March

Mutumwa Petelo watundaikile balongo bonse kwingijisha bya bupe ne busendwe bwabo kutundaikilamo bena Kilishitu bakwabo. Wanembele amba: “Monka muntu yense mo atambwijile kya bupe, ekingijishenga kukwashishamo bakwabo byo aji kalama wa lusa lukatampe lwa Lesa.” (1 Pe. 4:10) Twafwainwa kwibikangako kwingijisha bya bupe byetu kabiji kechi twafwainwa kuchiinanga’mba bakwetu basakwitumvwina kichima nangwa’mba tusakwibalefula ne. Bino kechi twafwainwa kwitota ne. (1 Ko. 4:6) Twafwainwa kuvulukanga kuba’mba bya bupe byonse byo tuji nabyo byafuma kwi Lesa. Twafwainwa kwingijishanga bino bya bupe kutundaikilamo balongo ne banyenga mu kipwilo, kechi kwitumbijika atweba bene ne. (Fili. 2:3) Inge ke twingijishe bulume ne bya bupe byetu kuba kyaswa muchima wa Lesa, tukekala bingi na lusekelo. Kechi na mambo a kuba’mba twakila bakwetu ne, bino ke na mambo a kuba’mba tubena kwingijisha bya bupe byetu kutumbijikilamo Yehoba. w22.04 11-12 ¶7-9

Yesu watemenwe Binembelo Byazhila kabiji byambo biji pa Salamo 40:8 byaambijile jimo Yesu byo akomvwanga ku muchima pa Mambo a Lesa. Paamba’mba: “Nsekela bingi kuba kyaswa muchima wenu, anweba Lesa wami, ne mizhilo yenu iji mwine mukachi kami.” Kino kyamulengejile kwikala na lusekelo ne kutwajijila kwingijila Yehoba. Ne atweba twakonsha kwikala na lusekelo ne kutwajijila kwingijila Yehoba umvwe saka tutanga Mambo a Lesa ne kufunda kwiatemwa. (Sala. 1:1-3) Kwesakana na byambo byaambile Yesu twafwainwa kuwamishangako mashinda o tutangilamo Baibolo. Twakonsha kumvwisha byambo bya mu Baibolo inge ketulombe, kutanga pachepache kwa kubula kupitamotu kapambala, kwipuzha mepuzho ne kunemba bishinka. Twakonsha kwingijisha milangwe inge saka tulangulukishapo pa byo tubena kutanga ne kukebakeba bishinka mu mabuku alumbulula Baibolo. Twakonsha kufunda bya kwingijisha bulongo Baibolo ne Binembelo byo tubula kwingijisha javula inge saka tulanguluka pa mafunjisho anema ajimo. Kabiji inge ketutange Mambo a Lesa na mulanguluko wawama tukaswisha byo tutanga kupimpula byubilo byetu. Umvwe saka twibikako kuba bino bintu tukomvwishanga byo tutanga mu Baibolo kabiji tukafwenya kwipi ne Yehoba.​—Sala. 119:17; Yako. 4:8. w23.02 13 ¶15-16

Salaipo mwingilo ye mukeba kufunda. Kepo mwafwainwa kubapo bintu bimo pa kuba’mba muyuke yeo mwingilo. Pano mwakonsha kuba byepi bino? Twambe’mba mubena kukeba kuwamishako busendwe bwenu bwa kufunjisha. Mwafwainwa kutanga buloshuwa wa kuba’mba Teshaiko Muchima ku Kutanga ne Kufunjisha. Inge bemupa jashi ja pa kupwila kwa mukachi ka mulungu, mwakonsha kwambila mulongo wayuka kufunjisha kuteleka ku jashi jenu saka mukyangye kwamba jashi jenu, ne kuwamishako mo emubuula. Mwafwainwa kunengezhezha jimo jashi jenu saka kukiji moba avula pa kuba’mba mukejambe bulongo. (2 Ko. 8:22) Pano mwakonsha kuba byepi inge mwingilo ye mukeba kufunda wakatazha? Kechi mwafwainwa kulefulwa ne! Nanchi Timoti wajinga ñambi kabiji mufunjishi wawama nyi? Kechi twayuka ne, mambo Baibolo kechi waambapo ne. Nangwa byonkabyo, Timoti waingijile bingi bulongo mingilo yanji mambo walondejile byamubuujile Paulo.​—2 Timo. 3:10. w22.04 24-25 ¶8-11

Lukinyama uji na mitwe itanu na ibiji wimenako ka? Uno lukinyama wapasha kisumpa bino wajinga na maulu a mbeyala ne kanwa ka bokwe, kabiji wajinga na nsengo jikumi. Abino byo biji ne binyama bina byo baambapo mu buku wa Danyela kitango 7. Pano bino buku wa Lumwekesho kechi watongola binyama bina ne. Pakuba watongolatu lukinyama umo uji na byonse. Uno lukinyama kechi wimenako kafulumende umo nangwa kwimenako bufumu bukatampe bwa ntanda yonse bumo ne, mambo bamulumbulula’mba ubena kulama “mikoka yonse, mitundu yonse, njimi yonse ne bisaka bya bantu.” (Lum. 13:7) Onkao mambo, uno lukinyama wimenako makafulumende onse a bumulwila ntanda alama bantu kufika ne lelo jino. (Sapwi. 8:9) Kintu kikwabo kimwesha’mba lukinyama uji na mitwe itanu na ibiji wimenako makafulumende a ntanda yonse, ke na mambo a kuba’mba uji na “nsengo jikumi.” Javula mu Baibolo, nambala ya jikumi imenako bintu byakwana. w22.05 9 ¶6

