MAMBO AWAMA ANEMBELE LUKA
1 Bantu bavula banemba bintu byonse byamwekele byo twaitabila ne atweba.+ 2 Bakwabo nabo bebimwene na meso+ ne boba basapwijilenga mambo a Lesa,+ betubuujile bino bintu. 3 Onkao mambo, anweba wa buneme Teofilusa,+ nakebakeba bulongo bino bintu byonse kufuma ku ntendekelo yabyo, ne amiwa nakebesha kwimunembelabyo monka mo byalondankena. 4 Nauba kino namba mukonshe kuyuka bulongo amba bintu byo mwafunda bya kine.+
5 Mu moba a Heloda*+ mfumu wa Yudea, kwajinga ñanga wa jizhina ja Zekaliya wajinga mu kipanyi kya bañanga bena Abiya.+ Mukazhanji wafumine mu baana ba bakazhi ba kwa Alona, ne jizhina janji wajinga Elisabeta. 6 Bano bonse babiji bajinga baoloka ku meso a Lesa, balondelanga mikambizho yonse ne mizhilo ya Yehoba.* 7 Bino kechi basemenepo mwana ne, mambo Elisabeta wajinga ñumba, kabiji bonse bajinga bakote.
8 Byo aingijilenga mwingilo wa buñanga kwi Lesa mu kipanyi+ mo ajinga, 9 monka mwayijile kisho* kya buñanga, kyafikile kimye kyanji kya kupana bya kufutumuna+ kimye kyo atwelele mu nzubo yazhila ya Yehoba.*+ 10 Kabiji jibumba jonse jajinga pangye na kulomba pa kimye kya kupana bya kufutumuna. 11 Malaika wa Yehoba* wamwekele kwi aye saka aimana ku kilujo kya kya kusokelapo bya kufutumuna. 12 Bino Zekaliya waakaminwe bingi pa kumumona, ne moyo wamukwachile. 13 Nangwa byonkabyo, malaika wamwambijile’mba: “Kwakamwa ne, Zekaliya, mambo Lesa waumvwa misashijilo yobe, ne mukazhobe Elisabeta ukasema mwana wa mulume, kabiji ukamutumbe’mba Yoano.+ 14 Ukasekela bingi, kabiji bavula bakatemwa bingi byo akasemwa,+ 15 mambo aye ukanema bingi kwi Yehoba.*+ Bino aye kechi wafwainwa kutoma binyu nangwa maalwatu akwabo ne,+ kabiji mupashi wazhila ukekala pe aye saka akyangyetu ne kusemwa,*+ 16 kabiji ukabwezha bena Isalela bavula kwi Yehoba* Lesa wabo.+ 17 Lesa ukatuma mwanobe kulutwe yanji na mupashi ne bulume bwajingapo na Elaija,+ kuba’mba akalulwile michima ya bashabo ku baana+ ne kukwasha ba milengulwila kwikala na maana a baoloka, pa kuba’mba bakekale bantu bafwainwa ba kwa Yehoba.”*+
18 Zekaliya waipwizhe malaika amba: “Nakonsha kuketekela byepi kino? Mambo amiwa nakota, kabiji mukazhami naye wakota kala.” 19 Malaika wamukumbwile’mba: “Amiwa yami Ngabaliela,+ ñimana kimye kyonse kwi Lesa,+ bantumine kwiya na kwisamba ne obewa ne kukubuula ano mambo awama. 20 Bino umvwa! ukekala kamaama poso bino bintu byonse bikafike, mambo kechi waketekela byambo byami byonka bikafika mu kimye kyabyo kyatongolwa ne.” 21 Pakuba bantu bamupembejilenga Zekaliya, kabiji bakuminye bingi mambo wabanjile mu nzubo yazhila. 22 Byo alupukilemo, kechi wakonsheshe kwisamba nabo ne, kabiji balangulukile’mba waji kumona kimonwamonwa* mu nzubo yazhila. Aye wisambilengatu nabo kwingijisha maboko, bino kechi waambilenga ne. 23 Moba a mwingilo wanji wazhila byo apwile, wabwelele ku nzubo yanji.
24 Pa kupitapo moba, mukazhanji aye Elisabeta waimichile kabiji wifile aye mwine pa bañondo batanu, ne kwamba’mba: 25 “Bino byo byangubila Yehoba* mu ano moba. Wamvuluka ne kumfumya bumvu ku bantu.”+
26 Byo ajinga na jimi ja bañondo batanu na umo, malaika Ngabaliela+ bamutumine kwi Lesa kuya ku muzhi wa Ngalilea watelwanga’mba Nazala, 27 ku kisungu+ ye baipangwizhe ku mwanamulume wa jizhina ja Yosefwa wa mu nzubo ya kwa Davida, ne jizhina ja uno kisungu wajinga Maliya.+ 28 Malaika byo atwelele mo ajinga, wamwimwine’mba: “Mutende obewa ye baubila bibusa, Yehoba* uji ne obewa.” 29 Bino muchima wanji walukuchile bingi pa kumvwa bino byambo ne kukeba kuyuka mwatajile luno lwimu. 30 Onkao mambo, malaika wamwambijile’mba: “Kwakamwa ne, Maliya, mambo waubilwa bibusa kwi Lesa. 31 Umvwa! ukemita ne kusema mwana wa mulume+ kabiji ukamutumbe’mba Yesu.+ 32 Uno ukanema bingi+ kabiji ukatelwa’mba Mwana wa Mwine Wakila,+ kabiji Yehoba* Lesa ukamupa jitanda ja kwa Davida shanji,+ 33 kabiji ukekala Mfumu pa nzubo ya kwa Yakoba myaka ne myaka, ne Bufumu bwanji kechi bukapwa ne.”+
34 Bino Maliya waipwizhe malaika amba: “Pano kino kikobiwa byepi, mambo nkyangye kulaalapo na mwanamulume?”+ 35 Malaika wamukumbwile’mba: “Mupashi wazhila ukekala pe obewa,+ ne bulume bwa Mwine Wakila bukekala pe obewa. Kabiji na mambo a kino, awa ukasemwa ukatelwa’mba wazhila,+ Mwana Lesa.+ 36 Kabiji Elisabeta mulongo wobe ye batela’mba ñumba, waimita mwana wa mulume mu bukote bwanji, kabiji uno ke ñondo wa butanu na bumo, 37 mambo kyonse kyaamba Lesa kikafika.”+ 38 Kepo Maliya aambile’mba: “Akitalai! Muzha wa mukazhi wa Yehoba!* Kimmwekele monka mo mwaambila.” Ponkapo malaika wafumineko kwi aye.
39 Onkao mambo, mu oa moba, Maliya waimene ponkapotu ne kuya ku kyalo kya mitumba ku muzhi wa Yuda, 40 kabiji watwelele mu nzubo ya kwa Zekaliya ne kwimuna Elisabeta. 41 Elisabeta byo bamwimwine kwi Maliya, mwana wafunkile munda, kabiji Elisabeta wayujile na mupashi wazhila 42 ne kubijika’mba: “Obewa watokwa mu banabakazhi kabiji obilwe bibusa mwana ye ukasema! 43 Pano nga bino bibusa byaiya byepi pe amiwa, kya kuba bamfwakesha kwi inanji Nkambo yami? 44 Mambo aku ungimunatu, mwana waji kufunka na lusekelo munda mwami. 45 Watokwa mwanamukazhi waitabila, mambo bikafika byonse byo bamubuujile kufuma kwi Yehoba.”*
46 Kabiji Maliya waambile’mba: “Mweo* wami watumbijika Yehoba,*+ 47 ne muchima wami ubena kusekela mwi Lesa Mupulushi wami,+ 48 mambo watala pa buyanji bwa muzha wanji wa mukazhi.+ Kabiji kufuma lelo, bisemi byonse bikañambilanga amba watokwa+ 49 mambo Aye wa bulume wangubila bintu bikatampe, kabiji jizhina janji jazhila,+ 50 ne lusa lwanji lwaikala myaka ne myaka pa boba bamwakamwa.+ 51 Wauba bintu bya bulume na kuboko kwanji; wibapalañanya belundumika na milanguluko ya mu michima yabo.+ 52 Wibafumyapo babiloolo pa matanda abo+ ne kutumbijika balanda;+ 53 bafwa nzala wibalengela kwikuta na bintu byawama+ kabiji waleka banonshi kuya mabokotu. 54 Wakwasha Isalela kalume wanji, ne kuvuluka lusa lwanji,+ 55 byonkatu byo aambile ku bashakulu betu, kwi Abalahama ne ku mwananji,*+ myaka ne myaka.” 56 Maliya waikele nanji nobe bañondo basatu, ne kubwela wabwelele ku nzubo yanji.
57 Kimye kya kupapilamo kya kwa Elisabeta kyafikile, ne kusema wasemene mwana wa mulume. 58 Bo aikalanga nabo kipi kipi ne balongo banji baumvwine’mba Yehoba* wamubila lusa, kabiji basekejile bingi pamo ne aye.+ 59 Pa juba ja butanu na busatu, baishile na kutwala mwana ku mukanda,+ kabiji bakebelenga kumutumba jizhina ja shanji amba, Zekaliya. 60 Bino inanji wibambijile’mba: “Ine mwane ne! Usakutelwa’mba Yoano.” 61 Abo bamwambijile’mba: “Mu balongo bobe kafwamo uji na jino jizhina ne.” 62 Kepo baipwizhe shanji kwingijisha maboko jizhina jo akebele’mba amutumbe. 63 Onkao mambo, aye wibalombele kya kunembapo kyapapakana ne kunembapo’mba: “Jizhina janji Yoano.”+ Kabiji bonse bakuminye bingi. 64 Ponkapotu jiwi janji jashinkukile, ne lujimi wanji wakasulukile kabiji watendekele kwamba+ ne kutota Lesa. 65 Ne moyo wibakwachile bonse bo baikalanga nabo kipi kipi, kabiji bino bintu byonse batendekele kwibyambapo mu kyalo kyonse kya mitumba kya Yudea. 66 Kabiji bonse bebyumvwine bebilamine mu michima yabo ne kwamba’mba: “Nanchi uno mwana ukekala muntu wa mutundu ka?” Mambo kuboko kwa Yehoba* kwajinga pe aye.
67 Kepo shanji aye Zekaliya ayujile mupashi wazhila ne kwaula’mba: 68 “Atotwe Yehoba,* Lesa wa Isalela,+ mambo wavuluka bantu banji ne kwibapokolola.+ 69 Kabiji wituletela lusengo wa lupulukilo*+ mu nzubo ya kwa Davida kalume wanji,+ 70 byonka byo aambile kupichila mu bangauzhi banji bazhila ba kala,+ 71 pa kwitupulusha ku balwanyi betu ne ku boba betushikwa;+ 72 ne kwitubila lusa na mambo a bashakulu betu ne kuvuluka lulayañano lwanji lwazhila,+ 73 luchipo lo achipile kwi Abalahama mushakulu wetu,+ 74 lwa kwitupokolola mu maboko a balwanyi kuba’mba etupe kimye kya kumwingijila kwa kubula moyo, 75 na bukishinka ne bololoke ku meso anji mu moba etu onse. 76 Pakuba obewa mwana mucheche, ukatelwa’mba ngauzhi wa Mwine Wakila, mambo Yehoba* ukakutangizhako na kunengezhezha jimo mashinda anji,+ 77 na kusapwila byambo bileta lupulukilo ku bantu kupichila mu kwibalekelako mambo abo,+ 78 na mambo a kifyele kya Lesa wetu. Na mambo a kino kifyele, tukamona kyeya kufuma mwiulu kikasama nobe juba, 79 ne kupana kyeya ku baji mu mfishi ne ku baji mu kimvule kileta lufu,+ ne kutangijila maulu etu mu jishinda ja mutende.”
80 Kabiji uno mwana wakomenenga ne kukosa, kabiji waikajilenga mungye kufikatu ne juba jo esolwele patoka ku bena Isalela.
2 Kabiji mu oa moba Kesala Augusatusa wakambizhe bantu bonse mu kyalo kunembesha mazhina. 2 (Kuno kunembesha kutanshi kwaubiwe kimye Kilinyusa kyo ajinga kitumbafumu wa Silya.) 3 Kabiji bantu bonse bayile na kunembesha, au ku muzhi wanji au ku muzhi wanji. 4 Ne Yosefwa+ naye wafumine mu Ngalilea mu muzhi wa Nazala kuya ku Yudea mu muzhi wa Davida watelwanga’mba Betelema,+ mambo wajinga wa mu nzubo ne mu kisemi kya kwa Davida. 5 Wayijile pamo ne Maliya na kunembesha, pa kikye kimye saka amusongola kala,+ kabiji juba ja kupaapa jajinga pepi.+ 6 Byo bakijinga kokwa, kimye kya kupaapa kyafikile. 7 Kabiji wasemene mwana wa mulume, mubeji,+ kabiji wamupombele mu kisapi ne kumulaajika mu kijiilamo banyama,+ mambo kechi kwajinga kibamba mwa kufikila ne.
8 Kabiji mu yoya mpunzha mwajinga ne bakafunga bajinga mungye na kusopa matanga abo bufuku bonse. 9 Ponkapo malaika wa Yehoba* waimene kulutwe yabo, ne lukumo lwa Yehoba* lwibasamijile konse konse, kabiji baumvwine bingi moyo. 10 Bino malaika wibambijile’mba: “Kuba moyo ne, umvwai! Mbena kwimubuula mambo awama a lusekelo lukatampe bantu bonse o bakomvwa. 11 Mambo lelo mu muzhi wa Davida+ mwimusemenwa mupulushi,+ aye Kilishitu Nkambo.+ 12 Kino kyo kiyukilo kwi anweba: Musakutaana mwana bamupomba mu kisapi saka bamulaajika mu kijiilamo banyama.” 13 Ponkapo kwi aye malaika kwaishile nzhita ikatampe ya mwiulu+ saka itota Lesa ne kwamba’mba: 14 “Lukumo kwi Lesa mwiulu, ne mutende pano pa ntanda mu bantu baubilwa bibusa.”*
15 Byonkabyo, bamalaika byo bafumineko kwi abo ne kubwela mwiulu, bakafunga besambilenga mulwabo amba: “Twayai tuye ku Betelema tukamone kino kyamweka kitusolwela Yehoba.”* 16 Kabiji ponkapotu bayile ne kutaana Maliya ne Yosefwa, ne mwana saka bamulaajika mu kijiilamo banyama. 17 Byo bamumwene, baambile byo bebabuujile pa uno mwana. 18 Ne bonse baumvwine, bakuminye bingi pa bintu bibabuujile bakafunga, 19 bino Maliya wibilamine bino byambo byonse ne kwibilangulukapo mu muchima wanji.+ 20 Kepo bakafunga babwelele saka batumbijika ne kutota Lesa pa bintu byonse byo baumvwine ne kumona monka mo bebabuujilebyo.
21 Byo papichile moba atanu na asatu, kimye byo kyafikile kya kumutwala ku mukanda,+ bamutumbile’mba Yesu, jizhina jo bamupele kwi malaika saka akyangye kwimitwa.+
22 Kabiji kimye byo kyafikile kya kwibatokesha monka mwayijile Mizhilo ya Mosesa,+ bamuletele ku Yelusalema na kumupana kwi Yehoba,* 23 byonka byo kyanembwa mu Mizhilo ya Yehoba* amba: “Mubeji yense wa mulume* ukatelwa’mba wazhila kwi Yehoba.”*+ 24 Kabiji bapaine kitapisho monka mwaambila Mizhilo ya Yehoba* amba: “Bafwainwa kupana tutela tubiji nangwa twana twa nkunda tubiji.”+
25 Kabiji kwajinga mwanamulume umo mu Yelusalema wa jizhina ja Shimeona, uno muntu wajinga waoloka kabiji waakamwanga Lesa, wapembejilenga lutekenesho lwa bena Isalela,+ ne mupashi wazhila wajinga pe aye. 26 Lesa waingijishe mupashi wazhila kumubuula’mba kechi ukafwa saka akyangye kumona Kilishitu wa Yehoba* ne. 27 Byo bamutangijile ku mupashi wazhila, watwelele mu nzubo ya Lesa, ne bansemi byo bamuletele mwana aye Yesu amba bamube monka mwaambijile Mizhilo,+ 28 Shimeona watambwile mwana mu maboko anji ne kutota Lesa ne kwamba’mba: 29 “Anweba Nkambo Mfumu, pano mwanswisha amiwa muzha wenu kuya mu mutende+ monka mo mwaambijile, 30 mambo meso ami amona jishinda jenu jo mukaletelamo lupulukilo+ 31 jo mwanengezha kuba’mba bantu bonse bamone,+ 32 ye kyeya+ kikafumyapo kintu kilengela meso a bisaka bya bantu kubula kumona+ kabiji lo lukumo ku bantu benu bena Isalela.” 33 Bashanji ne bainanji uno mwana bakuminye bingi pa bintu byaambiwenga pe aye. 34 Kabiji Shimeona wibapesheshe ne kwambila Maliya, inanji mwana amba: “Umvwa! Uno mwana bamutongola kulengela bantu bavula mu Isalela kupona+ ne kwimana+ ne kuba’mba akekale kiyukilo kyo bakalengululanga+ 35 (kine, mpoko yalepa ikakupulankana obewa*),+ kuba’mba milanguluko ya michima ya bavula ikasoloke.”
36 Kabiji kwajinga ngauzhi wa mukazhi Ana, mwana wa kwa Fanuela, wa mu mukoka wa bena Ashela. Uno mwanamukazhi wajinga mukote kabiji waikele na mwatawanji myaka itanu na ibiji mu masongola,* 37 kabiji pa kyokya kimye, wajinga mwanamukazhi wafwilwa wa myaka ya kusemwa 84. Watanwanga moba onse pa nzubo ya Lesa na kumwingijila bufuku ne mute, kuzhikilwa na nzala ne kulomba milombelo ya misashijilo. 38 Pa kyonkakya kimye, waishile kwipi kabiji watendekele kusanchila Lesa ne kwamba pa mwana ku bonse batengejilenga kupokololwa kwa Yelusalema.+
39 Byo bapwishishe kuba bintu byonse monka mwayila Mizhilo ya Yehoba,*+ babwelele ku Ngalilea ku muzhi wabo wa Nazala.+ 40 Kabiji uno mwana wakomenenga ne kukosa, ne maana anji ayilenga na kuvula, ne Lesa wamubijilenga bibusa.+
41 Bansemi banji bayanga kimye kyonse ku Yelusalema ku Kijiilo kya Lupitailo pa mwaka pa mwaka.+ 42 Byo afikizhe myaka ya kusemwa 12, bayile ku kijiilo monka mo baubilanga kimye kyonse.+ 43 Moba a kijiilo byo apwile, kabiji pa kubwela, kalombwana aye Yesu washajile mu Yelusalema kabiji bansemi banji kechi bayukile ne. 44 Abo balangulukile’mba uji mu jibumba mo babwelejilenga kabiji baendele lwendo lwa juba jimo ne kutendeka kumukeba mu balongo babo ne mu bayukane. 45 Bino byo bakankelwe kumutaana, babwelele ku Yelusalema na kumukeba. 46 Byo papichile moba asatu, bamutaaine mu nzubo ya Lesa saka aikala mukachi ka bafunjishi na kuteleka kwi abo kabiji saka ebepuzha mepuzho. 47 Bino aba bonse bamutelekelenga bakuminyenga bingi maana anji ne mikumbu yanji.+ 48 Bansemi banji byo bamumwene, bakuminye bingi kabiji bainanji bamwambijile’mba: “Mwanami, mambo ka o witubila bibye? Bashobe ne amiwa twakooka na kukukeba.” 49 Bino aye wibepwizhe’mba: “Mambo ka o mubankebelenga? Nanchi kechi mwayuka’mba nafwainwa kwikala mu nzubo ya Batata nenyi?”+ 50 Nangwa byonkabyo, abo kechi bakwatankenye byo ebambijile ne.
51 Kabiji wayile nabo ne kubwela ku Nazala, ne aye watwajijile kwibanekenena.*+ Ne inanji wibilamine bino byambo byonse mu muchima.+ 52 Kabiji Yesu wakomenenga mu maana ne mu kimino saka bamutemwa kwi Lesa ne ku bantu.
3 Mu mwaka wa bu 15 wa bukalama bwa kwa Tibeliusa Kesala, kimye Pontiusa Pilato kyo ajinga kitumbafumu wa Yudea, Heloda+ saka aji ntangi wa nkambi ya Ngalilea, ne Filipa mulongo wanji saka aji ndamakyalo wa kyalo kya Itulea ne Tilakonitisa, ne Lisanyasa saka aji ntangi wa nkambi ya Abilene, 2 mu moba a ñanga mukatampe Anasa ne a kwa Kaifasa,+ byambo bya Lesa byaishile kwi Yoano+ mwana wa kwa Zekaliya mu kiselebwa.+
3 Onkao mambo, waishile mu nyaunda yonse ya Yodano saka asapwila lubatizhilo kwikala kiyukilo kya lulapilo lulengela kulekelwa mambo,+ 4 byonka byo kyanembwa mu buku wa ngauzhi Isaya amba: “Kuji ubena kubijika mungye amba: ‘Nengezhezhai jimo jishinda ja Yehoba!* Ololai mashinda anji.+ 5 Bimpachiko byonse bakebizhiika, ne mitumba yonse ne tutumbatumba tonse baketupalañanya; mashinda akonkomana bakeolola ne mashinda aji na bimbo bakeawamisha; 6 ne bantu bonse bakamona lupulukilo lwa Lesa.’”*+
7 Byonkabyo, waambijile jibumba jaishile kwi aye na kubatizhiwa amba: “Anweba baana ba bipiji, ñanyi wimujimunako amba munyeme bukaji bubena kwiya?+ 8 Onkao mambo, mweshainga bipangwa bimwesha kulapila. Kange mulangulukenga mu michima yenu amba, ‘Tuji na shetu Abalahama’ ne. Amiwa nemwambila namba, Lesa wakonsha kwalula ano mabwe kwikala baana ba kwa Abalahama. 9 Kapasa bekatula kala ku mizhazhi ya bichi. Kichi kyonse kibula kupanga bipangwa byawama, bakekitema ne kwikitaya mu mujilo.”+
10 Kabiji jibumba jamushikishe’mba: “Pano nanchi atweba tube byepi?” 11 Aye wibakumbwile’mba: “Muntu uji na bivwalo bibiji apepo mukwabo wabulabyo, ne yewa uji na kajo naye obe byonkabyo.”+ 12 Ne basonkeshi nabo baishile na kubatizhiwa,+ kabiji bamushikishe’mba: “Mufunjishi, nanchi tube byepi?” 13 Aye wibakumbwile’mba: “Mwafwainwa kutambulangatu mali a misonko, kechi kunungapo ne.”+ 14 Kabiji bashilikale nabo bamushikishe’mba: “Nanchi tube byepi?” Aye wibakumbwile’mba: “Kange mutambulenga mali ku bantu mu lunkanankana ne, nangwa kubepela muntu ne,+ bino sekelai na byonka byo mutambula.”*
15 Bantu byo batengejilenga kwiya kwa Kilishitu, bonse balangulukilenga mu michima yabo pe Yoano amba, “Uno kana ye Kilishitu nyi?”+ 16 Yoano wibakumbwile bonse amba: “Amiwa nemubatizha mu mema, pakuba awa wankila bulume ubena kwiya kabiji kechi nakonsha kukasulula ntambo ya pa makwabilo anji ne.+ Aye ukemubatizha anweba na mupashi wazhila ne na mujilo.+ 17 Fosholo wanji wa kululwilako uji mu kuboko kwanji kuba’mba atokeshe bulongo kipujilo kyanji ne kulonga wichi mu butala bwanji, pakuba makunzhi ukeasoka mu mujilo ye bakonsha kubula kuzhimya.”
18 Aye waambilepo ne byambo bikwabo byavula kabiji wasapwijilenga mambo awama ku bantu. 19 Bino Heloda ntangi wa nkambi, na mambo a kuba bamusanzhilemo kwi Yoano na mambo a kwa Helodyasa muka kolojanji, ne na mambo a bubi bonse Heloda bo aubile, 20 wanungilepo ne kikwabo pa bino byubilo byonse: Watayile Yoano mu kaleya.+
21 Bantu bonse byo babatizhiwe, Yesu naye wabatizhiwe.+ Byo alombelenga, jiulu jashinkukile,+ 22 ne mupashi wazhila waishile pe aye nobe nkunda, kabiji jiwi jafumine mwiulu amba: “Obewa wi Mwanami ye natemwa; mo mmwena lusekelo.”+
23 Yesu+ byo atendekele mwingilo wanji, wajinga na myaka nobe 30,+ kyayukanyikilwe amba mwana wa kwa
Yosefwa,+
mwana wa kwa Heli,
24 mwana wa kwa Matata,
mwana wa kwa Levi,
mwana wa kwa Meliki,
mwana wa kwa Yanai,
mwana wa kwa Yosefwa,
25 mwana wa kwa Matatyasa,
mwana wa kwa Amosi,
mwana wa kwa Nauma,
mwana wa kwa Eshili,
mwana wa kwa Nagai,
26 mwana wa kwa Mata,
mwana wa kwa Matatyasa,
mwana wa kwa Semeni,
mwana wa kwa Yoseki,
mwana wa kwa Yoda,
27 mwana wa kwa Yoana,
mwana wa kwa Lehesa,
mwana wa kwa Zelubabele,+
mwana wa kwa Shalachele,+
mwana wa kwa Neli,
28 mwana wa kwa Meliki,
mwana wa kwa Adi,
mwana wa kwa Kosamu,
mwana wa kwa Elomodama,
mwana wa kwa Ela,
29 mwana wa kwa Yesu,
mwana wa kwa Elieza,
mwana wa kwa Yolima,
mwana wa kwa Matata,
mwana wa kwa Levi,
30 mwana wa kwa Shimeona,
mwana wa kwa Yudasa,
mwana wa kwa Yosefwa,
mwana wa kwa Yonamu,
mwana wa kwa Eliakima,
31 mwana wa kwa Meleya,
mwana wa kwa Menana,
mwana wa kwa Matafa,
mwana wa kwa Natana,+
mwana wa kwa Davida,+
32 mwana wa kwa Yese,+
mwana wa kwa Obeda,+
mwana wa kwa Boaza,+
mwana wa kwa Samona,+
mwana wa kwa Nashona,+
33 mwana wa kwa Aminadaba,
mwana wa kwa Alanyi,
mwana wa kwa Hezelona,
mwana wa kwa Peleze,+
mwana wa kwa Yuda,+
34 mwana wa kwa Yakoba,+
mwana wa kwa Izaka,+
mwana wa kwa Abalahama,+
mwana wa kwa Tela,+
mwana wa kwa Nahola,+
35 mwana wa kwa Seluka,+
mwana wa kwa Leu,+
mwana wa kwa Pelega,+
mwana wa kwa Ebelu,+
mwana wa kwa Shela,+
36 mwana wa kwa Kainana,
mwana wa kwa Apakashada,+
mwana wa kwa Shema,+
mwana wa kwa Nowa,+
mwana wa kwa Lameki,+
37 mwana wa kwa Metusela,+
mwana wa kwa Enoka,
mwana wa kwa Yaleda,+
mwana wa kwa Mahalalela,+
mwana wa kwa Kainana,+
mwana wa kwa Seta,+
mwana wa kwa Adama,+
mwana wa kwa Lesa.
