BUTALA BWA MABUKU BWA PA INTANETI
Kyamba kya Usopa
BUTALA BWA PA INTANETI
Kikaonde
Pa kukebela
  • Bisopelo
  • BAIBOLO
  • MABUKU
  • KUPWILA
  • w05 1/1 pp. 3-4
  • Kusemwa ko Bavuluka Bantu

Vidyo ufwamo.

Yakana kushinkuka.

  • Kusemwa ko Bavuluka Bantu
  • Kyamba kya Usopa—2005
  • Tumitwe tucheche
  • Byambo Bipashako
  • Kuselemya kwa Kiminshiminshi mu Spain
  • “Juba ja Lusekelo Kabiji Jatabankana mu Mwaka”
  • Yesu Kilishitu Wafwainwa Kuvulukwa Byepi?
    Kyamba kya Usopa—2005
Kyamba kya Usopa—2005
w05 1/1 pp. 3-4

Kusemwa ko Bavuluka Bantu

“Ja lelo mu muzhi wa Davida mwimusemenwa Mupulushi, ye Kilishitu Nkambo.”—Luka 2:11.

MYAKA nobe biumbi bibiji byapitapo, mwanamukazhi mu muzhi wa Betelema wasemene mwana wamulume. Bantu bachechetu bo bayukile mwana wasemenwe byo anemene. Bino bakafunga bamo, bajinga mungye bufuku na kulama matanga abo, bamwene bamalaika bavula ne kwibomvwa saka bemba’mba: ‘Lukumo lwikale kwi Lesa mwiulu mwine, ne panopantanda mutende ekale mu bantu bamutokesha ku muchima.’—Luka 2:8-14.

Monka mwaambijile bamalaika, bakafunga bakebataine ba Maliya ne mwatawanji Yosefwa mu kipaka. Maliya walajikile mwana ye atumbile’mba Yesu mu kijilamo banyama mu kipaka. (Luka 1:31; 2:12) Pabapite ne myaka biumbi bibiji, bavula bebepekezha kumulondela Yesu Kilishitu. Kabiji bintu byamwekene byamba pa kusemwa kwanji, byaikala ke kishina kya jishimikila jaambiwa bingi kukilatu ne mashimikila akwabo mu bwikalo bwa bantu.

Mu Spain, kyalo muji kisho kyakosa kya Bakatolika, mo bayuka bingi kuselemya kwa bisho, mubaikale mashinda avula bingi a kuvulukilamo jino juba ja kusemwa mu Betelema.

Kuselemya kwa Kiminshiminshi mu Spain

Kufumatu mu myaka kitota kya bu 13, kumwesha bipikichala bya kusemwa kwaikala ke lubaji lumo lwa bintu byayukanyikwa mu kuselemya kubiwa mu Spain. Bisemi byavula bipanga kintu kya kicheche kipashako na kijilamo banyama mo balajikile Yesu. Babumba bibumbwaloba bilumbulula bakafunga ne ba maana ba ku musela (nangwa’mba “bamfumu basatu”), kubikapo ne ba Yosefwa, Maliya ne Yesu. Bibumbwaloba bya kusemwa byabaya nobe bantu bene, javula bebitula kwipi na bishimikwa biji mu taunyi mupwila bantu kimye kya Kiminshiminshi. Francis wa mu Assisi kyamweka ye watendekele kino kisho mu Italy na kwibafunjisha bantu jishimikila ja kusemwa kwa Yesu jiji mu mambo awama. Palutwe kacheche, Banabalume ba bupopweshi batainwe na Francis wa mu Assisi, bekifunjishe mu Spain kabiji ne mu byalo bikwabo.

Ba maana boba mwingilo wanema bingi mu kuselemya kwa Kiminshiminshi mu Spain, byonka byo kikala na Santa Claus mu byalo bikwabo. Kitongolwa’mba bano ba maana bapana bya bupe ku baana mu Spain pa January 6, (Juba ja bamfumu), byonka byaubile ba maana ba ku musela kwesakana na byaitabila bavula’mba baletele bya bupe ku mwana wasemekelwe Yesu. Nangwa byonkabyo, bantu bachechetu bo bayuka’mba jishimikila jiji mu mambo awama, kechi jatongola kuvula kwa ba maana ba ku musela bamufwakashishe Yesu ne. Mu kifulo kya kwibetatu’mba bamfumu, bebalumbulula bulongo kwikala bamfunji batubangabanga.a Panyumatu ya kufwakasha kwa ba Maana, Heloda waipaile baana bonse ba balume mu Betelema “ba myaka ibiji, ne bakyangye kufikizha myaka ibiji” mu kukeba’mba epaye Yesu. Kino kimwesha’mba bamufwakashishe kimye kya kuba papita kala ne moba aesakana kufuma pa kusemwa kwa Yesu.—Mateo 2:11, 16.

