К′ЬТЕБХАНӘЙА ОНЛАЙН йа Бьрща Qәрәwьлийе
К′ЬТЕБХАНӘЙА ОНЛАЙН
Йа Бьрща Qәрәwьлийе
К′öрди Кöрманщи (Кирили)
ö
  • һ
  • ә
  • w
  • q
  • ö
  • К′ЬТЕБА ПИРОЗ
  • Ә′ДӘБЙӘТ
  • ЩЬВАТ
  • w17 Тʹәбах рʹупʹ. 17–21
  • Чаwа Мәрьве Кәвьн ль сәр Хwә Бехьн?

Дәрһәqа wе йәке т′ö видео т′öнә

Бьбахшиньн, wәʹде вехьстьна видео шаши пешда һат.

  • Чаwа Мәрьве Кәвьн ль сәр Хwә Бехьн?
  • Бьрща Ԛәрәԝьлийе Дәрһәԛа Пʹадшатийа Йаһоԝа Әʹлам Дькә (Бона Һинбуне) — 2017
  • Бьнсәри
  • Т′емед Мина Wе
  • ҺӘР ХWӘСТЬНЕД БЕНАМУСИ «БЬКÖЖЬН»
  • ТʹӘРКА КЬРЕД ҺʹӘРАМ БЬДЬН
  • ҺЕРСЕ, КʹЬФЬР-ЗЬФЬРИЙЕ У ДӘРӘWИЙЕ ЖЬ ХWӘ ДУР ХЬН
  • ӘWАНА ЧА СӘР КʹӘТЬН
  • «Мәрьве Кәвьн» жь Хԝә Бехьн
    Бьрща Ԛәрәԝьлийе Дәрһәԛа Пʹадшатийа Йаһоԝа Әʹлам Дькә (Бона Һинбуне) — 2022
  • Чаԝа жь Тʹәлька Шәйтʹан Хԝә Хԝәй кьн
    Бьрща Ԛәрәԝьлийе Дәрһәԛа Пʹадшатийа Йаһоԝа Әʹлам Дькә (Бона Һинбуне) — 2019
  • Паши Ньхӧмандьне Бәрдәԝам кә «Мәрьве Ну» ль Хԝә кә
    Бьрща Ԛәрәԝьлийе Дәрһәԛа Пʹадшатийа Йаһоԝа Әʹлам Дькә (Бона Һинбуне) — 2022
  • Порнографийа Зийане Тинә йан на?
    Бьрща Ԛәрәԝьлийе Дәрһәԛа Падшатийа Йаһоԝа Әʹлам Дькә—2013
Бьрща Ԛәрәԝьлийе Дәрһәԛа Пʹадшатийа Йаһоԝа Әʹлам Дькә (Бона Һинбуне) — 2017
w17 Тʹәбах рʹупʹ. 17–21
Мерькәк кöртьке хwәйи qьреж сәр хwә деехә

Чаwа Мәрьве Кәвьн ль сәр Хwә Бехьн?

«Wә мәрьве кәвьн кьред wива жь сәр хwә ехьстийә» (КОЛС. 3:9).

КʹЬЛАМЕД: 121, 142

ҺУНЕ ЧА ЩАБА ХWӘ БЬДЬН?

  • Чь тʹәшкиләта мә щöдә дькә жь тʹәшкиләтед дьн?

  • Мәсиһи гәрәке кʹижан кьред хьраб жь хwә дур хә?

  • Әм ча гәрәке мәрьве кәвьн жь сәр хwә бехьн?

1, 2. Һьнәка чь готьн дәрһәqа Шәʹдед Йаһоwа?

ГӘЛӘК мәрьв дьбежьн, кö хәйсәт-һʹöнöред Шәʹдед Йаһоwа гәләк баш ьн. Мәсәлә, автор Антон Гилл пʹайе Шәʹдед Йаһоwа да, йед кö wәʹде Натсиста һатьнә зерʹандьне. Әwи ньвиси: «Натсиста дьжмьнатийа мәзьн Шәʹдед Йаһоwарʹа дькʹьшандьн. . . . Сала 1939-да 6 000 Шәʹдед Йаһоwа [гьртигәһеда] бун». Әви автори гот wәки рʹаст ә Шәʹдед Йаһоwа гәләк дьһатьнә зерʹандьне, ле әwана әʹйан бун бь wе йәке кö хwәгьрти, бь итʹбар, wәʹде стресе рʹьһʹәт, у тʹьфаq бун, һьн жи Хwәдайе хwәрʹа амьн бун.

