OMWATSI W’ERIGHA 33
OLHWIMBO 4 ‘Yehova Ni Mulisya Waghe’
Ligha Ngoku Yehova Akwanzire
“Nabirikwanza n’olhwanzo lhwa kera na kera.”—YER. 31:3.
EKIGHENDERERWA
Ekyangaleka ithwaligha ngoku Yehova athwanzire kandi ngoku thwanga ghumya erikirirya lyethu omw’ekyo.
1. Ni kyahi ekyaleka iwayihayo oku Yehova? (Lebaya n’ekisasani.)
WANGAN’IBUKA omughulhu wayihayo oku Yehova? Muwathwamu erikolha ekyo kundi wabya iwabirimuminya n’erimwanza. Muwamulhagha erihira erisonda liwe ly’embere omwa ngebe yawu, kandi ngoku wukendi lholha embere erimwanza n’omuthima wawu wosi, engebe yawu yosi, n’obulengekania bwawu bwosi, n’akaghalha kawu kosi. (Mk. 12:30) Eritsuka-tsukana n’aho, olhwanzo olhwa wumuwithire lhwabirilholha embere eryongera. Neryo kwesi wangasubirya wuthiki omundu amakubulya athi, “Mbwino kwenene wunanzire Yehova?” Aho n’aho iwukendi bugha wuthi, “Ngamwanzire kutsibu kwilhaba omundu wosi-wosi kutse ekindu kyosi-kyosi!”
Wukinibukire olhwanzo olhwo wabya wuwithire Yehova omughulhu wayihayo okw’iyo n’eribatizibwa? (Lebaya enungu 1)
2-3. Ni kyahi ekya Yehova anzire ithwaligha, kandi thukendi kania okuki omo mwatsi ono? (Yeremia 31:3)
2 Neryo, ibbwa, omundu amakubulya athi, “Mbwino wunalighire ngoku Yehova akwanzire?” Mbwino iwangana subirya iwunathika-thikire, obundi omw’ilengekania wuthi Yehova syanga kwanza? Mwali wethu oyuwakulira omwa mibere eyikalire akabugha athi: “Nganasi ku nganzire Yehova kandi ekyo sindikithika-thikira. Aliwe, mughulhu wosi ngabya ingane muthika-thikira eky’eribya Yehova inianyanzire.” Aliwe kwenene Yehova akayowa athi busana nawu?
3 Yehova anzire iwaligha ndeke-ndeke ngoku akwanzire. (Soma Yeremia 31:3.) Okwenene kuli kuthi Yehova yuwakuletha okw’iyo. Kandi wabere wukayihayo okw’iyo n’eribatizibwa, muwabana ekindu ky’obughuli bunene kutsibu—olhwanzo lhwiwe olhutheleghulha. Olhwanzo olho ni lhwa kera na kera. Lhukaleka inialhangira obuli muramya wiwe omuthaleghulha ‘ng’ekindu kiwe eky’obughuli’—nawu imwawune. (Mal. 3:17) Yehova anzire iwakakasya ngoku akwanzire ngoku omukwenda Paulo nayu anabya akakasirye ngoku Yehova amwanzire. Paulo mwahandika inianakakasirye athi: “Ngakakasirye ngoku mbulha ni lhuholho kutse engebe kutse abamalaika kutse amathabali kutse emyatsi eyiriho lino kutse eyikasa kutse eby’amaaka, kutse eby’endatha kutse eby’eyikwa kutse ekindi kihangikwa kyosi-kyosi si kyanga thoka erithughabulha oko lhwanzo lhwa Nyamuhanga.” (Abar. 8:38, 39) Omo mwatsi ono, thukendi lebya ekikaleka ithwabya ithutholere erighumya eriyikethera lyethu ngoku Yehova athwanzire n’ekyanga thuwathikya erikolha ekyo.
