BUTALA BWA MABUKU BWA PA INTANETI
Kyamba kya Usopa
BUTALA BWA PA INTANETI
Kikaonde
Pa kukebela
  • Bisopelo
  • BAIBOLO
  • MABUKU
  • KUPWILA
  • kl Kitango 13 pp. 118-129
  • Mambo Kwikala Bwikalo Bwa Kwakamwa Lesa o Kuletela Lusekelo

Vidyo ufwamo.

Yakana kushinkuka.

  • Mambo Kwikala Bwikalo Bwa Kwakamwa Lesa o Kuletela Lusekelo
  • Kuyuka Kutangijila ku Bumi Bwa Myaka
  • Tumitwe tucheche
  • Byambo Bipashako
  • BUKISHINKA BULENGELA LUSEKELO
  • BUPANYI BULETA LUSEKELO
  • BWIKALO BUKWABO BULETA LUSEKELO
  • LUSEKELO MU MASONGOLA
  • “KECHI BO BA PANOPANTANDA NE”
  • KUSEKELELA BIVULUKO BYA PA MWAKA
  • NKITO NE BYA LUSANGAJIKO
  • KUNEMEKA BUMI NE MASHI
  • Nengezhai Kisemi Kyenu Kukekala Myaka ne Myaka Kulutwe
    Kintu Kilengela Kisemi Kwikala kya Lusekelo
  • Bikaiko Kunemeka Lesa Kukuchinchika Kwenu
    Kyamba kya Usopa—2002
  • Nanchi Mwanemeka Bumi Byonka Lesa byo Ebunemeka Nyi?
    Byo Twafwainwa Kwikala mu Butemwe bwa Lesa
Kuyuka Kutangijila ku Bumi Bwa Myaka
kl Kitango 13 pp. 118-129

Kitango 13

Mambo Kwikala Bwikalo Bwa Kwakamwa Lesa o Kuletela Lusekelo

1. Mambo ka o twafwainwa kwambila namba jishinda ja kwa Yehoba jileta lusekelo?

YEHOBA ye “Lesa wa walusekelo,” kabiji ukeba anweba kwiyowa bumi. (1 Timoti 1:11, NW) Kupichila mukwenda mu jishinda janji, mwakonsha kumwenamo ne kwikala na mutende mukatampe kabiji utwajijilatu nobe mukola ubula kuma. Kabiji kwenda mu jishinda ja kwa Lesa kulengela umo kutwajijila kuba byubilo bya bololoke, “nobe manyaki a pa kalunga ka mema.” Kino kileta lusekelo lwa kine.—Isaya 48:17, 18.

2. Ibyepi bena Kilishitu byobakonsha kwikala basangalala nangwa bimye bimo bebekazha bufinda?

2 Bamo kampe bakonsha kukana’mba, ‘Bantu bimye bimo bayanda na mambo akuba kyawama.’ Kya kine, kabiji akyo kyo kyamwekejile ne batumwa ba kwa Yesu. Nangwa bayanjishiwe, basekejile ne kutwajijila “kusapwila mambo awama a Yesu Kilishitu.” (Byubilo 5:40-42) Twakonsha kufunda mafunjisho a anema kufuma ku kino. Lufunjisho lutanshi ke lwa kuba’mba kwikala na bwikalo bwa kwakamwa Lesa kechi mulaye wakuba’mba kimye kyonse tukasungwangatu bulongo ne. Mutumwa Paulo wanembele’mba, “kine kabiji, bonse bakeba kwikala na munema wa kunemeka Lesa mwi Kilishitu Yesu, bakapatwanga.” (2 Timoti 3:12) Kino ke na mambo akuba’mba Satana ne ntanda yanji bashikwa bobo baji na bwikalo bwa kwakamwa Lesa. (Yoano 15:18, 19; 1 Petelo 5:8) Bino lusekelo lwine lwine kechi lwaimana pa bintu bya kungye ne. Mukifulo kya byobyo, lusekelo lwa kine lufuma mu kushiinwa kwakuba’mba tubena kuba kyawama byonkabyo ne kwikala na bibusa bya kwa Lesa.—Mateo 5:10-12; Yakoba 1:2, 3; 1 Petelo 4:13, 14.

