June
Pa Kimo, June 1
Kyonse kyo mukalomba Batata mu jizhina jami, bakemupekyo.—Yoa. 15:16.
Uno mulaye wafwainwa watundaikile bingi batumwa. Nangwa kya kuba kechi baumvwishishe uno mulaye ne, kwashajiletu pacheche Ntangi wabo kufuma pa ntanda, bino kechi wibashiletu bunke bwabo ne. Yehoba wipaine kukumbula milombelo yabo pa kuba’mba batwajijile kusapwila byambo bya Bufumu. Kabiji kechi pabanjile ne, bemwenejile Yehoba byo akumbwile milombelo yabo ya kukeba bukwasho. (Byu. 4:29, 31) Byo byo kiji ne lelo jino. Byo twatwajijila kupanga bipangwa na kuchinchika, twiyowa bulunda ne Yesu. Kabiji twafwainwa kushiinwa’mba Yehoba ukakumbula milombelo yetu byo tumulomba kuba’mba etukwashe kushinda makatazho o tupitamo pa kusapwila mambo awama a Bufumu. (Fili. 4:13) Tumusanchila bingi Lesa pa kukumbula milombelo yetu ne pa bulunda bwetu ne Yesu. Abino bya bupe byafuma kwi Yehoba bitukwasha kutwajijila kupanga bipangwa.—Yako. 1:17. w18.05 21 ¶17-18
Pa Kibiji, June 2
Twayai . . . . twitundaikenga atwe bene na bene, ne kwibikishakotu byo tubena kumona aja juba saka jifwenya pepi.—Hebe. 10:24, 25.
Byo papichiletu myaka itanu, bena Kilishitu Bayudea baikelenga mu Yelusalema bamwene ‘juba ja Yehoba’ saka jifwenya pepi ne biyukilo byaambilepo Yesu amba inge batendeka kwibimona bakanyememo mu muzhi. (Byu. 2:19, 20; Luka 21:20-22) Aja juba ja Yehoba jafikile mu 70 C.E. kimye bena Loma kyo baonawine muzhi wa Yelusalema. Lelo jino, tuji na bishinka byavula bimwesha kuba’mba juba ja Yehoba “jikatampe kabiji jilengesha bingi moyo” jafwenya pepi. (Yoe. 2:11) Ngauzhi Zefwaniya waambile’mba: “Juba jikatampe ja Yehoba jijitu pepi! Jijitu pepi kabiji jibena kupelawizha bingi kwiya!” (Zefwa. 1:14) Buno bungauzhi bwanema ne kwi atweba. Byo kiji kuba’mba juba ja Yehoba jafwenya bingi pa bwipi, Paulo witubuula’mba “twitenga muchima atwe bene na bene kuba’mba twitundaikenga kwitemwa atwe bene na bene ne kuba mingilo yawama.” (Hebe. 10:24) Onkao mambo, twafwainwa kuta muchima balongo ne banyenga pa kuba’mba twibatundaikenga inge babena kukebewa bukwasho. w18.04 20 ¶1-2
Pa Kisatu, June 3
Chinchika ne kukosa. Kange ube moyo nangwa kukakilwa ne, mambo Yehoba Lesa wobe uji ne obewa konse konse ko ukaya. —Yosh. 1:9.
Yehoba watundaikile bingi Yoshua saka akyangye kutwezha bantu ba Lesa mu Kyalo kya Mulaye. Yehoba kechi watundaikangatu bantu umo umo kwapwa ne, bino watundaikanga ne jibumba jonse ja bantu banji. Yehoba waambile byambo bya bungauzhi byatundaikile bingi Bayudea kimye kyo bajinga mu buzha mu Babilona, amba: “Kange uchine ne, mambo amiwa nji ne obewa. Kange wakamwe ne, mambo amiwa yami Lesa wobe. Amiwa nkakukosesha ne kukukwasha, kine, amiwa nkakukwata na kuboko kwami kwa kilujo kwa bololoke.” (Isa. 41:10) Abino byambo byatundaikile bena Kilishitu batanshi, kabiji bitundaika ne bantu ba Lesa lelo jino. (2 Ko. 1:3, 4) Yesu naye bamutundaikile kwi Bashanji. Kimye kyo abatizhiwenga, Yesu waumvwine jiwi kufuma mwiulu amba: “Uno ye Mwanami ye natemwa, mo mmwena lusekelo.” (Mat. 3:17) Abino byambo byafwainwa byamutundaikile bingi Yesu byo aingijilenga mwingilo wanji pano pa ntanda. w18.04 16 ¶3-5
Pa Kina, June 4
Ku kichi kya kuyuka byawama ne byatama, kechi wafwainwa kujako ne.—Nte. 2:17.
Bantu bavula lelo jino inge batanga mukambizho Yehoba ye apeele Adama, bamba’mba Lesa waangachile Adama luusa lwa kwifuukwila bintu. Bamba bino na mambo a kubula kuyuka lupusano luji pa kwikala na luusa lwa kwifuukwila bintu ne luusa lwa kufuukula kyawama ne kyatama. Adama ne Evwa bajinga na luusa lwa kufuukulapo kukookela Lesa nangwa ne. Pano bino, Yehoba ye yenkatu uji na luusa lwa kufuukulapo’mba akye kyawama kabiji akye kyatama. Wamwesheshe luno luusa kimye kyo apaine mukambizho wa kubula kuja ku “kichi kya kuyuka byawama ne byatama” kyajinga mu bujimi bwa Edena. (Nte. 2:9) Yehoba wapeele ba Adama ne Evwa mukambizho pa kuba’mba bayuke bya kwingijisha bulongo bwana bwa bene bo ebapele. Byonka byo twayuka, bansemi betu batanshi bafuukwilepo kubula kukookela Lesa. Nanchi byafuukwilepo Adama ne Evwa bibalengejile kwikala na bwana bwa bene nyi? Ine, kwalepeshatu. Na mambo a kukeba kwifuukwilanga bintu byonse, baelele ne bwana bwa bene bo bajinga nabo. w18.04 5-6 ¶9-12
Pa Kitanu, June 5
Kimye kyonse kyo bapichilenga mu makatazho, kyamukolelenga bingi ku muchima.—Isa. 63:9.