BUSANA NAKI ITHWALIGHA NGOKU YEHOVA ATHWANZIRE
4. Thwanga rwanisya thuthi ekighuma ky’okwa bithegho bya Sitani?
4 Eriligha ngoku Yehova athwanzire kikendi thuwathikya erirwanisya ekighuma ky’okwa ‘bithegho’ bya Sitani. (Efe. 6:11) Sitani anganakolha ekyosi-kyosi erithulemesya erikolera Yehova. Ekighuma ky’okwa bithegho ebyo Sitani akakolesaya ly’erikulha-kulhania amabehi aw’eribugha indi Yehova syathwanzire. Neryo isithwibirirawa ngoku Sitani akabya inianemusondekania akaghisa kosi-kosi ak’erithutheberyamo. Mughulhu mungyi akathwasira omughulhu thuhwere amani—obundi ithune omwa maghaniryo busana n’ebyo thwalhabamu kera, ebitsibu ebyo thune mulhabamu lino, kutse n’eriyilhalikirira busana n’ebyangabya omwa buthuku obukasa. (Emi. 24:10) Sitani ali ng’endale eyikanza erirya ekisoro ekithe kyangayilhwirako. Busana n’ekyo, akalengaho erithuthebererya omughulhu thuhwere amani nuku thuleghule. Aliwe thwamalholha embere erighumya erikirirya lyethu ngoku Yehova athwanzire, ithukendi thoka erilhwa na Sitani n’erisingura ebithegho biwe ‘ithunasikire.’—1 Pet. 5:8, 9; Yak. 4:7.
5. Busana naki thutholere ithwaminya ngoku Yehova athwanzire kandi kw’akathulhangira mwa b’obughuli?
5 Eriligha ngoku Yehova athwanzire, kikendi leka ithwayithunda hakuhi nayu. Lengekanaya okwa kikaleka ithwabugha ekyo. Yehova mwathuhangika n’ekiyithawa ky’erianza n’erianzibwa. Omundu amathukangania olhwanzo nethu thukamwanza. Neryo thwamaminya ngoku Yehova athwanzire kandi ngoku akathulhangira mwa b’obughuli, ekyo ikikendileka nethu ithwongera erimwanza. (1 Yn. 4:19) Kandi thukabya thuk’ongera erimwanza nayu ak’ongera erithwanza. E Biblia yikathubwira yithi: “Muyithunde hakuhi na Nyamuhanga, nayu akendi yithunda hakuhi nenyu.” (Yak. 4:8) Neryo ibbwa, thwanga ghumya thuthi erikirirya lyethu ngoku Yehova athwanzire?
NI KYAHI EKIKENDI THUWATHIKYA ERILIGHA NGOKU YEHOVA ATHWANZIRE?
6. Ni kyahi ekyo thwanga saba erithoka eriligha ngoku Yehova athwanzire?
6 Saba mughulhu wosi kandi bugha ekyonyine-nyine. (Lk. 18:1; Abar. 12:12) Kyamathokekana, saba Yehova ya mirundi mingyi obuli kiro nuku akuwathikaye eriyilhangira ngoku akakulhangira. Ni kwenene, omundu oyukayitsweba kikalire eriyilhangira ngoku Yehova akamulhangira. Aliwe, wibuke ngoku Yehova alengire omuthima wawu. (1 Yn. 3:19, 20) Akwasi ndeke kwilhaba ngoku wuyasi kandi akalhangira ebyo iwe wuthe wangalhangira. (1 Sam. 16:7; 2 Emy. 6:30) Neryo isiwasaghirira ‘erimubwira’ eriyowa lyawu omw’imusaba obuwathikya obw’eriligha ngoku akwanzire. (Esy. 62:8) Neryo kolha erikwamana n’emisabe yawu omw’ighendera okwa bikayakanibawako bino.
7-8. Ekitabu ky’Esyonyimbo kikathukakasaya kithi ngoku Yehova athwanzire?
