Әм Ча Дькарьн Йаһоԝарʹа Әʹйан кьн кӧ Ԝи Һʹьз Дькьн?

1, 2. Йаһоԝа ча әм һин кьрьнә кӧ ԝи һʹьз бькьн?

ҺӘРГЕ бав дьхԝазә зарʹед хԝә һин кә, щурʹе лапи баш әԝ ә, кӧ бь мәсәла хԝә һин кә. Чахе бав һʹьзкьрьна хԝә зарʹед хԝәрʹа әʹйан дькә, әԝ ԝана һин дькә кӧ чаԝа һʹьз бькьн. Тʹӧ щар тʹӧ кәси ӧса зәʹф әм һʹьз нәкьрьнә, чаԝа Баве мә Йаһоԝа әм һʹьз кьрьнә. У әм һин дьбьн ԝи һʹьз кьн, чьмки «әԝи пешда әм һʹьз кьрьн» (1 Йуһʹәнна 4:19).

² Ле гәло Йаһоԝа ча мәрʹа әʹйан кьр, кӧ «әԝи пешда әм һʹьз кьрьн»? Кʹьтеба Пироз мәрʹа дьбежә: «Гава әмә һе гӧнәкʹар бун, Мәсиһ бона мә мьр» (Рʹомайи 5:8). Баве мәйи һʹьзкьри Йаһоԝа, Кӧрʹе хԝә дайә чаԝа кʹьрʹин, сәва кӧ мә жь гӧнә у мьрьне хьлаз кә. Әԝе пʹешкʹеша ԛимәт мәрʹа рʹе вәкьр, кӧ әм незики Хԝәде бьн, у һʹьзкьрьна хԝә һьндава ԝи бьдьнә кʹьфше. Бь ве ԛӧрбана гьринг, Йаһоԝа мәсәлә мәрʹа һишт. Әԝи әм һин кьрьн, кӧ әм жи гәрәке ԝи ӧса һʹьз бькьн кӧ хԝәһʹьз нибьн у мәрʹд бьн (1 Йуһʹәнна 4:10).

3, 4. Әм ча дьдьнә кʹьфше кӧ әм Йаһоԝа һʹьз дькьн?

³ Һʹьзкьрьн һʹӧнӧрәки Йаһоԝайи сәрәкә йә. Ләма жи әм дькарьн фәʹм кьн, кӧ чьрʹа Иса гот кӧ тʹәмийа лапә фәрз әԝ ә: «Хӧдан Хԝәдейе хԝә һʹьз бькә, бь тʹәмамийа дьле хԝә, бь тʹәмамийа щанийа хԝә, бь тʹәмамийа һʹьше хԝә у бь тʹәмамийа ԛәԝата хԝә» (Марԛос 12:30). Йаһоԝа дьхԝазә кӧ әм «бь тʹәмамийа дьле хԝә» ԝи һʹьз кьн. Ԝе дьле Йаһоԝа бешә, һәрге әм кәсәки йан тьштәки, жь ԝи зәʹфтьр һʹьз бькьн. Ле һʹьзкьрьна мә һьндава ԝи гәрәке тʹәне бь һәстед емосиали нибә. Чьмки Йаһоԝа жь мә һивийе йә кӧ әм ԝи һʹьз кьн «бь тʹәмамийа һʹьше хԝә» у «бь тʹәмамийа ԛәԝата хԝә». Әԝ йәк те һʹәсабе, кӧ һʹьзкьрьна мә һьндава ԝи те кʹьфше жь ве йәке, кӧ әм чаԝа дьфькьрьн у чь дькьн. (Бьхунә Миха 6:8.)

⁴ Демәк әм гәрәке Йаһоԝа һʹьз кьн, бь тʹәмамийа һәйитийа хԝә у бь тʹәмамийа һәбуна хԝә. Чахе әм Йаһоԝа әʹмьре хԝәда датиньн щийе пешьн, әм ԝирʹа дьдьнә кʹьфше, кӧ бь рʹастийе ԝи һʹьз дькьн. Дь тʹема дәрбазбуйида, мә дәрһәԛа чар тьшта шеԝьр кьрийә, бь кʹижана Йаһоԝа зарʹед хԝәрʹа һʹьзкьрьна хԝәйә гьринг дьдә кʹьфше. Ньһа ԝәрә әм бьвиньн, кӧ чаԝа әм дькарьн һʹьзкьрьна хԝә һьндава Йаһоԝа һе ԛәԝи кьн у бьдьнә кʹьфше кӧ әм ԝи һʹьз дькьн.