3. Nanchi kupopwela Yehoba kwakonsha kufikila byepi bumi bwa muntu?

3 Kuji bantu bamo balanguluka kuba’mba bakonsha kutalwa bulongo kwi Lesa kupichila mu byubilo byakwipana bya pa bimye bimo, bino bakonsha kumulubako pa bimye bikwabo. Kupopwela Yehoba Lesa kwa kine kechi kuji byo byo ne. Ako kufikila byubilo bya muntu kimye kyonse kyo abuka, kila juba, ne kila mwaka. Oene mambo o kutelelwa’mba “Jishinda.” (Byubilo 19:9; Isaya 30:21) Jishinda ja bwikalo bwa kwakamwa Lesa jikeba kuba’mba twambenga ne kuba bintu mu kwitabanzhana na Kyambo kya kwa Lesa.

4. Mambo ka o kyawamina kwaluluka pakuba’mba twikale mwayila mashinda a kwa Lesa?

4 Kimye basambi bapya ba Baibolo kyo batana kuba’mba bafwainwa kwalulula bwikalo pakuba’mba batokeshe Yehoba pa muchima, bakonsha kwipuzha’mba, ‘Nanchi kine kine bwikalo bwa kwakamwa Lesa bwawama nyi?’ Ee kyakine bwawama. Mambo ka? Mambo “Lesa ye butemwe,” onkao mambo mashinda anji etufweta. (1 Yoano 4:8) Lesa wa mana kabiji wayuka ne kintu kituwamina. Pakuba Yehoba Lesa byoaikala wa bulume bonse, wakonsha kwitukosesha inge tubena kukeba kuleka muteto watama pa kuba’mba tufikizhe lusako lwetu lwa kumutokesha pa muchima. (Filipai 4:13) Twayai tulangulukepo pa mafunde amo avwangwa mu bwikalo bwa kwakamwa Lesa ne kumona byo aleta lusekelo pa kwiengijisha.

BUKISHINKA BULENGELA LUSEKELO

5. Kika Baibolo kyo yamba pa mambo a bwivi ne bubela?

5 Yehoba ye “Lesa wa bukine.” (Masalamo 31:5) Kwakubula nangwa kuzhinaukatu ne, mukebesha kulondela kya kumwenako kyanji ne kuyukanyikwa’mba mwi bantu ba kishinka. Bukishinka buleta mushingi ne bwikalo bwawama. Nangwa kikale byonkabyo, mambo a kubula bukishinka kwakumbana mu ino ntanda ya bundengamambo, bena Kilishitu bakebewa luno lujimuno lwakuba’mba: ‘Iambilai bya bukine anwe bene na bene . . . Awa wiba kechi ebe jibiji ne: kana engile kyakosa . . . amba amwenemo bya kupana kwi yewa wakajilwa.’ (Efisesa 4:25, 28) Bena Kilishitu batwela nkito bengila mingilo kila juba. Kechi basenda bya pa nkito kwakubula luusa ne. Pekale pa nkito, kusukulu, nangwa pa nzubo, mupopweshi wa kwa Yehoba wafwainwa kwikala ‘wakishinka mu bintu byonse.’ (Bahebelu 13:18, NW) Yense uji na kisela kya kubepa nangwa kwiba kechi wakonsha kutalwa bulongo kwi Lesa ne.—Mpitulukilo ya mu mizhilo 5:19; Lumwekesho 21:8.

6. Mu ñanyi jishinda bukishinka bwa muntu wakamwa Lesa mo bwakonshesha kuletela mushingi kwi Yehoba?

6 Kwikala wa kishinka kuleta mapesho avula bingi. Selina mwanamukazhi mukamfwilwa wakajilwa mwina Africa watemwa Yehoba Lesa ne mafunde anji a aoloka. Juba jimo, watolele kyola mwajinga buku wa ku banki ne mali avula bingi. Kupichila mu kwingijisha buku wa manambala a lamya, wataine mwine mwina kyola—mwina shitolo ye baibijile. Awo mwanamulume wakankamenetu, kimye Selina mulwazhi kyo amwendejile, ne kumubwezhezha mali onse ajinga mukyola. Aye waambile’mba, “bukishinka bwa uno mutundu bwafwainwa kufwetewa” ne kumupa wamupelepo mali amo. Kyakijisha mukunema, uno mwanamulume watakaikile bupopweshi bwa kwa Selina. Ee, byubilo bya bukishinka biwamisha lufunjisho lwa Baibolo, kutumbijika Yehoba Lesa, ne kuleta lusekelo ku bapopweshi banji bakishinka.—Titusa 2:10; 1 Petelo 2:12.