2 Wан пашwәхтийада Африкайа Башуреда мәрьва нав Шәʹдед Йаһоwада тьштәки мәхсус тʹәхмин кьрьн. Wәʹдәке, wи wәлатида изьн тʹöнә бу кö щурʹә-щурʹә раса тʹәвайи тʹоп бьн у ләма Шәʹдед Йаһоwа жи нькарьбун тʹәвайи тʹоп бьн. Ле 18 Кануна Пешьн, сала 2011-да, 78 000 зедәтьр Шәʹдед Йаһоwа жь щурʹә-щурʹә раса тʹоп бун стадионеда ль шәһәре Йоһанесбурге. Әwана жь Африкайа Башуре у жь wәлатед незики ве бун. Менещерәки ве стадионе гот: «Мьн ве стадионеда тʹö щар әʹлаләтәкә бь рʹабун-рʹуньштьна öса баш нәдитийә. Гьшка гәләк тʹәмьз у маqули хwәкьрьнә. У wә әв стадион гәләк рʹьнд дайә һәв. Ле лапә һʹәwас әw ә, кö һун жь гәләк щурʹә мьләта нә».

3. Чьрʹа бьратийа мә мәхсус ә?

3 Әв гьлийед нә Шәʹдед Йаһоwа дьдьнә кʹьфше, кö бьратийа мәйә һʹәмдьнйайе рʹасти жи мәхсус ә (1 Пәт. 5:9). Ле гәло чьрʹа әм гәләк щöдә дьбьн жь тʹәшкиләтед дьн? Әм бь аликʹарийа Хәбәра Хwәде у рʹöһʹе wийи Пироз зәʹф сәр хwә дьхәбьтьн, wәки «мәрьве кәвьн» ль сәр хwә бехьн у дәwсе «мәрьве ну» ль хwә кьн, кʹижан кö Хwәде хwәш те (Колс. 3:9, 10).

4. Әме чь шеwьр кьн ве готареда?

4 Мәрьве кәвьн ль сәр хwә бехьн тьштәки дьн ә, ле ида хwә нәкьн тьштәки дьн ә. Ве готареда әме шеwьр кьн, кö ча әм дькарьн мәрьве кәвьн сәр хwә бехьн, чьрʹа әw йәк гәләк фәрз ә, у чьрʹа әм дькарьн бенә гöһастьне wи чахи жи, һәрге хәйсәт-һʹöнöред хьраб нав мәда кʹур рʹуньштьнә. Әме öса жи шеwьр кьн, кö чаwа хушк-бьред мә йед кö гәләк сала нава рʹастийеда ньн, карьбунә бь тʹәмами тʹәрка мәрьве кәвьн бькьн. Ле чьрʹа лазьм ә әwан тьшта шеwьр кьн? Чьмки йазьх һьнә хушк-бьред мә йед кö Йаһоwарʹа хьзмәт дькьрьн, сьст бун у вәгәрʹийанә әʹмьре хwәйә бәре. Ләма жи мәрʹа лазьм ә әw гьлийед жь Кʹьтеба Пироз дьле хwәда хwәй кьн у бир нәкьн: «Кʹи дьфькьрә кö әw мьqәрʹм сәкьни йә, бьра һаш жь хwә һәбә кö нәкʹәвә» (1 Корн. 10:12).

ҺӘР ХWӘСТЬНЕД БЕНАМУСИ «БЬКÖЖЬН»

5. а) Биньн мәсәле кö чьрʹа фәрз ә мәрьве кәвьн ль сәр хwә бехьн. (Бьньһерʹә шькле әʹwльн.) б) Ль гора Колоси 3:5-9, кʹижан кьред хьраб йед мәрьве кәвьн ьн?

5 Һуне чь бькьн һәрге кʹьнще wә qьреж буйә, йан һәла һе жи бина мьрʹдар те? Һуне дәрберʹа әwи кʹьнщи бехьн, öса нинә? Бь wи щурʹәйи, чахе әм дьвиньн кö кьред мә йан хәйсәт-һʹöнöред мә Хwәде хwәш найен, әм гәрәке дәрберʹа дәстпекьн хwә бьгöһезьн, демәк бь симболик wан тьшта жь хwә бехьн. Дәрһәqа wе йәке Паwлос ширәтәкә öса да Мәсиһийа: «Ван һʹәмуйа жь хwә дур хьн». Wәрә әм шеwьр кьн дö кьред хьраб, дәрһәqа кʹижана Паwлос гот, әw һәнә бенамуси у һʹәрами. (Бьхунә Колоси 3:5-9.)