РʹАЗИБУНА ХԜӘ ЙАҺОԜАРʹА БЬДӘ КʹЬФШЕ

5. Чахе әм дьфькьрьн дәрһәԛа һʹәму тьшта чь кӧ Йаһоԝа мәрʹа кьрийә, әм чь дьхԝазьн бькьн?

⁵ Чахе кәсәк пʹешкʹешәке дьдә тә, фәʹмдари йә кӧ тӧ рʹазибуна хԝә әʹйан дьки. У ӧса жи тӧ әве пʹешкʹеше дьди хәбате, чьмки ԛимәт дьки. Аԛуб ньвиси: «Һәр дайина ԛәнщ у һәр пʹешкʹеша кʹамьл жь жор ә, жь Бав, жь Әʹфьрандаре рʹонайа те хԝаре, йе кӧ нә хԝәха те гӧһастьне, нә жи си бәр ԝи дадьгәрʹә» (Аԛуб 1:17). Әм гәләк жь Йаһоԝа рʹази нә, чьмки әԝ һʹәму тьшти дьдә мә чь кӧ мәрʹа лазьм ә сәва кӧ бьжин у бәхтәԝар бьн. Әм фәʹм дькьн кӧ әԝ чьԛас зәʹф мә һʹьз дькә, у әм дьхԝазьн ԝирʹа әʹйан кьн кӧ әм жи ԝи һʹьз дькьн.

6. Исраелийа гәрәке чь бькьрана, сәва кӧ Йаһоԝа бәрдәԝам кьра әԝана кʹәрәм кьрана?

⁶ Йаһоԝа Исраели кʹәрәм дькьр у гәләк тьштед баш дьда ԝан. Бь сәда сала, әԝи бь ԛанунед хԝә рʹебәри ԝан дькьр у һʹәму тьшт дьда сәва кӧ әԝана бьжин (Ԛануна Дӧщари 4:7, 8). У Исраелийа жи дькарьбун рʹазибуна хԝә Йаһоԝарʹа бьдана кʹьфше, һәрге ԛанунед ԝи бьԛәдандана. Мәсәлә, чахе ԝана Йаһоԝарʹа ԛӧрбан дьанин, ԝана гәрәке «бәред дәрәмәта пешьнә әʹрде» бьанийана (Дәркʹәтьн 23:19, ПКʹМ). Исраелийа заньбун кӧ Йаһоԝа ԝе бәрдәԝам кә ԝана кʹәрәм кә, һәрге әԝана гӧрʹа ԝи бькьн, у тьштед лапә баш бьдьнә ԝи. (Бьхунә Ԛануна Дӧщари 8:7-11.)

7. Әм ча дькарьн «бь һәбуна» хԝә Йаһоԝарʹа бьдьнә кʹьфше кӧ ԝи һʹьз дькьн?

⁷ Әм жи дькарьн һʹьзкьрьна хԝә Йаһоԝарʹа бьдьнә кʹьфше, бь ве йәке кӧ «һәбуна» хԝә, демәк чь кӧ бона мә ԛимәт ә, бьдьнә ԝи (Мәтʹәлок 3:9). Әм әве йәке дькарьн бькьн, һәрге чь кӧ һәйә бал мә бьдьнә хәбате, сәва кӧ ԝи рʹумәт кьн. Мәсәлә, әм дькарьн пʹәра ԛӧрбан кьн, сәва кӧ али шьхӧле Пʹадшатийе бькьн дь щьвата хԝәда у нав тʹәмамийа дьнйайеда. Фьрԛи тʹӧнә щәм мә һьндьк һәйә йан зәʹф, һәр кәс жь мә дькарә һәбуна хԝә бьдә хәбате, сәва кӧ һʹьзкьрьна хԝә Йаһоԝарʹа әʹйан кә (2 Корьнтʹи 8:12). Ле әм диса бь щурʹәки майин жи дькарьн Йаһоԝарʹа бьдьнә кʹьфше, кӧ әм ԝи һʹьз дькьн.

8, 9. Диса ча бь щурʹәки майин әм дькарьн Йаһоԝарʹа бьдьнә кʹьфше кӧ әм ԝи һʹьз дькьн? Майк у малбәта ԝи чь кьрьн?