BUPANYI BULETA LUSEKELO

7. Nanchi kuteya ngyuka kwatamina ka?

7 Muji lusekelo mu kwikala wa bupanyi, bino bantu balunkumbwa kechi “bakaswana bufumu bwa Lesa ne.” (1 Kolinda 6:10) Kisela kimo kyaseekamo kya lunkumbwa ke kuteya ngyuka, a kyo kyaikala kulenga mali kupichila mu kulusa kwa bakwabo. Yehoba kechi usekela mu bantu baji na “lwiso lwa mali ne.” (1 Timoti 3:8) Nangwatu ku mapunzha kamfulumende ko a aswisha kuteyelako ngyuka ne muntu wiiteyelatu kisangajimbwe, wakonsha kwipizha ne kutwala palutwe kisela kyaonauna bantu bavula. Kuteya ngyuka kuleta lukatazho ku kisemi kya muntu wiiteya, a kyo kyakonsha kushalatu na mali acheche akupotamo bikebewa nabiji kajo ne bivwalo.—1 Timoti 6:10.

8. Mu ñanyi jishinda Yesu moamwesheshe kya kumwenako kyawama kya bupanyi, kabiji twakonsha kwikala byepi babupanyi?

8 Na mambo a bupanyi bwabo bwa butemwe, bena Kilishitu batana lusekelo mu kukwasha bakwabo, kikatakata bakwabo bakajilwa baitabila. (Yakoba 2:15, 16) Yesu sakaakyangye kwiya panopantanda, wamwene bupanyi bwa kwa Lesa ku bantu. (Byubilo 14:16, 17) Yesu aye mwine wapaine kimye kyanji, ngovu yanji, kubikapotu ne bumi bwanji pa mambo a bantu. Mujojo jishinda, wafikijilemo pakwamba kuba’mba: “Lusekelo lo bamona aba bapana lwakila lo bamona aba batambula.” (Byubilo 20:35) Kabiji Yesu watakaikile mwanamukazhi wafwilwa mulanda awo mu bupanyi bwanji watailemo tundalama tubiji tucheche mu kya kutayamo kyajinga mu nzubo ya Lesa, mambo wapaine “ya bulanda bwanji yonse yo aji nayo.” (Mako 12:41-44) Bena Isalela ba mu kimye kya kala ne bena Kilishitu ba mu myaka kitota-kitanshi bakokozha bya kumwenako bya bupanyi bwa lusekelo kupichila mu kupana bintu byakukwasha ku kipwilo ne ku mwingilo wa Bufumu. (1 Byambo bya Moba 29:9; 2 Kolinda 9:11-14) Mukununga pa kupana bya bupe kuino nkebelo, bena Kilishitu ba lelo mu lusekelo batakaika Lesa ne na lusekelo bengijisha bumi bwabo mu mwingilo wanji. (Loma 12:1; Bahebelu 13:15) Yehoba wibapesha na mambo akwingijisha kimye kyabo, ngovu, byuma bikwabo, kubikakotu ne mali abo mukusuntula bupopweshi bwa kine ne kukwasha mwingilo wa panopantanda ponse wa kusapwila mambo awama a Bufumu.—Byambo bya Mana 3:9, 10.

BWIKALO BUKWABO BULETA LUSEKELO

9. Mambo ka o kyatamina kutomesha malwa?

9 Pakuba’mba basangalale, bena Kilishitu napo bafwainwa ‘kwikala na mana a kupima bintu.’ (Byambo bya Mana 5:1, 2) Kino kikebewa kuba’mba batangenga ne kutoñaminangapo pa Kyambo kya kwa Lesa ne mabuku akwabo afwainwa alondolola Baibolo. Bino kuji bintu bikebewa kuchinuzhukwa. Ku kyakumwenako, kutomesha malwa kwakonsha kulengela muntu kuleka kulanguluka bulongo. Mu bwikalo bwa uno mutundu, bantu bavula batanwa mu bulalelale, kuwowauka, ne kulenga mapuso epayañana. Oene mambo Baibolo o yambila kuba’mba bapendwapendwa kechi bakaswana Bufumu bwa Lesa ne! (1 Kolinda 6:10) Na mambo a kukebesha kwabo kwa kwikala “ba michima yatekanya,” bena Kilishitu bakine bachinuzhuka kupendwapendwa, kabiji kino kibakwashako kutundaika lusekelo pakachi kabo.—Titusa 2:2-6.

10. (a) Mambo ka bena Kilishitu o babujila kupepela fwanka? (b) Ñanyi mfweto ifuma mu kuleka bintu bipendañana byonauna?

