May

Yesu byo ajinga mwanyike, wafuukwilepo kukookela bansemi banji. Kechi wakainenga kukookela bansemi banji na mambo a kuba’mba wayukile byavula ne. Yesu wajinga na mwingilo mukatampe mu kisemi mambo wajinga mubeji. Waingijile na ngovu kufunda mwingilo wa bukalipentala ku bashanji ba Yosefwa pa kuba akwashe kisemi kyanji. Kyamweka bansemi banji bamubuulanga jishinda ja kukumya jo asemekejilwemo, ne baluwe ba Lesa byo baambijile jimo pe aye. (Luka 2:8-19, 25-38) Pano bino, kechi byo byonka ne, Yesu aye mwine wafundanga Binembelo. Twayuka byepi kuba’mba Yesu wafundanga Mambo a Lesa? Mambo byo ajinga kalombwana, bafunjishi mu Yelusalema “bakuminyenga bingi maana anji ne mikumbu yanji.” (Luka 2:46, 47) Kabiji Yesu byo afikizhe myaka ya kusemwa 12, washiinwe kuba’mba Yehoba ye Shanji.—Luka 2:42, 43, 49. w20.10 29-30 ¶13-14

Lusanguko lwa kwa Yesu po paimena luketekelo lwetu a atweba bena Kilishitu. Paulo byo anembelenga pa lusanguko, watendekejilepo kwamba pa bishinka bisatu. Abino byo bishinka byo aambilepo (1) “Kilishitu witufwijile na mambo a bundengamambo bwetu.” (2) “Bamuzhiikile.” (3) “Bamusangwile pa juba ja busatu monka mwaambila Binembelo.” (1 Ko. 15:3, 4) Nga lufu lwa kwa Yesu, kumuzhiika, ne lusanguko lwanji bilumbulula ka kwi atweba? Ngauzhi Isaya waambijile jimo amba Mesiasa bakamwipaya ne “kumufumya mu kyalo muji bomi” kabiji ‘bakamuzhiika konka ko bazhiika bantu babi.’ Pano bino, kwajinga ne kintu kikwabo kyo aambilepo. Isaya wanungilepo’mba Mesiasa ukasenda “bubi bwa bantu bavula.” Yesu waubile kino kupichila mu kupana bumi bwanji kwikala bukuzhi. (Isa. 53:8, 9, 12; Mat. 20:28; Loma. 5:8) Onkao mambo, lufu lwa kwa Yesu, kumuzhiika, ne lusanguko lwanji, po paimena luketekelo lwetu lwa kuba’mba tukapokololwa ku bundengamambo ne lufu ne kumonañana jibiji na bantu bo twatemwa bafwa bakasangulwa. w20.12 2-3 ¶4-6; 5 ¶11

Mutumwa Paulo wasapwilanga bimye byavula mu mashinagoga a Bayudea. Byo asapwijilenga mu nshinagoga mu Tesalonika, “pa moba a sabado asatu wisambilenga [na Bayudea] pa Binembelo.” (Byu. 17:1, 2) Kyamweka Paulo wakasulukile kusapwila mu nshinagoga. Wakomejile mu bupopweshi bwa Bayudea. (Byu. 26:4, 5) Paulo wayukile byaitabijilemo Bayudea, onkao mambo, wibasapwilanga kwa kubula moyo. (Fili. 3:5) Balwanyi ba kwa Paulo byo bamukambizhe kuba’mba afume mu Tesalonika ne mu Beliya, wayile ku Atene. Byo afikile kuno, “watendekele kwisamba na Bayudea mu nshinagoga ne bantu bakwabo bapopwelanga Lesa.” (Byu. 17:17) Paulo byo asapwijilenga mu bisankanyi, wasapwijilenga ku bantu bapuseneko. Pa bano bantu pajinga bantemwamaana ne bantu ba mu bisaka bikwabo balangulukilenga’mba Paulo ubena kufunjisha “lufunjisho lwa katataka.” Bamwambijile’mba: “Ubena kufunjisha bintu byo tukyangye kumvwapo.”—Byu. 17:18-20. w20.04 9 ¶5-6

Kange mwilengululenga inge mwalubankanya ne. Yukai’mba kafwako muntu waoloka ne, bonsetu tulubankanya. Atweba bonse tulomba kwi Lesa kwitubila lusa lwanji lukatampe kupichila mu kitapisho kya bukuzhi. (Efi. 1:7; 1 Yoa. 4:10) Kabiji balongo ne banyenga mu kipwilo bakonsha kwitukwasha. Bakonsha kutelekesha umvwe twibabuula byo tubena kupitamo kabiji baketutundaika. (Maana 12:25; 1 Tesa. 5:14) Nyenga wa ku Nigeria wa jizhina ja Joy, walefwilwe pa kimye kyabaya. Waambile’mba: “Kwa kubula bukwasho bwa balongo ne banyenga inge kechi nachinchikile ne. Lutundaiko lufuma ku balongo ne banyenga ke kishiino kimwesha’mba Yehoba wakumbula milombelo yami. Nafunjilako ne bya kutundaika bakwetu baji na bulanda.” Pano bino, twafwainwa kuvulukanga kuba’mba bimye bimo balongo ne banyenga kechi bayuka’mba tubena kukebewa lutundaiko ne. Onkao mambo, kyakonsha kuwama kusolomokapo umo wakoma mu lwitabilo ne kumubuula byo tubena kupitamo. w20.12 23-24 ¶7-8