⁸ Иса әм һин кьрьн кӧ әм бәре пешьн Пʹадшатийа Хԝәде бьгәрʹьн у дәрһәԛа хԝарьне у кʹьнща хәма нәкьн. Чьмки Баве мә соз дьдә, кӧ чь кӧ мәрʹа лазьм ә, әԝ ԝе бьдә мә (Мәтта 6:31-33). Әм итʹбарийа хԝә Йаһоԝа тиньн у заньн кӧ әԝ ԝе хԝәйе созе хԝә бә. Чахе әм кәсәки һʹьз дькьн, әм итʹбарийа хԝә ԝи тиньн. Рʹасти жи, чьԛас зәʹф әм итʹбарийа хԝә Йаһоԝа тиньн, һаԛас зәʹф әм ԝирʹа дьдьнә кʹьфше, кӧ ԝи һʹьз дькьн (Зәбур 143:8). Әм дькарьн пьрсе бьдьнә хԝә: «Гәло нете мьн у әԝ кӧ әз ча ԝәʹде хԝә у ԛәԝата хԝә хәрщ дькьм, әʹйан дькьн кӧ әз бь рʹастийе Йаһоԝа һʹьз дькьм? Гәло әз һәр рʹож итʹбарийа хԝә Йаһоԝа тиньм, кӧ әԝ бона һʹәԝщед мьн хәм бькә?».

⁹ Майк у малбәта ԝи итʹбарийа хԝә Йаһоԝа дьанин. Чахе Майк щаһьл бу, нета ԝи тʹьме әԝ бу, кӧ дь ԝәлате дьнда даннасин кә. Һәла һе чахе әԝ зәԝьщи бу у дӧ зарʹед ԝи жи һәбун, диса әԝ хԝәстьн бал ԝи һәбу. Майк у малбәта ԝи әʹдәбйәтед мәда дәрһәԛа ԝан хушк у бьра дьхԝәндьн, кʹижан кӧ ԛӧльх дькьрьн ль ԝан щийа кʹидәре кӧ һʹәԝщәти һәбу. У ԝана сафи кьрьн кӧ әʹмьре хԝә һеса кьн. Ԝана таме хԝә фьрот, у дәрбази маләкә бьчʹук бун. Майк ӧса жи бизнеса хԝәда бькʹьрчи кем кьр, у пеһʹәсийа кӧ ча бь интернете жь ԝәлате дьн мьԛати бизнеса хԝә бә. Ахьрийеда, Майк у малбәта ԝи карьбун дәрбази ԝәлатәки дьн бьн. У ль ԝе дәре ԝана жь ԛӧльхкьрьна хԝә шабунәкә мәзьн станд. Майк гот: «Мә хԝәха дит, кӧ гьлийе Иса дь Мәтта 6:33-да чьԛас рʹаст ьн».

БЬФЬКЬРӘ КӦ ЙАҺОԜА ЧЬ ТӘ ҺИН ДЬКӘ

10. Чьрʹа бона мә баш ә кӧ әм мина Даԝьд Пʹадша, бьфькьрьн сәр ԝан тьшта чь кӧ әм жь Йаһоԝа пеһʹәсийан?

¹⁰ Щарәке Даԝьд Пʹадша ньвиси: «Әʹзман бәрзийа [рʹумәта] Хԝәде дьдьн нишан, ԛуба әʹзман кʹаре дәсте ԝи дьдьн хӧйан». Әԝи ӧса жи зедә кьр: «Тәкуз ә [кʹамьл ә] ширәта Хӧдан, щан дьдә щан, дьлсоз ә шәһадәта Хԝәде, шәһрәзайи дьдә шашан». Чахе Даԝьд дьфькьри дәрһәԛа биланийа ԛанунед Йаһоԝа у сәр әʹфьринед ԝийә бәдәԝ, әԝ незики Йаһоԝа дьбу у дьхԝаст һʹьзкьрьна хԝә ԝирʹа әʹйан кә. Даԝьд гот: «Готьна кӧ дәрте жь дәве мьн, фькьра кӧ дьчә жь дьле мьн, бьра маԛул бе дитьн ль пеш тә, Йа Хӧдан тӧ йи зьнар у рʹьзгаркʹаре [хьлазкʹаре] мьн!» (Зәбур 19:1, 7, 14, ИМ).

11. Әм ча дькарьн бь занәбуна кӧ Йаһоԝа дьдә мә, һʹьзкьрьна хԝә ԝирʹа бьдьнә кʹьфше? (Бьньһерʹә шькьле әʹԝльн.)