Yehoba kechi ubilatu lusa bantu banji babena kuyanda ne. Bino ubapo kimo pa kuba’mba ebakwashe. Bena Isalela byo bayanjilenga mu buzha mu Ijipita, Yehoba wamwene byo bamanaminenga kabiji wafuukwilepo kwibapokolola. Yehoba waambijile Mosesa amba: “Kine namona kumanama kwa bantu bami . . . , kabiji naumvwa kujilakana kwabo . . . nayukishatu bulongo makatazho o babena kupitamo. Amiwa nkekila na kwibapokolola ku bena Ijipita.” (Lupu. 3:7, 8) Na mambo a kuba’mba Yehoba waumvwijile bantu banji lusa, wibapokolwele mu buzha. Byo papichile myaka, bena Isalela saka baji mu Ntanda ya Mulaye bebalukukanga ku balwanyi. Yehoba waubanga byepi? “Wibomvwinanga lusa na mambo a kubinza kwabo kwibaletelanga boba bebamanyikilenga ne boba bebayanjishenga.” Lusa lo lwalengelanga Yehoba kukwasha bantu banji. Wibapelenga bamitonyi ba kwibapokolola mu maboko a balwanyi babo.—Mito. 2:16, 18. w19.03 15 ¶4-5
Pa Kibelushi, June 6
Nanchi mwanamukazhi wakonsha kulubako mwananji ukyamwa nangwa kubula kumvwina lusa mwananji ye esemena nyi? Nangwa kya kuba bano banabakazhi bakonsha kulubako baana babo, amiwa kechi nkakulubako ne. —Isa. 49:15.
Mikambizho itanshi ibiji pa Mikambizho Jikumi yalumbulwile’mba bena Isalela bafwainwe kupopwelangatu Yehoba bunke bwanji kwapwa, kabiji yakainye kupopwela bankishi. (Lupu. 20:3-6) Yehoba kechi ye wamwenangamo mu ino mikambizho ne. Bino bantu banji bo bamwenangamo inge balondela ino mikambizho. Bino kimye kyo batendekele kupopwela balesa bapopwelanga bantu ba mu bisaka bikwabo, bamonanga bya malwa. Pakuba Yehoba wapesheshenga bantu banji kimye kyo bajinga bakishinka kwi aye ne kubila bakwabo byawama. (1 Mfu. 10:4-9) Kechi twafwainwa kupamo Yehoba mambo inge bantu betelamba’mba bamwingijila bakana kulondela mizhilo yanji yaoloka ne kuba bakwabo byatama ne. Pano bino, Yehoba witutemwa kabiji umona inge bantu kebetube nshiji. Kimukola bingi ku muchima kukila ne byumvwa mwanamukazhi inge mwananji keamaname. Nangwa kya kuba kechi wakonsha kufumyapo nshiji bukiji ne, bino mu kimye kyanji kyafwainwa ukazhachisha banguba bibi pa byo bamanyika bantu bakwabo. w19.02 22 ¶13-15
Pa Mulungu, June 7
Kyaswa muchima wenu kyubiwe kechi kyami ne.—Luka 22:42.
Mu milungu ya kunangijila ku Kivuluko, kupwila kwetu javula kwamba bingi pe Yesu ne kwipelula ko amwesheshe pa kupana bumi bwanji kwikala bukuzhi. Kwitutundaika kwikala bepelula byonka byo aji ne kuba kyaswa muchima wa Yehoba nangwatu mu bimye byakatazha. Tulanguluka pe aye byo amwesheshe kubula moyo byo kwashajiletu moba acheche kufwa. Wayukile’mba kwashajiletu pacheche balwanyi banji kutendeka kumwendeleka, kumututaula ne kumwipaya. (Mat. 20:17-19) Nangwa byonkabyo, wipaine kufwa. Kimye byo kyafikile, waambijile batumwa banji bakishinka bo ajinga nabo mu Ngesemani amba: “Imanai, twayai tuyenga. Talai! Wa kunsolola ujitu pepi.” (Mat. 26:36, 46) Kabiji jibumba ja bantu basendele bilwilo byo baishile na kumukwata, wayile kwi abo ne kwisolola aye mwine, kabiji wakambizhe bashilikale amba baleke batumwa banji bayenga. (Yoa. 18:3-8) Kine, Yesu wamwesheshe’mba kechi wajinga na moyo ne. Lelo jino, bena Kilishitu bashingwa ne mikooko ikwabo bebikako kwikala babula moyo byonka biji Yesu. w19.01 27-28 ¶7-8
Pa Kimo, June 8
Kebai bukimote. —Zefwa. 2:3.