4 Yesu byo ayujile na mupashi wazhila, wafumineko ku Yodano, kabiji bamutwajile mungye ku mupashi+ 2 pa moba 40, saka bamweseka kwi Diabola.+ Kabiji kafwako kyo ajiile pa ano moba onse ne, byonkabyo ano moba byo apwile, wafwile nzala. 3 Kepo Diabola amwambijile’mba: “Umvwe wi mwana Lesa, ambila jino jibwe jaluke ke shinkwa.” 4 Bino Yesu wamwambijile’mba: “Kyanembwa’mba: ‘Muntu kechi ukamwena bumi mu kajo konkatu ne.’”+
5 Ponkapo wamukanjizhe peulu ne kumumwesha mu kakimyetu kacheche bufumu bonse bwa pano pa ntanda.+ 6 Kepo Diabola amwambijile’mba: “Nsakukupa luusa lwa pa buno bufumu bonse ne lukumo lwabo mambo bampalo+ kabiji ku yense ye nasaka kupa, namupabo. 7 Onkao mambo, obewa umvwe umpopwele, abye byonse bisakwikala ke byobe.” 8 Yesu wamwambijile’mba: “Kyanembwa’mba: ‘Wafwainwa kupopwelatu Yehoba* Lesa wobe ne kumwingijila aye yenka kwapwa.’”+
9 Kabiji wamutwajile ku Yelusalema ne kumwikazha peulu ya jikonka ja nsakwa ya nzubo ya Lesa ne kumwambila’mba: “Umvwe wi mwana Lesa, itaye panshi kufuma pano,+ 10 mambo kyanembwa’mba: ‘Ukakambizha bamalaika banji na mambo a obewa, kuba’mba bakuzhikijile,’ 11 ne abo, ‘Bakakusenda mu maboko abo, pa kuba’mba ukabule kwikozha kulu kobe ku jibwe.’”+ 12 Yesu wamukumbwile’mba: “Binembelo byaamba’mba: ‘Kechi wafwainwa kweseka Yehoba* Lesa wobe ne.’”+ 13 Diabola byo apwishishe kumweseka, wamushile poso kimye kikwabo kyafwainwa.+
14 Ponkapo Yesu wabwelele ku Ngalilea+ saka aji na bulume bwa mupashi wa Lesa. Ne nkuwa yanji yaumvwanyikile monse mu mpunzha. 15 Kabiji watendekele kufunjisha mu mashinagoga abo, ne bantu bonse bamunemekele bingi.
16 Kabiji wayile ku Nazala+ ko akomejile, byonka byo aubanga kimye kyonse pa juba ja Sabado, watwelele mu nshinagoga,+ kabiji waimene na kutanga. 17 Onkao mambo, bamupele muvungilo wa ngauzhi Isaya, byo amuvungulwile muvungilo, wataaine po kyanembelwe’mba: 18 “Mupashi wa Yehoba* uji pe amiwa, mambo wanshingile manyi amba nsapwile mambo awama ku bayanji. Wantumine na kusapwila amba bonse bo bakwata buzha bakakasululwa, ne kulabisha meso a bampofu ne kukasulula bonse bamanyikwa,+ 19 ne kwibabuula kimye kyo bakobilwa bibusa jikwabo kwi Yehoba.”*+ 20 Byo apwishishe kutanga, wavungile muvungilo ne kumubwezha ku wa mwingilo, kabiji waikele; ne bonse bajinga mu nshinagoga bamwimbulwila ne meso. 21 Kepo atendekele kwibambila’mba: “Lelo jino, kino kinembelo kyo mwafumatu na kumvwa, kyafika.”+
22 Kabiji bonse bamutakaikilenga ne kukumya bingi pa byambo byawama byafuminenga mu kanwa kanji+ kabiji baambilenga’mba: “Nanchi uno kechi ye mwana wa kwa Yosefwa nenyi?”+ 23 Kepo ebambijile’mba: “Kwa kubula nangwa kuzhinaukatu ne, musakuñambila bino byambo amba, ‘Anweba shayuka wa michi, ibukai. ‘Ubai ne muno mu nyaunda yenu bintu byo twaumvwine’mba mwibyubile mu Kapenama.’”+ 24 Onkao mambo, waambile’mba: “Kine nemwambila namba kafwako ngauzhi ye baswa mu nyaunda yanji ne.+ 25 Mbena kwimubuula kine namba: Mu Isalela mwajinga banabakazhi bavula bafwijilwe mu moba a kwa Elaija kimye mwiulu kyo bashinkilemo myaka isatu ne bañondo batanu na umo, ne kipowe kya nzala kikatampe kyaishile mu kyalo kyonse.+ 26 Bino Elaija kechi bamutumine ku boba banabakazhi ne, bino bamutumine ku mwanamukazhi wafwijilwe wa ku Zalefwata mu kyalo kya Shidona.+ 27 Kabiji mu Isalela mwajinga ba mbumba bavula mu moba a ngauzhi Elisha; bino kafwako muntu nangwa umotu wabukilwe ne, poso Nemani, mwina Silya.”+ 28 Ponkapo bonse bajinga mu nshinagoga byo baumvwine bino bintu bazhingijile bingi,+ 29 bamuvundumukijile ne kumutwala pangye ya muzhi, kabiji bamutwajile kunsa ya mutumba po bashimikijile muzhi wabo, kuba’mba bamushinjikile munshi. 30 Bino aye wapichile monka mukachi kabo ne kuya wayile.+
31 Wayile ku Kapenama, muzhi wa mu Ngalilea. Kabiji wibafunjishenga pa juba ja Sabado,+ 32 ne abo bakuminye bingi byo afunjishenga,+ mambo waambilenga na bulume. 33 Mu nshinagoga mwajinga muntu wajinga na mupashi, ndemona watama, kabiji wabijikile’mba:+ 34 “Nanchi mubena kukeba ka kwi atweba, anweba Yesu mwina Nazala?+ Nanchi mwaiya na kwitonauna nyi? Nemuyukishatu bulongo namba mwi Wazhila wa Lesa.”+ 35 Bino Yesu wamukajipijile uno ndemona amba: “Zhindamapo, lupukamo mwi aye.” Ponkapo ndemona byo amutayile uno muntu panshi mukachi kabo, walupukilemo kwa kubula kumukozha. 36 Na mambo a kino, bonse bakuminye bingi ne kwiambila bene na bene amba: “Ñambilo ya mutundu ka ino? Mambo na luusa ne na bulume, ukambizha mipashi yatama, ne ayo ilupukamo!” 37 Byonkabyo, nkuwa yanji yatwajijile kukumbana monse mu mapunzha.
38 Byo alupukilemo mu nshinagoga, watwelele mu nzubo ya kwa Shimona. Bako ba bakazhi ba kwa Shimona bakolelwe bingi kikola kya mashika, kabiji bamwambijile’mba ebabuke.+ 39 Onkao mambo, waimene ko baji ne kukajipila kikola kya mashika, kabiji kyapwile. Ponkapotu baimene batendeka ne kwibanengezhezha kajo.
40 Bino juba byo jazhikilenga, aba bonse bajinga na bakolelwe bikola byapusana pusana, bebaletelenga kwi aye. Byo ebatentekelenga maboko anji, wibabukilenga pa muntu pa muntu.+ 41 Bandemona nabo balupukilengamo mu bavula saka babijika’mba: “Anweba mwi Mwana Lesa.”+ Bino pa kwibakajipila, wibakainyenga kwamba,+ mambo bamuyukile’mba ye Kilishitu.+
42 Nangwa byonkabyo, lukelo wafumineko ne kuya ku mpunzha kwa bunke.+ Bino jibumba jatendekele kumukeba* kabiji jaishile ko ajinga, ne kumukanya’mba kange aye ne. 43 Bino wibambijile’mba: “Nafwainwa kusapwila mambo awama a Bufumu bwa Lesa ne ku mizhi ikwabo, mambo kino kyo kyo bantumijile.”+ 44 Onkao mambo, wayile na kusapwila mu mashinagoga a mu Yudea.
5 Juba jimo jibumba byo jamubungile saka jiteleka ku mambo a Lesa, aye waimene kwipi na kizhiba kya Ngenesaleta.*+ 2 Kabiji wamwene maato abiji o baimikile kwapela kizhiba, bino bakwata masabi saka bafumamo kabiji baovwelenga makonde abo.+ 3 Byo akanjijile mu bwato bumo bwajinga bwa kwa Shimona, wamwambijile kwibushinjikako pacheche kufuma ku kitulu. Kepo aikele monka, kabiji watendekele kufunjisha mabumba saka aji mu bwato. 4 Byo apwishishe kwamba, waambijile Shimona amba: “Butwalai kwazhika ne kuta makonde enu mu mema.” 5 Bino Shimona waambile’mba: “Mufunjishi, twaeseka bufuku bonse kafwako nangwatu jimo jo twakwatapo ne,+ pano bino na mambo a byambo byenu, nsakuta makonde.” 6 Byo beatele, bakwachile* masabi avula bingi. Ne makonde abo atendekele kuchibaika.+ 7 Onkao mambo, baambijile bakwabo bajinga mu bwato bukwabo kwiya na kwibakwashako, ne abo baishile, kabiji bayuzhizhe maato abiji, kya kuba atendekele ne kuloba. 8 Shimona Petelo byo amwene kino, wafukamine ku manungo a kwa Yesu ne kwamba’mba: “Nkambo, fumai kwi amiwa, mambo amiwa nendengamambo.” 9 Mambo aye ne bo ajinga nabo bakuminye bingi pa masabi avula o bakwachile, 10 ne Yakoba ne Yoano baana ba kwa Zebede+ mo baingijilanga ne Shimona nabo bakuminye bingi. Bino Yesu waambijile Shimona amba: “Kileke kuba moyo. Kufuma lelo usakukwatanga bantu* bomi.”+ 11 Onkao mambo, babwezhezhe maato ku kitulu ne kusha byonse kebamulondele ne kumulondela.+
12 Pa juba jikwabo, byo ajinga mu muzhi umo, kwaishile mwanamulume umo wajinga na mbumba yavula! Byo amwene Yesu, waponene kinkuvumene ne kumusashijila’mba: “Nkambo, umvwe mwaswa, mbukai.”+ 13 Byo atanyikile kuboko kwanji, wamukwachile ne kumwambila’mba: “Naswa! Bukwa.” Ponkapotu mbumba yapwile.+ 14 Kepo akambizhe uno muntu kubula kubuulapo muntu nangwa umo, amba: “Yanga ukemweshe kwi ñanga ne kupana bya bupe na mambo a kubukwa kobe monka mwakambizhizhe Mosesa,+ pa kuba’mba kikale kishiino kwi abo.”+ 15 Pakuba nkuwa yanji yakumbene ne mabumba akatampe akonkenenga kwi aye na kumvwa ne na kwibabuka bikola byabo.+ 16 Nangwa byonkabyo, wayanga mungye kwa bunke na kulomba.
17 Kabiji juba jimo, byo afunjishenga, Bafaliseo ne bafunjishi ba Mizhilo kufuma mu mizhi yonse ya mu Ngalilea, mu Yudea ne mu Yelusalema bajinga ponka; kabiji Yehoba* wamupele bulume bwa kubuka.+ 18 Ponkapo kwaishile banabalume batembekele wa mulume pa kamwanya wakolelwe kalepu kabiji bakebelenga jishinda ja kumutwezhezhamo ne kumutula kwi Yesu.+ 19 Bino byo bakankelwe kutaana pa kumutwezhezha na mambo a jibumba, bakanjijile pa musemi ne kusabapo kabiji bamuzenzumwine saka aji pa kamwanya kulutwe ya bajinga kwipi ne Yesu. 20 Byo amwene lwitabilo lwabo, waambile’mba: “Obewa muntu, mambo obe alekelwa.”+ 21 Kepo banembeshi ne Bafaliseo besambilenga bene na bene amba: “Nanchi uno ye ñanyi ubena kwamba mwenga? Ñanyi wakonsha kulekela muntu mambo, nanchi kechi Lesa yenkatu nenyi?”+ 22 Bino, Yesu byo ayukile byo balangulukilenga, wibepwizhe’mba: “Nanchi ñanyi kintu kyo mubena kulanguluka mu michima yenu? 23 Nanchi kyepi kyapela, kwamba’mba, ‘Mambo obe alekelwa nyi,’ inyi amba, ‘Imana wende’? 24 Pa kuba’mba muyuke’mba, Mwana muntu bamupa luusa lwa kulekelako bantu mambo—” waambijile wa kalepu amba: “Nakwambila namba, Imana, senda kamwanya kobe uyenga ku nzubo yobe.”+ 25 Ponkapotu waimene ne bonse saka bamumona, kabiji wasendele kyo alaalangapo, kaye ne ku nzubo yanji saka atumbijika Lesa. 26 Kepo bonse bakuminye bingi ne kutumbijika Lesa kabiji baubile bingi moyo ne kwamba’mba: “Twamona bintu bya kukumya lelo!”
27 Kepo alupukile ne kumona musonkeshi wa jizhina ja Levi saka aikala po basonkesha misonko, ne kumwambila’mba: “Ndondelenga.”+ 28 Kabiji byo ashile byonse, waimene keamulondele. 29 Kepo Levi amunengezhejile kijiilo kikatampe mu nzubo yanji, kabiji kwajinga jibumba jikatampe ja basonkeshi ne bakwabo bo bajiilenga* nabo.+ 30 Na mambo a kino, Bafaliseo ne banembeshi babo batendekele kunyinyita ku baana banji ba bwanga ne kwibepuzha’mba: “Mambo ka o mujiila ne kutomena pamo na basonkeshi ne bandengamambo?”+ 31 Yesu wibakumbwile’mba: “Bantu babula kukolwa kechi bakeba shayuka wa michi ne, poso aba bakolwa.+ 32 Naishile na kwita bandengamambo kuba’mba balapile, kechi bantu baoloka ne.”+
33 Abo bamwambijile’mba: “Baana ba bwanga ba kwa Yoano bazhikilwa na nzala ne kulomba milombelo ya misashijilo, byo byuba ne baana ba bwanga ba Bafaliseo, pakuba bobe baja ne kutoma.”+ 34 Yesu wibepwizhe’mba: “Nanchi mwakonsha kulengela balunda ba musongoshi kuzhikilwa na nzala umvwe bakiji nanji nyi? 35 Bino moba akafika kimye musongoshi+ kyo bakamufumyako kwi abo; ne abo po po bakazhikilwa na nzala mu oo moba.”+
36 Kabiji wibelele kishimpi amba: “Kafwako muntu wakonsha kuchiba kikamba pa kivwalo kya peulu kya katataka ne kwikitupika pa kivwalo kya kala ne. Umvwe wauba bino, kikamba kya katataka kitondobola kivwalo kya kala, ne kikamba kya katataka kechi kyesakana pamo na kivwalo kya kala ne.+ 37 Kabiji kafwako muntu ulonga binyu bya bintonto mu mafukuta a biseba a kala ne. Umvwe wauba bino, binyu bya bintonto bisaba mafukuta a biseba ne binyu bichika ne biseba byonaika. 38 Pakuba binyu bya bintonto bafwainwa kwibilonga mu mafukuta a biseba a katataka. 39 Kafwako muntu uba watoma binyu bya kala kabiji keakebe bya katataka ne, mambo aye wamba’mba, ‘Bya kala byo byawama.’”
6 Pa juba ja sabado, byo apichilenga mu majimi a wichi, baana banji ba bwanga bachimawinenga mitwe ya wichi+ kabiji beivingilenga na maboko abo ne kuja.+ 2 Na mambo a kino Bafaliseo bamo bamushikishe’mba: “Mambo ka o mubena kubila kino kintu kyafwainwa kubula kubiwa pa juba ja Sabado?”+ 3 Bino Yesu wibashikishe’mba: “Nanchi kechi mwatangapo pa byaubile Davida kimye aye ne banabalume bo ajinga nabo kyo bafwile nzala nenyi?+ 4 Byo atwelele mu nzubo ya Lesa ne kutambula bashinkwa ba kupana kwi Lesa ne kuja ne kupanapo bamo ku banabalume bo ajinga nabo, kintu kyafwainwa kubula kuja muntu yense, kanatu bañanga bonka nyi?”+ 5 Kabiji wibambijile’mba: “Mwana muntu ye Nkambo wa Sabado.”+
6 Pa juba jikwabo ja sabado,+ watwelele mu nshinagoga ne kutatula kufunjisha. Kabiji monkamwa mwajinga mwanamulume wajinga na kuboko kwa kilujo kwapapa.*+ 7 Banembeshi ne Bafaliseo bamutajilenga bingi Yesu kuba’mba bamone inge wakonsha kubuka uno muntu pa juba ja Sabado, pa kuba’mba bamupemo mambo. 8 Bino aye wayukile byo balangulukilenga,+ onkao mambo waambijile uno muntu wajinga na kuboko kwapapa* amba: “Nyamuka wimane pakachi.” Ne aye waimene. 9 Kepo Yesu ebambijile’mba: “Nemushikisheko anweba bantu, nanchi kijitu bulongo kuba kyawama pa juba ja Sabado nyi, inyi kuba kyatama, kupulusha bumi* nangwa kwibonauna?”+ 10 Kabiji byo ebatajile bonse, waambijile uno muntu amba: “Tanyika kuboko kobe.” Ne aye wikutanyikile ne kuboko kwaikele ke kutuntulu. 11 Bino abo bazhingijile bingi ne kutatula kwisamba bene na bene pa kya kumuba Yesu.
12 Juba jimo, wayile ku mutumba na kulomba+ kabiji walombele kwi Lesa bufuku bonse.+ 13 Kabiji byo bwakile, waichile baana banji ba bwanga ne kusalamo banabalume 12, bo atelele’mba batumwa:+ 14 Shimona, ye atumbile jizhina jikwabo amba Petelo ne Andeleo bankasa ne kolo, Yakoba, Yoano, Filipa,+ Batolomo, 15 Mateo, Tomase,+ Yakoba mwana wa kwa Alefesa, Shimona watelwanga’mba “wa mukoyo,” 16 Yudasa mwana wa kwa Yakoba ne Yudasa Isakaliota yenka wasolwele Yesu.
17 Kabiji wakunkulukile nabo ne kwimana pa mpunzha paesakana, kabiji kwajinga jibumba jikatampe ja baana banji ba bwanga ne bantu bavula bingi bafumine monse mu Yudea, mu Yelusalema, ne ku musezho wa Tila ne Shidona baishile na kuteleka kwi aye ne na kubukwa bikola. 18 Ne boba bo bakatazhanga ku mipashi yatama babukilwe. 19 Kabiji jibumba jonse jakebelenga kumukunkula, pano bino, byo ebabukilenga bulume bwapwilenga mwi aye.+
20 Byo atajile baana banji ba bwanga, watendekele kwamba’mba:
“Mwi ba lusekelo anweba balanda, mambo Bufumu bwa Lesa bo bwenu.+
21 “Mwi ba lusekelo anweba mufwa nzala luno, mambo mukekuta.+
“Mwi ba lusekelo anweba mujila luno, mambo mukaseka.+
22 “Mwi ba lusekelo anweba umvwe bantu bemushikwa,+ bemukana,+ bemwambila mwenga ne kwimwambila’mba mwi babi pa mambo a Mwana muntu. 23 Mukasekele ne kusangalala mu joja juba, mambo mfweto yenu ya mwiulu yabaya, mambo bino byo bintutu bimo bashakulu babo byo baubilenga ku bangauzhi.+
24 “Bino malwa enu anweba banonshi,+ mambo mwatambwila kala jimo mfweto yenu.+
25 “Malwa enu anweba mwaikuta luno, mambo mukafwa nzala.
“Malwa enu anweba museka luno, mambo mukekala na bulanda ne kujila.+
26 “Malwa enu umvwe bantu bonse bemwambila byawama,+ mambo byo bintutu bimo bashakulu babo byo baambilanga bangauzhi ba bubela.
27 “Bino amiwa nemwambila anweba mubena kuteleka namba: Temwainga balwanyi benu ne kwibobila bintu byawama bonse bemushikwa,+ 28 ne kupesha aba bemufinga, ne kulombelako aba bemwambila mwenga.+ 29 Muntu yense wimupuma ku jibuta, mupai ne jikwabo; ne yewa wimwangata kivwalo kyenu kya peulu, mupai ne kivwalo kya mukachi.+ 30 Muntu wimulomba kintu, mupai,+ ne yewa wimwangata bintu byenu, kange mumwambile kwibibwezha ne.
31 “Kabiji bintu byonse byo mukeba’mba bantu bemubile, ne anweba mwafwainwa kwibobila byonkabyo.+
32 “Inge mwatemwatu bonka bemutemwa, ñanyi bintu byo mukamwenamo? Mambo ne bandengamambo nabo batemwa bebatemwa.+ 33 kabiji inge mubilatu bintu byawama aba bemubila byawama, ñanyi bintu byo mukamwenamo? Mambo ne bandengamambo nabo boba byonkabyo. 34 Kabiji umvwe mukongweshatu* boba bo muketekela kutambulako bintu, ñanyi bintu byo mukamwenamo?+ Mambo ne bandengamambo nabo bakongwesha bakwabo bandengamambo kuba’mba bamwenemo bintu byavula. 35 Pakuba anweba temwainga balwanyi benu, ne kuba byawama ne kukongwesha kwa kubula kuketekela kwimubwezhezha kintu;+ ne mfweto yenu ikabaya bingi kabiji mukekala baana ba Mwine Wakila, mambo aye ye wa lusa ku babula kusanta ne babi.+ 36 Mweshainga lusa byonka Shenu byo aji wa lusa.+
37 “Kilekai kuzhachisha bakwenu, ne anweba kechi bakemuzhachisha ne,+ kabiji kilekai kupamo bakwenu mambo, ne anweba kechi bakemupamo mambo ne. Lekelaingako bakwenu mambo, ne anweba bakemulekelako mambo.+ 38 Saka mupana, ne anweba bantu bakemupa.+ Baketulwila pa kivwalo kyenu kipimo kyawama kyo bashindaika bulongo ne kusunkenya kabiji kyayulatu tee. Mambo kyonka kipimo kyo mupiminako bakwenu, ne anweba kyo kyo bakemupiminako.”
39 Kepo ebelele kishimpi amba: “Nanchi mpofu wakonsha kutangijila mukwabo mpofu nyi? Nanchi bonse kechi bakaponena mu kimbo nenyi?+ 40 Muntu ufunda* kechi wakila mufunjishi wanji ne, bino yense ye bafunjisha bulongo ukekala nobe mufunjishi wanji. 41 Mambo ka o utajila kakibalabala kaji mu jiso ja mulongo wobe kwa kubula patanshi kumona mwamba uji mu jiso jobe?+ 42 Wakonsha kwambila byepi mulongo wobe amba, ‘Leka nkupepule kakibalabala kaji mu jiso jobe,’ bino obewa saka ubena kubula kumona mwamba uji mu jiso jobe? Obewa kamfutumfutu! Patanshi akifumya mwamba uji mu jiso jobe, apa bino umone bulongo bya kupepula kakibalabala kaji mu jiso ja mulongo wobe.
43 “Mambo kafwako kichi kyawama kipanga bipangwa byatama ne, kabiji kafwako kichi kyatama kipanga bipangwa byawama ne.+ 44 Mambo kichi kyonse bekiyukila ku bipangwa byakyo.+ Bantu kechi bapa makuyu ku miba, nangwa kwapa mañanzañanza ku kipupu kya miba ne. 45 Muntu wawama wamba bintu byawama byonka biji mu muchima wanji, pakuba muntu mubi wamba bintu byatama byonka biji mu muchima wanji; mambo kanwa kamba monka mwavujila biji mu muchima wanji.+
46 “Mambo ka o muntelela’mba ‘Nkambo! Nkambo!’ bino saka mubula kuba bintu byo ñamba?+ 47 Yense wiya kwi amiwa ne kumvwa bino byambo byami ne kwibyuba, nsakwimubuula ye apasha:+ 48 Uji nobe muntu washimikilenga nzubo, wapoyile kuya panshi ne kwaala kitendekesho pa jibwe. Ponkapo muyulo byo aishile, mukwe wapomokele konka ku nzubo, bino kechi wakonsheshe kwiisunkenya ne, mambo yashimikilwe bulongo.+ 49 Pakuba yense umvwa ne kubula kwibyuba,+ uji nobe muntu washimikile nzubo pa mushiji pabujile kitendekesho. Mukwe wapomokele konka ku nzubo, kabiji ponkapotu yakundukilepo, ne konaikatu yonse.”
