Kange Mulefulwenga na Mambo a Bilubankanya Bakwenu Ne
‘Ilekelaingako mambo umvwe umo uji na mambo na mukwabo.’—KOLOSE 3:13.
1, 2. Baibolo waambijile jimo amba ka pa kuvula kwa bantu ba Yehoba?
MWAYA ntanda yonse, muji jibumba ja bantu batemwa Yehoba kabiji bakeba kumwingijila. Bano bantu ke Bakamonyi ba kwa Yehoba. Nangwa kya kuba balubankanya, bino Yehoba wibatangijila na mupashi wanji wazhila. Twayai twisambeko pa mashinda amo mo ebapeshesha.
2 Mu mwaka wa 1914, kwajingatu bantu bacheche bapopwelanga Yehoba. Bino Yehoba wapesheshe mwingilo wabo wa kusapwila. Kyafumamo, bantu bavula bafunda bukine bwa mu Baibolo ne kwikala Bakamonyi. Yehoba waambile pa kuno kuvujilako amba: “Wajinga mukoka mucheche ukekala ke mukoka mukatampe ne mukoka wakepa ukekala ke mukoka wakosa. Amiwa Yehoba yami nkapelawizha kwikifikizha mu kimye kyakyo.” (Isaya 60:22) Lelo jino, tubena kwimwena kufika kwa buno bungauzhi. Bantu ba Yehoba baikala ke mukoka mukatampe. Bakamonyi bwa kwa Yehoba bavula kukila bantu baji mu byalo bimo.
3. Bakalume ba Lesa bamwesha byepi butemwe?
3 Mu ano moba akupelako, Yehoba ubena kukwasha bantu banji kwitemwa bene na bene. “Lesa butemwe,” kabiji bakeba kumulondela. (1 Yoano 4:8) Yesu wakambizhe baana banji ba bwanga “kwitemwa bene na bene.” Kabiji wibabuujile’mba: “Kino kyo kyo bakayukilako bonse amba mwi baana bami ba bwanga, umvwe mwitemwa anwe bene na bene.” (Yoano 13:34, 35) Ano moba, bakalume ba Yehoba bamwesha buno butemwe nangwa kya kuba bisaka bya bantu bilwa nkondo. Kimye kya nkondo ya kibiji ya ntanda yonse, bantu 55 milyonyi bafwile. Bino bantu ba Yehoba kechi baipayilepo muntu nangwa umo mu ino nkondo ne. (Tangai Mika 4:1, 3.) Kino kibakwasha ‘kubinga ku mashi a bantu bonse.’—Byubilo 20:26.
4. Mambo ka kuvujilako kwa bantu ba Yehoba o kwitusangajikila?
4 Bakalume ba Lesa batwajijila kuvujilako nangwa kya kuba bebanankama ku mulwanyi wabo, aye Satana, “lesa wa buno bwikalo.” (2 Kolinda 4:4) Satana ye utangijila bipamo bya bumulwila ntanda ne bipamo bisampanya byambo pa mwela ne mu mapepala a byambo, kabiji wingijisha bino bintu kukeba kukanya mwingilo wa kusapwila. Bino kechi wakonsha kumukanya ne. Satana wayuka’mba washalatu na kakimye kacheche, onkao mambo, ukeba kwitulekesha kupopwela Yehoba.—Lumwekesho 12:12.
NANCHI MUKATWAJIJILA KWIKALA BA KISHINKA INGE BAKWENU BALUBANKANYA NYI?
5. Mambo ka kimye kimo bakwetu o bakonsha kwitukozhezha ku muchima? (Monai kipikichala kitanshi.)
5 Bantu ba Lesa bayuka’mba kyanema bingi kutemwa Lesa ne bantu. Yesu waambile’mba: “‘Wafwainwa kutemwa Yehoba Lesa wobe na muchima wobe yense, ne na mweo wobe yense ne na maana obe onse.’ Uno ye mukambizho mukatampe kabiji ye mutanshi. Wa bubiji wapasha uno, ke uno: ‘Wafwainwa kutemwa mukwenu byonka byo witemwa obe mwine.’” (Mateo 22:35-39) Nangwa byonkabyo, Baibolo umwesha’mba bantu bonse basemwatu na bumbulwa kulumbuluka na mambo a bundengamambo bwa kwa Adama. (Tangai Loma 5:12, 19.) Onkao mambo, kimye kimo bamo ba mu kipwilo bakonsha kwamba nangwa kuba bintu byakonsha kwimukozha ku muchima. Twakonsha kuba byepi inge kintu kya uno mutundu kyamweka? Nanchi tukatwajijila kutemwa Yehoba nyi? Abya tukatwajijila kwikala ba kishinka kwi aye ne ku bantu banji nyi? Baibolo witubuulako bakalume ba Lesa bamo baambile nangwa kuba bintu bimo byakozhezhe bakwabo ku muchima. Twayai tumone byo twakonsha kufunjilako kwi abo.