Byonkatu muntu ulenga bipikichala byo engijisha misombelo yapusana pusana pa kuba’mba alenge kipikichala kyawama, ne atweba twafwainwa kwikala na byubilo byawama pa kuba’mba twikale bakimote. Byubilo bimo byo twafwainwa kwikala nabyo ke kwipelula, lukookelo, kukooka muchima ne kuchinchika. Bantu bepelula bo bakookela kyaswa muchima wa Lesa. Lubaji lwa kyaswa muchima wa Lesa ke kuba’mba twikale bakooka muchima. (Mat. 5:5; Nga. 5:23) Inge ketube kyaswa muchima wa Lesa, tuzhingijisha Satana. Onkao mambo, nangwatu twipelula ne kukooka muchima, bantu bavula baji ku lubaji lwa Satana betushikwa. (Yoa. 15:18, 19) Na mambo a kino, twafwainwa kwikala bachinchika pa kuba’mba tukane Satana. Muntu wabula kimote ke muntu witota, uzhingila bingi, kabiji ubula kukookela Yehoba. Ne Satana byo byo aji. O ene mambo o ashikilwa bakimote. Bakimote basolola patoka byubilo byanji byatama. Kabiji bamwesha ne kuba’mba Satana wa bubela. Mambo ka? Bintu byo amba ne byo oba kechi byakonsha kulengela bantu bakimote kuleka kwingijila Yehoba ne.—Yoba 2:3-5. w19.02 8-9 ¶3-5
Pa Kibiji, June 9
Kange wakamwe ne, mambo amiwa yami Lesa wobe.—Isa. 41:10.
Yehoba wayukile’mba bantu bekala mu Babilona bakomvwa moyo. Muzhi wa Babilona bamulukukile ku nzhita ikatampe ya bena Media ne Pelisha. Yehoba waingijishe ino nzhita kupokolola bantu banji mu muzha mu Babilona. (Isa. 41:2-4) Bena Babilona ne bantu bafumine mu byalo bikwabo bayukile’mba mulwanyi wabo ubena kwiya, kabiji baesekele kumwesha’mba kechi bajinga na moyo ne kupichila mu kwitundaika bene na bene amba: “Kosai.” Kabiji balengele bankishi ne kuketekela kuba’mba basakwibazhikijila. (Isa. 41:5-7) Nangwa byonkabyo, Yehoba watekeneshe Bayudea kupichila mu kwibambila’mba: “Obewa Isalela, [kupusanako na bantu bakwabo] wi kalume wami . . . Kange wakamwe ne, mambo amiwa yami Lesa wobe.” (Isa. 41:8-10) Yehoba waingijishe byambo bya kuba’mba: “Amiwa yami Lesa wobe.” Yehoba wabuujilenga bapopweshi banji bakishinka kuba’mba kechi wibalubileko ne kabiji bajinga bantu banji. Wibabuujile’mba: “Nkemupapanga . . . ne kwimupokolola.” Bino byambo bya lutekenesho byatundaikile bingi Bayudea bajinga mu buzha.—Isa. 46:3, 4. w19.01 4 ¶8
Pa Kisatu, June 10
Jiwi jafumine mwiulu amba: “Obewa wi Mwanami ye natemwa; mo mmwena lusekelo.”—Mako 1:11.
Pa Mako 1:9-11 po panembwa kimye kitanshi Yehoba kyo aambile kufuma mwiulu. Yehoba waambile’mba: “Obewa wi Mwanami ye natemwa; mo mmwena lusekelo.” Kyamweka Yesu waumvwine bingi bulongo pa kumvwa Shanji byo aambile kulumbulula byo amutemwa ne kumuketekela. Byambo bya Yehoba byasolwele bishinka bisatu byanema pe Yesu. Kitanshi, Yesu ke Mwananji. Kya bubiji, Yehoba watemwa Mwananji. Ne kya busatu, Yehoba umwena lusekelo mu Mwananji. Byo aambile’mba “Obewa wi Mwanami,” bino byambo bimwesha kuba’mba Yehoba ne Mwananji ye atemwa aye Yesu balengele bulunda bwa katataka. Yesu byo ajinga mwiulu, wajinga mwana Lesa. Pano bino, kimye kyo abatizhiwe, waikele mwana Lesa mu jishinda jikwabo. Pa kyo kya kimye Lesa wamwesheshe’mba Yesu wajinga Mwananji washingwa kabiji waikele na luketekelo lwa kubwela mwiulu na kwikala Mfumu kabiji Ñanga Mwine Mukatampe. (Luka 1:31-33; Hebe. 1:8, 9; 2:17) O ene mambo Shanji o aambijile pa lubatizhilo lwanji amba: “Obewa wi Mwanami.”—Luka 3:22. w19.03 8 ¶3-4
Pa Kina, June 11
Kafwako maana . . . akonsha kumushinda Yehoba ne.—Maana 21:30.
Kubuulañana maana atama kwatendekele kala kimye Satana kyo ajimbaikile bantu batanshi. Satana wilundumikile ne kwipa mwine luusa lwa kwikala wa kufundañanako maana, kabiji wabuujile Evwa ne mwatawanji kuba’mba bakekala na lusekelo inge ke befuukwilepo bene bya kuba mu bwikalo. (Nte. 3:1-6) Satana wakebelengatu bintu byamuwamina mwine. Wakebelenga Adama ne Evwa ne baana babo kumukookelanga ne kumupopwela aye, kechi kupopwela Yehoba ne. Bino Yehoba ye wibapeele byonse byo bajinga nabyo. Ye wibalengele ne kwibaleta pamo, wibapele bujimi bwawama mwa kwikala ne mibiji yalumbuluka pa kuba’mba bakekalenga myaka ne myaka. Kyataminekotu ke kya kuba’mba Adama ne Evwa basatukijile Lesa ne kwifumyako bene kwi aye. Kabiji mwafuma bintu byatama bingi. Byonkatu jiluba jo bachiba ku kijimwa byo jitendeka kuleela ne kuuma, ba Adama ne Evwa nabo batendekele kukota kabiji bafwile. Baana babo nabo bamanaminenga na mambo a jifingo jo bafingile bansemi babo. (Loma 5:12) Byonkatu byaubile Adama ne Evwa, bantu bavula lelo jino kechi bakeba kukookela Lesa ne. Bakeba kwikela monka mo bakebela bene. (Efi. 2:1-3) Bifumamo byamweka monka mwaambila kinembelo kya lelo. w18.12 20 ¶3-4
Pa Kitanu, June 12
Twamba . . . kechi mu byambo bifunjisha maana a bantu ne, kana na byambo bifunjisha mupashi wa Lesa, kabiji tulumbulula bintu byaamba pe Lesa na byambo byo twatambula na mambo a mupashi wanji.—1 Ko. 2:13.