Pa kuba’mba mwikale balunda na muntu ye mwanonaña nanji kimye kitanshi, kikebewa kwikala nanji kimye kyabaya. Kimye kyo mubena kwisamba, kwibuula byo mulanguluka ne bintu byo mwapitamo mu bwikalo, mwikala balunda. Pano bino, kimye kimo kikatazha kwikala balunda ne Yesu na mambo mikiika imo. Mukiika umo ke wa kuba’mba tukyangye kumonañanapo kala ne Yesu. Bena Kilishitu bavula bajingako mu kimye kya batumwa nabo kechi bamumwenepo Yesu ne. Nangwa byonkabyo, mutumwa Petelo waambile’mba: “Nangwa kya kuba kechi mwamumwenepo ne, mwamutemwa. Nangwa kya kuba kechi mubena kumumona pa kino kimye ne, mwamwitabila.” (1 Pe. 1:8) Onkao mambo, nangwa kya kuba tukyangye kumumonapo Yesu, twakonsha kwikala balunda nanji. Kabiji kechi twakonsha kwisamba ne Yesu ne. Pa kulomba, twisamba ne Yehoba. Ibyo kuba’mba twingijisha jizhina ja Yesu pa kulomba, pano bino, kechi twisamba ne aye ne. Ne Yesu mwine kechi ukeba’mba tulombenga kwi aye ne. Mambo ka? Mambo kulomba ke lubaji lwa mpopwelo, kabiji Yehoba ye yenkatu ye twafwainwa kupopwela. (Mat. 4:10) Nangwa byonkabyo, twakonsha kumwesha byo twatemwa Yesu. w20.04 20 ¶1-3

Bantu banyemanga kapela mu Gilisi bashindanga makatazho nabiji kukooka ne misongo. Bino baketekelanga mu byo bafundanga bya kunyema ne mu bulume bwabo. Tuji nobe bano bantu, mambo ne atweba betufunjisha bya kunyema. Bino atweba tuji na bintu byabujile Bangiliki banyemanga kapela. Kechi tuketekela mu bulume bwetu ne, pakuba tutambula bulume kwi Yehoba. Inge twaketekela mwi Yehoba, aye witulaya kuba’mba uketufunjisha bya kunyema ne kwitukosesha. Mutumwa Paulo wapichile mu makatazho avula bingi. Kununga pa kumutuka ne kumumanyika ku balwanyi, Paulo bimye bimo wakookanga kabiji wapichilenga ne mu lukatazho lo atelele’mba “mwiba mu mubiji.” (2 Ko. 12:7) Pano bino, kechi wakebelenga kuleka kwingijila Yehoba na mambo a bino bintu ne, pakuba watwajijile kuketekela mwi Yehoba. (2 Ko. 12:9, 10) Na mambo a kuba’mba Paulo waketekejile mwi Yehoba, Yehoba wamukwashishe kuchinchika meseko onse o apichilengamo. w20.04 29 ¶13-14

Tuji na kya buneme kikwabo kibula kumweka, ko kuba’mba ‘kwingijila pamo’ ne Yehoba ne lubaji lwa mwiulu lwa jibumba janji. (2 Ko. 6:1) Tuba bino inge tubena kwingila mwingilo wa kusapwila. Paulo waambile pe aye mwine ne bakwabo bengila uno mwingilo amba: “Twi ba mwingilo umo ne Lesa.” (1 Ko. 3:9) Inge twaingilako mwingilo wa kusapwila, ne atweba twikala ba mwingilo umo ne Yesu. Vulukai kuba’mba byo akambizhe baana banji ba bwanga “kufunjisha bantu ba mu bisaka byonse bya bantu kwikala ke baana . . . ba bwanga,” Yesu waambile’mba: “Nji nenu.” (Mat. 28:19, 20) Nga bamalaika? Tusanta bingi pa kuyuka’mba bamalaika betutangijila pa kusapwila “mambo awama a myaka ne myaka . . . ku bekala pa ntanda.” (Lum. 14:6) Bukwasho bo tutambula kufuma mwiulu bwitukwasha kuba ka? Byo tubyala nkunwa ya byambo bya Bufumu, nkunwa imo iponena pa michima yawama kabiji ikoma. (Mat. 13:18, 23) Ñanyi ulengela kuba’mba ino nkunwa ya bukine ikome ne kupanga bipangwa? Yesu walumbulwile kino mu kinembelo kya lelo. w20.05 30 ¶14-15

Bisemi byavula byaabenamo na mambo a masongola kupwa. Nangwatu bisemi bikala mu nzubo imo kechi bimwesha butemwe ne. Shayuka ufundako bisemi waambile’mba: “Bashabo, bainabo ne baana baabenamo, kabiji besampa bulunda na makompyuta, matabulechi, mafoni nangwa makayo a pa kompyuta. Nangwa kya kuba bino bisemi bikala mu nzubo imo, bino kechi beyuka bulongo ne.” Kechi tukeba kulondela byubilo bya bantu bavula ba mu ino ntanda babula kutemwa bakwabo ne. Pakuba twafwainwa kutwajijila kwibikako kutemwa ba mu kisemi kyetu ne bakwetu ba mu lwitabilo. (Loma 12:10) Kwitemwa anweba bene na bene kwatala mwepi? Ke butemwe bwakosa bwikalapo mu kisemi. Buno bo butemwe bo twafwainwa kumweshanga balongo ne banyenga mu kipwilo. Umvwe twaikala na buno butemwe, kitukwasha kukwatankana na bakwetu ba mu lwitabilo ne kwingijila Yehoba na lusekelo.—Mika 2:12. w21.01 20 ¶1-2

