‘Teshaingako Muchima ku Byo Mumvwa’

KUTELEKA ke kintu kyanema bingi pa kufunda. Kabiji kwakonsha kulengela muntu kupuluka. Yehoba byo anengezhenga kupokolola bantu banji mu buzha mu Ijipita, wapele Mosesa mikambizho, kabiji naye wakabujile bakulumpe ba bena Isalela bintu byo bafwainwe kuba pa kuba’mba bapulushe baana babo babeji ku malaika wa lufu. (Lupu. 12:21-23) Bakulumpe nabo bakabujile bisemi byonse bino byambo. Bino byajingatu bya kwibabula pa kanwa. Bantu bafwainwe kutelekesha. Pano nga abo baubilepo byepi? Baibolo washimuna’mba: “Bena Isalela bayile ne kuba byonkabyo; byonka byakambizhe Yehoba ba Mosesa ne Alona, i byo byo baubile.” (Lupu. 12:28, 50, 51) Kyafuminemo, bena Isalela bebapokolwele kya kukumya.

Lelo jino, Yehoba ubena kwitunengezhezha kupokololwa kwakilamo kubaya. Bino twafwainwa kuteshangako muchima ku mikambizho yo abena kwitupa. Ino mikambizho beipana pa kupwila kwa kipwilo. Abya mubena kumwenamo pakatampe mu kuno kupwila nyi? Byavula byaimena pa byo mumvwa.

Nanchi mulama bishinka bya mikambizho yo bafunjisha pa kupwila nyi? Abya waikala muteeto wenu pa mulungu pa mulungu, kukebapo mashinda mwa kwingijishisha mu bwikalo bwenu mikambizho yo mwafunda nangwa kubulako bakwenu nyi?

Nengezhai Muchima Wenu

Pa kuba’mba tumwenemo pakatampe mu mikambizho yo bafunjisha pa kupwila kwa bwina Kilishitu, twafwainwa kunengezha michima yetu. Buneme bwa kuba kino bebulondolola mu byaubiwe kimye kya bukalama bwa Mfumu wa bena Yuda aye Yehoshafwata. Yehoshafwata wakosejile bingi ku bupopweshi bwa kine. “Wafumishemo bipandawilo bya patuntama ne Baashela mu Yuda” ne kutuma babinemanga, bena Levi, ne bañanga kuya na kufunjisha bantu Mizhilo ya Yehoba mu mizhi yonse ya mu Yuda. Nangwa byonkabyo, “bipandawilo bya patuntama kechi bebifumishepo ne.” (2 Moba. 17:6-9; 20:33) Kupopwela balesa ba bubela ne kupopwela Yehoba mu jishinda jabula kufwainwa kwaubiwanga pa bipandawilo bya patuntama bya balesa bangi, kwakosele kya kuba kechi bakonsheshe kwikufumyamo ne.

Mambo ka bantu o babujile kulondela mukambizho wapaine Yehoshafwata? Jishimikila jatwajijila’mba: “Mambo bantu bakijinga bakyangye kutesha” nangwa’mba kunengezha “muchima wabo yense kwi Lesa wa bashakulu babo.” Kumvwa baumvwine, bino bakankelwe kulondela monka mwayijile mukambizho. Kampe balangulukilenga’mba ku Yelusalema kwajinga nzubo ya Yehoba, kwalepeshe kuba bayako na kutapisha bitapisho ne. Monse mo kyaikejile, michima yabo kechi yajinga na lwitabilo ne.

Pa kuba’mba tubule kubwela ku mashinda a ntanda ya kwa Satana, twafwainwa kunengezha michima yetu kuba’mba tutambwilenga mikambizho yo abena kupana Yehoba lelo jino. Mu ñanyi jishinda? Jishinda jimo janema ke kupichila mu lulombelo. Twafwainwa kulomba’mba tukatambwile mikambizho ya Lesa na muchima wa lusanchilo. (Sala. 27:4; 95:2) Kino kiketukwasha kusanchila mingilo ya balongo betu bepana abo bene kuba’mba Yehoba ebengijishe kufunjisha bantu banji nangwa kya kuba bambulwakoloka. Kabiji kechi kiketulengelatu kusanchila Yehoba pa bintu bya katataka byo tubena kufunda ne, bino kiketulengela ne kusanchila mashuko a kubayisha lusanchilo lwetu ku bintu byo twafunjile kala. Byo tubena kusaka kuba kyaswa muchima wa Lesa pakatampe, tulomba’mba: “Bamfunjishe jishinda jenu, anweba Yehoba. . . . Bangikazhe na muchima umotu ngakamwe jizhina jenu.”—Sala. 86:11.

