July

Kupanga muntu mu kipwilo ke lunengezho lwa Yehoba. Ke jishinda jawama ja kukwashishamo muntu walenga mambo kabiji jikwasha ne atweba bonse. Bamo mu kipwilo bakonsha kwamba’mba batamishe kupanga yewa muntu mu kipwilo. Bino vulukainga kuba’mba bantu bamba bino kechi bakeba kwamba byatama pa muntu walenga mambo ne. Kishinka ke kya kuba’mba kechi twakonsha kwikala na bishinka byonse byalengela muntu kumupanga mu kipwilo ne. Onkao mambo, kyanema kuketekela bakulumpe bajinga mu kavoto ka mambo bebikileko kulondela mafunde a mu Binembelo ne “kwimenako Yehoba” pa kuchiba mambo. (2 Moba 19:6) Kutundaika byafuukulapo bakulumpe mu kipwilo kupanga mulongo wenu, kwakonsha kumukwasha kubwela kwi Yehoba. Ba Elizabeth baambile’mba: “Kyakatezhe bingi kuleka kwisamba na mwanetu wamulume. Bino byo abwelele kwi Yehoba, waambile’mba kyajingatu bulongo kumupanga mu kipwilo. Mu kuya kwa kimye, aye waambile’mba wafunjijileko bintu byawama.” w21.09 28-29 ¶11-12

Langulukai pa yewa mwanamukazhi wafwilwa. Kyamweka wakebelenga kupana byavula kwi Yehoba. Pano bino, waingijile papelejile bulume bwanji; wapaine kwi Yehoba bintu byanji byawamisha. Kabiji Yesu wayukile kuba’mba mali apaine uno mwanamukazhi anemene bingi kwi Shanji. Kino kyo kintu kyanema kyo tufunjilako: Yehoba utemwa bingi inge twamupa bintu byawamisha, ko kuba’mba kumwingijila na muchima yense ne na mweo yense. (Mat. 22:37; Kolo. 3:23) Yehoba umvwa bingi bulongo inge witumona byo tubena kwingila papelela bulume bwetu. Jino jifunde jingila ne ku kubaya kwa kimye ne ngovu yo twingijisha pa kumupopwela, nabiji kwingila mwingilo wa kusapwila ne kupwila. Mwakonsha kwingijisha byepi lufunjisho lo twafunda ku jishimikila ja mwanamukazhi wafwilwa? Langulukai pa bantu bakonsha kutundaikwa inge mwibavululamo kuba’mba Yehoba umvwa bingi bulongo pa bintu byo bamubila papelela bulume bwabo. Kampe nyenga wakoma wizhachisha nangwa ulanguluka’mba kechi wanema ne, na mambo a kuba’mba kechi uji na butuntulu bwa mubiji wawama nangwa bulume bwa kwingila mwingilo byonka byo aingilanga kala ne. w21.04 6 ¶17, 19-20

Yehoba wayuka kimye kyawama kya kupwishishamo bubi bonse pano pa ntanda. Na mambo a butekanye bwanji, bantu bavula baiya mu bukine kabiji babena kumupopwela ne kumutakaika. Bano bonse basanchila Yehoba pa kuchinchika kwanji pa kimye kyabaya pa kuba’mba basemwe ne kwipana bene kwi aye. Bantu bakayuka’mba Yehoba waubile bulongo kufuukulapo kutekanya kimye kyo akafweta biumbi ne biumbi bya bantu bakachinchika kufika ne ku mpelo. Nangwa kya kuba Satana waleta bintu byavula bileta bulanda ne lumanamo, bino Yehoba watwajijila kwikala “Lesa wa lusekelo.” (1 Timo. 1:11) Ne atweba twakonsha kutwajijila kwikala na lusekelo byo tubena kupembelela saka twatekanya kimye Yehoba kyo akazhijika jizhina janji, kubingisha bumfumu wanji, kufumyapo bubi, ne kufumyapo makatazho onse o tubena kupitamo. Twayai tutwajijile kuchinchika ne kwikala na lusekelo byo twayuka’mba Shetu wa mwiulu naye ubena kuchinchika. w21.07 13 ¶18-19

Bavula bakaine kwitabila Yesu kimye kyo ajinga pano pa ntanda. Abo balangulukilengatu’mba wajinga mwana wa kalipentala muyanji. Kabiji wafumine mu Nazala, muzhi ye balengulwile bingi ku bantu bavula. Nangwatu muntu waikele ke mwana wa bwanga wa kwa Yesu aye Natanela, patanshi waambile’mba: “Nanchi mu Nazala mwakonsha kufuma muntu wawama nyi?” Kyamweka kampe walangulukilenga pa bungauzhi buji pa Mika 5:2, bwaambijile jimo amba Mesiasa ukasemekelwa mu Betelema, kechi mu Nazala ne. Ngauzhi Isaya waambijile jimo amba balwanyi ba kwa Yesu kechi bakatako muchima ku bishinka byalumbulula “kisemi [kya kwa Mesiasa]” ne. (Isa. 53:8) Inge kya kuba bano bantu baikalangapo na kimye kya kupalanguzha bishinka byonse, inge bafunjile kuba’mba Yesu wasemekejilwe mu Betelema. Kabiji inge bayukile kuba’mba wafumine mu kikota kya Mfumu Davida. (Luka 2:4-7) Onkao mambo, Yesu wasemekejilwe mu mpunzha yo baambijile jimo mu bungauzhi buji pa Mika 5:2. Pano nanchi ñanyi lukatazho lwajingapo? Bantu bafuukwile bukiji kwa kubula kulangulukapo bulongo. Kechi bajinga na bishinka byonse ne. Na mambo a kino, betuntwile. w21.05 2-3 ¶4-6