Jibumba ja mpila jakwatankana bimye byavula jishinda mabumba akwabo. Muchima wetu wakonsha kwikala nobe jino jibumba inge milanguluko yetu, byo tukeba, ne byo tumvwa byakwatankana na kwingijila Yehoba. Vulukainga kuba’mba Satana ukeba kwimulengela kwikala na michima ibiji. Ukeba’mba mulangulukenga ne kuba bintu byapusana na mizhilo ya Yehoba ne kuba bisakasaka muchima wenu. Pano bino, mwafwainwa kwikala na muchima umo pa kuba’mba mwingijilenga Yehoba. (Mat. 22:36-38) Kange muswishe Satana emulengele kwikala na michima ibiji ne. Lombai kwi Yehoba byonka byalombele Davida amba: “Nkwashai ngikale na muchima umo.” Ibikaiko kulondela byambo biji mu uno mulombelo mu bwikalo bwenu bonse. Pa juba pa juba, ibikaiko kuba’mba bintu byo mufuukulapo, bikatampe ne bicheche, bimweshenga’mba mwanemeka jizhina ja Yehoba jazhila ne kwijakamwa. Kupichila mu kuba bino, byo muji Bakamonyi ba kwa Yehoba, mukaletanga munema pa jizhina janji. (Maana 27:11) Kabiji atweba bonse tukamba byonka byaambile ngauzhi Mika amba: “Atweba tukendanga mu jizhina ja Yehoba Lesa wetu myaka ne myaka.”—Mika 4:5. w20.06 13 ¶17-18

Kuno kulukukwa kwa bantu ba Lesa ku mfumu wa ku buyeke ne makafulumende onse a pano pa ntanda, kukakolomona bukaji bwa Lesa wa Bulume Bonse ne kuleta nkondo ya Amagedonyi. (Lum. 16:14, 16) Pa kyo kya kimye, mfumu wa ku buyeke pamo na bisaka bya bantu, ko kuba’mba Gogi wa Magogi bakamonauna, kabiji “kafwako nangwa umo ukamukwashako ne.” (Da. 11:45) Kyepelo kyalondelapo kitukwasha kuyuka mfumu wa ku kabeta ka ku buyeke ne byalo mo bakwatankena byo bakebonauna ne atweba byo tukapuluka. (Da. 12:1) Kino kyepelo kilumbulula ka? Mikela ke jizhina jikwabo ja Mfumu ubena kulama aye Kilishitu Yesu. Watwajijila ‘kwimenako’ bantu ba Lesa kutendeka mu mwaka wa 1914 kimye kyaikajikilwe Bufumu bwanji mwiulu. Kabiji katatakatu “ukeya” na konauna balwanyi banji pa nkondo ya Amagedonyi. Ino nkondo yo ikapelako Danyela yo aambilepo’mba “kukekala malwa” akyangye kumwekapo kala kufumatu kimye kyatendekele kwikalako kisaka kya bantu.—Lum. 6:2; 7:14. w20.05 15-16 ¶15-17

Yosefwa byo ajinga muzha ne kimye kyo bamutayile pa kazhima, kafwako kyo akonsheshe kuba ne. Ki ka kyamukwashishe kutwajijila kwikala na lusekelo? Kechi watele muchima pa bintu byo abujilepo bulume bwa kwibyuba ne, pakuba waingijilenga na muchima yense mwingilo ye bamupeele. Yosefwa wateletu muchima pa kusangajika Yehoba. Na mambo a kino, Yehoba wapesheshenga bintu byonse byaubilenga Yosefwa. (Nte. 39:21-23) Jishimikila ja kwa Yosefwa jituvululamo kuba’mba mu ino ntanda muji bantu bashinta kabiji baketubanga nshiji. Nangwatu bakwetu bena Kilishitu bakonsha kwitukozha ku muchima. Bino inge ke tumone Yehoba amba Jibwe jetu, nangwa’mba kya kufyamamo, kechi tukakakilwa nangwa kuleka kumwingijila ne. (Sala. 62:6, 7; 1 Pe. 5:10) Kabiji vulukainga’mba, kyamweka Yosefwa wajinga na myaka 17 kimye Yehoba kyo amulengejile kulota biloto. Onkao mambo, Yehoba waketekela bingi bakalume banji banyike. Lelo jino, kuji banyike bavula bingi baji nobe Yosefwa. Ne abo baitabila mwi Yehoba. Bamo babena kwibataya pa kaleya na mambo a kutwajijila kwikala ba kishinka kwi Lesa.—Sala. 110:3. w20.12 16 ¶3; 17 ¶5, 7

Mutumwa Petelo ne mutumwa Yoano bamonanga’mba ke munema kumanyikwa na mambo a kulondela Yesu ne kufunjisha bantu pe aye. (Byu. 4:18-21; 5:27-29, 41, 42) Kafwako kyakonsheshe kulengela baana ba bwanga kumvwa bumvu ne. Mu kuya kwa kimye, bano bena Kilishitu batanshi nangwa kya kuba kechi bebanemekele ku bantu ne, bino bakwashishe bantu mu mashinda avula bingi. Akilangulukai pa kino: Mabuku anembele bano bena Kilishitu na lutangijilo lwa mupashi wa Lesa, atwajijila na kukwasha bantu bavula bingi ne kwibalengela kwikala na luketekelo. Kabiji Bufumu bo basapwijilengapo bubena kulama mwiulu kabiji katatakatu bakalamenga bantu pano pa ntanda. (Mat. 24:14) Makafulumende a bamulwila ntanda ajinga bingi na bulume amanyikilenga bena Kilishitu onse azhiya kwashalatu mashimikila. Bino baana ba bwanga ba kishinka luno ke bamfumu mwiulu. Pakuba balwanyi babo bafwile kala, kabiji inge kya kuba bakebasangule bakekala bangikazhi ba mu Bufumu bwasapwijilengapo bena Kilishitu bo bamanyikilenga.—Lum. 5:10. w20.07 15 ¶4