10 Mubiji wa butooto naye uleta lusekelo. Bino, bavula bepizha bintu bipayañana. Ku kyakumwenako, langulukai pa kupepa fwanka. Kipamo kitala pa bumi kya World Health Organization kyashimuna kuba’mba kupepa fwanka “kwipaya bantu mamilyoni asatu kila mwaka.” Kuleka kisela kya kupepa fwanka kwakonsha kushupa na mambo a kumvwa bibi kwa pa kakimye kacheche. Kulubaji lukwabo, bavula baleka kupepa fwanka batana kuba’mba baji na butuntulu bwa mubiji bwawama kabiji bekala na mali avujilako akwikwashishamo pa nzubo. Kine kine, kushinda kisela kya kupepa fwanka nangwa kya kwipizha bintu bikwabo bipayañana kulenga mubiji kwikala wa butooto, kwikala na jiwi ja muchima jawama, ne kuleta lusekelo lwa kine.—2 Kolinda 7:1.

LUSEKELO MU MASONGOLA

11. Nanchi kika kikebewa pakuba’mba bantu bekale na masongola akindama a mujifunde kabiji a kikupu?

11 Abo bekala pamo nobe bamulume ne mukazhi bafwainwa kumona kuba’mba masongola abo anembeshiwa bulongo ku kamfulumende. (Mako 12:17) Kabiji napo bafwainwa kumona kuba’mba masongola kechi kintu kyakupeezha ne. Kya kine, kwabana kwakonsha kwikalako inge kyakuba paikala nshiji ya kubula kwikwasha, bipumo, nangwa inge kyakuba bumupashi buji mu mapuso akilamo kutama. (1 Timoti 5:8; Ngalatiya 5:19-21) Bino byambo bya kwa mutumwa Paulo biji pa 1 Kolinda 7:10-17 bitundaika besongola kutwajijila kwikala pamo. Mu bukine, inge bakeba lusekelo lwa kine kwikalako, bafwainwa kwikala bakishinka ku umo ne mukwabo. Paulo wanembele kuba’mba: “Masongola ekale a mushingi mu bonse, ne mwanya naye abulwe kuzhilulwa: mambo ba bulalelale ne bankende Lesa ukebazhachisha.” (Bahebelu 13:4) Kyambo kya kuba’mba “mwanya” kilumbulula kwilaala kwa mwanamulume ne mwanamukazhi besongola mwayila muzhilo. Kafwako kwilaala kukwabo, nobe kusongola banabakazhi bavula, kwakonsha kulondololwa’mba kwa “mushingi mu bonse” ne. Mu kunungapo, Baibolo ikanya kwilaala saka mukyangye kwisongola kabiji ikanya ne kwilaala kwa ba bwamba bumo.—Loma 1:26, 27; 1 Kolinda 6:18.

12. Ñanyi bintu bimo byatama bifuma mu bulalelale?

12 Bulalelale bwakonsha kuleta kisangajimbwe kya mubiji pa ka kimye kacheche, bino kechi buleta lusekelo lwa kine ne. Bufichisha Lesa pa muchima kabiji bwakonsha kukozha jiwi ja muchima wa muntu kikupu. (1 Tesalonika 4:3-5) Bya bulanda bifuma mu kwilaala kwabula kwa mujifunde byakonsha kwikala AIDS ne mashiki akwabo asambuzhana kupichila mu kwilaala. Sawakya umo wa pa bumi waamba kuba’mba, “kyasopelelwa kuba’mba bantu bakila pa 250 milyoni kuzhokoloka ntanda yonse basambula nshiki ya kisanyika, kabiji ne bakwabo bafika nobe ku 50 milyoni basambula kaswende.” Kabiji paji lukatazho lwa memi abula kufwainwa. Kipamo kya International Planned Parenthood Federation kyashimuna kuba’mba, kuzhokoloka ntanda yonse, bansongwakazhi bakila pa 15 milyoni baji na myaka yakusemwa pakachi ka 15 ne 19 batambula memi kila mwaka, kabiji umo wa mu bonse basatu ba mu bano bansongwakazhi ufumya jiimi. Kukebakeba kwamwesheshe kuba’mba mu kyalo kimo kya mu Africa, lukatazho lwa kufumya memi lulengela 72 pesenti ya ma lufu onse a bansongwakazhi. Bamo boba bulalelale kimye kimo kuba basambula nshiki nangwa kutambula jiimine bino kechi bakonsha kupuluka ku binyenge ne. Bavula kechi bashiñamane kabiji bafika ne pakwishikwa abo bene.