6, 7. а) Паwлос ча да кʹьфше wәки лазьм ә зәʹф сәр хwә бьхәбьтьн сәва мәрьве кәвьн ль сәр хwә бехьн? б) Сакура бәре ча дьжит, у чь али wе кьр кö әwе әʹмьре хwә гöһаст?

6 Бенамуси. Хәбәра орижинал кö һатә wәлгәрʹандьне ча «бенамуси», те һʹәсабе һәләqәтийа сексуал ортʹа дö мәрьва кö бь qануни зәwащеда ниньн у һомосексуәли. Паwлос Мәсиһийарʹа гот, wәки һәр «хwәстьнед дьле хwә» һьндава бенамусийе «бькöжьн». Гьлийе Паwлос, кö гот «бькöжьн», дьдә кʹьфше wәки һеса нинә ве йәке бькьн. Лазьм ә зәʹф сәр хwә бьхәбьтьн, шәрʹ бькьн, сәва әв хwәстьнед хьраб кʹокева нав хwә дәрхьн. Бәле, әв чәтьн ә, ле әм дькарьн wи шәрʹида сәркʹәвьн.

7 Дина хwә бьдьнә сәрһатийа Сакурайеa кö жь Жапонйайе йә. Чахе әw һьнәки мәзьн бу, әwе хwә тʹәне у бебәхт тʹәхмин дькьр. У сәва кö хwә тʹәне тʹәхмин нәкә, әwе 15 салийа хwәда дәстпекьр тʹәви щурʹә-щурʹә мера бенамусийе бькә. Сакура гьли дькә: «Ахьрийеда, мьн се зарʹ бәр хwә кьр. Рʹаст бежьм, пешийе чахе мьн дәстпекьр öса бьжим, мьн тʹьре әз ида тʹәне ниньм у мьн һʹьз дькьн. Ле мьн дьдит кö әз чьqас зедә бенамусийе дькьм, һаqас һе зедә бебәхт ьм у тʹәне мә». Сакурайе öса дьжит һʹәта бу 23 сали. Ле паше әw рʹасти Шәʹдед Йаһоwа һат, дәстпекьр Кʹьтеба Пироз һин бә у рʹастийе һʹьз кә. Әw гәләк дьчәрчьри, чьмки әwе хwә нәһәq дькьр у гәләк шәрм дькьр сәва гöнед хwә. Ле бь аликʹарийа Йаһоwа әwе qәwат станд у тʹәрка бенамусийе да. Ньһа Сакура пешәнг ә у ида хwә тʹәне тʹәхмин накә. Әw дьбежә: «Әз ньһа бь рʹастийе бәхтәwар ьм, чьмки әз рʹож бь рʹож һʹьзкьрьна Йаһоwа һьндава хwә дьвиньм».

ТʹӘРКА КЬРЕД ҺʹӘРАМ БЬДЬН

8. Кʹижан тьшт дькарьн мә һʹәрам кьн?

8 Һʹәрами. Хәбәра орижинал кö һатә wәлгәрʹандьне ча «һʹәрами», тʹәне бенамуси найе һʹәсабе. Мәсәлә, дькарьн бежьн кö щьхарәкʹьшандьн у һʹәнәкед нәщайиз жи дькʹәвьнә нава ве йәке (2 Корн. 7:1; Әфәс. 5:3, 4). Һʹәрами öса жи әw ә, чахе мәрьв тьштед нәрʹаст дьзива дькә, мәсәлә хwәндьна кʹьтебед дәрһәqа бенамусийе, ньһерʹандьна порнографйайе, кʹижан кö дьбә бәрбь хәйсәте һʹәрам, демәк мастурбасийайе (Колс. 3:5).b

9. «Тәме хьраб» дькарә чь ахьрийа хьраб бинә?