Abalahama wajinga na lwitabilo lwakosa bingi mu milaye ya Lesa kya kuba kyajingatu nobe wamwene Mushingwa, nangwa’mba Mesiasa, Mfumu wa Bufumu bwa Lesa. O ene mambo Yesu o abuujile Bayudea kimye kyo ajinga pano pa ntanda amba: “Abalahama shenu wasekejile bingi pa kuketekela kumona juba jami, kabiji wijimwene ne kusekela.” (Yoa. 8:56) Abalahama wayukile’mba baana banji bakalenga Bufumu na bukwasho bwa Yehoba. Kabiji wapembejilenga Yehoba kufikizha uno mulaye. Abalahama wamwesheshe byepi kuba’mba watengejilenga muzhi, nangwa’mba Bufumu bo banengezhezhe kwi Lesa? Kitanshi, Abalahama kechi waikelepo ngikazhi mu bufumu bwa pano pa ntanda ne. Kechi waikalanga pa mpunzha imo ne, wavilaukangatu, kabiji kechi watundaikanga bamfumu ba bantu ne. Kikwabo, Abalahama kechi wakebelenga kwilengela bufumu aye mwine ne. Pakuba watwajijile kukookela Yehoba ne kupembelela kuba’mba akafikizhe milaye yanji. Kino kyamwesha’mba Abalahama wajinga na lwitabilo lwakosa mwi Yehoba. w20.08 3 ¶4-5

Yehoba walaya kuba’mba mu Paladisa kafwako nangwa umo ukamba’mba: “Nakolwa.” (Isa. 33:24) Onkao mambo, aba bakasangulwa kechi bakakolwanga ne. Nangwa byonkabyo, kechi bakafikenatu kwikala balumbuluka ne. Mambo inge baikala balumbuluka, balongo babo ne balunda nabo kechi bakebayuka ne. Kyamweka bantu bakayanga na kupimpulwa pachepache kufikatu ne byo bakekala balumbuluka mu Bukalama bwa Kilishitu bwa Myaka 1,000. Ku mpelo ya myaka 1,000 Yesu po po akabwezha Bufumu kwi Shanji. Pa kikye kimye ko kuba’mba Bufumu bwaingila mwingilo wabo yense, kubikapo ne kukwasha bantu kwikala balumbuluka. (1 Ko. 15:24-28; Lum. 20:1-3) Fwanyikizhai byo kikekala pa kwiimuna na batemwe benu bakasangulwa. Nanchi lusekelo lo mukekala nalo lukemulengela kujila nyi, inyi kuseka? Nanchi mukekala na lusekelo kya kuba mukemba nyimbo yo kutota Yehoba nyi? Twakonsha kushiinwa kuba’mba butemwe bo twatemwa Shetu wa mwiulu ne Mwananji bukabaya bingi na mambo a kusangula batemwe betu. w20.08 16-17 ¶9-10

Mutumwa Paulo watundaikile bena Kilishitu kulangulukapo kwingijila Yehoba kwa kubula kutwela mu masongola. (1 Ko. 7:8, 9) Paulo kechi walengulwile bena Kilishitu babula kutwela mu masongola ne. Wasajile nsongwalume Timoti wabujile kusongola ne kumupa mingilo ikatampe mu kipwilo. (Fili. 2:19-22) Onkao mambo, kyakonsha kutama bingi kulanguluka’mba mulongo wafikilamo kwingila mingilo nangwa kechi wafikilamo ne, na mambo a kusongola nangwa kubula kusongola. (1 Ko. 7:32-35, 38) Yesu ne Paulo kechi bafunjishepo’mba bena Kilishitu bafwainwa kusongola nangwa kubula kusongola ne. Pano nanchi twakonsha kwamba’mba ka pa kusongola ne kubula kusongola? Kyamba kya Usopa kya October 1, 2012, kyalumbulwile bulongo amba: “Byonse bibiji [masongola ne bukatanda nangwa buzhike] twakonsha kwibilumbulula’mba bya bupe byafuma kwi Lesa. . . . Yehoba kechi umona [bukatanda nangwa buzhike] amba kintu kya kumvwinapo bumvu nangwa kwikala na bulanda ne.” Kuvuluka kino kishinka kwitulengela kunemeka balongo ne banyenga babula kutwela mu masongola baji mu kipwilo. w20.08 28 ¶8-9

Mu byalo bimo, bantu batambwila mambo awama na lusekelo. Bakebesha bingi kumvwa mambo awama. Pakuba mu byalo bikwabo, bantu bavula kechi batako muchima kufunda pe Lesa nangwa pa Baibolo ne. Nga ku mpunzha yenu kiji byepi? Nangwa baswa nangwa bakana, Yehoba ukeba’mba tutwajijile kusapwila kufikatu ne kimye kyo akamba’mba kyapwa. Kimye kyatongola Yehoba inge kyafika, mwingilo wa kusapwila ukapwa kabiji ‘mpelo ikafika.’ (Mat. 24:14) Yesu waambijile jimo bintu bikamwekanga mu moba a kupelako, ne kuba’mba bino bintu bikalengela baana banji ba bwanga kuleka kuta muchima pa mwingilo wa kusapwila. Wabuujile baana banji ba bwanga ‘kulaba ne kukenkenta.’ (Mat. 24:42) Lelo jino, kuji bintu byavula bingi byakonsha kwitulabika bipasha na byalengejile bantu bajingako mu moba a Nowa kubula kuta muchima kuji lujimuno lwapainenga Nowa. (Mat. 24:37-39; 2 Pe. 2:5) Onkao mambo, twafwainwa kuta muchima pa mwingilo witupa Yehoba. w20.09 8 ¶1-2, 4