13. Nanchi ñanyi lukatazho lumo lwavujilako lwiya na mambo a bukende, kabiji kika kiji kulutwe ya bobo batwajijila kuba bulalelale ne bukende?

13 Nangwa kyakuba’mba bukende bwakonsha kulekelwa mambo, bwaikala ke kitendekesho kine kine kya mu Binembelo kya kwikainamo inge mukwabo wa mu masongola walengwa mambo ubena kukeba. (Mateo 5:32; esakanyai na Hoseya 3:1-5.) Kimye bukende bwa uno mutundu kyo bonauna masongola, kino kyakonsha kusha binyenge bya kikupu ku mukwabo wa mu masongola ne ku bana. Pa kukeba kuba’mba kisemi kya bantu kikale bulongo, Kyambo kya kwa Lesa kyaamba kuba’mba bunchiba mambo bwanji bwa malwa bukeya pa ba bulalelale ne bankende ba bula kuja nyenye. Mu kunungapo, kyamwekeshatu patokatu too kuba’mba bonse boba bulalelale “kechi bakaswana bufumu bwa kwa Lesa ne.”—Ngalatiya 5:19, 21.

“KECHI BO BA PANOPANTANDA NE”

14. (a) Ñanyi misango imo ya kupopwela bankishi ayo muntu wakamwa Lesa yo afwainwa kuchinuzhuka? (b) Ñanyi buntangi buji pa Yoano 17:14 nepa Isaya 2:4?

14 Abo bakeba kutokesha Yehoba pa muchima ne kwiyowa mapesho a Bufumu kechi bapopwela bankishi mu musango yense ne. Baibolo imwesha kuba’mba kyatama kulenga ne kupopwela bipasha, kubikakotu ne bya kwa Kilishitu, nangwa bya kwa inanja Yesu, Maliya. (Kulupuka 20:4, 5; 1 Yoano 5:21) Onkao mambo, bena Kilishitu bakine kechi banemeka bipasha, misalaba, ne bankishi ne. Kabiji bachinuzhuka misango yonse ya bujimuku ya kupopwela bankishi, nabiji kwipana ku mbandela ne kwimba nyimbo ya bishipa inemeka byalo. Kimye kyo bebakanjikizha kuba bino byubilo, bavuluka mawi a kwa Yesu kwi Satana a kuba’mba: ‘Ukamupopwelenga Nkambo Lesa wobe ne kumwingijila aye yenka.’ (Mateo 4:8-10) Yesu waambile kuba’mba bana banji ba bwanga “kechi bo ba panopantanda ne.” (Yoano 17:14) Kino kilumbulula kubula kwikalamo na lubaji mu bya mapolitikisi ne kwikala mu mutende mwayila Isaya 2:4, wamba kuba’mba: “Aye [Yehoba Lesa] ukeichibila mambo abo mikoka ya bantu, ne kwiipwishisha mitotololo yabo mitundu yavula ya bantu; kabiji ne abo bakabundanga mapoko abo ne kwialula ke bya kujimako, ne mafumo abo bakealula ke mapoko a kutokeshako mu bichi; mukoka umo kechi ukasumbwila mpoko mukoka mukwabo ne, kabiji kechi bakafundanga bya kulwa nkondo jibiji ne.”

15. Nanchi Babilona Mukatampe ye muka, kabiji kika basambi ba Baibolo bapya kyoboba pakuba’mba bafumemo mwiaye?

15 Kabiji kubula kwikala ba “panopantanda” napo kulumbulula kuleka kukwatankana konse na “Babilona Mukatampe,” bufumu bwa bupopweshi bwa bubela bwa panopantanda ponse. Bupopweshi bwabipa bwafumine pa Babilona wa mu kimye kya kala poso ne byo bwasalañenejile panopantanda ponse, kulama bantu ne kwibabika mu mapuso a ku mupashi. “Babilona Mukatampe” wavwangamo bupopweshi bwa bubela bonse abo mfunjishisho ne byubilo byabo byapusenshatu na kuyuka Lesa. (Lumwekesho 17:1, 5, 15) Kafwako mupopweshi wakishinka wa kwa Yehoba wakonsha kupajika lwitabilo kupichila mu kwikalamo na lubaji mu kupopwela pamo na bupopweshi bwapusanapusana nangwa kupichila mu kwivwanga kwa ku mupashi na lubaji lonse lwa Babilona Mukatampe ne. (Kubala 25:1-9; 2 Kolinda 6:14) Byonkabyo, basambi bavula ba Baibolo ba bukumo mujojo jishinda batuma makalata a kufuchisha mazhina abo ku bupopweshi ko bayanga kala. Kino kibafwenyesha kwipi ne Lesa wa kine, byonka byokyalaiwe kuba’mba: “Fumai mwi abo ne kwabana nabo, byo byamba Nkambo, Ne kukwatako ku kyabipa nangwa kimo ne; Ne amiwa nkemutambula.” (2 Kolinda 6:17; Lumwekesho 18:4, 5) Nanchi kutambulwa kwi Shetu wa mwiulu kwa uno mutundu kechi koko musaka nenyi?

