Ikalai “Bazha” Ba Yehoba

‘Mwi bazha ba Lesa.’—LOMA 6:22.

MWALANGULUKAPO’MBA KA?

Ñanyi bintu byavwangwa mu buzha bwatongolwa mu Loma 6:22?

Twakonsha kuchinuzhuka byepi kunonkwa buzha kwi Satana ne ntanda yanji?

Ñanyi mfweto Yehoba yo apa bakalume banji?

1. Bantu bavula bamona byepi buzha, kabiji bwapusana byepi na buzha bwatongolwa mu Loma 6:22?

BUZHA bwa mwina Kilishitu bwapusana bingi na bilanguluka bantu pa buzha. Bantu bavula balanguluka’mba kwikala muzha kulumbulula kubilwa bunkambo ne kumanyikwa. Pakuba Mambo a Lesa anembelwe na lutangijilo lwa mupashi amba’mba kwikala muzha wa Lesa kulumbulula kwipana kumwingijila aye Nkambo yetu witutemwa. O ene mambo mutumwa Paulo o aambijile kuba’mba bena Kilishitu “bazha ba Lesa,” mambo kutemwa Lesa ko kwibalengejile kwipana kwingila mwingilo wazhila. (Loma 6:22) Nga mu buno buzha mwavwangwa ka? Twakonsha kuchinuzhuka byepi kwikala bazha ba kwa Satana ne ntanda yanji? Kabiji ñanyi mfweto ifuma mu kwingijila Yehoba mu bukishinka?

“NAMUTEMWA NKAMBO YAMI”

2. (a) Ki ka kyalengelanga muzha mwina Isalela kutwajijila kwikala muzha? (b) Mambo ka kusaba kutwi kwa muzha o kwanemejile?

² Mizhilo Lesa yo apele bena Isalela itulengela kuyuka mutundu wa buzha Lesa bo etunonka. Muzha Muhebelu wakasulukanga inge wafikizha myaka itanu na ibiji. (Lupu. 21:2) Nangwa byonkabyo, ku muzha watemenwe nkambo yanji kabiji wakebelenga kutwajijila kumwingijila, Yehoba wabikileko lunengezho lwanema bingi. Nkambo yanji wafwainwe kumuleta ku kinzhilo nangwa ku jishiki ja kibelo ne kumusaba kutwi kwanji na kyela kya kusabako. (Lupu. 21:5, 6) Kumusaba kutwi kwaimenangako kintu kyanema bingi. Mu Kihebelu kyambo kya kukokela kyafumine ku kyambo kilumbulula kuteleka nangwa kumvwina. Muzha wipaine wakebanga kutwajijila kukokela nkambo yanji. Kino kishinka kitulengela kuyuka kuba’mba kwipana kwi Yehoba kulumbulula kumukokela na muchima yense na mambo a kumutemwa.

3. Ki ka kitulengela kwipana kwi Lesa?

³ Saka tukyangye kubatizhiwa twafuukwilepo kwingijila Yehoba nangwa’mba kwikala bazha banji. Kwipana kwetu kwaimenejile pa kukeba kukokela Yehoba ne kuba kyaswa muchima wanji. Kafwako witukanjikizhe kuba bino ne. Nangwatu banyike babatizhiwa, nabo boba bino panyuma ya kwipana abo bene kwi Yehoba, kechi na mambo a kukeba kumvwisha bulongo bansemi babo ne. Kutemwa Yehoba, Nkambo yetu wa mwiulu ko kwitulengela atweba bena Kilishitu kwipana kwi aye. Mutumwa Yoano wanembele’mba: “Kutemwa Lesa kulumbulula amba tulondelenga mikambizho yanji.”—1 Yoa. 5:3.