7 Byo apwishishe kwamba bintu byo abuujilenga bantu, watwelele mu Kapenama. 2 Mukulumpe wa bashilikale wajinga na kalume ye atemenwe wakolelwe bingi kabiji wajingatu pepi kufwa.+ 3 Byo aumvwine nkuwa ya kwa Yesu, watumineko bakulumpe bamo ba Bayudea kwi aye na kumwita kuba’mba eye na kumubuka kalume wanji. 4 Baishile kwi Yesu ne kutendeka kumusashijila’mba: “Aye mwafwainwa kumukwasha, 5 mambo watemwa bingi kisaka kyetu kabiji aye mwine ye witushimikijile nshinagoga.” 6 Byonkabyo, Yesu wayile nabo. Bino saka akyangye kufika ku nzubo, uno mukulumpe wa bashilikale watumineko balunda nanji na kumwambila’mba: “Mwane amiwa kechi nafwainwa kya kuba’mba anweba mutwele mu nzubo yami ne.+ 7 O ene mambo o naji kubujila kwiya ko muji. Bino ambaitu byambo ne kalume wami usakubukwa. 8 Mambo ne amiwa nji na bakulumpe bantangijila, ne amiwa nji na bashilikale bo ntangijila, ñambila umo namba, ‘Yanga!’ naye uya, mukwabo namba, ‘Iya!’ naye wiya, kabiji ku kalume wami namba, ‘Uba kikye!’ naye wikyuba.” 9 Yesu byo aumvwine bino byambo, wakuminye bingi, kabiji waalulukile ne kwambila jibumba jamulondejilenga amba: “Nemwambila namba: Kafwako nangwa umo mu Isalela ye nataanamo uji na lwitabilo lukatampe nobe luno ne.”+ 10 Kabiji aba bo batumine, byo babwelele ku nzubo, bataaine kalume wakosa.+
11 Kepo ayile mu muzhi watelwanga’mba Naina, ne baana banji ba bwanga ne jibumba jikatampe jamulondejilenga. 12 Byo anangijilenga kwipi na kibelo kya muzhi, balupwilenga muntu wafwa, mwana umotu* kwi inanji.+ Uno mwanamukazhi wajinga wafwilwa. Ne bantu bavula kufuma mu muzhi bajinga nanji. 13 Nkambo byo amumwene uno mwanamukazhi, wamubijile lusa+ ne kumwambila’mba: “Kileke kujila.”+ 14 Ponkapo wafwenyenye kwipi ne kukwata ku makila* ne kwambila aba beasendele kwimana. Kepo aambile’mba: “Nsongwalume, nakwambila namba, buka!”+ 15 Ne uno muntu wafwile wabuukile ne kwikala watendeka ne kwamba, ne Yesu wamupaine kwi inanji.+ 16 Ponkapo moyo wibakwachile bonse kabiji batendekele kutumbijika Lesa saka bamba’mba: “Ngauzhi mukatampe wamweka mukachi ketu,”+ ne “Lesa wavuluka bantu banji.”+ 17 Kabiji nkuwa ya bintu byo aubile yakumbene mu Yudea monse ne mu mapunzha onse.
18 Baana ba bwanga ba kwa Yoano bamubuujile bino bintu byonse.+ 19 Onkao mambo, Yoano watumine baana banji ba bwanga babiji kwi Nkambo na kumwipuzha’mba: “Nanchi yenu twatengejilenga nyi,+ inyi kukeya muntu ungi?” 20 Byo bafikile kwi aye, bano banabalume bamwambijile’mba: “Yoano Mubatizhi witutuma kwi anweba na kwipuzha’mba, ‘Nanchi yenu twatengejilenga nyi, inyi kukeya muntu mukwabo?’” 21 Pa kyonkakya kimye, wabukile bantu bavula bajinga na bikola+ bikatampe ne bicheche ne boba bajinga na mipashi yatama ne kulabisha meso a bantu bavula. 22 Byonkabyo, aye wibakumbwile’mba: “Bwelai mukamubuule Yoano bintu byonse byo mwamona ne kumvwa: Bampofu babena kumona,+ balemana babena kwenda, ba mbumba nabo babena kubukwa, bashinka matwi babena kumvwa,+ bafu nabo babena kusangulwa, kabiji bayanji nabo babena kwibasapwila mambo awama.+ 23 Ye wa lusekelo awa ubula kwituntula na mambo a amiwa.”+
24 Baluwe ba kwa Yoano byo bafuminepo, Yesu watendekele kwamba pe Yoano ku mabumba amba: “Ñanyi kintu kyo mwayile na kumona mungye? Nanchi jitete jo balelwile ku mwela nyi?+ 25 Nanchi mwayile na kumona ka? Mwanamulume wavwajile kivwalo kyalelema* nyi?+ Ine, aba bavwala bivwalo byawamisha ne kwikala bwikalo bwawama bekala mu mazubo a bamfumu. 26 Nanchi kine mwayile na kumona ka? Ngauzhi nyi? Ee, kine nemubuula namba, aye wanemene kukila bakwabo bangauzhi.+ 27 Uno ye yewa ye banembelepo’mba: ‘Mbena kutuma muluwe wami kulutwe* yobe, ukakunengezhezha jimo jishinda jobe.’+ 28 Nemwambila namba pa bonse basemwa ku banabakazhi, kafwako nangwa umo wakila Yoano ne, bino awa mucheche mu Bufumu bwa Lesa ye wamukila.”+ 29 (Bantu bonse ne basonkeshi byo baumvwine kino, baambile’mba Lesa waoloka, mambo abo babatizhiwe lubatizhilo lwa kwa Yoano.+ 30 Bino Bafaliseo ne boba bayukile Mizhilo balengulwile kibafuukwijile* Lesa,+ mambo kechi babatizhiwe kwi Yoano ne.)
31 “Kwi ñanyi ko nsakwesakanya kino kisemi, kabiji kyapasha bañanyi?+ 32 Kiji nobe baana ba bacheche baji pa kisankanyi na kwibijika mulwabo amba: ‘Twaji kwimwimbila mumpempe, pakuba anweba kechi mwaji kuzha ne; twaji kujila mabingo, bino anweba kechi mwaji kujila ne.’ 33 Byonkabyo, Yoano Mubatizhi naye byo aishile kechi wajanga nangwa kutoma binyu ne,+ bino mwamba’mba: ‘Uji na ndemona.’ 34 Mwana muntu waiya kabiji uja ne kutoma, bino mu mwambila’mba, ‘Talai! Uno muntu kiji kabiji kitomi, mulunda wa basonkeshi ne bandengamambo!’+ 35 Pano bino, maana amwekela* mu bintu byaoloka byuba muntu.”+
36 Kabiji Mufaliseo umo wamwambijile’mba aje nanji. Ne aye watwelele mu nzubo ya Mufaliseo ne kwikala ku tebulu. 37 Ponkapo mwanamukazhi wayukanyikilwe mu muzhi amba ndengamambo, wayukile’mba Yesu uji mu nzubo ya Mufaliseo na kuja,* waletele ne manyi anunka bulongo mu kamulondo ka alabasita.+ 38 Byo aimenejile kunyuma ku maulu anji, mwanamukazhi wajijile ne kuzobesha maulu a kwa Yesu na mipolo yanji, ne kwiashimuna na nsuki yanji. Kabiji wamufyompele ku maulu ne kwitulwilako manyi anunka bulongo. 39 Pa kumona kino, Mufaliseo wamwichile, waambile mu muchima wanji amba: “Umvwe kine uno muntu wajinga ngauzhi, inge wayuka biji uno mwanamukazhi ubena kumukwata kuba’mba ndengamambo.”+ 40 Bino Yesu wamwambijile’mba: “Shimona, kuji kintu kyonkeba kukubuula.” Ne aye waambile’mba: “Mufunjishi, mbuulai!”
41 “Bantu babiji bajinga na nkongole ku muntu umo wibakongweshe; umo wakongwele mandenali* 500, bino mukwabo wakongwele mandenali 50. 42 Byo babujile mali a kumubwezhezha, wibalekejileko mambo bonse. Onkao mambo, pa bano bonse babiji, wepi ukakilapo kumutemwa?” 43 Shimona wakumbwile’mba: “Amiwa nalanguluka’mba awa ye alekejileko nkongole yabaya.” Aye wamwambijile’mba: “Waamba bulongo.” 44 Kepo atajile mwanamukazhi ne kwambila Shimona amba: “Wamumona uno mwanamukazhi nyi? Naji kutwela muno mu nzubo yobe; bino obewa kechi waji kumpapo mema a kowa ku maulu ami ne. Pakuba uno mwanamukazhi waji kuzobesha maulu ami na mipolo yanji ne kwiashimuna na nsuki yanji. 45 Kechi waji kumfyompa ne, bino uno mwanamukazhi kufumatu kimye kyo naji kutwela muno, kechi waji kuleka kufyompa ku maulu ami ne. 46 Obewa kechi waji kwitulwila manyi ku mutwe wami ne, bino uno mwanamukazhi waji kwitulwila manyi anunka bulongo ku maulu ami. 47 Na mambo a kino, nakubuula namba, nangwa kya kuba uno mwanamukazhi walengele mambo avula,* ano mambo anji alekelwa,+ mambo wamwesha butemwe bukatampe. Bino awa ye balekela mambo acheche umwesha butemwe bucheche.” 48 Kepo amwambijile mwanamukazhi amba: “Mambo obe alekelwa.”+ 49 Aba bo aikele nabo ku tebulu baambilenga mu michima yabo amba: “Nanchi uno muntu ye ñanyi ulekelako ne mambo?”+ 50 Bino aye waambijile mwanamukazhi amba: “Lwitabilo lobe lwa kupulusha;+ yanga mu mutende.”
8 Byo papichile kimye kicheche, wayile mu mizhi ikatampe ne icheche, na kusapwila mambo awama a Bufumu bwa Lesa.+ Kabiji batumwa Jikumi na Babiji bajinga nanji, 2 pamo na banabakazhi bamo bo bapangilemo mipashi yatama ne bo abukile bikola: Maliya watelwanga’mba Mangadala yenka ye bapangilemo bandemona batanu na babiji; 3 Yoana+ muka Chusa, kalama wa nzubo ya kwa Heloda; Susana; ne banabakazhi bakwabo bavula, bebakwashishenga na kwibapa bintu byabo.+
4 Kabiji jibumba jikatampe byo jakonkene pamo na boba bayijile nanji pamo mu mizhi yonse, wibelele kishimpi amba:+ 5 “Njimi umo wayile na kukusa nkunwa yanji. Byo akushilenga, imo yaponejile kunsa ya jishinda kabiji beinyantawile, ne bañonyi beijile.+ 6 Ikwabo yaponejile pa jibwe, kabiji byo yamenene, yaumine mambo kechi pajinga kinyanzhinyanzhi ne.+ 7 Ikwabo yaponejile mu miba, kabiji miba yakomene ne kwiitatankanya.+ 8 Ikwabo yaponejile pa mushiji wawama, kabiji byo yamenene, yapangile bipangwa 100.”+ Byo aambile bino bintu, wabijikile’mba: “Uji na matwi a kumvwa omvwe.”+
9 Bino baana banji ba bwanga bamushikishe mwatajile kino kishimpi.+ 10 Aye wibakumbwile’mba: “Kwi anweba kimufwainwa kukwatakanya abya byafyamika byazhila bya Bufumu bwa Lesa, pakuba ku bakwabo nebambila mu bishimpi+ kuba’mba nangwa batale, kechi bamone ne, kabiji nangwa bomvwe, kechi bakwatakanye ne.+ 11 Kino kishimpi kyalumbulula bino: Nkunwa ke mambo a Lesa.+ 12 Nkunwa yaponejile kunsa ya jishinda bo bantu bomvwa mambo, bino Diabola wiya ne kwiafumyamo mu michima yabo kuba’mba babule kwitabila ne kupuluka.+ 13 Nkunwa yaponejile pa jibwe bo bantu bomvwa mambo ne kwiatambula na lusekelo, bino bano kechi baji na mizhazhi ne. Betabila kimye kicheche, bino mu kimye kya lweseko babwela panyuma.+ 14 Kabiji nkunwa yaponejile mu miba, bo bantu bomvwa mambo, bino na mambo a bya kutabataba, bunonshi+ ne bya kisangajimbwe bya mu buno bwikalo,+ bibatatankanya kabiji kechi bapanga bipangwa ne.+ 15 Ne nkunwa yaponejile pa mushiji wawama, ke bantu baji na muchima wawama+ wa kumvwa mambo ne kwiakwatakanya ne kupanga bipangwa saka bachinchika.+
16 “Kafwako muntu uba inge waambula lampi wazhikapo kipe nangwa kumubika munshi ya mwanya ne, bino umubika pa kya kutulapo lampi pa kuba’mba aba babena kutwelamo bamone kyeya.+ 17 Mambo kafwako kintu kyafyamika kikabula kusololwa ne, kabiji kafwako kyo bafya pa nkonkoso kikabula kuyukanyikwa ne kusoloka patoka ne.+ 18 Onkao mambo, saka muteshako muchima ku byo mumvwa, mambo awa uji na bintu bakamubikilapo ne bikwabo,+ pakuba awa wabula bintu bakamwangata ne kyo alanguluka’mba uji nakyo.”+
19 Bainanji ne bankasanji baishile kwi aye,+ bino bakankelwe kufika po ajinga na mambo a jibumba.+ 20 Onkao mambo, bamubuujile’mba: “Bainenu ne bankasenu baimana pangye bakeba kwimumona.” 21 Aye wibakumbwile’mba: “Bamama ne bankasami ke bano bomvwa mambo a Lesa ne kuba byo aamba.”+
22 Juba jimo, aye ne baana banji ba bwanga bakanjijile mu bwato, kabiji wibambijile’mba: “Twayai twabukile ku bushiya bwa kizhiba.” Kabiji bayile.+ 23 Bino byo bayilenga pa mema, aye walaajile. Kabiji pa kizhiba pabuukile luvula, ne bwato bwabo bwatendekele kuyula mema kabiji bajinga mu kizumba.+ 24 Ponkapo bayile kwi aye na kumubuusha ne kumwambila’mba: “Mufunjishi, Mufunjishi, tusakufwa!” Byo abuukile, wakajipijile luvula ne bukaji bwa mema, ne kuleka byalekele, pabwela pauba ne nzoo.+ 25 Kepo ebambijile’mba: “Nanchi lwitabilo lwenu luji pi?” Bino abo baubile bingi moyo ne kukumya saka beambila bene na bene amba: “Nanchi uno muntu ye ñanyi? Mambo ukanya luvula ne mema, ne abyo byamukookela.”+
26 Kabiji baabukijile ku bushiya mu kibunji kya Bangalasene,+ kyatalañene na Ngalilea. 27 Yesu byo atuntukijile ku mutunta, mwanamulume umo wajinga na bandemona wafumine mu muzhi wamusambakene. Pa kimye kyabaya kechi wavwalanga bivwalo ne, kabiji kechi waikalanga mu nzubo ne, waikalangatu ku bilende.*+ 28 Byo amwene Yesu, wabijikile ne kumufukamina, ne kwamba na jiwi ja peulu amba: “Nanchi mubena kukeba ka kwi amiwa anweba Yesu, Mwana Lesa Mwine Wakila? Nemusashijilapo, kange mummanyike ne.”+ 29 (Mambo Yesu wakambizhenga mupashi watama kulupukamo mu uno muntu. Wamulukukanga pa bimye byavula,*+ kabiji javula bamulamanga saka bamukasa minyololo ne mashimbi, bino wibichibaulanga kabiji ndemona wamutwalanga ku mpunzha kwa bunke.) 30 Yesu wamushikishe’mba: “Yobe ñanyi jizhina?” Aye wakumbwile’mba: “Yami Nzhita,” mambo bandemona bavula batwelele mwi aye. 31 Kabiji bamusashijilenga amba kechi ebakambizhe kuya na kutwela mu kalengwa kabula kupela ne.+ 32 Kwajinga bankumba bavula bingi+ bajiilenga pa mutumba, onkao mambo, bamusashijile’mba ebaswishe kuya na kutwela mu bankumba, ne aye wibaswishishe.+ 33 Ponkapo bandemona balupukilemo mu muntu ne kukatwela mu bankumba, kabiji bankumba bonse bankukulukile lubilo ne kwitaya pa kizhiba ne kwibila. 34 Bino aba bajiishishenga bankumba byo bamwene kino kyamwekele, banyemene ne kuya na kubuula bajinga mu muzhi ne mu mapunzha akwabo.
35 Kepo bantu bayile na kumona bino byamwekele. Baishile kwi Yesu ne kutaana yewa muntu mwafumine bandemona, saka avwala ne kukasuluka muchima, kabiji saka aikala ne Yesu, ne abo baubile bingi moyo. 36 Aba bamweneko, bebashimikizhe byabukilwe muntu wajinga na bandemona. 37 Onkao mambo, jibumba jonse jafumine mu mapunzha a Bangalasene ja mwambijile Yesu kufumako kwi abo, mambo bajinga na moyo mukatampe. Kepo akakanjijile mu bwato ne kufumako. 38 Pano bino, awa muntu mwalupukile bandemona wamusashijilenga amba aye nanji, bino wamukanyijile ne kumwambila’mba:+ 39 “Yanga ku nzubo, ukashimikizhe bintu Lesa byo akubila.” Byonkabyo wayile, saka asapwila monse mu muzhi bintu byamubijile Yesu.
40 Yesu byo abwelele, jibumba jamutambwijile bingi bulongo, mambo bonse bamutengejilenga.+ 41 Ponkapo mwanamulume umo wa jizhina ja Yelusa waishile; uno muntu wajinga mukulumpe wa nshinagoga. Wafukamine ku maulu a kwa Yesu ne kumusashijila’mba aye ku nzubo yanji,+ 42 mambo mwananji wa mukazhi umotu, wajinga na myaka ya kusemwa nobe 12, wajinga pepi kufwa.
Yesu byo ayilenga mabumba amubungile. 43 Kwajinga mwanamukazhi wajinga na kikola kya kupita mashi+ pa myaka 12, kabiji kafwako nangwa umo wakonsheshe kumubuka ne.+ 44 Waishile kunyuma ne kukwata ku nsenkebele ya kivwalo kyanji kya peulu,+ kabiji ponkapotu kikola kyanji kya kupita mashi kyapwile. 45 Onkao mambo, Yesu waambile’mba: “Ñanyi waji kunkwata?” Bonse byo bakainenga, Petelo waambile’mba: “Mufunjishi, mabumba emubunga kabiji abena kwimufina.”+ 46 Bino Yesu waambile’mba: “Kuji waji kunkwata, mambo naumvwa bulume+ bwalupukamo mwi amiwa.” 47 Uno mwanamukazhi byo amwene’mba Yesu wayuka kyamumwekela, waishile saka azakama ne kufukama kwi aye ne kwamba pa meso a bantu bonse ene mambo o aji kumukwachila ne byo aji kubukwa ponkapotu. 48 Bino aye wamwambijile’mba: “Mwanami, lwitabilo lobe lwa kulengela kubukwa. Yanga mu mutende.”+
49 Byo akyambilenga, muntu umo waishile kufuma ku nzubo ya mukulumpe wa nshinagoga ne kwamba’mba: “Mwanenu wa mukazhi wafwa; kange mumukatazhe Mufunjishi ne.”+ 50 Yesu byo aumvwine kino, wamwambijile’mba: “Kwakamwa ne, ikalatu na lwitabilo, ne aye usakupuluka.”+ 51 Byo bafikile ku nzubo, kechi waswishishe muntu nangwa umo kutwelamo ne, kanatu Petelo, Yoano, Yakoba ne bashanji ne bainanji uno kashimbi. 52 Bino bantu bamujijilenga ne kwipumpaula na mambo a bulanda. Onkao mambo, aye waambile’mba: “Kilekai kujila,+ mambo kechi wafwa ne, walaalatu tulo.”+ 53 Byo baumvwine bino, batendekele kumuseka ne kumwendeleka, mambo abo bayukile’mba wafwa. 54 Bino wamukwachile ku kuboko ne kubijika’mba: “Obewa mwana, buka!”+ 55 Ne aye waikele+ ke mumi,* kabiji ponkapotu waimene,+ kepo Yesu ebakambizhe’mba bamupe bya kuja. 56 Kabiji bansemi banji batemenwe bingi, bino aye wibambijile’mba kechi bafwainwa kubuulapo muntu nangwa umo pa kyokya kyamwekele ne.+
9 Kepo aichile batumwa Jikumi na Babiji ne kwibapa bulume ne luusa lwa kupanga bandemona bonse+ ne kubuka bikola.+ 2 Kabiji wibatumine kuya na kusapwila pa Bufumu bwa Lesa ne kubuka bakolwa, 3 kabiji wibambijile’mba: “Kange musende kintu pa lwendo, kamama, mufuko wa kajo, shinkwa nangwa mali* ne; nangwa kusenda bivwalo* bibiji ne.+ 4 Bino mu nzubo monse mo mukatwela, mukekale monka poso mukafumemo mu yewo muzhi.+ 5 Kabiji konse bantu ko bakubula kwimutambwila, pa kufumako ku yewo muzhi, mukakunte lukungu ku maulu enu kuba’mba kikekale kishiino kwi abo.”+ 6 Kepo baimene kebaye mu nyaunda ya mu mizhi ya icheiche yonse saka basapwila mambo awama ne kubuka bantu konse konse.+
7 Heloda* ntangi wa nkambi byo aumvwine bintu byonse byamwekele, waakaminwe bingi mambo bamo baambilenga’mba Yoano bamusangula mu bafu,+ 8 pakuba bakwabo baambilenga’mba Elaija wamweka, bino bakwabo nabo amba umo wa mu bangauzhi ba kala wasanguka.+ 9 Heloda waambile’mba: “Yoano namuchibile mutwe.+ Pano nga awe ye babena kwambapo ye ñanyi?” Onkao mambo, naye wakebelenga kumumona.+
10 Batumwa byo babwelele, bamubuujile Yesu byonse byo baubile.+ Ponkapo wibasendele ne kuya kwa bunke mu muzhi watelwanga’mba Beteseda.+ 11 Bino, mabumba byo ayukile kino, amulondejile. Ne aye wibatambwijile bulongo ne kutendeka kwibasapwila pa Bufumu bwa Lesa, kabiji wabukile bonse bakebelenga kubukwa.+ 12 Juba jayilenga na kuzhika. Batumwa Jikumi na Babiji baishile ne kumwambila’mba: “Ambilai jibumba kuba’mba jiye mu mizhi ne mu mapunzha a pepi, bakamone pa kulaala ne kajo, mambo kuno ku mpunzha ko tuji kwalepa.”+ 13 Pakuba aye wibambijile’mba: “Bapai kajo baje.”+ Abo bamwambijile’mba: “Atweba tujitu na bashinkwa batanu ne masabi abiji, kana atweba bene tuye na kupota kajo ka kupa bano bantu bonse.” 14 Kabiji bonse bajinga nobe banabalume 5,000. Bino waambijile baana banji ba bwanga amba: “Bekajikai mu bilumbiji bya bantu 50.” 15 Ne abo baubijile monkamo ne kwibekajika bonse panshi. 16 Byo atolele bashinkwa batanu ne masabi abiji, watajile mwiulu ne kulomba. Kepo ebatebawile ne kwibapana ku baana banji ba bwanga kuba’mba bebapane ku jibumba. 17 Onkao mambo, bonse bajiile ne kwikuta, kabiji batolawile bibese byashajilepo byayujile mu bitumbe 12.+
18 Palutwe kacheche, byo alombelenga kwa bunke bwanji, baana ba bwanga baishile ko aji, ne aye wibepwizhe’mba: “Nanchi mabumba amba’mba yami ñanyi?”+ 19 Abo bamukumbwile’mba: “Yoano Mubatizhi, bakwabo bamba’mba Elaija, bakwabo nabo bamba’mba umo wa mu bangauzhi ba kala ye wasanguka.”+ 20 Kepo aye ebepwizhe’mba: “Nga anweba muntela’mba yami ñanyi?” Petelo wamukumbwile’mba: “Kilishitu wa Lesa.”+ 21 Ponkapo wibambijile kyakosa kuba’mba kechi bafwainwa kubuulapo muntu nangwa umo pa kino ne,+ 22 bino waambile’mba: “Mwana muntu wafwainwa kupita mu bya malwa byavula ne kumukana ku bakulumpe ne ku bañanga bakatampe ne ku banembeshi ne kumwipaya,+ kabiji pa juba ja busatu bakamusangula.”+
23 Kabiji waambijile bonse amba: “Umvwe muntu ukeba kundondela amiwa, ekane mwine+ ne kusenda kichi* kyanji kya lumanamo pa juba pa juba kabiji andondelenga.+ 24 Mambo yense ukeba kupulusha bumi* bwanji ukebwela, pakuba yense wela bumi* bwanji na mambo a amiwa ukebupulusha.+ 25 Kine, muntu ukamwenamo ka inge watambula ntanda yonse, bino witaya aye mwine nangwa waela bintu byonse byo aji nabyo?+ 26 Mambo muntu yense umvwa bumvu na mambo a amiwa ne na mambo a byambo byami, ne Mwana muntu naye ukamumvwina bumvu kimye kyo akeya mu lukumo lwanji ne lwa Shanji ne lwa bamalaika bazhila.+ 27 Kine nemwambila namba, mwi anweba baimana pano, bamo kechi bakafwa ne, poso patanshi bakamone Bufumu bwa Lesa.”+
28 Byo papichile moba atanu na asatu saka aamba kala bino byambo, wasendele Petelo, Yoano ne Yakoba ne kukanjila nabo pa mutumba na kulomba.+ 29 Byo alombelenga, kilungi kyanji kyaalukile ne kivwalo kyanji kyatokeletu too kabiji kyabekelenga. 30 Kabiji ponkapo banabalume babiji besambilenga nanji; bajinga ba Mosesa ne Elaija. 31 Bano bamwekele mu lukumo ne kutendeka kwisamba nanji pa mambo a kufumapo kwanji, ko ajinga pepi kufikizha ku Yelusalema.+ 32 Petelo ne bo ajinga nabo bakunukilenga, bino byo babuukile bamwene lukumo lwanji+ ne banabalume babiji saka baimana nanji. 33 Bano byo baabenenga nanji, Petelo waambijile Yesu amba: “Mufunjishi, kituwamina kwikala ponka pano. Onkao mambo, twayai tupope matente asatu, imo yenu, ikwabo ya kwa Mosesa ne ikwabo ya kwa Elaija.” Aye kechi wayukile kyo aambilenga ne. 34 Byo akyaambilenga bino bintu, jikumbi jamwekele kabiji jibavwetele. Byo batwelele mu jikumbi, baubile bingi moyo. 35 Kepo jiwi+ jafumine mu jikumbi amba: “Uno ye Mwanami, ye nasala.+ Mumvwinai.”+ 36 Jiwi byo jaambilenga, Yesu washajiletu bunke. Bino, abo bazhindaminetu kabiji kechi babuujilepo muntu nangwa umo mu oa moba bintu byo bamwene ne.+
37 Juba jalondejilepo, byo bakunkulukile kufuma ku mutumba, jibumba jikatampe jamutundaijile.+ 38 Ponkapo muntu umo mu jibumba wabijikile’mba: “Mufunjishi, nemusashijilapo namba mumone mwanami wa mulume, mambo ye yenkatu ye nji nanji.+ 39 Kabiji ndemona umukwata ne kubijika, kumutaya panshi ne kumuvulañanya, ufumya ne kapofu ku kanwa, kabiji ukatazha bingi pa kulupukamo mwi aye inge wamukozha. 40 Naji kwambila baana benu ba bwanga namba bamupangemo, bino abo baji kukankalwa.” 41 Yesu waambile’mba: “Anweba kisemi kyabula lwitabilo kabiji kyabula koloka,+ bimye binga byo nkekala nenu ne kwimulekelako mambo? Muletai mwanenu kuno.”+ 42 Bino Yesu byo afwenyenyenga kwipi kwi aye, ndemona wamutayile panshi ne kumuvulañanya. Nangwa byonkabyo, Yesu wamukajipijile uno mupashi watama ne kubuka uno kalombwana kabiji wamupaine kwi shanji. 43 Bonse bakuminye bingi pa mambo a bulume bukatampe bwa Lesa.