KUSEKELELA BIVULUKO BYA PA MWAKA

16. Mambo ka bena Kilishitu bakine o babujila kusekelela Kiminshiminshi?

16 Bwikalo bwa kwakamwa Lesa bwitukasululako ku kusekelela maholide aku kyalo ao javujishatu ekala kisendwa kyamema. Ku kyakumwenako, Baibolo kechi isolola jine juba ja semenwe Yesu ne. Bamo bakonsha kwamba’mba: ‘Ndanguluka namba Yesu wasemekelwe pa December 25!’ Kechi kuba kyaikala byobyone mambo wafwile mu kibundo kya mu 33 C.E. na myaka ya kusemwa 33 ne kichika. Mu kunungapo, pa kimye kya kusemwa kwanji, bakafunga “baikajile mungye bufuku na kulama jitanga jabo.” (Luka 2:8) Mu ntanda ya Isalela, kumpelo ya December ke kimye kya mayoo kyauba mashika, mu kyo kyo kimye mikoko beitwezha mu bipaka bufuku bonse kwiizhikijila ku mashika. Mu bukine, December 25 yasungilwe na bena Loma kwikala juba ja kusekelela kusemwa kwa lesa wabo juba. Panyuma yakupitapo myaka bitota Yesu byo afumine panopantanda, bena Kilishitu basendukile mulwitabilo basendele jino juba kwikala ke ja kusekelelamo kusemwa kwa Yesu. Byonkabyo, bena Kilishitu bakine kechi basekelela Kiminshiminshi nangwa maholide akwabo aimena pa lwitabilo lwa bupopweshi bwa bubela ne. Na mambo akuba bapopwelatu Yehoba bunketu, kechi basekelela maholide ashingika bantu nangwa byalo ne.

17. Mambo ka bantu bakamwa Lesa o babujila kusekelela moba a kusemwa, kabiji mambo ka bana ba Bwina Kilishitu o bekela basangalala nangwa kechi basekelelako ne?

17 Baibolo itongolapotu kusekelela kwa moba a kusemwa abiji, onse ajinga ku bantu babulanga kwingijila Lesa. (Ntendekelo 40:20-22; Mateo 14:6-11) Pakuba Binembelo byo bibula kusolola juba ja kusemwa kwa muntu wa pwijijika Yesu Kilishitu, nanchi mambo ka o twafwainwa kwikela na kijikila kya kusekelela moba a kusemwa kwa bantu babumbulwakoloka? (Musapwishi 7:1) Mu bukine, bansemi bakamwa Lesa kechi bapembelelatu juba jiikajila kuba’mba bamwesheshemo butemwe ku bana babo ne. Mushimbi umo wa Bwina Kilishitu wa myaka ya kusemwa 13 waambile kuba’mba: “Atweba mu kisemi kyetu tukaya bingi. . . . Ne pwiluluka bingi na bansemi yami, kabiji inge bakwetu bangipuzha ene mambo o mbujila kusekelela maholide, nebabula kuba namba nsekelela moba onse.” Ukitwala umo wa Bwina Kilishitu wa myaka yakusemwa 17 waambile kuba’mba: “Mu nzubo yetu, tupana bya bupe bimye byavula mu mwaka.” Lusekelo lukatampe lwikalako kimye kyo pekala bupe bwa kubazhimukilatu.

18. Ñanyi kivuluko kimo kya pa mwaka Yesu kyo akambizhe bana banji ba bwanga kutwajijila kusekelela, kabiji kituvulula kika?