Mutumwa Paulo wajinga bingi na maana, wafunjile kufika palepa, kabiji wayukile milaka ibiji. (Byu. 5:34; 21:37, 39; 22:2, 3) Pano bino, pa kufuukula kyawama nangwa kyatama, kechi walondelanga maana a bantu ne, walondelanga byaamba Binembelo. (Byu. 17:2; 1 Ko. 2:6, 7) Na mambo a kino, Paulo waingijile bingi bulongo mwingilo wa kusapwila kabiji watengejilenga kutambula mfweto ya myaka ne myaka. (2 Timo. 4:8) Kwa kubula nangwa kuzhinaukatu ne, milanguluko ya Lesa yakila ya bantu ba mu ino ntanda. Kulondela milanguluko yanji kuketulengela kwikala bwikalo bwawama kabiji bwa lusekelo. Pano bino, Yehoba kechi witukanjikizha kulondela milanguluko yanji ne. “Kalume wa kishinka kabiji wa maana” kechi witukanjikizha kulondela milanguluko ya Lesa ne, nangwatu bakulumpe mu kipwilo nabo kechi byo byo boba ne. (Mat. 24:45; 2 Ko. 1:24) Mwina Kilishitu yense wafwainwa kwisajilapo mwine kulondela milanguluko ya Lesa nangwa ne. w18.11 20-21 ¶12-13
Pa Kibelushi, June 13
Bulanda ne kubinza byonse bikapwa.—Isa. 35:10.
Lesa waambijile jimo kupichila mwi ngauzhi Isaya amba inge bantu banji babwela mu ntanda yabo bakekalanga mu mutende, kechi kukekalapo bantu nangwa banyama bakemwikazhanga bufinda ne. Bonsetu banyike ne bakulumpe bakazhikijilwa. (Isa. 11:6-9; 35:5-10; 51:3) Isaya waambile ne kuba’mba pano pa ntanda, ko kuba’mba pa ntanda ponse “pakakumbana maana a kuyuka Yehoba byonkatu mema byo akumbana mu kalunga ka mema.” Kabiji Isaya waambile jikwabo kuba’mba bantu ba Lesa bakabwela kufuma mu Babilona kechi bakebalukukanga ku bantu nangwa ku banyama ne. Ntanda yabo ikamenesha kajo kavula mambo mukekala mema avula byonka byajinga bujimi bwa Edena. (Nte. 2:10-14; Yele. 31:12) Nanchi buno bungauzhi bwafikiletu jimo nyi, inyi bukafika ne jikwabo? Kechi pajipo bishinka bimwesha’mba bantu bafumine mu buzha bebabukile mu jishinda ja kukumya ne. Bungauzhi kechi bwaambile’mba meso a bampofu akalaba ne. Onkao mambo, bino byambo bimwesha kuba’mba Lesa ukabuka bakolwa kulutwe. w18.12 5 ¶11-12
Pa Mulungu, June 14
Twajijilai kwenda mu bukine.—3 Yoa. 3.
Kechi tukaleka kwenda mu bukine ne. Bukine bujitu nobe jishinda jo tukendangamo myaka ne myaka. Pano twafwainwa kuba byepi pa kuba’mba tutwajijile kwenda mu bukine? Twajijilai kufunda bukine buji mu Mambo a Lesa ne kulanguluka langulukapo. Mwafwainwa kumonangapo kimye kya kufunda bukine buji mu Mambo a Lesa pa juba pa juba. Kuba bino kukemukwasha kutemwa bukine ne kubula kwibupotolwesha. Byambo bya Maana 23:23 bitubuula’mba: “Pota bukine kabiji kange wibupotolweshe ne.” Kabiji byaamba ne kuba’mba twafwainwa kupota ne “maana, mafunde ne milangwe.” Kechi twafwainwa kupelelatu pa kuyuka bukine ne. Twafwainwa kwingijishanga bintu byo tufunda mu bwikalo bwetu. Milangwe itukwasha kukwatakanya byambo bya Yehoba byonse. Maana etukwasha kuba bintu byo twayuka. Bimye bimo, bukine bwitujimunako ne kwitumwesha mo twafwainwa kupimpulako. Twafwainwa kumvwinanga luno lujimuno. Baibolo waamba’mba lujimuno lwawama kukila siliva.—Maana 8:10. w18.11 9 ¶3; 11 ¶13-14
Pa Kimo, June 15
Pota bukine kabiji kange wibupotolweshe ne.—Maana 23:23.