Mu Baibolo mwanembwa bantu batambwile mapesho na mambo a kuswa lujimuno. Langulukai pe Yoba. Nangwa kya kuba waakamwanga Lesa, bino naye wajinga mbulwa kulumbuluka. Kimye kyo apichilenga mu makatazho akatampe, wapushile mu ñambilo. Onkao mambo, bamupeele lujimuno lwa kubula kupita mu mbaji kufuma kwi Elihu ne kwi Yehoba. Yoba waubilepo byepi? Waambile’mba: “Naambilenga kwa kubula kuyuka . . . O ene mambo o nalengulwila byambo byo naambile, kabiji nalapila saka nepukula mu maloba ne mu buto.” (Yoba 42:3-6, 12-17) Wamwesheshe’mba wipilwile kupichila mu kuswa lujimuno lwamupele Elihu, nangwa kya kuba Elihu wajinga mwanyike bingi kwi aye. (Yoba 32:6, 7) Ne atweba kwipelula kwakonsha kwitukwasha kumvwina lujimuno nangwatu inge twamona’mba alo lujimuno kechi lwitufwainwa ne, nangwa inge witupa lolo lujimuno mwanyike. Ñanyi mwi atweba ubula kukeba kuyilako palutwe mu kwikala na bipangwa bya mupashi ne kwingila bulongo mwingilo wetu wa bwina Kilishitu? w22.02 11 ¶8; 12 ¶12

Bonse mu kipwilo baji na mutembo wa kutundaika mutende ne kumwesha butemwe ku bonse pa kuba’mba babulenga kumona nobe bajitu bunke. Bintu byo tuba ne byo twamba byakonsha kutundaika bingi bakwetu. Mwakonsha kuba byepi pa kuba’mba mukwashe boba bafuma mu bisemi byabula mu bukine kuyuka kuba’mba balongo ne banyenga mu kipwilo bebatemwa? Lengai bulunda na ba katataka mu kipwilo. Kyo twafwainwa kutendekelapo ke kutambwila ba katataka na lusekelo. (Loma 15:7) Pano bino, kechi twafwainwa kupelelatu pa kwibemuna na lusekelo ne. Twafwainwa kwikala balunda bawama. Onkao mambo, ikalai na kifyele ne kumwesha ba katataka’mba mwibata muchima. Esekai kuyuka makatazho o babena kupitamo, bino kechi mwafwainwa kwipuzha mepuzho alengela muntu kumvwa bumvu ne. Bamo kibakatazha kwamba byo babena kupitamo, onkao mambo, kechi mwafwainwa kwibakanjikizha kukumbula mepuzho o mwibepuzha ne. Bino mwafwainwa kwibakwasha kwamba biji ku muchima kupichila mu kwipuzha mepuzho awama ne kuteleka saka mwatekanya. Nabiji kwibepuzha byo bafunjile bukine. w21.06 11 ¶13-14

Tusanta bingi pa kwingijila Yehoba saka twakwatankana byo tuji “jitanga jimo” jo batangijila ku “kafunga umo.” Buku wa kuba’mba Bakwatankana Kuba Kyaswa Muchima wa Yehoba, pa jipa 165, paamba’mba: “Pa kuba’mba mumwenemo mu kuno kukwatankana ne anweba muji na mwingilo wa kwikulamawizha.” Onkao mambo, twafwainwa kwifunjisha “atweba bene kumona balongo ne banyenga yetu byonka Yehoba byo ebamona.” Kwi Yehoba, atweba bonse twanema mambo twi “baana ba bacheche.” Nanchi byo byo mumona balongo ne banyenga yenu nyi? Yehoba umona kabiji wanemeka byonse byo muba pa kwibakwasha ne byo mwibata muchima. (Mat. 10:42) Twatemwa bapopweshi bakwetu. Onkao mambo, twayai tutwajijile “kubula kubika kya kwituntulako nangwa mukiika ku mulongo wetu.” (Loma 14:13) Tumona balongo ne banyenga amba betukila, kabiji tukeba kwibalekelako mambo na muchima yense. Kange twituntulenga na mambo a byuba bakwetu ne. Bino “twayai tubenga bintu bileta mutende ne bintu bya kwikomesha atwe bene na bene.”—Loma 14:19. w21.06 24 ¶16-17

Inge twateshako muchima kufunda ne kwingijisha lujimuno luji mu Mambo a Lesa ne lujimuno lufuma ku jibumba janji, pachepache tukatendeka kwikala na byubilo bya Kilishitu. Kabiji tukamuyuka bulongo Lesa. Yesu waingijishe kishimpi pa kulumbulula byambo bya Bufumu byo tusapwila biji nobe ka lukunwa kacheche kakoma pachepache mu michima ya bantu batemwa kyawama. Waambile’mba: “Nkunwa imena ne kukoma, bino [njimi] kechi uyuka byo ikoma ne. Mushiji mwine ye umenesha bijimwa pachepache, patanshi lunenge wa ntembela, palondela mutuntu, ne kipelako ke mutwe wa kajo kene.” (Mako 4:27, 28) Yesu walumbulwilenga’mba byonka kijimwa byo kikoma pachepache, ne muntu waswa byambo bya Bufumu papita kimye pa kuba’mba apimpule bwikalo bwanji. Bantu bo tufunjisha Baibolo inge batendeka kufwenya kwipi ne Yehoba, tutendeka kumona byo babena kupimpula byubilo byabo. (Efi. 4:22-24) Bino twafwainwa kuvulukanga kuba’mba Yehoba ye ukomesha nkunwa. w21.08 8-9 ¶4-5