6. Mu ñanyi jishinda Eli mo akankejilwe kufunda baana banji?
6 Eli wajinga ñanga mukatampe wa bena Isalela, pano bino, baana banji babalume babiji kechi bakookelanga mizhilo ya Yehoba ne. Baibolo waamba’mba: “Baana ba kwa Eli batamine bingi; kechi bamunemekele Yehoba ne.” (1 Samwela 2:12) Eli wayukile’mba baana banji babena kuba bintu byatama bingi. Nangwa byonkabyo, Eli watajilengapotu. Palutwe kacheche, Yehoba wakambwile Eli ne baana banji ba balume babiji. Kabiji Yehoba kechi waswishishe kisemi kya kwa Eli kwikala bañanga bakatampe ne. (1 Samwela 3:10-14) Inge mwajingako mu kimye kya kwa Eli ne kuyuka bintu byatama byaubilenga baana banji, nanchi inge bimutuntwishe nyi? Nanchi bino byubilo inge byakookeshe lwitabilo lwenu mwi Yehoba ne kuleka kumwingijila nyi?
7. Ñanyi mambo akatampe alengele Davida, kabiji Lesa waubile byepi?
7 Davida wajinga na byubilo byawama bingi, kyo kyalengejile Yehoba kumutemwa. (1 Samwela 13:13, 14; Byubilo 13:22) Davida naye waubile kintu kyatama bingi. Kimye Uliya kyo ayile ku nkondo, Davida waubile bukende ne Batesheba muka Uliya, kabiji waimichile. Davida kechi wakebelenga bantu kuyuka kyo aubile ne. Onkao mambo, wakambizhe’mba Uliya eye kwi aye, kabiji wamubuujile’mba aye na kulaala ku nzubo yanji. Davida waketekejilenga’mba Uliya usa kulaala na mukazhanji pa kuba’mba bantu bakalanguluke’mba ye mwina mwana. Pano bino, Uliya wakaine kuya ku nzubo. Onkao mambo, Davida wafuukwilepo kuba’mba Uliya bakamwipayile mu nkondo. Na mambo a buno bubi, Davida ne kisemi kyanji bapichile mu malwa akabotoka. (2 Samwela 12:9-12) Pano bino, Yehoba wamubijile lusa ne kumulekelako mambo. Wayukile’mba Davida ukeba kuba byawama. (1 Bamfumu 9:4) Inge mwajingako pa kikye kimye, inge mwaumvwine byepi pa byaubile Davida? Nanchi inge mwalekele kwingijila Yehoba nyi?
8. (a) Mutumwa Petelo wakankalwe byepi kufikizha byo aambile? (b) Mambo ka Yehoba o atwajijile kwingijisha Petelo nangwa kya kuba walubankenye?
8 Kya kumwenako kikwabo ke kya Mutumwa Petelo. Yesu wamusajile kwikala mutumwa. Nangwa byonkabyo, bimye bimo Petelo waambanga nangwa kuba bintu byatama. Juba jimo, Petelo waambile’mba kechi ukamusha Yesu ne, nangwa kya kuba bakwabo bakamusha. (Mako 14:27-31, 50) Pano bino, Yesu byo bamukwachile, batumwa bonse kubikapotu ne Petelo, bamushile. Kabiji pa bimye bisatu, Petelo waambile’mba kechi wamuyukile Yesu ne. (Mako 14:53, 54, 66-72) Nangwa byonkabyo, Petelo waumvwine bulanda pa kyo aubile. Onkao mambo, Yehoba wamulekejileko mambo, kabiji watwajijile kumwingijisha. Inge mwajinga mwana wa bwanga pa kyo kya kimye ne kuyuka byaubile Petelo, inge mwatwajijile kuketekela mwi Yehoba nyi?