Ñanyi kintu kyo mwanemeka bingi mu bwikalo bwenu? Nanchi mwakonsha kwikipotolwesha na kintu kyabula kunema nyi? Mikumbu ya ano mepuzho kechi yakatazha ku bapopweshi ba Yehoba ne. Kintu kyo twanemeka bingi ke bulunda bwetu ne Yehoba, kabiji kechi twakonsha kwibupotesha na kintu kikwabo ne. Kabiji twanemeka bukine buji mu Baibolo, mambo bwitulengela kwikala na bulunda bwakosa na Shetu wa mwiulu. (Kolo. 1:9, 10) Yehoba ye Mufunjishi wetu Mukatampe, witufunjisha bukine buji mu Mambo anji, Baibolo. Witufunjisha buneme bwa jizhina janji ne byubilo byanji byawama. Witubuula kuba’mba witutemwa bingi kya kuba wapaine bumi bwa Mwananji, Yesu kwikala bukuzhi bwetu. Yehoba witufunjisha ne pa Bufumu bwa Bumesiasa, kabiji witupa ne luketekelo lwa kulutwe lwa bumi bwa myaka ne myaka mu Paladisa pano pa ntanda. Yehoba witufunjisha ne byo twafwainwa kwikalanga. Twanemeka bingi buno bukine mambo bwitulengela kufwenya kwipi na Mulenga wetu. Kabiji bwitulengela kwikala na lusekelo mu bwikalo bwetu. w18.11 3 ¶1-2
Pa Kibiji, June 16
Kechi mwibepenga anwe bene na bene ne.—Kolo. 3:9.
Bantu ba bujimbijimbi kechi bakonsha kufyama kwi Yehoba ne, mambo “bintu byonse bijitu patoka kabiji byasololwa” kwi aye. (Hebe. 4:13) Akilangulukai pe Ananyasa ne Safila balangulukile mu michima yabo kubepa batumwa. Abano ba mulume ne mukazhi bakebelenga kipwilo kwibamona’mba bauba bulongo, uba nobe bampanyi nanchi kechi byo byo bajinga ne. Bino Yehoba wamwene byo baubile kabiji wibakambwile. (Byu. 5:1-10) Yehoba umvwa byepi ku muchima inge muntu wabepa? Satana ne bantu ba bubela babula kulapila bakebataya “mu kizhiba kya mujilo.” (Lum. 20:10; 21:8; Sala. 5:6) Twayuka’mba Yehoba “kechi uji nobe muntu wamba bubela ne.” Kabiji ke Lesa ‘ubula kubepa.’ (Bala. 23:19; Hebe. 6:18) “Yehoba . . . washikwa . . . lujimi wamba bya bubela.” (Maana 6:16, 17) Inge tukeba’mba Lesa etutemwe, twafwainwa kulondelanga mafunde anji aamba pa kwikala bakishinka. w18.10 8 ¶10-13
Pa Kisatu, June 17
Saka ulangulukishapo pa bino bintu.—1 Timo. 4:15.
Twambe’mba mukulumpe wenu wa nkito wimwambila kupanako mali a kunengezhezha kijiilo kya kusekelela juba ja kukookoloka jitundaikwa na bupopweshi bwa bubela, mwakonsha kuba byepi? Mwafwainwa kulangulukilapo jimo bya kuba, kechi kupembelela bintu bya uno mutundu byamweka, bino po po kemulanguluke bya kuba ne. Kulangulukila jimo pa byo twafwainwa kuba pa kuba’mba tutwajijile kwikala bakishinka kwi Lesa, kuketukwasha ne kimye kyo tubena kufuukula jishinda ja kubukilwamo. Twayuka kuba’mba kechi tuswa kwitubika mashi nangwa bibese bikatampe bina bya mashi ne, bino mashinda amo a kubukilwamo avwangamo kwingijisha mashi a muntu mwine wakolwa. Ano mashinda akebewa kwifuukwilapo kwesakana na mafunde a mu Baibolo amwesha Yehoba byo alanguluka pa byobyo bintu. (Byu. 15:28, 29) Kwambatu kine, twafwainwa kulangulukilapo jimo pa bino bintu, kechi kupembelela twakolwa kabiji betutwala ku kipatela bino ketulanguluke bya kuba ne. Kino kyo kimye kya kukebakeba bishinka pa mashinda a kubukilwamo, kunemba pepala wa mashi ne kwisambila jimo na dokotala. w18.11 24 ¶5; 26 ¶15-16
Pa Kina, June 18
Awa uñumvwina, ukekala mu mutende.—Maana 1:33.
Yehoba ke kafunga watemwa bantu kabiji wibakwasha, kwibazhikijila ne kwibapokolola ku balwanyi babo. Bino byambo bitutekenesha bingi mpelo ya buno bwikalo byo ibena kufwenya pepi. Yehoba ukatwajijila kuta bantu banji muchima ne mu kimye kya malwa akatampe abena kwiya. (Lum. 7:9, 10) Onkao mambo, umvwe mwi banyike nangwa bakulumpe, muji na butuntulu bwa mubiji bwawama nangwa mwalemana, bantu ba Lesa kechi bakalukusha michima nangwa kukakilwa kimye kya malwa akatampe ne. Bakoba kintu kyapusanako na bakwabo. Bakavuluka byambo bya kwa Yesu Kilishitu bya kuba’mba: “Mukemane ne kwinuna mitwe yenu mambo kupokololwa kwenu kuji pepi.” (Luka 21:28) Bakatwajijila kuchinchika mu kimye kyo bakebalukuka kwi Gogi, ko kuba’mba bisaka bya bantu bikakwatankana pamo kabiji biji bingi na bulume. (Ezi. 38:2, 14-16) Mambo ka bantu ba Lesa o batwajijila kwikala bakosa? Bayuka’mba Yehoba kechi waluka ne. Ukoba byonka byo aubile ku bena Isalela, ko kuba’mba kimye kyonse uketulama ne kwitupulusha.—Isa. 26:20. w18.09 26 ¶15-16
Pa Kitanu, June 19
Wanemene bingi kwi amiwa, . . . kabiji nakutemenwe bingi. —Isa. 43:4.