Byo bakikuminyenga pa bino bintu byonse byo aubilenga, waambijile baana banji ba bwanga amba: 44 “Telekeshai ne kuvuluka bino byambo, mambo Mwana muntu basakumusolola ne kumupana mu maboko a bantu.”+ 45 Bino abo kechi bakwatakenye byo aambilenga ne. Mambo bebifile kwi abo kuba’mba babule kwibikwatakanya, kabiji bachiine kumwipuzha pa mambo a bino byambo.
46 Kepo batendekele kwipachika pa wajinga mukulumpe mwi abo.+ 47 Yesu byo ayukile byajinga mu michima yabo, waichile mwana mucheche ne kumwimika ko ajinga, 48 ne kwibambila’mba: “Yense utambwila uno mwana mucheche mu jizhina jami, untambwila ne amiwa; kabiji yense untambwila amiwa utambwila ne yewa wantumine.+ Mambo yense wipelula mwine mwi anweba ye mukulumpe.”+
49 Yoano waambile’mba: “Mufunjishi, twamwene muntu umo wapangilenga bandemona mu jizhina jenu, kabiji twaesekele kumukanya, mambo kechi wajinga wa mwi atweba ne.”+ 50 Bino Yesu wamwambijile’mba: “Kange mumukanye ne, mambo yense ubula kwimulengulula uji ku lubaji lwenu.”
51 Moba byo afwenyenye pepi* kuba’mba bamutwale mwiulu,+ aye wakebeshetu kuya ku Yelusalema. 52 Onkao mambo, watumine baluwe kutangilako. Kabiji bayile ne kukatwela mu muzhi wa bena Samaliya kuba’mba bamunengezhezhe mwa kufikila. 53 Bino kechi bamutambwijile ne,+ mambo aye wakebeshetu* kuya ku Yelusalema. 54 Baana banji ba bwanga ba Yakoba ne Yoano+ byo bamwene kino, bamwambijile’mba: “Nkambo, nanchi mubena kukeba’mba twambile mujilo afume mwiulu ebasoke nyi?”+ 55 Pakuba aye waalulukile ne kwibakajipila. 56 Onkao mambo, bayile ku muzhi mukwabo.
57 Byo bayilenga mu mukwakwa, muntu umo wamwambijile’mba: “Amiwa nsakwimulondelanga konse ko mubena kuya.” 58 Bino Yesu wamwambijile’mba: “Balubwala baji na mimbwa ne bañonyi nabo baji na binsa, pakuba Mwana muntu kechi uji ne na pa kushakamina mutwe ne.”+ 59 Kepo aambijile mukwabo amba: “Ndondelenga.” Uno mwanamulume waambile’mba: “Nkambo, patanshi nswishai ngye nkazhiike batata.”+ 60 Bino aye wamwambijile’mba: “Leka bafu+ bazhiike bafu babo bene, pakuba obewa yanga ukasapwile Bufumu bwa Lesa konse konse.”+ 61 Mukwabo naye wamwambijile’mba: “Nsakwimulondela, Nkambo, bino patanshi nswishai nkashajikepo ba mu nzubo yami.” 62 Yesu wamwambijile’mba: “Kafwako muntu ukwata kuboko kwanji ku pulao ne kutala ku bintu biji kunyuma+ wafwainwa Bufumu bwa Lesa ne.”+
10 Kepo Nkambo aichile bakwabo 70 ne kwibatuma babiji babiji+ kutangilako mu mizhi yonse ne mu mapunzha monse mo akebele kufika aye mwine. 2 Kabiji wibambijile’mba: “Mwingilo wa kunowa kine wabaya, pakuba ba mingilo bakepa. Onkao mambo, lombai Mwine mwina mwingilo wa kunowa kuba’mba atume ba mingilo mu mwingilo wanji wa kunowa.+ 3 Yainga! Umvwai! Mbena kwimutuma nobe mikooko mu misuka.+ 4 Kange musende kikwama kya mali nangwa mufuko wa kajo, nangwa makwabilo ne,+ kabiji kange mwimune* muntu nangwa umo mu jishinda ne. 5 Mu nzubo monse mo mukatwela, patanshi mukambe’mba: ‘Mutende ekale mu ino nzubo.’+ 6 Kabiji umvwe mulunda wa mutende mo aji, mutende wenu ukekala pe aye. Bino umvwe kafwamo, ukemubwelela anwe bene. 7 Onkao mambo, mukekale mu yonkayo nzubo,+ na kuja ne kutoma bintu byo bakanengezha,+ mambo wa mwingilo wafwainwa mfweto yanji.+ Kabiji kange mukobengatu lelo muji mu iye nzubo kesha mu ikwabo ne.
8 “Kabiji umvwe mwatwela mu muzhi ne bantu bemutambwila, mukaje bintu byo bakemupa 9 kabiji mukabuke bakolwa bajimo ne kwibabuula’mba: ‘Bufumu bwa Lesa bwafwenya pepi ne anweba.’+ 10 Bino umvwe mwatwela mu muzhi ne bantu bakana kwimutambwila, mukalupukemo ne kuya mu mikwakwa yanji ne kwamba’mba: 11 ‘Lukungu luji ku maulu etu lwafuma mu muzhi wenu, twilukunta kwikala kishiino ko muji.+ Nangwa byonkabyo, yukai kino amba, Bufumu bwa Lesa bwafwenya pepi.’ 12 Nemwambila namba, lukabisho lwa Sodoma lukakepa bingi mu joja juba kukila lwa yewo muzhi.+
13 “Malwa enu anweba muji mu Kolazeni! Malwa enu anweba muji mu Beteseda! Mambo aya mingilo ya kukumya yamwekele mwi anweba, umvwe yo yamwekele mu boba ba mu Tila ne Shidona, aba bantu inge balapijile kala ne kwinyinga bisapi bya majila ne kwipukula mu buto.+ 14 Byonkabyo, lukabisho lwa ba mu Tila ne ba mu Shidona lukakepa bingi mu kimye kya kije kukila lwenu. 15 Ne anweba ba mu Kapenama nanchi muketumbijika kufika mwiulu nyi? Bakemutwala mu Kilende!*
16 “Yense wimumvwa, waumvwa ne amiwa.+ Yense wimulengulula anweba, undengulula ne amiwa. Kabiji awa undengulula, ulengulula ne yewa wantumine.”+
17 Kepo aba 70 babwelele na lusekelo ne kwamba’mba: “Nkambo, ne bandemona babena kwitukookela na mambo a kwingijisha jizhina jenu.”+ 18 Ponkapo wibambijile’mba: “Namona Satana wapona kala+ mwiulu nobe kubesha kwa mvula. 19 Nemupa luusa lwa kunyanta pa miloolo ne tuminye, ne pa bulume bonse bwa mulwanyi+ kabiji kafwako kintu nangwa kimo kikemukozha ne. 20 Nangwa byonkabyo, kange musekele na mambo a kuba’mba mipashi ibena kwimukookela ne, bino sekelai mambo mazhina enu anembwa mwiulu.”+ 21 Pa kyonkakya kimye, wasekejile bingi mu mupashi wazhila ne kwamba’mba: “Nemutota patoka anweba Tata, Nkambo wa mwiulu ne ntanda, mambo mwafya bino bintu ku ba maana ne ku ba milangwe+ ne kwibisolola ku baana ba bacheche. Kine anweba Tata, mambo bino byo byo mwakebelenga.+ 22 Batata bampa bintu byonse, kabiji kafwako wayuka Mwana ne, poso abo bene Batata, kafwako wayuka Batata ne, poso yenka Mwana+ ne yense Mwana ye akeba kumusolwelabo.”+
23 Kabiji aye waalulukijile ku baana ba bwanga ne kwibambila ku mbaji amba: “Bo ba lusekelo aba bamona bintu byo mubena kumona.+ 24 Mambo nemwambila namba, bangauzhi ne bamfumu bavula bakebelenga kumona bintu byo mubena kumona, pano bino, kechi bebimwene ne,+ ne kumvwa bintu byo mubena kumvwa, bino kechi bebyumvwine ne.”
25 Muntu umo wayukile bingi Mizhilo, waimene’mba amweseke kabiji wamushikishe’mba: “Mufunjishi, nafwainwa kuba byepi pa kuba’mba nkekale na bumi bwa myaka?”+ 26 Aye wamukumbwile’mba: “Ñanyi bintu byanembwa mu Mizhilo? Utangamo amba ka?” 27 Aye wakumbwile’mba: “‘Wafwainwa kutemwa Yehoba* Lesa wobe na muchima wobe yense, ne na mweo* wobe yense, ne na bulume bobe bonse, ne na maana obe onse’+ ne ‘kutemwa mukwenu byonka byo witemwa obe mwine.’”+ 28 Aye wamwambijile’mba: “Wakumbula bingi bulongo; twajijila kuba byonkabyo kabiji ukekala na bumi.”+
29 Bino byo akebele kwimwesha’mba waoloka,+ uno muntu washikishe Yesu amba: “Nanchi mukwetu ye ñanyi?” 30 Yesu wamukumbwile’mba: “Muntu umo wafuminenga ku Yelusalema kuya ku Yeliko kabiji bamukwachile ku tupondo ne kumuvuula, kumupuma ne kumusha saka apungila. 31 Ponkapo ñanga waishilenga mu jonkaja jishinda, bino byo amumwenetu, wamusezhezhe. 32 Kabiji mwina Levi naye byo afikile pa ino mpunzha ne kumumona, wamusezhezhe. 33 Bino mwina Samaliya+ umo wapichilenga mu jino jishinda wafikile pe aye, kabiji byo amumwene, wamubijile lusa. 34 Onkao mambo, wafikile ponka ne kumupomba pa bilonda byanji, waichilapo ne manyi ne binyu. Kepo amubikile pa nyama wanji ne kumuleta ku nzubo ya benyi na kumulama. 35 Juba jalondejilepo, washikwile mandenali* abiji ne kupa mwina nzubo ne kumwambila’mba: ‘Mumulame, kabiji byonse byo mukengijisha pe aye kununga pa ano, nkeya kwimupa pa kubwela.’ 36 Pa bano bonse basatu, wepi ye wamona’mba ye wajinga mukwabo+ wa yewa muntu ye bakwachile ku tupondo?” 37 Aye wakumbwile’mba: “Yenkawa wamubijile lusa.”+ Kepo Yesu amwambijile’mba: “Yanga ukobenga byonkabyo.”+
38 Kabiji byo bayilenga, watwelele mu muzhi umo. Mu uno muzhi bamutambwijile mu nzubo ku mwanamukazhi umo wa jizhina ja Mata.+ 39 Uno mwanamukazhi wajinga ne Maliya nkasanji, yenka waikele ku maulu a Nkambo saka ateleka ku byo aambilenga.* 40 Pakuba Mata wapayankene bingi na mingilo yavula. Onkao mambo, waishile kwi aye ne kwamba’mba: “Nkambo, nanchi kechi mwatako muchima nkasami byo andekatu na kwingila mingilo bunke nenyi? Mwambilai eye ankwasheko.” 41 Nkambo wamukumbwile’mba: “Mata, Mata obewa wabambisha muchima ne kutabakana na bintu byavula. 42 Bintutu bicheche byo bibena kukebewa, nangwatu kintu kimo. Aye Maliya wasala kintu kyawama+ kabiji kechi bakamwangatakyo ne.”
11 Kabiji wajinga ku mpunzha imo na kulomba, byo apwishishe, mwananji wa bwanga umo wamwambijile’mba: “Nkambo, tufunjishai bya kulomba, byonkatu Yoano byo afunjishe baana banji ba bwanga.”
2 Onkao mambo, wibambijile’mba: “Pa kulomba, saka mwamba’mba: ‘Tata, jizhina jenu jizhile.+ Bufumu bwenu bufike.+ 3 Tupai kajo* ka pa juba pa juba monka mwayila kukajilwa kwetu kwa pa juba pa juba.+ 4 Kabiji mwitulekeleko mambo etu,+ mambo ne atweba tulekelako bonse betulenga mambo;*+ kabiji tukwashai tubule kuponena mu lweseko.’”+
5 Kabiji wibambijile’mba: “Twambe’mba mwi anweba umo uji na mulunda nanji kabiji byo aya kwi aye pakachi ka bufuku wamwambila’mba, ‘Mbai, mpepo bashinkwa basatu, 6 mambo mulunda nami mukwabo po po aiyatu kufuma pa lwendo kabiji mfwabyo bya kumupa.’ 7 Bino mulunda nanji uji mu nzubo wamukumbula’mba: ‘Kunkatazhanga ne. Nashinka kala kinzhilo ne baana bami balaala. Kechi nakonsha kubuuka ne kukupa kintu ne.’ 8 Nemwambila namba, nangwa kya kuba kechi ukabuuka ne kumupa kintu na mambo a kuba mulunda nanji ne, bino na mambo a lupata lwanji+ ukabuuka ne kumupa kyonse kyo abena kukeba. 9 Byonkabyo, nemwambila namba, Lombainga,+ bakemupa; kebainga, mukekitaana; konkonshainga, bakemushinkwilako.+ 10 Mambo yense ulomba utambula,+ ne yense ukeba wikitaana, ne yense ukonkonsha bamushinkwilako. 11 Ñanyi shetu mwi anweba, uba umvwe mwananji wamulomba jisabi, wamupa muloolo mu kifulo kya jisabi?+ 12 Nangwa umvwe wamulomba jike, wamupa kaminye? 13 Onkao mambo, nangwa kya kuba mwi babi, mwayuka kupana byawama ku baana benu, ko kuba’mba Shenu wa mwiulu ukakilapo kupana mupashi wazhila ku boba bamulomba!”+
14 Palutwe kacheche, wapangile ndemona walengejile muntu kwikala kamaama.+ Ndemona byo alupukilemo, uno muntu wajinga kamaama watendekele kwamba, ne mabumba akuminye bingi.+ 15 Bino bamo baambile’mba: “Upanga bandemona na bulume bwa kwa Belezebuba* mukulumpe wa bandemona.”+ 16 Kabiji bakwabo batendekele kumweseka’mba ebamweshepo kiyukilo+ kufuma mwiulu. 17 Byo ayukile milanguluko yabo,+ wibambijile’mba: “Bufumu bwakonsha konaika umvwe bene benabo bealukamo, kabiji nzubo yonaika umvwe bene mulwabo bealukamo. 18 Byonkabyo, umvwe Satana wialukilamo mwine, bufumu bwanji bukakosa byepi? Mambo anweba mwamba’mba mpanga bandemona na bulume bwa kwa Belezebuba. 19 Umvwe mpanga bandemona na bulume bwa kwa Belezebuba, nga baana benu bapanga bandemona na bulume bwa kwa ñanyi? O ene mambo, o bakemuzhachishisha. 20 Bino umvwe mpanga bandemona na munwe wa Lesa,+ ko kuba’mba Bufumu bwa Lesa bwaiya kwi anweba kwa kubula kuyuka.+ 21 Umvwe kilobo winengezha bulongo, walama kipango kyanji, bintu byanji bizhikijilwa. 22 Bino umvwe muntu wamukila bulume waiya kwi aye ne kumushinda, uno muntu wangata bilwilo byonse bya kilobo byo aketekejilemo, ne kwabanya bintu byo a mwangata. 23 Yense wabula ku lubaji lwami ye mulwanyi wami, ne yense ubula kukonkanya pamo ne amiwa upalañanya.+
24 “Umvwe mupashi watama walupuka mu muntu, upitañana mu bisanzangala na kukeba pa kukokolokela, kabiji umvwe wabula kwipataana, wamba’mba, ‘Nsakubwela mu nzubo yami mo nafumine.’+ 25 Kabiji byo afika utaana nzubo beipyanga ne kwiiwamisha. 26 Kepo aya na kukechilapo mipashi ikwabo itanu na ibiji yakilamo kutama, kabiji itwela ne kwikala monka. Onkao mambo, uno muntu utaminako kukila byo ajinga kala.”
27 Byo akyambilenga bino bintu, mwanamukazhi umo mu jibumba wamubijikile’mba: “Jatokwa jivumo mo waimichilwe ne mabele o waaminweko!”+ 28 Bino aye waambile’mba: “Batokwa ke boba bomvwa mambo a Lesa ne kwialama!”+
29 Mabumba byo akonkenenga, wibambijile’mba: “Kino kisemi ke kisemi kyatama; kikeba kiyukilo, bino kafwako kiyukilo kya kwikimwesha ne, poso kiyukilo kya kwa Yona.+ 30 Byonkatu Yona+ byo aikele kiyukilo ku bena Ninevwa, ne Mwana muntu naye byo byo akekala ku kino kisemi. 31 Mfumu wa mukazhi wa ku kabeta ka ku bulenge+ ukasangulwa pamo na bantu ba mu kino kisemi mu juba ja kije kabiji ukamwesha’mba bano bantu bazhatwa, mambo aye wafumine kwapela ntanda kwiya na kumvwa maana a kwa Solomone. Bino muntu wakila Solomone uji ponka pano.+ 32 Bena Ninevwa bakasangulwa mu kimye kya kije pamo na kino kisemi kabiji bakamwesha’mba kyazhatwa, mambo abo balapijile byo ebasapwijile Yona.+ Bino muntu wakila Yona uji ponka pano. 33 Kafwako muntu uba inge waambula lampi wamubika kwafyamika nangwa munshi ya ntumbe* ne, bino umubika pa kya kutulapo lampi+ pa kuba’mba aba babena kutwelamo bamone kyeya. 34 Lampi wa mubiji jo jiso jenu. Byonkabyo, umvwe jiso jenu jazanzatu* pa kintu kimo, ne mubiji wenu yense utoka;* pakuba inge jiso jenu jiji na lwiso,* ne mubiji wenu ufiita.+ 35 Jimukai kuchina’mba kyeya kiji mwi anweba kyakekala ke mfishi. 36 Onkao mambo, umvwe mubiji wenu yense waikala watoka kwa kubula mfishi, ukatokatu too byonkatu lampi byo emupa kyeya.”
37 Byo apwishishe kwamba bino, Mufaliseo umo wamwambijile’mba aje nanji. Ne aye watwelele ne kwikala ku tebulu. 38 Bino uno Mufaliseo wakuminye bingi pa kumona’mba kechi waowele* ku maboko pa kuja ne.+ 39 Bino Nkambo wamwambijile’mba: “Anweba Bafaliseo, movwa pangye ya katomeno ne nsanyi, bino mukachi kenu mwayula lwiso ne bubi.+ 40 Anweba bilubi! Nanchi aye walengele pangye kechi walengele ne mukachi nenyi? 41 Onkao mambo, panainga bya bupe bya lusa* biji mu michima yenu ne bintu byonse bikekala byatoka kwi anweba. 42 Bino malwa enu anweba Bafaliseo, mambo mupana bya bujikumi bya minti ne anisi ne bishu bikwabo,+ bino bunchibamambo bwaoloka ne kutemwa Lesa, anweba mwibilengulula! Bemukambizhe kuba bino bintu, bino kechi kulengulula bololoke, lusa ne bukishinka ne.+ 43 Malwa enu anweba Bafaliseo, mambo mwatemwa bingi kwikala pa bipona bya kulutwe* mu mashinagoga kabiji mukeba bingi kwimwimuna mu bisankanyi!+ 44 Malwa enu, mambo muji nobe bilende* bibula kumweka,*+ ne bantu bapitapo kwa kubula kuyuka!”
45 Muntu umo wayukile Mizhilo wamukumbwile’mba: “Mufunjishi, pa kwamba bino bintu, mubena kwitunena mwenga ne atweba.” 46 Aye waambile’mba: “Malwa enu ne anweba mwayuka Mizhilo, mambo mutwika bantu bisendwa byakatazha kusenda, bino anweba kechi mukwatako nangwa na munwe wenu umo ku bisendwa ne!+
47 “Malwa enu, mambo mushimika bilende* bya bangauzhi, bino bashakulu benu bo bebepayile!+ 48 Kine mwi bakamonyi ba bintu byaubile bashakulu benu, kabiji mwaitabizhe kino, mambo bano bo baipayile bangauzhi,+ pakuba anweba mubena kushimika bilende byabo. 49 O ene mambo, maana a Lesa o aambijile’mba: ‘Nkebatumina bangauzhi ne batumwa, kabiji bakepaya ne kumanyikapo bamo, 50 pa kuba’mba kino kisemi bakekizhachishe na mambo a mashi a bangauzhi bonse bo baipayile kufumatu ku ntendekelo ya pano pa ntanda,+ 51 kutendekelatu ku mashi a kwa Abela+ kufika ne ku mashi a kwa Zekaliya, ye baipayijile pakachi ka kya kusokelapo bitapisho ne nzubo ya Lesa.’+ Nemwambila namba kino kisemi bakekizhachisha.
52 “Malwa enu anweba mwayuka Mizhilo, mambo mwashinkila bantu bibelo bya kuyuka Lesa. Anwe bene kechi mwatwelelemo ne, kabiji mwibakanya ne bonse bakeba kutwelamo!”+
53 Onkao mambo, byo alupukilemo momwa, banembeshi ne Bafaliseo bamukatezhenga bingi ne kumwipuzha mepuzho akwabo avula, 54 kukeba mwa kumutaaina na mambo mu ñambilo yanji.+
12 Pa kikye kimye, jibumba ja biumbi bya bantu byo jakonkene pamo kya kuba kebenyantaule abo bene, patanshi waambijile baana banji ba bwanga amba: “Jimukai na mbizho ya Bafaliseo, ko kuba’mba bukamfutumfutu.+ 2 Bino kafwako kintu kyo bafya pa nkonkoso kikabula kusololwa ne, kabiji kafwako kyafyamika kikabula kuyukanyikwa ne.+ 3 Onkao mambo, kintu kyonse kyo mukamba mu mfishi kikomvwanyika patoka, kabiji akya kyo mukanongota mu bibamba bakekisapwila ku bantu bonse. 4 Kabiji nemwambila anweba balunda nami+ namba, kange muchine aba bepaya mubiji ne, kabiji inge bauba kino kafwako kintu kikwabo kyo boba ne.+ 5 Bino nsakwimubuula ye mwafwainwa kuchina: Chinainga yewa uba inge waipayañana uji na luusa lwa kutaya mu Ngehena.*+ Kine nemwambila namba, uno ye ye mwafwainwa kuchinanga.+ 6 Nanchi bwalula butanu kechi bupotwa na tumali* tubiji nenyi? Pakuba kafwako nangwa kamo kabula kuyukanyikwa* kwi Lesa ne.+ 7 Nangwatu nsuki ya ku mitwe yenu beibala yonse.+ Kwakamwa ne; mambo anweba mwanema kukila bisamba bya bwalula.+
8 “Nemwambila namba, yense ungitaba pa meso a bantu,+ ne Mwana muntu naye ukamwitaba pa meso a bamalaika ba Lesa.+ 9 Pakuba awa unkana pa meso a bantu, bakamukana pa meso a bamalaika ba Lesa.+ 10 Kabiji yense unena Mwana muntu, mambo anji akalekelwa, pakuba awa wambila mwenga mupashi wazhila, mambo anji kechi akalekelwa ne.+ 11 Byo bakemufikizha na kwimutotolwesha pa mvula bantu,* ku biloolo bya mu kafulumende ne ku bakulumpe, kange mukabambishe michima na mambo a mo mukambila nangwa byo mukamba mu kwipokolola ne,+ 12 mambo mupashi wazhila ukemufunjisha bintu byo mukamba pa kyonkakya kimye.”+
13 Kepo umo mu jibumba amwambijile’mba: “Mufunjishi, ambilai mulongo wami twabane nanji bya buswanyi.” 14 Aye wamwipwizhe’mba: “Obewa mukwetu, ñanyi wantongwele kwikala mutonyi nangwa wa kwimwabanya bipe anweba babiji?” 15 Kepo ebambijile’mba: “Labainga ne kuchinuzhuka lwiso lonse,+ mambo muntu nangwatu ekale na bintu byavula, bintu byo aji nabyo kechi byo bimulengela kwikala na bumi ne.”+ 16 Ponkapo wibelele kishimpi amba: “Mu bujimi bwa munonshi umo mwafumine kajo kavula. 17 Onkao mambo, walangulukile’mba, ‘Pano byo nabula pa kulonga kajo kami, nsakuba byepi?’ 18 Kepo aambile’mba, ‘Nsakuba kino:+ Nsakushimukulula matala ami ne kushimika akatampe, kabiji nkalongamo kajo kami konse ne bintu byami byonse, 19 kabiji nkamba namba: “Nji na bintu byavula byawama bya kwingijisha pa myaka yavula; nsakukokolokangatu, na kuja, ne kutoma ne kwiyowa.”’ 20 Bino Lesa wamwambijile’mba, ‘Obewa kilubi, buno bonka bufuku babena kukeba bumi* bobe. Pano nga abya byo walongele mu matala bikekala bya kwa ñanyi?’+ 21 Onkao mambo, byo biji ne muntu wibikila nsabo aye mwine bino saka abula kwikala nonshi kwi Lesa.”+
22 Kepo aambijile baana banji ba bwanga amba: “O ene mambo o nemwambila namba, kilekai kubambisha michima pa bwikalo* bwenu na byo mukaja nangwa na byo mukavwala.+ 23 Mambo bumi* bwanema kukila kajo, ne mubiji wanema kukila bya kuvwala. 24 Langulukai pa bikwangala: Abyo kechi bikusa nkunwa nangwa kunowa ne; kabiji kechi biji na matala ne; bino Lesa wibijiisha.+ Nanchi anweba kechi mwanema kukila bañonyi nenyi?+ 25 Ñanyi mwi anweba pa kubambisha muchima wakonsha kunungako kyubichi* umo ku bumi bwanji? 26 Umvwe kechi mwakonsha kuba kino kintu kicheche ne, pano mambo ka o mubambishisha michima pa bintu bikwabo?+ 27 Langulukai pa maluba byo akoma: Kechi engila mwingilo nangwa kwisonena kivwalo ne; pakuba amiwa nemwambila namba nangwatu Solomone mu lukumo lwanji lonse kechi wavwajile pamo nobe maluba ne.+ 28 Inge Lesa wiivwika byonkabye nsono ya mungye, ikalatu moba acheche kabiji beisoka na mujilo, ko kuba’mba aye ukemuvwika anweba baji na kalwitabilo kacheche! 29 Onkao mambo, kilekai kubambisha michima na byo mukaja, na byo mukatoma, kabiji kilekai kukizhamo kwakamwa;+ 30 mambo bino byonse byo bintu bikebesha bantu ba mu ntanda, pakuba Shenu wayuka’mba mwibikeba bino bintu.+ 31 Bino twajijilai na kukeba Bufumu bwanji ne bino bintu byonse bikemubikilwapo.+
32 “Kwakamwa ne, anweba kajitanga kacheche,+ mambo Shenu wimutongwela kwimupa Bufumu.+ 33 Poteshai bipe byo muji nabyo ne kupana bya bupe bya lusa.*+ Ilengelai mafukuta a mali abula konaika, ne nsabo ibula kupwa mwiulu,+ bangivi mo babula kutwela ne tunzumbulu mo tubula konauna. 34 Mambo konka kuji nsabo yenu, ne michima yenu nayo ko ko ikekala.