9 Мәрьвед кö тʹьме порнографйайе дьньһерʹьн, нав хwәда «тәме хьраб» пешда тиньн, у паше секс бона wан дьбә чаwа наркотик. Бь леколинкьрьнәке һатә кʹьфше, кö мәрьвед öсарʹа һе чәтьн ә тʹәрка ве йәке бьдьн, нә кö тʹәрка наркотикайе йан алкоголизме. Бәле, ньһерʹандьна порнографйайе ахьрийа хьраб тинә, мәсәлә шәрми, хәбатеда сьст, малбәтеда бебәхт, һәвqәтандьн, у хwәкöштьн. Мерәки, кö тʹәрка порнографйайе да у саләк дәрбаз бу, ньвиси: «Мьн бәре qәдьре хwә ньзаньбу, ле ньһа әз ида qәдьре хwә дьгьрьм».

10. Чаwа Рибеиро тʹәрка порнографйайе да?

10 Бона гәләк мәрьва wәхт лазьм ә сәва бь тʹәмами тʹәрка порнографйайе бьдьн. Ле әв те стандьне, у әв йәк те кʹьфше жь мәсәла Рибеиро кö жь Бразилйайе йә. Рибеиро щаһьлтийеда жь мал чу у паше дәстпекьр бьхәбьтә кʹархана кʹахазада, кʹидәре жь әʹдәбйәтед кәвьн кʹахазед тʹәзә чедькьрьн. Ль wедәре әwи дәстпекьр әʹдәбйәтед бь шьклед бенамуси бьньһерʹә, у әв йәк жерʹа бу хәйсәт. Әw гьли дькә: «Һеди-һеди, әз ида һини ван тьшта бум. Әв хәйсәт öса кʹур нав мьнда рʹуньшт, кö мьнрʹа гәләк чәтьн бу һивийе бьм һʹәта әw жьнька кö әз тʹәв дьмам, жь мал дәре сәва әз порнографйайе бьньһерʹьм». Щарәке сәр хәбате, Рибеиро нава гәләк әʹдәбйәтада кʹьтеба бь наве «Чаwа Малбәта Хwә Бәхтәwар кьн» дит. Әwи әв кʹьтеб һьлда у хwәнд. Чь кö әw жь ве кʹьтебе пеһʹәсийа, wи һелан кьр кö тʹәви Шәʹдед Йаһоwа һинбуна Кʹьтеба Пироз дәстпекә. Ле жерʹа гәләк чәтьн бу тʹәрка порнографйайе бьдә. Гәло чь али wи кьр кö әwи тʹәрк да? Әw дьбежә: «Дöа, Кʹьтеба Пироз, у чь кö әз педьһʹәсийам сәр дьфькьрим, әwан тьшта али мьн кьрьн кö һʹöнöред Хwәде qимәт кьм. Ахьрийеда, һʹьзкьрьна мьн һьндава Йаһоwа, жь хwәстьна мьн кö порнографйайе бьньһерʹьм qәwитьр бу». Бь аликʹарийа qәwата Хәбәра Хwәде у рʹöһʹе wийи пироз, Рибеиро мәрьве кәвьн ль сәр хwә ехьст, һатә ньхöмандьне, у ньһа щьватеда рʹуспи йә.

11. Чь дькарә али мәрьв бькә wәки порнографйайе тʹәрк бьдә?

11 Дина хwә бьдьне wәки Рибеиро нә кö тʹәне жь хwәндьна Кʹьтеба Пироз qәwат станд кö тʹәрка порнографйайе да, ле һәбун тьштед дьн жи. Жерʹа wәʹдә лазьм бу сәва гьлийед жь Хәбәра Хwәде дьле wи бьгьрьн. Бь сайа дöа у фькьрандьне, һʹьзкьрьна wи һьндава Хwәде öса qайим бу, кö әw ида нәдьхwаст порнографйайе бьньһерʹә. Бәле, мәрьв дькарә тʹәрка порнографйайе бьдә һәрге әw Йаһоwа qайим һʹьз дькә у хьрабийе нәфрʹәт дькә. (Бьхунә Зәбур 97:10.)

ҺЕРСЕ, КʹЬФЬР-ЗЬФЬРИЙЕ У ДӘРӘWИЙЕ ЖЬ ХWӘ ДУР ХЬН

12. Чь али Стефан кьр, кö әw бу йәки мьлук у хәбәрдана хьраб тʹәрьканд?