18 Ku bobo bekala bwikalo bwa kwakamwa Lesa, kujitu juba jimo jasalululwa jo bafwainwa kusekelela kila mwaka. Jino juba ke Kijiilo kya Nkambo kya Mabanga, akyo javula kitelwa’mba Kivuluko kya lufu lwa kwa Kilishitu. Pa mambo a jino juba, Yesu wakambizhe bana banji ba bwanga kuba’mba: “Sa mukoba kikye mu kundanguluka amiwa.” (Luka 22:19, 20; 1 Kolinda 11:23-25) Kimye Yesu kyo atendekeshe kino kijiilo pa mabanga a bufuku a pa Nisani 14, 33 C.E., waingijishe shinkwa wabula mbizho ne binyu bichila, kwimenako mubiji wanji wa bumuntu wabula bundengamambo ne mashi anji apwijijika. (Mateo 26:26-29) Bino bimpashañano bijiwa na bena Kilishitu bashingwa na mupashi wazhila wa kwa Lesa. Batwezhiwa mu lulayañano lupya ne lulayañano lwa Bufumu, kabiji baji na luketekelo lwa kuya mwiulu. (Luka 12:32; 22:20, 28-30; Loma 8:16, 17; Lumwekesho 14:1-5) Nangwa kikale byonkabyo, bonse bashinkwapo pa oo mabanga a bufuku ekalako pa juba jaesakana na Nisani 14 pa kalenda wa kala wa Kiyudea bamwenamo. Bavululwa butemwe bwamweshiwa na Yehoba Lesa ne Yesu Kilishitu kupichila mu kitapisho kya nkuulo kya mfuto ya mambo kilengela bumi bwa myaka ne myaka kwikalako ku bobo baji na bibusa bya Lesa.—Mateo 20:28; Yoano 3:16.

NKITO NE BYA LUSANGAJIKO

19. Ñanyi lukatazho bena Kilishitu lobekala nalo pakukeba nkito?

19 Bena Kilishitu bakine baji na mwingilo wa kwingila na ngovu ne kwikokozhezha bikebewa mu bumi bwabo. Kuba bino kulengela mitwe ya bisemi kwikusha milangwe yabo. (1 Tesalonika 4:11, 12) Mu bukine, inge nkito ya mwina Kilishitu yapusana na biji mu Baibolo, kino kyakonsha kumwangata lusekelo. Bino, kimye kimo kyashupa bingi ku mwina Kilishitu kutana nkito iswañana na bipimo bya Baibolo. Ku kyakumwenako, batwezha nkito bamo bakeba kuba’mba bamingilo babo bajimukilenga bakashitoma. Bino kulubaji lukwabo, bena kinto bavula balulula milanguluko pakuba’mba baswishe wamwingilo uji na jiwi ja muchima ja kishinka kwibengijila, mambo kechi bakeba kulusa wamwingilo waketekelwa ne. Nangwa kikale byonkabyo, kechi ene mambo ana kyakonsha kubiwa ne, mwafwainwa kwikala na luketekelo lwa kuba’mba Lesa ukapesha kwibikako kwenu kwa kutana nkito imuswisha kutwajijila kwikala na jiwi ja muchima jawama.—2 Kolinda 4:2.

20. Mambo ka o twafwainwa kujimukila pa kusala bisela?

20 Pakuba Lesa byoakeba bakalume banji kwikala basangalala, twafwainwa kwesakanya bimye bya kukaya ne bya kukokoloka panyuma ya mingilo. (Mako 6:31; Musapwishi 3:12, 13) Ntanda ya kwa Satana itundaika bisela bya bula munema wakunemeka Lesa. Bino pakuba’mba tutokeshe Lesa pa muchima, twafwainwa kusala bulongo mabuku otutanga, mapologalamu a pawaileshi ne nyimbo yotutelekako, ne makonsati, mafilimu, bisela, mapologalamu a pa televizhoni, ne mavidio otutamba. Umvwe bisela byotwatemenwe kala byapusana na lujimuno lwa mu binembelo na biji Mpitulukilo ya mu mizhilo 18:10-12, Masalamo 11:5, ne Efisesa 5:3-5, tukatokesha Yehoba pa muchima kabiji tukasangalala bingi inge kya kuba twibileka.