Teshaingako Muchima

Kuji bintu byavula bingi bitulengela kubula kumvwisha. Milanguluko yetu yakonsha kwikala na bijikila byavula. Kyungwe ne bantu babena kukinsana mukachi nangwa pangye ya luonde byakonsha kwitulabika. Kubula kwikala pawama kwakonsha kwitulengela kubula kutako muchima ku bibena kwambiwa. Aba baji na baana babacheche javula batana kuba’mba milanguluko yabo yaabanwa. Ki ka kyakonsha kwitukwasha kuteshako muchima ku majashi?

Kwatala meso, ne milanguluko ko koiji. Engijishai kwimukwasha kuteshako muchima ku bibena kwamba ñambi kupichila mu kumutajisha. Umvwe watongola Kinembelo—nangwatu mwikiyuka—zhikulaipo ne kulondelamo byo abena kwikitanga. Kutalangatu konse konse kubena kufumina kyungwe nangwa kubena kukinsana bantu ne. Umvwe meso kealengele milanguluko yenu kuya kungi, mukashalapo pa bintu byavula bingi bibena kwambiwa pa mutuntamo.

Umvwe “milanguluko” imo keimulengele kubula kuta muchima ku jashi, lombai Yehoba emukwashe kwikala na milanguluko yabula kususubala ne muchima ukebewa kuba’mba mumvwishe. (Sala. 94:19; Fili. 4:6, 7) Bwezhaipo ne jikwabo umvwe kibena kukebewa. (Mat. 7:7, 8) Kupwila kwa kipwilo ke lunengezho lwafuma kwi Yehoba. Ketekelai’mba ukeba anweba kumwenamo mu kuno kupwila.—1 Yoa. 5:14, 15.

Kumvwa ku Majashi

Apo kampe mwakonsha kuvuluka bishinka bimo byawama byo mwaumvwinepo mu majashi. Nangwa byonkabyo, kumvwa ku jashi kechi kilumbulula kutolaulamotu bishinka bikatampe byonka ne. Jashi jiji nobe lwendo. Nangwa kya kuba mu jishinda mwakonsha kwikala bintu byawama kumona, kintu kine kikatampe ke ko mubena kuya, mambo yo nkebelo ya lolo lwendo. Ñambi wakonsha kumwesha luonde kuba’mba luyuke nkebelo ya jashi nangwa kwilutundaika kubila bintu mwayila kishinka kyo abena kwambapo.

Akilangulukai pa byambo byaambile Yoshua ku mukoka wa bena Isalela, byanembwa mu Yoshua 24:1-15. Nkebelo yanji yajinga ya kulengela bantu kukosela ku bupopweshi bwa kine kupichila mu kubula kupopwelakotu nangwa pacheche bupopweshi bwa bankishi bwapopwelanga bantu ba mitundu ingi ibazhokolokele. Mambo ka kino o kyanemejile? Bupopweshi bwa bubela bwavujilemo bwabikile mu kizumba byubilo byawama bya uno mukoka kwi Yehoba. Bantu bamukumbwile Yoshua amba: “Akyo kintu kya kuleka Yehoba ne kwingijila balesa bangi kikale kwalepeshatu ne atweba. . . . Tukamwingijilanga Yehoba.” Kabiji byobyo baubile!—Yosh. 24:16, 18, 31.

Pa kumvwa ku jashi, esekai kuyuka nkebelo yajo. Langulukai pa bishinka bibena kwamba ñambi byo bibena kulengela nkebelo yajo kumvwanyika. Ishikishai anwe bene abyo bishinka byo bibena kukeba anweba kubapo.

Kuteleka Kimye kya Misambo

Lufunjisho lwa Kyamba kya Usopa, Lufunjisho lwa Baibolo lwa Kipwilo ne majashi a Kupwila kwa Mwingilo, byubiwa mu bumwisambo wa mepuzho ne mikumbu ya byambo byanembwa kufuma mu Baibolo.