12 Һьнә мәрьв зу һерс дькʹәвьн у кʹьфьри-зьфьрийа дькьн. Әw йәк сәр бәхтәwарийа малбәте һʹöкöм дькә. Бавәк жь Австралйайе бь наве Стефан дьбежә: «Мьн тʹьме гьлийед хьраб дьгот у һәла һе сәр тьштед бьчʹук жи һерс дькʹәтьм. Әз у жьна хwә се щара жь һәв дур кʹәтьн у һьндьк мабу әм һәв бьqәтийана». Паше әw жьн у мер дәстпекьрьн тʹәви Шәʹдед Йаһоwа Кʹьтеба Пироз һин бьн. Ле чахе Стефан дәстпекьр ширәтед жь Кʹьтеба Пироз бинә сери, әве йәке чь кʹар жерʹа ани? Әw дьбежә: «Малбәта мә бәхтәwар буйә. Бь аликʹарийа Йаһоwа мьн әʹдьлайи у рʹьһʹәти станд. Ле бәре әз йәки хьраб у һерс бум, у тьштед бьчʹук жи кö мьн хwәш нәдьһатьн мьн һерс дьхьстьн». Иро Стефан хьзмәт дькә ча бәрдәстийе щьвате, ле жьна wи ида чәнд сал ә пешәнга һәртʹьм ә. Рʹуспийед жь щьвата Стефан дьбежьн: «Стефан бьраки хәбатһʹьз у мьлук ә». Wана öса жи гот кö qә нәдитьнә wәки әw һерс кʹәвә. Стефан набежә кö әw бь qәwата хwә һатә гöһастьне. Әw дьбежә: «Мьне әw кʹәрәмед баш нәсьтандана, һәрге мьн аликʹарийа Йаһоwа qәбул нәкьра у нәһатама гöһастьне».

13. Чьрʹа һерс хоф ә, у Кʹьтеба Пироз дәрһәqа ве йәке чь ширәте дьдә?

13 Кʹьтеба Пироз дьбежә кö һерсе, хәбәрдана хьраб у qарʹә-qарʹе жь хwә дур хьн (Әфәс. 4:31). Гәло чьрʹа? Чьмки әw тьшт дькарьн мәрьва бьбьнә бәрбь зорбәтийе. Ве дьнеда һерскʹәтьн у зорбәти нормал ә, ле әw йәк Әʹфьрандаре мә беһöрмәт дькә. Гәләк хушк-бьред мә wан тьштада хwә гöһастьнә, у мәрьве ну ль сәр хwә кьрьнә. (Бьхунә Зәбур 37:8-11.)

14. Гәло мәрьве һерс дькарә бе гöһастьне у бьбә йәки мьлук?

14 Wәрә шеwьр кьн мәсәләкә бьраки бь наве Һанс, йе кö щьватәкә Австрйайеда рʹуспи йә. Кординаторе кʹома рʹуспийа йе щьвата Һанс дьбежә: «Әw бьраки öса шкәсти йә, тʹәви кʹе жи мәрьв wе бьхwазә һәвалтийе бькә». Ле Һанс тʹьме йәки öса нибуйә. Щаһьлтийеда әwи дәстпекьр тʹьме ичʹке вәхwә, у бу йәки һерс у зöлм. Щарәке, чахе әw вәхwари бу, жь һерсе һʹьзкьрийа хwә кöшт. У бона ве йәке 20 сал гöнә данә wи, кö кәледа рʹуне. Ле әw кәледа нәһатә гöһастьне. Wәʹдә шунда дийа wи готә рʹуспики, wәки һәрʹә кәле тʹәсәлийа кöрʹе wе бькә. У Һанс дәстпекьр тʹәви wи бьрайи Кʹьтеба Пироз һин бә. Әw дьбежә: «Мьнрʹа гәләк чәтьн бу, wәки мәрьве кәвьн сәр хwә бехьм. Рʹезед жь Кʹьтеба Пироз али мьн кьрьн кö әз һатьмә гöһастьне, әw Ишайа 55:7 бу, кʹидәреда те готьне: ‹Бьра кәсе хьраб рʹийа хwә . . . бәрʹдә›, у 1 Корьнтʹи 6:11 бу, кʹидәреда дәрһәqа мәрьвед кö рʹийа хьраб һиштьн, те готьне: ‹Жь wә һьнәк öса бун›. Нава гәләк салада Йаһоwа пе рʹöһʹе хwәйи пироз бь сәбьр али мьн дькьр, сәва әз мәрьве ну ль хwә кьм». Һанс 17 сал у нива кәледа рʹуньшт, у чахе дәркʹәт, әw ида Мәсиһийе ньхöманди бу. Әw дьбежә: «Әз гәләк жь Йаһоwа рʹази мә сәва рʹәʹмтийа wийә мәзьн у бахшандьна wи».

