жи ԝәʹдәда бу, чьмки гәләк ԝәхт дәрбаз нәбу, кӧ тәнгасийед мәзьн дәстпебун. Ширәта Паԝлосе шанди али ԝан кьр, кӧ ахьрийеда бәр чәтьнайа тәйах кьн. Ԝеранкьрьна Оршәлиме, йа кӧ Иса пʹехәмбәрти кьрьбу, чьԛас дьчу незик дьбу (Луԛа 21:20). Һәмьки нә Паԝлос нә жи шагьртед Иса, йед кӧ ль Щьһустане дьжитьн, ньзаньбун кӧ Оршәлим ԝе кʹәнге бе ԝеранкьрьне. Ле епʹещә ԝәʹде ԝан һәбу ԝәки баԝәри у сәбьра хԝә ԛәԝи кьн (Ибрани 10:25; 12:1, 2).

3. Нәʹма кӧ Паԝлос Ибранийарʹа ньвиси, чьрʹа бона мә жи керһати йә?

³ Иро әм һивийа тәнгасикә ӧса мәзьн ьн, йа кӧ ԝе дьһа гьран бә, нә кӧ тәнгасийа рʹасти кʹижани Мәсиһийед Ибрани һатьн (Мәтта 24:21; Әʹйанти 16:14, 16). Ләма жи, ԝәрә әм дина хԝә бьдьнә ширәтед кӧ Йаһоԝа дабунә ԝан, чьмки әв ширәт бона мә жи керһати нә.

«БЕНӘ СӘР ҺИНБУНА ГЬҺИШТИ»

4. Мәсиһийед Щьһу рʹасти чь тәнгасийа дьһатьн? (Бьньһерʹә ӧса жи шькьл.)

⁴ Щьһуйед кӧ бунә Мәсиһи, әʹмьре хԝәда гӧһастьнед мәзьн кьрьн у әв йәк һеса нибу. Бажаре Оршәлиме һьм щийе тʹәхте Пʹадшатийа Хԝәде сәр әʹрде бу, һьм жи щийе һʹәбандьна рʹаст бу. Һʹәму Щьһуйед амьн ль гора рʹебәрийа сәрԝеред религи, гӧһ дьданә Ԛануна Муса, у гәләк ԛәйдә у ԛанунед ԝан һәбун, мәсәлә бона хԝарьн, сьнәткьрьн у һәләԛәтийа тʹәви мьләтед дьн. Ле паши мьрьна Иса Мәсиһ, Йаһоԝа ида ԛӧрбанед Щьһуйа ԛәбул нәдькьр (Ибрани 10:1, 4, 10). Һʹале Щьһуйед кӧ бунә Мәсиһи ԛә һеса нибу. Һәла һе мәрьвед ӧса гьһиштирʹа жи ча Пәтрусе шанди, чәтьн бу һини һьнә гӧһастьна бьн (Кʹаред Шандийа 10:9-14; Галати 2:11-14). Сәрда жи, жь бо баԝәрийа ԝанә тʹәзә, сәрԝеред религи пәй ԝан дькʹәтьн.

5. Чьрʹа лазьм бу кӧ Мәсиһи фәсал буна?

⁵ Мәсиһийед Ибрани жь дӧ алийава рʹасти пәйкʹәтьна дьһатьн. Аликива сәрԝеред религи ԝана һʹәсаб дькьрьн ча кәсед кӧ жь дине Щьһу дәркʹәтьнә. Ле жь алийе дьнва жи, щьватеда һьнәка дьготьн, кӧ Мәсиһи гәрәке бәрдәԝам кьн Ԛануна Муса биньн сери. Әԝана дьбәкә дьфькьрин, кӧ ӧса ԝе хԝә жь пәйкʹәтьна хԝәй кьн (Галати 6:12). Гәло чь али шагьртед амьн дькьр, ԝәки хԝә ль рʹастийе бьгьрьн?