Satana ‘wazhingila bingi.’ Onkao mambo, inge ke tulanguluke’mba bukaji bwanji kechi buketufikila ne, ko kuba’mba tubena kwibepatu. (Lum. 12:12) Atweba bonse katatakatu tukapite mu bintu bikeseka bukishinka bwetu. Katatakatu bantu bonse pano ntanda bakapite mu “malwa akatampe, akyangye kumwekapo kala kufumatu ku ntendekelo ya pano pa ntanda kufika ne buji lelo.” (Mat. 24:21) Ba mu bisemi byetu baketwalukilamo ne mwingilo wetu bakamushinka. (Mat. 10:35, 36) Abya atweba bonse tukaketekela mwi Yehoba kwitukwasha ne kwituzhikijila byonkatu byaubile Mfumu Asa nyi? (2 Moba 14:11) Yehoba ubena kwitunengezha ku bintu bikamweka kulutwe pa kuba’mba lwitabilo lwetu lukose. Ubena kutangijila “kalume wa kishinka kabiji wa maana” kunengezha “kajo pa kimye kyafwainwa” kakebewa pa kuba’mba tutwajijile kukosa mu bupopweshi bwetu. (Mat. 24:45) Pano bino, twafwainwa kwibikako kukosesha lwitabilo lwetu mwi Yehoba.—Hebe. 10:38, 39. w20.09 18 ¶16-18

Umvwe kyo kyaswa muchima wanji, Yehoba wakonsha kwingijisha mupashi wanji wazhila kulengela bantu baji pa bifulo bikatampe kuba bintu byo asaka. Bantu bakonsha kupoya mufolo ne kusendwilamo mema a mu kakola kuba’mba ayenga ko bakeba. Ne Yehoba naye wakonsha kwingijisha mupashi wanji kwalulula milanguluko ya bandamabyalo kuba’mba bobe kyaswa muchima wanji. Kino inge kyaubiwa, bantu baji pa bifulo bikatampe bakonsha kufuukula bintu byafwainwa kukwasha bantu ba Lesa. (Esakanyaiko Ezela 7:21, 25, 26.) Twakonsha kuba byepi? Twakonsha kulombelako “bamfumu ne bonse baji pa bifulo bikatampe” inge kya kuba bano bantu babena kufuukula bintu byakunza bupopweshi bwetu ne mwingilo wa kusapwila. (1 Timo. 2:1, 2, tubyambo twa munshi; Ne. 1:11) Byonka byaubile bena Kilishitu batanshi, ne atweba tulombelako balongo ne banyenga baji mu kaleya.—Byu. 12:5; Heb. 13:3. w20.11 15 ¶13-14

Inge yenu mwafunjishanga yeo mwana wa bwanga wa katataka, mwakonsha kumvwa bingi bulongo pa kumumona na kubatizhiwa. (1 Tesa. 2:19, 20) Baana ba bwanga babatizhiwa katataka ke “makalata a kuleta” kwi anweba mwibafunjishanga ne ku bonse mu kipwilo. (2 Ko. 3:1-3) Kituletela bingi lusekelo pa kumvwa’mba pa myaka ina yapitapo bantu pepi na 10 milyonyi bafunda Baibolo pa ñondo pa ñondo mwaya ntanda yonse. Kabiji mu ino myaka ina, bantu kukila pa 280,000 babatizhiwenga pa mwaka pa mwaka ne kwikala Bakamonyi ba kwa Yehoba kabiji baana ba bwanga ba kwa Yesu Kilishitu bakatataka. Twakonsha kukwasha byepi bantu bavula babena kufunda Baibolo kubatizhiwa? Byo kiji kuba’mba Yehoba watekenya bantu ne kwibapa kimye kya kwikala baana ba bwanga ba kwa Kilishitu, twafwainwa kwingila papelela bulume bwetu kwibakwasha kufikilamo kubatizhiwa lonka luno. Kimye kyashalako kyakepa bingi.—1 Ko. 7:29a; 1 Pe. 4:7. w20.10 6 ¶1-2

Mfumu Saulo kechi wakookejile byamukambizhe Yehoba ne. Kabiji ngauzhi Samwela byo amusolomokele ne kwisamba nanji pa kino, Saulo kechi waswile’mba walubankenye ne. Pakuba wikangaizhe ne kubingisha byubilo byanji ne kupamo bakwabo mambo. (1 Sam. 15:13-24) Panyuma kacheche, Saulo wamwesheshe bino byonka byubilo. (1 Sam. 13:10-14) Kya bulandatu ke kya kuba’mba, waswishishe muchima wanji kwitota. Kechi wapimpwile milanguluko yanji ne, onkao mambo, Yehoba wamunenawine ne kumukana. Pa kuba’mba tufunjileko ku kyamwekejile Saulo, twafwainwa kwiipuzha ano mepuzho: ‘Inge natanga lujimuno mu Mambo a Lesa, nanchi nji na muteeto wa kubingisha milanguluko yami nyi? Nanchi ndanguluka’mba byubilo byami kechi byatama nenyi? Abya nebingisha ne kupamo bakwetu mambo nyi?’ Inge twakumbula’mba ee, ku bwipuzho bumo pa ano mepuzho, ko kuba’mba twafwainwa kupimpula milanguluko ne miteeto yetu. Inge twabula kwingijilapo, muchima wetu uketoota kabiji Yehoba uketukana, kechi tukekala balunda nanji ne. w20.11 20 ¶4-5