TWAKASULUKA NANGWA TWI BAZHA

4. Ki ka kyo twafwainwa kuba pa kuba’mba twikale “bazha ba bololoke”?

⁴ Tumusanchila bingi Yehoba pa kwikala bazha banji. Lwitabilo lwetu mu kitapisho kya bukuzhi bwa kwa Kilishitu bwitulengela kufuma mu kikonkoji kya bundengamambo. Nangwa kya kuba tukiji bambulwa kulumbuluka, twafuukulapo kwitutangijila kwi Yehoba ne Yesu. Paulo walumbulwile bingi bulongo kino mu nkalata yo anembele na lutangijilo lwa mupashi amba: “Mwafwa ku bundengamambo, bino mwi bomi kuba amba mube kyaswa muchima wa Lesa kupichila mwi Kilishitu Yesu.” Kabiji waambile ne kuba’mba: “Nanchi kechi mwayuka amba umvwe saka mwipana anwe bene ku muntu kwikala bazha balukokelo, mwi bazha ba yewo muntu mambo mu mukokela, ko kuba amba mwi bazha ba bubi butwala ku lufu, nangwa mwi bazha balukokelo lutwala ku bololoke nenyi? Bino sante ekale kwi Lesa kuba amba pa kimye kimo mwajinga bazha ba bundengamambo, pano mwakokela na muchima yense awa musango wa lufunjisho Lesa lo emupele. Byo kiji kuba amba mwakasulwilwe ku bundengamambo, mwaikele ke bazha ba bololoke.” (Loma 6:11, 16-18) Mu bino byambo mutumwa waambilenga pa ‘kukokela na muchima yense.’ Kwa kubula nangwa kuzhinaukatu ne, kwipana kwetu kwi Yehoba kwitulengela kwikala “bazha ba bololoke.”

5. Atweba bonse tuji mu ñanyi bulwi, kabiji mambo ka?

⁵ Nangwa byonkabyo, kuji bintu bibiji byo twafwainwa kushinda pa kuba’mba tutwajijile kwikela mwayila kwipana kwetu. Kitanshi ke bumbulwa kulumbuluka bwetu. Paulo naye wajinga mbulwa kulumbuluka. Wanembele’mba: “Mu muchima wami nsekela bingi mu mizhilo ya Lesa, bino namona mu mubiji muji muzhilo mukwabo ubena kulwa na muzhilo wa mu muchima wami ne kuntwala mu buzha ku muzhilo wa bundengamambo uji mu binungwa bya mubiji wami.” (Loma 7:22, 23) Atweba bonse twaswaine bumbulwa kulumbuluka. Onkao mambo, tubena kulwa na bikeba michima yetu byashikwa Lesa. Mutumwa Petelo witutundaika amba: “Anweba mwi baana ba bene kabiji kechi mwingijishenga buno bwana bwa bene kubilamo byatama ne, poso kwikala bakalume ba Lesa.”—1 Pe. 2:16.

6, 7. Satana ulengela byepi bintu bya pano pa ntanda kumweka kuwama?

⁶ Kya bubiji ke kushinda ino ntanda mwaangela bandemona. Satana, kalama wa ino ntanda ubena kwingijisha miketo ya mujilo pa kukeba konauna bukishinka bwetu kwi Yehoba ne Yesu. Ukebesha kwitukwata buzha kupichila mu kuba byo akeba. (Tangai Efisesa 6:11,12.) Jishinda jimo Satana jo obilamo bino ke kupichila mu kulengela bintu bya pano pa ntanda kumweka bulongo kuba’mba etongole. Mutumwa Yoano witujimwineko’mba: “Umvwe muntu watemwa pano pa ntanda, butemwe bwa kutemwa Tata kechi buji mwi aye ne; mambo bintu byonse biji pano pa ntanda, bya kusakasaka bya mubiji, bya meso ne kwitota pa bintu muntu byo aji nabyo, kechi bifuma kwi Tata ne, bino byo bya pano pa ntanda.”—1 Yoa. 2:15, 16.