¹¹ Иро Йаһоԝа дәрһәԛа хԝә, ԛьрара хԝә, әʹфринед хԝә, у Хәбәра хԝә, гәләк тьшт мә һин дькә. Әв дьнйа мәрьва һелан дькә кӧ һинбуне бьстиньн, ле чахе мәрьв хԝәндьна бьльнд дьстиньн, гәләк щар дьԛәԝьмә әԝана һʹьзкьрьна хԝә һьндава Хԝәде ӧнда дькьн. Ле Йаһоԝа дьхԝазә ԝәки әм нә кӧ тʹәне занәбуне бьстиньн, ле әԝ ӧса жи али мә дькә кӧ әм билан бьн. Әԝ дьхԝазә кӧ чь кӧ әм һин дьбьн бона кʹара хԝә бьдьнә хәбате у али мәрьвед дьн жи бькьн (Мәтʹәлок 4:5-7). Мәсәлә, әԝ дьхԝазә кӧ әм мәрьварʹа даннасин кьн кӧ «рʹастийе нас кьн» у али ԝан бькьн сәва кӧ әԝана хьлаз бьн (1 Тимотʹейо 2:4). Әм һʹьзкьрьна хԝә Йаһоԝарʹа у мәрьварʹа әʹйан дькьн, чахе чьԛас дькарьн мәрьва һин дькьн дәрһәԛа Пʹадшатийа Хԝәде у чь кӧ әԝ ԝе бона инсанәте бькә. (Бьхунә Зәбур 66:16, 17.)

12. Хушкәкә щаһьл дәрһәԛа пʹешкʹеша Йаһоԝа чь готьбу?

¹² Йед щаһьл жи дькарьн бьфькьрьн дәрһәԛа ԝан һʹәму тьшта чь кӧ Йаһоԝа дайә ԝан у чь кӧ әԝана һин кьрьнә. Ԝәрә әм бьньһерʹьн мәсәла Шаноне. Һе те бира ԝе, кӧ әԝе чь тʹәхмин дькьр сәр щьвата мәзьн, чахе әԝ 11 сали бу ле хушка ԝе 10 сали. Сәр щьвата мәзьн бь наве «Амьни Хԝәдерʹа», ԝәʹде готарәке, һʹәму щаһьларʹа ӧса жи Шаноне у хушка ԝерʹа һатә готьне кӧ щийе башԛә рʹунен. Сәва ве йәке әԝ пешийе тʹәвһәв бу. Ле паше әԝ әʹщебмайи ма чахе һʹәму щаһьла кʹьтеба «Пьрсед Щаһьла у Ширәтед Керһати» стандьн. Шаноне чь фәʹм кьр дәрһәԛа Йаһоԝа чахе әве пʹешкʹешәкә баш станд? Әԝ гьли дькә: «Ԝи чахи мьн сәд сәләфи фәʹм кьр кӧ Йаһоԝа реали йә, у кӧ әԝ хут мьн гәләк у гәләк һʹьз дькә. Әм чьԛас бәхтәԝар ьн кӧ Хԝәдейе мә Йаһоԝа, бь мәрʹдани пʹешкʹешед ӧса баш у бәдәԝ дьдә мә!».

ШИРӘТКЬРЬНА ЙАҺОԜА ԚӘБУЛ КӘ

13, 14. Әм ча гәрәке хԝә бьдьнә кʹьфше чахе Йаһоԝа мә ширәт дькә, у чьрʹа?

¹³ Кʹьтеба Пироз мәрʹа дьбежә: «Хӧдан, мина баве кӧ жь лаԝе хԝә дьлхԝәш ә, бь һʹьзкьред хԝәва дьпәкә [рʹаст дькә]» (Мәтʹәлок 3:12). Чахе әм ширәткьрьна Йаһоԝа ԛәбул дькьн у дьһельн кӧ әԝ мә рʹаст кә, әм һин дьбьн тьштед рʹаст бькьн у әʹдьлайеда бьн. Һьлбәт «һәр ширәтәк ԝе дәме дьле мәрийа ша накә, ле дешинә» (Ибрани 12:11). Ле әм ча гәрәке хԝә бьдьнә кʹьфше, чахе Йаһоԝа мә ширәт дькә? Әм тʹӧ щар гәрәке ширәта Йаһоԝа пьшт гӧһе хԝәва нәвежьн, у нә жи дьлтәнг бьн һәрге әм ве йәке дьбьһен чь кӧ мә хԝәш найе. Әм Йаһоԝа һʹьз дькьн, у ләма әм гӧһ дьдьнә ԝи у чахе лазьм ә гӧһастьна жи дькьн.