Anweba baana salaipo ye mukengijilanga. Mwafwainwa kuyuka bulongo biji Yehoba, kyaswa muchima wanji ne byo mwakonsha kuba kyaswa muchima wa Lesa mu bwikalo bwenu. (Loma 12:2) Kepo mukakonsha kufuukulapo kintu kyanema mu bwikalo bwenu, ko kuba’mba kufuukulapo kwingijila Yehoba. (Yosh. 24:15) Inge mwaikala na mutanchi wa kutanga Baibolo moba onse ne kufunda, butemwe bo mwatemwa Yehoba bukatwajijila kukoma kabiji lwitabilo lwenu lukakosa. Tangizhaiko kuba kyaswa muchima wa Yehoba mu bwikalo bwenu. Bantu ba mu ntanda ya kwa Satana bamba’mba inge kewingijishe bya bupe byobe kumwenamo obewa mwine, ukekala na lusekelo. Pano bino, kishinka ke kya kuba’mba aba bata muchima pa bunonshi “beasaula bene na misongo yavula.” (1 Timo. 6:9, 10) Pakuba inge mwaumvwina byamba Yehoba ne kusalapo kutangizhako kuba kyaswa muchima wanji, bwikalo bwenu bukalumbuluka kabiji ‘mukobanga bintu na maana.’—Yosh. 1:8. w20.10 30-31 ¶17-18

Mu Kimye kya bena Kilishitu batanshi, byambo byasapwilanga Yesu byapananga luketekelo ku bantu bonse. Wakambizhe baana banji ba bwanga kutwajijila kwingila mwingilo ye atendekele ne kusapwila “monse mwapela ntanda.” (Byu. 1:8) Ibyo kuba’mba kechi bakonsheshe kwingila uno mwingilo na bulume bwabo ne. Bakebewenga mupashi wazhila “nkwasho” wibalayile Yesu. (Yoa. 14:26; Zeka. 4:6) Baana ba bwanga ba kwa Yesu batambwijile mupashi wazhila pa Pentekosita 33 C.E. Na bukwasho bwa mupashi wazhila, ponkapotu batendekele kusapwila kabiji mu kimyetu kicheche bantu bavula batambwijile mambo awama. (Byu. 2:41; 4:4) Bantu byo batendekele kwibamanyika, baana ba bwanga kechi bachiine ne, pa kuba balombele Yehoba kwibakwasha. Balombele’mba: “Kwashai bakalume benu kwambanga mambo enu na kuchinchika.” Bayujile na mupashi wazhila kabiji batwajijile “kwamba mambo a Lesa na kuchinchika.”—Byu. 4:18-20, 29, 31. w20.10 21 ¶4-5

Mambo ka o twakonsha kushiinwa’mba Yehoba wasangwile Yesu? Kwajinga bakamonyi bavula bamwene Yesu kimye kyo bamusangwile kabiji babuujileko ne bakwabo. (1 Ko. 15:5-7) Kamonyi mutanshi mutumwa Paulo ye atongwele wajinga mutumwa Petelo (Kefasa). Baana ba bwanga nabo baambile’mba Petelo wamwene Yesu saka asangulwa. (Luka 24:33, 34) Kabiji batumwa “Jikumi na Babiji,” bamumwene Yesu saka bamusangula. Kabiji Kilishitu “wamwekele ku balongo kukila pa 500 pa kimye kimo,” kampe kimye kyo baikele bingi na lusekelo byo bamonañene mu Ngalilea kyatongolwa pa Mateo 28:16-20. Kabiji Yesu “wamwekele kwi Yakoba.” Kyamweka uno Yakoba wajinga nkasanji Yesu, wabujile kwitabila Yesu kimye kitanshi amba ye Mesiasa. (Yoa. 7:5) Byo amwene Yesu saka asangulwa kala, Yakoba washiinwe. Kabiji nobe mu mwaka wa 55 C.E., kimye Paulo kyo anembele ino nkalata, bantu bavula bamwene Yesu kufuma kimye kyo bamusangwile bakijinga bomi. Onkao mambo, inge kwajinga wazhinaukilenga, inge wakonsheshe kwipuzha bano bantu bamumwene. w20.12 3 ¶5, 7-8

Umvwe twakolwa, kikatakata inge tuji na kikola kibula kupwa, kyakonsha kwitukatazha bingi kwikala na lusekelo. Onkao mambo, lombainga kwi Yehoba kwimukwasha. Nangwa kya kuba kechi witubuka mu jishinda ja kukumya ano moba ne, bino witutekenesha ne kwitupa bulume bukebewa pa kuba’mba tuchinchike. (Sala. 94:19) Kimo kimye, wakonsha kutundaika mukwetu mwina Kilishitu kwiya na kwitukwashako mingilo ya pa nzubo. Kabiji wakonsha kutundaika balongo ne banyenga kwitulombelako. Nangwa wakonsha kwituvululamo byambo bya lutekenesho byo twatangile mu Baibolo, nabiji byobya byaamba pa luketekelo lwa kuba’mba mu ntanda ipya kechi mukekala kukolwa nangwa kumvwa misongo ne. (Loma 15:4) Pano bino, twakonsha kulefulwa na mambo a kuba’mba kechi tubena kwingila mwingilo wa kusapwila kwesakana na mo tukebela ne. Nyenga wa jizhina ja Laurel walaajiletu pa kimashinyi kyamukwashanga kupema pa myaka 37. Wajinga na kikola kya kansa, bamutumbwile bimye byavula, kabiji wajinga ne na kikola kya pa kikoba kibula kupwa. Bino ano makatazho, kechi amulengejile kuleka kusapwila ne. Wasapwilanga ku bamanase ne ba mingilo ba mu kipatela bakwabo baiyanga ku nzubo yanji kabiji wakwashishe bantu 17 kuyuka bukine bwa mu Baibolo. w20.12 24 ¶9; 25 ¶12

