DOMINICAN REPUBLIC
Kizumba kya kukaswa
‘Bajimukile Nobe Miloolo ne Kukooka Muchima Nobe Bankunda’
Kutwajijila kutambula kajo ka ku mupashi kimye kyo balekeshe mwingilo kwanemena bingi ku bapopweshi ba Yehoba. Bino kuba bino kechi kwapelele ne, mambo bapopweshi bakine mu kino kimye bajinga mu kizumba. Balongo bavula mu ino myaka bebakwatanga ne kwibakasa myaka yapusana pusana.
Banyenga ba Juanita Borges baambile’mba: “Byo nafunjile bukine mu 1953, nayukile kuba’mba byonji Kamonyi wa kwa Yehoba juba jimo bakankwata. Ne kya kine, kino kyamwekele. Juba jimo mu November mu 1958, byo nayile na kupempula Banyenga Eneida Suárez, bakapokola bengila mu bufyamfya betupelemo mambo a kuba’mba mubena kupwila. Betukashile bañondo basatu mu kaleya kabiji twapaine ne 100 pesos—pa kyo kimye ano mali ajinga pamo na madola 100 a kina America.”
Bakapokola bengila mu bufyamfya bajinga na mutanchi wa mazhina a balongo ne banyenga yetu.
Ba mu kafulumende baingijile papelela bulume bwabo kukeba kulekesha Bakamonyi kupwila pamo, bino balongo kechi bekilekele ne. Bino ‘bajimukile nobe miloolo ne kukooka muchima nobe bankunda.’ (Mat. 10:16) Ba Andrea Almánzar bavuluka kuba’mba: “Twafikanga pa kupwijila pa bimye byapusana pusana. Kabiji twafumangapo bufuku bwine mambo twayanga pa bimye byapusana pusana kuchina kwitulabijila.”
Ba Jeremías Glass, basemenwe kimye bashabo ba León kyo bajinga mu kaleya, kabiji baikele basapwishi mu 1957 saka baji na myaka ya kusemwa itanu na ibiji. Bavuluka byo bapwilanga mu bufyamfya mu nzubo yabo ne byo baubanga pa kuchina kwibakwata. Ba Jeremías baambile’mba: “Bonse mu luonde bebapanga po banemba nambala ya kulupukilapo. Kupwila inge kwapwa, batata batumanga kuya na kwimana pa kibelo na kumona manambala ne kwibabula kuya babiji babiji kabiji ne kuyila mu mashinda apusana pusana.”
Kikwabo kyo baubanga, ke kupwila pa bimye byo bakonsha kubula kwibakwata. Ba Mercedes García bafunjile bukine kuba mwisho yabo ba Pablo González. Byo bajingatu na myaka itanu na ibiji bainabo bafwile bashabo saka bakiji mu kaleya. Bashajiletu na bakolojabo ne bankasabo babalume ne babakazhi batanu na bana. Ba Mercedes babatizhiwe mu 1959 byo bajinga na myaka itanu na ina. Pa kuchina kwibakwata, balongo baikele na jashi ja lubatizhilo ku makya na kimye kya 03:30. Jino jashi jaikejile mu nzubo ya mulongo, kepo bayile na kubatizhiwa mu Mukola wa Ozama, wapita mu muzhi mukatampe wa kino kyalo. Ba Mercedes baambile’mba: “Twabwelelenga ku nzubo lukelo ku ma 05:30, ba mu kimasamasa popo babukilengatu.”