35 “Vwalai ne kwinengezhezha* jimo+ ne kwambula malampi enu,+ 36 kabiji mwikale nobe banabalume babena kupembelela nkambo yabo+ kufuma ku masongola,+ pa kuba’mba inge wafika ne kukonkonsha, ponkapo bamushinkwileko. 37 Batokwa aba bakalume pa kwiya nkambo yabo bo akataana saka balaba! Kine nemwambila namba, ukavwala* pa kuba’mba engile ne kwikazha bonse ku tebulu, ne kwiya na kwibapa kajo. 38 Kabiji umvwe wafika pa kilo* kya bubiji nangwa kya busatu,* wibataana saka balaba, batokwa! 39 Bino yukai kino amba umvwe mwina nzubo wayukile kimye kyaishijilemo ngivi, inge walabilenga ne kukenkenta kabiji inge kechi walekele ngivi watwela mu nzubo yanji ne.+ 40 Ne anweba inengezhezhai jimo, mambo Mwana muntu ukeya pa kimye kyo mwabula kuketekela.”+
41 Kepo Petelo amwipwizhe’mba: “Nkambo, nanchi mubena kwambilatu atweba kino kishimpi nyi, inyi ne bantu bonse?” 42 Nkambo waambile’mba: “Ñanyi kalama* wa kishinka kabiji wa maana, nkambo yanji ye akatongola kwikala mukulumpe wa jibumba ja ba mingilo* banji kuba’mba ebanengezhezhenga kajo kabo kawaina pa kimye kyafwainwa?+ 43 Ye wa lusekelo awa kalume umvwe nkambo yanji pa kwiya wamutaana na kuba bino! 44 Kine nemwambila namba, ukamutongola kwikala wa kutala pa bintu byanji byonse. 45 Bino umvwe awa kalume watendeka kwamba mu muchima wanji amba, ‘Nkambo yami wabanda kwiya,’ kabiji watendeka kupuma bakalume bakwabo ba balume ne ba bakazhi ne kuja ne kutoma ne kupendwa,+ 46 nkambo wa yewa kalume ukeya pa juba jo abula kuketekela ne pa kimye kyo abula kuyuka, kabiji ukamumanyika bingi ne kumutaya mu bantu babula bukishinka. 47 Kabiji awa kalume wakwatakenye kyaswa muchima wa nkambo yanji, bino wabujile kwinengezha nangwa kwingila kyo bamwambijile,* bakamupuma bipumo byavula.+ 48 Bino awa wabujile kukwatakanya ne kuba bintu bya kufwainwa kumupuminapo bipumo, bakamupumatu bicheche. Kine muntu yense ye bapele byavula, bakamukebela byavula, kabiji yense ye batongwele kulama bintu byavula, naye bakamukebela byakilamo kuvula.+
49 “Naishile na kwambula mujilo pano pa ntanda, kabiji inge bamwambula kala, ñanyi kintu kikwabo kyo nsakukeba? 50 Kine kuji lubatizhilo lo nafwainwa kubatizhiwa, kabiji muchima ubena kunkatazha bingi poso lukapite!+ 51 Nanchi mulanguluka’mba naishile kuleta mutende pano pa ntanda nyi? Ine, nemwambila namba, kechi mutende ne, kana mabano.+ 52 Mambo kufumatu luno mu nzubo imo mukekala bantu batanu baabenamo, basatu bakalukilamo babiji ne babiji nabo bakalukilamo basatu. 53 Bakabenamo, shanji ukalukilamo mwananji wa mulume, mwana wa mulume naye ukalukilamo shanji, inanji ukalukilamo mwananji wa mukazhi, ne mwana wa mukazhi ukalukilamo inanji, bako ba bakazhi bakalukilamo mulokazhi wabo, ne mulokazhi ukalukilamo bako banji ba bakazhi.”+
54 Kepo aambijile mabumba amba: “Umvwe mwamona jikumbi ku muzhika ponkapo mwamba’mba, ‘Mvula mukatampe usakunoka,’ kabiji kikala byonkabyo. 55 Kabiji umvwe mwamona luvula ubena kupupa kufuma ku kabeta ka ku bulenge, mwamba’mba, ‘Kusakuba kyuya,’ kabiji kikala byonkabyo. 56 Anweba bakamfutumfutu, mwayuka kulumbulula bimweka ntanda ne jiulu, pano mambo ka o mukankelwa kuyuka mwatala bibena kumweka pa kino kimye?+ 57 Mambo ka o mubujila anwe bene kuyuka kintu kyaoloka? 58 Umvwe ubena kuya ku mutonyi na ye uji nanji na mambo, esekesha na ngovu kupwisha oo mambo byo ukiji nanji mu jishinda, kuba’mba abule kukutwala ku mutonyi, ne mutonyi naye wakakutwala ku kapaso, ne kapaso naye wakakutaya mu kaleya.+ 59 Nakwambila namba, kine kechi ukalupukamo ne, poso ukapane mali* onse.”
13 Pa kyokya kimye, bamo bajingapo bamubuujile pa mambo a bena Ngalilea Pilato bo avwangakenye mashi abo na bitapisho byabo. 2 Aye wibashikishe’mba: “Nanchi mubena kulanguluka’mba aba bena Ngalilea batamine kukila bakwabo bonse bena Ngalilea na mambo a kuba bamanamine na bino bintu nyi? 3 Ine, amiwa nemwambila namba; umvwe mwabula kulapila, ne anweba bakemonauna.+ 4 Nangwa aba bantu 18 kyamba kya mu Shiloma bo kyaponejile ne kwibepaya, nanchi mwalanguluka’mba batamine kukila bantu bakwabo bonse bekala mu Yelusalema nyi? 5 Ine, amiwa nemwambila namba; umvwe mwabula kulapila, ne anweba bakemonauna byonkatu byo bebonawine.”
6 Kepo ebelele kino kishimpi amba: “Muntu umo wabyajile kichi kya mukuyu mu bujimi bwanji bwa miñanzañanza, kabiji wayileko’mba amone kana usakutaanako bipangwa, bino kechi wibitaaineko ne.+ 7 Kepo aambijile uwamisha miñanzañanza amba, ‘Ke myaka isatu yo naiyako na kukeba bipangwa ku kino kichi kya mukuyu, bino kechi nebitaanako ne. Kitemepo! Mambo ka o kibena konawinatu mushiji?’ 8 Aye wamukumbwile’mba, ‘Nkambo, akikilekai ne uno mwaka, nkikapoye kunsa kunsa nkabikeko ne mbolezha. 9 Umvwe kikapange bipangwa kulutwe, kikawama, bino umvwe ne kupanga ne, mukekiteme.’”+
10 Kabiji wafunjishenga mu nshinagoga imo pa juba ja Sabado. 11 Monkamwa, mwajinga mwanamukazhi umo wajinga na mupashi wamulengejile kukolwa* pa myaka 18, wakonkomenetu kabiji kechi wainukanga ne. 12 Yesu byo amumwene, wamwichile ne kumwambila’mba: “Obewa mwanamukazhi, kikola kyobe kyapwa.”+ 13 Kabiji wamutentekele maboko anji, ne aye ponkapotu waolokele kabiji watatwile kutumbijika Lesa. 14 Bino mukulumpe wa nshinagoga byo azhingijile na mambo a kuba Yesu wabukile muntu pa juba ja Sabado, waambijile jibumba amba: “Moba atanu na jimo o a kwingijilamo mingilo;+ onkao mambo, mwafwainwa kwiya na kubukwa mu onka ano moba kechi pa juba ja Sabado ne.”+ 15 Nangwa byonkabyo, Nkambo wamukumbwile’mba: “Anweba bakamfutumfutu,+ ñanyi mwi anweba ubula kukasulula pa juba ja Sabado ñombe nangwa mbongolo wanji uji mu kipaka ne kumutwala na kutoma mema?+ 16 Nanchi uno mwanamukazhi, mwana wa kwa Abalahama ye bakashile kwi Satana pa myaka 18, kechi kyamufwainwa kumukasulula pa juba ja Sabado nenyi?” 17 Byo aambile bino byambo, balwanyi banji bonse baumvwine bumvu, pakuba jibumba jonse jasekejile bingi pa bintu byonse byawama byo aubile.+
18 Onkao mambo, wibambijile’mba: “Bufumu bwa Lesa bwaesakana na ñanyi kintu, kabiji nsakwibwesakanya ku ñanyi kintu? 19 Buji nobe luchacha wa masitate wabyajile muntu mu bujimi bwanji, kabiji wakomene ne kwikala kichi ne bañonyi baikelenga ku misampi yakyo.”+
20 Kabiji waambile jibiji amba: “Bufumu bwa Lesa nsakwibwesakanya ku ñanyi kintu? 21 Buji nobe mbizho mwanamukazhi yo atolele ne kwiivwangankanya na fulaulo wa bipimo* bikatampe bisatu, ne muvuba yense watutumukile.”+
22 Kabiji wapitañenenga mu mizhi yonse ikatampe ne icheche na kufunjisha saka aya ku Yelusalema. 23 Muntu umo wamushikishe’mba: “Nkambo, nanchi kya kine kuba’mba bantutu bacheche bo bakapuluka nyi?” Aye wibakumbwile’mba: 24 “Ibikishaiko pa kutwela pa kibelo kyakepa,+ mambo nemubuula namba bavula bakakeba kutwela, bino bakakankalwa. 25 Mwina nzubo inge waimana ne kushinka kinzhilo, anweba mukemana pangye na kukonkonsha ku kinzhilo amba, ‘Nkambo tushinkwilaiko.’+ Pakuba aye ukemwambila’mba: ‘Kechi nayuka ko mwafuma ne.’ 26 Kepo mukamba’mba, ‘Atweba twajanga ne kutoma mu kyenyi kyenu, kabiji mwitufunjishanga mu mikwakwa.’+ 27 Bino aye ukemwambila’mba, ‘Kechi nayuka ko mwafuma ne. Fumai papo, anweba muba byatama!’ 28 Akwa ko ko mukajila ne kushenka ku meno, byo mukamona Abalahama, Izaka, Yakoba ne bangauzhi bonse mu Bufumu bwa Lesa, anweba saka bemutaya pangye.+ 29 Kabiji bantu bakafuma ku musela, ku muzhika, ku kabeta ka bulenge ne ku kabeta ka ku buyeke, ne kwikala ku tebulu mu Bufumu bwa Lesa. 30 Kuji bapelako bakekala batanshi kabiji aba batanshi bakekala bapelako.”+
31 Pa kyonkakya kimye, Bafaliseo bamo baishile ne kumwambila’mba: “Fumako kuno uyenga, mambo Heloda ubena kukeba kukwipaya.” 32 Kabiji aye wibambijile’mba: “Yainga mukamubuule awa lubwala amba, ‘Amiwa mbena kupanga bandemona ne kubuka bantu lelo ne kesha, ne pa juba ja busatu po po nkapwisha.’ 33 Nangwa byonkabyo, nafwainwa kuya lelo, kesha ne keshaja, mambo ngauzhi kechi bafwainwa kumwipayila pangye ya Yelusalema ne.+ 34 Yelusalema, Yelusalema, obewa wipaya bangauzhi ne kwasa mabwe bo bakutumina!+ Nakebeshe bingi kukonkanya pamo baana bobe, byonka kyaje byo akonkenya pamo twana twanji mu byapi! Bino kechi wakebele kino ne.+ 35 Talai! Nzubo yenu beikana ne kwimushilayo.+ Nemwambila namba, kechi mukammona ne, poso mukambe’mba: ‘Watokwa awa wiya mu jizhina ja Yehoba!’”*+
14 Kimye kimo watwelele mu nzubo ya ntangi wa Bafaliseo pa juba ja Sabado na kuja kajo, kabiji bamutajilenga bingi. 2 Kabiji kwajinga muntu umo wajinga na butumbwevumo* wajinga kulutwe yanji. 3 Onkao mambo, Yesu waipwizhe aba bayuka Mizhilo ne Bafaliseo, amba: “Nanchi kijitu bulongo kubuka nangwa kubula kubuka muntu pa juba ja Sabado nyi?”+ 4 Bino abo bazhindaminetu. Ponkapo wakwachile uno muntu ne kumubuka ne kumwambila amba ayenga. 5 Kepo ebepwizhe’mba: “Ñanyi mwi anweba umvwe mwananji wa mulume nangwa ñombe waponena mu mushima+ ubula kumutuntulamo bukiji pa juba ja Sabado?”+ 6 Kabiji abo bakankelwe ne kya kwambapo pa kino kintu.
7 Kabiji benyi bo baichile wibelele kishimpi byo amwene saka besajila bene bipona bya buneme.+ Wibambijile’mba: 8 “Umvwe muntu wimwita ku kijiilo kya masongola, kange mwikale pa bipona bya buneme ne.+ Mambo kampe muntu wimukila naye bamwita. 9 Kabiji awa wimwichile anweba bonse babiji ukeya ne kwimwambila’mba, ‘Fumaipo pekale babo.’ Ne anweba kikemulenga bumvu pa kutuntulukila pa kipona kyabula kya buneme. 10 Bino umvwe bemwita, ikalai pa kipona kyabula kya buneme, kuba’mba umvwe wimwichile waiya, ukemwambila’mba, ‘Obewa mulunda nami, iya wikale pa kino kya buneme.’ Ne anweba mukanema ku bakwenu bonse baiya.+ 11 Mambo yense witumbijika aye mwine bakamupelula, pakuba yense wipelula mwine bakamutumbijika.”+
12 Kabiji waambijile ne yewa wamwichile’mba: “Umvwe wanengezha kajo ka mute nangwa ka mabanga, kange wite balunda nobe, nangwa bakolojobe nangwa bankasobe ba balume nangwa balongo bobe nangwa banonshi bo wikala nabo kinkalankulo ne. Mambo kampe nabo kimye kimo bakonsha kukwitako, kabiji kino kyakonsha kwikala mfweto yobe. 13 Bino umvwe wanengezha kijiilo ita bayanji, basunkuta, balemana ne bampofu;+ 14 kabiji ukekala na lusekelo, mambo abo kafwako kyo bakakufweta ne. Mambo obewa bakakufweta mu kimye kikasanguka+ baoloka.”
15 Byo baumvwine bino bintu, mwenyi umo wamwambijile’mba: “Watokwa awa uja* mu Bufumu bwa Lesa.”
16 Yesu wamwambijile’mba: “Muntu umo wanengezhe kijiilo kikatampe kya mabanga,+ kabiji waichile bantu bavula. 17 Watumine kalume wanji pa kimye kya kijiilo kya mabanga kuya na kwita bo aichile amba, ‘Iyai, mambo byonse banengezha kala.’ 18 Bino bonse batendekele kukeba mashinda mwa kukaina.+ Mutanshi wamwambijile’mba, ‘Napota bujimi kabiji mbena kukeba kuya na kwibumona; mwane ndekelaiko mambo kechi nsakukonsha kwiyako ne.’ 19 Mukwabo naye waambile’mba, ‘Napota bañombe jikumi ba ku bikonkoji kabiji mbena kuya na kwibamona; mwane ndekelaiko mambo kechi nsakukonsha kwiyako ne.’+ 20 Kabiji mukwabo naye waambile’mba, ‘Amiwa po po nasongolatu, onkao mambo, kechi nsakukonsha kwiyako ne.’ 21 Ponkapo awa kalume wabwelele na kubuula nkambo yanji bino bintu. Kepo mwina nzubo azhingijile ne kwambila kalume wanji amba, ‘Pelawizha kuya mu mikwakwa ne mu mashinda a mu mizhi, ne kuleta kuno bayanji, basunkuta, bampofu ne balemana.’ 22 Byo papichile kimye, kalume wanji wamwambijile’mba, ‘Nkambo, nauba byonse byo mwaji kunkambizha, bino mpunzha moikiji.’ 23 Onkao mambo, nkambo yanji waambijile kalume jikwabo amba, ‘Yanga mu mikwakwa ne mu mashinda ne kwibambila beye kuba’mba bayuzhe nzubo yami.+ 24 Nemwambila anweba namba kafwako nangwa umo pa boba bantu bo naji kwita patanshi usakujako ku kijiilo kyami kya mabanga ne.’”+
25 Mabumba akatampe amulondejilenga, kabiji waalulukile ne kwibambila’mba: 26 “Umvwe muntu waiya ko nji ne kubula kushikwa* bashanji, bainanji, mukazhanji, baana banji, bakolojanji nangwa bankasanji ba balume, banyenga yanji nangwa bumi* bwanji,+ kechi wakonsha kwikala mwanami wa bwanga ne.+ 27 Yense ubula kusenda kichi* kyanji kya lumanamo ne kundondela ne, kechi wakonsha kwikala mwanami wa bwanga ne.+ 28 Ñanyi mwi anweba uba inge ukeba kushimika kyamba ubula kukikala panshi ne kubala mali o akengijisha kuba’mba amone kana uji na avula a kwikipwishisha? 29 Mambo inge wabula kuba kino, wakonsha kwalatu kitendekesho ne kukankalwa kwikipwisha, kabiji bantu bonse bamonako, bakonsha kumuseka, 30 ne kwamba’mba: ‘Uno muntu watendekele kushimika, bino wakankalwa kupwisha.’ 31 Nangwa ñanyi mfumu uji na bashilikale 10,000 wakonsha kuya na kulwa nkondo na mfumu mukwabo, ubula kukikala panshi ne kumona kana wakonsha kushinda mukwabo uji na bashilikale 20,000? 32 Umvwe wakankalwa kuba bino, mukwabo byo akiji kwalepa, utumako jibumba ja bantomesha na kukeba mwa kupwaina. 33 Byonkabyo, yukai’mba yense ubula kusha* bintu byanji byonse kechi wakonsha kwikala mwanami wa bwanga ne.+
34 “Kwambatu kine, mukele wawama. Bino umvwe mukele wasamuka, bakamutobesha na ka?+ 35 Kechi wikala wafwainwa kubikwa mu mushiji nangwa mu mbolezha ne. Bantu bamutaya. Uji na matwi omvwe.”+
15 Kabiji basonkeshi ne bandengamambo bonse bakonkenenga ko aji na kuteleka ku byambo byanji.+ 2 Kabiji Bafaliseo ne banembeshi banyinyichilenga’mba: “Uno muntu utambwila bandengamambo ne kuja nabo.” 3 Kepo ebelele kishimpi amba: 4 “Ñanyi mwi anweba uji na mikooko 100, umvwe umo waeleka ubula kusha yoya 99 mungye ne kuya na kukeba yewa waeleka kanatu wamutaana?+ 5 Kabiji inge wamutaana, umusenda pa bipuzhi byanji ne kusangalala. 6 Pa kufika ku nzubo, wita balunda nanji ne bakwabo mo bekela kinkalankulo ne kwibambila’mba, ‘Iyai tusangalele pamo, mambo nataana mukooko wami waelekele.’+ 7 Nemwambila namba, mukekala lusekelo lukatampe mwiulu pa mambo a ndengamambo umo walapila+ kukila bantu 99 baoloka babula kukebewa lulapilo.
8 “Nangwa ñanyi mwanamukazhi uji na mali a muwayawaya jikumi a madilakima,* umvwe waelapo jimo ubula kwambula lampi ne kupyanga mu nzubo yanji ne kukebesha kanatu wijitaana? 9 Kabiji umvwe wijitaana, wita balunda* nanji ne bakwabo mo bekela kinkalankulo ne kwamba’mba, ‘Iyai tusangalele pamo, mambo nataana jali ja muwayawaya ja dilakima* jo naelele.’ 10 Byonkabyo, nemwambila namba, bamalaika ba Lesa basekela bingi pa ndengamambo umo walapila.”+
11 Kepo aambile’mba: “Muntu umo wajinga na baana ba balume babiji. 12 Wa mwanyike waambijile bashanji amba, ‘Tata, mpelai jimo nsabo yami ya bwana.’ Onkao mambo, wibabenye nsabo yanji. 13 Byo papichile moba acheche, uno mwana mwanyike walongele bintu byanji byonse ne kuya ku kyalo kingi kwalepesha kabiji konkakwa wakonawine nsabo yanji yonse na mambo a bwikalo buncha. 14 Byo aonawine nsabo yanji yonse, mwaponene kipowe kya nzala mu kyokya kyalo kyonse, ne aye watatwile kuyanda. 15 Wayile ne na kwikala na ngikazhi umo wa mu kyokya kyalo, ne aye wamutumine mu bujimi bwanji na kufunga bankumba.+ 16 Kabiji wakumbwanga bingi kuja ntotolo yajanga bankumba, bino kafwako nangwa umo wamupangapo kajo ne.
17 “Byo alubulukile muchima, waambile’mba, ‘Batata baji na ba mingilo bavula baji na kajo kavula, pakuba amiwa mbena kufwa kuno na nzala! 18 Nsakwimana ngye kwi batata nkebambile namba: “Tata, nalenga mambo kwi Lesa wa mwiulu ne kwi anweba. 19 Pano kechi nafwainwa kutelwa’mba nemwanenu ne. Mungalule ngikale ke wa mwingilo wenu.”’ 20 Onkao mambo, waimene kaye kwi bashanji. Byo akijinga palepa byobya, shanji wamumwene ne kumubila lusa, kabiji wamunyemejile lubilo ne kumupakachilamo* ne kumufyompa. 21 Kepo mwananji amwambijile’mba, ‘Tata, nalenga mambo kwi Lesa wa mwiulu ne kwi anweba.+ Kechi nafwainwa kutelwa’mba nemwanenu ne.’ 22 Bino shanji waambijile bakalume banji amba, ‘Pelawizhai! letai munkukumba wawamisha mumuvwike, kabiji mumuvwike ne kambalaminwe ku munwe wanji ne makwabilo ku maulu anji. 23 Kabiji mulete ne mwana ñombe wanuna mumwipaye pa kuba’mba tuje ne kusangalala, 24 mambo uno mwanami wafwile, pano ke mumi;+ waelekele pano wamweka.’ Kabiji batatwile kusangalala.
25 “Mwananji wa mukulumpe wajinga mu bujimi, kabiji byo afikile kwipi na nzubo, waumvwine saka bemba ne kuzha. 26 Onkao mambo, waichile kalume umo ne kumushikisha kyamwekelenga. 27 Aye wamubuujile’mba, ‘Nkasenu waiya, kabiji bashenu baipaya mwana ñombe wanuna mambo aye wabwela saka aji mutuntulu.’ 28 Bino aye wazhingijile ne kukana kutwela mukachi. Kepo shanji alupukile pangye ne kutatula kumusashijila. 29 Aye waambijile shanji amba, ‘Amiwa nemwingijila myaka yavula kabiji kechi mbula kukookela mikambizho yenu ne, bino mukyangye kumpapo mwana mbuzhi kuba’mba nsangalale na balunda nami ne. 30 Pano aku ufikatu uno mwanenu wimonawijile* nsabo yenu na bapite, mwamwipayila mwana ñombe wanuna.’ 31 Kepo shanji amwambijile’mba, ‘Mwanami, obewa wikala ne amiwa kimye kyonse, kabiji bintu byami byonse byo byobe. 32 Bino twafwainwa kusekela ne kusangalala, mambo nkasobe wafwile, pano ke mumi; kabiji waelekele pano wamweka.’”