KUNEMEKA BUMI NE MASHI

21. Nanchi kunemeka bumi kwakonsha kufikila byepi byotumona kufumya jiimi, bisela ne ñendelo yetu?

21 Pakuba’mba twikale na lusekelo lwa kine, twafwainwa kumona bumi bwa muntu kwikala bwazhila, byonka bibumona Yehoba. Kyambo kyanji kitukanya kwipayañana. (Mateo 19:16-18) Mu bukine, Mizhilo ya kwa Lesa ku bena Isalela imwesha kuba’mba umona mwana ukiji munda amba bumi bwanema—kechi kintu kya kwipayatu ne. (Kulupuka 21:22, 23) Pa ano mambo, kechi twafwainwa kumona bumi nobe kintu kyakukaishatu kupichila mu kupepa fwanka, konauna mibiji yetu na bizhima nangwa bipendañana, nangwa kwitaya mu mapuso abula kufwainwa ne. Kabiji kechi twafwainwa kwivwanga mu mingilo yakonsha kubika bumi bwetu mumapuso nangwa kulengulula mizhilo ituzhikijila ne, ako kwakonsha kulengela kwikala na mambo a mashi.—Mpitulukilo ya mu mizhilo 22:8.

22. (a) Ñanyi mweno ya kwakamwa Lesa pa mambo a mashi ne ñingijishilo yao? (b) Nanchi mashitu a kwa ñanyi bunke apulusha bumi?

22 Yehoba wabujile Nowa ne kisemi kyanji kuba’mba mashi emenako bumi. Onkao mambo, Lesa wibazhijikile kuja mashi a musango yense. (Ntendekelo 9:3, 4) Pakuba byotuji bana babo, ao muzhilo ukingila kwiatweba. Yehoba wabujile bena Isalela kuba’mba mashi afwainwa kwichilwa mu mushiji kabiji kechi afwainwe kwingijishiwa na muntu mo akebela aye mwine ne. (Mpitulukilo ya mu mizhilo 12:15, 16) Kabiji muzhilo wa kwa Lesa pa mambo a mashi wabwezhiwepo jibiji kimye bena Kilishitu ba mu myaka kitota kitanshi kyo bakambizhiwe kuba’mba: “Muzhile . . . mashi.” (Byubilo 15:28, 29) Na mambo a kuba’mba banemeka mashi, bantu bakamwa Lesa kechi baswa kubikwa mashi ne, nangwatu bakwabo bebakanjikizha kuba’mba kuba byo byo kupulusha bumi. Mashinda amo akubukilwamo aswa Bakamonyi ba kwa Yehoba aikala a bukwasho bingi kabiji kechi abika muntu mu mapuso ekalako pa kubikwa mashi ne. Bena Kilishitu bayuka kuba’mba mashitu a kwa Yesu kine kine o apulusha bumi. Lwitabilo mu ano mashi luleta lulekelo lwa mambo ne luketekelo lwa bumi bwa myaka ne myaka.—Efisesa 1:7.

23. Ñanyi bilambu bimo biya na mambo a kwikala na bwikalo bwa kwakamwa Lesa?

23 Mu kumvwanyikisha, kwikala bwikalo bwa kwakamwa Lesa kukebewa kwibikako. Bwakonsha kuleta lwendeleko kufuma ku binungwa bya mu kisemi nangwa ku bakwenu. (Mateo 10:32-39; 1 Petelo 4:4) Bino mfweto ifuma mukwikala na bwikalo bwa uno mutundu yakila meseko onse. Bulengela kwikala na jiwi ja muchima jawama ne kwikala na bulunda bwawama na bapopweshi bakwetu ba kwa Yehoba. (Mateo 19:27, 29) Kabiji kikwabo, angilangulukai pa mambo a kwikala myaka ne myaka mu ntanda ipya ya bololoke ya kwa Lesa. (Isaya 65:17, 18) Kashika muji lusekelo mu kumvwina mafunde a Baibolo ne mujojo jishinda kusangajika muchima wa Yehoba! (Byambo bya Mana 27:11) Nanchi oene mambo kwikala bwikalo bwa kwakamwa Lesa o kuletela lusekelo!—Masalamo 128:1, 2.

MONAI INGE MWAYUKA

Ñanyi mambo amo akwikela bwikalo bwa kwakamwa Lesa o buletela lusekelo?

Bwikalo bwa kwakamwa Lesa bukeba ñanyi lupimpu?

Mambo ka o mubena kukebela kwikala na bwikalo bwa kwakamwa Lesa?

[Kipikichala pa peja 124, 125]

Byubilo bya kumupashi pamo ne bimye byakukokoloka byaesekana bitundaika lusekelo ku bobo bekala na bwikalo bwa kwakamwa Lesa

    Mabuku a mu Kikaonde (1992-2025)
    Shinkai
    Shinkulai
    • Kikaonde
    • Tuminaiko Bakwenu
    • Byo Mukeba
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Shinkulai
    Tuminaiko Bakwenu