Bañanyi bakamwenamo mu ano mapesho? Batanshi bakamwenamo ke jibumba jikatampe jikapuluka pa Amagedonyi pamo na baana babo bakasemwa mu ntanda ipya. Kabiji Lumwekesho kitango 20 walaya kuba’mba bantu bafwa bakebasangula. (Lum. 20:11-13) Bantu bakishinka “baoloka” ne “babula koloka” bafwile kala bakebasangula ne kwikala pano pa ntanda. Bantu babula koloka ke boba babujile kwikala na kimye kya kufunda pe Yehoba. (Byu. 24:15; Yoa. 5:28, 29) Nanchi kino kibena kulumbulula’mba bantu bonse bakebasangula mu Bukalama bwa Myaka Kiumbi nyi? Ine. Aba bakaine kufuukulapo kwingijila Yehoba saka bakyangye kufwa kechi bakebasangula ne, mambo bajinga na kimye kya kumwesha umvwe bafwainwa kwikala na bumi mu paladisa pano pa ntanda nangwa ne.—Mat. 25:46; 2 Tesa. 1:9; Lum. 17:8; 20:15. w22.05 18 ¶16-17

Kwingijisha “kalume wa kishinka kabiji wa maana” Yesu walenga jibumba pano pa ntanda jibena kutundaika bupopweshi bwa kine. (Mat. 24:45) Mumvwa byepi pa kwikala mu jino jibumba? Kampe mwakonsha kukumbula byonka byakumbwile mutumwa Petelo byo aambile byambo biji mu kinembelo kya lelo. Atweba bonse lelo jino inge tuji kwepi umvwe kya kuba kechi twajinga mu jibumba ja Yehoba ne? Kilishitu ubena kwingijisha jino jibumba kwitupa bintu bitulengela kutwajijila kwikala bakishinka kwi Lesa. Witufunjisha byo twafwainwa kwingila bulongo mwingilo wa kusapwila. Kabiji witukwasha kuvwala “bumuntu bupya” pa kuba’mba tutokeshenga Yehoba ku muchima. (Efi. 4:24) Yesu witupa mikambizho yawama ne mu bimye bya malwa. Twimwena bino kufumatu kimye kyatendekele mwalo wa COVID-19. Bantu mu ino ntanda kechi bayukile bya kuba ne. Pakuba Yesu witupele mikambizho ya kwituzhikijila. w22.07 12 ¶13-14

Yehoba wafunjishe bena Isalela bakala kufunjisha baana babo pe aye kimye kyonse. (Mpitu. 6:6, 7) Bano bansemi baikalanga na kimye kyabaya bingi kya kwisamba na baana babo ne kwibafunjisha kutemwa Yehoba. Nabiji kalombwana mwina Isalela waingilanga kimye kyabaya na bashanji kubyala bijimwa nangwa kunowa kajo. Nyenga yanji waikalanga kimye kyabaya na bainanji na kusona, kupikula ne kwingilatu mingilo ikwabo ya pa nzubo. Bano bansemi byo baingilanga na baana babo kimye kyabaya, besambanga nabo pa bintu byavula bingi. Besambanga pa kyubilo kya Yehoba kya buwame ne byo akwashanga kisemi kyabo. Mu byalo byavula, bansemi kechi bekala pamo na baana babo kuzhikisha juba ne. Kampe bansemi baya ku nkito. Kabiji baana nabo kampe baya ku sukulu. Onkao mambo, bansemi bafwainwa kumonangapo kimye kya kufunjisha baana babo.​—Efi. 5:15, 16. w22.05 28 ¶10-11

Kulenga mambo akatampe ke kulala mizhilo ya Lesa. Umvwe mwina Kilishitu walenga ano mambo, wafwainwa kulomba kwi Yehoba Lesa kumulekelako mambo kabiji wafwainwa kubuula bakulumpe mu kipwilo. (Sala. 32:5; Yako. 5:14) Ñanyi mwingilo uji na bakulumpe mu kipwilo? Yehoba ye yenkatu uji na luusa lwa kulekelako mambo muntu nangwa ne. Kabiji aye witulekelako mambo kwingijisha bukuzhi. Nangwa byonkabyo, Yehoba wapa bakulumpe mu kipwilo mwingilo wa kumona inge muntu walenga mambo wafwainwa kutwajijila kwikala mu kipwilo nangwa ne. Boba bino kwingijisha Binembelo. (1 Ko. 5:12) Kabiji bintu bikwabo byo boba ke kwiipuzha mepuzho nabiji a kuba’mba: Nanchi muntu walengejilemotu mambo kya nshiji nyi? Nanchi wafile mambo o alengele nyi? Nanchi walengele mambo pa kimye kyabaya nyi? Ne kyakilapo kunema, beipuzha’mba nanchi kujipo bishinka bibena kumwesha’mba walapila kya kine kabiji ubena kukeba kuwamisha bulunda bwanji ne Yehoba jikwabo nyi? Nanchi kujipo bibena kumwesha’mba Yehoba wamulekelako mambo nyi?​—Byu. 3:19. w22.06 9 ¶4