⁷ Bantu mu ntanda lelo jino bakebesha kwikala na bintu bya ku mubiji byavula. Satana ulengela bantu kumona’mba kwikala na mali avula kukebaletela lusekelo. Mashitolo avula bingi. Batentemesha bipe batundaika bwikalo bwa kuta muchima pa bya bunonshi ne bya kisangajimbwe. Bipamo bitala pa bya ñendelo bitundaika bantu kuya ku mapunzha awama na kufwakasha na bantu babula kwakamwa Lesa. Atweba bonse betutundaika kukeba bwikalo bwawama, pano bino, bwaesakana na byatemwa bantu ba mu ino ntanda.

8, 9. Ñanyi kizumba kyo twafwainwa kuchinuzhuka, kabiji mambo ka?

⁸ Petelo wajimwineko bena Kilishitu batanshi bajinga mu kipwilo batendekele kwikala na ndangulukilo ya pano pa ntanda amba: “Basekela bingi mu kuba bya kwilemena nangwatu mu kimye kya mute. Baji nobe biko biji pa bivwalo kabiji nobe bulema buji pa kilungi, basekela mu mafunjisho abo a bujimbijimbi kimye kyo baja bijiilo pamo ne anweba. Mambo abo bamba byambo bikatampe byatu. Kabiji bongola bantu bakeba kufuma ku bantu boba byatama kupichila mu kwibazakula michima na bisakasaka bya mubiji ne na byubilo bya kwizozola. Abano bantu batama babena kulaya aba balondela byo bamba amba bakekala baana ba bene, abo bo bazha ba bubole. Mambo umvwe muntu bamushinda ku mukwabo, wikala ke muzha wanji.”—2 Pe. 2:13, 18, 19.

⁹ Kuba “bya kusakasaka” byo tumona kechi kwakonsha kwitulengela kukasuluka ne. Kulengelatu muntu kunonkwa buzha ku nkambo wa ino ntanda ubula kumweka aye Satana Diabola. (1 Yoa. 5:19) Kizumba kya kunonkwa buzha na mambo a kukebesha bintu bya ku mubiji ko kiji. Kabiji kyakatazha bingi kufumamo inge twafwa mu kino kitewa.

MWINGILO WAWAMA BINGI

10, 11. Bañanyi Satana boatemwa kulukuka, kabiji masukulu a mu ino ntanda ebaletela ñanyi lukatazho?

¹⁰ Satana watemwa kulukuka babula kuyuka bintu, byonka byo aubile mu bujimi bwa Edena. Lelo jino bakyanyike bobo atemwa kulukuka. Bakyanyike nangwatu bantu bakwabo inge bepana kwingijila Yehoba, Satana kechi umvwa bulongo ne. Aye mulwanyi wa Lesa ukeba bonse bepana kwingijila Yehoba kubula kwikala bakishinka kwi Lesa.

¹¹ Pano twayai twisambe pa muzha ye twakwambapo waswanga kumusaba kutwi. Uno muzha nangwa kya kuba kyakolanga bingi pa kumusaba kutwi, mu kuya kwa moba kyalekanga kukola, kwashalangatu kayukilo ka buzha. Kusalapo bwikalo bwapusana na bikala bakwabo bakyanyike kechi kwapela ne, kimo kimye ne ku muchima kwakonsha kukola. Satana ulengela bantu kulanguluka’mba kutwela nkito mu ino ntanda ko kulengela kwikala na lusekelo. Bino bena Kilishitu bafwainwa kuvulukanga kuba’mba Yehoba ye wanema mu bwikalo bwabo kabiji kuba bino ko kulengela kwikala na lusekelo. Yesu wafunjishe’mba: “Bo bene balusekelo baji na muchima wa kukeba kuyuka Lesa.” (Mat. 5:3) Bena Kilishitu bepana kuba kyaswa muchima wa Lesa, kechi Satana ne. Batana lusekelo mu mizhilo ya Yehoba, kabiji balanguluka langulukapo mute ne bufuku. (Tangai Salamo 1:1-3.) Nangwa byonkabyo, masukulu avula lelo jino alengela bakalume ba Yehoba kubula kwikala na kimye kya kulanguluka pa Mambo a Lesa ne kwingijila Yehoba.