Bena Isalela bakishinka batundaikilwe bingi pa kumvwa byambo bya Yehoba biji peulupo. Byo muji bakalume ba Yehoba ne anweba mwafwainwa kushiinwa’mba Yehoba wimutemwa bingi. Mambo a Lesa alaya boba baji mu bupopweshi bwa kine amba: “Byo aji na bulume, ukakupulusha. Ukasangalala bingi na mambo a obewa.” (Zefwa. 3:16, 17) Nangwatu bakalume banji bapite mu meseko a mutundu ka, Yehoba wibalaya kwibakwasha ne kwibatekenesha. Baibolo waamba’mba: “Bakemwamishanga ne kwimupaapa munyuma, kabiji bakemutombaushanga pa maulu anji. Byonkatu inetu byo atekenesha mwananji, ne amiwa byo byo nkemutekeneshanga.” (Isa. 66:12, 13) Akifwanyikizhai mwana wamucheche byo omvwa bulongo inge bainanji bamupaapa munyuma nangwa babena kumujongaula saka bamulela pa maulu. Yehoba naye byo byo atemwa bapopweshi banji ba kine ne kwibata muchima. Yukai kuba’mba mwanema bingi kwi Yehoba kabiji wimutemwa bingi. Kange muzhinaukenga kino ne.—Yele. 31:3. w18.09 13 ¶6-7
Pa Kibelushi, June 20
Ñanyi wipana lelo jino kupa Yehoba bupe?—1 Moba. 29:5.
Pa bimye byavula, mu bwikalo bwa bena Isalela, kwakebewanga bantu ba kwipana kwingilako mingilo imo. (Lupu. 36:2; Ne. 11:2) Ne lelo jino, kuji mingilo yavula bingi yo mwakonsha kwipana kwingijisha kimye kyenu, bintu byenu, nangwa busendwe bwenu mu kukwasha balongo ne banyenga. Mukekala bingi na lusekelo kabiji Lesa ukemupesha inge mwipana. Aba bepana kwingilako mwingilo wa buntungi bekala na balunda bavula bingi. Akilangulukai kyamwekejile nyenga Margie, waingila mwingilo wa kushimika Mazubo a Bufumu pa myaka 18. Pa myaka yavula, uno nyenga waingijilanga pamo na banyenga bavula bakitwala ne kwibafunjisha mingilo. Wataana kuba’mba kwingilako uno mwingilo jo jishinda jimo ja kwitundaikilamo atweba bene na bene. (Loma 1:12) Kabiji inge ke apite mu makatazho mu bwikalo bwanji, balunda nanji bo alengele kimye kyo aingijilenga mwingilo wa buntungi bamutundaika bingi. Nanchi mwakipanapo kala kwingilako mwingilo wa buntungi nyi? w18.08 25 ¶9, 11
Pa Mulungu, June 21
Kange uleke muntu nangwa umo akulengulule na mambo a bwanyike bobe ne. Pano bino, wikale wa kumwenako bantu ba kishinka mu ñambilo, mu byubilo, mu butemwe, mu lwitabilo ne mu kwilama bulongo.—1 Timo. 4:12.
Kimye Paulo kyo anembele bino byambo, Timoti kampe wajinga na myaka 30. Pano bino, Paulo wamupele mwingilo wanema bingi. Nangwa kya kuba kechi twayuka kyalengejile Paulo kumujimunako bino ne, pano bino, tufunjilako bintu byanema bingi. Kechi twafwainwa kulengulula balongo banyike na mambo a jifumbi jabo ne. Twafwainwa kuvulukanga’mba nangwatu Nkambo Yesu wapwishishe kwingila mwingilo wanji pano pa ntanda saka aji na myaka 33. Kampe twafuma mu bisho mo babula kunemeka banyike babalume. Inge byo byo kiji, bakulumpe mu kipwilo bakonsha kukankazhama kutongola banyike mu kipwilo kwikala bankwasho nangwa bakulumpe mu kipwilo. Bakulumpe mu kipwilo bafwainwa kuvulukanga’mba Binembelo kechi byatongolapo myaka yafwainwa kwikala na mwanamulume pa kuba’mba ekale nkwasho nangwa mukulumpe mu kipwilo ne.—1 Timo. 3:1-10, 12, 13; Titu. 1:5-9. w18.08 11-12 ¶15-16
Pa Kimo, June 22
[Vundaminai] ku . . . bintu bya bubela . . . byo batela’mba o “maana.”—1 Timo. 6:20.
Pa kuba’mba tufuukulepo bulongo, twafwainwa kwikala na bishinka byonse. Onkao mambo, twafwainwa kusalanga byambo bya kutanga. (Fili. 4:8, 9) Kino kibena kulumbulula’mba kechi twafwainwa kutanganga masawakya apa makeyala a pa intaneti paji byambo byo twabula kuyuka bulongo ne. Kyanema bingi kuchinuzhuka makeyala a pa intaneti a bansatuki. Balenga ano makeyala kuba’mba bonaune lwitabilo lwa bantu ba Lesa ne kwibalengela kuzhinauka bukine. Byambo bya bubela byakonsha kulengela muntu kubula kufuukulapo bulongo. Kechi twafwainwa kulengululanga bino byambo bya bubela amba kechi byakonsha kwitutwala mungi ne. Langulukai pa kyamwekele mu moba a kwa Mosesa, kimye kyo batumine banabalume 12 kuya na kwendela Ntanda ya Mulaye. Bamwendela ntanda jikumi baletele sawakya watama. (Bala. 13:25-33) Pa kupana sawakya banungileko ne bubela, kino kyalengejile bantu ba Yehoba kwakamwa. (Bala. 14:6-10) Bafwainwe kuyuka bishinka ne kuketekela mwi Yehoba, pano bino baketekejile sawakya watama. w18.08 4 ¶4-5
Pa Kibiji, June 23
Kange mujimbaikwe ne. Kupwanañana na babi konauna byubilo byawama.—1 Ko. 15:33.