¹⁴ Ԝәʹде Малахида, гәләк Щьһуйа гӧһ нә дьданә Йаһоԝа. Тʹалаша ԝан нибу, кӧ әԝ ԛӧрбанед кӧ ԝана дьанин Йаһоԝа хԝәш нәдьһатьн. У бона ԝе йәке Йаһоԝа ширәтәкә сәрт да ԝан. (Бьхунә Малахи 1:12, 13.) Рʹаст ә Йаһоԝа гәләк щар ширәт дьда ԝан, ле йәкә ԝана әԝ йәк пьшт гӧһе хԝәва давитьн. Ләма жи Йаһоԝа готә ԝан: «Әзе ньфьрʹ бьшиньм сәр ԝә у ньфьрʹа ль кʹәрәмед ԝә бькьм» (Малахи 2:1, 2, ДТʹ). Әʹйан ә, кӧ һәрге әм бәрдәԝам кьн ширәткьрьна Йаһоԝа пьшт гӧһе хԝәва бавежьн, йан жи һʹәсаб кьн кӧ әԝ йәк фәрз нинә, әме һәләԛәтийа хԝә тʹәви ԝи ӧнда кьн.

15. Әм гәрәке жь кʹижан фькьра хԝә дур бьгьрьн?

¹⁵ Дьнйа Шәйтʹан мәрьва һелан дькә кӧ ԛӧрʹә у хԝәһʹьз бьн. Гәләка хԝәш найе чахе ԝана ширәт дькьн йан жи дьбежьнә ԝан кӧ чь гәрәке бькьн. Һьнәк жи ширәта дьбьһен, чьмки лазьм ә бьбьһен, ле паше пьшт гӧһе хԝәва давежьн. Әм гәрәке мина ԝан мәрьва нибьн. Кʹьтеба Пироз мәрʹа дьбежә кӧ әм «нәкʹәвьнә кьрасе бәнде ве дьнйайе». Дәԝсе әм гәрәке фәʹм бькьн кӧ Йаһоԝа жь мә һивийа чь йә у ве йәке бькьн чь кӧ дьле ԝи хԝәш те (Рʹомайи 12:2). Йаһоԝа тʹәшкиләта хԝә дьдә хәбате, сәва кӧ мә ԝәʹдәда ширәт кә. Мәсәлә, тʹәшкиләта ԝи тʹьме ширәт дьдә мә, кӧ әм ча һәвала бьжберьн, ча рʹаст сафикьрьна бькьн бона һесабуне у ԝәʹдәдәрбазкьрьне, у ча мер гәрәке һьмбәри жьна у жьн һьмбәри мера, хԝә рʹаст бьдә кʹьфше. Чахе әм бь һазьрбуне ширәткьрьна Йаһоԝа ԛәбул дькьн у гӧһастьна дькьн сәва кӧ дьле ԝи ша кьн, бь ԝе йәке әм әʹйан дькьн кӧ әм гәләк жь ԝи рʹази нә бона рʹебәрийа ԝи у кӧ әм бь рʹастийе жи ԝи һʹьз дькьн (Йуһʹәнна 14:31; Рʹомайи 6:17).

ИТʹБАРИЙА ХԜӘ ЙАҺОԜА БИНӘ КӦ ԜЕ АЛИ ТӘ БЬКӘ У ТӘ ХԜӘЙ КӘ

16, 17. а) Чьрʹа әм чахе сафикьрьна дькьн, пешийе гәрәке пебьһʹәсьн кӧ Йаһоԝа дьхԝазә әм ча сафи кьн? б) Исраелийа дәԝса кӧ итʹбарийа хԝә Йаһоԝа бьанийана, ԝана чь кьр?

