BUTALA BWA MABUKU BWA PA INTANETI
Kyamba kya Usopa
BUTALA BWA PA INTANETI
Kikaonde
Pa kukebela
  • Bisopelo
  • BAIBOLO
  • MABUKU
  • KUPWILA
  • w03 8/1 pp. 3-4
  • Bantu Bayanji Babena Kuyanjilakotu

Vidyo ufwamo.

Yakana kushinkuka.

  • Bantu Bayanji Babena Kuyanjilakotu
  • Kyamba kya Usopa—2003
  • Tumitwe tucheche
  • Byambo Bipashako
  • Nanchi Buyanji Bukatwajijila Nyi?
  • Buyanji—Byobukapwa Kikupu
    Kyamba kya Usopa—2003
  • Buyanji
    Labainga!—2015
Kyamba kya Usopa—2003
w03 8/1 pp. 3-4

Bantu Bayanji Babena Kuyanjilakotu

“Kafwako kyalo kyakonsha kwikala na lusekelo lwa kine, umvwe bangikazhi bavula bajimo bayanda ne.”

ADAM Smith shayuka wa bya bukomo ye waambile bino byambo kala mu myaka kitota kya bu 18. Bavula baitaba’mba bukine bwa byambo byo aambile bwamwekesha bingi ano moba. Lupusano luji pakachi ka banonshi ne bayanji lubabaye bingi. Mu Philippines, bantu bavula bo bajilatu mu tumali tucheche pa juba pa juba, tuno tumali javula twesakana na tumali twingijila bantu mu kakimyetu kacheche mu byalo binonshi. Sawakya wa Kipamo kya United Nations wa Human Development Report 2002 washimuna’mba: “Mali aji na bantu banonka bachechetu, avula bingi kyakuba kuba aesakanapotu nangwa pacheche na amona bayanji bayanjisha ne.”

Nangwa kyakuba bantu bamo bekala bingi bulongo, bavula babena kuyanda bingi. Bekala mu tumazubo twabula munda ne munyuma, twabula kushimikwa pa kitendekesho, kabiji betutungilatu pa mapunzha pajitu ponse po babula ne kwibaswishatu ne. Bakwabo nabo bakankalwa ne pa kubika mutwe; balaala kunsa ya mikwakwa, kimo kimye kulaalatu pa kipepala kyakosakana nangwa kya pulasitiki. Bavula batatala bingi na ngovu kuba’mba bamonepo mwakwikela, baya na kusalaula ku byala, kusenda bipe byanema byakila pa nsaishi, ne kutolaula bintu nabiji bikopo, mitumwa, ne bipepala bya kupimpuzhana na bantu benda na ma ngolofwana kutambula bino bintu pa mutengo muchechetu.

Lupusano luji pakachi ka banonshi ne bayanji kechi lujitu mu byalo byanonka ne, bino kwesakana na byashimwine kipamo kya World Bank, “‘buyanji bwaenda kupusana’ bujitu mu byalo byonse.” Kutendekela mu Bangladesh shoo ne mu United States, nangwa bantu bajimo bekale byepi banonshi, muji ne boba bayandakana bingi kubatu’mba bamone kajo nangwa kutana nzubo mwa kwikala. Pepala wa byambo wa The New York Times waambile pa sawakya wa ba U.S. Census Bureau wa mu 2001 kulumbulula kuba’mba lupusano luji pakachi ka bantu banonshi ne bayanji mu United States lubena kuyatu na kubailako. Waambile’mba: “Mali akwikwashishamo pa nzubo amwene banonshi bamo bachechetu banonka mu United States mu mwaka wa 2001 avujile bingi, . . . kukila amwene bayanji bavula.” Ne mu byalo byavula namo byobyo kiji, mumo kampe kyaswezha ne kuswezha. Sawakya wa ba World Bank washimwine kuba’mba kukila pa bantu kichika kya kibelengelo kya ntanda yonse bajilatu mu kajali kachuchu kabula ne kufika ku 2 dolars mali akina America pa juba pa juba.

Kyataminekotu ke kya kuba’mba mu 2002, bantu bavula kibakolele bingi ku muchima byo baumvwine’mba bakulumpe ba mingilo bamo baikajile na mali avula bingi mu mashinda abula kufwainwa. Bino nangwa kyakuba kechi pamwekelepo jishinda jo baingijishe’mba jo jije jabula kufwainwa ne, bavula balangulukijile monka mwashimwijile magazini ya Fortune kuba’mba bano bakulumpe ba tumpanyi “batambwilenga mali avula obabujile kufwainwa kutambulanga.” Kulanguluka pa bibena kumwekanyika mwaya ntanda, bamo bakumya bingi bantu bamo kyo batambwila mali avula byonkabyo, bino bantu bavula sababena kuyanda.

Nanchi Buyanji Bukatwajijila Nyi?

Kuba twaamba namba kafwako muntu nangwa umo ubena kweseka kukabulula bantu mu buyanji ne. Babilolo ba mu kafulumende baikala bulongo ne bipamo bipana bukwasho, bamonapo mashinda akukeba kuwamishishamo bwikalo. Pano bino, ano mashinda kechi engila bulongo ne. Nangwa kyakuba baeseka javula kukeba kuwamishako bwikalo, sawakya wa Human Development Report 2002 waamba’mba: “Mu byalo byavula muji buyanji bwabaya bingi kukila byo kyajinga myaka 10, 20 nangwatu 30 yapitapo.”

Abya kino kyalengela bantu bayanji kubula kwikala na luketekelo nyi? Tubena kwimutundaika kutanga kibaba kyalondelapo, muyuke maana akonsha kwimukwasha mu ano moba, kabiji muyuke ne mashinda awama a kwikwashishamo o mukyangye kulangulukapo kala ne.

    Mabuku a mu Kikaonde (1992-2025)
    Shinkai
    Shinkulai
    • Kikaonde
    • Tuminaiko Bakwenu
    • Byo Mukeba
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Shinkulai
    Tuminaiko Bakwenu