Twakonsha kwikala na lusekelo. Muntu usangalela ‘mu bintu byo abena kumona’ utondwa na bintu byo aji nabyo nabiji mingilo yo abena kwingila pa kyo kyo kimye. Pakuba muntu ukeba bintu byo ukabula kwikala nabyo utwajijilatu na kutonga bintu byo akonsha kubula kwikala nabyo. Kino kibena kwitufunjishapo ka? Pa kuba’mba twikale na lusekelo, twafwainwa kuta muchima pa bintu byo tuji nabyo ne byo twakonsha kwikala nabyo. Nanchi kine kyakonsheka kutondwa na bintu byonka byo muji nabyo nyi? Bantu bavula bakana amba kechi kyakonsheka ne, mambo muntu yense mu kuya kwa kimye ukeba kuba bintu bya katataka. Nangwa byonkabyo, kyakonsheka kwiyowa bintu byonka byo tuji nabyo. Twakonsha kuba byepi kino? Pa kuba’mba tutaane mukumbu, twayai twisambe pa kishimpi kya kwa Yesu kya matalenta, kyanembwa pa Mateo 25:14-30 ne kuta muchima pa byo twakonsha kufunjilako bya kwikala na lusekelo lwa kine ne kwiyowa bintu byo tuji nabyo. w21.08 21 ¶5-6

Yehoba wata bingi muchima boba “bo bamanyika ne baji na bulanda.” Kechi bakulumpe mu kipwilo bonkatu ne, bino ne atweba bonse twakonsha kutundaika balongo ne banyenga yetu babena kupita mu ano makatazho. Jishinda jimo jo twakonsha kwibatundaikilamo ke kwibamwesha’mba twibata muchima. Yehoba ukeba’mba twibamweshenga butemwe bo ebatemwa. (Maana 19:17) Kabiji twakonsha kukwasha balongo ne banyenga kupichila mu kumwesha muchima wa kwipelula ne kuyuka’mba kuji bintu bimo byo twakonsha kubula kuba. Kechi tukeba kwitumbijika atweba bene ne, mambo twakonsha kulengela bakwetu kwikala na kichima. Pakuba twingijisha bya bupe byetu ne bintu byo twayuka kwitundaikilamo atweba bene na bene. (1 Pe. 4:10, 11) Twakonsha kufunda byavula pa bya kuba na bakwetu inge twalanguluka pe Yesu byo aubanga na baana banji ba bwanga. Yesu ye muntu waya bingi nkuwa pano pa ntanda ponse. Nangwa byonkabyo, wajinga ‘kimote kabiji wakooka muchima.’ (Mat. 11:28-30) Pa kufunjisha, waingijishanga byambo byapeela ne bishimpi byafikilenga pa muchima bantu bo balengulwile.—Luka 10:21. w21.07 23 ¶11-12

Tendekelaipo kwisamba na balongo ne banyenga bakoma. Kya kine, kampe luno kechi bamwesha ne, kechi bendesha byonka byo baendanga kala ne, kabiji kampe kechi balumbulula bulongo byambo ne, bino muchima kechi ukota ne, kabiji balenga “jizhina jawama” ne Yehoba. (Sapwi. 7:1) Vulukainga ene mambo Yehoba o ebanemekela. Twajijilai kwibanemeka. Ikalai byonka byajinga Elisha. Watwajijile kwingijila pamo ne Elaija kufikatu ne juba japeleleko. Pa bimye bisatu Elisha waambile’mba: “Kechi nsakwimusha ne.” (2 Mfu. 2:2, 4, 6) Mweshainga’mba mwata muchima boba bakoma kupichila mu kwibepuzha mepuzho. (Maana 1:5; 20:5; 1 Timo. 5:1, 2) Bepuzhai mepuzho nabiji a kuba’mba: “Byo mwakijinga banyike, ki ka kimulengejile kushiinwa’mba mwataana bukine?” “Bintu byo mwapichilemo bimukwashishe byepi kufwenya kwipi ne Yehoba?” Ñanyi kintu kimukwasha kutwajijila kwingila mwingilo wa Yehoba na lusekelo?” (1 Timo. 6:6-8) Apa bino mwatako muchima kuteleka byo babena kwimulumbulwila. w21.09 5 ¶14; 7 ¶15