7 Yikethere ebyo Yehova akabugha. Mwasondolha abahandiki be Biblia erithubwira nga athutsomene bungahi. Omuhandiki w’esyonyimbo ya Dawudi mwakania ebinywe ebyuwene oku Yehova athi: “Omwami Mukulhu ali hakuhi n’ab’emithima eyibbunangikire, akalhamaya abathawithe amaha.” (Esy. 34:18) Omughulhu wuhwere amani, wanganayowa nga wuli iwuwene. Aliwe Yehova akalhaghanisaya athi okwa buthuku ng’obo, ali hakuhi nawu kundi akalhangira ibw’obuthuku obo wukamuyithaghiramu kutsibu. Omwa lhundi lhwimbo, Dawudi mwahandika athi: “Wabirisaka emighanzo y’emisonia yaghe.” (Esy. 56:8) Yehova akalhangira omughulhu wuli omwa bulighe n’omwa bulhumi. Akutsomene kutsibu kandi syali tsemera ebyo wukalhabamu. Akabya ng’oyukasorokaya emisonia yawu n’erilhangirayo mwa y’obughuli, iyabya ng’amaghetse w’obughuli agho oyuli omwa lhughendo akahira omwa tsupa. Esyonyimbo 139:3, hakabugha hathi: “Wunasi [Yehova] ebyosi ebyo ngakolha.” Yehova akalhangira ebyosi ebyo wukakolha, aliwe akahweraya amalengekania wiwe w’okwa bibuya ebyo wukakolha. (Ebr. 6:10) Busana naki? Kundi akalhangira akaghalha kosi ako wukahiraho erimutsemesya mwa k’obughuli.a
8 Erilhabira omwa masako ng’aya awakahumulikanaya awali omwa Kinywe kiwe ekyasondolibawa, Yehova akabya ng’oyukabugha athi: “Nganzire wuminye nga ng’akwanzire n’erikutsomana bungahi.” Aliwe ngoku thunalyalhangira, Sitani akakulha-kulhanaya amabehi aw’eribugha indi Yehova syakwanzire. Neryo hamayira wukathika-thikira eky’eribya indi Yehova akwanzire, tsuka eriyibulya wuthi, ‘Ngend’ikiriryandi—“thatha w’amabehi” kutse “Nyamuhanga w’okwenene”?’—Yn. 8:44; Esy. 31:5.
9. Ni kakasya lyahi eryo Yehova akaha abamwanzire? (Eriluayo 20:5, 6)
9 Lengekanaya okwa ekyo Yehova akakolera abamwanzire. Thalengekania okwa ebyo Yehova abwira Musa n’Abaisraeli. (Soma Eriluayo 20:5, 6.) Yehova akalhaghanisaya erilholha embere erikangania abamwanzire b’olhwanzo olhutheleghulha. Ebinywe ebyo bikathukakasaya ngoku Nyamuhanga wethu omuthaleghulha syanga ghana erikangania abakakanganaya ku bamwanzire b’olhwanzo. (Neh. 1:5) Neryo ihamayira wukanza erithasya yikakasirya Yehova ng’anakwanzire, yibulhaye wuthi, ‘Ngananzire Yehova?’ Neryo lengekanaya okwa kino: Wamabya iwunamwanzire kandi iwunemukolha ngoku wangathoka erimutsemesya wukiminye ngoku akwanzire kutsibu. (Dan. 9:4; 1 Kor. 8:3) Ni bugha ambu, wamabya isiwulithika-thikira eky’eribya iwunanzire Yehova, busana naki iwathika-thikira eky’eribya iniakwanzire? Olhwanzo lhwiwe n’obuthaleghulha bwiwe si by’erithika-thikira nahake.
10-11. Yehova anzire iwathunga malengekaniaki okwa ndongolya? (Abanya Galatia 2:20)
10 Ghaniraya okwa ndongolya. Ekihongo ky’endongolya ya Yesu Kristo ky’ekihembo ekilengireyo ekyo Yehova abirithaha abandu. (Yn. 3:16) Aliwe wukanakilhangira ng’ekihembo kyawu ahabwawu? Ee! Thulebaye eky’erileberyako ky’omukwenda Paulo. Wibuke ngoku abya iniabirikolha ebibi ebikalire athali abya Mukristayo kandi amabya w’erirwanisya obuthahikana bwiwe. (Abar. 7:24, 25; 1 Tim. 1:12-14) Nomwabine, endambi muyahika amalhangira endongolya ng’ekihembo ekyo ahebawa erilhua oku Yehova. (Soma Abanya Galatia 2:20.) Wibuke ngoku Yehova yuwasondolha Paulo erihandika ebinywe ebyo. Kandi ebyosi ebiri omwa Biblia biriho erithukangirirya. (Abar. 15:4) Ebinywe bya Paulo bikakanganaya Yehova ng’anzire iwathunga malengekaniaki okwa ndongolya—ni bugha ambu erilhangirayo ng’ekihembo ekyo akakuha. Wamathunga amalengekania awali ng’ayo okwa ndongolya, wuk’ongera erikakasya ngoku Yehova akwanzire iwe ng’omundu.