Twafwainwa kuketekela’mba Yehoba kimye kyonse uba byawama ne byaoloka
9. Mambo ka o mwaketekela’mba Lesa uba byaoloka?
9 Bano bantu bo twaambapo betumwesha kuba’mba bakalume ba kwa Yehoba bamo baubile bintu byatama ne kukozha bakwabo ku muchima. Mwakonsha kuba byepi inge kino kimumwekela? Nanchi mukaleka kupwila nangwa kusha Yehoba ne bantu banji nyi? Inyi mukavuluka kuba’mba Yehoba uji na lusa kabiji kampe ubena kupembelela’mba awo muntu alapile nyi? Pano bino, kwakonsha kwikala bimye bimo muntu po akonsha kulenga mambo akatampe kabiji wakana kulapila pa byo auba. Nanchi mukaketekela’mba Yehoba wayuka bibena kumweka kabiji ukengijilapo pa kimye kyanji kyafwainwa nyi? Wakonsha kufumya muntu mu kipwilo inge kyakebewa. Nanchi mwaketekela’mba Yehoba kimye kyonse uba byawama ne byaoloka nyi?
TWAJIJILAI KWIKALA BA KISHINKA
10. Yesu waubile byepi na byalubankenye Yudasa Isakaliota ne Petelo?
10 Mu Baibolo mwanembwa bantu bavula bingi batwajijile kwikala ba kishinka kwi Yehoba ne ku bantu banji nangwa kya kuba bakwabo balengele mambo akatampe. Twafwainwa kutwajijila kwikala ba kishinka byonka byaubile Yesu. Byo akishishe bufuku na kulomba kwi Shanji amba amukwashe, wasajile batumwa 12. Umo pa bano wajinga Yudasa Isakaliota yenka wamusolwele. Petelo naye waambile’mba kechi wamuyukile Yesu ne. (Luka 6:12-16; 22:2-6, 31, 32) Yesu kechi wazhingijiile Yehoba nangwa baana banji ba bwanga bamo bamufutukilemo ne. Bino Yesu watwajijile kutemwa Shanji ne kumwingijila mu bukishinka. Kyafuminemo, Yehoba wamusangwile kabiji kulutwe wamusajile kwikala Mfumu wa Bufumu bwa mwiulu.—Mateo 28:7, 18-20.
11. Baibolo waambijile jimo amba ka pa bakalume ba Yehoba bajiko lelo jino?
11 Byaubile Yesu bitufunjisha’mba twafwainwa kwikala ba kishinka kwi Yehoba ne ku bantu banji. Tuji na bishinka byavula bitulengela kuba bino. Tubena kwimwena Yehoba byo abena kutangijila bantu banji mu ano moba a kupelako. Ubena kwibakwasha kusapwila mambo awama mu ntanda yonse, kabiji bo bonka babena kwingila uno mwingilo. Bakwatankana kabiji baji na lusekelo na mambo a bintu byonse bibena kwibafunjisha Yehoba. Yehoba walumbulwile kino amba: “Umvwai! Bakalume bami bakabijikanga na lusekelo na mambo a kusangalala.”—Isaya 65:14.
Ke bumbulwa maana kusha Yehoba ne bantu banji na mambo a kubatu’mba umo mu kipwilo waambile nangwa kuba kintu kyatama
12. Twafwainwa kumonanga byepi bilubankanya bakwetu?
12 Tuji bingi na lusekelo mambo Yehoba ubena kwitutangijila ne kwitukwasha kuba bintu byawama byavula bingi. Twapusanako na bantu ba mu ino ntanda ya kwa Satana babula lusekelo ne luketekelo lwa bintu byawama biji kulutwe. Ke bumbulwa maana kusha Yehoba ne bantu banji na mambo a kubatu’mba umo mu kipwilo waambile nangwa kuba kintu kyatama. Twafwainwa kutwajijila kwikala ba kishinka kwi Yehoba ne kulondela lutangijilo lwanji. Kabiji twafwainwa kuyuka bya kuba na bilubankanya bakwetu.
MWAFWAINWA KUBA BYEPI?
13, 14. (a) Mambo ka o twafwainwa kwitekenyanga atweba bene na bene? (b) Ñanyi mulaye ye twafwainwa kuvulukanga?
13 Mwafwainwa kuba byepi inge mulongo nangwa nyenga waamba kintu kimukozha ku muchima? Baibolo witubuula’mba: “Kechi mwafwainwa kuzhingilanga bukiji ne, mambo bantu bakosama bo bazhingila bukiji.” (Musapwishi 7:9) Atweba bonse twibambulwa kulumbuluka kabiji tulubankanya. Onkao mambo, kechi twafwainwa kuketekelanga’mba balongo betu bakambanga nangwa kuba bintu byawama kimye kyonse ne. Kabiji kechi twafwainwa kutwajijila kulanguluka pa bintu bitulubankanya bakwetu ne. Kechi tukengijilanga Yehoba na lusekelo inge ke tube bino ne. Lwitabilo lwetu lukakooka kabiji twakonsha kusha ne jibumba ja Yehoba. Inge kyaikala bino, twakonsha kuleka kwingijila Yehoba nangwa kubula kwikala na luketekelo lwa kukekala mu ntanda ipya.
