Gelo Hêvî Dikare bi Rastî Alîkariyê Bide?

DANIYÊL DEHE salî bû, lê îda salek bû ku ew ji bo nexweşiya kanserê diçerçirî. Doxdir û merivên wî tirê, îda tu tişt wê nikaribe alî wî bike, lê Daniyêl hêviya xwe unda nedikir. Ewî bawer dikir ku çaxê mezin be, wê bibe zandar û bikaribe dermanekî usa bivîne, ku kanserê qenc ke. Daniyêl gelek hîviya doxdirekî bû, kîjan ku kansera vî cûreyî qenc dikir. Lê doxdir ji bo hewa xirab nikaribû roja kifşkirîda bihata. Daniyêl qidûm ket. Îda hewasa wî ser tu tiştî tune bû. Çend roj şûnda ewî dest ji jîyîna xwe berda.

Ev yek doxdirekî gilî kir, kîjan ku lêkolîn dikir wekî çawa hêvî ser sihet-qewata meriya hukum dike. Diqewime we jî serhatiyên vî cûreyî bihîstiye. Mesele, wekî çawa merivekî emirda mezin ku ber mirinê bû, gelek hîviya rojekê bû, çimkî gelek hîviya merivê xweyî nêzîk bû, ku gerekê bihata. Lê çaxê ev roj derbaz bû, meriv mir. Gelo, çima usa diqewime? Gelo, qewata hêviyê bi rastî heye, çawa ku hinek meriv bawer dikin?

Îro hê zêde lêkolînkarên mêdîsînayê difikirin, wekî êmosiyên baş û hêvî bi rastî jî gelek hukum dikin ser jîyîn û sihet-qewata meriya. Lê her kes usa nafikire. Mesele, hine lêkolînkar evê yekê înkar dikin û dibêjin, wekî ev çilovîsk in. Ewana xwe li vê nihêrandinê digirin, ku nexweşî tenê ji bo sebebên fîzîkî ne.

Ev tişteke teze nîne, ku hine meriv hindava hêviyê dikevine şikê. Bi hezara sal pêşda, çaxê ji Arîstotêl fîlosof hîvî kirin, wekî ev şiroveke hêvî çi tê hesabê, ewî got: “Hêvî ev xewna rêalî ye”. Lê hine wext şûnda, Bênjamîn Franklîn, zaniyarê Amêrîkî neqayîlbûna xwe vê pirsêda da kifşê. Ewî got: “Ewê ku bi hêviyê dijî, wê birçî bimire”.

Çi ye hêvî? Gelo, ev baweriya pûç e, bi çi jî meriv xwe dilrihet dike? Yan ev hê zêde ye, dêmek ew e çida ku em hewce ne, wekî sihet-qewat û bextewar bin?