16 Kabiji waambijile baana banji ba bwanga amba: “Nonshi umo wajinga na kalama* ye bapelemo mambo pa kubula kulama bulongo bintu byanji. 2 Onkao mambo, wamwichile ne kumwambila’mba, ‘Mbena kumvwa bintu byatama byo babena kwamba pe obewa. Yanga ukanembe sawakya pa byo waingijishe mali ami, mambo kechi nsakukuswisha kutwajijila kulama nzubo yami ne.’ 3 Kepo uno kalama aambile mu muchima wanji amba, ‘Nsakuba byepi nkambo yami byo asakumfumyapo pa bukalama? Kechi nji ne na bulume bwa kujima ne, kabiji nji bingi na bumvu bwa kulomba bintu. 4 Nayuka byo nsakuba pa kuba’mba bantu bakantambwile mu mazubo abo umvwe bamfumyapo pa bukalama.’ 5 Kabiji byo aichile bonse bajinga na nkongole ya nkambo yanji, waipwizhe mutanshi amba, ‘Nanchi wakongwele inga kwi nkambo yami?’ 6 Aye wamukumbwile’mba, ‘Kitota kimo kya bipimo* bya manyi a maolivi.’ Wamwambijile’mba, ‘Tambula pepala wobe wa nkongole wikale panshi unembepo bukiji 50.’ 7 Kabiji waipwizhe wa bubiji amba, ‘Nga obewa, wakongwele inga?’ Aye wamukumbwile’mba, ‘Kitota kimo kya bipimo* bikatampe bya wichi.’ Ne aye wamwambijile’mba, ‘Tambula pepala wobe wa nkongole unembepo 80.’ 8 Nkambo yanji wamutakaikile uno kalama, nangwa kya kuba kechi wajinga waoloka ne, mambo waubile bintu na maana; ne baana ba mu buno bwikalo* bajimuka bingi pa bya kwingila na ba mu kisemi kyabo, kukila baana ba kyeya.+
9 “Kabiji nemwambila namba: Ikalai balunda na nsabo yabula koloka,+ pa kuba’mba umvwe yapwa, bakemutambule mu mapunzha a kwikalamo myaka ne myaka.+ 10 Muntu wa kishinka mu bicheche, ye wa kishinka ne mu byavula, kabiji muntu wabula koloka mu bicheche, ye wabula koloka ne mu byavula. 11 Onkao mambo, umvwe kechi mwi ba kishinka mu nsabo yabula koloka ne, ñanyi ukemupa nsabo ya kine? 12 Kabiji umvwe mwabula kwikala ba kishinka na bya bakwenu, ñanyi ukemupa byenu?+ 13 Kafwako kalume wa mu nzubo wakonsha kwingijila bankambo babiji ne, mambo ukashikwapo umo ne kutemwapo mukwabo, nangwa kukookela umo ne kukana mukwabo. Kechi mwakonsha kwikala bakalume ba Lesa ne ba Nsabo ne.”+
14 Bafaliseo batemenwe mali, batelekelenga bino byonse kabiji batendekele kumwendeleka.+ 15 Onkao mambo, wibambijile’mba: “Anweba mwimwesha anwe bene pa bantu amba mwaoloka,+ bino Lesa wayuka michima yenu.+ Mambo bintu bimona bantu amba byanema, byo bya bunya kwi Lesa.+
16 “Mizhilo ne byambo bya Bangauzhi byajinga konka kufikatu ne kwi Yoano. Kufumatu kyokya kimye, mambo awama a Bufumu bwa Lesa babena kwiasapwila, kabiji bantu bonse babena kwibukeba na mukoyo.+ 17 Ee kine, kyapela bingi jiulu ne ntanda kupita, pakuba kafwako nangwa kakyambo kamo ka mu Mizhilo kakabula kufika ne.+
18 “Yense ukana mukazhanji ne kusongola ungi wauba bukende, kabiji awa wasongola mwanamukazhi ye bakana ku mwatawanji wauba bukende.+
19 “Kwajinga nonshi watemenwe bingi kuvwala bivwalo byachiluluka ne bisapi bya linenyi, kabiji waikalanga bwikalo bwa kwitobwela ne kusangalala. 20 Bino mulanda* umo wa jizhina ja Lazalasa wakumbene bilonda, watemenwe bingi kwikala ku kibelo kyanji, 21 ne kukeba kuja bukuku bwaponanga ku tebulu wa uno nonshi. Kine, ne bakabwa baiyanga na kumyanga pa bilonda byanji. 22 Bino mu kuya kwa kimye uno mulanda wafwile, kabiji bamusendele ku bamalaika ne kumwikazha kwipi* ne Abalahama.
“Uno nonshi naye wafwile kabiji bamuzhiikile. 23 Byo amanaminenga mu Kilende,* wainwine meso anji ne kumona Abalahama palepa byobya ne Lazalasa saka aji kwipi* ne aye. 24 Ponkapo aye wabijikile’mba, ‘Anweba tata, Abalahama, ngubilai lusa ne kutuma Lazalasa atumpe munwe wanji mu mema ne kutalazha lujimi wami, mambo namanama bingi mu uno lubebe wa mujilo.’ 25 Bino Abalahama waambile’mba, ‘Mwanami, vuluka kuba’mba watambwijile jimo bintu byawama bingi mu bwikalo bobe bonse, pakuba Lazalasa watambwile bintu byatama. Pano bino, aye luno babena kumutekenesha kuno, pakuba obewa ubena kumanama. 26 Kabiji kununga pa bino bintu, paji kalengwa kabaya bingi pakachi ketu ne anweba, kuba’mba aba bakeba kufuma kuno kwiya kwi anweba babule kufika koko, kabiji bantu kechi bakonsha kufuma koko kwiya ko tuji ne.’ 27 Kepo aambile’mba, ‘Umvwe kiji bino, napopwela tata namba, mutumai ku nzubo ya batata, 28 mambo nji na balongo bami batanu, akebabuujishe pa kuba’mba nabo bakabule kutwela mu ino mpunzha ya lumanamo.’ 29 Bino Abalahama waambile’mba, ‘Baji ne Mosesa ne Bangauzhi; balekai bebomvwine.’+ 30 Kepo aye aambile’mba, ‘Ine, anweba tata Abalahama, mambo umvwe kuye muntu wasanguka mu bafu, basakulapila.’ 31 Bino aye waambile’mba, ‘Umvwe babula kumvwina Mosesa+ ne Bangauzhi, ko kuba’mba kechi bakaswa kwibetabisha nangwa kya kuba muntu umo wafwile wasanguka mu bafu ne.’”
17 Kepo aambijile baana banji ba bwanga amba: “Kya kine bya kwituntulako bantu bikeya. Pano bino, malwa anji awa muntu mo bikeshila! 2 Kyamufwainwa umvwe jibwe jikatampe ja kupelelako bamukashilajo mu nshingo ne kumutaya pa kalunga ka mema kukila kutuntwisha umo wa mu bano bacheche.+ 3 Jimukai. Umvwe mulongo wenu walenga mambo, mukajipilai,+ kabiji umvwe walapila, mulekelaiko mambo.+ 4 Nangwa kya kuba wimulenga mambo bimye bitanu na bibiji pa juba, ne aye wabwela kwi anweba bimye bitanu na bibiji amba, ‘Nalapila,’ mwafwainwa kumulekelako mambo.”+
5 Ponkapo batumwa baambijile Nkambo amba: “Vuzhai lwitabilo lwetu.”+ 6 Kepo Nkambo aambile’mba: “Umvwe muji na lwitabilo nobe luchacha wa masitate, mukambila kikye kichi kya malubenyi amba, “Jimbuka ne kujimbwa mu kalunga ka mema!’ ne akyo kikemukookela.+
7 “Ñanyi pe anweba uji na kalume ubena kujima mu bujimi nangwa ubena kufunga jitanga ja mikooko umwambila inge wabwela kufuma ku bujimi amba, ‘Iya kuno wikale na kuja ku tebulu’? 8 Nanchi kechi wakonsha kumwambila’mba, ‘Nnengezhezhe kajo ka mulajilo, kabiji unyinge apolonyi ne kuñingijila poso mpwishe kuja ne kutoma, apa bino ne obewa uje ne kutoma’ nenyi? 9 Nanchi aye ukamusanchila uno kalume na mambo a kuba waingila mwingilo ye baji kumupa nyi? 10 Byonkabyo, ne anweba umvwe mwapwisha kwingila byonse byo bemupa, ambai’mba: ‘Atweba twi bakalumetu. Twaubatu kyonka kyo twafwainwa kuba.’”+
11 Byo ayilenga ku Yelusalema, wapichile mu mupaka wa Samaliya ne Ngalilea. 12 Kabiji byo atwelelenga mu muzhi, banabalume ba mbumba jikumi bamusambakene, bino baimene palepako.+ 13 Ne abo babijikile’mba: “Anweba Yesu, Mufunjishi, tubilai lusa!” 14 Byo ebamwene, wibambijile’mba: “Yainga mukemweshe anwe bene ku bañanga.”+ Kabiji byo bayilenga, babukilwe.+ 15 Umo pe abo byo amwene’mba wabukwa, wabwelele saka atumbijika Lesa na jiwi ja peulu. 16 Kabiji waponejile ku maulu a kwa Yesu na kumusanchila. Uno muntu wajinga mwina Samaliya.+ 17 Kepo Yesu ashikishe’mba: “Nanchi kechi bantu jikumi baji kubukwa nenyi? Pano nga bakwabo batanu na bana baji pi? 18 Nanchi kafwako muntu mukwabo wabwela na kutumbijika Lesa, kanatu uno muntu wa mu kisaka kingi nyi?” 19 Kepo amwambijile’mba: “Imana uyenga; lwitabilo lobe lwakulengela kubukwa.”+
20 Bafaliseo byo bamushikishe kimye kikeya Bufumu bwa Lesa,+ wibakumbwile’mba: “Bufumu bwa Lesa kechi bukeya kya kuba ne bonse saka bebumona ne; 21 kabiji bantu kechi bakamba’mba, ‘Abuno kuno!’ nangwa’mba, ‘Abwa kokwa!’ ne. Mambo Bufumu bwa Lesa buji pakachi* kenu.”+
22 Kepo aambijile baana ba bwanga amba: “Moba abena kwiya po mukakebesha kumona juba jimo ja oa moba a Mwana muntu, bino kechi mukejimona ne. 23 Kabiji bantu bakemwambila’mba, ‘Talai awa uji kokwa!’ nangwa’mba, ‘Talai uno uji kuno!’ Kange mukayeko nangwa kwibalondela ne.+ 24 Byonkatu bibesha mvula mwiulu kuku ne kuku, byo byo kikekala ne pa kwiya kwa Mwana muntu+ mu juba janji.+ 25 Bino aye patanshi wafwainwa kupita mu bya malwa byavula ne kumukana ku kino kisemi.+ 26 Kabiji byonkatu byo kyajinga mu moba a kwa Nowa,+ byo byo kikekala ne pa kwiya kwa Mwana muntu:+ 27 Bajiilenga, batomenenga, basongwelenga ne kusongolwa kufikatu ne kimye Nowa kyo atwelele mu bwato,+ ne Muyulo waishile ne kwibonaunatu bonse shata.+ 28 Kabiji byonkatu byo kyajinga ne mu moba a kwa Lota:+ Bajiilenga, batomenenga, bapotelenga, bapoteshenga, bajiminenga kabiji bashimikilenga. 29 Bino pa juba Lota jo afumine mu Sodoma, mwiulu mwafumine mujilo ne mabwe ateema ne kwibonaunatu bonse shata.+ 30 Byo byo kikekala ne pa juba Mwana muntu jo akasoloka.+
31 “Pa joja juba, muntu uji pa musemi uji na bipe byanji mu nzubo kange akekile na kwibisenda ne, kabiji muntu uji mu bujimi kange akabwelele bintu byo asha kunyuma ne. 32 Vulukai muka Lota.+ 33 Yense ukeba kupulusha bumi* bwanji ukebutaya, pakuba yense utaya bumi bwanji ukebupulusha.+ 34 Nemwambila namba mu bobwa bufuku, bantu babiji bakalaala pa mwanya umo; umo bakamusenda, bino mukwabo bakamusha.+ 35 Kukekala banabakazhi babiji bakapelelanga pa mpelo imo, umo bakamusenda, pakuba mukwabo bakamusha.” 36 *—— 37 Onkao mambo, abo bamushikishe’mba: “Nkambo, nanchi kwepi kukamwekela kino?” Aye wibakumbwile’mba: “Konka kuji mubiji, ne bampungu ko ko bakakonkena.”+
18 Kepo ebelele kishimpi pa mambo a kulomba kimye kyonse kwa kubula kuleka,+ 2 amba: “Mu muzhi umo mwajinga mutonyi wabulanga kwakamwa Lesa ne kubula kunemeka bantu. 3 Mu yenka uno muzhi mwajinga mwanamukazhi wafwilwa wayanga kwi aye kimye kyonse na kumwambila’mba, ‘Mwane banchibile bulongo mambo na ye nji nanji na mambo.’ 4 Aye wakainenga pa kimye kyabaya, bino pa kupitapo moba waambile mu muchima amba, ‘Nangwa kya kuba kechi ngakamwa Lesa nangwa kunemeka bantu ne, 5 na mambo a kuba uno mwanamukazhi wafwilwa ubena kunkatazha, nafwainwa kumuchibila mambo anji pa kuba’mba ekileke kwiya na kunkatazha.’”+ 6 Kepo Nkambo aambile’mba: “Umvwai byaambile mutonyi nangwa kya kuba wajinga wabula koloka! 7 Nanchi kine Lesa kechi ukebachibila mambo bantu banji basalwa bamujijila mute ne bufuku,+ byo kiji kuba’mba wibatekenya nenyi?+ 8 Nemwambila namba kine ukapelawizha kwibachibila mambo. Nangwa byonkabyo, Mwana muntu byo akafika, nanchi kine ukataana luno lwitabilo* pano pa ntanda nyi?”
9 Kabiji waambile kino kishimpi ku bantu bemonanga bene amba baoloka ne kulengulula bakwabo: 10 “Banabalume babiji bayile mu nzubo ya Lesa na kulomba, umo wajinga Mufaliseo, ne mukwabo wajinga musonkeshi. 11 Mufaliseo waimene ne kutendeka kulomba bino bintu mu muchima wanji amba, ‘Anweba Lesa, nemusanchila bingi mambo amiwa kechi nji nobe bantu bakwabo—bantu baja bya lunkanankana, babula koloka, bankende—nangwa nobe uno musonkeshi ne. 12 Kabiji nzhikilwa na nzala jibiji mu mulungu; mpana bya bujikumi bya bintu byonse byo mmona.’+ 13 Bino musonkeshi byo aimene palepa byobya, kechi wakebelenga ne kwinuna kilungi kutala mwiulu ne, bino wipuminenga mu kyaji ne kwamba’mba, ‘Anweba Lesa, ngubilai bibusa* amiwa ndengamambo.’+ 14 Nemwambila namba, uno musonkeshi wayile ku nzubo yanji saka aoloka kukila yewa Mufaliseo.+ Mambo yense witumbijika aye mwine bakamupelula, pakuba awa wipelula mwine bakamutumbijika.”+
15 Kabiji bantu bamuletejilenga baana ba bacheche amba ebatenteke maboko, bino byo bamwene kino, baana ba bwanga batendekele kwibakajipila.+ 16 Nangwa byonkabyo, Yesu wibechile baana ba bacheche ko aji, ne kwamba’mba: “Balekai baana ba bacheche beye kwi amiwa, kange mwibakanye ne, mambo Bufumu bwa Lesa bo bwa bantu baji nobe bano.+ 17 Kine nemwambila namba, yense ubula kutambula Bufumu bwa Lesa byonka byuba mwana mucheche, kechi ukatwelamo ne.”+
18 Kabiji ntangi umo wamwipwizhe’mba: “Mufunjishi Wawama, ñanyi kintu kyo nafwainwa kuba pa kuba’mba nkekale na bumi bwa myaka ne myaka?”+ 19 Yesu wamukumbwile’mba: “Mambo ka o wantelela’mba wawama? Kafwako muntu wawama ne, kanatu Lesa kwapwa.+ 20 Wayuka mikambizho yaamba’mba: ‘Kuba bukende ne,+ kwipayañana ne,+ kwiba ne,+ kwikala kamonyi wa bubela ne,+ nemeka bashobe ne bainobe.’”+ 21 Kepo aye aambile’mba: “Abino bintu byonse nebilama kufumatu ne ku bwanyike bwami.” 22 Yesu byo aumvwine bino, wamwambijile’mba, “Kuji kintu kimo kyo wabula kuba: Yanga ukapoteshe bintu byobe byonse ne kupana mali ku bayanji, kabiji ukekala na nsabo mwiulu; apa bino wiye undondelenga.”+ 23 Byo aumvwine kino, waubile bingi bulanda, mambo wanonkele bingi.+
24 Yesu wamutajile ne kwamba’mba: “Kikakatazha bingi aba baji na mali kutwela mu Bufumu bwa Lesa!+ 25 Kyapela ngamela kupita mu jiso ja nguya kukila nonshi kutwela mu Bufumu bwa Lesa.”+ 26 Aba baumvwine kino, baambile’mba: “Nanchi ñanyi wakonsha kupuluka?”+ 27 Aye waambile’mba: “Bintu byonse byakatazha ku bantu, kwi Lesa kechi byakatazha ne.”+ 28 Bino Petelo waambile’mba: “Talai! Twasha bintu byetu ne kwimulondela.”+ 29 Aye wibambijile’mba: “Kine nemwambila namba, kafwako washa nzubo nangwa mukazhanji nangwa bakolojanji nangwa bankasanji ba balume, bansemi nangwa baana na mambo a Bufumu bwa Lesa+ 30 ukabula kutambula bintu byavula mu kino kimye ne mu bwikalo* bukeya, bumi bwa myaka ne myaka ne.”+
31 Kepo atwajile batumwa Jikumi na Babiji ku mbaji ne kwibambila’mba: “Talai! Tubena kuya ku Yelusalema, kabiji bintu byonse byanembele bangauzhi amba bikamwekela Mwana muntu, bikafika.*+ 32 Bakamupana ku bantu ba mu bisaka bikwabo+ ne kumwendeleka,+ kumuba mwenga ne kumushipila mate.+ 33 Kabiji byo bakapwisha kumupuma, bakamwipaya,+ bino ukasanguka pa juba ja busatu.”+ 34 Nangwa byonkabyo, abo kechi bayukile mwatajile bino bintu byonse ne, mambo bino byambo bebifile kwi abo, kabiji kechi bakwatakenye bino bintu byo aambilengapo ne.
35 Yesu byo anangijilenga ku Yeliko, kwajinga mpofu waikele kunsa ya mukwakwa na kulombalomba.+ 36 Byo aumvwine jibumba saka jipita, wibepwizhe kyamwekelenga. 37 Abo bamubuujile’mba: “Yesu mwina na Nazala ye ubena kupita!” 38 Pa kumvwa kino, wabijikile’mba: “Anweba Yesu, Mwana wa kwa Davida, ngubilai lusa!” 39 Aba batangijileko batendekele kumukajipila ne kumwambila’mba azhindamepo, bino aye wakizhizhemo ne kukizhamo na kubijika’mba: “Anweba Mwana wa kwa Davida, ngubilai lusa!” 40 Kepo Yesu aimene ne kukambizha’mba bamulete uno muntu kwi aye. Byo afikile pepi, Yesu wamwipwizhe’mba: 41 “Ñanyi kintu kyo ubena kukeba’mba nkubile?” Aye wakumbwile’mba: “Nkambo, ndabishai meso.” 42 Ponkapo Yesu wamwambijile’mba: “Laba; lwitabilo lobe lwakulengela kubukwa.”+ 43 Ponkapotu watatwile kumona, kabiji watendekele kumulondela+ saka atumbijika Lesa. Ne bantu bonse byo bamwene kino, batotele Lesa.+
19 Kabiji watwelele mu Yeliko ne kupitañana monka. 2 Monkamwa, mwajinga mwanamulume wa jizhina ja Zakyasa; wajinga mukulumpe wa basonkeshi, kabiji wajinga nonshi. 3 Wakebelenga kumona uno Yesu byo aji, bino kechi wakonsheshe kumumona ne, na mambo a jibumba, kabiji wajinga mwipi. 4 Onkao mambo, wanyemejile kulutwe ne kukakanjila ku kichi kya mukuyu* kyajinga ku jishinda monka mo apichilenga pa kuba’mba amumone. 5 Kabiji Yesu byo afikile ponka, watajile kwiulu ne kumwambila’mba: “Zakyasa, ikila bukiji, mambo lelo nafwainwa kwikala mu nzubo yobe.” 6 Ponkapo waikijile bukiji ne kumutambwila na lusekelo mu nzubo yanji. 7 Bino byo bamwene kino, bonse batatwile kunyinyita’mba: “Waya na kwikala bwenyi mu nzubo ya ndengamambo.”+ 8 Pano bino, Zakyasa waimene ne kwambila Nkambo amba: “Talai! Nkambo, kichika kya nsabo yami nsakwipana ku bayanji, kabiji kyonse kyo natambwile ku muntu mu lunkanankana,* nsakumubikilapo ne bikwabo bina.”+ 9 Ponkapo Yesu wamwambijile’mba: “Lelo jino lupulukilo lwaiya pa ino nzubo, mambo uno muntu naye mwana wa kwa Abalahama. 10 Mambo Mwana muntu waishile na kukeba ne kupulusha balubilamo.”+
11 Byo batelekelenga ku bino bintu, wibilele kishimpi kikwabo, mambo wajinga kwipi na Yelusalema kabiji balangulukilenga’mba, Bufumu bwa Lesa busakumweka ponkapotu.+ 12 Onkao mambo, waambile’mba: “Muntu umo wa mu kisemi kya bufumu, wayile ku kyalo kingi kwalepa+ amba akatambule bufumu ne kubwela. 13 Waichile bakalume banji jikumi, ne kwibapa mali a mpondo* jikumi ne kwibambila’mba, ‘Ubainga busulu poso nkabwele.’+ 14 Bino bangikazhi banji bamushikilwe ne kutumako jibumba ja bantomesha kwi aye na kwamba’mba, ‘Kechi tubena kukeba uno muntu kwikala mfumu wetu ne.’
15 “Byo abwelele saka aikala kala mfumu, waichile bakalume bo apele mali,* kuba’mba ayuke byo bamwenejilemo mu busulu bwabo.+ 16 Mutanshi waishile ne kwamba’mba, ‘Nkambo mu lupondo wenu umo namwenejilemo mpondo jikumi.’+ 17 Aye wamwambijile’mba, ‘Wauba bulongo, obewa kalume wawama! Na mambo a kuba waikala wa kishinka mu bintu bichechetu, usakwikala na luusa pa mizhi jikumi.’+ 18 Wa bubiji naye waishile, ne kwamba’mba, ‘Nkambo mu lupondo wenu umo namwenejilemo mpondo itanu.’+ 19 Ne uno naye wamwambijile’mba, ‘Ne obewa usakwikala na luusa pa mizhi itanu.’ 20 Bino kwaishile mukwabo ne kwamba’mba, ‘Nkambo, lupondo wenu awe ye nafile mu kisapi. 21 Nemuchiine bingi, mambo mwashinta; kabiji mushikula kyo mwabujile kutula, ne kunowa kyo mwabujile kubyala.’+ 22 Aye wamwambijile’mba, ‘Nakuzhachisha monka mwayila byambo byobe, obewa kalume mubi. Nanchi kechi wayukile’mba nashinta, kabiji nshikula kyo nabujile kutula ne kunowa kyo nabujile kubyala nenyi?+ 23 Pano mambo ka o wabujile kutwala mali* ami ku kipao? Pa kwiya umvwe natambwilapo nsubu.’
24 “Na mambo a kino, waambijile boba baimene amba, ‘Mwangatai lupondo ne kupa yewa uji na mpondo jikumi.’+ 25 Bino abo bamwambijile’mba, ‘Nkambo, aye uji na mpondo jikumi!’— 26 ‘Nemwambila namba, yense uji na bintu, bakamubikilapo ne bikwabo, pakuba awa wabulabyo, bakamwangata ne kyo aji nakyo.+ 27 Baletai kuno bano balwanyi bami babujilenga kunkeba amba ngikale mfumu wabo kabiji mwibepayile saka mmonako.’”
28 Byo apwishishe kwamba bino, watwajijile kuya ku Yelusalema. 29 Kabiji byo afikile kwipi na Betefaji ne Betani ku mutumba watelwanga’mba Mutumba wa Maolivi,+ watumine baana banji ba bwanga babiji,+ 30 ne kwibambila’mba: “Yainga mu yewa muzhi ye mubena kumona, kabiji byo musakutwelatu, musakutaana mwana mbongolo mulume ye bakasa ye bakyangye kwendapo ku muntu nangwa umo ne. Mumukasulule ne kumuleta kuno. 31 Bino umvwe muntu emushikishe’mba, ‘Mambo ka o mubena kumukasulwila?’ mwafwainwa kwamba’mba, ‘Nkambo ubena kumukeba.’” 32 Onkao mambo, aba bo batumine bayile ne kutaana byonkatu byo ebabujile.+ 33 Bino byo bakasulwilenga mwana mbongolo mulume, benaye bebashikishe’mba: “Mambo ka o mubena kukasulwila mwana mbongolo?” 34 Abo bakumbwile’mba: “Nkambo ubena kumukeba.” 35 Kabiji bamuletele kwi Yesu ne kubikapo bivwalo byabo bya peulu pa mwana mbongolo, ne Yesu waikelepo.+
36 Byo ayilenga, bantu baanshikilenga bivwalo byabo bya peulu mu mukwakwa.+ 37 Kabiji byo afikile kwipi na ku matelo a mukwakwa wafuma ku Mutumba wa Maolivi, jibumba jonse ja baana banji ba bwanga jatatwile kusekela ne kutota Lesa na mawi a peulu na mambo a mingilo ya kukumya yo bamwene, 38 amba: “Watokwa awa Mfumu wishila mu jizhina ja Yehoba!* Mutende mwiulu ne lukumo lwikale mwiulu mwine!”+ 39 Pano bino, Bafaliseo bamo mu jibumba bamwambijile’mba: “Mufunjishi, kajipilai baana benu ba bwanga.”+ 40 Bino aye waambile’mba: “Nemwambila namba, umvwe bano bazhindamepo, mabwe asakubijika.”
41 Byo afikile kwipi, wamwene muzhi ne kumujila,+ 42 amba: “Nanchi inge wayukile pa jino juba bintu byakonsha kukuletela mutende, pakuba bakufya bino bintu.+ 43 Mambo moba akeya pe obewa kimye balwanyi bobe po bakashimika nsakwa yakosa na bichi byasongoloka ne kukuzhokoloka ne kukulukuka konse konse.+ 44 Kabiji bakakunyantawila panshi obewa ne baana bobe,+ kabiji kafwako jibwe jo bakasha pa jibwe jikwabo ne,+ mambo kechi wayukile kimye kyo baishile na kukupikita ne.”