Yesu naye wabuujile baana banji ba bwanga kukeba bololoke. (Mat. 5:6) Kino kibena kulumbulula’mba twafwainwa kukebeshanga kuba bintu Lesa byo amona’mba byawama kabiji byaoloka. Nanchi mwatemwa bukine ne bololoke nyi? Twayuka kuba’mba mwatemwa bino bintu mambo mwashikwa bubela ne bintu byonse byatama. (Sala. 119:128, 163) Muntu wa bubela ulondela Satana mfumu wa pano pa ntanda. (Yoa. 8:44; 12:31) Satana ukebesha bingi kuba bintu bileta mwenga pa jizhina jazhila ja Yehoba Lesa. Satana watwajijila kwamba bya bubela pe Lesa kufumatu kimye kyo aambile bubela butanshi mu Edena. Walengejile bantu kulanguluka’mba Yehoba witemwatu mwine ne kuba’mba ke Mfumu wabula bukishinka kabiji amba utana bantu bintu byawama. (Nte. 3:1, 4, 5) Bubela bwa kwa Satana bwalengela bantu kutwajijila kulanguluka byatama pe Yehoba. Inge bantu bafuukulapo kubula ‘kutemwa bukine,’ Satana wibalengela kutendeka kuba bintu byatama.​—Loma 1:25-31. w23.03 2 ¶3

Byo mubena kwibikako kuleka kintu kimo kyo mwayuka’mba kyatama, bino pa bimye bimo muba kyokyo kintu kyatama. Nangwa kampe mwakankalwa kutekanya nangwa mwalefulwa mambo mwamona’mba kechi mubena kufikizha kyo mukeba kuba ne. Ñanyi kintu kikemukwasha kuchinchika? Ke butemwe bo mwatemwa Yehoba. Kutemwa Yehoba ke kyubilo kyawama bingi kyo muji nakyo. (Maana 3:3-6) Butemwe bwa kutemwa Lesa bukemukwasha kuchinchika makatazho a mu bwikalo. Javula Baibolo wamba pa butemwe bwa Yehoba bubula kwaluka bo atemwa bantu banji. Kino kilumbulula’mba kechi ukaleka kutemwa bantu banji ne. Mwalengwa mu kipasha kya Lesa. (Nte. 1:26) Mwakonsha kumwesha byepi butemwe bo ajipo nabo? Tendekelaipo kusanta. (1 Tesa. 5:18) Pa juba pa juba, ishikishai’mba, ‘Yehoba wammwesha byepi amba wantemwa?’ Kepo mwafwainwa kutongaula byonse byo emubila pa jojo juba mu lulombelo lwenu. w23.03 12 ¶17-19

Yesu watemenwe batumwa banji bonse 12 ne kwibobila lusa. Twafwainwa kufunjilako ka? Kechi twafwainwa kutatu muchima pa bilubankanya bakwetu ne, bino twafwainwa kuta muchima ne pa byo tuba inge bakwetu balubankanya. Inge mukwetu mwina Kilishitu wituzhingijisha, twafwainwa kwiipuzha’mba: ‘Mambo ka o nazhingijila bibye pa kintu kyo auba? Nanchi kino kyandengela kuyuka kyubilo kyo nafwainwa kwingijilapo nyi? Nanchi muntu wanzhingijisha ubena kupita mu makatazho nyi? Nangwatu inge paji kishinka kyakonsha kundengela kuzhingila, nanchi nakonsha kumwesha butemwe ne kulubakotu nyi?’ Umvwe saka twitemwa atweba bene na bene, kikamwesha’mba twi baana ba bwanga ba kwa Yesu ba kine. Yesu byo akwashishe baana banji ba bwanga, bitufunjisha ne atweba kuyuka bulongo bakwetu ba mu lwitabilo. (Maana 20:5) Nangwa byonkabyo, kechi twakonsha kuyuka biji mu muchima wa muntu ne. Pakuba Yesu aye uyuka biji mu muchima wa muntu. Pano bino, inge balongo betu ne banyenga betuzhingijisha twafwainwa kwibatekenya. (Efi. 4:1, 2; 1 Pe. 3:8) Twakonsha kwibatekenya inge kya kuba twayuka byavula pe abo. w23.03 30 ¶14-16