6. Паԝлосе шанди хушк-бьрарʹа чь гот? (Ибрани 5:14–6:1)

⁶ Нәʹма хԝәда, Паԝлос хушк-бьред Ибранирʹа гот, кӧ әԝана Хәбәра Хԝәде рʹьнд лекʹолин кьн у сәр ԝе кʹур бьфькьрьн (Бьхунә Ибрани 5:14–6:1). Паԝлос Ньвисаред Ибранийә Пироз да хәбате у нишани хушк-бьра кьр, ԝәки щурʹе һʹәбандьна Мәсиһийа жь щурʹе һʹәбандьна Щьһуйа баштьр ә.a Паԝлос заньбу кӧ һәрге занәбуна ԝан зедә бә у әԝана рʹастийе дьһа баш фәʹм кьн, әв йәк ԝе али ԝан бькә һинкьрьнед нәрʹаст тедәрхьн у инкʹар кьн.

7. Иро әм рʹасти чь чәтьнайа тен?

⁷ Чаԝа Мәсиһийед Ибрани, әм жи рʹасти һьнә информасийа ӧса тен, кʹижан кӧ мьԛабьли ԛанунед Йаһоԝа нә. Мәсәлә, кәсед мьԛабьл гәләк щар һинкьрьнед мәйә сәр һʹиме Кʹьтеба Пироз дәрһәԛа нав-намусийе дькьнә бьн шьке у дьбежьн, кӧ Шәʹдед Йаһоԝа сәрт ьн у фьрԛийе дькьнә ортʹа мәрьва. Фькьр у ньһерʹандьна ве дьнйайе чьԛас дьчә, һаԛас жь ньһерʹандьна Хԝәде щӧдә дьбә (Мәтʹәлок 17:15). Ләма жи әм гәрәке фәʹм кьн, кӧ кʹижан фькьр нәрʹаст ьн у ԝан фькьра инкʹар кьн, ԝәки мерхасийа хԝә ӧнда нәкьн у жь рʹийа рʹаст дәрнәкʹәвьн (Ибрани 13:9).

8. Әм ча дькарьн бәрдәԝам кьн рʹӧһʹанида пешда һәрʹьн?

⁸ Паԝлосе шанди Мәсиһийед Ибранирʹа готьбу, кӧ бәрдәԝам кьн рʹӧһʹанида пешда һәрʹьн у әм жи гәрәке гӧһ бьдьнә ве тʹәмийе. Ләма паши ньхӧмандьне жи әм гәрәке хирәт бьн ве йәкеда, кӧ фькьр у ньһерʹандьнед Йаһоԝа рʹьнд фәʹм кьн. Фьрԛи тʹӧнә кӧ ида чәнд сал ә әм Шәʹдед Йаһоԝа нә, гәләк фәрз ә ԝәки әм Кʹьтеба Пироз һәр рʹож бьхуньн у лекʹолин кьн (Зәбур 1:2). Әв йәк ԝе али мә бькә баԝәрийа хԝә дьһа ԛәԝи кьн, демәк ви һʹӧнӧри нав хԝәда пешда биньн, дәрһәԛа кʹижани Паԝлос Ибранийарʹа дьгот (Ибрани 11:1, 6).

«БАԜӘР ДЬКЬН, ԜӘКИ РʹӦҺʹЕД МӘ ХЬЛАЗ БЬН»

9. Чьрʹа Мәсиһийед Ибранирʹа баԝәрийа ԛәԝи лазьм бу?

⁹ Гава Щьһустанеда тәнгаси дәстпебу, Мәсиһийед Ибранирʹа баԝәрикә ԛәԝи лазьм бу, ԝәки хьлаз бьн (Ибрани 10:37-39). Иса шагьртед хԝәрʹа готьбу, кӧ гава әскәр дора Оршәлиме бьгьрьн, әԝана гәрәке бьрʹәвьн чʹийа. Ширәта ԝи бона һʹәму шагьртед ԝи фәрз бу, һьм бона йед кӧ бажерда дьжитьн, һьм жи бона ԝан, йед кӧ жь бажер дәр дьман (Луԛа 21:20-24). Ԝәʹде бәре, гава дьжмьна һʹьщуми сәр бажар дькьрьн, мәрьв дьрʹәвийанә бажаред суркьри, йед ӧса ча бажаре Оршәлиме. Ширәта кӧ бьрʹәвьн чʹийа, нәлогики дьһатә кʹьфше, ләма жи ԝанрʹа баԝәрийа ԛәԝи лазьм бу, ԝәки ве йәкеда гӧрʹа Иса бькьн.