Umvwe mwibikako kukookela mukambizho wa kusapwila ne kufunjisha bantu kwikala ke baana ba bwanga, mumwesha kuba’mba mwatemwa Lesa. (1 Yoa. 5:3) Langulukai pa kino: Kutemwa Yehoba ko kwimutundaika kusapwila ku nzubo ku nzubo. Abya kyapelele kukookela uno mukambizho nyi? Kampe ine. Kimye kitanshi kyo mwayile pa nzubo ya muntu na kusapwila, abya mwaumvwine moyo nyi? Kwa kubula nangwa kuzhinaukatu ne. Bino mwayukile’mba uno ye mwingilo Yesu ye akeba’mba mwingile, kabiji mwakookejile uno mukambizho. Kabiji kyamweka mu kuya kwa kimye, mwingilo wa kusapwila watendekele kupeela. Pano ibyepi pa kufunjisha muntu Baibolo? Nanchi kulangulukatu pa uno mwingilo kwimulengela kumvwa moyo nyi? Kampe. Nangwa byonkabyo, inge mwalomba Yehoba kuba’mba emukwashe kushinda moyo ne kuchinchika pa kuba’mba mwipuzhe muntu inge wakonsha kutemwa kufunda Baibolo, Yehoba wakonsha kwimukwasha kwikala na kizaku kya kufunjisha bantu kwikala ke baana ba bwanga. w21.07 3 ¶7

Mu kimye kya kala, bazha bebabikanga tuyukilo twa kuyukilako nkambo yabo. Ne lelo jino, bantu bonse bakakebewanga kwikala na kayukilo ka kifwanyikizho ka kuyukilako ye batundaika. Byubilo byabo bikamwesha lubaji ko baji ne bipanyi bya bumulwila ntanda byo batundaika. Nanchi tukaswa kwitubika kano kayukilo kakifwanyikizho ne kutundaika makafulumende a bamulwila ntanda nyi? Aba bakakana kwibabika kayukilo bakebakatazha kabiji bumi bwabo bukekala mu kizumba. Buku wa Lumwekesho waamba’mba: “Kafwako muntu nangwa umo wakonsha kupota nangwa kupotesha ne, kanatu yenkawa uji na kayukilo.” (Lum. 13:17) Bino bantu ba Lesa bayuka Lesa byo akoba boba baji na kayukilo ko batongola pa Lumwekesho 14:9, 10. Kukana kwibabika kano kayukilo kikekalatu nobe banemba pa maboko abo amba, “Amiwa ne wa kwa Yehoba.” (Isa. 44:5) Kino kyo kimye kya kukosesha bukishinka bwetu mwi Yehoba. Umvwe twauba bino, Yehoba ukamba na lusekelo amba mwi bantu bami! w21.09 18 ¶15-16

Pa kuba’mba tusapwilenga bulongo, twafwainwa kutambwilanga bukwasho bwa bakwetu. Mutumwa Paulo wabuujileko Timoti mashinda o aingijishanga pa kusapwila ne pa kufunjisha, kabiji watundaikile Timoti kwingijisha ano mashinda pa kukwasha bakwabo. (1 Ko. 4:17) Byonkatu byaubile Timoti, ne atweba twakonsha kufunjilako ku balongo ne banyenga babanda mu bukine. Kabiji twafwainwa kulombanga kwi Yehoba kuba’mba etukwashenga. Kimye kyonse kyo mubena kuya mu mwingilo, mwafwainwa kulomba lutangijilo lwa Yehoba. Kwa kubula bukwasho bwa mupashi wanji wazhila wa bulume, kafwako kyo twakonsha kuba mu mwingilo ne. (Sala. 127:1; Luka 11:13) Kabiji mwafwainwa kushinkamikanga pa kulomba bukwasho kwi Yehoba. Mwakonsha kumulomba kuba’mba emutangijile ku muntu ukeba kufunda pe aye kabiji wakonsha kuteleka ku byambo byo musakusapwilanga. Twafwainwa kwikalanga na lufunjisho lwa pa bunke. Mambo a Lesa aamba’mba: “Muyukenga kyaswa muchima wa Lesa, akya kyawama, kyalumbuluka kabiji kimutokesha ku muchima.” (Loma 12:2) Umvwe ke tufunde Mambo a Lesa, tukamuyuka bulongo Lesa. Kabiji pa kubuulako bantu pe aye, bantu bakamona kuba’mba kine twashiinwa na byo tubena kwamba. w21.05 18 ¶14-16.

Kampe muji na muntu ye mufunjisha Baibolo. Mwibikako kumufunjisha kabiji mumulombelako kimye kyonse kwi Lesa. Pano bino, uno muntu kechi wingijisha byo abena kufunda ne, kabiji mukeba kuleka kumufunjisha. Nangwa kampe mukyangye kufunjishapo muntu Baibolo kufika ne ku lubatizhilo. Nanchi mwafwainwa kwizhachisha ne kulanguluka’mba Yehoba kechi ubena kupesha mwingilo wenu nenyi? Yehoba wata muchima pa byo twingila na ngovu ne kuchinchika. Yehoba umvwa bingi bulongo inge ke tumwingijile na mukoyo nangwa bantu baswa kuteleka ku byambo byo tusapwila nangwa ne. Paulo wanembele’mba: “Lesa waoloka kabiji kechi wakonsha kuvulama mingilo yenu ne butemwe bo mwamwesha jizhina janji ne, byo mwibengijilenga bazhijikwa ne byo mwatwajijila na kwibengijila.” (Hebe. 6:10) Yehoba uvuluka byo twibikako kumwingijila ne butemwe bo twamutemwa nangwa kya kuba mu mwingilo wetu kechi mufuma byawama ne. Onkao mambo, mwakonsha kwingijisha byambo byaambile Paulo biji mu kinembelo kya lelo. w21.10 25 ¶4-6