Kufumatu mu myaka kitota kya bu 12, mu mizhi imo mu Spain batambisha kusemwa kwa Yesu, ne kufwakasha kwa bakafunga ku Betelema, kabiji palutwe kacheche ne kokwa kwa ba maana ba ku musela. Mu ano moba, mu mizhi ikatampe yavula mu Spain, kimye kyonse pa January 5 kwikala kalionge sababena kusekelela ne “bamfumu basatu” bo basenda mu motoka wa kinsebalele kupita mukachi ka muzhi, saka bapana maswiti ku bantu babena kutamba. Bya kuwamishawamisha ne nyimbo imbiwa pa kiminshiminshi monka mwayila kisho kyabo, bilengela kuselemya kwabo kuwaminako.

Bisemi byavula mu Spain byatemwa kwikala na kijiilo Mabanga juba ja Kiminshiminshi saka jikyangye kufika ne (December 24). Pa kajo kabo ka kisemwa pekala ne maswiti o bapanga kufuma ku buki, shinkwa wa kusoka ye babubuzha na bintobyantobya, bipangwa bya kwanyika, nyama ya mukooko ya kusoka, ne bipema bimo byo baja bantu bikala mu Kalunga ka mema. Nangwatu ba mu bisemi bekala kwalepa, bakonsha kweseka na ngovu kwiya ku jino juba ja kuselemya. Kimye kikwabo kyo baja kajo ka kisemwa pa January 6, ba mu kisemi baja shinkwa wa kusoka wa “bamfumu” uji na ka kimpashañano ko basokela kumo mukachi. Kisho kya yenka umo mutundu mu kimye kya bena Loma kyalengelanga muzha ye bapanga kibese muji ka kintu ko bafya mukachi kushukwa pa jojo juba.

“Juba ja Lusekelo Kabiji Jatabankana mu Mwaka”

Nangwa kwaiya bisho byavula, kuselemya Kiminshiminshi pano kwaikala ke kusekelela kumo kwanema bingi mwaya ntanda. Buku The World Book Encyclopedia ulumbulula Kiminshiminshi kwikala “Juba ja lusekelo kabiji jatabankana mu mwaka ja bena Kilishitu bavula bingi ne bamo babula bena Kilishitu mwaya ntanda.” Nanchi kuselemya kwa uno mutundu kukwashañana nyi?

Kusemwa kwa Yesu kwaile bingi nkuwa mu bwikalo bwa bantu. Kishinka kya kuba’mba bamalaika baambijile jimo pa kuno kusemwa kwikala kiyukilo kyamwesheshenga’mba, “mutende ekale mu bantu bamutokesha ku muchima” kine kimwesha’mba kusemwa kwa Yesu kwanemene.

Bino nangwa byonkabyo, munembeshi wa byambo wa mu Spain, aye Juan Arias waambile’mba: “Ku ntendekelo ya bwina Kilishitu, kusemwa kwa muntu kechi bekusekelelanga ne.” Umvwe kiji bino, nanchi kwepi kwafumine kisela kya kuselemya Kiminshiminshi? Jishinda ka jawama ja kuvulukilamo kusemwa ne bwikalo bwa kwa Yesu? Mu mutwe walondelapo, musakutana mikumbu ya ano mepuzho.

[Tubyambo twa mushi]

a La Sagrada Escritura—Textoy comentario por profesores de la Compañía de Jesús (Binembelo Byazhila—Byanembwa ne kulondololwa na ba ma Pulofesa ba Kampanyi ka kwa Yesu) byalondolola’mba, “mu bena Pelisha, Media ne bena Kalodeya, ba maana balengele jibumba ja bañanga jafunjishenga lufunjisho lwa bingelekezha bya sayansi, bumfunji bwa tubangabanga ne bya michi.” Bino, byo kyafikilenga mu bimye bya 500 A.D. kufika ne ku 1500 A.D., bano ba maana bayile na kumona Yesu wasemenwe, bebanemekele kwikala’mba bazhila ne kwibapa mazhina Melchior, Gaspar ne Balthasar. Mibiji yabo yambiwa’mba kampe yasungwa mu kipwilo kikatampe kya kikatolika kya mu Cologne, mu Germany.

    Mabuku a mu Kikaonde (1992-2025)
    Shinkai
    Shinkulai
    • Kikaonde
    • Tuminaiko Bakwenu
    • Byo Mukeba
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Shinkulai
    Tuminaiko Bakwenu