11 Thukasima Yehova habw’erithuma Yesu y’okwa kihugho erisyathukwira. Aliwe eyindi nzumwa eyaleka Yesu iniasa okwa kihugho yabya iry’eribwira abandi ekwenene eyihambire oku Nyamuhanga. (Yn. 18:37) Ekwenene eyo mwamuli eriminya amalengekania agho Yehova awithe okwa baana biwe.
NGOKU YESU AKATHUWATHIKAYA ERILIGHA NGOKU YEHOVA ATHWANZIRE
12. Busana naki ithwayikethera ebyo Yesu abugha oku Yehova?
12 Yesu iniane okwa kihugho, iniakatsemera eribwira abandi Yehova nga ni mundu oyuli athi. (Lk. 10:22) Thwangana ligha ebyo Yesu abugha oku Yehova. Kundi nibya, Yesu abya inianabere na Yehova ahabw’omughulhu muuli elhubulha athali asa okwa kihugho. (Kol. 1:15) Yesu abya iniabiriyilhangirira ngoku Yehova amwanzire kutsibu kandi kw’anzire n’abandi baghalha biwe n’abali biwe abathaleghulha. Yesu akawathikaya athi abandi eriligha ngoku Nyamuhanga abanzire?
13. Yesu anzire ithwalhangira thuthi Yehova?
13 Yesu anzire ithwalhangira Yehova ngoku akamulhangira. Omwa bitabu by’Enjiri, Yesu mwahulha Yehova mwa “Thatha” emirundi eyilhabire omwa 160. Kandi iniakabya akakania n’abigha biwe, iniakakolesaya ebinywe nga “Thatha wenyu” kutse “Thatha wenyu w’elhubulha.” (Mt. 5:16; 6:26) Yesu athalyasa okwa kihugho abaghombe ba Yehova abathaleghulha ibakahulha Yehova mwa ‘Omuthoki w’Ebyosi,’ ‘ow’Endatha Kutsibu,’ na ‘Omuhangiki,’n’ebindi bitsumbi ng’ebyo. Aliwe mughulhu mungyi Yesu iniak’ahulha Yehova mwa ‘Thatha wethu.’ Ebinywe ebi bikakanganaya ngoku Nyamuhanga anzire abaramya biwe ibayowa ibali bughuma nayu ngoku omwana akanayowa iniali bughuma na thatha wiwe w’olhwanzo.” Kwesi, Yesu anzire ithwalhangira Yehova ngoku akamulhangira—nga Thatha w’olhwanzo oyuwanzire abaana biwe. Leka thulebaye eby’erileberyako bibiri ebikakanganaya omughulhu Yesu akolesaya ekinywe “Thatha.”
14. Yesu mwakangania athi ngoku obuli mughuma w’okw’ithwe ni w’obughuli embere sya Thatha wethu w’elhubulha? (Matayo 10:29-31) (Lebaya n’ekisasani.)
14 Erithatsuka, thalengekania okwa binywe bya Yesu ebiri omu Matayo 10:29-31. (Soma.) Ehindegheya ni hinyonyi hike-hike ehithe hyanganza Yehova kutse erimuramya. Nomwabine, Thatha wethu akalhangira n’akandegheya kaghuma mwa k’omughaso indi akaminya omughulhu k’akathoghera ahisi. Neryo kwesi, ka angabya iniakatsomana kutsibu omuramya wiwe omuthaleghulha ow’obughuli oyukamukolera busana n’erimwanza! Kandi Yesu mwabugha athi Thatha wethu anasi omughanzo w’esyonzwiri esiri okwa muthwe w’obuli mughuma w’okwithwe. Eribya Yehova inianasi n’ehindu hike-hike ehithuhambireko, thwangana kakasya ndeke-ndeke ngoku athutsomene kutsibu. Omo kwenene, Yesu anzire ithwaligha ngoku obuli mughuma w’okw’ithwe ni w’obughuli embere sya Thatha wethu w’elhubulha.