12. Bakyanyike basalapo kuba ka mu ano moba?

¹² Nkambo wa pano pa ntanda wakonsha kulengela bwikalo bwa mwina Kilishitu kukatazha. Mu nkalata itanshi yo anembejile bena Kolinda, Paulo wibepwizhe’mba: “Nanchi mwaichilwe saka muji bazha nyi?” Wabwelele wibatundaika’mba: “Kutako muchima ku kino ne; bino umvwe mwakasululwa, kingijishai akyo kimye.” (1 Ko. 7:21) Inge nkambo yanji wamukatazhanga, muzha wasalangapo kukasuluka. Mu ano moba mu byalo byavula mizhilo yatongola myaka yafwainwa kuya bonse ku sukulu. Ino myaka inge yapwa, baana basukulu basalapo kutwajijila kufunda nangwa ne. Kutwajijila kufunda kufika palepa kwakonsha kulengela muntu kubula kwikala na kimye kya kwingilako mwingilo wa kimye kyonse.—Tangai 1 Kolinda 7:23.

ÑANYI SUKULU WANEMA, WA KU KYALO NYI, INYI WA LESA?

13. Ñanyi sukulu ulengela bakalume ba kwa Yehoba kumwenamo pakatampe?

¹³ Paulo wajimwineko bena Kilishitu ba mu Kolose amba: “Mwafwainwa kumona amba kafwako muntu nangwa umo wimukwata buzha na buntemwamaana ne bujimbijimbi ne. Abino bintu byonse byaimena pa mafunjisho a bantu ne bya bwanyike bya pano pa ntanda, kechi byaimena pa mafunjisho a Kilishitu ne.” (Kolo. 2:8) Bafunjishi bavula bafunjisha bya ‘buntemwamaana ne bujimbijimbi kabiji bino bintu byaimena pa mafunjisho a bantu.’ Kufunda kufika palepa, mo mwavwangwa kufunda bino bintu, kabiji kechi kukwasha bantu bafunda ano masukulu kuyuka mingilo nangwa bya kuba mu bwikalo ne. Pakuba bakalume ba kwa Yehoba basalapo kufunda sukulu wakonsha kwibakwasha kuyuka mingilo ikwashañana pa kuba’mba batwajijile kwikala bwikalo bwapela kuba’mba bengijilenga Lesa. Balondela lujimuno lwapaine Paulo kwi Timoti lwa kuba’mba: “Ibyo kuba amba mu munema wa kunemeka Lesa mo mwakumwena bintu byavula kikulutu tubena kusekela mu bintu byonka byo tuji nabyo. Onkao mambo, byo tuji na kajo ne bivwalo, tusekela mu bino bintu.” (1 Timo. 6:6, 8) Mu kifulo kya kukeba kwikala na bipepala bya kutwelelapo nkito ya kufola mali avula, bena Kilishitu bakine bata muchima pa mwingilo wa kusapwila pa kuba’mba bakwashe bantu kwikala baana ba bwanga ba kwa Kilishitu.—Tangai 2 Kolinda 3:1-3.

14. Kwesakana na Filipai 3:8, Paulo wamonanga byepi kwingijila Lesa ne Kilishitu?

¹⁴ Akilangulukai pa byajinga bwikalo bwa kwa mutumwa Paulo. Bamufunjishe bingi Mizhilo ya Bayudea ku mufunjishi wayile bingi nkuwa aye Ngamaliela. Sukulu wafunjile Paulo ujitu pamo na univesiti mu ano moba. Nga Paulo wamwenenga byepi kwingijila Lesa ne Kilishitu? Wanembele’mba: “Nebimona bintu byonse kwikala ke byatutu na mambo a kuwama kwine kwa kuyuka Kilishitu Yesu Nkambo yami.” Kabiji wanungilepo amba: “Na mambo a aye naela bintu byonse ne kwibimona kwikala binchatu kuba amba mmwenemo Kilishitu.” (Fili. 3:8) Ino mweno ikwasha bena Kilishitu bakyanyike ne bansemi bakamwa Yehoba kuyuka bya kusala bulongo po bafwainwa kufika kufunda sukulu. (Monai bipikichala.)