Bantu bavula babula kupopwela Lesa bajiko na byubilo byawama, kabiji kechi boba bintu byatamishatu ne. Inge byo biji bantu bo mupwanañana nabo, nanchi mwakonsha kwamba’mba ke balunda bawama nyi? Mwafwainwa kwiipuzha inge kya kuba kupwanañana na bobo bantu kwakonsha kukosesha bulunda bwenu ne Yehoba. Nanchi bakonsha kwimukwasha kufwenya kwipi ne Lesa nyi? Ñanyi bintu byo banemeka mu bwikalo bwabo? Nanchi batemwa kwambatu pa mafwashonyi, mali, bipe, bya kisangajimbwe, nangwa kukeba kwikala na bintu byavula nyi? Nanchi javula batemwa kwamba byatama pa bakwabo nangwa kusengula kubi nyi? Yesu witujimwineko’mba: “Kanwa kamba monka mwavujila biji mu muchima.” (Mat. 12:34) Inge mwamona’mba bantu bo mupwanañana nabo bakonsha kwimonawina bulunda bwenu ne Yehoba, mwafwainwa kuleka kupwanañana nabo nangwatu kupwisha bulunda bwenu.—Maana 13:20. w18.07 19 ¶11
Pa Kisatu, June 24
Mosesa wajinga kimote kukila bantu bonse.—Bala. 12:3.
Mosesa byo ajinga na myaka 80, Yehoba wamutumine kuya na kufumya bena Isalela bajinga mu buzha mu Ijipita. (Lupu. 3:10) Mosesa waesekele kukana uno mwingilo bimye byavula. Bino Yehoba wamutekenyejile, kabiji wapeele Mosesa bulume bwa kuba bya kukumya. (Lupu. 4:2-9, 21) Yehoba wakonsheshe kukanjikizha Mosesa kumukookela. Bino aye wamutekenyejile ne kumubila lusa, kabiji wamwambijile’mba ukekala nanji mambo wajinga kalume wanji wipelula. Nanchi jino jishinda jaingijile nyi? Ee. Mosesa waikele ntangi wawama walangulukilangako bakwabo byonka Yehoba byo a mulangulukijileko. Umvwe muji na luusa lwa kutangijila bakwenu, mwafwainwa kwibalangulukilako, kwibobila lusa ne kwibatekenya byonka byuba Yehoba. (Kolo. 3:19-21; 1 Pe. 5:1-3) Umvwe mwibikako kwikala byonka biji Yehoba ne Yesu Kilishitu, bakwenu bakakasuluka kwisamba ne anweba kabiji mukebatundaikanga.—Mat. 11:28, 29. w18.09 24-25 ¶7-10
Pa Kina, June 25
Byo kyawamapo ne byo kitutokela ku muchima balongo kwikala pamo saka bakwatankana!—Sala. 133:1.
Mambo ka a kubujila kwikala na byubilo byawama ne kutundaika lukwatankano pakachi ka balongo ne banyenga yenu? Umvwe byo byo mubena kuba, mwafwainwa kutwajijila. Nanchi mwakonsha ‘kubaisha butemwe bwenu’ ne kutwajijila kukwatankana na bakwenu nyi? (2 Ko. 6:11-13, tubyambo twa munshi.) Mwakonsha kusamisha byepi kyeya kya bukine bwa mu Baibolo mu kimasamasa mo mwikala? Byambo byenu ne byubilo byenu byawama byakonsha kulengela bantu kwiya mu bukine. Iipuzhai anweba bene amba: ‘Bantu mu kimasamasa bammona byepi? Nanchi pa nzubo pami paji butooto kabiji pashimuna bukamonyi mu kimasamasa nyi? Nanchi nkwasha bantu nyi?’ Inge mubena kwisamba na Bakamonyi bakwenu, mwakonsha kwibepuzha pa lusa lo bamwesha bantu ne byubilo byawama byo bikwasha balongo babo, bantu mu kimasamasa, bantu bo bengila nabo, nangwa bo bafunda nabo sukulu. Bakonsha kwimushimikizha bintu byawama bingi byo bamwenamo.—Efi. 5:9. w18.06 24 ¶13-14
Pa Kitanu, June 26
Kimye kibena kwiya kyo bakalanguluka aba bemwipaya amba babena kwingila mwingilo wazhila kwi Lesa.—Yoa. 16:2.
Bino byo byalangulukilenga boba baipayile mwana wa bwanga aye Setepena, kabiji byo byo kiji ne ku bantu bamo. (Byu. 6:8, 12; 7:54-60) Aba bepaya bakwabo ne kulanguluka’mba baingila mwingilo wa Lesa ke bumbulwa maana, mambo Lesa ye bamba’mba ye bengijila wakanya bantu kwipayañana. (Lupu. 20:13) Kino kyamweshatu patoka amba jiwi ja mu muchima wabo jibatwala mungi. Twakonsha kuba byepi pa kuba’mba jiwi jetu ja mu muchima jibule kukooka? Mizhilo ne mafunde aji mu Mambo a Lesa “bikwasha bantu pa kwibafunjisha, pa kwibakajipila, pa kwibololako ne pa kwibajimuna mu bololoke.” (2 Timo. 3:16) Onkao mambo, inge ke tufunde Baibolo, kulanguluka langulukapo pa byo aamba ne kwibingijisha mu bwikalo bwetu, twakonsha kufunjisha jiwi jetu ja mu muchima kuyuka bilanguluka Lesa ne kwitutangijila bulongo. w18.06 16-17 ¶3-4
Pa Kibelushi, June 27
Tambulai . . . mpoko ya mupashi, ko kuba’mba mambo a Lesa.—Efi. 6:17.