Satana wakonsha kweseka lwitabilo lwetu umvwe twakolwa bingi. Badokotala ne balongo betu babula kwitabila bakonsha kwitukanjikizha’mba tuswe kwitubika mashi. Kuba bino kwakonsha kwitulengela kulala mizhilo ya Lesa. Nangwa bantu bamo bakonsha kwitukanjikizha kwingijisha mashinda akwabo a kubukilwamo akonsha kwitulengela kulala mafunde a mu Baibolo. Nangwa kyakuba kechi tukeba kufwa ne, twayuka’mba Yehoba ukatwajijila kwitutemwa nangwa twafwa. (Loma 8:37-39) Balunda ba Yehoba umvwe bafwa, utwajijila kwibavuluka kabiji kwi aye kikalatu nobe bakiji bomi. (Luka 20:37) Ukebesha bingi kwibasangula. (Yoba 14:15) Yehoba wapaine bupe bwanema bingi pa kuba’mba “[tukekale] na bumi bwa myaka ne myaka.” (Yoa. 3:16). Twayuka kuba’mba Yehoba witutemwa bingi kabiji wituta muchima. Onkao mambo, umvwe twakolwa nangwa betuzakamisha’mba basakwitwipaya, kechi twafwainwa kumusankilapo Yehoba ne. Pakuba twafwainwa kumulomba’mba etutekeneshe, kwitupa maana ne bulume bwa kwitukwasha kuchinchika.​—Sala. 41:3. w22.06 18 ¶16-17

Baibolo waamba’mba: “Kwakamwa Yehoba yo ntendekelo ya maana, kuyuka bintu kufuma ku Mwine Wazhila, yo milangwe.” (Maana 9:10) Onkao mambo, umvwe tukeba kufuukulapo bintu byanema twafwainwa kuyuka Yehoba byo alanguluka pa kyokyo kintu, ko kuba’mba “kuyuka bintu kufuma ku Mwine Wazhila.” Kufunda Baibolo ne mabuku alumbulula Baibolo kwakonsha kwitukwasha kufuukula bulongo bintu. Umvwe twauba bino kimwesha’mba tuji na maana a kine. (Maana 2:5-7) Yehoba ye yenkatu wakonsha kwitupa maana a kine. (Loma 16:27) Mambo ka o twafwainwa kwambila’mba Yehoba ye yenkatu wafwainwa kwitupa maana? Kitanshi, Yehoba ye Mulenga kabiji bilengwa byanji byonse wibiyuka bingi bulongo. (Sala. 104:24) Kya bubiji, byonse byo oba Yehoba bimwesha’mba uji bingi na maana. (Loma 11:33) Kya busatu, bonse balondela maana a Yehoba bamwenamo byawama. (Maana 2:10-12) Umvwe tukeba kwikala na maana a kine twafwainwa kuswisha Yehoba kwitutangijila mu bintu byo tuba ne pa kufuukula bintu bya kuba. w22.10 19 ¶3-4

Satana bamushinjile kwesakana na Lumwekesho kitango 12, kabiji bamwelele pano pa ntanda pamo na bandemona banji. Kino kyalengejile Satana kuzhingijila bantu ne kuleta ‘malwa pano pa ntanda.’ (Lum. 12:7-12) Twakonsha kumwenamo byepi mu buno bungauzhi? Bintu bibena kumweka mu ntanda ne byubilo biji na bantu mu ano moba byo bitukwasha kuyuka’mba Yesu ubena kulama. Onkao mambo kechi twafwainwa kuzhingila na mambo a bantu baji na nshiji kabiji bashinta ne. Pakuba twafwainwa kuvulukanga kuba’mba babena kufikizha bungauzhi bwa mu Baibolo bumwesha kuba’mba Bufumu bwa Lesa bubena kulama! (Sala. 37:1) Kabiji twafwainwa kuyuka’mba bintu bikayangatu na kutaminako pano pa ntanda byo tubena kunangijila kwipi na Amagedonyi. (Mako 13:8; 2 Timo. 3:13) Tumusanchila bingi Shetu wa mwiulu pa kwitukwasha kuyuka ene mambo makatazho o abena kuya na kuvujilakotu pano pa ntanda. w22.07 3-4 ¶7-8

Twafwainwa kulomba kwi Yehoba kuba’mba balongo ne banyenga kuchinchika bikola, bya malwa biponakotu bine, makondo, kumanyikwa ne makatazhotu akwabo. Kabiji twakonsha kulombelangako balongo ne banyenga bepana kukwasha baponenwa na bya malwa. Kampe mwayukapo bamo babena kupita mu ano makatazho. Mwafwainwa kwibatongolanga pa mazhina mu milombelo yenu. Kabiji tumwesha’mba twibatemwa kya kine inge ke tulombe Yehoba kwibakwasha kuchinchika. Balongo batangijila mu bipwilo basanta bingi inge ke twibatongole mu milombelo yetu kabiji kino kilengela Yehoba kwibakwasha. Nangwatu mutumwa Paulo bamutongolanga mu milombelo ku bakwabo. Walombele’mba: “Ndombelaingako ne amiwa, kuba’mba umvwe naasamika kanwa, ñambe saka nakasuluka ne kusolola kyafyamika kyazhila kya mambo awama.” (Efi. 6:19) Ne mu ano moba, tuji na balongo betutangijila bengila bingi na ngovu. Tumwesha’mba twibatemwa inge ke tulombe Yehoba kupesha mingilo yabo. w22.07 23-24 ¶14-16