MWENAIMO MU KUFUNDA SUKULU WAKILA MASUKULU ONSE

15, 16. Ñanyi masukulu anengezha jibumba ja Lesa, kabiji ano masukulu aikelako ka?

¹⁵ Pa masukulu akatampe paji byubilo bya mutundu ka? Nanchi kechi po palaala milukuchi ya bumulwila ntanda ne biwowo nenyi? (Efi. 2:2) Pakuba jibumba ja Yehoba janengezha masukulu akila masukulu onse mo bafunda mu mutende utanwapo mu kipwilo kya bwina Kilishitu. Atweba bonse tuji na jishuko ja kufunda pa mulungu pa mulungu Sukulu wa Mwingilo. Kabiji kuji ne sukulu wa bapainiya bakatanda utelwa’mba Sukulu wa Baibolo wa Balongo Bakatanda ne wa bapainiya baji mu masongola utelwa’mba Sukulu wa Baibolo wa Bena Kilishitu Baji mu Masongola. Masukulu a mu jibumba ja Lesa etukwasha kukokela Yehoba Nkambo yetu wa mwiulu.

¹⁶ Twakonsha kufunda bukine bwavula mu Watch Tower Publications Index nangwa mu Watchtower Library uji pa CD-ROM nangwa mu nteeta ikala mu Kyamba kya Usopa ku mpelo ya mwaka. Kupopwela Yehoba kyo kine kintu paimena ano masukulu. Etufunjisha byo twakonsha kukwasha bantu pa kuba’mba bapwane ne Lesa. (2 Ko. 5:20) Bano bo tufunjisha nabo bakafunjishanga bakwabo.—2 Timo. 2:2.

MFWETO YA MUZHA

17. Ñanyi bintu byawama bifuma mu kusalapo kufunda masukulu a mu jibumba ja Lesa mu ano moba?

¹⁷ Mu kishimpi kya kwa Yesu ya matalenta, bakalume babiji bakishinka bebatakaile kabiji nabo basangalejile pamo na nkambo yabo mambo wibapele mingilo. (Tangai Mateo 25:21, 23.) Kusalapo kufunda masukulu a mu jibumba ja Lesa mu ano moba kuleta bingi lusekelo ne kumona bintu byawama. Akilangulukai pa byaubile Michael. Waubile bingi bulongo ku sukulu, kabiji bafunjishi banji bamwichile kuba’mba besambe nanji pa bya kuya ku univesiti. Bafunjishi banji bakuminye bingi, mambo Michael wasajilepo kufunda sukulu wa bañondo bachechetu wakonsheshe kumukwasha kwikala na mwakumwena mu mwingilo wa bupainiya. Nanchi wilangulushanga pa kyo asajilepo nyi? Waambile’mba: “Bintu byo nafunda mu jibumba ja Lesa byakwasha bingi mu mwingilo wa bupainiya ne kundengela kwingila bulongo byonji mukulumpe mu kipwilo. Bintu byawama ne mingilo yo naingila bindetela bingi lusekelo lwakonsha kubula kundetela muzema wa mali. Nji bingi na lusekelo mambo kechi nasajilepo kufunda kufika palepa ne.”

18. Ki ka kimulengela kusalapo kufunda sukulu wakila masukulu onse?

¹⁸ Sukulu wakila masukulu onse witufunjisha kuba kyaswa muchima wa Lesa ne kwitukwasha kwikala bazha ba Yehoba. Uno sukulu ‘witupokolola ku buzha bwa bubole’ ne kwitulengela kwikala na “bwana bwa bene bwa lukumo lwa baana ba Lesa.” (Loma 8:21) Kabiji kyakila pa bino byonse, ano masukulu etufunjisha byo twakonsha kumwesha kuba’mba twamutemwa bingi Nkambo yetu wa mwiulu Yehoba.—Lupu. 21:5.

[Kipikichala pa peja 12]

[Bipikichala pa peja 14, 15]

Ñanyi Nkambo ye musa kwingijilanga?