Kuteleka kimye kya mwisambo bimye bimo kwakonsha kwikala nobe mubena kusunsapo pa mwisambo. Pa kuba’mba mumwenemo pakatampe, umvwishai bulongo. Yukai mwisambo mo abena kutala. Monai ubena kutangijila byo abena kwambishapo pa kishina ne pa bishinka bikatampe. Kumbulai mepuzho anji mu muchima wenu. Umvwai umvwe bakwenu babena kulumbulula kabiji ne kwingijisha byobyo bishinka. Kwibimwena mu ndangulukilo ya bakwenu kwakonsha kwimukwasha kumona ndangulukilo ingi ya pa yewo mutwe ye mwayukila jimo. Ne anweba sunsaipo pa mwisambo kupichila mu kwamba byambo byenu bya lwitabilo.—Loma 1:12.

Kunengezhezha jimo byambo bya kuya na kufunda kukemukwasha kwivwangamo mu mwisambo ne kulondela bibena kwambapo bakwenu. Umvwe kechi kyakonsheka kunengezha bulongo bisakufunjiwanga ne, nanchi ikalakotu nangwa na maminiti acheche mupitemo bukiji bukiji mu byobyo byambo mwibiyukeko saka mukyangye kuya na kupwila. Kuba kino kukemulengela kumwenamo byavula mu mwisambo.

Kumvwa pa Kubuñana kwa Mwanzo ne pa Kushonkena kwa Nkambi

Pa kubuñana kwa mwanzo ne pa kushonkena kwa nkambi pakonsha kwikala bintu byavula bilengela muntu kulabama kukila byo kikala pa kupwila kwa kipwilo. Kino kyakonsha kukatazha bingi kumvwa. Ki ka kyakonsha kwitukwasha?

Kintu kikatampe ke kulaala bukiji. Majashi saka akyangye kutatula, langulukainga pa kishina kya jojo juba. Talai mutwe wa jashi jonse, ne kweseka kulanguluka pa bisakwambiwamo. Tangainga Baibolo wenu. Bantu bavula batana kuba’mba kunembako bishinka bikatampe kwibakwasha kuta muchima ku jashi. Nembai bishinka byo mukeba kwingijisha mu bwikalo bwenu ne mu mwingilo wenu. Isambaipo bishinka bicheche kimye kyo mubena kuya ne kyo mubena kufuma pa nkambi pa juba pa juba. Kino kikemukwasha kulama byo mwaji kufunda.

Kufunjisha Baana Kumvwa

Bansemi bena Kilishitu bakonsha kukwasha baana babo—nangwatu balukeke—kwikala na ‘maana a kumona lupulukilo’ umvwe saka bebasenda ku kupwila kwa kipwilo, ku kubuñana kwa mwanzo ne ku kushonkena kwa nkambi. (2 Timo. 3:15) Na mambo a kuba baana bapusana michima ne kimye kya kutelekelamo, kikebewa kwikala ba milangwe pa kuba’mba mwibakwashe kufunda kumvwisha. Ano mashinda alondelapo akonsha kwimukwasha bingi.

Kimye kyo muji pa nzubo, monaipo kimye baana benu babacheche kyo bafwainwa kwikala kishinshi na kutanga nangwa kutamba bipikichala biji mu mabuku etu a bwina Kilishitu. Pa kupwila, kange mupenga baana benu tubintu twakukaisha’mba balabaminengamo ne. Byonka byo kyajinga ku bena Isalela ba kala, ne lelo jino banyike batanwa ku kupwila kuba’mba ‘bomvwenga ne kufunda.’ (Mpitu. 31:12) Umvwe kyakonsheka, bansemi bamo bapa baana babo nangwatu babacheche buku ye babena kufundamo. Baana byo baya na kukomenako, bakwashainga kunengezha kukambapo pa majashi akebewa luonde kwambapo.

Binembelo byamwesha lukwatankano luji pakachi ka kuteleka kwi Yehoba ne kumukokela. Kino kimwekela mu byambo bya kwa Mosesa ku mukoka wa bena Isalela bya kuba’mba: ‘Namwesha ku meso enu mweo ne lufu, ne mapesho ne mafingo, onkao mambo salululai mweo . . . Kasa mutemwa Yehoba Lesa wenu ne kukokela jiwi janji ne kumukakachila.’ (Mpitu. 30:19, 20) Lelo jino, kumvwa ku mikambizho Yehoba yo abena kupana ne kwiingijisha na lukokelo mu bwikalo bwetu, kwanema bingi pa kuba’mba twitabilwe kwi Lesa ne kumona mapesho a bumi bwa myaka ne myaka. Byo kyanemapo nanchi kuba’mba tumvwinenga lujimuno lwa Yesu lwa kuba’mba: ‘Teshaingako muchima ku byo mumvwa’!—Luka 8:18.