Mushilikale uvwala kampompo kuchiina’mba balwanyi banji bakamukozha ku mutwe. Byo tulwa na Satana tuzhikijila milanguluko kuchiina’mba Satana wakonauna milanguluko yawama. Witweseka mu mashinda avula bingi ne kukeba konauna milanguluko yetu. Byonkatu kampompo byo kazhikijila mutwe wa mushilikale, luketekelo nabo luzhikijila milanguluko yetu pa kuba’mba tutwajijile kwikala ba kishinka kwi Yehoba. Inge twabula kutwajijila kukosesha luketekelo lwetu ne kutatu muchima ku bintu bitutokesha ku muchima atweba bene kyakonsha kwitulengela kubula kwikala na bumi bwa myaka ne myaka kulutwe. Akilangulukai pa kyamwekejile bena Kilishitu bamo baikalanga mu Kolinda. Balekele kulanguluka pa bintu byanema bibalayile Lesa. Balekele kuketekela mu lusanguko. (1 Ko. 15:12) Paulo wambile’mba aba bonse babuula kuketekela mu lusanguko beubilatu bintu bibatokela ku muchima mu buno bwikalo. (1 Ko. 15:32) Lelo jino, bantu bavula babula kuketekela mu milaye ya Lesa beyeka na kukeba bintu bya mu bwikalo byo balanguluka’mba byo byakonsha kwibaletela lusekelo mu bwikalo bwabo. Nangwa byonkabyo, atweba twaketekela milaye ya kulutwe itulaya Lesa. w22.10 25-26 ¶8-9

Yehoba ukeba’mba mulombenga kwi aye. Wayuka makatazho o mubena kupitamo kabiji wimulaya’mba ukatelekanga ku milombelo yenu kimye kyonse. Milombelo ya bapopweshi banji imusangajika bingi. (Maana 15:8) Ñanyi bintu byo mwafwainwa kulomba umvwe ke mumone nobe mwashala bunke? Mwafwainwa kubuulanga Yehoba byonse biji ku muchima wenu. (Sala. 62:8) Mubuulai bijikila byenu byonse ne byo bibena kwimulengela kumvwa ku muchima. Lombai kwi Yehoba kuba’mba emukwashe kuyuka mwakubila inge mwaikala na bijikila, kabiji kulombai kwi Yehoba amba emukwashe kuyuka mwakwibakumbwila. Kabiji mwafwainwa kulomba maana a kuyuka mwakwibalumbulwila bulongo kwakubula kwibazhingijisha ne. (Luka 21:14, 15) Umvwe mwalefulwa, mwafwainwa kulomba kwi Yehoba kuba’mba emukwashe kwisamba na mwina Kilishitu wakonsha kwimukwasha kuyuka mwakupwishisha byobyo bijikila. Kabiji mwafwainwa kulomba’mba muntu ye mukeba kwisamba nanji emuteleke ne kuyuka bintu byo mubena kupitamo. Kabiji monai Yehoba byo akumbula milombelo yenu ne kulondela bimukwasha bakwenu. Umvwe mwauba bino, kechi mukamona nobe mujitu bunke ne. w22.08 10 ¶6

Kipwilo kya mu Tesalonika byo kyalengelwetu, kyapichile mu meseko akatampe bingi. Kiombe kya bantu kyakululwile “balongo bamo ne kwibatwala ku bakulumpe ba mu muzhi.” (Byu. 17:6) Fwanyikizhai bena Kilishitu bakatataka byo baumvwine moyo. Kino kyakonsheshe kwibalengela kuleka kwingijila Yehoba na mukoyo. Bino mutumwa Paulo kechi wakebelenga’mba balefulwe ne. Batwajijile kuta muchima kino kipwilo kyajinga kya katataka. Paulo wavulwilemo bena Tesalonika’mba: “Twatumine Timoti mulongo wetu kuba’mba emukoseshe ne kwimutekenesha na mambo a lwitabilo lwenu, pa kuba’mba muntu nangwa umo abule kutelengela ku bino bya malwa.” (1 Tesa. 3:2, 3) Timoti wamumonanga Paulo saka akosesha balongo mu Lisitila. Kumona Yehoba byo ebakwashishe kwalengejile Timoti kutundaika balongo ne banyenga kuba’mba bintu byonse bikelatu bulongo.​—Byu. 14:8, 19-22; Hebe. 12:2. w22.08 21 ¶4

Ku mpelo ya myaka kitota kya bu 19, jibumba ja bafunda Baibolo jatangijilwenga na Charles Taze Russell batendekele mukwekele wa kufunda Binembelo. Bakebelenga kuyuka bishinka pa buneme bwa kitapisho kya kwa Yesu ne bya kuba pa kuvuluka lufu lwanji. Lelo jino tumwenamo bingi mu bintu byafunjile. Mu ñanyi jishinda? Twayuka bukine pa kitapisho kya kwa Yesu byo kilumbulula ne byo kitukwasha. (1 Yoa. 2:1, 2) Baibolo walumbulula luketekelo lubiji lwa bantu batokesha Lesa ku muchima. Bamo bakekala na bumi bwa kubula kufwa mwiulu kabiji bakwabo bakekala na bumi bwa myaka ne myaka pano pa ntanda. Kulanguluka pa butemwe bwa Yehoba ne pa byo tumwenamo mu kitapisho kya kwa Yesu kwitulengela kufwenya kwipi ne Yehoba. (1 Pe. 3:18) Onkao mambo, tuvuluka lufu lwa kwa Yesu kulondela byonka Yesu byo afunjishe baana banji ba bwanga kabiji twitako bantu bakwabo byonka byaubanga bena Kilishitu batanshi. w23.01 21 ¶6-7