10. Мәсиһийед Ибрани гәрәке чь бькьрана у чьрʹа? (Ибрани 13:17)

¹⁰ Ӧса жи лазьм бу, кӧ Мәсиһийед Ибрани итʹбарийа хԝә ԝан мәрьва биньн, бь сайа кʹижана Иса рʹебәрийа щьвате дькьр. Ԝан бьред щабдаррʹа рʹебәри һатьбу дайине, ԝәки али щьвате бькьн кӧ чь чах у ча бьрʹәвьнә чʹийа (Бьхунә Ибрани 13:17). Паԝлосе шанди готә хушк-бьра, кӧ «гӧһдарийа рʹебәред хԝә бькьн у гӧрʹа ԝанда бьн». Бь ве йәке әԝи нә кӧ дьхԝәст ԝәки әԝана жь бо борщдарийе гӧрʹа рʹуспийада бьн, ле чьмки итʹбарийа хԝә рʹуспийа тиньн. Бона ве йәке лазьм бу, ԝәки Мәсиһийед Ибрани пешийа кӧ тәнгаси дәстпебуйа, ида итʹбарийа хԝә рʹебәред хԝә банийана. Мәсиһийед кӧ ԝәʹде әʹдьлайеда гӧрʹа рʹуспийада бун, ԝе ԝанрʹа һеса буйа тәнгасийада жи гӧрʹа ԝанда бьн.

11. Чьрʹа мәрʹа баԝәрийа ԛәԝи лазьм ә?

¹¹ Мина Мәсиһийед Ибрани, әм жи һʹәԝще баԝәрийа ԛәԝи нә. Иро һʹәчʹи зәʹф мәрьв гьлийед Кʹьтеба Пироз дәрһәԛа хьлазийа ве дьнйа хьраб, баԝәр накьн. Сәрда жи гәләк мәрьв ԛәрфед хԝә гьлийед Кʹьтеба Пироз дькьн (2 Пәтрус 3:3, 4). Ӧса жи, рʹаст ә Кʹьтеба Пироз дәрһәԛа тәнгасийа мәзьн чәнд тьшта дьбежә, ле гәләк тьштед ӧса жи һәнә кӧ әм ньзаньн. Әм гәрәке баԝәр бьн, кӧ хьлазийа ве дьнйа хьраб ԝе ԝәʹде рʹастда бе, у Йаһоԝа ԝе мә бьбә хԝәйи (Һәбаԛуԛ 2:3).

12. Чь ԝе али мә бькә кӧ ԝәʹде тәнгасийа мәзьн хьлаз бьн?

¹² Әм ӧса жи гәрәке итʹбарийа хԝә һьндава «хӧламе амьн у сәрԝахт» ԛәԝи кьн, кʹижани кӧ Йаһоԝа иро дьдә хәбате ԝәки рʹебәрийа мә бькә (Мәтта 24:45). Гава ордийа Рʹомайи дора Оршәлиме гьрт, дьбәкә Мәсиһийед Ибранирʹа һьнә рʹебәрийед фәрз һатьнә дайине. Мина ве йәке, чахе тәнгасийа мәзьн дәстпебә, дьбәкә әм жи һьнә рʹебәрийед мәхсус бьстиньн. Ләма жи гәләк фәрз ә кӧ әм ньһада итʹбарийа хԝә рʹебәрийа тʹәшкиләта Йаһоԝа биньн, йа кӧ әԝ бь сайа бьред щабдар дьдә мә. Һәрге ньһа мәрʹа чәтьн ә гӧһ бьдьнә рʹебәрийа ԝан у итʹбарийа хԝә ԝан биньн, ԝәʹде тәнгасийа мәзьн ԝе мәрʹа дьһа чәтьн бә.

13. Ширәта кӧ Ибрани 13:5-да һатийә дайине, чьрʹа ԝәʹдәда бу?

¹³ Һʹәта кӧ Мәсиһийед Ибранирʹа бьһата готьне, бьрʹәвьн, лазьм бу кӧ әԝана бь әʹмьрәки садә бьжитана у хԝә жь пʹәрәһʹьзийе дур бьгьртана (Бьхунә Ибрани 13:5). Һьнәк жь ԝана бәре жи рʹасти хәлайе-щәлайе дьһатьн (Ибрани 10:32-34). Рʹаст ә әԝана бәре һазьр бун бона мьзгинийе тәнгасийа бькʹьшиньн, ле һьнә жь ԝан дьбәкә ида дьфькьрин кӧ һәбук дькарә ԝана жь кʹәсиббуне бьпʹарезә. Ле ԝәʹде ԝеранкьрьна Оршәлиме, пʹәрә ԝе нькарьбуйа әʹмьре ԝан хьлаз кьра (Аԛуб 5:3). Бона кәсед кӧ һәбука хԝә һʹәз дькьрьн, чәтьн бу мал-мьлкʹе хԝә бьһельн у бьрʹәвьн.