Kimye Paulo kyo anembele ino nkalata, mapoko aingijishanga bashilikale bena Loma pa kulwa nkondo alepele masentimita 50. Bashilikale bena Loma bayukile bingi kwingijisha mapoko pa kulwa mambo bafundanga bya kwiengijisha pa juba pa juba. Paulo waesakenye Mambo a Lesa ku mpoko itupa Yehoba. Bino twafwainwa kufunda bya kwiingijisha bulongo pa kulumbulula bintu byo twaitabilamo. (2 Ko. 10:4, 5; 2 Timo. 2:15) Kechi twafwainwa kuchina Satana ne bandemona ne. Baji na bulume, bino twakonsha kwibashinda. Kabiji bakafwa. Katatakatu bakebakase mu Bukalama bwa Myaka Kiumbi bwa Kilishitu, kabiji pa kupitapo kimye bakebonauna. (Lum. 20:1-3, 7-10) Twayuka mulwanyi wetu, bya bujimuku byanji ne byo akeba kuba. Na bukwasho bwa Yehoba, twakonsha kumwimena saka twakosa! w18.05 30 ¶15; 31 ¶19-21
Pa Mulungu, June 28
Muloolo wabuujile mwanamukazhi amba: “Kine kechi mukafwa ne.”—Nte. 3:4.
Adama wayukile’mba muloolo kechi wakonsha kwamba ne. Byo aumvwine’mba muloolo waji kwisamba ne Evwa, wafwainwa walangulukile’mba wajinga malaika. (Nte. 3:1-6) Adama ne Evwa kechi bamuyukile uno malaika ne. Nangwa byonkabyo, Adama walengulwile byamubuujile Shanji wa mwiulu ne kukwatankana na uno malaika mu kusatukila Lesa. (1 Timo. 2:14) Ponkapotu, Yehoba watendekele kusolola uno mulwanyi walengejile Adama ne Evwa kusatuka, kabiji walayile kuba’mba ukonauna uno mulwanyi. Bino Yehoba wapaine lujimuno amba, uno malaika waambijile mu muloolo ukekala na bulume bwa kumanyika bonse batemwa Lesa. (Nte. 3:15) Yehoba mwine wayuka kyo abujila kwitubuula jizhina ja uno malaika wamusatukijile. Kabiji papichile myaka 2,500 kufuma kimye kya bunsatuki kufika kimye Lesa kyo asolwele malaika wamusatukijile.—Yoba 1:6. w18.05 22 ¶1-2
Pa Kimo, June 29
Bantu baji na muchima wawama . . . bapanga bipangwa saka bachinchika.—Luka 8:15.
Inge mwakyumvwapo kala ku muchima kukola na mambo a kusapwila mu nyaunda muji bantu babula kutako muchima ku mambo awama, mwakonsha kuswa byaumvwine mutumwa Paulo. Pa myaka nobe 30 yo aingijilenga mwingilo wanji, wakwashishe bantu bavula kwikala baana ba bwanga ba kwa Kilishitu. (Byu. 14:21; 2 Ko. 3:2, 3) Pano bino, Bayudea bavula bakaine kwikala bapopweshi ba kine. Bavula bakananga byambo byo asapwilanga kabiji bakwabo bamumanyikilenga. (Byu. 14:19; 17:1, 4, 5, 13) Abino byubilo bya Bayudea byalengejile Paulo kumvwa byepi? Waambile’mba: “Mbena kwamba kine mwi Kilishitu . . . nji na bulanda bukatampe ne musongo ubula kupwa mu muchima wami.” (Loma 9:1-3) Mambo ka Paulo o aumvwijilenga bino ku muchima? Mambo watemenwe mwingilo wa kusapwila. Wasapwijile ku Bayudea mambo wakebeshe bingi kwibakwasha. Onkao mambo, kyamukolelenga bingi ku muchima pa kumona kebakane lusa lwa Lesa. Byonka byaubanga Paulo, ne atweba tusapwila bantu mambo tukebesha kwibakwasha.—Mat. 22:39; 1 Ko. 11:1. w18.05 13 ¶4-5
Pa Kibiji, June 30
Bijikila biji mu muchima wa muntu byo bilengela muchima kupopomenwa, pakuba byambo byawama bimusangajika.—Maana 12:25.
Paulo waambile’mba nangwa kya kuba banabalume batongolwa batundaika bakwabo, nabo bakebewa lutundaiko. Wanembejile bena Kilishitu baikalanga mu Loma amba: “Nkebesha bingi kwimumona, namba nkemupe bya bupe bya mupashi pa kuba’mba mukakose; nangwa’mba tukekoseshe atwe bene na bene mu lwitabilo lwetu, ko kuba’mba lwitabilo lwenu ne lwami.” (Loma 1:11, 12) Nangwa kya kuba Paulo watundaikanga bakwabo, naye bimye bimo wakebewanga ba kumutundaika. (Loma 15:30-32) Aba bonse bepana kwingilako pakatampe mwingilo wazhila wa Lesa, twafwainwa kwibatundaika. Twafwainwa ne kutundaikanga balongo ne banyenga batwajijila kwikala bakatanda nangwa bazhike na mambo a kukookela mukambizho wa kusongolwa “kanatu monka mwi Nkambo.” (1 Ko. 7:39) Kabiji bena Kilishitu batwajijila kuchinchika lumanamo nangwa bakolwakolwa bakebewa kwibatundaika.—2 Tesa. 1:3-5. w18.04 21 ¶3-5