45 Kepo atwelele mu nzubo ya Lesa ne kutendeka kupangamo aba bapoteshenga bintu,+ 46 ne kwamba’mba: “Kyanembwa’mba, ‘Nzubo yami ikatelwa’mba nzubo ya milombelo,’+ pakuba anweba mwiyalula ke jiyengo ja tupondo.”+
47 Kabiji wafunjishenga pa juba pa juba mu nzubo ya Lesa. Bino bañanga bakatampe ne banembeshi ne bantangi bakebelenga kumwipaya;+ 48 bino kechi bataainepo jishinda ja kumwipayilamo ne, mambo bantu bonse bamutelekelenga bingi.+
20 Juba jimo byo afunjishenga bantu mu nzubo ya Lesa ne kusapwila mambo awama, bañanga bakatampe, banembeshi ne bakulumpe baishile, 2 ne kumwambila’mba: “Tubuule, nanchi wafumya pi luusa lo ubilamo bino bintu? Nangwa ñanyi wakupele luno luusa?”+ 3 Aye wibakumbwile’mba: “Ne amiwa nsakwimwipuzhako bwipuzho, ne anweba mumbuule: 4 Nanchi lubatizhilo lwa kwa Yoano lwafumine mwiulu nyi, inyi ku bantu?” 5 Kepo abo beambijilenga mulwabo amba: “Inge twambe’mba, ‘Lwafumine mwiulu,’ usakwamba’mba, ‘Pano mambo ka o mwabujile kumwitabila?’ 6 Bino umvwe twambe’mba, ‘Lwafumine ku bantu,’ bantu bonse basakwitwasa mabwe, mambo bonse bashiinwa’mba Yoano wajinga ngauzhi.”+ 7 Onkao mambo, abo bamukumbwile’mba, kechi bayuka ko lwafumine ne. 8 Ne Yesu wibambijile’mba: “Ne amiwa kechi nemubuule ko mfumya luusa lo ngubilamo bino bintu ne.”
9 Kepo atendekele kubuula bantu kino kishimpi amba: “Muntu umo wajimine bujimi bwa miñanzañanza+ ne kushila banjimi kabiji wayile ku kyalo kingi pa kimye kyabaya.+ 10 Byo kyaubile ke kimye kipilamo bipangwa, watumine kalume wanji kuya ku banjimi kuba’mba akasendepo bipangwa bimo bya mu bujimi bwa miñanzañanza. Nangwa byonkabyo, banjimi bamupumine ne kumubwezhamo mabokotu.+ 11 Kabiji watumineko kalume mukwabo. Uno naye bamupumine ne kumulengesha bumvu* kabiji bamubwezhezhemo mabokotu. 12 Watumineko wa busatu; uno naye bamukozhezhe ne kumupanga. 13 Na mambo a kino, mwine mwina bujimi bwa miñanzañanza waambile’mba, ‘Nanchi nsakuba byepi? Nsakutumako mwanami ye natemwa.+ Uno kampe bakamunemeka.’ 14 Banjimi byo bamumwene, beambijilenga bene na bene amba, ‘Uno ye nswanyi. Twayai tumwipaye pa kuba’mba bya buswanyi bikekale ke byetu.’ 15 Onkao mambo, bamutayile kwapela bujimi bwa miñanzañanza ne kumwipaya.+ Nanchi mwina bujimi bwa miñanzañanza ukeboba byepi? 16 Ukeya na kwibepaya bano banjimi ne kupana bujimi bwa miñanzañanza ku bakwabo.”
Byo baumvwine kino, baambile’mba: “Akyo kizhila!” 17 Bino wibatajishe ne kwamba’mba: “Nanchi kino kinembelo kyatala mwepi: ‘Jibwe jo balengulwile bantungi, jaikala ke jibwe jikatampe ja pa jikonka’?*+ 18 Yense uponena pa jino jibwe ukasansakana.+ Ne yense ye jikaponena jikamuvingakanya.”
19 Banembeshi ne bañanga bakatampe bakebele kumukwata kyonkakya kimye, bino bachiine bantu, mambo bayukile’mba kishimpi kyo ebelele kyaambilenga pe abo.+ 20 Kabiji byo bamutajishe, batumine banabalume bo batwezhezhe nkito mu bufyamfya kwibepekezha kuba’mba baoloka ne kuya kwi aye amba bamutaane na mambo mu ñambilo yanji,+ pa kuba’mba bakamufikizhe ku kafulumende ne ku kitumbafumu. 21 Kabiji bamwipwizhe’mba: “Mufunjishi, twayuka’mba mwamba ne kufunjisha bulongo kabiji kechi mutala ku bilungi bya bantu ne, bino mufunjisha jishinda ja Lesa mu bukine: 22 Nanchi kijitu bulongo atweba kupana nangwa kubula kupana musonko kwi Kesala nyi?” 23 Bino wayukile bujimbijimbi bwabo kabiji wibambijile’mba: 24 “Mmweshai ndenali.* Akye kipashañano ne byambo bijipo bya kwa ñanyi?” Abo bamukumbwile’mba: “Bya kwa Kesala.” 25 Aye wibambijile’mba: “Onkao mambo, panai bintu bya kwa Kesala kwi Kesala,+ ne bintu bya kwa Lesa kwi Lesa.”+ 26 Abo bakankelwe kumutaana na mambo mu ñambilo yanji pa bantu, bino byo bakuminye jishinda jo ebakumbwijilemo, baubiletu nzoo.
27 Pano bino, Basadusea bamo, bonka bakananga’mba kafwako lusanguko,+ baishile kwi aye ne kumushikisha’mba:+ 28 “Mufunjishi, Mosesa witunembejile’mba, ‘Umvwe kolo wafwa kabiji washa mukazhanji ne kusemenamo mwana ne, nkasanji wafwainwa kuswana bukwe yanji ne kusemena baana mu jizhina ja kolojanji.’+ 29 Kwajinga bankasa ne kolo batanu na babiji. Mubeji wasongwele kabiji wafwile kwa kubula kusemenamo mwana. 30 Byonkabyo ne wa bubiji, 31 ne wa busatu naye wamusongwele. Byo byo kyajinga ku bonse batanu na babiji; bafwile kwa kubula kusemenamo baana. 32 Kyapeleleko ne mwanamukazhi naye wafwile. 33 Kimye kya lusanguko, ñanyi ukekala mwina mukazhi? Mambo bonse batanu na babiji bamusongwele.”
34 Yesu wibambijile’mba: “Baana ba mu buno bwikalo* basongola ne kusongolwa, 35 bino aba bo baitabizha’mba bafwainwa kufika ku bobwa bwikalo ne kusangulwa mu bafu, kechi bakasongola nangwa kusongolwa ne.+ 36 Kabiji kechi bakafwa ne, mambo bakekala nobe bamalaika, kabiji na mambo a kuba bakasanguka bakekala baana ba Lesa. 37 Bino, Mosesa naye waambilepo pa kusangulwa kwa bafu mu jishimikila ja kipupu kya miba, byo aambile pe Yehoba* amba, ‘Lesa wa Abalahama, Lesa wa Izaka kabiji Lesa wa Yakoba.’+ 38 Aye kechi ye Lesa wa bafu ne, ke wa bomi, mambo bonse kwi aye* ke bomi.”+ 39 Banembeshi bamo baambile’mba: “Mufunjishi, mwaamba bingi bulongo.” 40 Mambo kechi bakonsheshe kumwipuzha bwipuzho nangwa bumo ne.
41 Kabiji wibepwizhe’mba: “Mambo ka o bambila’mba Kilishitu mwana wa kwa Davida?+ 42 Mambo Davida aye mwine waambile mu buku wa Masalamo amba, ‘Yehoba* waambijile Nkambo yami amba: “Ikala ku kuboko kwami kwa kilujo 43 poso nkalule balwanyi bobe ke jitebe ja kunyantapo maulu obe.”’+ 44 Onkao mambo, umvwe Davida umutela’mba Nkambo; pano waikala byepi mwananji?”
45 Bantu bonse byo bamutelekelenga, waambijile baana banji ba bwanga amba: 46 “Jimukai na banembeshi batemwa kupitañana saka bavwala minkukumba ne kukeba kwibemuna mu bisankanyi kabiji batemwa bingi bipona bya kulutwe* mu mashinagoga ne kwikala pa bipona byo balamina benyi ku bijiilo bya mabanga,+ 47 kabiji bonka bangata mazubo a banabakazhi bafwilwa ne kulepesha milombelo yabo amba bantu bebamone. Bano bakamona lukabisho lwa malwa.”
21 Byo ainwine meso, wamwene banonshi na kutayamo bya bupe byabo mu bilambwilo.+ 2 Kabiji wamwene mwanamukazhi wafwilwa na kutayamo tumali twa muwayawaya tubiji twakepesha twabula kunema,*+ 3 ne kwamba’mba: “Kine nemwambila namba, uno mwanamukazhi wafwilwa nangwa kya kuba muyanji, watayamo mali avula kukila bonse.+ 4 Mambo bano bonse batayamo bya bupe byo bafumya pa bintu byabo byavula, pakuba uno mwanamukazhi nangwa kya kuba muyanji, watayamo mali anji onse o ajinga nao a kwikwashishamo.”+
5 Palutwe kacheche, bantu bamo byo baambilenga pa mambo a nzubo ya Lesa, ne byo beishimikile na mabwe awama ne bya bupe byo bapaine kwi Lesa,+ 6 waambile’mba: “Pa bino bintu byo mubena kumona, moba abena kwiya jibwe po jikabula kushala pa jibwe jikwabo kwa kubula kwijitaya panshi ne.”+ 7 Kepo bamushikishe’mba: “Mufunjishi, abino bintu bikamweka ñanyi kimye, kabiji ñanyi kiyukilo kikamwesha’mba bino bintu byonse biji pepi kumweka?”+ 8 Aye wibakumbwile’mba: “Jimukai kuchina’mba bakemutwala mungi,+ mambo bavula bakeya mu jizhina jami ne kwamba’mba, ‘Yami iye,’ ne kuba’mba, ‘Kimye kyafika.’ Kange mukebalondele ne.+ 9 Kabiji byo mukomvwanga makondo ne malwañano, kange mukakamwe ne. Mambo bino bintu byafwainwa kumweka patanshi, bino mpelo kechi ikafika ponkapotu ne.”+
10 Kepo ebambijile’mba: “Kisaka kikalukuka kisaka kikwabo+ ne bufumu bukalukuka bufumu bukwabo.+ 11 Kukekala bitentanshi bikatampe, ne bipowe bya nzala ne myalo kuku ne kuku;+ kabiji kukekala bintu bilenga moyo pa kwibimona ne biyukilo bikatampe mwiulu.
12 “Bino abino bintu byonse saka bikyangye kufika, bantu bakemukwata ne kwimumanyika,+ kwimutwala mu mashinagoga ne mu tuleya. Bakemutwala ku bamfumu ne ku biloolo na mambo a jizhina jami.+ 13 Kino kikemulengela kwibasapwila. 14 Onkao mambo, kange mukalangulukile jimo mu michima yenu bya kwamba mu kwipokolola ne,+ 15 mambo nkemupa byambo ne maana akalengela balwanyi benu bonse kubula kwimukanya nangwa kwimupachika.+ 16 Kabiji bansemi benu ne bakolojenu nangwa bankasenu ba balume ne balongo benu ne balunda nenu bakemusolola, ne anweba bamo bakemwipaya,+ 17 kabiji bantu bonse bakemushikwa na mambo a jizhina jami.+ 18 Pano bino, kafwako lusuki nangwa umo wa ku mitwe yenu ukonaika ne.+ 19 Umvwe mwachinchika, mukapulusha bumi* bwenu.+
20 “Kabiji umvwe mwamona Yelusalema bamuzhokoloka ku mazhita,+ mukayuke’mba lonaiko lwanji luji pepi.+ 21 Kepo aba baji mu Yudea bakatendeke kunyemena ku mitumba,+ aba baji mukachi kanji bakanyememo, kabiji aba baji mu mapunzha akwabo kange bakatwelemo ne, 22 mambo aa moba akekala moba a kuzhachishishamo* bantu, pa kuba’mba byonse byanembelwe bifike. 23 Kikatamina bingi banabakazhi bakekala na memi ne boba bakamishanga baana mu oa moba!+ Mambo kukekala malwa akatampe mu kyalo ne bukaji bukeya pa bano bantu. 24 Kabiji bakebepaya na mpoko ne kwibatwala mu buzha mu bisaka* byonse bya bantu;+ kabiji Yelusalema bakamunyantaula ku bisaka bya bantu poso bimye byatongolwa bya bisaka* bya bantu bikafike.+
25 “Kabiji kukamweka biyukilo ku juba, ku ñondo ne ku tubangabanga,+ kabiji pano pa ntanda bisaka bya bantu bikamona bya malwa kabiji kechi bikayuka kya kuba ne, na mambo a mpoota ya mema a mu kalunga ka mema ne manyaki ao. 26 Bantu bakapungila na mambo a moyo ne na mambo a bintu byaketekelwa kufikila ino ntanda, mambo bintu bya mwiulu biji na bulume bikatenkena. 27 Kabiji bakamona Mwana muntu+ saka eya mu makumbi na bulume ne na lukumo lukatampe.+ 28 Pakuba bino bintu byo bikatendeka kumweka, mukemane ne kwinuna mitwe yenu mambo kupokololwa kwenu kuji pepi.”
29 Kabiji wibelele kishimpi amba: “Langulukai pa kichi kya mukuyu ne bichi bikwabotu.+ 30 Umvwe byatendeka kulala buluba, mwibimona ne kuyuka’mba mayoo aji pepi. 31 Byonkabyo, ne anweba umvwe mwamona bino bintu na kumweka, yukai’mba Bufumu bwa Lesa buji pepi. 32 Kine nemwambila namba kino kisemi kechi kikapita ne, poso bino bintu byonse bikamweke.+ 33 Jiulu ne ntanda bikapita, pakuba byambo byami kechi bikapita ne.+
34 “Bino jimukai kuchina’mba michima yenu yakanemenwa na mambo a kukizhamo kuja, kupendwapendwa,+ bijikila bya mu buno bwikalo,+ ne aja juba jakemufikila kwa kubula kuyuka 35 nobe kitewa.+ Mambo jikafikila bonse bekala pano pa ntanda. 36 Onkao mambo, labainga ne kukenkenta+ saka mulomba na misashijilo+ kimye kyonse pa kuba’mba mukapuluke bino bintu byonse bikeya ne kwimana ku Mwana muntu.”+
37 Byonkabyo, mute wafunjishanga mu nzubo ya Lesa, bino bufuku wafumanga mu muzhi ne kuya na kwikala ku mutumba watelwanga’mba Mutumba wa Maolivi. 38 Kabiji bantu bonse bakelelanga lukelokelo na kuteleka kwi aye mu nzubo ya Lesa.
22 Juba ja Kijiilo kya Bashinkwa Babula Mbizho, kitelwa’mba Kijiilo kya Lupitailo,+ jajinga pepi.+ 2 Kabiji bañanga bakatampe ne banembeshi bakebelenga jishinda jawama ja kumwipayilamo,+ mambo bachiinenga bantu.+ 3 Kepo Satana atwelele mwi Yudasa watelwanga’mba Isakaliota wajinga wa mu batumwa Jikumi na Babiji,+ 4 ne kuya wayile na kwisamba na bañanga bakatampe ne bakalama ba ku nzubo ya Lesa, kuba’mba akebasolweleye.+ 5 Basekejile bingi pa kino ne kumvwañana kumupa mali a siliva.+ 6 Ne aye waswile, kabiji watendekele kukeba jishinda jawama ja kumusolwelamo kwi abo kwabula jibumba.
7 Juba jitanshi ja Kijiilo kya Bashinkwa Babula Mbizho jafikile, jo batapishishangapo nyama wa Kijiilo kya Lupitailo;+ 8 onkao mambo, Yesu watumine Petelo ne Yoano amba: “Yainga mukanengezhe ko tusakujiila Kijiilo kya Lupitailo.”+ 9 Abo bamwipwizhe’mba: “Kwepi ko mubena kukeba’mba twikinengezhezhe?” 10 Aye wibakumbwile’mba: “Byo musakutwela mu muzhi, muntu wasenda mulondo wa mema usakwimusambakana. Mumulondele mu nzubo yo asakutwelamo.+ 11 Kabiji mwambile mwina nzubo amba, ‘Mufunjishi waamba’mba: “Kwepi kuji kibamba kya benyi ko nsakujiila Kijiilo kya Lupitailo na baana bami ba bwanga?”’ 12 Kabiji uno muntu usakwimumwesha kibamba kikatampe kya peulu kyo banengezha bulongo. Mo mo musakwikinengezhezha.” 13 Onkao mambo, bayile ne kutaana byonka byo ebabuujile, kabiji banengezhezhe Kijiilo kya Lupitailo.
14 Kimye byo kyafikile, waikele ku tebulu na batumwa banji.+ 15 Aye wibambijile’mba: “Nakebesha bingi kuja kino Kijiilo kya Lupitailo ne anweba saka nkyangye kumanama; 16 mambo nemwambila namba, kechi nkekija jibiji ne, poso bintu byonse bikafike mu Bufumu bwa Lesa.” 17 Byo atambwile katomeno, walombele ne kwamba’mba: “Tambulai mushilañane, 18 mambo nemwambila namba, kufuma lelo, kechi nkatoma jibiji binyu ne, poso Bufumu bwa Lesa bukeye.”
19 Kabiji washikwile shinkwa+ ne kulomba ne kumutebaula ne kwibapa, ne kwamba’mba: “Uno ubena kwimenako mubiji wami,+ ye nkapana na mambo a anweba.+ Saka muba kino mu kumvuluka.”+ 20 Byo bajiile kijiilo kya mabanga, washikwile katomeno ne kwamba’mba: “Kano katomeno kabena kwimenako lulayañano lupya+ kupichila mu mashi ami+ akemwichikila anweba.+
21 “Bino kuboko kwa yewa usakunsolola kuji pamo ne amiwa ku tebulu.+ 22 Mwana muntu basakumwipaya byonka byo kyafuukwijilwe jimo;+ pano bino, malwa anji awa muntu usakumusolola!”+ 23 Onkao mambo, batendekele kwisamba mulwabo bene kukeba kuyuka usakuba kino.+
24 Nangwa byonkabyo, pabuukile mapata akatampe pakachi kabo pa mambo a wajinga mukulumpe pe abo.+ 25 Bino aye wibambijile’mba: “Bamfumu ba bisaka bya bantu bobila bunkambo bantu babo, kabiji bantu batela boba baji na luusa pe abo amba Bangubabiya.*+ 26 Pakuba anweba kange mwikale nobe abo ne.+ Bino yense mukulumpe mwi anweba ekale nobe mwanyike,+ ne yense ubena kutangijila ekale nobe wa mwingilo. 27 Nanchi mukulumpe wepi, awa ubena kuja* nyi, inyi awa ubena kwingila? Nanchi kechi yewa ubena kuja* nenyi? Bino amiwa nji ne anweba nobe wa mwingilo.+
28 “Bino anweba yenu mwatwajijila kwikala pamo ne amiwa+ mu makatazho ami;+ 29 kabiji mbena kulayañana nenu lulayañano, byonka Batata byo balayañana ne amiwa lulayañano lwa bufumu,+ 30 namba mukaje ne kutoma ku tebulu wami mu Bufumu bwami,+ ne kwikala pa matanda+ na kuchibila mambo mikoka 12 ya bena Isalela.+
31 “Shimona, Shimona, umvwa! Satana wakebesha bingi kwimululula anweba bonse nobe wichi.+ 32 Pano bino, nakulombelako kuba’mba lwitabilo lobe lutwajijile kukosa;+ ne obewa inge wabwela, ukakoseshe balongo bobe.”+ 33 Kepo aye amwambijile’mba: “Nkambo, nenengezha kuya nenu mu kaleya ne mu lufu.”+ 34 Bino aye wamwambijile’mba: “Petelo, nakwambila namba, shikombwe kechi usakukokola lelo ne, poso unkane jisatu amba kechi wangyuka ne.”+
35 Kabiji wibepwizhe’mba: “Nanchi kimye kyo nemutumine kwa kubula kikwama kya mali, mufuko wa kajo ne makwabilo,+ mwakajilwepo kintu nyi?” Abo bamukumbwile’mba: “Ine!” 36 Kepo ebambijile’mba: “Pano luno, yense uji na kikwama kya mali asende, ne mufuko wa kajo, ne wabula mpoko apoteshe kivwalo kyanji kya peulu ne kupotamo imo. 37 Mambo nemwambila namba kino kinembelo kyafwainwa kufika pe amiwa kya kuba’mba, ‘Bamubajile pamo na bangubabibi.’+ Mambo kino kibena kufika pe amiwa.”+ 38 Kepo abo baambile’mba: “Nkambo, Talai! mapoko abiji ano.” Aye wibambijile’mba: “Ao onka awaina.”
39 Pa kufumako, wayile ku Mutumba wa Maolivi, byonkatu byo aubanga jonse, kabiji baana ba bwanga nabo bamulondejile.+ 40 Byo afikile kokwa, wibambijile’mba: “Lombainga pa kuba’mba mubule kuponena mu lweseko.”+ 41 Ne aye wafumineko kwi abo ne kuya palepako* byobya, kabiji wafukamine ne kutendeka kulomba, 42 amba: “Tata, umvwe mukeba, fumyai kano katomeno kwi amiwa. Nangwa byonkabyo, kyaswa muchima wenu kyubiwe kechi kyami ne.”+ 43 Kepo kwaishile malaika kufuma mwiulu ne kumukosesha.+ 44 Bino muchima byo amukatezhenga, watwajijile kulomba na mukoyo;+ ne masulwila anji aalukile nobe mashi abena kunokela panshi. 45 Byo apwishishe kulomba, wayile ku baana ba bwanga ne kwibataana saka balaala mambo bakookele na mambo a bulanda.+ 46 Aye wibepwizhe’mba: “Mambo ka o mwalaajila? Buukai mulombenga kuba’mba mubule kuponena mu lweseko.”+
47 Byo akyambilenga bino, kwaishile jibumba ne muntu watelwanga’mba Yudasa, wa mu batumwa Jikumi na Babiji saka ebatangijila, kabiji byo afikile kwi Yesu wamufyompele.+ 48 Bino Yesu wamwipwizhe’mba: “Yudasa, nanchi ubena kusolola Mwana muntu kupichila mu kumufyompa nyi?” 49 Aba bajinga nanji byo bayukile bisakumweka, baambile’mba: “Nkambo twibatape na mpoko nyi?” 50 Umo pe abo wakampile kalume wa ñanga mwine mukatampe ne kumukopola kutwi kwa kilujo.+ 51 Bino Yesu waambile’mba: “Kyapwa.” Kabiji wakwachile ku kutwi kwa kalume ne kumubuka. 52 Kepo Yesu ebambijile bañanga bakatampe ne bakalama ba ku nzubo ya Lesa ne bakulumpe baishile kwi aye amba: “Nanchi mwaiya na mapoko ne na tukonkolo na kunkwata nobe kapondo nyi?+ 53 Pa juba pa juba, naikalanga nenu mu nzubo ya Lesa,+ bino anweba kechi mwaishile na kunkwata ne.+ Pakuba kino ke kimye kyenu ne kya yewa wa luusa lwa mfishi.”+
54 Kepo bamukwachile ne kumusenda+ ne kumuleta mu nzubo ya ñanga mwine mukatampe; bino Petelo wamulondejilenga katwezhimina.+ 55 Byo babanzhile mujilo pakachi mu kipango ne kwikala pamo, Petelo naye waikele nabo.+ 56 Bino nsongwakazhi wa mwingilo byo amumwene saka aikala ku mujilo, wamutajile bingi ne kwamba’mba: “Uno muntu naye wajinga ne aye.” 57 Bino aye wakaine’mba: “Obewa mwanamukazhi, amiwa kechi namuyuka ne.” 58 Byo papichile kakimye kacheche muntu mukwabo wamumwene ne kumwambila’mba: “Ne obewa wi mwananji wa bwanga.” Bino Petelo waambile’mba: “Obewa mukwetu, kechi yami iye ne.”+ 59 Kabiji byo papichile jiola jimo, muntu mukwabo wakoselepotu na kwamba’mba: “Kine ne uno muntu naye wajinga nanji, mambo mwina Ngalilea!” 60 Bino Petelo waambile’mba: “Obewa mukwetu, byo ubena kwamba kechi nebiyuka ne.” Ponkapotu byo akyambilenga, shikombwe wakokwele. 61 Ponkapo Nkambo waalulukile ne kumutala Petelo, kabiji Petelo wavulukile byambo byamwambijile Nkambo amba: “Shikombwe saka akyangye kukokola lelo, usakunkana jisatu.”+ 62 Kabiji walupukile pangye ne kujila kya kine kine.
63 Kabiji banabalume bakwachile Yesu, batendekele kumwendeleka+ ne kumupuma;+ 64 kabiji byo bamuvwetele ku meso, bamupuminenga ne kumwipuzha’mba: “Aula! Ñanyi wakupuma?” 65 Kabiji bamwambijilenga byambo byavula byatama.
66 Byo bwakile lukelo, jibumba ja bakulumpe ba bantu, bañanga bakatampe ne banembeshi, bonse bakonkene pamo,+ kabiji bamutwajile mu kije kya Saniedilini ne kwamba’mba: 67 “Tubuule umvwe wi Kilishitu.”+ Bino aye wibambijile’mba: “Nangwatu nemubuule kechi musakuswa ne. 68 Kabiji umvwe nemwipuzhe kechi musakukumbula ne. 69 Pano bino, kufuma luno Mwana muntu+ ukekala ku kuboko kwa kilujo kwa bulume bwa Lesa.”+ 70 Na mambo a kino, bonse bamwipwizhe’mba: “Nanchi obewa wi Mwana Lesa nyi?” Aye wibakumbwile’mba: “Anwe bene mwaamba’mba, yami iye.” 71 Abo baambile’mba: “Ñanyi bishiino bikwabo byo tusakukeba? Mambo atwe bene twiumvwina byo akumbula.”+
23 Onkao mambo, jibumba jikatampe jaimene ne kumutwala kwi Pilato.+ 2 Kepo batatwile kumupamo mambo+ amba: “Uno muntu twamutaaine saka ajimbaika kisaka kyetu, ne kukanya kupana misonko kwi Kesala+ ne kwamba’mba aye mwine ye Kilishitu mfumu.”+ 3 Pilato wamushikishe’mba: “Nanchi obewa wi Mfumu wa Bayudea nyi?” Aye wamukumbwile’mba: “Anwe bene yenu mwaamba.”+ 4 Kepo Pilato aambijile bañanga bakatampe ne mabumba amba: “Kechi namutaana na mambo uno muntu ne.”+ 5 Bino abo bakoselepotu na kwamba’mba: “Bintu byo afunjisha bantu mu Yudea monse, kutatwilatu ku Ngalilea kufika ne kuno, byaleta makatazho avula.” 6 Pilato byo aumvwine kino, wamushikishe umvwe wajinga mwina Ngalilea. 7 Byo ayukile’mba wafumine mu nyaunda ya kwa Heloda,+ wamutumine kwi Heloda, wajinga mu Yelusalema mu oa moba.