14. Баԝәрийа мәйә ԛәԝи ча дькарә сәр ньһерʹандьна мә дәрһәԛа һәбуке һʹӧкӧм кә?

¹⁴ Һәрге әм баԝәр ьн, кӧ хьлазийа ве дьнйа хьраб бәр шемике йә, әме хԝә жь пʹәрәһʹәзийе дур бьгьрьн. Гава мәрьв фәʹм бькьн, кӧ «рʹожа Хӧдан йа хәзәбеда, зив у зерʹед ԝан, [ԝе] ԝан хьлаз нәкьн», әԝана ԝе «зивед хԝә бавежьн кʹуча» (Һәзәԛел 7:19). Ләма жи дәԝса кӧ әм пәй һәбуке кʹәвьн, әм гәрәке сафикьрьнед рʹаст бькьн, ԝәки бькарьбьн һьм әʹбура хԝә бькьн, һьм жи Йаһоԝарʹа хьзмәт кьн. Мәсәлә, ԝәрә әм дәйнед нәлазьм нәкьнә стийе хԝә у бь зедәйи ԝәʹде хԝә сәр тьштед пʹучʹ хәрщ нәкьн. Ӧса жи, бьра дьле мә бь зедәйи һәбукева гьредайи нибә (Мәтта 6:19, 24). Хьлазийа ве дьнйа хьраб незик дьбә, ләма жи әм гәрәке сафи кьн кӧ әме итʹбарийа хԝә Йаһоԝа биньн йан һәбука хԝә.

«ԜӘРʹА СӘБЬР ЛАЗЬМ Ә»

15. Чьрʹа Мәсиһийед Ибранирʹа сәбьр лазьм бу?

¹⁵ Чахе һʹале Щьһустане хьраб дьбу, баԝәрийа Мәсиһийа һатә щерʹьбандьне (Ибрани 10:36). Ԝи чахи һьнәк жь ԝан рʹасти зӧлма гьран һатьн. Жь алийе дьнва жи, гәләк жь ԝан ԝәʹдәки әʹдьлда һатьбунә сәр рʹийа рʹастийе. Паԝлосе шанди кьрә бира ԝан, ԝәки әԝана хԝә бона пәйкʹәтьнед дьһа мәзьн һазьр кьн у сафи кьн кӧ һʹәта мьрьне амьн бьминьн, чаԝа Иса Мәсиһ (Ибрани 12:4). Ле жь бәр кӧ мьзгини чьԛас дьчу бәла дьбу, һерса Щьһуйед мьԛабьл жи дьһа зедә дьбу. Чәнд сал пешда, гава Паԝлос ль Оршәлиме бу, тʹәвльһәвбунәкә мәзьн пешда һат. Зедәтьри 40 Щьһуйа «бунә йәк у сонд хԝарьн, кӧ һʹәта Паԝлос нәкӧжьн, нә бьхԝьн, нә жи вәхԝьн» (Кʹаред Шандийа 22:22; 23:12-14). Нава тʹәвльһәвбунед ӧса гьранда жи, лазьм бу кӧ шагьртед Иса Мәсиһ тʹәвайи тʹоп буна, мьзгини бәла кьрана у баԝәрийа хԝә ԛәԝи хԝәй кьрана.

16. Ль гора нәʹма Ибранийарʹа, ньһерʹандьна мә һьндава пәйкʹәтьна гәрәке ча бә? (Ибрани 12:7)

¹⁶ Гәло чь али хушк-бьред Ибрани кьр, ԝәки һьмбәри мьԛабьлибуне сәбьр кьн? Паԝлосе шанди ԝанрʹа гот, кӧ ньһерʹандьна ԝан сәр чәтьнайа гәрәке чь щурʹәйи бә. Әԝи шьровәкьр кӧ Хԝәде дькарә изьне бьдә ԝәки әԝана рʹасти тәнгасийа бен, кӧ баԝәрийа ԝан бе щерʹьбандьне у шьдандьне (Бьхунә Ибрани 12:7). Щерʹьбандьнед ӧса дькарьн али мәрьва бькьн һʹӧнӧред баш пешда биньн, йед кӧ Хԝәде хԝәш тен. Паԝлос Мәсиһийед Ибранирʹа гот, кӧ һәрге әԝана дина хԝә бьдьнә ахьрийа ԝан чәтьнайа, ԝе бона ԝан дьһа һеса бә сәбьр кьн (Ибрани 12:11).