Kifyele ne butemwe bwa kwa Yesu byamwekejile mu jishinda jo aubilangamo bintu na baana banji ba bwanga. Wayukile’mba bajinga na bya bupe byapusana-pusana kabiji bapichilenga mu bintu byapusana-pusana. Onkao mambo, kechi bakonsheshe kwingila mingilo imo bonse ne, kabiji kechi bakonsheshe kuba bintu bimo mu mwingilo wa kusapwila ne. Bino wasangalelanga mu bintu byo baubanga pa muntu pa muntu na muchima yense. Kino kyamwekejile mu kishimpi kya matalenta kyo aambile. Mu kino kishimpi, nkambo wa bakalume wapele kalume wanji yense mwingilo “kwesakana na bulume bwabo.” Kalume umo pa bakalume babiji baingilanga na ngovu wamupele byavula kukila mukwabo. Bino nkambo yabo wibatakaikile bonse babiji na byambo bimotu bya kuba’mba: “Wauba bulongo, obewa kalume wawama kabiji wa kishinka!” (Mat. 25:14-23) Yesu witumwesha kifyele ne butemwe. Wayuka’mba tuji na bya bupe byapusana-pusana ne bintu byo tupitamo byapusana-pusana, kabiji usangalala bingi umvwe twaingila papelela bulume bwetu. Ne atweba twafwainwa kulondela byuba Yesu. w21.07 23 ¶12-14

Pa bimye bimo mfumu Davida kechi wamwesheshe lusa ne. Kimye Nabala, mwanamulume washinchile bingi kyo aambijile Davida mwenga ne kukana kumupa kajo Davida ne bantu banji, Davida wazhingijile bingi kabiji wafuukwilepo kuya na kwipaya uno mwanamulume ne banabalume bonse ba mu nzubo yanji. Bino muka Nabala aye Abigaila wajinga na kifyele kabiji watekenye, kabiji bukiji bukiji watundaijile Davida ne kumupa kajo. Onkao mambo, Davida kechi waipayile Nabala ne bantu banji ne. (1 Sam. 25:9-22, 32-35) Davida byo azhingijile bingi, wafuukwilepo kuba’mba Nabala ne bantu banji bafwainwe kufwa. Kabiji mu kuya kwa kimye, Davida waambile’mba mwanamulume munonshi wa mu kishimpi kya kwa Natana bafwainwe kumwipaya pa kyo aubile. Davida wajinga muntu wa lusa, pano mambo ka o abujile kubila lusa uno ngivi? Akilangulukai pa bintu byamwekele mu bwikalo bwa kwa Davida pa kyokya kimye. Jiwi janji ja mu muchima jamuzhachishenga. Muntu inge wabula kubila mukwabo lusa kimwesha kuba’mba bulunda bwanji na Lesa kechi bwawama ne. w21.10 12 ¶17-18; 13 ¶20

Byambo biji mu kinembelo kya lelo, bibena kwitufunjisha kuba’mba twakonsha kulondela Yehoba mwine ye tufunjilako buzhile. Twafwainwa kwikala bazhila mu byubilo byetu. Kino kyakonsha kumweka kukatazha na mambo a kuba’mba twibambulwa kulumbuluka. Mutumwa Petelo naye walubankanyanga, bino twakonsha kufunjilako kwi aye bya kwikala bazhila. Bantu bavula balanguluka pa muntu wazhila amba ke muntu wabula lusekelo uvwala bivwalo bya bupopweshi kabiji ubula kuseka. Pano bino, abino kechi byo biji bantu bazhila ne. Yehoba wazhila, kabiji bamulumbulula’mba “Lesa wa lusekelo.” (1 Timo. 1:11) Aba bamupopwela batelwa’mba “ba lusekelo.” (Sala. 144:15) Yesu wasanzhilemo boba bavwalanga bivwalo byapusanako na bakwabo ne kwimwesha koloka ku meso a bantu. (Mat. 6:1; Mako 12:38) Bena Kilishitu ba kine bayuka byo kilumbulula kwikala bazhila mambo bafunda Baibolo byo aamba. Twashiinwa’mba Lesa wetu wazhila kabiji wa butemwe kechi wakonsha kwitubuula kuba bintu kyo twakonsha kukankalwa kuba ne. w21.12 2 ¶1, 3

Lesa witupa bya bupe byavula bingi, kabiji kampe bupe bwakilamo kunema ke kumupopwela. Tumwesha Yehoba kuba’mba twamutemwa inge ke ‘tulondele mikambizho yanji.’ (1 Yoa. 5:3) Mukambizho umo Yehoba ye akeba’mba tulondelenga ke mukambizho waambile Yesu wa kufunjisha bantu kwikala baana ba bwanga ne kwibabatizha. (Mat. 28:19) Kabiji witukambizha ne kwitemwa atweba bene na bene. (Yoa. 13:35) Yehoba utambwila mu kisemi kyanji kya bapopweshi mwaya ntanda yonse bantu ba lukookelo. (Sala. 15:1, 2) Mweshainga bakwenu butemwe. Butemwe kyo kyubilo kikatampe kya Yehoba. (1 Yoa. 4:8) Yehoba witutemenwe saka tukyangye ne kumuyuka. (1 Yoa. 4:9, 10) Tulondela byubilo byanji inge ke tumwesha bakwetu butemwe. (Efi. 5:1) Jishinda jawama kumwesheshamo amba twatemwa bantu ke kwibakwasha kufunda pe Yehoba kimye saka kikyangye kupwa. (Mat. 9:36-38) Inge twibakwasha, bakonsha kuyuka byo bafwainwa kuba pa kuba’mba bakekale mu kisemi kya Lesa. w21.08 5-6 ¶13-14

