DOMINICAN REPUBLIC
Luketekelo lwa Bufumu Kechi Kilototu Ne
Efraín De La Cruz
BASEMEKELWE MU 1918
BABATIZHIWE MU 1949
BWIKALO BWABO Nangwa kya kuba bebakashile ne kwibapuma kyatama bingi mu tuleya tutanu na tubiji, kechi balekele kusapwila mambo awama a Bufumu bwa Lesa ne.
MU 1948, bakazhi bami ba Paula, ne mwanami wamukazhi ne amiwa twatendekele kutanwa ku kupwila kwa Bakamonyi ba kwa Yehoba mu Blanco Arriba. Ko twaikalanga ne ko twayanga na kupwila pajinga museke walepa makilomita 20, kabiji kechi twashajilepo ku kupwila nangwa jimotu ne. Pa 3 January mu 1949, ba Paula ne amiwa twabatizhiwe.
Byo papichile bañondo batanu na umo, bamo ba mu kipwilo bebakwachile ne kwibakasa bañondo basatu mu kaleya. Twalaalangatu panshi pa shamende, kabiji twajangatu jimo pa juba makonde na makabe. Byo twafumine mu kaleya, babinemanga ba mu kafulumende betuzakamishe ne kulanguluka’mba tusakuleka kusapwila. Bino, byo twabwelele ku nzubo, twatendekele kupwila ne kusapwila mu bufyamfya. Na mambo a kuba’mba ba mu kafulumende baendangatu na kwituketa, twapwijilanga mu mazubo, mu majimi a kofi nangwa pa mafwamu. Kechi twapwijilangatu pa mpunzha imo kimye kyonse ne. Pa kupwisha kupwila twabijikanga ko tukapwijila kimye kikwabo. Twayanga na kusapwila bunke bunke saka twavwala bivwalo bya kwingijilamo, kabiji kechi twaingijishanga mabuku nangwa Baibolo ne. Nangwa byonkabyo, kutendeka mu 1949 kufika mu 1959, bankashile jitanu na jibiji mu tuleya twapusana pusana. Bankasanga bañondo basatu kufika ku bañondo batanu na umo, bino pa nafumamo, babwela bankasa jikwabo, byonkabyotu.
Najimukanga bingi mambo bamo bamanyikanga bajinga balongo bami. Kimye kimo bankwatanga nangwa kya kuba nalaalanga mu mitumba nangwa pa fwamu kuchina kunkwata. Kimye kimo bankashijile mu kaleya ka La Victoria ku Ciudad Trujillo, ko betubikanga bakaili 50 nangwa 60 mu kakibamba kamo. Twajangatu jibiji pa juba, lukelo makoko a bunga bwa mataba ne mabanga mupunga na nkunde. Bakamonyi basapwijilenga ku bakaili bakwabo, kabiji twapwilanga kimye kyonse. twaubanga bino kupichila mu kuvuluka binembelo bya mu Baibolo ne kushimikizha byamwekele mu mwingilo.
Kimye kyo najinga mu kaleya japeleleko, mushilikale wampumine kikunzhi kya buta ku mutwe ne mu mbavu. Nangwa kya kuba ne luno nkyumvwa misongo ya bino bipumo, bino ano meseko o napichilemo akosesha lwitabilo lwami kabiji andengela kwikala na muchima wa kuchinchika ne mukoyo wa kwingijila Yehoba.
Luno nji na myaka 96, kabiji ne nkwasho mu kipwilo. Nangwa kya kuba nkankalwa kwenda miseke yalepa, ngikala kulutwe ya nzubo yami na kusapwila bantu babena kupita. Luketekelo lwa Bufumu kechi kilototu kwi amiwa ne. Luno luketekelo lwa kine, kabiji nasapwila pa luno luketekelo pa myaka 60. Luketekelo lwami lwa kwikala mu ntanda ipya kechi lwakepelako ne, lwatwajijilatu byonka byo lwajinga kimye kitanshi kyo naumvwine mambo a Bufumu.a
a Ba Efraín De La Cruz bafwile kimye kyo banengezhenga jino jishimikila.