Yesu wafunjishe bantu bintu byawama biketubila Bufumu bwa Lesa. Tusanta bingi pa bukuzhi mambo bwitulengela kwikala na bulunda bwakosa na Yehoba ne Yesu. Kabiji aba baitabila mwi Yesu baji na luketekelo lwa kwikala myaka ne myaka ne kumonañana na bantu bo batemwa bakasangulwa. (Yoa. 5:28, 29; Loma 6:23) Kafwako kintu nangwa kimo kyo twauba pa kuba’mba Lesa etubile bino bintu ne. Kabiji kafwako kyo twakonsha kupa Lesa nangwa Yesu kyaesakana na bintu byo betubila ne. (Loma 5:8, 20, 21) Nangwa byonkabyo, twakonsha kwibasanchila pa bintu byo betubila. Twakonsha kuba byepi bino? Inge ke twingijishe bintu byetu kutundaika mwingilo wa Bufumu. Kabiji twakonsha kwipana kwingilako mwingilo wa kushimika bishimikwa bya kupopwelamo Lesa ne kwibiwamisha. w23.01 26 ¶3; 28 ¶5

Bakalama ba mu Bufumu bwa Lesa bakalamanga bantu bavula bingi bakekala pano pa ntanda ponse. Ba 144,000 bakekala bamfumu kabiji bañanga byonkatu biji Yesu. (Lum. 5:10) Kwesakana na Mizhilo ya Mosesa, bañanga bo bakwashishenga kisaka kya bena Isalela kyonse kwizhikijila ku bintu byakonsheshe kwibalengela kukolwa, kabiji bebakwashanga kukosesha bulunda bwabo ne Yehoba. Mizhilo byo yajinga “kimvule kya bintu byawama bikeya,” twakonsha kwamba’mba bano bantu bakalamanga pamo ne Yesu bakekala na mwingilo wanema wa kukwasha bantu ba Lesa kwikala na butuntulu bwa mubiji bwawama kabiji bakebakwasha kwikala na bulunda bwawama ne Lesa. (Hebe. 10:1) Kechi twakiyuka bano bamfumu kabiji bañanga byo bakambanga na bangikazhi ba mu Bufumu bwa Lesa bakekalanga pano pa ntanda ne. Atweba twaketekela kuba’mba bantu bakekalanga mu Paladisa pano pa ntanda bakamwenamo byawama bingi mu lutangijilo lonse lo bakakebanga.​—Lum. 21:3, 4. w22.12 11 ¶11-13

Twita bakwetu kwiya na kutanwa ku Kivuluko pamo ne atweba mambo tukeba’mba batanwako kimye kitanshi bafunde bukine pa bitubila Yehoba ne Yesu. (Yoano 3:16.) Twaketekela’mba byo bamona ne kumvwa pa Kivuluko bibalengela kukeba kufunda byavula ne kwikala bantu ba Yehoba. Kabiji twitako baleka kwingijila Yehoba. Twibavululamo kuba’mba Lesa wibatemwa bingi. Bavula batanwako, kabiji kitusangajika bingi. Kutanwa ku Kivuluko kwibavululamo lusekelo lo bajinga nalo byo baingijilanga Yehoba. (Sala. 103:1-4) Umvwe bantu baswa nangwa bakana kwiya ku Kivuluko, atweba tutwajijilatu kwita bantu mambo twayuka’mba Yehoba wituta muchima pa muntu pa muntu.​—Luka 15:7; 1 Timo. 2:3, 4. w23.01 20 ¶1; 22-23 ¶9-11

Bufuku bwapeleleko Yesu saka akyangye kufwa walombele kwi Shanji wa mwiulu. Walombele’mba Yehoba atwajijile kuzhikijila baana banji ba bwanga. (Yoa. 17:15, 20) Yehoba watwajijila kuta muchima bantu banji ne kwibazhikijila. Nangwa byonkabyo, Yesu wayukile’mba Satana ukamanyikanga baana banji ba bwanga. Kabiji Yesu wayukile kuba’mba Yehoba ye yenkatu wafwainwa kwibakwasha kushinda mikika ya kwa Diabola. Ino ntanda ibena kutangijilwa na Satana ibena kuletela bena Kilishitu makatazho avula bingi lelo jino. Ano makatazho akonsha kwitulengela kulefulwa ne kubula kutwajijila kwikala bakishinka kwi Yehoba. Nangwa byonkabyo, Yehoba wayuka byo tupitamo kabiji ukeba kwitukwasha. Mambo Yehoba utalatala “pa boba bamwakamwa . . . Kuba’mba ebapokolole.”​—Sala. 33:18-20. w22.08 8 ¶1-2