Kutemwa Yehoba ko kwatundaikile Yesu kwipana kuba kyaswa muchima wa Shanji ne kwitukwasha. (Yoa. 14:31) Yesu wamwesheshe byo atemenwe bingi bantu kupichila mu bintu byo aubilenga kimye kyo ajinga pano pa ntanda. Pa juba pa juba, wamweshanga butemwe ne lusa, nangwatu kimye bantu bamo kyo bamwimenejile ku ntundwa. Jishinda janema jo amwesheshemo byo atemenwe bantu ke kwibafunjisha pa Bufumu bwa Lesa. (Luka 4:43, 44) Kabiji Yesu wamwesheshe byo atemenwe Lesa ne bantu kupichila mu kwipana kumanama ne kumwipaya ku bantu bandengamambo. Kupichila mu kuba bino, witushinkwijile jishinda atweba bonse ja kutambwilamo bumi bwa myaka ne myaka. Twipaine atweba bene kwi Yehoba ne kubatizhiwa mambo twatemwa Shetu wa mwiulu. Onkao mambo, byonka byaubile Yesu, ne atweba twafwainwa kumwesha byo twatemwa Yehoba kupichila mu byo tuba na bantu. Mutumwa Yoano wanembele’mba: “Awa wabula kutemwa mulongo wanji ye amona na meso, kechi wakonsha kutemwa Lesa ye abula kumona ne.”—1 Yoa. 4:20. w22.03 10 ¶8-9

Nangwa kya kuba twiyowa kulomba ne kufunda Baibolo, bino bimye bimo kikatazha. Tuji na bya kuba byavula, kabiji kitukatazha kwikalapo na kimye kya kuba bino bintu. Nkito yetu, kulama kisemi, ne bintutu bikwabo byakonsha kwitulengela kukankalwa kwikalapo na kimye kya kulomba kwi Lesa, kufunda Baibolo, nangwa kulanguluka languluka pa byo tufunda. Kuji ne bintu bikwabo byakonsha kwitujila kimye. Umvwe twabula kujimuka, bintu bijitu bulongo byakonsha kwitujilanga kimye kya kuba ke tukankalwe kwikalapo na kimye kya kukosesha bulunda bwetu ne Yehoba. Langulukai pa bya kisangajimbwe. Atweba bonse tumvwa bulongo kwikalapo na bya kisangajimbwe. Bino nangwatu bya kisangajimbwe byawama nabyo byakonsha kwitulengela kubula kwikala na kimye kyabaya kya kwingila mingilo ya Yehoba. Onkao mambo, twafwainwa kuyuka pa kupelela na bya kisangajimbwe.—Maana 25:27; 1 Timo. 4:8. w22.01 26 ¶2-3

Yehoba byo akambizhe bena Isalela kutemwa bakwabo, kechi walumbulwilenga’mba bafwainwe kumweshangatu butemwe ku bakwabo bena Isalela bonka ne. Wibabuujile ne kutemwa bantu bafumine ku byalo bingi bo baikalanga nabo. Abino byo byambo bitanwa pa Bena Levi 19:33, 34. Muntu wafumine ku kyalo kingi bafwainwe kumumonangatu “nobe mwina kyalo,” kabiji bena Isalela bafwainwe “kumutemwa” byonka byo betemenwe abo bene. Mizhilo yaambile’mba bena Isalela bafwainwe kuswisha bantu bafumine ku byalo bingi ne bayanji kupupula kajo mu majimi abo. (Levi 19:9, 10) Jifunde ja kutemwa bantu bafuma ku byalo bingi jingila ne ku bena Kilishitu lelo jino. (Luka 10:30-37) Jingila byepi? Kuji bantu bavula bingi bavilukila mu byalo bikwabo, kabiji kyamweka bamo mwikalatu nabo kipikipi. Kyanema bingi kunemeka ne kupa mushingi bano banabalume, banabakazhi ne baana bafuma mu byalo bingi. w21.12 12 ¶16

Umvwe twaketekela mwi Yehoba luno, tukashiinwa kuba’mba uketupokolola kulutwe. Twafwainwa kwikala na lwitabilo ne kuketekela mwi Yehoba pa kuba’mba tulombe juba ku nkito kuba’mba tutanwe ku kubuñana nangwa ku kushonkena, nangwa kulomba bakulumpe ba nkito kuba’mba bapimpuleko mutanchi wa nkito pa kuba’mba tutanwenga ku kupwila konse ne kwikala na kimye kyabaya kya kusapwila. Inge kya kuba mukulumpe wetu wa nkito wakana kuba kintu kyo twalomba, abya tuji na lwitabilo mwi Yehoba kuba’mba kechi uketusha nangwa kwitulekelela ne, ne kuba’mba kimye kyonse uketupanga bintu byanema bikebewa mu bwikalo? (Hebe. 13:5) Bavula baji mu mwingilo wa kimye kyonse bakonsha kushimikizha bintu byo bapitamo bimwesha Yehoba byo ebakwashishe kimye kyo bakajilwe. Yehoba wa kishinka. Na mambo a kuba’mba Yehoba uji ne atweba, kechi twakamwa bintu bikamweka kulutwe ne. Lesa wetu kechi uketulekelela inge twatwajijila kutangizhako Bufumu bwanji mu bwikalo bwetu ne. w22.01 7 ¶16-17