14 Onkao mambo, ki ka kyakonsha kwimukwasha kutwajijila kwingijila Yehoba na lusekelo inge bakwenu bauba kintu kimukozha ku muchima? Vulukainga uno mulaye wa kuba’mba: “Mambo amiwa mbena kulenga meulu apya ne ntanda ipya; kabiji bintu bya kala kechi bakebivulukapo jibiji ne, kabiji kechi bikeyapo jibiji mu michima yabo ne.” (Isaya 65:17; 2 Petelo 3:13) Yehoba ukemupa ano mapesho inge mwatwajijila kwikala ba kishinka kwi aye.
15. Yesu waambile’mba twafwainwa kuba byepi inge bakwetu balubankanya?
15 Bino tukyangye kutwela mu ntanda ipya. Onkao mambo, inge mulongo nangwa nyenga waamba kintu kitukozha ku muchima, twafwainwa kulanguluka pa bikeba Yehoba amba tube. Yesu waambile’mba: “Umvwe saka mwibalekelako bantu mambo, Shenu wa mwiulu naye ukemulekelako mambo, pakuba inge mwabula kwibalekelako bantu mambo o bemulenga, ne aye Shenu wa mwiulu kechi ukemulekelako mambo enu ne.” Kabiji Petelo byo aipwizhe Yesu inge twafwainwa kulekelako mambo bantu “Jitanu na jibiji,” Yesu wakumbwile’mba: “Nakubuula namba, kechi bimye bitanu na bibiji ne, kana bimye 77.” Yesu witufunjishe’mba twafwainwa kulekelangako bakwetu mambo kimye kyonse.—Mateo 6:14, 15; 18:21, 22.
16. Ñanyi kyubilo kyawama kyamwesheshe Yosefwa kyo twafwainwa kufunjilako?
16 Byaubile Yosefwa bitufunjisha byo twakonsha kuba inge bakwetu betufichisha ku muchima. Yosefwa ne nkasanji wamulume bo bajingatu baana ba kwa Yakoba bo asemejile mwi Lechela. Yakoba wajinga na baana bakwabo babalume 10, pano bino watemwishe Yosefwa kukila bakwabo. Kino kibalengejile kumubila kichima Yosefwa. Bamushikilwe bingi kya kuba bamupoteshe kwikala muzha kabiji bamutwajile ku Ijipita. Byo papichile myaka yavula, mfumu wa mu Ijipita wapeele Yosefwa kifulo kya bubiji ku Mfumu mu kino kyalo mambo Yosefwa waingilanga bingi na ngovu. Mu kuya kwa kimye, bakolojanji Yosefwa bayile ku Ijipita na kupota kajo na mambo a kipowe. Byo bamumwene Yosefwa, kechi bamuyukile ne, bino aye wibayukile. Nangwa kya kuba bamushikilwe, aye kechi wibamanyikile ne, bino wibesekeletu pa kuba’mba ayuke inge bapimpula byubilo byabo. Yosefwa byo amwene’mba bapimpula byubilo byabo, wibabujile’mba wajinga nkasabo kabiji wibatekeneshe. Wibambijile’mba: “Kange muchine ne. Nkatwajijila kwimupa kajo, anweba ne baana benu babacheche.”—Ntendekelo 50:21.
17. Mwafwainwa kuba byepi inge bakwenu balubankanya?
17 Vulukainga’mba bonsetu tulubankanya kabiji ne anweba mwakonsha kufichisha bakwenu ku muchima. Onkao mambo, inge mwamona’mba mwazhingijisha mukwenu, londelai lujimuno lwa mu Baibolo. Mulombai lulekelo lwa mambo, kabiji ibikaiko kupwana. (Tangai Mateo 5:23, 24.) Tumvwa bingi bulongo inge betulekelako mambo, ne atweba byo byo twafwainwa kubanga. Kolose 3:13 witubuula’mba: “Itekenyainga anwe bene na bene ne kwilekelako mambo umvwe umo uji na mambo na mukwabo. Byonkatu Yehoba byo emulekejileko mambo, ne anweba byo byo mwafwainwa kubanga.” Inge kya kuba twatemwa balongo betu, kechi tukatwajijila kuzhingila pa byatama byo baubile kala ne. (1 Kolinda 13:5) Kabiji inge ketulekeleko bakwetu mambo, Yehoba uketulekelako mambo ne atweba. Onkao mambo, inge bakwetu balubankanya, twafwainwa kwibobila lusa byonka bitubila lusa Shetu, Yehoba.—Tangai Salamo 103:12-14.