15. Диса чь йә пʹара мәрьве кәвьн, у Кʹьтеба Пироз дәрһәqа ве йәке чь дьбежә?

15 Дәрәwи жи пʹара мәрьве кәвьн ә. Мәсәлә, гәләк мәрьв дәрәwа дькьн сәва хәрще дәwләте нәдьн, йан жи сәва шаши йан гöне wан әшкәрә нәбә у щәзайе нәстиньн. Ле Йаһоwа Хwәде рʹастийе һʹьз дькә (Зәб. 31:5). Ләма әw дәʹwа дькә, wәки һәр хьзмәткʹаре wи «һәвале хwәрʹа рʹаст хәбәр дә» у «дәрәwа» нәкә (Әфәс. 4:25; Колс. 3:9). Бәле, һәрге жи әм шәрм дькьн йан жи мәрʹа чәтьн ә, йәкә әм гәрәке тʹьме рʹастийе бежьн (Мәтʹлк. 6:16-19).

ӘWАНА ЧА СӘР КʹӘТЬН

16. Чь wе али мә бькә кö мәрьве кәвьн ль сәр хwә бехьн?

16 Бь qәwата хwә әм нькарьн бенә гöһастьне, демәк мәрьве кәвьн ль сәр хwә бехьн. Сакура, Рибеиро, Стефан, у Һанс, гәләк сәр хwә дьхәбьтин сәва хәйсәт у кьред хьраб бьһельн. У әwана wи шәрʹида сәр кʹәтьн, чьмки wана һʹьш у дьле хwә вәкьрьн сәва Хәбәра Хwәде у рʹöһʹе wийи пироз wана бьгöһезьн (Луqа 11:13; Ибрн. 4:12). Сәва әм әве qәwате бьстиньн, гәрәке һәр рʹож Кʹьтеба Пироз бьхуньн, сәр бьфькьрьн, у һәр гав дöа бькьн, сәва Хwәде биланийе у qәwате бьдә мә, wәки әм ширәтед Кʹьтеба Пироз бьдьнә хәбате (Йешу 1:8; Зәб. 119:97; 1 Тʹеслн. 5:17). Хенщи ве йәке, чахе әм бона щьвате хwә һазьр дькьн у тенә щьвате, һьнге жи әм кʹаре дьстиньн жь Хәбәра Хwәде у рʹöһʹе wийи пироз (Ибрн. 10:24, 25). Һьн жи, wе баш бә у керһати бә һәрге әм һәр һащәтед жь тʹәшкиләта Хwәде кö әм дьстиньн, бьдьнә хәбате (Луqа 12:42).

Бьрак Кʹьтеба Пироз дьхунә, әʹдәбйәта леколин дькә у дöа дькә

Әм ча дькарьн мәрьве кәвьн ль сәр хwә бехьн? (Бьньһерʹә абзаса 16)

17. Готара дьнда әме дәрһәqа чь шеwьр кьн?

17 Мә шеwьр кьр чәнд кьред хьраб кö Мәсиһи гәрәке ль сәр хwә бехә у бавежә. Ле гәло әw йәк бәс ә сәва Хwәде мә qәбул кә? На. Әм гәрәке öса жи мәрьве ну ль сәр хwә кьн. Готара дьнда, әме чәнд тьшта шеwьр кьн, кö чаwа әм дькарьн мәрьве ну ль хwә кьн у тʹьме öса бьжин.

a Ве готареда һьнә нав һатьнә гöһастьне.

b Бьньһерʹьн кʹьтеба «Пьрсед Щаһьла у Ширәтед Керһати», Пʹара 1, сәре 25.

    Әʹдәбйәтед Кʹӧрди Кӧрманщи (2011-2025)
    Дәрк′әвьн
    Бьк′әвьн
    • К′öрди Кöрманщи (Кирили)
    • Бьшиньн
    • Бьqәйдәкьрьн
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Qәйде Хәбьтандьне
    • Политика Конфиденсийалийе
    • Гöһастьна Конфиденсийалийе
    • JW.ORG
    • Бьк′әвьн
    Шандьн