TÊMA JI RÛYÊ JÛRNALÊ | ÇIRA LAZIM E RAST Û NEQELP BIN?
Nerastî û Qelpî Ça ser We Hukum Dibe
“Timê hene derecên çetin, kîjan ku dikarin bi qelpiya biçûk safî bin” (Samanta, Afrîkaya Başûrê).
Hûn qayîl in tevî wan giliya? Her kes ji me mîna Samantayê rastî derecên çetin tê. Nihêrandina me, ser derecên usa ku me dicêribînin ku em qelpiyê bikin, dikare eyan ke ku em çi qîmet dikin. Mesele, hergê bona me gelek ferz e ku tenê navê me xirab nebe, wî çaxî em bêqelpiyê yanê rastiyê dibeke hesab dikin ça tiştekî lazim. Çaxê meriv qelpiyê dike û merivên din pêdihesin, ew yek berên xirab tîne. Were em şêwir kin derheqa hine wan berên xirab.
QELPÎ Û NERASTÎ ÎTBARIYÊ UNDA DIKIN
Heleqetî ser îtbariyê ava dibe. Çaxê du meriv îtbariya xwe hevdu tînin, ewana bêxofî û rihetiyê texmîn dikin. Lê meriv nikare derbêra îtbariyê qazanc ke. Meriv destpêdikin îtbariya xwe hevdu bînin, çaxê wede tevayî derbaz dikin, tevî hev eyan xeberdidin û hevdura qenc in. Lê îtbarî dikare unda be, hela hê ji bo qelpiya biçûk jî. Û çaxê îtbarî unda dibe, îda gelek çetin e ku dîsa vê qazanc kin.
Hûn rastî dereceke usa hatine, ku ew merivê ku we hesab dikir hevalê xwe, hûn xapandin? Hergê erê, we xwe ça texmîn dikir? Femdarî ye ku dilê we êşiya, û we texmîn kir ku nemamiya we kirin. Ew tebiyetî ye ku we xwe usa texmîn kir. Bi rastiyê jî, qelpî dikare heleqetiya qîmet xirab ke.
QELPÎ TÎNE QELPIYÊ
Bi lêkolînkirina Robêrt Înnês, yê ku profêsorê êkonomîkaya Yûnîvêrsîtêta Kalîfornyayê ye, eyan bû ku qelpî yanê nerastî bi rastiyê “derbazî” meriva dibe. Dêmek, qelpiyê dikarin beramber kin tevî vîrûsê. Çiqas zef hûn tevî merivê qelp wede derbaz dikin, haqas zef xof e ku ew vîrûs derbazî ser we be, dêmek hûn jî dikarin bibine mîna wan.
Lê hûn ça dikarin xwe ji qelpiyê xwey kin? Kitêba Pîroz dikare alî we bike. Were ji kerema xwe hine prînsîpên Kitêba Pîroz binihêrin.