Mutumwa Paulo wakebewenga bukwasho. Nobe mu mwaka wa 56 C.E., jibumba jamutajangizhe kumulupula mu nzubo ya Lesa mu Yelusalema, kabiji bakebelenga kumwipaya. Juba jalondejilepo, Paulo byo bamuletele ku kije kya Sanihedrini, kwashajiletu pacheche kumutabaula ku balwanyi banji. (Byu. 21:30-32; 22:30; 23:6-10) Pa kyokya kimye, Paulo wafwainwa walangulukilenga’mba, ‘Nanchi nsakutwajijilatu na kuchinchika ano makatazho nyi?’ Ñanyi bukwasho bwatambwile Paulo? Juba jalondejilepo bufuku kufuma kimye Paulo kyo bamukwachile, “Nkambo,” Yesu, waimene ko ajinga ne kumwambila’mba: “Chinchika! Mambo byonka byo ubena kunshimuna bulongo mu Yelusalema, byo byo ukanshimuna ne mu Loma.” (Byu. 23:11) Uno mulaye wamutundaikile bingi. Yesu watakaikile Paulo pa bukamonyi bo ashimwine mu Yelusalema. Kabiji walayile Paulo amba akafike ku Loma mu mutende ne kutwajijila kushimuna bukamonyi. Paulo byo aumvwine uno mulaye, kyamweka wayukile’mba wazhikijilwa byonkatu byumvwa mwana inge uji mu maboko a bashanji. w20.11 12 ¶1, 3; 13 ¶4

Luketekelo lwetu lwa Bufumu luji “nobe kimiko kya mweo wetu,” kitukwasha kwikala bashikimana inge tubena kupita mu makatazho nangwa inge twaikala na bijikila. Langulukainga pa mulaye wa Yehoba wa bwikalo bwawama mukabula bijikila. (Isa. 65:17) Fwanyikizhainga muji mu ntanda ipya ya mutende mukabula makatazho. (Mika 4:4) Kabiji mukakosesha luketekelo lwenu kupichila mu kubuulako bantu pa ntanda ipya. Ingilainga papelela bulume bwenu mwingilo wa kusapwila ne kufunjisha bantu kwikala ke baana ba bwanga. Umvwe mwauba bino, mukakonsha kulumbulula bulongo “luketekelo lwenu kufika ne ku mpelo.” (Hebe. 6:11) Byo tubena kunangijila ku mpelo ya buno bwikalo, tusakupitanga mu makatazho avula aleta bijikila. Tukekala na bulume bwa kuchinchika ne kubula kubambisha muchima na mambo a kuketekela mwi Yehoba. Twayai tumweshenga’mba twaketekela mu mulaye wa Yehoba wa kuba’mba: “Mukekala na bulume inge mwatekanya ne kunketekela.”—Isa. 30:15. w21.01 7 ¶17-18

Kinembelo kya Yakoba 5:11 kyaamba pa kifyele kya kwa Yehoba byo kyakwatankana na kyubilo kikwabo, ko kuba’mba lusa. Kino kyubilo kitulengela kufwenya kwipi ne aye. (Lupu. 34:6) Jishinda jimo Yehoba jo amwesheshamo’mba witubila lusa ke kwitulekelako mambo. (Sala. 51:1) Mu Baibolo, kubila muntu lusa kwavwangamo byavula kechi kumulekelakotu mambo ne. Kubila muntu lusa kulumbulula kumvwa kutama ku muchima pa kumona byo abena kumanama ne kumonapo jishinda ja kumukwashishamo. Yehoba witubuula’mba butemwe bwanji bwabaya bingi kukila butemwe bwa nsemi wa mukazhi bo atemwa mwananji. (Isa. 49:15) Umvwe twaikala na bijikila, Yehoba witukwasha kupichila mu kwitubila lusa. (Sala. 37:39; 1 Ko. 10:13) Twakonsha kubila lusa balongo ne banyenga kupichila mu kwibalekelako mambo, ne kuleka kuvuluka bintu byo betulubankenye. (Efi. 4:32) Bino jishinda janema jo twakonsha kumwesheshamo lusa ku balongo ne banyenga ke kwibakwasha inge baji na makatazho. Kuba bino kumwesha’mba tubena kulondela Yehoba mwine mwina butemwe.—Efi. 5:1. w21.01 21 ¶5