Ñanyi bintu byakonsha kweseka luketekelo lwetu mu bakulumpe mu kipwilo? Inge muntu ye bapanga mu kipwilo mulunda netu nangwa mulongo wetu, twakonsha kulanguluka’mba kampe bakulumpe mu kipwilo kechi bapitulukile mu bishinka byonse ne, nangwa kuzhinauka inge mo bachibijile mambo mo mwafwainwe kuchibila Yehoba. Ki ka kyakonsha kwitukwasha kwikala na milanguluko yawama pa byafuukula bakulumpe mu kipwilo? Twafwainwa kuvulukanga kuba’mba kupanga muntu mu kipwilo ke lunengezho lwa Yehoba kabiji kukwasha kipwilo, ne ndengamambo naye wakonsha kumwenamo. Inge ndengamambo wabula kulapila bamuleka kuba’mba atwajijile kwikala mu kipwilo, byubilo byanji byakonsha kusambukila ne bakwabo. (Nga. 5:9) Kikwabo, kechi wakonsha kuyuka’mba walengele mambo akatampe ne, kabiji kechi wakonsha kupimpula ndangulukilo yanji ne byubilo byanji kuba’mba atalwenga bulongo kwi Yehoba ne. (Sapwi. 8:11) Twafwainwa kuyuka kuba’mba inge muntu bamupanga mu kipwilo, ko kuba’mba bakulumpe bapitulukilemo bingi bulongo mu oo mambo. w22.02 5-6 ¶13-14

Butekanye ne lusa bikebewa kikatakata inge muntu patanshi wakana kukookela byaamba Baibolo kimye kyo bamujimunako. Mukulumpe kechi wafwainwa kuzhingila inge muntu wakana kuswa lujimuno ne. Onkao mambo, mu lulombelo lwanji lwa kwa bunke, mukulumpe wakonsha kulomba Yehoba kupesha muntu ubena kukebewa bukwasho, ne kumukwasha kuyuka ene mambo a kumufunjilako ne kukookela byo bamufundako. Mulongo ye bajimunako ukebewa kimye pa kuba’mba alangulukepo pa lujimuno lo bamupa. Umvwe mukulumpe wamwesha butekanye ne lusa kimye kyo abena kujimunako mulongo, kikamukwasha mulongo kuswa lujimuno. Nangwa byonkabyo, lujimuno lwafwainwa kwimena pa Mambo a Lesa. Kikonkwanyi kyetu kechi kufundañanatu mu jishinda jawama ne, bino ne ‘kulengela muchima kusangalala.’—Maana 27:9. w22.02 18 ¶17; 19 ¶19

Inge twalomba bulume bwa kuchinchika lukatazho ne kwitukwasha kuleka kuba kintu kifichisha Yehoba ku muchima, twakonsha kumona nobe Yehoba ubena kubanda kukumbula milombelo yetu. Mambo ka Yehoba o abujila kukumbula milombelo yonse ponkapotu? Umona milombelo yetu ya kufuma panshi ya muchima amba kiyukilo kimwesha lwitabilo lwetu mwi aye. (Hebe. 11:6) Umvwe twalomba kwi Yehoba kuba’mba etukwashe kumutokesha ku muchima, ukeba kumona inge tubena kwibikako kuba kyaswa muchima wanji. (1 Yoa. 3:22) Onkao mambo, inge twalomba Yehoba kuba’mba etukwashe kuleka kyubilo kimufichisha ku muchima, twafwainwa kutekanya ne kwingila papelela bulume bwetu kupimpula byubilo byetu. Yesu witukwashishe kuyuka’mba milombelo yetu imo kechi yakonsha kukumbulwa ponkapotu ne. Witutundaikile’mba: “Lombainga, bakemupa; kebainga, mukekitaana; konkonshainga, bakemushinkwilako; mambo yense ulomba, utambula, ukeba, wikitaana ne ukonkonsha naye bamushinkwilako.”—Mat. 7:7, 8. w21.08 8 ¶1; 10 ¶9-10

Pa kuba’mba mukoseshe lwitabilo lwenu mu Mulenga, mwafwainwa kutwajijila kufunda Mambo a Lesa. (Yosh. 1:8) Mwafwainwa kuta muchima pa bungauzhi buji mu Baibolo ne byo akwatankana. Kuba bino kukosesha lwitabilo lwenu mu Mulenga wa butemwe ne maana witulengele ne kwitupa Baibolo. (2 Timo. 3:14; 2 Pe. 1:21) Kimye kyo mubena kufunda Baibolo, langulukainga pa byo mumwenamo mu kwingijisha lujimuno lujimo. Lujimuno lumo Baibolo lo aambijile jimo kala kene ke lwa kuba’mba kutemwa mali kwatama kabiji mu kwiatemwisha mufuma “misongo yavula.” (1 Timo. 6:9, 10; Maana 28:20; Mat. 6:24) Onkao mambo, lujimuno lwa mu Baibolo lwaamba pa kubula kutemwisha mali lwanema bingi. Abya mwakonsha kulangulukapo mafunde akwabo a mu Baibolo etukwasha nyi? Inge ke tulanguluke pa lujimuno lonse luji mu Baibolo, tukamona kuba’mba Mulenga wetu wayuka bintu bituwamina kabiji kimye kyonse tukalondelanga lujimuno lwanji. (Yako. 1:5) Kikafumamo, tukekalanga na lusekelo mu bwikalo bwetu.—Isa. 48:17, 18. w21.08 17-18 ¶12-13