8 Heloda byo amwene Yesu, wasekejile bingi. Mambo pa kimye kyabaya, wapembejilenga kumona Yesu na mambo a nkuwa yo aumvwine pe aye,+ kabiji wakebelenga kumona aye kubapo kya kukumya kimo. 9 Ponkapo watatwile kumushikisha mepuzho avula, bino aye kechi wamukumbwile ne.+ 10 Nangwa byonkabyo, bañanga bakatampe ne banembeshi baimenenga na bukaji ne kumupamo mambo. 11 Kepo Heloda pamo na bashilikale banji bamwendelekelenga+ ne kumuseka+ byo bamuvwikile kivwalo kya buneme ne kumubwezha kwi Pilato. 12 Jonkaja juba, Heloda ne Pilato baikele ke balunda na muntu, mambo kala bajinga balwanyi.
13 Kepo Pilato akonkenye bañanga bakatampe, bantangi ne bantu 14 ne kwibambila’mba: “Mwaletele uno muntu kwi amiwa amba utundaika bantu kusatuka. Pano umvwai! Namwipuzhaipuzha pa meso enu, bino kechi namutaana na mambo o mubena kumushiina ne.+ 15 Ne Heloda naye kechi wamutaana na mambo ne, mambo wamubwezha kwi amiwa, kabiji kafwako mambo o alenga a kumwipayilapo ne. 16 Onkao mambo, nsakumukambula+ ne kumukasulula.” 17 *—— 18 Pano bino, jibumba jonse jabijikile’mba: “Mwipayai uno muntu,* mwitukasulwile Balabasa!”+ 19 (Balabasa bamutayile mu kaleya na mambo a kusatukila muzhi ne kwipayañana.) 20 Kabiji Pilato wibambijile jibiji, mambo wakebelenga kumukasulula Yesu.+ 21 Kepo abo batatwile kubijika’mba: “Mukobekai pa kichi! Mukobekai pa kichi!”*+ 22 Wibashikishe ja busatu amba: “Mambo ka? Ñanyi kintu kyatama kyo auba uno muntu? Kechi namutaana na mambo a kumwipayilapo ne; onkao mambo, nsakumukambula ne kumukasulula.” 23 Bino abo bakoselepotu na kubijika’mba bamwipaye,* kabiji mawi abo amukookeshe.+ 24 Onkao mambo, Pilato wachibijile mambo monka mo bakebejilenga. 25 Wakasulwile Balabasa yenka ye bakebelenga, ye batayile mu kaleya na mambo a kusatuka ne kwipayañana, pakuba Yesu wamupaine monka mo bakebejilenga.
26 Byo bamutwajilenga, bakwachile Shimona mwina Kilene wafuminenga ku muzhi wa kwalepa, ne kumutwika kichi* kya lumanamo saka alondela Yesu munyuma.+ 27 Bantu bavula bingi bamulondejilenga, kuvwangakotu ne banabakazhi bepumpawilenga na mambo a bulanda ne kumujila. 28 Yesu waalulukijile ku banabakazhi ne kwibambila’mba: “Anweba baana ba bakazhi ba mu Yelusalema, kilekai kunjila amiwa. Bino ijilai anwe bene ne baana benu;+ 29 mambo moba abena kwiya bantu o bakamba’mba, ‘Batokwa bingi banabakazhi bañumba, ne boba babula kusemapo ne boba babula kwamishapo!’+ 30 Kepo bakatatula kwambila mitumba amba, ‘Tuponenai!’ ne tutumbatumba amba, ‘Tuzhikilaimo!’+ 31 Umvwe boba bino bintu kichi saka kyakitalala, ki ka kikamweka umvwe kyauma?”
32 Kabiji banabalume babiji bambanzhi, bebatwajilenga na kwibepaya pamo ne aye.+ 33 Byo bafikile ku mpunzha yatelwanga’mba Kiboyongolo,+ bamupopele pamo na bambanzhi, umo ku kilujo ne mukwabo ku kipiko kyanji.+ 34 Bino Yesu waambile’mba: “Tata, balekelaiko mambo, mambo kechi bayuka kyo babena kuba ne.” Kabiji batele bubale kuba’mba babane bivwalo byanji.+ 35 Ne bantu baimene na kutala. Bino bantangi bamukosamikilenga amba: “Wapulushanga bakwabo; mulekai epulushe mwine umvwe ye Kilishitu wa Lesa, Wasalwa.”+ 36 Ne bashilikale nabo bamusekelenga, baishile kwipi ne kumupa binyu byasasa+ 37 ne kwamba’mba: “Umvwe wi Mfumu wa Bayudea, ipulushe.” 38 Kabiji peulu yanji pajinga byambo byo banembele’mba: “Uno ye Mfumu wa Bayudea.”+
39 Bino mbanzhi umo ye bapopele, wamwambijilenga mwenga+ amba: “Nanchi obewa kechi wi Kilishitu nenyi? Ipulushe obe mwine ne atweba.” 40 Mukwabo wamukajipijile’mba: “Nanchi obewa kechi wakamwa Lesa byo uji mu luzhachisho lumo na uno muntu nenyi? 41 Atweba kitufwainwa, mambo betufweta pa bintu byo twaubile; pakuba uno muntu kafwako kintu kyatama kyo aubile ne.” 42 Kepo aambile’mba: “Anweba Yesu, mukamvuluke kimye kyo mukeya mu Bufumu bwenu.”+ 43 Ne aye wamwambijile’mba: “Kine nakwambila lelo jino namba, ukekala ne amiwa mu Paladisa.”+
44 Pa jiola* nobe ja butanu na bumo, kwaishile mfishi mu yoya ntanda yonse kufikatu ne pa jiola* ja butanu na buna,+ 45 mambo juba kechi jasamine ne; kepo kipembe kya mu nzubo yazhila+ kyaabenepo pakachi.+ 46 Kabiji Yesu wabijikile’mba: “Tata, napana mupashi wami mu maboko enu.”+ Byo apwishishe kwamba bino, wafwile.*+ 47 Mukulumpe wa bashilikale byo amwene kyamwekele, watatwile kutumbijika Lesa amba: “Kine, uno muntu wajinga waoloka.”+ 48 Kabiji bantu bonse bapwijile pamo kokwa pa mambo a kino kintu, byo bamwene bintu byamwekele, babwelele ku mazubo saka bepumpaula na mambo a bulanda. 49 Ne aba bonse bamuyukile baimene palepa byobya. Kabiji banabakazhi bamulondejile kufuma ku Ngalilea, bajinga konkakwa ne kumona bino bintu.+
50 Kabiji kwajinga muntu wa jizhina ja Yosefwa wa mu Kije, wajinga muntu wawama ne koloka.+ 51 (Uno muntu kechi waitabizheko bujimuku bwabo ne bintu byo baubile ne.) Wafumine ku Alimatea, muzhi wa bena Yudea kabiji wapembelejilenga Bufumu bwa Lesa. 52 Uno muntu wayile kwi Pilato ne kulomba mubiji wa kwa Yesu. 53 Wamwikizhe panshi+ ne kumupombakanya mu kisapi kyawama kya linenyi, ne kumulaajika mu kilende*+ kyo basongele mu jibwe, mo babujile kubikapo muntu nangwa umo. 54 Kabiji jajinga juba ja Kunengezha,+ ne Sabado+ wajinga pepi kutatula. 55 Bino banabakazhi baishile nanji kufuma ku Ngalilea, balondejile ne kumona kilende* ne kumona byo balajikile mubiji wanji,+ 56 kabiji babwelele na kunengezha binunka bulongo ne manyi anunka bulongo. Pano bino, bakokolokele pa juba ja Sabado monka mwayijile mukambizho.+
24 Nangwa byonkabyo, pa juba jitanshi mu mulungu, bayile lukelokelo ku kilende,* saka basenda binunka bulongo byo banengezhezhe.+ 2 Bino bataaine jibwe bejalumunako ku kilende,*+ 3 kabiji byo batwelelemo, kechi bataainemo mubiji wa Nkambo Yesu ne.+ 4 Byo bakikankamenetu pa mambo a kino, kwaimene banabalume babiji kwi abo bavwajile bivwalo byabekelenga. 5 Banabakazhi baumvwine bingi moyo ne kukunyika bilungi byabo, onkao mambo, bano banabalume bebepwizhe’mba: “Mambo ka o mubena kukebela muntu mumi mu bafu?+ 6 Kechi uji kuno ne, bamusangula. Vulukai byo emubuujile kimye kyo ajinga mu Ngalilea, 7 amba Mwana muntu bafwainwa kumupana ku bantu bandengamambo ne kumwipayila pa kichi ne pa juba ja busatu ukasanguka.”+ 8 Kepo bavulukile byambo byanji,+ 9 kabiji bafumineko ku kilende* ne kuya na kubuula batumwa Jikumi na Umo ne bakwabo bonse bino bintu byonse.+ 10 Bajinga Maliya Mangadala, Yoana ne Maliya inanji Yakoba. Ne banabakazhi bakwabo babuujilenga batumwa bino bintu. 11 Nangwa byonkabyo, bino byambo bebimwenenga nobe byatutu, kabiji kechi baitabile byaambile bano banabakazhi ne.
12 Bino Petelo waimene ne kunyemena ku kilende,* byo asumbijilemo wamwenemotu bisapi bya linenyi byonka kwapwa. Onkao mambo, wafumineko saka alanguluka pa kino kyamwekele.
13 Kabiji pa jonkaja juba, bantu babiji bayilenga mu muzhi watelwanga’mba Emasa, palepele mamailoshi* atanu na abiji kufuma ku Yelusalema, 14 kabiji besambilenga mulwabo pa bino bintu byonse byamwekele.
15 Byo bakisambilenga pa bino bintu, Yesu wibataaine ne kutendeka kuyila nabo pamo, 16 bino abo kechi bamuyukile ne.+ 17 Aye wibepwizhe’mba: “Nanchi ñanyi bintu byo mubena kuya na kwisambapo?” Baimene saka bapopomenwa na bulanda. 18 Kileopasa wamukumbwile’mba: “Nanchi wi mwenyi wikala bunke mu Yelusalema wabula kuyuka* bintu byamwekamo ano moba nyi?” 19 Wibepwizhe’mba: “Ñanyi bintu?” Abo bamukumbwile’mba: “Bintu byamwekela Yesu mwina Nazala,+ wajinga ngauzhi wa bulume mu byo aingilanga ne kwamba kwi Lesa ne ku bantu bonse;+ 20 ne bañanga betu bakatampe ne bantangi byo bamupaine kuba’mba bamwipaye+ ne kumupopa pa kichi. 21 Bino twaketekejile kuba’mba uno muntu ye ukapokolola bena Isalela.+ Kabiji kunungapo pa bino bintu, jino jo juba ja busatu kufuma pamwekejile bino bintu. 22 Kabiji twakumya bingi pa bitubuula banabakazhi bamo ba mwi atweba, mambo bo baji kukelela ku kilende*+ 23 bino kechi baji kutaana mubiji wanji ne, kabiji baji kwiya na kwamba’mba baji kumona bamalaika, baji kwibabuula’mba aye ke mumi. 24 Kabiji bamo bajinga ne atweba baji kuyako ku kilende,*+ nabo baji kutaana kintutu kimo, monka mwaji kwambila banabakazhi, bino kechi baji kumumona ne.”
25 Onkao mambo, aye wibambijile’mba: “Anweba bantu babula maana kabiji babanda kwitabila bintu byonse byaambile bangauzhi! 26 Nanchi Kilishitu kechi wafwainwe kumanama ku bino bintu+ ne kutwela mu lukumo lwanji nenyi?”+ 27 Kabiji wibalumbulwijile bintu byaambilenga pe aye mu Binembelo byonse kutendekela pe Mosesa ne byanembele Bangauzhi bonse.+
28 Ponkapo byo bafikile kwipi na muzhi ko bayilenga, aye waubile nobe ubena kupitaila. 29 Bino bamusashijile’mba: “Ikalai ne atweba, mambo ano ke mabanga kabiji juba jazhika kala.” Ne aye watwelele mu nzubo ne kwikala nabo. 30 Byo aikele nabo na kuja,* washikwile shinkwa ne kulomba kabiji wamutebawile ne kwibapa.+ 31 Ponkapo meso abo alabile, ne kumuyuka bamuyukile; bino aye wazhimañene ku meso abo.+ 32 Kabiji besambilenga mulwabo amba: “Nanchi michima yetu kechi ibalukutenga kimye kyo aji kwisambanga ne atweba mu jishinda, ne byo aji kwitulumbulwilanga Binembelo nenyi?” 33 Pa kyonkakya kimye baimene ne kubwela ku Yelusalema, kabiji bataaine batumwa Jikumi na Umo ne boba bo bakonkene nabo pamo, 34 bonka baambile’mba: “Kwambatu kine, Nkambo wasanguka kabiji waji kumweka kwi Shimona!”+ 35 Kepo bebabuujile bintu byamwekele mu jishinda ne byo bamuyukile kimye kyo atebawile shinkwa.+
36 Byo bakyambilenga bino bintu, aye waishile po bajinga ne kwibambila’mba: “Mutende ekale ne anweba.”+ 37 Bino baumvwine bingi moyo ne kwakamwa, mambo balangulukilenga’mba bamona kilengwa kya mupashi. 38 Onkao mambo, aye wibepwizhe’mba: “Mambo ka o mwaumvwina moyo, kabiji mambo ka o mubena kuzhinaukila mu michima yenu? 39 Akitalai maboko ami ne maulu ami, pa kuba’mba muyuke’mba yami iye; nkwatai ne kumona, mambo kilengwa kya mupashi kechi kiji na nyama ne bikupa byonka byo nji ne.” 40 Byo aambile bino, wibamwesheshe maboko ne maulu anji. 41 Bino byo bakibujile kuswa kino na mambo a lusekelo lukatampe ne kukumya, wibepwizhe’mba: “Nanchi muji na kajo kuno nyi?” 42 Byonkabyo, bamupele jisabi jakosha, 43 ne aye wijitolele ne kuja saka bamutala.
44 Kabiji wibambijile’mba: “Bino byo byambo byami byo nemwambijile kimye kyo najinga nenu+ kuba’mba bintu byonse byanembelwe pe amiwa mu Mizhilo ya Mosesa, mu byambo bya Bangauzhi ne mu Masalamo, byafwainwa kufika.”+ 45 Kepo ebashinkwile bongo kuba’mba bakwatakanye mwatala Binembelo,+ 46 kabiji wibambijile’mba, “Kino kyo kyanembwa’mba: Kilishitu ukamanama kabiji ukasanguka pa juba ja busatu,+ 47 kabiji na mambo a jizhina janji, bantu bakasapwila lulapilo ku bisaka byonse bya bantu+ kuba’mba Lesa ukebalekelako mambo abo+—kutendekela mu Yelusalema.+ 48 Kabiji mukekala bakamonyi pa bino bintu.+ 49 Umvwai! nkemutumina akya kyalayile Batata. Anweba mwikale mu muzhi, poso mukatambule bulume kufuma mwiulu.”+
50 Kabiji wibatwajile kwipi na ku Betani, ne kusuntula maboko anji ne kwibapesha. 51 Byo ebapesheshenga, waabene nabo ne kutwalwa mwiulu.+ 52 Kabiji bamulambijile* ne kubwela ku Yelusalema na lusekelo lukatampe.+ 53 Kabiji kimye kyonse batanwanga monka mu nzubo ya Lesa, saka bamutota Lesa.+
Monai Mutanchi.
Monai bya Kulumbulula A5.
Nangwa’mba “kisela.”
Monai bya Kulumbulula A5.
Monai bya Kulumbulula A5.
Monai bya Kulumbulula A5.
Nangwa’mba “kufumatu munda ya bainanji.”
Monai bya Kulumbulula A5.
Monai bya Kulumbulula A5.
Nangwa’mba “kimwesho.”
Monai bya Kulumbulula A5.
Monai bya Kulumbulula A5.
Monai bya Kulumbulula A5.
Monai bya Kulumbulula A5.
Monai bya Kulumbulula A5.
Nangwa’mba “Amiwa mwine.” Monai Mutanchi.
Monai bya Kulumbulula A5.
Mu Kingiliki, “lukunwa.”
Monai bya Kulumbulula A5.
Monai bya Kulumbulula A5.
Monai bya Kulumbulula A5.
Nangwa’mba “mupulushi wa bulume.” Monai Mutanchi, “Lusengo.”
Monai bya Kulumbulula A5.
Monai bya Kulumbulula A5.
Monai bya Kulumbulula A5.
Nangwa’mba “bantu bo amwenamo lusekelo.”
Monai bya Kulumbulula A5.
Monai bya Kulumbulula A5.
Monai bya Kulumbulula A5.
Mu Kingiliki, “Mwana wa mulume yense ushinkula lusemo.”
Monai bya Kulumbulula A5.
Monai bya Kulumbulula A5.
Monai bya Kulumbulula A5.
Nangwa’mba “mweo wobe.”
Mu Kingiliki, “kufuma kimye kyo ajinga kisungu.”
Monai bya Kulumbulula A5.
Nangwa’mba “wibakookejilenga.”
Monai bya Kulumbulula A5.
Nangwa’mba “jishinda Lesa jo apulushishamo.”
Nangwa’mba “mfweto.”
Monai bya Kulumbulula A5.
Monai bya Kulumbulula A5.
Monai bya Kulumbulula A5.
Monai bya Kulumbulula A5.
Nangwa’mba “kumufumpila.”
Ko kuba’mba, Kalunga ka Mema ka Ngalilea.
Mu Kingiliki, “bashinkijilemo.”
Nangwa’mba “banabalume.”
Monai bya Kulumbulula A5.
Nangwa’mba “kwikala kya kusendalala ku tebulu.”
Nangwa’mba “kalepu.”
Nangwa’mba “kalepu.”
Nangwa’mba “mweo.”
Ko kuba’mba, kwa kubula nsubu.
Nangwa’mba “mwana wa bwanga.”
Mu Kingiliki, “ye atemwa.”
Nangwa’mba “kamwanya ko basendelapo bafwa.”
Nangwa’mba “kivwalo kyawama.”
Mu Kingiliki, “ku meso obe.”
Nangwa’mba “lutangijilo lwa.”
Nangwa’mba “abingisha.”
Nangwa’mba “kwikala kya kusendalala ku tebulu.”
Monai bya Kulumbulula B14.
Nangwa’mba “akatampe.”
Nangwa’mba “bilende bya kivuluko.”
Nangwa, “Pa kimye kyabaya wamulengelanga kuzhikilwa na nzala.”
Nangwa’mba “bulume bupana bumi.”
Mu Kingiliki, “siliva.”
Nangwa’mba “bivwalo bikwabo.”
Ko kuba’mba, Heloda Antipasa. Monai Mutanchi.
Monai Mutanchi.
Nangwa’mba “mweo.”
Nangwa’mba “mweo.”
Mu Kingiliki, “byo afikile pepi.”
Mu Kingiliki, “watajiletu kulutwe.”
Nangwa’mba “kukumbachilamo muntu pa kwiimuna.”
Nangwa’mba “Hadesi,” ko kuba’mba, kilende kya bantu bonse. Monai Mutanchi.
Monai bya Kulumbulula A5.
Monai Mutanchi.
Monai bya Kulumbulula B14.
Mu Kingiliki, “byambo byanji.”
Mu Kingiliki, “shinkwa.”
Mu Kingiliki, “nkongole.”
Jizhina jo beta Satana.
Nangwa’mba “ntumbe ya kupiminako.”
Nangwa’mba “jimona bulongo.” Mu Kingiliki, “jijitu.”
Nangwa’mba “wikala na kyeya.”
Mu Kingiliki, “jatama; jibi.”
Ko kuba’mba, kwitokesha mwine mwayila mizhilo.
Nangwa’mba “bupe bwa kupa bayanji.” Monai Mutanchi.
Nangwa’mba “byawamisha.”
Nangwa’mba “bilende bya kivuluko.”
Nangwa’mba “bilende byabula biyukilo.”
Nangwa’mba “bilende bya kivuluko.”
Monai Mutanchi.
Mu Kingiliki, “maasaliona abiji.” Monai bya Kulumbulula B14.
Nangwa’mba “ko balubako.”
Nangwa’mba “mu mashinagoga.”
Nangwa’mba “mweo.”
Nangwa’mba “mweo.”
Nangwa’mba “mweo.”
Monai bya Kulumbulula B14.
Nangwa’mba “bya bupe bya kupa bayanji.” Monai Mutanchi.
Mu Kingiliki, “Inyingai mu mbunda yenu.”
Nangwa’mba “ukenyinga.”
Kufuma ku ma 9 koloko bufuku kufika pakachi ka bufuku.
Kufuma pakachi ka bufuku kufika ku ma 3 koloko ku makya.
Nangwa’mba “mukulumpe utala pa nzubo.”
Nangwa’mba “ba kalume ba mu nzubo.”
Nangwa’mba “kuba mwayila kyaswa muchima wanji.”
Monai bya Kulumbulula B14.
Nangwa’mba “mupashi wa bulema.”
Mu Kingiliki, “bipimo bya seya.” Seya waesakana na malita 7.33. Monai bya Kulumbulula B14.
Monai bya Kulumbulula A5.
Kikola kilengela kuvimba na mambo a kuvula mema mu mubiji.
Mu Kingiliki, “uja shinkwa.”
Nangwa’mba “kwibatemwa pacheche.”
Nangwa’mba “mweo.”
Monai Mutanchi.
Nangwa’mba “kusankilapo.”
Monai bya Kulumbulula B14.
Nangwa’mba “balunda nanji ba bakazhi.”
Monai bya Kulumbulula B14.
Mu Kingiliki, “kuponena pa nshingo yanji.”
Mu Kingiliki, “wajile.”
Nangwa’mba “mukulumpe utala pa nzubo.”
Nangwa’mba “bipimo bya bbafi.” Kipimo kya bbafi kyaesakana na malita 22. Monai bya Kulumbulula B14.
Nangwa’mba “bipimo bya kolo kitota kimo.” Kipimo kya kolo kyaesakana na malita 220. Monai bya Kulumbulula B14.
Nangwa’mba “kino kisemi.” Monai Mutanchi, “Bwikalo.”
Mu Kingiliki, “wa lulombo.”
Mu Kingiliki, “mu kyaji kya kwa Abalahama.”
Nangwa’mba “Hadesi,” ko kuba’mba, kilende kya bantu bonse. Monai Mutanchi.
Mu Kingiliki, “mu kyaji kyanji.”
Nangwa’mba “mukachi kenu.”
Nangwa’mba “mweo.”
Monai bya Kulumbulula A3.
Nangwa’mba “lwitabilo lwa uno mutundu.” Mu Kingiliki, “luno lwitabilo.”
Nangwa’mba “ngubilai lusa.”
Nangwa’mba “kisemi kikeya.” Monai Mutanchi, “Bwikalo.”
Nangwa’mba “bikobiwa.”
Nangwa’mba “kichi kya malubenyi kyapasha mukuyu.”
Nangwa’mba “kutambula mu bujimbijimbi.”
Lupondo wa Bangiliki wanemene magalamu 340 kabiji waesakene pamo na madilakima 100. Monai bya Kulumbulula B14.
Mu Kingiliki, “siliva.”
Mu Kingiliki, “siliva yami.”
Monai bya Kulumbulula A5.
Nangwa’mba “kubula kumunemeka.”
Mu Kingiliki, “mutwe wa pa jikonka.”
Monai bya Kulumbulula B14.
Nangwa’mba “kino kisemi.” Monai Mutanchi, “Bwikalo.”
Monai bya Kulumbulula A5.
Nangwa’mba “kwesakana na byo amona.”
Monai bya Kulumbulula A5.
Nangwa’mba “byawamisha.”
Mu Kingiliki, “malepita abiji.” Monai bya Kulumbulula B14.
Nangwa’mba “mukatambula myeo yenu.”
Nangwa’mba “moba a kushinkenyamo.”
Nangwa’mba “Bangetila.”
Nangwa’mba “Bangetila.”
Jino ke jizhina ja kifulo kyo batelelamo bantu bobila bakwabo bintu nabiji kupana mali.
Nangwa’mba “kwikala kya kusendalala ku tebulu.”
Nangwa’mba “kwikala kya kusendalala ku tebulu.”
Mu Kingiliki, “pakonsha kufika jibwe inge bejitaya.”
Monai bya Kulumbulula A3.
Mu Kingiliki, “Mufumyaipo uno muntu.”
Nangwa’mba “Mwipayilai pa kichi! Mwipayilai pa kichi!”
Nangwa’mba “bamwipayile pa kichi.”
Monai Mutanchi.
Ko kuba’mba, ku ma 12 koloko mute.
Ko kuba’mba, ku ma 3 koloko mute.
Nangwa’mba “wapemene japelako.”
Nangwa’mba “kilende kya kivuluko.”
Nangwa’mba “kilende kya kivuluko.”
Nangwa’mba “kilende kya kivuluko.”
Nangwa’mba “kilende kya kivuluko.”
Nangwa’mba “kilende kya kivuluko.”
Nangwa’mba “kilende kya kivuluko.”
Nobe makilomita 11. Monai bya Kulumbulula B14.
Nangwa, “Nanchi yobe mwenyitu mu Yelusalema wabula kuyuka nyi?”
Nangwa’mba “kilende kya kivuluko.”
Nangwa’mba “kilende kya kivuluko.”
Nangwa’mba “kwikala kya kusendalala ku tebulu.”
Nangwa’mba “kukunyika bilungi.”