Mutwe wa kisemi wafwainwa kuyuka pa kupelela na nkito ya ku mubiji. Kechi wafwainwa kutwezhamo ne mutwe mu nkito ya ku mubiji kya kuba ke akankalwe kukwasha kisemi kyanji kwikala na bulunda bwakosa na Lesa ne kwibakwasha kwikala na lusekelo ne kwibaufunjisha ne. Yehoba witufunjisha ne kwitujimunako mambo ukeba kwitukwasha. (Hebe. 12:7-9) Byonka biji Shanji, Yesu naye ufunjisha boba bo bamupa kutangijila kabiji uba bino mu butemwe. (Yoa. 15:14, 15) Kechi upita mu mbaji pa kupana lujimuno ne, bino uji na lusa. (Mat. 20:24-28) Wayuka’mba twibambulwa kulumbuluka kabiji javula tulubankanya. (Mat. 26:41) Mutwe wa kisemi ulondela Yehoba ne Yesu uvuluka kuba’mba ba mu kisemi kyanji bambulwa kulumbuluka. Kechi ‘ushintaukila’ mukazhanji nangwa baana banji ne. (Kolo. 3:19) Bino wingijisha jifunde janembwa pa Ngalatiya 6:1 kabiji wibikako kwibalulula “na muchima wakooka,” mambo uvuluka kuba’mba ne aye kechi waoloka ne. Byonkatu biji Yesu, mutwe wa kisemi uvuluka kuba’mba ba mu kisemi kyanji bafunda byavula kupichila mu kumona byo oba. w21.02 6-7 ¶16-18

Kupichila mu bukuzhi, Yehoba wapotele bumi bwa bonse baji mu kipwilo, ne bantu bonse baji na lwitabilo mwi Yesu. (Mako 10:45; Byu. 20:28; 1 Ko. 15:21, 22) Onkao mambo, kyayilamo kuba’mba watongwele Yesu kwikala mutwe wa kipwilo, mambo ye wapaine bumi bwanji kwikala bukuzhi. Byo aji mutwe wa kipwilo, Yesu uji na luusa lwa kulenga mizhilo yafwainwa kulondelanga bisemi ne kipwilo kyonse. Kabiji uji na luusa lwa kumona kuba’mba bantu babena kukookela ino mizhilo. (Nga. 6:2) Bino Yesu uba bintu byavula kechi kulengatu mizhilo ne. Witujiisha ne kwitulama bulongo atweba bonse pa muntu pa muntu. (Efi. 5:29) Banyenga bamwesha’mba banemeka Kilishitu kupichila mu kukookela lutangijilo lwa banabalume bo atongola kwibatangijila. Balongo bamwesha’mba bayuka lunengezho lwa bumutwe kupichila mu kunemeka banyenga ne kwibapa mushingi. Inge bonse mu kipwilobayuka ne kunemeka lunengezho lwa bumutwe, kipwilo kikekala mu mutende. Kabiji kyakilamo kunema, tukaletanga lutotelo kwi Shetu wa butemwe aye Yehoba. w21.02 18-19 ¶14-17

Kimye Davida ne banabalume bo ajinga nabo kyo banyemejile ku kyalo kingi, bashile bisemi byabo ne kuya na kulwa na balwanyi babo. Byo bafuminepo, balwanyi babo balukukile mazubo abo ne kutwala bisemi byabo mu buzha. Davida wakonsheshe kulanguluka’mba byo ajinga mushilikale, wakonsheshe kumona jishinda jimo ja kupokolwelamo bano bantu bo batwajile mu buzha. Davida kechi byo byo aubile ne. Aye walombele Yehoba kuba’mba amutangijile. Davida walombele kwi Yehoba amba: “Nanchi neipupile ino nzhita nyi?” Yehoba waswishishe Davida kuya na kulwa nabo, kabiji wamubuujile’mba ukapokolola bantu bo basendele mu buzha. (1 Sam. 30:7-10) Mwakonsha kufunjilako ka ku kino kyamwekele? Mwafwainwa kulomba maana saka mukyangye kufuukula bya kuba. Anweba banyike mwafwainwa kwipuzha bansemi benu. Kabiji mwakonsha kwipuzhako ne bakulumpe mu kipwilo. Yehoba waketekela bakulumpe mu kipwilo, ne anweba mwafwainwa kwibaketekela. Yehoba wibamona’mba “bya bupe” ku kipwilo. (Efi. 4:8) Mukamwenamo bingi mu kulondela lwitabilo lwabo ne ku byambo byo bemufundako. w21.03 4-5 ¶10-11

Yesu waambile’mba umvwe ke tubule kwingijisha bintu byo tufunda, tukekala nobe mwanamulume ubena kushimika nzubo yanji pa busenga. Wingila na ngovu, bino ngovu yanji iyatu mu mema. Mambo ka? Mambo umvwe kwaiya kinkunkwila ne muyulo, nzubo yanji ikakunduka. (Mat. 7:24-27) Kyo kimotu ne atweba, umvwe kechi tubena kwingijisha byo twafunda ne, ko kuba’mba ngovu yetu ikayatu mu mema. Inge lwitabilo lwetu lwaesekwa nangwa ke betumanyike, lwitabilo lwetu lukakooka. Bino umvwe ke tufunde ne kwingijisha byo tufunda, tukafuukulanga bintu bulongo, tukekala na mutende, ne lwitabilo lwetu lukakosa. (Isa. 48:17, 18) Pa kuba’mba tutwajijile kwikala ba kishinka kwi Yehoba kimye kya makatazho, twafwainwa kulombanga kimye kyonse kwi aye ne kufunda Mambo anji kimye kyonse. Kabiji tuvulukenga kuba’mba kintu kyanema bingi kyo twafwainwa kuba ke kupana lukumo kwi Yehoba. Twafwainwa kushiinwa kuba’mba Yehoba kechi uketusha bunke ne. Kabiji kafwako kintu nangwa kimo kyakonsha kumulengela kuleka kwitutemwa ne.—Hebe. 13:5, 6. w21.03 15 ¶6; 18 ¶20