Kwingila Mwingilo Wakankalwa Bantu pa Myaka Yavula

MU NTANDA muji milaka yavula bingi, luno yakila ne 7000. Na mambo a kuno kuvula, kimo kimye kikatazha bantu kumvwañana mu bya busulu, bya kufunda, ne mu misambo pakachi ka byalo. Luno lukatazho lwatendekeletu kala. Kya kumwenako, mu mwaka wa 475 B.C.E., mu moba a kwa Ahaselusa mfumu wa bena Pelisha, banembeshi banembele makalata a mikambizho mu milaka yavula ne kwiatuma ku bibunji byonse bya mu kyalo kyanji, “kufuma ku India kukafika ne ku Etiopya, bibunji 127, monka mwayijile nembelo ya kibunji kimo kimo, ne mwayijile mulaka wa bantu.”a

Lelo jino, bipamo byavula nangwatu makafulumende kechi bakonsha kwingila uno mwingilo ne. Nangwa byonkabyo, kuji jibumba jimo jibena kwingila uno mwingilo. Bakamonyi ba kwa Yehoba banemba ne kutuntulula magazini, maselechi a mawitu, mavidyo, ne mabuku avula, kubikapotu ne Baibolo, mu milaka kukila pa 750. Pa ino milaka paji ne milaka 80 ya kwamba na maboko. Bakamonyi banemba ne mabuku apusana pusana a bampofu (Braille).

Bakamonyi ba kwa Yehoba kechi bengila uno mwingilo kuba’mba bamwenemo mali ne. Ne bantuntuluzhi bengila uno mwingilo bepanatu kwingila kwa kubula kufola. Pano mambo ka o bebikilako kutuntulula mu milaka yavula, kabiji bengila byepi uno mwingilo?