Kwisamba Kupichila mu Makalata

MAKALATA akwasha bingi bantu bavula kupimpula bwikalo ne byubilo byabo. Mabuku avula a Binembelo bya bwina Kilishitu bya Kingiliki patanshi akijinga makalata. Ne atweba lelo jino twakonsha kunemba makalata kuba’mba tukoseshe baitabila katataka, kutwajijila na kwisamba na balunda netu, kutundaika balongo ne banyenga batatula kwingila mingilo yanema, kukosesha babena kupita mu makatazho, kabiji ne kupana mabulañano abena kukebewa pa bya kwingila mingilo ya kipwilo.—1 Tesa. 1:1-7; 5:27; 2 Pe. 3:1, 2.

Kabiji makalata ke jishinda jimo jingila bingi bulongo kusapwilamo. Mu mapunzha amo, bantu bavula bekala mu bishimikwa biji mu masakwa ne bakasopa konka o twakonsha kubula kusapwilamo bulongo. Javula bamo kechi batanwa pa mazubo ne, onkao mambo kechi twibatana kimye kyo tusapwila ku nzubo ku nzubo ne. Bakwabo nabo bekela mu mapunzha a mwalepa.

Kukolwa, kutama kwa nkiilo, nangwa kwijilwa (curfew), kwakonsha kwimulengela kwikalatu pa nzubo. Nanchi mwakonsha kunemba nkalata ya kusapwilako mulongo wenu wa ku mubiji nangwa muntu ye mwisambile nanji kya kushukilwatu nyi? Nanchi umo wa mu bo mufunjisha Baibolo wavilukila kungi nyi? Nkalata kufuma kwi anweba kampe yo yakonsha kumukwasha kutwajijila kwikala na lusekelo mu bintu bya ku mupashi. Nangwa kampe mwakonsha kwambañana byambo bimo bya mu Binembelo bikebewa ku besongolatu katataka, aba babaikale ke bansemi, nangwa ku bafwisha mutemwe wabo.

Kusapwila Kupichila mu Nkalata

Umvwe mubena kunembela muntu ye mwabula kumonañanapo kala nanji, patanshi ilumbululai. Mwakonsha kulumbulula’mba mubena kwingilako mwingilo ubena kwingijiwa mu byalo byonse. Umvwe kijitu bulongo kuba bino, ambai kuba’mba mwi Kamonyi wa kwa Yehoba. Mulumbulwilai yewo muntu ene mambo o mwamunembela nkalata mu kifulo kya kumwendela. Nembai uba nobe mubena kwisamba nanji kanwa na kanwa. Nangwa byonkabyo, kwesakana na mwayila mukambizho wa kuba’mba ‘mwikale bajimuka pamo no miloolo, ne kukoka pamo no bankunda,’ langulukishaipo bulongo pa byambo byo mwafwainwa kwiyukishamo.—Mat. 10:16.

Vwangaimo mu nkalata bintu byo mwakonsheshe kwisamba nanji awo muntu umvwe kya kuba mwamwendejile. Mwakonsha kwingijisha ntatwilo kufuma mu buku wa Ukupelulula nangwa mwisambo wa mu Binembelo kufuma mu Mwingilo Wetu wa Bufumu wakatataka. Mwakonsha kwipuzha bwipuzho ne kutundaika yewo muntu kulangulukapo. Basapwishi bamo bambatu’mba tubena kukumbula mepuzho a mu Baibolo kyatutu kabiji ne kutongola mitwe imo ya mu bitango biji mu mabuku etu a kufundamo. Nkalata ya kumwenako ya bya kunemba nkalata ya kusapwila iji pa peja 73. Yakonsha kwimukwashako kuyuka bya kunemba, pano bino kyawama kwiinembela mwapusana pusana, mambo inge ne, mu kuya kwa moba bantu bakonsha kuba saka batambwilatu nkalata iji na byambo bintutu bimo.

Bantu bamo bomvwa bingi mukose kutanga mukubukubu wa nkalata yafuma ku muntu ye babula kuyuka. Onkao mambo kyakonsha kuwama bingi kunembatu nkalata ipi. Umvwe nkalata yenu yalepesha, awo muntu wiitambwila wakonsha kumvwa mukose kwiitanga. Kyakonsha kuwama bingi kubikamo ne kapepala ka kumwita kutanwako ku kupwila pa Nzubo ya Bufumu. Mwakonsha kubikamo talakiti, buloshuwa, nangwa Kyamba kya Usopa nangwa Loleni! ne kulumbulula’mba mwakonsha kumutuminanga bino bintu umvwe ubena kwibikeba. Nangwa mwakonsha kumwipuzha umvwe kyakonsheka kumwendela ku nzubo yanji ne kwisamba nanji pa mutwe ye mwamunembela.