¹⁶ Зарʹед бьчʹук итʹбарийа хԝә де-баве хԝә тиньн, кӧ әԝана ԝе али ԝан бькьн у ԝана хԝәй кьн. Һәла һе мәзьн жи дькарьн жь де-баве хԝә аликʹарийе бьхԝазьн. Чьмки әԝана фәʹм дькьн, кӧ рʹаст ә әԝана дькарьн хԝәха сафикьрьна бькьн, ле де-баве ԝан дькарьн ширәтәкә баш бьдьнә ԝан. Баве мә Йаһоԝа, мәрʹа изьне дьдә кӧ әм хԝәха сафикьрьна бькьн. Ле чьмки әм итʹбарийа хԝә ԝи тиньн у ԝи һʹьз дькьн, әм тʹьме аликʹарийе жь ԝи дьхԝазьн. У пешийа кӧ әм тьштәки сафи кьн, әм һʹәму тьшти дькьн чь кӧ дькарьн, сәва кӧ пебьһʹәсьн фькьре Йаһоԝа. Һәрге әм итʹбарийа хԝә Йаһоԝа тиньн, әԝ ԝе рʹӧһʹе хԝәйи пироз бьдә мә, сәва кӧ әм әве йәке бькьн чь кӧ рʹаст ә (Филипи 2:13).

¹⁷ Рожед Самуйелда, Исраелийа данә дәр ԝәʹде шәрʹе тʹәви Фьльстиана. Ԝана дәԝса ԝе йәке кӧ жь Йаһоԝа пьрс кьрана чь гәрәке бькьн, әԝана ӧса фькьрин: «Әм жь Шилойе у Сьндоԛа Пәймане йа Хӧдан бьгьрьн щәм хԝә у бьра ԝәрә нав мә у мә жь дәстед нәйаред мәва хьлаз бькьн». Гәло ахьрийа ԝе сафикьрьне чь бу? «Шькәстинәк зәʹф мәзьн чебу; жь бәр кӧ Исраел сиһ һәзар пәйа кʹәтьн. У Сьндоԛа Хԝәде һатә раһьштьн [зәфт кьрьн]» (1 Самуйел 4:2-4, 10, 11). Исраели дьфькьрин кӧ һәрге тʹәне Сьндоԛа Хԝәде тʹәви ԝан бә Йаһоԝа ԝе али ԝан бькә у ԝана хԝәй кә. У ләма ԝана аликʹари жь Йаһоԝа нәхԝастьн, у нә жи дьхԝастьн пебьһʹәсьн кӧ Йаһоԝа чь дьфькьрә. Дәԝса ве йәке, ԝана ӧса кьр чаԝа кӧ бь тʹәхмина ԝан рʹаст бу, у ӧса бәред хьраб чьнин. (Бьхунә Мәтʹәлок 14:12.)

18. Кʹьтеба Пироз тә чь һин дькә дәрһәԛа ве йәке, кӧ итʹбарийа хԝә Йаһоԝа бини?

¹⁸ Зәбурбеж кʹижан кӧ ԛайим Йаһоԝа һʹьз дькьр у итʹбарийа хԝә ԝи дьани, гьлийе ӧса ньвиси: «Һевийа хԝә бь Хԝәдева гьредә. Әзе диса жерʹа спас бькьн; чьмки әԝ ә рьзгаркʹар [хьлазкʹар] у Хԝәдайе мьн. Дьле мьн хәмгин ә . . . Лома, тә бьбир тинә» (Зәбур 42:5, 6, ИМ). Гәло тӧ жи дәрһәԛа Йаһоԝа ӧса дьфькьри? Тӧ тʹәви ԝи незик и у итʹбарийа хԝә ԝи тини? Тӧ дькари һе зедә һин би итʹбарийа хԝә ԝи бини. Кʹьтеба Пироз дьбежә: «Бь һʹәмуйа дьле хԝә, бь Хӧданва әʹԝьлә бьбә у пьшта хԝә нәсперә аԛьле хԝә. Дь һәр кʹаре тӧ дькида, ԝи нас бькә у әԝ жи рʹейа тә дәрхә рʹастийе» (Мәтʹәлок 3:5, 6).

19. Тӧ ча дькари Йаһоԝарʹа әʹйан ки кӧ тӧ ԝи һʹьз дьки?

¹⁹ Пешийе Йаһоԝа әм һʹьз кьрьн, у бь ԝе йәке әԝи әм һин кьрьн, кӧ әм чаԝа ԝи һʹьз кьн. Дә ԝәрә әм тʹьме бьфькьрьн кӧ Йаһоԝа чьԛас гәләк тьшт бона мә кьрийә у чьԛас зәʹф мә һʹьз дькә. У ԝәрен әм ԝирʹа нишан кьн кӧ әм ԝи бь тʹәмамийа дьле хԝә, щанийа хԝә, һʹьше хԝә у ԛәԝата хԝә һʹьз дькьн (Марԛос 12:30).