Pa mwaka pa mwaka mu kimye kya Kivuluko, tumwesha lusanchilo byo twikala na kimye kya kulomba ne kulanguluka languluka pa lufu lwanji. Kabiji tutundaika bantu bavula kuba’mba bakatanweko ku kino kintu kyanema. Twibikako bingi kumona’mba kafwako kintu nangwa kimo kyakonsha kwitulengela kubula kutanwa ku Kivuluko ne. Pa Kivuluko tufunda ene mambo bantu o bakebela bukuzhi kabiji tufunda lufu lwa muntu umo byo lwakonsha kufuta mambo a bantu bavula. Betuvululamo binyu ne shinkwa byo bimenako ne bafwainwa kuja shinkwa ne kutoma binyu. (Luka 22:19, 20.) Kabiji tulanguluka languluka pa bintu byawama bikeyowanga bantu bakekala pano pa ntanda myaka ne myaka. (Isa. 35:5, 6; 65:17, 21-23) Twafwainwa kunemeka bingi buno bukine. w23.01 20 ¶2; 21 ¶4

Lesa byo apaine Mwananji kwikala bukuzhi bwa kwitukuula ku bundengamambo bwetu, witulengela kuba’mba tukekale na bumi bwa myaka ne myaka. (Mat. 20:28) Mutumwa Paulo wanembele’mba: “Mambo lufu byo lwaishile kupichila mu muntu umo, ne lusanguko lwa bafu nalo lwiya kupichila mu muntu umo. Byonkatu bantu bonse byo bafwa na mambo a kwa Adama, byonkabyo bonse bakasangulwa na mambo a Kilishitu.” (1 Ko. 15:21, 22) Yesu wafunjishe baana banji ba bwanga kulomba’mba Bufumu bwa Lesa bwiye ne kyaswa muchima wa Lesa kyubiwe pano pa ntanda. (Mat. 6:9, 10) Kyaswa muchima wa Lesa ke kya kuba’mba bantu bakekalenga na bumi bwa myaka ne myaka pano pa ntanda. Pa kuba’mba obe kino, Yehoba watongola Mwananji kwikala Mfumu wa Bufumu bwa Bumesiasa. Kabiji Lesa ubena kukonkanya pamo bantu 144,000 kufuma pano pa ntanda kuba’mba bakengijile pamo ne Yesu kufikizha kyaswa muchima wa Lesa.​—Lum. 5:9, 10. w22.12 5 ¶11-12

Inge twafwisha muntu ye twatemwa, twikala bingi na bulanda! Patanshitu, kitukola bingi ku muchima, kikatakata inge wamanamine bingi na misongo. Nangwa byonkabyo, mu kuya kwa moba tutendeka kwikala na lusekelo inge twavuluka kintu kyawama kyo etufunjishe nangwa kyo etubijile nangwa kyo etwambijile kitutundaikile bingi nangwa kitulengejile kumvwa bulongo. Kutanga pa mashimikila aamba pe Yesu byo amanamine ne kufwa nako kwituletela bulanda. Mu kimye kya Kivuluko, tulanguluka pa buneme bwa kitapisho kyanji kya bukuzhi. (1 Ko. 11:24, 25) Bino twikala bingi na lusekelo, inge twalanguluka pa bintu byonse byaambile Yesu ne byo aubile saka aji pano pa ntanda. Kabiji kitutundaika bingi inge twalanguluka pa byo abena kuba luno ne byo aketubila kulutwe. w23.01 26 ¶1-2

Baana ba bwanga bajinga bingi na bulanda Yesu byo afwile. Kechi bafwishishetu mulunda nabo wa pa muchima ne, bino luketekelo lwabo lwapwile. (Luka 24:17-21) Nangwa byonkabyo, Yesu byo amwekele kwi abo wibakwashishe kumvwisha mwingilo wanji ne kufika kwa bungauzhi bwa mu Baibolo. Kabiji wibapele mwingilo wanema bingi. (Luka 24:26, 27, 45-48) Yesu wayile mwiulu. Pa kikye kimye kechi bajinga na bulanda ne, bino bajinga na lusekelo mambo Yesu wibakwashishe. Bajinga bingi na lusekelo mambo bayukile’mba Yesu wajinga mumi kabiji ukebakwasha kwingila bulongo mwingilo ye ebapele. Lusekelo lwibalengejile kutota Yehoba kwa kubula kuleka. (Luka 24:52, 53; Byu. 5:42) Tulondela Yesu inge ketutangizheko Bufumu bwa Lesa patanshi mu bwikalo bwetu. Nangwa kya kuba twafwainwa kuchinchika pa kuba’mba twingijilenga Yehoba, aye walaya’mba uketupesha inge twatwajijila kuba bino.​—Maana 10:22. w23.01 30-31 ¶15-16