Yehova akalhangira akandegheya kaghuma mwa k’omughaso indi akaminya omughulhu kamathoghera ahisi. Neryo angabya iniakakulhangira mwa w’obughuli bungahi—iwe muramya wiwe muthaleghulha oyumwanzire! (Lebaya enungu 14)
15. Ebinywe bya Yesu ebiri omu Yohana 6:44 bikakweghesayaki oku Thatha wawu w’elhubulha?
15 Lebaya eky’erileberyako ekyakabiri Yesu akakolesya ekinywe “Thatha.” (Soma Yohana 6:44.) Thatha wawu w’elhubulha mwakuletha omo kwenene ahabwaghu. Ni kyahi ekyaleka iniakuletha omwa kwenene? Kundi mwalhangira iwuwithe amalengekania awangaleka iwatholera eribana engebe y’erikotha. (Emib. 13:48) Omughulhu Yesu abugha ebinywe ebiri omu Yohana 6:44, angabya iniabya akakania okwa binywe bya Yehova ebiri omu Yeremia 31:3. Aho Yehova mwabwira abandu biwe athi: “Nabirikwanza n’olhwanzo lhwa kera na kera.” (Yer. 31:3; linganisaya na Hos.11:4.) Thalengekania ekyo nga kikamanyisayaki. Thatha wethu w’elhubulha ow’olhwanzo akalholha embere erikulhangira mw’ebibuya ebyo wuthe wanga yilhangiramu.
16. (a) Ni kyahi ekya Yesu athweghesaya, kandi busana naki thutholere ithwaligha ebya akabugha? (b) Ni kyahi ekyanga kuwathikya erikakasya ngoku Yehova ni Thatha oyo wukayithagha? (Lebaya akasanduko “Thatha oyo Ithwe Bosi Thukayithagha.”)
16 Omw’ikania oku Yehova nga Thatha wethu, Yesu mwabya ng’oyukathubwira athi: “Yehova si Thatha waghe ingyuwene; Nenyu ni Thatha wenyu. Kandi ngabakakasaya ngoku abanzire kutsibu kandi atsomene obuli mughuma w’okw’inywe.” Neryo hamabya ihakanayira iwathika-thikira eky’eribya Yehova iniakwanzire, tsuka eriyibulya wuthi, ‘Busana naki ingathayikethera ebinywe bya Mughalha oyuwasi ndeke Thatha wethu kandi oyukabugha ekwenene mughulhu wosi?’—1 Pet. 2:22.
LHOLHA EMBERE ERIGHUMYA ERIKAKASYA LYAWU NGOKU YEHOVA AKWANZIRE
17. Busana naki thutholere ithwalholha embere erighumya erikakasya lyethu ngoku Yehova athwanzire?
17 Thutholere ithwalholha embere erighumya erikakasya lyethu ngoku Yehova athwanzire. Ngoku thunaly’igha ahanyuma, enzighu yethu omuthebya, Sitani, akendi kolha ekyosi-kyosi nuku thulekere aho erikolera Yehova. Sitani anzire ithwabikyako. Neryo, akendi lholha embere erilhangira athi sithul’ikiriraya ngoku Nyamuhanga athwanzire. Sithutholere thukaleka Sitani akasingura!—Yobu 27:5.
18. Wanga ghumya wuthi erikakasya lyawu ngoku Yehova akwanzire?
18 Erithoka erighumya erikakasya lyawu ngoku Yehova akwanzire, lholha embere erimusaba obuwathikya obw’eriyilhangira ngoku akakulhangira. Lengekanaya kutsibu okwa mibere abahandiki be Biblia abasondolibawa bakanaya okwa lhwanzo lhwiwe lhunene. Lengekanaya okwa ekyo akakolera abamwanzire; syanga ghana erikangania abamwanzire b’olhwanzo. Ghaniraya okwa kyangaleka iwalhangira endongolya mwa kihembo ekya hebawayo busana nawu. Kandi yikethere erikakasya lya Yesu erikakanganaya ngoku Yehova ni Thatha wawu w’elhubulha. Neryo owosi-wosi amakubulya athi, “Mbwino wunakakasirye ngoku Yehova akwanzire?” iwukendi subirya iwunakakasirye wuthi, “Ee, anyanzire! Kandi obuli kiro ngakolha ngoku nangathoka erikangania ku ngamwanzire!”
OLHWIMBO 154 Olhwanzo Olhutelemawa
a Erithoka eribana awandi masako awakahumulikanaya awakathukakasaya ngoku Yehova athwanzire, lebaya omwatsi “Erithika-thika” omwa kitabu Scriptures for Christian Living.