Inge kya kuba myaka yenu yavula kala, yukai kuba’mba Yehoba uvuluka mingilo yo mwaingilanga kala. Mwaingilanga mwingilo wa kusapwila na mukoyo. Mwachinchika makatazho avula bingi, kubikapotu ne makatazho akatampe emuletelanga bulanda, bino mwatwajijile kukookela mizhilo yaoloka ya mu Baibolo ne kulwilako bukine, mwaingijile mingilo yavula mu jibumba ja Yehoba ne kufunjisha bakwenu mingilo. Mwibikako kulondela lupimpu lonse lubena kubiwa mu jibumba ja Yehoba. Mwatundaikanga ne kukwasha boba bajinga mu mwingilo wa kimye kyonse. Yehoba Lesa wimutemwa bingi na mambo bukishinka bwenu. Walaya kuba’mba “kechi ukalekelela bantu banji ba kishinka ne.” (Sala. 37:28) Kabiji wimulaya’mba: “Nkemupapangatu kufikatu ne byo mukatuñuna mvwi.” (Isa. 46:4) Onkao mambo, kange mulanguluke’mba na mambo a kuba mwakoma, kechi mwanema mu jibumba ja Yehoba ne. Mwanema bingi. w21.09 3 ¶4

Yehoba umwesha lusa mambo uji na maana akila. Baibolo waamba’mba “maana afuma mwiulu” “avula lusa ne bipangwa byawama.” (Yako. 3:17) Byonka biji nsemi wa butemwe, Yehoba wayuka kuba’mba baana banji bamwenamo byawama mu lusa lwanji. (Isa. 49:15) Na mambo a lusa lwa Lesa, bantu baji na luketekelo lwa kwikala bwikalo bwawama kulutwe nangwa kya kuba bambulwa kulumbuluka. Na mambo a maana anji akila, Yehoba kimye kyonse ubila bantu lusa inge wamona kishinka kya kubila byobyo. Pano bino, Yehoba uyuka ne kimye kyo afwainwa kubula kubila muntu lusa. Na mambo a kuba’mba uji na maana akila, kechi ubila muntu lusa inge wamona’mba kuba bino kwakonsha kulengela muntu kuba byatama ne. Twambe’mba kalume wa Lesa wafuukulapo kwikala bwikalo buncha. Twafwainwa kuba byepi? Yehoba wabuujile Paulo kukambizha kipwilo ‘kuleka kupwanañana’ na uno muntu. (1 Ko. 5:11) Bandengamambo babula kulapila bebapanga mu kipwilo. Kupanga ndengamambo kukebewa pa kuba’mba tuzhikijile balongo ne banyenga ba kishinka ne kumwesha buzhile bwa Yehoba. w21.10 9-10 ¶7-8

Tupopwela Yehoba kimye kyo tupana bupe bwa kututundaika mwingilo wa Bufumu. Bena Isalela kechi bafwainwe kumwekela kwi Yehoba mabokotu ne. (Mpitu. 16:16) Bafwainwe kuleta bya bupe kwesakana na bintu byonka byo bajinga nabyo. Kuba bino kwamweshanga’mba basantanga pa bintu byonse bibobilanga Yehoba. Nga atweba twakonsha kumwesha byepi byo twatemwa Yehoba ne kumusanchila pa bintu byonse byo abena kwitubila? Jishinda jimo ke kupanako mali a kwingijisha pa kipwilo kyetu ne a mwingilo wa ntanda yonse kwesakana na biji bwikalo bwetu. Mutumwa Paulo waambile’mba: “Umvwe kuji kufuukwila jimo, kya bupe kitabilwa ke kyokya kipana muntu mwayila bintu byo aji nabyo, kechi mwayila bintu byo abula ne.” (2 Ko. 8:4, 12) Yehoba wanemeka bingi bupe bo tupana kufuma panshi ya muchima, bwavula nangwa bucheche.—Mako 12:42-44. w22.03 24 ¶13

Bakulumpe mu kipwilo kechi bakonsha kupwisha meseko onse apitamo bantu ba Yehoba ne. Nangwa byonkabyo, Yehoba ukeba bakulumpe mu kipwilo kwibikako kutundaika ne kuzhikijila mikooko yanji. Bakulumpe baji bya kuba byavula. Pano bakonsha kuba byepi pa kuba’mba bekalengapo na kimye kya kukwasha balongo ne banyenga? Bakonsha kufunjilako kwi mutumwa Paulo. Paulo wamongapo kimye kya kutakaika balongo ne kwibatundaika. Bakulumpe mu kipwilo nabo bafwainwa kulondelanga byo aubanga kupichila mu kumwesha bantu ba Yehoba butemwe ne kifyele. (1 Tesa. 2:7) Paulo wabuujile balongo ne banyenga kuba’mba wibatemenwe kabiji amba Yehoba naye wibatemenwe. (2 Ko. 2:4; Efi. 2:4, 5) Paulo wamonanga bajinga mu kipwilo amba balunda nanji kabiji wapwanañananga nabo. Wamwesheshe’mba wibaketekejile kupichila mu kwibabuula bintu byo aakamwanga ne byo alubankanyanga. (2 Ko. 7:5; 1 Timo. 1:15) Nangwa byonkabyo, Paulo kechi watele muchima pa makatazho anji ne. Pakuba wakebeshanga kukwasha balongo ne banyenga. w22.03 28 ¶9-10