Mwa Kunembela Nkalata

Akimonai ino nkalata ya kumwenako. Monai byo iji: (1) Ibena kumweka yanengela, kechi ya kutakaulatu ne. (2) Umvwe kya kuba enivulupu yataika, muntu wiitambwila kechi ukalubamo jizhina ne keyala wa wiituma ne, mambo po biji ponka pankalata. (3) Nkebelo ya nkalata yaambiwa mu jifuka jitanshi. (4) Milanguluko ine ikatampe yaambiwa mu jifuka jimo jimo. (5) Na mambo a nkebelo yayo, ino nkalata kechi yanembwa kya kuba nobe muntu mwiyukile kala nanji nangwa nobe mubena kumuchinya ne.

Mu makalata amo, nabiji oa munembeshi mu kipwilo o atuma ku ofweshi wa musampi, peulu payo panembwa jizhina ja kipwilo pamo ne jizhina ja mwine munembeshi, keyala wanji mo atambwila makalata, ne juba jo einembelamo. Kabiji jizhina ne keyala wa muntu nangwa kipamo kubena kutumwa ino nkalata nabyo binembwa ponka peulu. Apa bino palondela ne byambo bicheche bya kushinkwila nkalata. Pa kupwisha kunemba nkalata, mu milaka imo bapezhako na byambo bya kuba’mba “Napwa Amiwa” nangwa “Amiwa wenu” peulu ya siginecha. Siginecha yafwainwa kunembwa na kuboko.

Nkalata yonse yo mwanemba, monai kuba’mba mwanemba bulongo bisopelo, mulakazhilo, tuchibawilo, kabiji ne kuba saka imweka yanengela. Kuba bino kukalengela nkalata yenu ne byambo bijimo kunema bingi.

Kunsa ya enivulupu, nembaiko keyala wa kubwezhezhamo nkalata—kyakonsha kuwama kunemba keyala wenu ye mutambwilamo makalata. Umvwe mwamona’mba kechi kyakonsha kuwama kwingijisha keyala wenu kunembelamo nkalata ya kusapwila muntu ye mwabula kuyuka ne, ipuzhai bakulumpe mu kipwilo umvwe bakonsha kwimwitabizha kwingijisha keyala wa Nzubo ya Bufumu ya konka kwenu kubwezhezhamo makalata. Keyala wa ofweshi wa musampi kechi mwafwainwa kumwingijisha nangwa pachechetu kunembelamo makalata a kusapwila ne, mambo kino kyakonsha kumwesha’mba nkalata yenu yatuminwe na ofweshi wa musampi kabiji kyakonsha kuvulañanya yewo muntu. Umvwe kechi mwanembapo keyala wa kubwezhezhamo makalata ne, bino mu enivulupu saka mwabikamo mabuku, kino nakyo kyakonsha kumwesha’mba ofweshi wa musampi ye watuma yoyo nkalata.

Monai kuba’mba mashitampa o mwalamika pa enivulupu aji na mutengo wafikilamo, kikatakata umvwe mwabikamo mabuku. Umvwe mashitampa abula kwikala na mutengo wafikilamo, muntu ukatambwila yoyo nkalata bakonsha kumukenda mali akwabo, kabiji kino kyakonsha kulengulwisha byambo byenu. Vulukai kuba’mba mu byalo byavula umvwe buloshuwa nangwa magazini beabika mu enivulupu, mutengo wa kutuminapo ukila mutengo ye batuminapo nkalata yo babula kubikamo bintu bikwabo.

Byo Yafwainwa Kumvwanyika

Umvwe mwapwisha kunemba nkalata, tangaimo kuba’mba mumone bulongo bijimo. Ibena kumvwanyika byepi? Abya ibena kumvwanyikatu bulongo kabiji ya mushingi nyi? Butemwe ne lusa byo bipangwa bimo byo tukeba kumwesha mu byo tuba na bakwetu. (Nga. 5:22, 23) Umvwe mwamona’mba muji kimo kibena kubula kumvwanyika bulongo, nangwa kibena kumvwanyika kwanawizha bintu byatama, kifumyaimo.

Nkalata yakonsha kufika ku mapunzha ko mwakonsha kubula kufika. Akino kyonka kiilengela kwikala kingijisho kyanema bingi kwingijilamo mwingilo. Na mambo a kuba nkalata imwimenako anweba pamo ne bintu byo mwanemeka, langulukishaipo pa byo ibena kwamba, byo ibena kumweka, kabiji ne byo ibena kumvwanyika. Yakonsha kukwasha, kukosesha ne kutundaika muntu kwenda mu jishinda ja ku bumi.