17. Паԝлос дәрһәԛа пәйкʹәтьна чь заньбу?

¹⁷ Паԝлосе шанди Мәсиһийед Ибранирʹа гот, кӧ гава әԝана рʹасти чәтьнайа тен, гәрәке мерхасийа хԝә ӧнда нәкьн у дьлтәнг нәбьн. Пешийе әԝ пәй шагьртед Иса Мәсиһ дькʹәт, у рʹьнд заньбу кӧ һʹале ԝан чьԛас зор ә. Ӧса жи, чахе Паԝлос бу шагьрте Иса Мәсиһ, әԝ жи гәләк щара рʹасти пәйкʹәтьна дьһат, у лазьм бу кӧ әԝ сәбьр кә (2 Корьнтʹи 11:23-25). Ләма жи Паԝлосе шанди заньбу, кӧ ԝанрʹа чь лазьм ә, ԝәки бькарьбьн сәбьр кьн. Әԝи гот, кӧ гава әԝана рʹасти тәнгасийа тен, гәрәке итʹбарийа хԝә Йаһоԝа биньн. Паԝлос бь дьләки ԛәԝи ӧса гот: «Хӧдан пьштоване мьн ә у әз натьрсьм» (Ибрани 13:6).

18. Чаԝа занәбуна дәрһәԛа ахьрийе дькарә али мә бькә сәбьр кьн?

¹⁸ Һьнә хушк-бьред мә ньһа рʹасти пәйкʹәтьна тен. Әм дькарьн бона ԝан дӧа бькьн у аликʹарийе бьдьнә ԝан (Ибрани 10:33). Кʹьтеба Пироз дьбежә ԝәки «һәр кәсе кӧ дьхԝазә йәктийа Мәсиһ Исада бь хԝәденаси бьжи ԝе бе зерандьне» (2 Тимотʹейо 3:12). Ләма жи, лазьм ә кӧ әм гьшк хԝә бона ахьрийе һазьр кьн. Ԝәрә әм итʹбарийа хԝә Йаһоԝа биньн у баԝәр бьн кӧ чь жи бьԛәԝьмә, әԝе али мә бькә ԝәки әм сәбьр кьн. Әԝе ԝәʹдәда һʹәму хьзмәткʹаред хԝәйә амьн жь һʹәму тәнгасийа хьлаз кә (2 Тʹесалоники 1:7, 8).

19. Әм ча дькарьн хԝә бона тәнгасийа мәзьн һазьр кьн? (Бьньһерʹә ӧса жи шькьл.)

¹⁹ Бе шьк нәʹма Паԝлос Ибранийарʹа али Мәсиһийед ԛьрʹна йәке дькьр, ԝәки әԝана хԝә бона тәнгасийед кӧ һивийа ԝан бун, һазьр кьн. Паԝлос хушк-бьра һелан дькьр, ԝәки әԝана Ньвисаред Пироз рʹьнд лекʹолин кьн у фәʹм кьн. Әв йәк али ԝан дькьр кӧ фькьред нәрʹаст инкʹар кьн, ԝәки баԝәрийа ԝан сьст нәбә. Әԝи готә ԝан, кӧ баԝәрийа хԝә дьһа ԛәԝи кьн у ль гора рʹебәрийа Иса Мәсиһ у бьред щабдар һәрәкʹәт бькьн. Ӧса жи әԝи али хушк-бьра кьр, ԝәки әԝана чәтьнайа һʹәсаб кьн чаԝа мәщал, кӧ амьнийа хԝә Баве хԝәйи дьлованрʹа бьдьнә кʹьфше. Ԝәрә әм жи гӧһ бьдьнә ван ширәтед жь бина бәр Хԝәде, ԝәки бькарьбьн бь амьни һʹәта хьлазийе сәбьр кьн! (Ибрани 3:14)