Kechi tukeba kulubankanya byonka byalubankenye Adama ne Evwa ne. Twakonsha kuchinuzhuka kino inge twatwajijila kufunda pe Yehoba, kutemwa byubilo byanji ne kuyuka milanguluko yanji. Umvwe ke tube bino tukamutemwa bingi Yehoba. Akilangulukai pe Abalahama. Watemenwe bingi Yehoba. Nangwa kimye kyo akankelwe kuyuka ene mambo Yehoba o afuukwijilepo kuba bintu bimo, Abalahama kechi wasatukile ne. Pakuba Abalahama wakebeshe bingi kumuyuka bulongo Yehoba. Byo aumvwine’mba Yehoba wafuukulapo konauna muzhi wa Sodoma ne Gomola, Abalahama waumvwine moyo kuba’mba “Mutonyi wa ba pano pa ntanda” ukonawina pamo baoloka ne babi. Mambo kechi wakwatakenye kino ne. Onkao mambo, waipwizhe Yehoba mepuzho avula bingi. Yehoba wamutekenyejile ne kumukumbula. Kepo Abalahama ayukile’mba Yehoba utalatala mu michima ya bantu ne kuba’mba kechi ukambula bantu babula mambo pamo na babi ne.​—Nte. 18:20-32. w22.08 28 ¶9-10

Mu 455 B.C.E., kinemanga aye Nehemiya byo apwishishe kushimukulula nsakwa ya Yelusalema, wasajile banabalume baketekelwa kuba’mba balamenga bulongo muzhi. Pa banabalume bo asajile pajinga ne Hananiya mukulumpe watalanga pa Kishimikwa Kyakosa. Baibolo wamulumbulula Hananiya mba “wajinga muntu waketekelwa bingi kabiji waakamwanga Lesa wa kine kukila bakwabo bavula.” (Ne. 7:2) Hananiya waingilanga bingi na ngovu mwingilo ye bamupele na mambo a kuba’mba watemenwe bingi Yehoba, kabiji kechi wakebanga kumufichisha ku muchima ne. Abino byubilo byakonsha kwitukwasha ne atweba kwikala baketekelwa mu mwingilo wa Yehoba. Pano twayai twisambe pe Tikikusa mulongo ye baketekejile kwi mutumwa Paulo. Paulo waketekejile bingi Tikikusa mambo wamulumbulula’mba “wa mwingilo wa kishinka.” (Efi. 6:21, 22) Paulo kechi wamuketekejiletu na mambo a kuba’mba watwalanga makalata ku balongo mu Efisesa ne mu Kolose ne, bino wamuketekejile na mambo a kuba’mba wibatundaikanga ne kwibatekenesha. Tikikusa waingilangatu byonka bingila banabalume ba kishinka baketekelwa, batundaika ne kukwasha balongo ne banyenga lelo jino.​—Kolo. 4:7-9. w22.09 9-10 ¶5-6

Yosefwa kupita mu bya malwa byavula bingi pa myaka 13. Yosefwa wakonsheshe kulanguluka’mba kampe Yehoba kechi wamutemenwe ne. Kabiji wakonsheshe kulanguluka’mba kampe Yehoba kechi wamutele muchima byo apichilenga mu bya malwa ne. Bino Yosefwa kechi walangulukile bino ne. Watwajijile kwikala watekanya ne kubula kulukusha muchima. Nangwatu kimye kyo afwainwe kushinkanya na bakolojanji, kechi wikyubile ne. Wamwesheshe’mba wibatemwa kabiji wibalekejileko mambo. (Nte. 45:4, 5) Yosefwa waubile bino mambo watekenye. Kechi walangulukile pa makatazho anji ne, bino watele muchima pa byakebelenga Yehoba. (Nte. 50:19-21) Ñanyi kintu kyo tubena kufunjilako? Umvwe bemuba kyatama kange muzhingijilenga Yehoba nangwa kulanguluka’mba kampe waleka kwimuta muchima ne. Pakuba langulukainga pa byo abena kwimukwasha kuchinchika lolo lweseko. Kunungapo, umvwe bakwenu bemuba byatama ibikaiko kuvweta pa bilubo byabo na butemwe. w22.11 21 ¶4

Ngauzhi Danyela wamwene bimwesho bimwesha kuba’mba Yehoba wakila bandamakyalo ba pano pa ntanda bonse. Patanshitu Danyela wamwene binyama bikatampe bina byaimenejilengako bufumu bukatampe bwa ntanda yonse bwajingako kala ne bujiko lelo jino ko kuba’mba Babilona, Media ne Pelisha, Gilisi, Loma ne bufumu bwa ntanda yonse bujipo bwa Anglo-America. (Da. 7:1-3, 17) Kepo Danyela amwene Yehoba Lesa saka aikala pa jitanda mwiulu na kuchiba mambo. (Da. 7:9, 10) Lesa waangachile luusa lonse luji na makafulumende a bantu ne kwilupana ku bakwabo bebakila bulume. Bañanyi bo bapele luno luusa? Wilupaine ku “wamwekelenga nobe mwana muntu” aye Yesu Kilishitu ne “bazhila ba yewa Mwine Wakila” abo ba 144,000 bakalama mu bufumu “myaka ne myaka.” (Da. 7:13, 14, 18) Kwakubula nangwa kuzhinaukatu ne, Yehoba ye “Mwine Wakila.” Byamwene Danyela mu kimwesho byakwatankana na bintu byo aambilepo patanshi. Danyela waambile’mba: “Lesa wa mwiulu . . . ufumyapo bamfumu pa bufumu ne kupingizhapo bakwabo.”​—Da. 2:19-21. w22.10 14-15 ¶9-11